Đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất thải rắn huyện phúc thọ, hà nội

L I C Mă N
L i đ u tiên, tôi xin chân thành c m n đ n các quý th y cô trong tr ng nói
chung; các th y, cô giáo trong khoa Môi tr ng nói riêng đư t n tình giúp đ , gi ng
d y nh ng ki n th c b ích trong th i gian h c t p và nghiên c u t i mái tr ng
i h c Th y L i.
Tôi xin g i l i bi t n sơu s c t i PGS TS. Nguy n V n Th ng đư dƠnh r t
nhi u th i gian và tâm huy t h ng d n tôi nghiên c u và hoàn thành lu n v n t t
nghi p này.
Nhơn đơy, tôi c ng xin đ c g i l i c m n chơn thƠnh nh t t i Vi n đƠo t o
sau đ i h c, Tr ng i h c Th y L i đư t o đi u ki n cho tôi h c t p, rèn luy n và
hoàn thành t t khóa h c.
ng th i tôi c ng xin chơn thƠnh c m n t i lưnh đ o và cán b môi tr ng
c a UBND huy n Phúc Th , c a UBND các xư trên đ a bàn huy n Phúc Th , và
nhân dân đ a ph ng đư t o di u ki n cho tôi tìm hi u, đi u tra, kh o sát và nghiên
c u đ có d li u hoàn thành bài lu n v n nƠy.
Trong quá trình làm lu n v n, bên c nh nh ng k t qu đ t đ c c a lu n v n
ch c ch n còn nhi u sai sót, kính mong các quý th y cô, các chuyên gia và các b n
đóng góp Ủ ki n đ lu n v n hoƠn thi n h n, giúp tôi có hƠnh trang v ng ch c trong
công vi c và cu c s ng sau này.
Tôi xin trân tr ng c m n!
Hà N i, tháng 04 n m 2016
TÁC GI LU NăV N

NGUY N QU C KHÁNH


L IăCAMă OAN

Tên tôi là: NGUY N QU C KHÁNH

Mã s h c viên: 138440301018

L p: 21KHMT21
Chuyên ngành: Khoa h c môi tr

ng

Mã s : 60-85-02

Khóa h c: 2013 - 2015
Tôi xin cam đoan quy n lu n v n đ

c chính tôi th c hi n d

is h

ng

d n c a PGS.TS. Nguy n V n Th ng v i đ tài nghiên c u trong lu n v n “ ánh
giá hi n tr ng và đ xu t gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý ch t th i r n
huy n Phúc Th , Hà N i”
ơy lƠ đ tài nghiên c u m i, không trùng l p v i các đ tài lu n v n nƠo
tr

c đơy, do đó không có s sao chép c a b t kì lu n v n nƠo. N i dung c a lu n

v nđ

c th hi n theo đúng quy đ nh, các ngu n tài li u, t li u nghiên c u và s

d ng trong lu n v n đ u đ

c trích d n ngu n.

N u x y ra v n đ gì v i n i dung lu n v n nƠy, tôi xin ch u hoàn toàn trách
nhi m theo quy đ nh./.
Hà N i, tháng 04 n m 2016
NG

I VI TăCAMă OAN

NGUY N QU C KHÁNH


DANH M C CH

VI T T T

BVTV

B o v th c v t

CTR

Ch t th i r n

CTNH

Ch t th i nguy h i

CTRCN

Ch t th i r n công nghi p

CTRSH

Ch t th i r n sinh ho t

CTR NN

Ch t th i r n nông nghi p

CTRYT

Ch t th i r n Y t

NN&PTNT

Nông nghi p và phát tri n nông thôn

QCVN

Quy chu n Vi t Nam

TCVN

Tiêu chu n Vi t Nam

TNMT

Tài nguyên môi tr

TT

Th tr n

UBND

y ban nhân dân

VLXD

V t li u xây d ng

VSMT

V sinh môi tr

ng

ng


DANH M C HÌNH
Hình 1.1: Ngu n g c phát sinh ch t th i r n nông nghi p [2] ................................. 5
Hình 1.2: Phân vùng y trí các khu XL CTR Th đô Hà N i [4] ............................. 22
Hình 2.1: B n đ huy n Phúc Th ......................................................................... 27
Hình 2.2: Các ngu n phát sinh CTR SH trên đ a bàn huy n Phúc Th .................. 40
Hình 2.3: Bi u đ ch t th i r n phát sinh huy n Phúc Th ....................................... 48
Hình 2.4: Mô hình thu gom rác th i sinh ho t Th Tr n Phúc Th ......................... 49
Hình2.5: Mô hình thu gom rác th i sinh ho t huy n Phúc Th .............................. 50

