luận văn thạc sĩ CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ VỐN ODA

LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian nghiên cứu làm đề tài này, tác giả xin gửi lời cảm ơn
chân thành đến quý thầy cô giáo trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã truyền đạt
kiến thức tổng hợp trên nhiều lĩnh vực cho tác giả để tác giả có thể hoàn thành luận
văn này.
Tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới giảng viên hướng dẫn khoa học – PGS.TS.
Nguyễn Thị Bất đã hướng dẫn, giúp đỡ tác giả về phương pháp khoa học và nội dung
của đề tài.
Cuối cùng, tác giả xin gửi lời cảm ơn đến tập thể cán bộ, giảng viên Viện Ngân
hàng - Tài chính và các cán bộ Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA đã tạo điều
kiện, thời gian, giúp đỡ về mặt chuyên môn để tác giả hoàn thành luận văn này.
Tác giả luôn mong muốn bản luận văn này, trước hết sẽ giúp cho Ban quản lý
các dự án dạy nghề vốn ODA cũng như các Ban quản lý dự án có tính chất hoạt
động tương tự, có được một định hướng lâu dài cho việc thẩm định tài chính các dự
án đầu tư giai đoạn tới.
Tuy nhiên, do điều kiện và khả năng có hạn luận văn không thể tránh khỏi những
hạn chế nhất định. Tác giả rất mong tiếp tục nhận được sự đóng góp ý kiến của quý
thầy cô giáo và đồng nghiệp để có thể hoàn thiện hơn vốn kiến thức của mình.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả
Nguyễn Hương Minh Trang
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
SƠ ĐỒ
PHẦN MỞ ĐẦU
I. Tính cấp thiết của đề tài
Ở nước ta, các dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA có tác động tích cực đến
phát triển kinh tế xã hội của các địa phương và vùng lãnh thổ, đặc biệt là các thành
phố và vùng kinh tế lớn của cả nước. Đồng thời góp phần vào sự phát triển, nâng
cao hệ thống cơ sở hạ tầng đặc biệt là cơ sở hạ tầng nông thôn, phát triển nông

nghiệp, xóa đói giảm nghèo… Tuy nhiên, một thực tế không thể phủ nhận là nhiều
dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA hoạt động không hiệu quả, gây lãng phí lớn và
tạo gánh nặng nợ nần khó trả cho nhiều thế hệ. Nhiều nghiên cứu cho thấy, một
trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là do các dự án này không
được thẩm định một cách kỹ càng trước khi quyết định thực hiện đầu tư, đặc biệt là
công tác thẩm định tài chính dự án còn bị coi nhẹ.
Chính vì thế, mà thẩm định dự án đầu tư nói chung và thẩm định tài chính dự
án đầu tư bằng nguồn vốn ODA nói riêng là một yêu cầu mang tính lý luận và thực
tiễn cao. Việc nâng cao chất lượng công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư bằng
nguồn vốn ODA đóng vai trò quan trọng trong việc ra quyết định đầu tư của các
Ban quản lý dự án, nhằm tránh những tổn thất không đáng có
II. Mục đích nghiên cứu
Xác định các tiêu chí để đánh giá chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu
tư bằng nguồn vốn ODA
Từ đó tìm ra và phân tích các nhân tố có ảnh hưởng tích cực cũng như các
nhân tố có tác động tiêu cực tới chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư nhằm
đưa ra được các giải pháp để nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư
vốn ODA.
III. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: chất lượng thẩm định tài chính của các dự án đầu tư
bằng nguồn vốn ODA
Phạm vi không gian: tại Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA trực
thuộc Tổng cục dạy nghề.
Phạm vi thời gian: Thực trạng giai đoạn 2008 – 2011, giải pháp giai đoạn 05
năm tới (2013 – 2017).
IV. Phương pháp nghiên cứu
Thu thập số liệu thực tế của Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA và
i
một số ban quản lý dự án khác cùng trực thuộc Bộ Lao động – Thương binh&Xã
hội

Sử dụng phương pháp so sánh các chỉ tiêu, phương pháp thẩm định dự án
đầu tư, phương pháp đánh giá hiệu quả tài chính dự án đầu tư để nghiên cứu đề tài.
Trong đó, phương pháp so sánh các chỉ tiêu mang tính chất định tính và hai phương
pháp còn lại mang tính định lượng.
V. Đóng góp của Luận văn
Luận văn đưa ra được thực trạng cũng như những biện pháp, kiến nghị nhằm
nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án tại Ban quản lý các dự án dạy nghề
vốn ODA, là tài liệu tham khảo hữu ích cho các Ban quản lý dự án có chức năng,
hoạt động tương tự nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án của mình.
VI. Bố cục Luận văn
Đối với đề tài này, tác giả nghiên cứu đứng trên giác độ của Ban quản lý các
dự án dạy nghề vốn ODA nên nội dung của luận văn gồm có ba chương:
Chương 1. Tổng quan về chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư vốn
ODA
Chương 2. Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Ban
quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA
Chương 3. Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư
tại Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA
CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM
ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ VỐN ODA
Trong chương này, tác giả trình bày những lý luận chung về dự án đầu tư
bằng vốn ODA, về thẩm định tài chính và chất lượng thẩm định tài chính dự án của
Ban quản lý dự án, gồm các phần sau:
1.1. Thẩm định tài chính dự án đầu tư bằng vốn ODA
1.1.1. Khái niệm và phân loại dự án đầu tư
Khái niệm: Dự án đầu tư là một tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc
bỏ vốn ra để đầu tư của các nhà đầu tư: các nguồn vốn này được sử dụng để tạo
mới, mở rộng hoặc cải tạo một đối tượng nào đó nhằm mục đích đem lại sự tăng
trưởng về cả số lượng lẫn chất lượng của sản phẩm hay dịch vụ trên một địa bàn
nhất định trong một khoảng thời gian nhất định.

