Tiểu luận về đa cấp ở Việt Nam

TÌM HIỂU VỀ BÁN
HÀNG ĐA CẤP
Nhóm: SÓI BẠC
Môn: KINH TẾ VI MÔ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH


1.Đặt vấn đề
Bán hàng đa cấp là phương thức mua bán hàng hóa trong hoạt động thương mại và là
sản phẩm của nền kinh tế thị trường. Ở nhiều nước trên thế giới, bán hàng đa cấp đã chứng
minh tính hiệu quả bằng lịch sử tồn tại cả chục năm thậm chí cả trăm năm. Khi bán hàng đa
cấp thâm nhập vào nước ta, do chưa có hành lang pháp lý hoàn chỉnh nên trong quá trình
phát triển mang tính tự phát, phương thức kinh doanh này bộc lộ nhiều điểm hạn chế.
Ở Việt Nam, bán hàng đa cấp là phương thức tiếp thị để bán lẻ hàng hóa đáp ứng các
điều kiện sau đây:
a) Việc tiếp thị để bán lẻ hàng hóa được thực hiện thông qua mạng lưới người tham gia bán
hàng đa cấp gồm nhiều cấp, nhiều nhánh khác nhau.
b) Hàng hóa được người tham gia bán hàng đa cấp tiếp thị trực tiếp cho người tiêu dùng tại
nơi ở, nơi làm việc của người tiêu dùng hoặc địa điểm khác không phải là địa điểm bán lẻ
thường xuyên của doanh nghiệp hoặc của người tham gia.
c) Người tham gia bán hàng đa cấp được hưởng tiền hoa hồng, tiền thưởng hoặc lợi ích kinh
tế khác từ kết quả tiếp thị bán hàng của mình và của người tham gia bán hàng đa cấp cấp
dưới trong mạng lưới do mình tổ chức và mạng lưới đó được doanh nghiệp bán hàng đa cấp
chấp thuận.
Tuy nhiên, thực tế nhiều công ty đa cấp ở Việt Nam đã lợi dụng những lỗ hổng lớn trong
quản lí mà lừa đảo người dân, biến đa cấp ở Việt Nam thành một loại hình kinh doanh bất
chính với những biểu hiện:
1. Yêu cẩu người muốn tham gia phải đặt cọc, phải mua một số lượng hàng hoá ban đầu
hoặc phải trả một khoản tiền để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp.

2. Không cam kết mua lại với mức giá ít nhất là 90% giá háng hóa đã bán cho người tham
gia để bán lại.
3. Cho người tham gia nhận tiền hoa hồng, tiền thưởng, lợi ích kinh tế khác chủ yếu từ việc
dụ dỗ người khác tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp.
4. Cung cấp thông tin gian dối về lợi ích của việc tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp,
thông tin sai lệch vế tính chất, công dụng của hàng hóa để dụ dỗ người khác tham gia.
Pháp luật quản lí lỏng lẻo, khiến vô số hình thức biến tướng của đa cấp mọc lên. Đặt ra thách
thức vô cùng lớn đối với người dân và nhà nước. Đây là thực trạng, vậy bạn có nhận xét gì về
mô hình đa cấp – một mô hình kinh doanh khá có nhiều thách thức này?

2. Nhận xét cá nhân
2.1 Hoàng Thị Hợp
Theo em, kinh doanh đa cấp là một hoạt động kinh doanh hợp pháp, được Nhà nước cho
phép. Tuy nhiên, do Pháp luật còn kẽ hở đã khiến hình thức đa cấp ở Việt Nam bị biến tướng.
Đa số các hình thức kinh doanh đa cấp ở Việt Nam là lừa đảo. Do vậy, Pháp luật cần sửa đổi
và bổ sung các điều lệ về đa cấp, trán kẽ hở để những kẻ xấu không thể lợi dụng nó, cũng
SÓI BẠC

Page 2


như người dân cần nâng cao hiểu biết, có tính cảnh giác và nhìn nhận đúng đắn về kinh
doanh đa cấp. Kinh doanh đa cấp là một hình thức Marketing sản phẩm trực tiếp đến tay
người tiêu dùng. Vì ít qua các khâu trung gian, giá sản phẩm sẽ thấp hơn giá trên thị trường.
Việc này có thể dẫn đến mất cân bằng thị trường. Mặt khác, tuy giá sản phẩm sẽ thấp hơn so
giá thị trường, nhưng chất lượng sản phẩm có thể chưa được qua kiểm định một cách nghiêm
ngặt.
2.2 Võ Bích Loan
Đa cấp chỉ có thể lừa đảo khi chính bản thân bạn cho phép điều đó!!!
Ngồi chơi mỗi tháng kiếm trăm triệu.