Hình 2.6: i m t p k t có mái che (Th L c) và không có mái che (Xã Long Xuyên)
huy n Phúc Th ..................................................................................................... 54
Hình 2.7: Thu gom v n chuy n rác t i xã Phúc Hòa – huy n Phúc Th ................. 56
Hình 2.8: N

c th i ch n nuôi và sinh ho t đ

c đ tr c ti p ra kênh m

ng t i

thôn Thanh Ph n – xã Phúc Hòa - huy n Phúc Th ............................................... 57
Hình 2.9: Lò

t Chuwastar t i b nh Vi n đa Khoa Phúc Th .............................. 59

Hình 3.1: Mô hình qu n lý, x lý CTR b n v ng quy mô h gia đình ..................... 67
Hình 3.2: S đ h chôn rác th i di đ ng .............................................................. 69
Hình 3.3: H rác th i h gia đình .......................................................................... 71
Hình 3.4: Thùng

phân compost ........................................................................... 72

Hình 3.5: S đ h m biogas .................................................................................. 75
Hình 3.6: Mô hình h p tác xã d ch v môi tr

ng huy n ....................................... 79

Hình 3.7: C u t o lò đ t BD-ANPHA .................................................................... 84

DANH M C B NG
B ng 1.1: L

ng ch t th i r n ch n nuôi

Vi t Nam qua các n m ......................... 8

B ng 2.1: Tình hình dân s và di n tích trên đ a bàn huy n Phúc Th ................... 30
B ng 2.2: C c u các ngành kinh t trong đ a bàn huy n ...................................... 32
B ng 2.3: K t qu đi u tra th c đ a t i Phúc Th .................................................. 38
B ng 2.4: Th ng kê l

ng ch t th i r n sinh ho t c a huy n Phúc Th ................. 40

B ng 2.5: T ng h p s gia súc gia c m qua các n m ............................................ 44
B ng 2.6: Tình hình phát sinh ch t th i ch n nuôi qua các n m ............................ 45
B ng 2.7: Tình hình phát sinh ch t th i r n làng ngh .......................................... 46
B ng 2.8: B ng t ng h p ch t th i r n trên đ a bàn huy n Phúc Th .................... 47
B ng 2.8: Th ng kê l

ng rác th i thu gom đ

c c a huy n Phúc Th n m 2014 . 50

B ng 2.9: Danh sách các đi m trung chuy n rác th i các xã huy n Phúc Th n m
2014 ...................................................................................................................... 52
B ng 3.1: Kh i l
B ng 3.2: D báo l

ng ch t th i sinh ho t c a huy n Phúc Th đ n n m 2030 ...... 61
ng CTR ch n nuôi phát sinh đ n 2030 ................................. 62

B ng3.3 Danh m c các kho n chi c a m t khu x lý s d ng lò BD-Anpha 500.... 86


M CL C
CH

NG 1 ............................................................................................................ 4

1.1.

T ng h p m t s ki n th c ch t th i r n .................................................. 4

1.1.1.

Ch t th i r n ........................................................................................ 4

1.1.2.

Ngu n g c phát sinh CTR .................................................................... 4

1.2. T ng quan v tình hình phát sinh và qu n lý CTR

Vi t Nam ...................... 5

1.2.1. Tình hình phát sinh.................................................................................. 5
1.2.2. Qu n lý ch t th i r n ............................................................................... 8
1.3. T ng quan v qu n lý, x lý ch t th i r n trên đ a bàn huy n....................... 14

1.3.1.