ii
Phân loại dự án đầu tư: Có rất nhiều tiêu thức để phân loại dự án đầu tư,
tuy nhiên, trong đề tài này tác giả sử dụng các tiêu thức chính sau đây để phân loại
dự án đầu tư:
1.Theo cơ cấu tái sản xuất
2. Theo lĩnh vực hoạt động trong xã hội
3. Theo các giai đoạn hoạt động của dự án đầu tư trong quá trình tái sản xuất
xã hội
4. Theo thời gian thực hiện
5. Theo sự phân cấp quản lý
6. Theo cấp độ nghiên cứu
7. Theo nguồn vốn đầu tư
Căn cứ vào từng tiêu thức ta lại có các loại dư án đầu tư khác nhau.
1.1.2. Khái quát về dự án đầu tư bằng vốn ODA
1.1.2.1. Khái niệm và đặc điểm dự án đầu tư bằng vốn ODA
Khái niệm: Dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA là một tập hợp các đề xuất
có liên quan đến việc bỏ vốn ra để đầu tư của các nhà tài trợ nguồn vốn ODA: các
nguồn vốn này được sử dụng để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo một đối tượng nào
đó nhằm mục đích đem lại sự tăng trưởng về cả số lượng lẫn chất lượng của sản
phẩm hay dịch vụ trên một địa bàn nhất định trong một khoảng thời gian nhất định
theo định hướng phát triển của quốc gia nhận viện trợ và những tiêu chí đầu tư của
nhà tài trợ.
Đặc điểm: Mỗi một dự án đầu tư bằng vốn ODA có những đặc thù riêng có
của nó
tùy thuộc vào mục đích của nước nhận viện trợ cũng như nước viện trợ, nhưng nhìn
chung các dự án này có một số đặc điểm chung như sau:
Nguồn vốn đầu tư: Toàn bộ hoặc một phần nguồn vốn thực hiện dự án ODA
là do các tổ chức/chính phủ nước ngoài, các tổ chức song phương tài trợ. Các dự án
ODA thường có vốn đối ứng là khoản đóng góp của phía Việt Nam bằng hiện vật
và giá trị để chuẩn bị và thực hiện các chương trình, dự án (có thể dưới dạng tiền

được cấp từ ngân sách hoặc nhân lực, cơ sở vật chất).
Tính tạm thời: Tính tạm thời có nghĩa là các dự án ODA có khởi điểm và kết
thúc xác định. Dự án không phải là loại công việc hàng ngày, thường tiếp diễn, lặp
đi lặp lại theo quy trình có sẵn. Về mặt nhân sự, dự án không có nhân công cố định,
iii
họ chỉ gắn bó với dự án trong một khoảng thời gian nhất định (một phần hoặc toàn
bộ thời gian thực hiện dự án).
Tính duy nhất: mặc dù có thể có những mục đích tương tự, nhưng mỗi dự án
ODA phải đối mặt với những vấn đề về nguồn lực, môi trường và khó khăn khác
nhau. Hơn thế nữa, ở mức độ nhất định, mỗi dự án đem lại các sản phẩm, dịch vụ
“duy nhất”, không giống hoàn toàn với bất kỳ dự án nào khác
Sự phát triển của dự án luôn luôn là sự chi tiết hóa: Đặc tính này đi kèm với
tính tạm thời và duy nhất của một dự án ODA. Trong suốt quá trình thực hiện dự
án, ở mỗi bước thực hiện cần có sự phát triển và liên tục được cụ thể hoá với mức
độ cao hơn, kỹ lưỡng, công phu hơn
Tính giới hạn: Mỗi dự án ODA được thực hiện trong một khoảng thời gian,
nguồn lực và kinh phí nhất định. Các nhà quản lý cần phải liên tục cân bằng về nhu
cầu, tài chính, nguồn lực và lịch trình để hoàn thành dự án, đảm bảo yêu cầu của
nhà đầu tư và nhà tài trợ.
1.1.2.2. Vai trò của dự án đầu tư bằng vốn ODA
Đối với nước viện trợ: Đối với các nước xuất khẩu vốn thì dự án đầu tư vốn
ODA là kênh dẫn cho các công ty của họ hoạt động thuận lợi hơn ở các nước nhận
viện trợ. Ngoài ra, nước viện trợ còn đạt được những mục đích về chính trị, ảnh
hưởng của họ về kinh tế - văn hóa đối với nược nhận viện trợ cũng tăng lên
Đối với nước nhận viện trợ: Đối với một nước đang phát triển, các dự án đầu
tư vốn ODA là cơ sở cho sự phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng kinh tế kỹ thuật, cho
sự phát triển của ngành giáo dục, y tế, hỗ trợ phát triển ngành nông nghiệp…
1.1.2.3. Chu trình của một dự án đầu tư bằng vốn ODA
Mỗi quốc gia có một quy định riêng về việc sử dụng nguồn vốn ODA, và chu
trình của một dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA ở Việt Nam cũng có những khác

biệt đối với chu trình của một dự án đầu tư thông thường, nó bao gồm ba bước
chính như sau:
1. Giai đoạn chuẩn bị dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA
2. Triển khai thực hiện dự án ODA
3. Đánh giá, kết thúc dự án ODA
1.1.3. Thẩm định tài chính dự án đầu tư bằng vốn ODA
1.1.3.1. Thẩm định dự án đầu tư bằng vốn ODA
Sự cần thiết thẩm định dự án đầu tư bằng vốn ODA: Thẩm định dự án
iv
đầu tư là việc rà soát, kiểm tra lại một cách khoa học, khách quan và toàn diện mọi
nội dung của dự án và liên quan đến dự án nhằm khẳng định tính hiệu quả cũng như
tính khả thi của dự án trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Có thể nói rằng mục đích của việc thẩm định dự án đầu tư là nhằm phát hiện ngăn
chặn những dự án xấu không có tính khả thi, không bỏ sót các dự án tốt trong quy
luật ngày càng khan hiếm của các nguồn lực
Nội dung thẩm định dự án đầu tư bằng vốn ODA: Công tác thẩm định
dự án đầu tư bằng vốn ODA là khâu quan trọng trong thời kỳ chuẩn bị dự án,
được thực hiện bằng kỹ thuật phân tích dự án để ra quyết định đầu tư, bao gồm
các bước: Thẩm định thị trường, thẩm định kỹ thuật, thẩm định tổ chức – quản
lý dự án, thẩm định tài chính và thẩm định kinh tế - xã hội.
1.1.3.2. Khái niệm và sự cần thiết thẩm định tài chính dự án đầu tư vốn ODA
Khái niệm: Thẩm định tài chính dự án là việc xem xét, đánh giá và đưa ra
những con số cụ thể về khả năng sinh lời của vốn đầu tư và qua đó cho phép nhà
đầu tư đánh giá tính khả thi về mặt tài chính của dự án.
Sự cần thiết thẩm định tài chính dự án đầu tư bằng vốn ODA: Thẩm
định tài chính dự án là một trong những công việc quan trọng của một dự án vốn
ODA bởi các lý do sau:
- Đó là công việc nhằm khẳng định tiềm lực tài chính cho việc thực hiện
dự án
- Phân tích những kết quả hạch toán kinh tế của dự án