Việc nhẹ, lương cao không yêu cầu bằng cấp.
Gửi tiết kiệm thu tiền tỷ....
Nếu bạn tin vào những điều đó, nếu bạn thật sự tin rằng không cần phải đổ mồ hôi sôi nước
mắt, không cần phải làm việc vất vả mà vẫn khơi khơi kiếm trăm triệu mỗi tháng thì chính
bạn đã tự biến mình thành miếng mồi ngon của những công ty đa cấp chuyên lừa đảo. Tôi
được biết rằng một nhà phân phối của một nhãn hàng chỉ được hưởng 7% trên tổng doanh
thu mỗi tháng, công ty chỉ chịu trách nhiệm quảng bá sản phẩm và hỗ trợ họ lấy hàng còn
những chi phí khác như chí phí giao hàng,...thì họ phải chịu. Vì vậy đừng ảo tưởng có thể
kiếm được tiền dễ dàng chỉ cần gia nhập vào một hệ thống ABCXYZ nào đó. Không ngoa
khi nói rằng bán hàng đa cấp là bán huynh đệ, bán thầy trò, bán người quen, bán bằng hữu,...
Bởi vì khi bạn biết bạn bị lừa thì bạn sẽ không muốn chấp nhận mình bị mất tiền mà sẽ tìm
cách kéo thêm nhiều người khác vào hệ thống đa cấp để họ có thể gánh bớt phần của bạn. Từ
đó sẽ khiến hệ thống đa cấp lừa đảo ngày càng được mở rộng tạo thành một vòng quay bất
tận. Việc tiếp tay cho những công ty đa cấp lừa đảo không chỉ gây hại cho bạn và những
người xung quanh mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến xã hội. Về góc độ tài chính, kinh doanh
đa cấp đang hút một lượng vốn nhàn rỗi khổng lồ trong dân để “nướng” vào việc mua những
sản phẩm hàng hóa vô bổ. Nghiêm trọng hơn, trong một số công ty đa cấp, tiền tệ đang dần
trở thành đối tượng để kinh doanh, do giá trị của sản phẩm chỉ là tượng trưng so với giá bán.
Thí dụ như “gói đấm bóp mát xa” của 1 công ty đa cấp lên đến 12 triệu đồng, và có người
mua một lúc đến 200 gói, trị giá đến 2,4 tỷ. Đây thực là kinh doanh tiền tệ trá hình. Một số
công ty đa cấp cho người len lỏi vào các sàn giao dịch địa ốc dụ dỗ người mua nhà đất đầu tư
tiền vào kinh doanh đa cấp. Hiện nay có những công ty có gói kinh doanh trị giá gần chục tỷ
đồng, là một dấu hiệu đáng sợ cho thị trường vốn. Về mặt xã hội, nó tạo ra sự bất hòa mất
đoàn kết trong những người thân thích, anh em bà con dòng họ, do người ta dụ dỗ nhau, lừa
dối nhau để bán hàng đa cấp. Kiểu kinh doanh này cũng góp phần khơi dậy sự độc ác trong
mỗi con người. Vì khi đã lỡ đem tiền đưa vào kinh doanh, trước nguy cơ mất vốn, người ta
sẵn sàng nhắm mắt dụ dỗ tiếp những người thân của mình trở thành nạn nhân. Và như vậy,
một nền kinh tế đứng trước nguy cơ bị khủng hoảng đã đành, mà một xã hội cũng sẽ bị quay
cuồng, đảo lộn những giá trị đạo đức. Con người tìm cách lừa lọc nhau nhiều hơn. Đặt ngược
lại vấn đề, bạn là một người bán hàng vô cùng tài giỏi khi ở những công ty bình thường bạn

vốn đã kiếm được nhiều tiền nhưng bạn muốn kiếm được nhiều hơn nữa và bạn quyết định
chuyển qua một công ty đa cấp (chân chính). Đó có thể là một quyết định đúng đắn vì công
ty đa cấp sẽ trả cho bạn nhiều tiền hơn vì họ không phải chi cho những khoản như marketing,
SÓI BẠC