c đi m v dơn c , kinh t xã h i liên quan đ n phát sinh CTR .......... 14

1.3.2. Qu n lý ch t th i r n ............................................................................. 15
1.4.
C ch chính sách qu n lý CTRSH c a thành ph Hà N i vƠ đ nh h ng
quy ho ch x lý ch t th i r n Hà N i đ n n m 2030, t m nhìn đ n n m 2050 .... 18
1.4.1. Các v n b n pháp lu t liên quan đ n qu n lý ch t th i r n ..................... 18
1.4.2.
nh h ng qui ho ch x lý ch t th i r n Hà N i đ n n m 2030, t m
nhìn đ n n m 2050 [3] .................................................................................... 19
CH

NG 2 .......................................................................................................... 25

ỄNH GIỄ HI N TR NG QU N LÝ CH T TH I R N HUY N PHÚC TH ,
THÀNH PH HÀ N I. ........................................................................................ 25
2.1. i u ki n t nhiên và kinh t , xã h i huy n Phúc Th ................................. 25
2.1.1. i u ki n t nhiên ................................................................................. 25
2.1.2.

c đi m kinh t , xã h i ....................................................................... 30

2.2. ánh giá hi n tr ng qu n lý ch t th i r n

huy n Phúc Th ....................... 36

2.2.1. Thu th p thông tin s li u, đi u tra th c đ a .............................................. 36
2.2.2. ánh giá hi n tr ng phát sinh CTR huy n Phúc Th ............................. 39

2.2.3. Tình hình qu n lý CTR.......................................................................... 48
CH

NG 3 .......................................................................................................... 61

NGHIÊN C U
XU T M T S GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU QU N
LÝ CH T TH I R N HUY N PHÚC TH ....................................................... 61
3.1. Tính toán CTR phát sinh c a huy n Phúc Th đ n n m 2030 ...................... 61


3.1.1. Ch t th i r n sinh ho t ........................................................................... 61
3.1.2. Ch t th i r n nông nghi p...................................................................... 62
3.2. Nghiên c u đ xu t đ nh h ng, h ng đ xu t gi i pháp nâng cao hi u qu
qu n lý ch t th i r n trên đ a bàn huy n Phúc Th .............................................. 63
3.2.1. C s đ xu t gi i pháp ......................................................................... 63
3.2.2. Phơn tích xác đ nh h

ng cho các gi i pháp đ xu t .............................. 64

3.3.
xu t gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý ch t th i r n trên đ a bàn huy n
Phúc Th ............................................................................................................ 64
3.3.1. Gi i pháp xây d ng mô hình h gia đình phơn lo i, thu gom, tái s d ng
CTR b n v ng và nhân r ng đ th c hi n cho các xã trên toàn huy n ............. 65
3.3.2. Gi i pháp xây d ng mô hình h p tác xã d ch v môi tr ng huy n đ thu
gom, v n chuy n CTR th ng nh t, b n v ng trên đ a bàn toàn huy n ............. 76
3.3.4. Gi i pháp lò đ t ch t th i r n công su t nh .......................................... 83
K T LU N ........................................................................................................... 88

1

M

U

1. Tính c p thi t c aăđ tài
Cùng v i s gia t ng dơn s m nh m vƠ s hình thƠnh, phát tri n v

tb c

c a các ngƠnh ngh s n xu t trong th i gian qua, m t m t thúc đ y phát tri n kinh t
ậ xư h i c a đ t n

c, m t khác đư lƠm gia t ng nhu c u tiêu dùng hƠng hóa,

nguyên v t li u, n ng l

ng vƠ c ng lƠm gia t ng nhanh chóng l

phát sinh. Ch t th i r n t ng nhanh chóng v s l

ng ch t th i r n

ng, v i thƠnh ph n ngƠy cƠng

ph c t p đư vƠ đang gơy khó kh n cho công tác qu n lỦ, x lỦ.
i v i ch t th i r n đô th nhƠ n

c đư có nhi u ch tr

ng, hƠnh đ ng c ng

nh đ u t ngu n l c, kinh phí đ qu n lỦ hi u qu . Chính vì v y mƠ t l thu gom
trung bình

các đô th trên đ a bƠn toƠn qu c t ng t 65% n m 2003 lên đ n 80-82

% n m 2008 [2] vƠ đ n nay nhƠ n

c đư gi i quy t đ

ct

ng đ iv n đ qu n lỦ

ch t th i r n đô th .
Tuy nhiên trên đ a bàn huy n, đ c bi t là nông thôn v n đ qu n lý ch t th i
r n còn nhi u y u kém. Công tác thu gom và x lỦ thô s không đáp ng đ
c u k thu t, v sinh an toƠn môi tr
c a đ ng vƠ nhƠ n

ng.Theo ch tr

c yêu

ng xơy d ng nông thôn m i

c thì vi c thu gom, v n chuy n, x lý rác th i nông thôn tr

thành v n đ c p thi t c n đ

c gi i quy t b ng các gi i pháp phù h p, b n v ng.