Đánh giá hiệu quả về mặt tài chính sẽ giúp dự án có được đưa vào quy hoạch vốn
ODA của Chính phủ hay không? Và thẩm định tài chính dự án là cơ sở để tiến hành
phân tích kinh tế - xã hội, một yếu tố rất được chú trọng và ưu tiên đối với việc
phân bổ nguồn vốn ODA của Chính phủ cho các dự án.
1.1.3.3. Nội dung thẩm định tài chính dự án đầu tư bằng vốn ODA
Việc thẩm định tài chính dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA được thực hiện
với các nội dung sau:
- Thẩm định tổng vốn đầu tư của dự án: Đây là chỉ tiêu quan trọng đầu tiên
cần được xem xét khi tiến hành thẩm định tài chính dự án. Xác định tổng mức vốn
đầu tư chính xác có ý nghĩa quan trọng đối với tính khả thi của dự án. Tổng mức
vốn đầu tư của dự án bao gồm toàn bộ số vốn cần thiết để thiết lập và đưa dự án vào
hoạt động.
v
- Thẩm định nguồn tài trợ của dự án đầu tư
- Thẩm định hiệu quả tài chính dự án đầu tư vốn ODA: với các chỉ tiêu đánh
giá như giá trị hiện tại ròng (NPV), tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR), thời gian hoàn
vốn đầu tư (PP), chỉ số doanh lợi (PI),…
- Thẩm định dòng tiền của dự án đầu tư
- Thẩm định tỷ lệ chiết khấu
- Thẩm định độ nhạy của dự án đầu tư
1.2. Chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư bằng vốn ODA
1.2.1. Quan niệm về chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư bằng vốn ODA
Chất lượng là một khái niệm tương đối trừu tượng, mỗi người, mỗi tổ chức
có thể có những cách hiểu khác nhau về chất lượng. Theo hệ thống quản lý chất
lượng ISO: chất lượng là mức độ của một tập hợp các đặc tính vốn có đáp ứng các
yêu cầu. Theo đó chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư vốn ODA là tập hợp
các chỉ tiêu bao gồm các nội dung thẩm định tài chính, quy trình thẩm định, kỹ
thuật thẩm định đáp ứng được yêu cầu của mục tiêu đề ra.
1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư bằng
vốn ODA

Chất lượng thẩm định tài chính dự án được thể hiện ở một số chỉ tiêu cơ bản
sau:
Sự tuân thủ quy trình thẩm định: Sự tuân thủ quy trình thẩm định được
coi là một chỉ tiêu để đánh giá chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư bởi quy
trình thẩm định bao gồm: Nội dung thẩm định, trình tự thẩm định. Đây là hai mặt
rất cơ bản khi tiến hành thẩm định quyết định việc thẩm định có đáng tin cậy hay
không. Khi thực hiện việc đánh giá chất lượng thẩm định tài chính dự án căn cứ vào
nội dung thẩm định và trình tự thẩm định hiện nay chúng ta thường áp dụng đánh
giá theo khung đánh giá của Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB).
Thời gian và chi phí thẩm định: Thời gian thẩm định tài chính dự án là
khoảng thời gian mà cán bộ thẩm định bắt đầu thu thập thông tin để thẩm định dự
án đến khi thẩm định xong. Tuỳ từng điều kiện, hoàn cảnh cụ thể có thể đặt ra một
chuẩn mực thời gian cho thẩm định tài chính dự án.Ví dụ có thể đặt thời gian cho
thẩm định tài chính dự án theo các dự án nhóm A, nhóm B và nhóm C hoặc đặt chỉ
tiêu thời gian cho từng khâu của dự án. Chi phí thẩm định dự án cũng rất quan
trọng. Căn cứ vào khoảng thời gian quy định khi thẩm định của từng dự án mà cán
bộ thẩm định sẽ dự toán chi phí thẩm định của dự án đó. Nếu thời gian thẩm định
vi
vẫn đáp ứng yêu cầu với sự tuân thủ nghiêm ngặt quy trình thẩm định mà chi phí
thẩm định vượt quá con số dự toán thì rõ ràng là chất lượng thẩm định không được
đánh giá cao và ngược lại. Hiện nay, cả 2 chỉ tiêu này đều được đánh giá dựa trên
khung đánh giá của Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB).
Tính hợp lý của các nội dung thẩm định: các nội dung thẩm định tài chính
dự án có vai trò rất quan trọng, quyết định đến sự thành bại của một dự án đầu tư.
Nếu chúng ta tiến hành phân tích những nội dung thẩm định tài chính không thực sự
cần thiết thay vì thẩm định những nội dung quan trọng hoặc thẩm định không hết
các nội dung để lấy đó làm căn cứ ra quyết định đầu tư thì hiển nhiên dự án đó sẽ ẩn
chứa rất nhiều rủi ro và khả năng thất bại là hoàn toàn có thể xảy ra
Kết quả thẩm định: việc xử lý các thông tin phải khoa học, toàn diện, cụ
thể, chính xác để kết quả thẩm định nằm trong một mức sai số nhỏ nhất cho phép

bởi kết quả thẩm định sai số lớn sẽ dẫn đến quyết định đầu tư sai và hậu quả là rất
nặng nề
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư
bằng vốn ODA
1.3.1. Nhân tố chủ quan
Các nhân tố chủ quan có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thẩm định tài
chính dự án như sau:
Tư duy nhận thức của lãnh đạo,cán bộ Ban quản lý dự án vốn ODA và cơ
quan chủ quản
Trình độ của cán bộ thẩm định
Điều kiện cơ sở vật chất
Thông tin đầu vào
1.3.2. Nhân tố khách quan
Các nhân tố khách quan có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thẩm định tài
chính dự án như sau:
Sự phát triển của nền kinh tế xã hội
Các chính sách, quy định của nhà nước
Lạm phát
Các rủi ro bất khả kháng
Các biến động về chính trị
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH
vii
TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI BAN QUẢN LÝ CÁC DỰ
ÁN DẠY NGHỀ VỐN ODA
2.1 Khái quát chung về Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ban quản lý các dự án dạy nghề
vốn ODA
Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA ( tên tiếng Anh – ODA funded
Vocational Training Management Unit) được thành lập theo Quyết định số 858/QĐ-
LĐTBXH của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ngày 26/6/2008.

Từ năm 2008 từ một ban quản lý dự án với số lượng lãnh đạo và nhân viện
hạn chế với số vốn quản lý ở mức 1,2 triệu USD. Đến nay, Ban quản lý các dự án
dạy nghề vốn ODA đã phát triển và hoàn thiện đội ngũ lãnh đạo cũng như các
phòng chuyên môn với số lượng nhân viên lên đến 45 người, quản lý rất nhiều các
dự án ODA của các tổ chức khác nhau với một số lượng vốn đầu tư rất lớn
2.1.2. Hệ thống bộ máy tổ chức và quản lý tại Ban quản lý các dự án dạy nghề
vốn ODA
Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA là một cơ quan ngang Vụ trực
thuộc Tổng cục dạy nghề với một Ban giám đốc gồm một giám đốc, ba phó giám
đốc và bốn phòng phụ trách chuyên môn: Phòng Tài chính – giải ngân; phòng Kỹ
thuật – nghiệp vụ, phòng Hành chính – phiên dịch và phòng Kế hoạch – đấu thầu.
2.1.3. Đặc điểm các dự án đầu tư tại Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA
Về nguồn vốn của dự án: Đối với Ban quản lý các dự án daỵ nghề vốn ODA,
thì nguồn vốn ODA cho các dự án bao gồm cả nguồn vốn tài trợ đa phương và
nguồn vốn tài trợ song phương. Tuy nhiên, nguồn vốn tài trợ đa phương chiếm một
tỷ trọng lớn hơn. Hiện nay, các dự án đầu tư tại Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn
ODA là các dự án theo hình thức cho vay có hoàn lại với điều kiện ưu đãi và hình
thức ODA cho vay hỗn hợp.
Mục tiêu của các dự án: Các dự án của Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn
ODA đều có chung một mục tiêu đó là: thông qua các dự án đầu tư hoàn thiện cơ sở
hạ tầng, xây dựng các nhà máy kết hợp với dạy nghề nhằm tạo công ăn việc làm cho
người dân góp phần nâng cao đời sống của người dân tại các khu vực, vùng, miền
khó khăn. Ngoài ra, mỗi một dự án riêng lại chứa đựng trong đó những mục tiêu
riêng, có tính ưu tiên tới các vùng, miền riêng tùy theo quan điểm của Nhà tài trợ và
viii
mục tiêu phát triển của Chính phủ.
2.2. Thực trạng chất lượng công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Ban
quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA
2.2.1. Quy trình thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Ban quản lý các dự án dạy
nghề vốn ODA