Page 3


hệ thống bán hàng,...nhưng chỉ khi bạn thật sự giỏi. Tóm lại hãy tỉnh táo khi bước vào con
đường đa cấp, đừng “tự lừa” bản thân, cái gì cũng có cái giá của nó!
2.3 Võ Thị Kiều Diễm
Không chỉ những người thiếu hiểu biết về đa cấp mới tham gia vào con đường đa cấp mà một
có một sự đáng buồn không hề nhẹ những người có tri thức lại tiếp tay cho đa cấp lừa
người.Tôi có một người bạn đồng trang lứa ,cũng là sinh viên năm nhất như tôi nó kể chính
cô giáo giảng viên của nó hỏi cả lớp"các em có muốn đi làm thêm kiếm thêm, thu nhập
không công ti của cô sẽ giúp các em có thêm thu nhập chỉ cần các em đóng vào 1 triệu tiền
vốn thì sau này có thể kiếm thêm rất nhiều" nghe xong tôi hơi bị sốc khi một giáo viên lại có
thể lôi kéo học sinh vào con đường nguy hiểm như vậy
Qủa thật đa cấp có một sức mạnh ghê gớm thì con người ta mới lao vào một cách điên cuồng
như vậy........
2.4 Ngô Thị Thúy Ngân
Theo em, mô hình đa cấp có lợi thế hơn so với mô hình bán hàng thông thường do giá thành
rẻ hơn. Ví dụ người A có thể mua được sản phẩm B chất lượng tương đương với sản phẩm C
trên thị trường nhưng giá thành rẻ hơn 300.000đ, đồng thời nếu đa cấp tham gia mô hình
người A còn có cơ hội thu hoa hồng, người tiêu dùng có thể so sánh chi phí cơ hội của sản
phẩm B với sản phẩm C và thấy được lợi thế. Vì vậy ở đây người A có lợi do mua được hàng
giá rẻ, nhà sản xuất có lợi do bán được nhiều hàng hơn khi quy mô mở rộng.
Ngoài ra, sản phẩm đa cấp có giá rẻ và chất lượng tốt sẽ làm lượng cầu tăng, độ co
giãn của cầu theo giá thay đổi mạnh do có sản phẩm cạnh tranh ngoài thị trường. Do đó tổng
doanh thu nghịch biến với giá. Tuy nhiên trong trường hợp kinh doanh đa cấp bất chính thì

người mua phải mua một lượng hàng hóa để tham gia vào hệ thống, dẫn đến lượng cầu ảo về
sản phẩm tăng lên, phá vỡ sự cân bằng cung cầu ban đầu của thị trường. Kết quả là giá tăng,
sản lượng tăng nhưng không phản ánh sự tăng trong lượng cầu của xã hội, nên đa cấp bất
chính chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.
2.5 Nguyễn Văn Công Luận
Sản phẩm trong kinh doanh đa cấp phải có chất lượng tốt (do sản phẩm được lan truyền từ
người này đến người khác, nên nếu chất lượng không tốt thì sẽ không có sức lan truyền trong thực tế, người kinh doanh theo mạng thành công, đầu tiên phải đam mê sản phẩm của
mình), cần thiết cho hầu hết người tiêu dùng và được sử dụng thường xuyên. Các sản phẩm
đáp ứng nhu cầu hầu hết của người tiêu dùng và sẽ được sử dụng liên tục sau đó: Hàng tiêu
dùng, mỹ phẩm ,thực phẩm và thực phẩm dinh dưỡng chức năng.
Ngoài ra, sản phẩm phải đảm bảo tính độc quyền, nghĩa là chỉ bán thông qua các nhà phân
phối của công ty, không bán rộng rãi trên thị trường, độc đáo: tức là trên thị trường không có
sản phẩm tương tự. Đó là đối với những công ty đa cấp chính thống, còn với những công ty
SÓI BẠC

Page 4


đa cấp lừa đảo thì lại khác. Hầu hết người dân bị lừa vào đường dây đa cấp bất chính đều là
những người có thu nhập thấp, mong muốn đổi đời lại nghe những lời dụ dỗ của nhân viên
đa cấp nên dễ sa lưới. Người tham gia đều không quan tâm đến chất lượng sản phẩm họ chỉ
mua vì mong muốn kiếm được khoản lợi nhuận kết xù theo lời của những nhân viên phân
phối và họ cũng không rõ nguồn gốc của sản phẩm. Những công ty đa cấp lừa đảo không hề
quan tâm tới những vấn đề kinh tế như: cung, cầu, các hàng hóa cạnh tranh, thu nhập người
tiêu dùng, sự nhạy cảm của người tiêu dùng, ……… Điều mà họ quan tâm là lôi kéo được
càng nhiều người vào đường đây của học càng tốt. Họ không dùng chất lượng sản phẩm để
thu hút người tiêu dùng mà là khả năng khua môi múa mép của mình để khiến họ tin vào
khoản lợi kiếm được.
2.6 Lê Pham Hoàng Minh
Sau quá trình tìm hiểu tội nhận thấy mô hình đa cấp không xấu mà chính những người tham