Huy n Phúc Th n m phía Tây B c th đô HƠ N i, thu c h u ng n sông H ng
vƠ sông

áy, cách trung tơm Th đô kho ng 35km. Trong huy n có th tr n Phúc

Th lƠ n i t p trung đông dơn c nh ng chi m t l dân c nh đ t 4,67% so v i
toàn huy n. Huy n Phúc Th là huy n thu n nông. Huy n g m th tr n Phúc Th
chi m di n tích3,2% di n tích toàn huy n và 22 xã thu n nông. V n đ qu n lý ch t
th i r n huy n Phúc Th c ng n m trong tình tr ng chung c a khu v c nông thôn.
Vi c nghiên c u đánh giá c ng nh đ xu t các gi i pháp đ nâng cao hi u
qu qu n lý, x lý rác th i

n

c ta ch a có nhi u nghiên c u c th làm rõ hi n

tr ng c ng nh gi i pháp hi u qu cho đ a bàn huy n.
T th c t trên lu n v n l a ch n đư l a ch n đ tài: “ ánh giá hi n tr ng và đ
xu t gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý ch t th i r n huy n Phúc Th , Hà


2

N i” đ ti n hành nghiên c u v i mong mu n đóng góp cho công tác qu n lý, x lý
ch t th i r n, trên đ a bàn huy n đ

c t t và hi u qu h n .Lu n v n l y huy n Phúc

Th lƠm đ a bàn nghiên c u.
1. M căđíchănghiên c u
M c đích nghiên c u c a lu n v n lƠ:
- ánh giá đ

c th c tr ng phát sinh, thu gom, qu n lý, x lý ch t th i r n trên

đ a bàn huy n mà c th là trên huy n Phúc Th , TP.Hà N i.
xu t đ

-

c các gi i pháp phù h p đ nâng cao hi u qu qu n lý ch t th i

r n c a huy n Phúc Th góp ph n b o v môi tr
3.ăă

ng c a huy n.

iăt

ng nghiên c u và ph m vi nghiên c u

a.

it

ng nghiên c u: Ch t th i r n trên đ a bàn huy n.

b. Ph m vi nghiên c u: T p trung ch y u ch t th i r n sinh ho t, nông
nghi p.
4. Ph

ngăphápănghiênăc u

Lu n v n đư s d ng m t s ph
1) Ph

ng pháp sau đ nghiên c u:

ng pháp thu th p, t ng h p s li u

Lu n v n thu th p các tài li u, s li u liên quan đ n đ tƠi nh lƠ các tƠi li u,
s li u v hi n tr ng đi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i, đ nh h

ng phát tri n kinh

t - xã h i vùng nghiên c u; thu th p các tài li u, s li u v l

ng rác phát sinh,

th c tr ng qu n lý CTR huy n Phúc Th trong nh ng n m g n đơy.
2) Ph

ng pháp đi u tra, kh o sát th c đ a

Lu n v n đư đi u tra tình hình s n sinh, thu gom, qu n lý,x lý ch t th i r n

sinh ho t, nông nghi p...trên đ a bàn huy n Phúc Th qua vi c ph ng v n ng

i dân

(ch h gia đình) c ng nh đi u tra th c đ a trên m t s lƠng, xư đi n hình.
3) Ph

ng pháp k th a

Lu n v n đư k th a m t cách có ch n l c các nghiên c u đư liên quan tr c ti p đ n
đ tài. Các nghiên c u đư có trong n c, ngoƠi n c, ch y u là qu n lý CTR
nông thôn, bao g m qu n lý CTR sinh ho t, CTR nông nghi p, CTR ch n nuôi,
CTR làng ngh ,…. Tác gi đư k th a m t cách có ch n l c các nghiên c u v các
gi i pháp qu n lý, x lý m t s nghiên c u đư áp d ng thành công m t s n i đ


3

làm c s đ xu t gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý và x lý ch t th i r n trên đ a
bàn huy n Phúc Th .