Quy trình thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Ban quản lý các dự án dạy
nghề vốn ODA gồm tám bước như sau:Thu thập hồ sơ, tài liệu xem xét, đánh giá;
lấy ý kiến các phòng có liên quan; trình Giám đốc Ban quản lý các dự án; hoàn
chỉnh hồ sơ; triệu tập Hội đồng tư vấn đầu tư; ra quyết định đầu tư; thực hiện theo
dõi, giám sát dự án và đánh giá, kết thúc dự án
2.2.2. Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Ban quản lý
các dự án dạy nghề vốn ODA
Ở đây, tác giả tiến hành phân tích các chỉ tiêu đánh giá chất lượng thẩm định
tài chính dự án đầu tư bao gồm: sự tuân thủ quy trình thẩm định, thời gian và chi
phí thẩm định, tính hợp lý của các nội dung thẩm định và kết quả thẩm định với một
dự án đầu tư cụ thể là: Dự án xây dựng nhà máy sơ chế dầu thô tại vành đai khu
Dung Quất
Sự tuân thủ quy trình thẩm định: cán bộ thẩm định đã tiến hành thẩm định
theo đúng trình tự thẩm định, Tuy nhiên cần tiến hành thẩm định đầy đủ và chi tiết hơn
các nội dung thẩm định. Trong các nội dung thẩm định cán bộ thẩm định đã tiến hành
phân tích được tổng mức vốn đầu tư (403.147.980.000VND), nguồn tài trợ là nguồn
vốn ODA của Chính phủ Hàn Quốc, đã xác định rõ các chỉ số: giá trị hiện tại ròng, tý
suất hoàn vốn nội bộ và thời gian hoàn vốn, còn thiếu chỉ số doanh lợi PI.
Chi phí và thơi gian thẩm định: Theo khung đánh giá thì thời gian thẩm
định thực tế là 100 ngày vượt quá 10 ngày theo khung chuẩn và chi phí là 465 triệu
đồng vượt 65 triệu so với dự toán ban đầu.
Tính hợp lý của các nội dung thấm định: với các nội dung mà cán bộ thẩm
định đã tiến hành phân tích có thể thấy các nội dung này là hợp lý, phù hợp với yêu
cầu Nhà tài trợ và các quy định, chính sách của Việt Nam.
Kết quả thẩm định: các kết quả được tính ra nằm trong khoảng sai số cho
phép hay có thể nói kết quả thẩm định là có chất lượng cao.
2.2.3. Đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Ban
quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA
ix
Qua việc phân tích thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án ở phần

trước, căn cứ vào khung đánh giá, có thể thấy chất lượng thẩm định tài chính của dự
án là khá cao, có độ tin cậy để ra quyết định đầu tư. Tuy nhiên, cần hoàn thiện một
số nội dung cũng như rút ngắn thời gian và chi phí thẩm định để chất lượng được
nâng cao hơn.
2.2.3.1. Những nhân tố làm tăng chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư tại
Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA
Phân tích trên các nhân tố như: thông tin, con người, yếu tố cơ sở vật chất,…
2.2.3.2. Những nhân tố làm giảm chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư tại
Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA
Phân tích trên các nhân tố như: phương pháp thẩm định, tỷ lệ chiết khấu,
trình độ năng lực cán bộ thẩm định, việc thu thập và xử lý thông tin, sự bất cập
trong các chính sách, quy đinh của Việt Nam với nhà tài trợ,…
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM
ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI BAN QUẢN LÝ CÁC
DỰ ÁN DẠY NGHỀ VỒN ODA
3.1. Định hướng công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Ban quản lý các
dự án dạy nghề vốn ODA đến năm 2017
Công tác thẩm định tài chính dự án trong thời gian tới cần phải được chuẩn bị
kỹ càng, triển khai nghiêm túc, khoa học, và đầy đủ trên mọi phương diện của dự án
và phải dựa trên các nguồn thông tin chính xác.
Một định hướng rõ ràng cho Ban quản lý các dự án là phải tiến hành xem xét,
phân tích tất cả các nội dung, không bỏ sót bất kỳ một nội dung nào để việc ra quyết
định đầu tư cũng như công tác thẩm định tài chính dự án đạt hiệu quả, chất lượng cao
hơn.
Thời gian và chi phí thẩm định các dự án đầu tư tại Ban quản lý các dự án
dạy nghề cũng phải được thay đổi. Thực tế cho thấy, chi phí thẩm định tài chính các
dự án tại Ban quản lý dự án thường vượt con số dự toán khá nhiều, điều này gây
khó khăn làm chậm tiến độ triển khai dự án bởi Ban quản lý dự án phải làm tờ trình
xin thay đổi mức kinh phí và phải giải trình về vấn đề này. Vì vậy, mục tiêu trong
x