gia đã làm xấu đi bộ mặt của mô hình đa cấp. Lí do tại sao tôi nói như thế đã được trình bày
cụ thể trong phần thảo luận của nhóm. Và trong phần quan điểm này, tôi chỉ đề cập về lợi ích
mà đa cấp chính thống mang lại vì phần tác hại đã được các thành viên trong nhóm đưa ra ý
kiến.
Theo báo cáo của các Sở Công Thương, tính đến tháng 6.2011, tại Việt Nam có 63 công ty
kinh doanh đa cấp đã được trao giấy phép hoạt động. Trong số đó, có 20 doanh nghiệp hiện
nay đã tạm ngừng, chấm dứt hoạt động kinh doanh đa cấp. Số lượng người tham gia vào hoạt
động kinh doanh đa cấp ( kinh doanh theo mạng, kinh doanh mlm, mlm việt nam ) tại Việt
Nam tính đến nay đã trên 1 triệu người, doanh thu đạt từ 614 tỉ đồng năm 2006 lên 2.799 tỉ
năm 2010, gấp 4 lần trong thời gian 4 năm hoạt động.
Theo báo cáo từ các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp ( kinh doanh theo mạng, kinh doanh
mlm, mlm việt nam ), trong những năm qua, các công ty đã đóng góp vào ngân sách Nhà
nước đạt trên 1.200 tỉ đồng, thuế thu nhập cá nhân đạt trên 170 tỉ đồng.(Trích báo tuổi trẻ )
Theo báo cáo của các Sở Công Thương, tổng số tiền các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp
tham gia các hoạt động xã hội, từ thiện tại Việt Nam là trên 8,4 tỷ đồng. Một số công ty kinh
doanh đa cấp đã có nhiều hoạt động xã hội rất thiết thực cho người dân Việt Nam như: Avon
với chương trình “Lắc tay nhân ái” để giúp đỡ phụ nữ Việt Nam bị bạo hành trong gia đình
và chương trình “Giã biệt ung thư ngực” nhằm giúp đỡ các bệnh nhân ung thư ngực tại Việt
Nam. Công ty Oriflame là đồng sáng lập ra Quỹ Nhi đồng Thế giới và là nhà tài trợ đồng
hành của tổ chức SOS Quốc tế. Với quỹ từ thiện “Oriflame Foundation”, công ty đã tích cực
hỗ trợ và giúp đỡ cho các trẻ em tại các trung tâm bảo trợ và làng SOS Việt Nam.( trích báo
Tuổi trẻ )
Từ 2 ví dụ trên ta thấy dược lợi ích to lớn mà mô hình đa cấp chính thống mang lại. đóng góp
một khoản thu không nhỏ cho ngân sách góp phần phát triển đất nước. Tôi không phủ nhận
vẫn tồn tại những mặt tiêu cực do đa cấp gây ra. Tuy nhiên theo quan điểm cá nhân những
SÓI BẠC