4

CH

NGă1

T NG QUAN V CH T TH I R N VÀ QU N LÝ CH T TH I R N
VI TăNAMăVÀăTRểNă A BÀN C P HUY N

1.1.

T ng h p m t s ki n th c ch t th i r n

1.1.1. Ch t th i r n
Theo lu t b o v môi tr
ch t

th r n, l ng, khí đ

ng s a đ i 2005 (kho n 10 i u 3): ắCh t th i là v t
c th i ra t s n xu t, kinh doanh, d ch v , sinh ho t

ho c ho t đ ng khác”. Ch t th i r n (CTR) có th bao g m c c n bùn, n u t l
n

c trong c n bùn

t l cho phép, x lỦ đ

Vì v y ch t th i r n đ
đ ng c a con ng

c c n bùn nh x lý CTR.

c hi u là t t c các ch t th i phát sinh do các ho t

i vƠ đ ng v t t n t i

d ng r n, đ

c th i b khi không còn h u

d ng hay khi không mu n dùng n a. Thu t ng ch t th i r n đ

c s d ng trong

lu n v n nƠy lƠ bao hàm t t c các ch t r n h n h p th i ra t sinh ho t,nông
nghi p, ch n nuôi, công nghi p, làng ngh ... Lu n v n đ c bi t quan tơm đ n ch t
th i r n sinh ho t, nông nghi p vƠ ch n nuôi trên đ a bàn các xã, b i vì huy n Phúc
Th là huy n thu n nông.
1.1.2. Ngu n g c phát sinh CTR
Ch t th i phát sinh có nhi u ngu n phát sinh nh lƠ sinh ho t, nông nghi p
(tr ng tr t, ch n nuôi), công nghi p...
Sinh ho t:CTR sinh ho t phát sinh t các h gia đình đô th và nông thôn,
CTR công c ng,CTR sinh ho t trong các b nh vi n, công s , c s s n xu t
Nông nghi p: CTR nông nghi p phát sinh trong quá trình s n xu t nông
nghi p, ch y u t ho t đ ng tr ng tr t (r m, r ; tr u, bao bì hóa ch t b o v th c
v t,…) vƠ ch n nuôi phát sinh t quá trình chu n b th c n, ch bi n th c n và
phơn th i c a gia súc, gia c m. Ngu n g c CTR nông nghi p có th tóm t t nh
hình 1.1 d

i đơy:


5

H 1 Hình

1.1: Ngu n g c phát sinh ch t th i r n nông nghi p [2]

Công nghi p: CTR công nghi p phát sinh t các ho t đ ng s n xu t c a các xí
nghi p, nhà máy s n xu t công nghi p. Thành ph n c a chúng bao g m ch t th i
nguy h i và không nguy h i.
Các ngu n phát sinh khác: Ngoài các ngu n phát sinh trên, CTR còn phát
sinh t m t s ng n khác nh lƠ: (i) Xơy d ng: CTR xây d ng phát sinh t các ho t
đ ng xây d ng và tháo d các công trình xây d ng, đ

ng giao thông. Các lo i ch t

th i bao g m nh g , thép, bê tông, g ch, th ch cao…(ii) B nh vi n: CTR b nh
vi n phát sinh t các ho t đ ng khám b nh, đi u tr b nh trong các b nh vi n vƠ c
s y t . CTR b nh vi n có thành ph n ph c t p bao g m: các b nh ph m, kim tiêm,
chai l ch a thu c, các lo i thu c h t h n,…
1.2. T ng quan v tình hình phát sinh và qu n lý CTR
1.2.1. Tình hình phát sinh
1) CTR sinh ho t
a) T i khu v c đô th :

