Dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm

GIÁO ÁN THAO GIẢNG MÔN NGỮ VĂN LỚP 8
GIÁO VIÊN: TRẦN VĂN DANH
BÀI DẠY
DẤU NGOẶC ĐƠN- DẤU HAI CHẤM
A.MỤC ĐÍCH YÊU CẦU:
1.Kiến thức:Giúp học sinh nắm được chức năng của dấu ngoặc đơn và dấu
hai chấm .
2.Tích hợp với phân môn văn ở văn bản Bài toán dân số,với tập làm văn ở
bài Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh .
3.Rèn luyện kĩ năng sử dụng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm .
B.Chuẩn bị :
1.Giáo viên soạn bài dạy
2.Học sinh soạn trước bài học
C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
1.Ôn định lớp
2.Kiểm tra bài cũ :Em hãy nêu quan hệ giữa các vế câu của câu ghép ?
3.Bài mới :
Hoặc động giáo viên Hoặc động học sinh Nội dung bài học
Giáo viên gọi HS dọc ví
dụ trong sách giáo khoa
?Dáu ngoặc đơn ở các
ví dụ có tác dụng gì?
?Nếu bỏ phần trong dấu
ngoặc đơn thì ý nghĩa
cơ bản của câu có thay
đổi không ?vì sao?
?Vậy dấu ngoặc đơn
dùng để làm gì?
GV gọi HS đọc ghi nhớ

Học sinh đọc

-Dùng để đánh dấu
phần giải thích cho từ
“họ”
-Dùng để đánh dấu
phần thuyết minh về
con Ba Khía .
-c.Dùng để bổ sung
thêm.
-Không
-Vì phần trong dấu
ngoặc đơn chỉ là thông
tin phụ .
-Dấu ngoặc đơn dùng
để đánh dấu phần chú
thích .
2HS đọc ghi nhớ
I.DẤU NGOẶC ĐƠN:
Ví dụ :
a.-Dùng để đánh dấu
phần giải thích cho từ
“họ”
-b.Dùng để đánh dấu
phần thuyết minh về
con Ba Khía .
-c.Dùng để bổ sung
thêm.
*Ghi nhớ(SGK)
Bài tập nhanh :
Phần nào trong các cấu
sau có thể năm trong

dấu ngoăc đơn ?vì sao?
-Nam, lớp trưởmg lớp
8a ,có một giọng hát rất
tuyệt vời.
-Mùa xuân , mùa đầu
tiên trong một năm,cây
cối xanh tươi mát mắt.
-Bộ phim “Dòng sông
phẳng lặng”,do Việt
Nam sản xuất,rất hay.
GV gọi HS đọc ví dụ
Dấu hai chấm trong các
đoạn trích sau dùng để
làm gì?
Em hãy cho biết các
trường hợp viết hoa sau
dấu hai chấm ?
Vậy dấu hai chấm dùng
để làm gì?
-Nam.(lớp trưởng lớp
8a),có một giọng hát rất
tuyệt vời
-Mùa xuân ,(mùa đầu
tiên trong một năm),cây
cối xanh tươi mát mắt .
-Bộ phim “Dòng sông
phẳng lặng”,(do Việt
Nam sản xuất ),rất hay.
*Vì đó chỉ là phần có
tác dụng giải thích thêm

HS đọc ví dụ .
HS trả lời
Viết hoa khi báo trước
một lời thoại hoặc một
lời dẫn.
Có thể không viết hoa
khi giải thích một nội
dung.
HS trả lời
II.DẤU HAI CHẤM:
Ví dụ:
a.Báo trước một lời
thoại
b.Báo trước một lời dẫn
(lời dẫn nằm trong dấu
ngoặc kép )
c.Giải thích một nội
dung .
Giáo viên gọi học sinh
đọc ghi nhớ .
*Bài tập nhanh :
Thêm dấu hai chấm vào
câu sau cho đúng với ý
nghĩa của người viết ?
-Người Việt Nam nói
“Học thầy không tày
học bạn”,nhưng cũng có
câu “Không thầy đố
mày làm nên”.
- Nam khoe với bạn

rằng “ Tuần trước nó
được điểm 10 môn lí”
Học sinh đọc ghi nhớ .
Người Việt Nam nói:
“Học thầy không tày
học bạn”,nhưng cũng có
câu: “Không thầy đố
mày làm nên”.
- Nam khoe với bạn
rằng: “ Tuần trước nó
được điểm 10 môn lí”
*Ghi nhớ (SGK)
III. LUYỆN TẬP (GV và HS lên bảng làm)
Đáp án:
Bài tập 1:
a. Đánh dấu phần giải thích..
b. Đánh dấu phần thuyết minh.
c. Đánh dấu phần bổ sung.
Bài tập 2:
a. Báo trước phần giải thích
b. Báo trước một lời thoại.
c. Báo trước phần thuyết minh.
Bài tập 3:
- Có thể bỏ dấu hai chấm được
- Tác giả dùng dấu hai chấm nhằm mục đích nhấn mạnh.
Bài tập 4:
Có thể thay dấu hai chấm bằng dấu ngoặc đơn. Nếu thay thì bộ phận trong
dấu ngoặc đơn chỉ mang ý nghĩa giải thích đi kèm.
Nếu viết lại: “Phong Nha gồm: Động Khô và Động Nước “ thì không thể
thay dấu hai chấm bằng dấu ngoặc đơn, vì thế Động Khô và Động Nước

không thể xem là phần chú thích.
------------------------------------------------------------------
4. Củng cố : Nêu tác dụng của dấu hai chấm và dấu ngoặc ?Cho ví dụ?
5. Dặn dò: Về nhà làm bài tập 5, học bài cũ, soạn bài mới.