Page 5

người tham gia đa cấp nên có ý thức đừng vì đồng tiền trước mắt mà gây ra những hậu quả to
lớn cho xã hội
2.7 Pham Thị Kim Tuyền
Kinh doanh đa cấp chính thống có nhiều lựa chọn và cơ hội được sử dụng hàng hóa chất
lượng cao với giá cả phải chăng. Hàng hóa được chuyển trực tiếp từ nhà sản xuất tới nhà
phân phối nên tránh được hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Ngoài ra do tiết kiệm
được chi phí trả cho các khâu trung gian, tiết kiệm chi phí cho việc quảng cáo, khuyến mãi
nên giá cả thấp hơn. Huy dộng được sức lao động và nguồn vốn, kích thích tiêu dùng, tăng
thị phần kinh doanh, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện chất lượng cuộc sống. Tăng
khoản thu cho ngân sách nhà nước, tăng phúc lợi xã hội. Tạo ra một mạng lưới người tiêu
dùng trung thành, một hệ thống phân phối hang hóa khổng lồ rộng khắp mọi nơi một cách
nhanh chóng.
Còn hình thức kinh doanh đa cấp lừa đảo thì hàng hóa được lưu chuyển qua các kênh phân
phối trước khi tới tay người tiêu dùng chẳng hạn : Từ nhà sản xuất đến các đại lý rồi đến các
người bán lẻ và cuối cùng là đến người tiêu dùng.
Bán hàng là công việc khiến cho con người thay đổi theo hướng sưu tập mối quan hệ và thu
lợi từ mối quan hệ giả tạo, nền kinh doanh đa cấp lại cho phép người ta thu lợi lớn hơn từ
mối quan hệ này, từ đó tạo động lực khiến người ta tạo thêm các giá trị "ảo" giả danh "kĩ
năng mềm" để che lấp đi phần khuất của kinh doanh đa cấp,Đặc điểm của những nhân viên
kinh doanh kiểu này khi mới gọi bạn bè tham gia là họ luôn luôn vẽ 1 bức tranh màu hồng
với nguồn thu nhập khổng lồ. Điều đặc biệt là họ luôn lấy ví dụ những người có mối quan hệ
rộng, những người nổi tiếng để làm dẫn chứng. Và cứ lặp đi lặp lại 1 cách nhàm chán khi
phỏng vấn với 1 sơ đồ trả thưởng loàng nhoàng.. Lợi nhuận thu được do sự tích luỹ các mối
quan hệ (cũng không bền vứng nốt) dẫn đến hiện tượng vào sau sẽ thiệt hơn vào trước. Mối
quan hệ này không dễ xóa bỏ như trong trường hợp độc quyền về vốn.Từ đó dẫn đến 1 bộ
phận ở dưới, khi thị trường đã bão hoà không thể kiếm được thêm người mua và người bán
cùng (tức nghĩa là so với bán hàng thông thường thì không nhiều hơn là mấy) nhưng phần giá
trị được hưởng thì chỉ khoảng 1/5 --> bộ phận này tự suy yếu, khi những người ở lớp dưới
cùng bị suy yếu và bỏ cuộc chơi.

3. Nhận xét chung
3.1 Mô tả chi phí cơ hội
-Đối với doanh nghiệp:
+Loại bỏ khâu trung gian, tiết kiệm chi phí quảng cáo, tuy nhiên lại dễ mất cơ hội quảng cáo
sản phẩm chuyên nghiệp, rộng rãi, chính xác, thông tin sản phẩm dễ bị sai lệch do người
tham gia khó kiểm soát.

SÓI BẠC

Page 6


+Nhanh mở rộng quy mô, doanh thu trong thời gian ngắn, tuy nhiên lại mất đi chi phi đào tạo
lại cho những người mới gia nhập, đòi hỏi nỗ lực cao
-Đối với người dân và người tiêu dùng:
+Người tham gia được trả hoa hồng, nhanh hoàn lại vốn, nhưng phải đối mặt với nguy cơ bị
sa vào đa cấp lừa đảo, lỡ mất cơ hội sử dụng khoản tiền vốn của bản thân cho mục đích khác.
Đồng thời kinh doanh đa cấp không đảm bảo người tham gia có một mức lương ổn định,
cạnh tranh mạnh.
+Người mua hàng hóa mua được sản phẩm đa cấp đã bỏ đi lựa chọn hàng hóa có thể chất
lượng bằng nhưng giá thấp hơn do biến tướng về giá trong doanh nghiệp đa cấp.
3.2 Cung, cầu, cân bằng thị trường
Sản phẩm đa cấp nếu vẫn đáp ứng được chất lượng sản phẩm nhưng giá cả lại thấp
hơn so với các sản phẩm thay thế khác trên thị trường thì lượng cầu tăng (Đường cầu D). Vì
vậy có thể nói đa cấp là một hình thức kinh doanh khích cầu mạnh. Tuy nhiên ở hình thức đa
cấp bất chính thì người mua phải mua một lượng hàng hóa để tham gia vào hệ thống, dẫn đến
lượng cầu ảo về sản phẩm tăng lên (Đường cầu D’), phá vỡ sự cân bằng cung cầu ban đầu
của thị trường. Kết quả là giá tăng, sản lượng tăng nhưng không phản ánh sự tăng trong
lượng cầu của xã hội, nên đa cấp bất chính chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Cung có sự gia
tăng lượng cung, nhưng cung không đổi.