những năm tiếp theo là tối thiểu hóa chi phí thẩm định, để chi phí thẩm định thực tế
sát nhất với con số dự toán
Sự tuân thủ quy trình thẩm định và tính hợp lý của các nội dung thẩm định
cũng phải được thực hiện nghiêm túc, chính xác và khoa học hơn. Trình tự thẩm
định, phương pháp thẩm định, nội dung thẩm định phải được tiến hành theo những
quy định đã đề ra trước đó phù hợp với yêu cầu từ phía Nhà tài trợ và luật pháp Việt
Nam
3.2. Các giải pháp nâng cao chất lượng công tác thẩm định tài chính dự án đầu
tư tại Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA
3.2.1. Tăng cường đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn cán bộ thực hiện công
tác thẩm định tài chính dự án đầu tư
Vấn đề con người luôn là yếu tố then chốt trong bất cứ một Ban quản lý dự
án nào. Yếu tố con người đóng vai trò quyết định đến việc thành công hay thất bại
của một dự án đầu tư. Tăng cường nâng cao trình độ cán bộ không chỉ đơn thuần là
nâng cao chuyên môn của bộ phận thẩm định mà đội ngũ lãnh đạo Ban quản lý dự
án cũng cần được cập nhật kiến thức
3.2.2. Hoàn thiện phương pháp dự tính các chỉ tiêu tài chính
Cần phân tích và tính toán nhiều chỉ tiêu tài chính hơn cho dự án, hoàn thiện
cách tính dòng tiền dự án và tỷ lệ chiết khấu,…
3.2.3. Nâng cao chất lượng công tác thu thập, xử lý thông tin
Trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, với sự đa dạng của các nguồn
thông tin cùng với các cách thực xử lý thông tin ngày càng hiện đại, việc thu thập
chính xác và kịp thời nguồn thông tin để phục vụ cho công tác thẩm định tài chính
dự án là khá phức tạp song vô cùng cần thiết. Vấn đề đặt ra là cần phải thu thập các
nguồn thông tin, phân loại, xử lý và đánh giá thông tin như thế nào để thấy được
tính đúng đắn của từng loại thông tin.
3.2.4. Hoàn thiện công tác tổ chức thực hiện việc thẩm định tài chính dự án
Tổ chức thực hiện là một khâu không thể thiếu trong công tác thẩm định tài
chính dự án. Tổ chức thực hiện một cách hợp lý, khoa học sẽ tạo kết quả tốt trong
thẩm định tài chính dự án, vừa đáp ứng được nhu cầu về thời gian, vừa đáp ứng

được yêu cầu về chất lượng.
3.3. Những kiến nghị
3.3.1. Kiến nghị đối với Chính phủ
xi
Cần có những thay đổi trong cơ chế tiếp cận cũng như các chính sách, quy
định cho phù hợp với Nhà tài trợ và thông lệ quốc tế
3.3.2. Kiến nghị đối với Tổng cục dạy nghề
Tổng cục dạy nghề nên quy định một cách rõ ràng chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn của Ban quản lý dự án, tránh tình trạng Ban quản lý dự án phụ thuộc
quá nhiều vào các Vụ chuyên môn của Tổng cục dạy nghề, gây mất thời gian,
chậm tiến độ trong quá trình lập, triển khai thực hiện dự án
KẾT LUẬN
Thẩm định tài chính dự án đầu tư là một công tác rất cần thiết và cần phải
thực hiện tại Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA. Các kết luận về thẩm định
tài chính cho dự án đầu tư là căn cứ cho rất nhiều chủ thể của dự án ra quyết định
đối với dự án. Chính vì thế mà nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu
tư là một tất yếu khách quan.
Trong bản luận văn này, những vấn đề lý thuyết cơ bản về dự án dầu tư, thẩm định
tài chính dự án đầu tư đã được làm rõ và thông qua một dự án cụ thể tại Ban quản
lý các dự án dạy nghề vốn ODA giúp cho chúng ta hiểu rõ hơn giữa lý thuyết, thực
tiễn và sự vận dụng có sự khác nhau nhưng đều chung về một mối là tìm ra tính
khả thi cho dự án và có quyết định đầu tư cho dự án đó hay không. Có thể nói
công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn
ODA còn non trẻ nên việc gặp những sai lầm, thiếu sót là không thể tránh khỏi. Vì
vậy trong những năm tới Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA cần xem trọng
hơn nữa đến chất lượng của công tác thẩm định tài chính dự án để tránh những
thất thoát không đáng có và tạo cơ sở vững chắc khi ra quyết định đầu tư. Tôi hy
vọng rằng với những kiến nghị và giải pháp đã được nêu ra trong bản luận văn này
sẽ có giá trị để nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Ban quản
lý các dự án. Tuy nhiên, do những hạn chế về trình độ của bản thân nên sẽ không

tránh khỏi những thiếu sót và sai lầm nên tôi rất mong nhận được sự chỉ bảo của
Quý thầy cô và các đồng nghiệp khác trong Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn
ODA để khắc phục những thiếu sót đó và tạo điều kiện hoàn thiện hơn trong lần
nghiên cứu sau.
xii
LỜI NÓI ĐẦU
Tính cấp thiết của đề tài
Trong giai đoạn hiện nay, vốn là một hoạt động vật chất quan trọng cho mọi
hoạt động của nền kinh tế. Nhu cầu về vốn đang nổi lên như một vấn đề mang tính
thiết yếu. Để thực hiện chiến lược phát triển nền kinh tế với mục tiêu đến năm 2020
Việt Nam sẽ trở thành một nước Công nghiệp hóa – hiện đại hóa cần một lượng vốn
đầu tư rất lớn.
Đương nhiên để duy trì những thành quả đã đạt được của nền kinh tế, giữ
vững nhịp độ tăng trưởng kinh tế cao, tránh cho đất nước rơi vào tình trạng tụt hậu
so với các nước trong khu vực và trên thế giới; cũng như các nước đang phát triển
khác - trong chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà
nước ta, nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA – Official Development
Assistance) là một trong những nguồn vốn nước ngoài có ý nghĩa vô cùng quan
trọng.
Ở nước ta, các dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA có tác động tích cực đến
phát triển kinh tế xã hội của các địa phương và vùng lãnh thổ, đặc biệt là các thành
phố và vùng kinh tế lớn của cả nước. Đồng thời góp phần vào sự phát triển, nâng
cao hệ thống cơ sở hạ tầng đặc biệt là cơ sở hạ tầng nông thôn, phát triển nông
nghiệp, xóa đói giảm nghèo… Tuy nhiên, một thực tế không thể phủ nhận là nhiều
dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA hoạt động không hiệu quả, gây lãng phí lớn và
tạo gánh nặng nợ nần khó trả cho nhiều thế hệ. Nhiều nghiên cứu cho thấy, một
trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là do các dự án này không
được thẩm định một cách kỹ càng trước khi quyết định thực hiện đầu tư, đặc biệt là
công tác thẩm định tài chính dự án còn bị coi nhẹ.
Chính vì thế, mà thẩm định dự án đầu tư nói chung và thẩm định tài chính dự