Vi t Nam


6

Cùng v i quá trình phát tri n kinh t xã h i, h l y v môi tr
theo. L

ng ch t th i phát sinh ngày càng nhi u. Theo báo cáo môi tr

n m 2011, kh i l

ng c ng t ng
ng qu c gia

ng ch t th i r n sinh ho t phát sinh t i các đô th trên toƠn qu c

t ng trung bình 10-16% m i n m, chi m kho ng 60-70% t ng l

ng ch t th i r n

đô th vƠ t i m t s đô th t l ch t th i r n sinh ho t phát sinh chi m đ n 90% t ng
l

ng ch t th i r n đô th . Kh i l

qu c n m 2014 kho ng 23 tri u t n t

ng ch t th i r n sinh ho t phát sinh trên toƠn
ng đ

ng v i kho ng 63.000 t n/ngƠy, trong

đó, ch t th i r n sinh ho t đô th phát sinh kho ng 32.000 t n/ngƠy. Ch tính riêng
t i thƠnh ph HƠ N i vƠ thƠnh ph H Chí Minh, kh i l

ng ch t th i r n sinh ho t

phát sinh lƠ: 6.420 t n/ngƠy vƠ 6.739 t n/ngƠy [24]. CTR phát sinh trên thƠnh ph
HƠ N i vƠ thƠnh ph H Chí Minh chi m t i 45,24% t ng l

ng ch t th i r n sinh

ho t phát sinh t t t c các đô th . Ch s phát sinh ch t th i r n sinh ho t bình quơn
trên đ u ng

i

m c đ cao t 0,9-1,38 kg/ng

i/ngƠy

thƠnh ph HƠ N i, thƠnh

ph H Chí Minh vƠ m t s đô th phát tri n v du l ch nh : thƠnh ph H Long,
thành ph

Ơ L t, thƠnh ph H i An…Ch s phát sinh ch t th i r n sinh ho t bình

quơn trên đ u ng

i th p nh t t i thƠnh ph

Gia Ngh a thu c t nh

ng H i, thƠnh ph Kon Tum, th xư

k Nông, thƠnh ph Cao B ng t 0,31-0,38 kg/ng

i/ngƠy

[2].
b) T i khu v c nông thôn
Trong báo cáo Môi tr
l

ng qu c gia n m 2014cho th y: Trung bình m i n m,

ng CTR sinh ho t khu v c nông thôn lƠ 6,6 tri u t n/n m; l

lo i CTR sinh ho t có s phơn hóa t

ng ng s dơn nông thôn c a t ng vùng. C

th , đ ng b ng sông H ng vƠ đ ng b ng sông C u Long có l
nông thôn phát sinh l n nh t, chi m t 22 đ n 23% t ng l
n

c. Trong khi đó, CTR

ng phát th i các
ng CTR sinh ho t

ng phát sinh trên c

nông thôn có s khác bi t đáng k v thƠnh ph n vƠ

m c đ gơy ô nhi m, tùy theo ngu n phát sinh, có th phơn lo i CTR nông thôn
thƠnhcác nhóm chính: CTR sinh ho t, CTR nông nghi p(tr ng tr t, ch n nuôi) vƠ
CTR lƠng ngh .

áng chú Ủ lƠ CTR t ngu n sinh ho t nƠy có đ c tr ng lƠ thƠnh

ph n h u c d phơn h y chi m t l cao, dao đ ng t 65 đ n 70% t ng l

ng CTR.


7

2) CTR nông nghi p
Ch t th i r n nông nghi p s n sinh trong hai quá trình chính đó lƠ tr ng tr t vƠ
ch n nuôi.
a) Tr ng tr t
VƠo nh ng ngƠy thu ho ch, l

ng r m, r ,... vƠ các ph

ph m nông

nghi p khác phát sinh nhi u vƠ chi m thƠnh ph n ch y u trong ch t th i r n nông
nghi p. T i các vùng đ ng b ng, di n tích canh tác l n do v y l

ng ch t th i nông

nghi p t tr ng tr t c ng l n, thƠnh ph n ch t th i c ng r t khác so v i nh ng vùng
trung du, mi n núi. V i kho ng 7.5 tri u hecta đ t tr ng lúa
l

ng r m r th i ra lên t i 76 tri u t n. T i

n

c ta, hƠng n m

BSCL, s n xu t lúa th i ra kho ng

17,4 tri u t n/n m r m r ph th i, 0,70 tri u t n tr u/n m [2].
Trong quá trình tr ng tr t c n ph i k đ n vi c phát sinh m t l

ng l n bao bì

hóa ch t b o v th c v t. Theo s li u th ng kê c a T ng c c Môi tr

ng, T ng

c c Th ng kê, T ng c c H i quan t n m 2000 đ n n m 2005, m i n m Vi t
Nam s d ng kho ng 35.000 đ n 37.000 t n hoá ch t b o v th c v t, đ n n m
2006, t ng đ t bi n lên t i 71.345 t n vƠ đ n n m 2008 đư t ng lên x p x 110.000
t n. Thông th

ng, l

ng bao bì chi m kho ng 10% so v i l

nh v y n m 2008 đư th i ra môi tr

ng thu c tiêu th ,

ng 11.000 t n bao bì các lo i.