Độ co giãn của cầu thay đổi mạnh nếu số người gia nhập doanh nghiệp đa cấp thay
đổi. Vì vậy dẫn đến tính không ổn định lượng cầu doanh nghiệp đa cấp, trong khi đó cung co
giãn ít khiến doanh thu khá bấp bênh. Vì vậy nếu kinh doanh đa cấp bất chính thì doanh
nghiệp đó khó tồn tại lâu.
Nhìn chung mô hình kinh doanh đa cấp bất chính không bền vững
Vì lợi nhuận chủ yếu dựa vào phí tuyển dụng các thành viên mới gia nhập hệ thống nên
phương thức kinh doanh của các công ty đa cấp bất chính không phụ thuộc vào việc xác định
nhu cầu của khách hàng. Chính điều này đã khiến đa cấp trở thành mô hình kinh doanh
không bền vững.
Thực tế những người sau này không còn tham gia mạng lưới đa cấp bất chính thường sẽ
không bao giờ quay lại mua sản phẩm của công ty nữa. Trong khi đó, các hệ thống bán lẻ
thông thường vẫn có lượng khách ổn định và họ lặp lại thói quen mua sắm này hàng ngày. Vì
vậy có thể thấy Cầu của sản phẩm đa cấp không ổn định. Lúc ban đầu nó có thể tạo nên một
“trào lưu” kinh doanh đa cấp, khi đó doanh thu bán hàng của công ty sẽ tăng lên đột biến.
Nhưng sau đó người tiêu dùng sẽ ngày càng cảnh giác hơn bởi vì sản phẩm đa cấp cũng như
mô hình đa cấp thiếu sự rõ ràng, minh bạch như những công ty thông thường, khi đó doanh
thu sẽ giảm một cách đột ngột. Ngược lại Cung đối với những sản phẩm đa cấp luôn dồi dào
bởi vì mở rộng hệ thống mang tính chất quyết định sự sống còn của công ty, những người
trong mạng lưới của công ty đa cấp phải tìm mọi cách để bán được sản phẩm, tìm thêm người
gia nhập hệ thống. Tóm lại giữa cung và cầu trong mô hình đa cấp có nhiều sự bấp bênh
không ổn định.
SÓI BẠC

Page 7


Ngoài ra giá sản phẩm của các công ty đa cấp bất chính đều cao hơn gấp nhiều lần so với giá
ở các chuỗi bán lẻ thông đường. Theo nguyên lý thứ 3 của Mankiw “Con người duy lý suy
nghĩ tại điểm cận biên” thì giữa việc bỏ ra một số tiền lớn để mua thêm một sản phẩm đa
cấp với việc bỏ ra một số tiền nhỏ hơn để mua thêm một sản phẩm thông thường có tác dụng

tương đương thì đa số mọi người sẽ chọn sản phẩm thông thường (khi họ coi việc mua sản
phẩm đa cấp để tiêu dùng chứ không phải kinh doanh). Trong trường hợp này lợi ích biên
của 2 sản phẩm là tương đương nhưng chi phí biên của sản phẩm đa cấp bất chính lại cao
hơn nhiều so với sản phẩm thông thường nên đa số mọi người sẽ chọn sản phẩm thông
thường. Mặt khác nếu người tiêu dùng coi việc mua sản phẩm đa cấp bất chính như một cách
để kinh doanh (bằng việc bán lại sản phẩm đó cho người khác và nhận hoa hồng) thì họ sẽ
phải cần nhắc giữa việc mua thêm một sản phẩm đa cấp với việc với cùng một số tiền đó
thực hiện một hoạt động kinh doanh khác ít rủi ro hơn, họ phải phân bố làm sao cho “giỏ
hàng” của họ hiệu quả nhất.
Hiện tại các công ty như Amway và Herbelife đều đang phụ thuộc phần lớn vào việc phát
triển bằng cách tấn công vào những thị trường hoàn toàn mới và thiếu hiểu biết về mô hình
này.
Báo cáo mới nhất cho thấy doanh số bán hàng của Amway trong năm 2015 đã giảm 12%
xuống còn 9,5 tỷ USD. Trong khi đó, thời kỳ đỉnh điểm, họ đạt con số 12 tỷ USD.
Cân bằng thị trường: Sự chuyển dịch đường cầu làm điểm cân bằng chuyển từ E sang E’

SÓI BẠC

Page 8