án đầu tư bằng nguồn vốn ODA nói riêng là một yêu cầu mang tính lý luận và thực
tiễn cao. Việc nâng cao chất lượng công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư bằng
nguồn vốn ODA đóng vai trò quan trọng trong việc ra quyết định đầu tư của các
Ban quản lý dự án, nhằm tránh những tổn thất không đáng có. Với một thời gian
khá dài làm việc tại Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA – một Ban quản lý
dự án chuyên phụ trách quản lý, thực hiện các dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA
tài trợ cho cơ quan chủ quản là Tổng cục dạy nghề, là một trong những cán bộ tham
1
gia trực tiếp vào công tác thẩm định tài chính các dự án đầu tư, tôi nhận thấy được
những cái mà công tác thẩm định tài chính dự án đã làm được và những cái còn
chưa làm được. Với những kiến thức về tài chính của mình, với mong muốn nghiên
cứu những nhân tố sẽ làm tăng và làm giảm chất lượng thẩm định tài chính dự án tại
Ban quản lý các dự án, tác giả quyết định chọn đề tài: “ Nâng cao chất lượng thẩm
định tài chính dự án tại Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA” cho nghiên
cứu trong luận văn của mình.
Mục đích nghiên cứu
Xác định các tiêu chí để đánh giá chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu
tư bằng nguồn vốn ODA
Từ đó tìm ra và phân tích các nhân tố có ảnh hưởng tích cực cũng như các
nhân tố có tác động tiêu cực tới chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư nhằm
đưa ra được các giải pháp để nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư
vốn ODA.
Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: chất lượng thẩm định tài chính của các dự án đầu tư
bằng nguồn vốn ODA
Phạm vi không gian: tại Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA trực
thuộc Tổng cục dạy nghề.
Phạm vi thời gian: Thực trạng giai đoạn 2008 – 2011, giải pháp giai đoạn 05
năm tới (2013 – 2017).
Phương pháp nghiên cứu

Thu thập số liệu thực tế của Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA và một
số ban quản lý dự án khác cùng trực thuộc Bộ Lao động – Thương binh&Xã hội
Sử dụng phương pháp so sánh các chỉ tiêu, phương pháp thẩm định dự án
đầu tư, phương pháp đánh giá hiệu quả tài chính dự án đầu tư để nghiên cứu đề tài.
Trong đó, phương pháp so sánh các chỉ tiêu mang tính chất định tính và hai phương
pháp còn lại mang tính định lượng.
Đóng góp của luận văn
Luận văn đưa ra được thực trạng cũng như những biện pháp, kiến nghị nhằm
nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án tại Ban quản lý các dự án dạy nghề
2
vốn ODA, là tài liệu tham khảo hữu ích cho các Ban quản lý dự án có chức năng,
hoạt động tương tự nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án của mình.
Kết cấu của luận văn
Đối với đề tài này, tác giả nghiên cứu đứng trên giác độ của Ban quản lý các
dự án dạy nghề vốn ODA nên nội dung của luận văn gồm có ba chương:
Chương 1. Tổng quan về chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư
vốn ODA
Chương 2. Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư tại
Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA
Chương 3. Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án
đầu tư tại Ban quản lý các dự án dạy nghề vốn ODA
3
CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH
TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ VỐN ODA
1.1. Thẩm định tài chính dự án đầu tư bằng vốn ODA
1.1.1. Khái niệm và phân loại dự án đầu tư
1.1.1.1. Khái niệm dự án đầu tư
Đầu tư là hoạt động sử dụng các nguồn lực tài chính, nguồn lực về vật chất
và trí tuệ để sản xuất và kinh doanh trong 1 thời gian tương đối dài nhằm thu về lợi
nhuận và lợi ích kinh tế xã hội

Hoạt động đầu tư được thể hiện tập trung và rõ nét thông qua các dự án. Hiện
nay từ “dự án” được sử dụng rất rộng rãi - ta thường nghe nói đến các dự án đầu tư
phát triển tầm cỡ quốc gia hoặc quốc tế, song cũng có thể nói đến dự án của cá nhân
mỗi người, như tiến hành một nghiên cứu thử nghiệm, viết một cuốn sách…Vậy có
thể hiểu “dự án đầu tư” là gì?
Dự án đầu tư là một tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn ra để
đầu tư của các nhà đầu tư: các nguồn vốn này được sử dụng để tạo mới, mở rộng
hoặc cải tạo một đối tượng nào đó nhằm mục đích đem lại sự tăng trưởng về cả số
lượng lẫn chất lượng của sản phẩm hay dịch vụ trên một địa bàn nhất định trong
một khoảng thời gian nhất định.
Dù được xem xét dưới bất kỳ góc độ nào thì dự án đầu tư cũng bao gồm các
thành phần chính như sau:
- Các mục tiêu cần đạt được khi thực hiện dự án: Cụ thể là khi thực hiện, dự
án sẽ mang lại những lợi ích gì cho chủ đầu tư. Những mục tiêu này cần được biểu
hiện bằng kết quả cụ thể, mang tính định lượng rõ ràng.
- Các hoạt động của dự án: Dự án phải nêu rõ những hoạt động cụ thể phải
tiến hành, địa điểm diễn ra các hoạt động của dự án, thời gian cần thiết để hoàn
thành, và các bộ phận có trách nhiệm thực hiện những hoạt động đó. Cần lưu ý rằng
các hoạt động đó có mối quan hệ với nhau vì tất cả đều hướng tới sự thành công của
dự án và các mối quan hệ đó diễn ra trong một môi trường không chắc chắn. Bởi vì
môi trường dự án không phải là môi trường hiện tại mà là môi trường tương lai.
- Các nguồn lực: Hoạt động của dự án không thể thực hiện được nếu thiếu
4
các nguồn lực về vật chất, tài chính, con người… Vì vậy, phải nêu rõ các nguồn lực
cần thiết cho dự án. Tổng hợp các nguồn lực này chính là vốn đầu tư cần cho dự án.
Mỗi dự án bao giờ cũng được xây dựng và thực hiện trong sự giới hạn về nguồn lực.
1.1.1.2. Phân loại dự án đầu tư
Mỗi dự án đầu tư có quy mô và sức ảnh hưởng đến nền kinh tế xã hội là khác
nhau, do vậy, để dễ dàng cho công tác kiểm tra, quản lý chúng ta tiến hành phân
loại các dự án đầu tư. Có rất nhiều tiêu thức để phân loại dự án đầu tư, tuy nhiên,