b) Ch n nuôi
Hi n t i,

nông thôn Vi t Nam có kho ng 8,5 tri u h ch n nuôi v i g n 6

tri u con bò; g n 3 tri u trơu; 27 tri u con l n; 300 tri u gia c m. Riêng v nuôi l n,
t 1 - 5 con chi m 50% s h , nuôi 6 - 10 con chi m 20%, t 11 con tr lên chi m
30%. (C c Ch n nuôi, TCTK, 2011). Cùng v i đó lƠ l
nuôi l n c th theo b ng sau:

ng ch t th i r n cho ch n


8

B nB 1B

ng 1.1: L

ng ch t th i r n ch n nuôi

Vi t Nam qua các n m

(Ngu n: TCTK, C c ch n nuôi 2011)
M c dù ch n nuôi phát tri n, song ph

ng th c ch n nuôi còn l c h u, quy mô

nh . Các c quan qu n lỦ ch a quan tơm đ n x lỦ ch t th i đư lƠm cho môi
tr

ng nông thôn v n đư ô nhi m cƠng ô nhi m h n.

1.2.2. Qu n lý ch t th i r n
Qu n lý ch t th i r n bao g m các khâu phân lo i t i ngu n, thu gom t h gia
đình đ n đi n t p k t, đi m trung chuy n, v n chuy n ch t th i r n t đi m t p k t
đ n n i x lý và các hình th c x lỦ nh chôn l p, tái ch , đ t...
Trong th p niên 70 - 80 c a th k tr

c, công tác qu n lỦ CTR đ

c các nhà

qu n lý quan tâm t p trung ch y u vào công tác thu gom và x lý các lo i ch t th i
phát sinh t ho t đ ng sinh ho t c a con ng

i (CTR sinh ho t). Chính vì v y, mô

hình thu gom, x lỦ khi đó c ng m i ch hình thành

m c đ đ n gi n.

trách nhi m qu n lý, thu gom, v n chuy n và x lỦ CTR đ

n v ch u

c giao cho Phòng Qu n

lỦ đô th tr c thu c UBND t nh, thành ph v i đ n v ch u trách nhi m v sinh
đ

ng ph là các công nhân quét d n và thu gom rác th i t các ho t đ ng sinh ho t

c a ng
đ nh.

i dân khu v c đô th . Ch t th i sau đó đ

c t p k t vƠ đ th i t i n i quy


9

Nh ng n m g n đơy t ch c qu n lý rác th i sinh ho t t i các đ a ph
Vi t Nam đư đ

ng c a

c chú Ủ h n, ho t đ ng qu n lý CTR không ch t p trung vào công

tác thu gom và t p k t CTR sinh ho t đô th đ n n i đ th i theo quy đ nh. Công tác
qu n lý CTR hi n nay đư m r ng h n, bao g m t ho t đ ng thu gom, v n chuy n,
trung chuy n và x lý CTR h p v sinh, đ m b o các QCVN vƠ TCVN đ t ra.
Trong nh ng th i gian v a qua nhƠ n

c đư ban hƠnh đ

c r t nhi u các v n

b n pháp lu t quy đ nh công tác qu n lý CTR ví d nh Lu t BVMT 2014, chi n

l

c qu c gia v qu n lý t ng h p CTR t i n m 2025 vƠ t m nhìn t i n m 2050 vƠ

Chi n l

c B o v môi tr

ng qu c gia đ n n m 2010 vƠ đ nh h

ng đ n n m

2020. Các v n b n nƠy nƠy đư t o ra c s pháp lu t đ y đ cho vi c qu n lý CTR
Vi t Nam. Công tác qu n lý rác th i đ

c th c hi n theo ch đ o c a các c p chính

quy n d a trên các v n b n pháp lu t c ng nh đ nh h

ng chi n l

c này.