trong khuôn khổ nghiên cứu của luận văn tác giả chỉ phân tích một vài tiêu thức có
liên quan trực tiếp đến đề tài:
1. Theo cơ cấu tái sản xuất
Nếu lấy cơ cấu tái sản xuất làm tiêu thức để phân loại các dự án đầu tư, ta có
hai loại dự án đầu tư sau: Dự án đầu tư theo chiều rộng và dự án đầu tư theo chiều
sâu
Dự án đầu tư theo chiều rộng: dự án đầu tư theo chiều rộng là dự án đầu tư
trên cơ sở cải tạo và mở rộng cơ sở vật chất hiện có, xây dựng mới với những kỹ
thuật công nghệ cơ bản như cũ. Thứ nhất, đó là đầu tư xây dựng mới nhà cửa, cấu
trúc hạ tầng theo thiết kế được phê chuẩn lần đầu tiên. Như vậy lượng tài sản vật
chất đã được tăng thêm, tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh, tuy vậy tính kỹ
thuật của công trình hay tài sản đó vẫn dựa trên những thiết kế có sẵn, chưa được
cải tạo và hiện đại hóa. Thứ hai, các dự án đầu tư theo chiều rộng còn là các dự án
mua sắm máy móc thiết bị để đổi mới thay thế cho những máy móc thiết bị cũ theo
một dây chuyền công nghệ đã có từ trước. Đây cũng có thể là mua sắm từ đầu, tức
lúc bắt đầu sản xuất kinh doanh, hoặc cũng có thể là mua sắm sau một thời gian
hoạt động để thay thế một phần hoặc cả dây chuyền những máy mọc thiết bị đã cũ.
Dự án đầu tư theo chiều sâu: dự án đầu tư theo chiều sâu là dự án đầu tư
được thực hiện dựa trên cơ sở cải tạo, mở rộng, nâng cấp, đồng bộ hóa, hiện đại hóa
cơ sở vật chất kỹ thuật hiện có, hoặc xây dựng lại, hoặc đầu tư mới một dây chuyền
công nghệ, xây dựng một nhà máy mới nhưng kỹ thuật công nghệ phải hiện đại hơn
kỹ thuật công nghệ hiện có hoặc kỹ thuật công nghệ trung bình của ngành, vùng
nhằm duy trì năng lực đã có.
2. Theo lĩnh vực hoạt động trong xã hội
Theo lĩnh vực hoạt động trong xã hội, dự án đầu tư có thể phân chia thành ba
loại như sau: Dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh; dự án đầu tư phát triển
5
Khoa học công nghệ và dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng.
Dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh:là dự án mà ý đồ đầu tư nhằm
vào mục đích nâng cao, gia tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh

nghiệp. Các dự án này thường có vốn đầu tư là vốn tự có của doanh nghiệp, vốn vay
và vốn liên doanh, liên kết.
Dự án đầu tư phát triển Khoa học công nghệ: đây là dự án mà ý đồ đầu tư
nhằm vào mục đích nâng cao, phát triển hệ thống khoa học công nghệ. Hiện nay,
các dự án đầu tư phát triển khoa học công nghệ tại các địa phương chủ yếu tập trung
vào lĩnh vực nông – lâm nghiệp, thủy sản và phát triển nông thôn (chiếm từ 40 đến
60%); mảng điều tra cơ bản và khoa học xã hội - nhân văn (chiếm 30%), còn lại là
các ngành, lĩnh vực khác. Các dự án này có một đặc điểm chung là nguồn vốn ngân
sách nhà nước chiếm một tỷ trọng rất lớn trong tổng vốn đầu tư.
Dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng: đây là các dự án mà ý đồ đầu tư nhằm
mục đích nâng cao, phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng. Các dự án này đầu tư phát
triển ba loại cơ sở hạ tầng đó là: cơ sở hạ tầng kỹ thuật, cơ sở hạ tầng xã hội và cơ
sở hạ tầng môi trường.
3. Theo các giai đoạn hoạt động của dự án đầu tư trong quá trình tái sản xuất
xã hội
Theo các giai đoạn hoạt động của dự án đầu tư trong quá trình tái sản xuất xã
hội dự án đầu tư được chia thành hai loại: Dự án đầu tư thương mại và dự án đầu tư
sản xuất
4. Theo thời gian thực hiện
Theo tiêu chí thời gian thực hiện, có thể chia dự án đầu tư thành hai loại: Dự
án đầu tư ngắn hạn và dự án đầu tư dài hạn.
5. Theo sự phân cấp quản lý
Theo sự phân cấp quản lý của nhà nước hiện nay, các dự án đầu tư được chia thành
bốn loại: Dự án quan trọng quốc gia; dự án nhóm A; dự án nhóm B và dự án nhóm C.
6. Theo cấp độ nghiên cứu
Theo cấp độ nghiên cứu thì dự án đầu tư được chia thành hai loại như sau:
Dự án tiền khả thi và dự án khả thi.
Dự án tiền khả thi:dự án tiền khả thi là dự án cần thực hiện các công
6
việc như:

- Phân tích thị trường: Mức cung và giá cả về hàng hoá và dịch vụ hay các
nhu cầu tương đối về dịch vụ xã hội được ước tính, định lượng hoá và lý giải
chứng minh.
- Phân tích kỹ thuật: Các thông số nhập lượng của dự án được xác định một
cách chi tiết và các ước tính vế chi phí được xây dựng
- Phân tích nhân lực và quản lý: Nhu cầu nhân lực cần thiết cho việc thực
hiện cũng như vận hành dự án được xác định một cách chi tiết, và nguồn nhân lực
được xác định với số lượng cụ thể
- Phân tích tài chánh hay ngân sách: Chi và thu tài chính được phân tích
cùng với việc đánh giá các phương án tái trợ khác nhau
- Phân tích hiệu quả kinh tế: Các dữ liệu tài chính được điều chỉnh thành
các dữ liệu kinh tế. Chi phí và lợi ích của dự án được tính từ quan điểm của cả
nền kinh tế
- Phân tích hiệu quả xã hội: Dự án được tính theo quan điểm của những đối
tượng được hưởng lợi từ dự án và từ những đối tượng phải chịu chi phí cho dự án.
Ta nên định lượng hóa mức lợi ích được hưởng và chi phí phải chịu của các nhóm
nầy ở những chổ nào có thể làm được.
Dự án khả thi: dự án khả thi là dự án cần thực hiện những công việc sau:
- Xác định những căn cứ để xác định sự cần thiết phải đầu tư: Bao gồm các
vấn đề sau: các căn cứ pháp lý để xây dựng dự án; tính hợp lý của dự án; phân tích
các yếu tố cần thiết để xây dựng dự án
- Lựa chọn hình thức đầu tư
- Các mục tiêu và sản phẩm của dự án: Bao gồm các bước : Mục tiêu phát
triển dài hạn, mục tiêu ngắn hạn, sản phẩm dự án
- Phân tích đặc điểm khu vực của dự án: bao gồm các vấn đề sau: diện tích
sử dụng và vị trí lắp đặt gồm một số phương án về địa điểm; vận chuyển và kết cấu
hạ tầng; khí tượng thuỷ văn của khu vực dự án; địa hình và địa chất công trình; các
yếu tố cần thiết khác và một số thông số kỹ thuật của dự án
- Phân tích sự lựa chọn công nghệ
- Các phương án và giải pháp xây dựng bao gồm các bước sau:

7
Phương án bố trí mặt bằng
Các giải pháp xây dựng
Khối lượng xây dựng và chi phí xây dựng
Tổ chức thi công xây lắp
Tiến độ thi công xây lắp
- Phân tích tài chính bao gồm các bước sau :
Căn cứ phân tích tài chính
Bảng dự trù doanh thu hằng năm
Vốn lưu động
Bảng dự trù chi phí sản xuất hằng năm
Bảng dự trù lãi lỗ hằng năm
Bảng dự trù cân đối thu chi
Bảng tóm tắt cân đối tái sản
Các chỉ số đánh giá hiệu quả tài chính
Phương án trả nợ vay
Phân tích độ nhạy
- Phân tích kinh tế xã hội bao gồm : phân tích định tính và phân tích định lượng
7. Theo nguồn vốn đầu tư
Theo nguồn vốn đầu tư dự án đầu tư được chia thành năm loại: Dự án đầu tư
bằng nguồn vốn Ngân sách nhà nước; dự án đầu tư bằng nguồn vốn đầu tư trực tiếp
và gián tiếp nước ngoài (FDI và FII); dự án đầu tư bằng nguồn vốn hỗ trợ phát triển
chính thức (ODA); dự án đầu tư bằng nguồn vốn huy động của doanh nghiệp và các
nguồn vốn khác và dự án đầu tư bằng nguồn vốn hỗn hợp
Dự án đầu tư bằng nguồn vốn Ngân sách nhà nước: đây là các dự án đầu tư
có nguồn vốn hoàn toàn từ Ngân sách Nhà nước. Và ngân sách nhà nước đầu tư cho
các dự án này được hình thành từ:
- Một phần tích lũy trong nước và lệ phí
- Vốn viện trợ theo dự án của các Chính phủ, các tổ chức phi chính phủ, các
tổ chức của Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế khác

8
- Vốn thu hồi nợ của Ngân sách đã cho vay ưu đãi các năm trước
- Vốn vay của Chính phủ dưới hình thức trái phiếu.
- Vốn thu từ thuế giao quyền sử dụng đất do Chính phủ quy định
- Vốn thu từ bán hoặc cho thuê tài sản thuộc sở hữu Nhà nước
- Các nguồn vốn huy động khác do Chính phủ quy định
Dự án đầu tư bằng nguồn vốn đầu tư trực tiếp (FDI) và gián tiếp (FII) nước ngoài:
- Dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI – Foreign Direct Investment) là các
dự án đầu tư mà người đầu tư vốn và người sử dụng vốn là một chủ thể và nguồn
vốn đầu tư là của nước ngoài. Ở nước ta hiện nay các dự án đầu tư trực tiếp nước
ngoài chủ yếu tập trung ở các ngành: khai thác dầu khí, xây dựng, bất động sản, du
lịch,…và đang có xu hướng chuyển dịch sang một số dự án đầu tư phát triển một số
ngành công nghiệp.
-Dự án đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII – Foreign Indirect Investment) là các
dự án đầu tư mà người đầu tư vốn và người sử dụng vốn không là một chủ thể và
nguồn vốn đầu tư là của nước ngoài.
Dự án đầu tư bằng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA – Official
Development Assistance): đây là các dự án đầu tư có nguồn vốn đầu tư là nguồn
vốn hỗ trợ chính thức từ bên ngoài bao gồm các khoản viện trợ và cho vay với điều
kiện ưu đãi. ODA được hiểu là nguồn vốn dành cho các nước đang và kém phát
triển được các các cơ quan chính thức của chính phủ trung ương và điạ phương
hoặc các cơ quan thừa hành của chính phủ, các tổ chức liên chính phủ, các tổ chức
phi chính phủ tài trợ. Vốn ODA phát sinh từ nhu cầu cần thiết của một quốc gia,
được tổ chức quốc tế hay nước bạn xem xét và cam kết tài trợ thông qua một hiệp
định quốc tế được đại diện có thẩm quyền hai bên nhận và hỗ trợ vốn ký kết. Hiệp
định ký kết hỗ trợ này được chi phối bởi công pháp quốc tế.
Dự án đầu tư bằng nguồn vốn huy động của doanh nghiệp và các nguồn vốn
khác: đây là các dự án đầu tư mà nguồn vốn huy động là vốn tự có của doanh
nghiệp, lợi nhuận giữ lại từ hoạt động sản xuất kinh doanh, vốn vay từ các tổ chức
tín dụng như các ngân hàng thương mại và các nguồn vốn khác.

Dự án đầu tư bằng nguồn vốn hỗn hợp: đây là các dự án đầu tư có nguồn
vốn huy động từ nhiều nguồn khác nhau. Đó có thể là một dự án mà vốn đầu tư vừa
là nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức ODA vừa là ngân sách nhà nước…
9
Ngoài ra, còn có thể phân loại dự án đầu tư theo các tiêu chí như vùng,
lãnh thổ,…
1.1.2. Khái quát về dự án đầu tư bằng vốn ODA
1.1.2.1. Khái niệm và đặc điểm dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA
Khái niệm:
Dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA là một tập hợp các đề xuất có liên quan
đến việc bỏ vốn ra để đầu tư của các nhà tài trợ nguồn vốn ODA: các nguồn vốn
này được sử dụng để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo một đối tượng nào đó nhằm
mục đích đem lại sự tăng trưởng về cả số lượng lẫn chất lượng của sản phẩm hay
dịch vụ trên một địa bàn nhất định trong một khoảng thời gian nhất định theo định
hướng phát triển của quốc gia nhận viện trợ và những tiêu chí đầu tư của nhà tài trợ.
Đặc điểm dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA
Mỗi một dự án đầu tư bằng vốn ODA có những đặc thù riêng có của nó tùy
thuộc vào mục đích của nước nhận viện trợ cũng như nước viện trợ, nhưng nhìn
chung các dự án này có một số đặc điểm chung như sau:
- Nguồn vốn đầu tư: Toàn bộ hoặc một phần nguồn vốn thực hiện dự án
ODA là do các tổ chức/chính phủ nước ngoài, các tổ chức song phương tài trợ. Cơ
chế tài chính trong nước đối với việc sử dụng ODA là cấp phát, cho vay (toàn
bộ/một phần) từ ngân sách Nhà nước. Các dự án ODA thường có vốn đối ứng là
khoản đóng góp của phía Việt Nam bằng hiện vật và giá trị để chuẩn bị và thực hiện
các chương trình, dự án (có thể dưới dạng tiền được cấp từ ngân sách hoặc nhân
lực, cơ sở vật chất). Nguồn vốn là điểm khác biệt lớn nhất giữa dự án ODA với các
dự án khác; kèm theo nó là các yêu cầu, quy định, cơ sở pháp lý về quản lý và thực
hiện của nhà đầu tư và nhà tài trợ.
- Tính tạm thời: Tính tạm thời có nghĩa là các dự án ODA có khởi điểm và
kết thúc xác định. Dự án không phải là loại công việc hàng ngày, thường tiếp diễn,

lặp đi lặp lại theo quy trình có sẵn. Dự án có thể thực hiện trong một thời gian ngắn
hoặc có thể kéo dài trong nhiều năm. Về mặt nhân sự, dự án không có nhân công cố
định, họ chỉ gắn bó với dự án trong một khoảng thời gian nhất định (một phần hoặc
toàn bộ thời gian thực hiện dự án). Khi dự án kết thúc, các cán bộ dự án có thể phải
chuyển sang/tìm kiếm một công việc/hợp đồng mới.
10