1) Thu gom, v n chuy n
T i khu v c đô th
Cùng v i s phát tri n kinh t xã h i l
l c lên môi tr

ng đô th vì th nhƠ n

đô th . Theo báo cáo môi tr

ng rác th i ngƠy cƠng t ng đư gơy áp

c c ng đư quan tơm đ c bi t qu n lý CTR

ng qu c gia 2011 t l thu gom trung bình

các đô th

trên đ a bƠn toƠn qu c t ng lên t 65% n m 2003 lên 72% n m 2004 vƠ lên đ n 8082 % n m 2008. T l thu gom ch t th i r n sinh ho t hi n nay t i khu v c n i
thƠnh c a các đô th trung bình đ t kho ng 85% so v i l

ng ch t th i r n sinh ho t

phát sinh [2].
Vi c phân lo i CTR t i ngu n v n ch a đ
h t các đô th n
gom thông th

c tri n khai r ng rãi, vì v y

h u

c ta, vi c thu gom rác ch a phơn lo i v n là ch y u. Công tác thu
ng s d ng 2 hình th c là thu gom s c p (ng

vào các thùng/túi ch a sau đó đ

i dân t thu gom

c công nhơn thu gom vƠo các thùng rác đ y tay c

nh ) và thu gom th c p (rác các h gia đình đ

c công nhân thu gom vào các xe

đ y tay sau đó chuy n đ n các xe ép rác chuyên d ng và chuy n đ n khu x lý ho c
t i các ch /khu dơn c có đ t container ch a rác, công ty môi tr
chuyên d ng ch container đ n khu x lý).

ng đô th có xe


10

Hi n nay t i các đô th , vi c thu gom, v n chuy n ch t th i r n sinh ho t do
Công ty môi tr

ng đô th ho c Công ty công trình đô th th c hi n.Ví d : Hà N i

có Công ty trách nhi m h u h n nhà nu c m t thành viên môi tru ng đô th Hà N i
(g i t t là URENCO Hà N i) tr c thu c UBND thành ph Hà N i, URENCO Hà
N i ph trách thu gom, v n chuy n và x lý ch t th i
ph là Hoàn Ki m, Ba ình,

4 Qu n trung tâm c a thành

ng a vƠ Hai BƠ Tr ng vƠ m t s qu n huy n khác.

M t trong nh ng b c xúc c a các đô th hi n nay trong công tác thu gom CTR
là thi u các đ a đi m trung chuy n rác. Hà N i ch a có tr m trung chuy n rác trong
khi kho ng cách t Hà N i t i khu x lỦ rác Nam S n kho ng 50km. Tuy nhiên t i
Tp. H Chí Minh đư có 2 tr m trung chuy n l n: tr m trung chuy n Quang Trung
ti p nh n 1.084 t n/ngày, tr m trung chuy n T ng V n Trơn ti p nh n 820 t n/ngày.
Rác t 2 tr m trung chuy n nƠy đ
a Ph

c, Ph

c các xe l n chuy n t i khu liên hi p x lý CTR

c Hi p và Nhà máy X lý rác Vietstar. Các thành ph

ch a có tr m trung chuy n rác đúng ngh a nh

khác c ng

Tp. H Chí Minh. Theo đánh

giá hi n nay, h u h t các đô th m i ch có các đi m t p k t rác, tuy v y, các
đi m t p k t nƠy c ng ch a đ m b o các tiêu chu n v v sinh môi tr
Công tác xã h i hóa vi c thu gom và v n chuy n ch t th i đang đ
r ng rãi

nhi u n i. Ch

ng [2].
c th c hi n

cácđô th l n c p thành ph m i có URENCO đ m nh n

vi c thu gom, v n chuy n và x lỦ CTR đô th . Tuy nhiên v n có s tham gia c a
các công ty c ph n ho c công ty t nhơn. Trên đ a bàn Thành ph Hà N i, ngoài
URENCO lƠ đ n v đ m trách chính còn có kho ng g n 30 đ n v t nhơn vƠ t p
th khác tham gia th c hi n thu gom, v n chuy n ch t th i sinh ho t.
T i các đô th nh c p th tr n, ph n l i là h p tác xã, t đ i thu gom, t ch c
t nhơn đ m nhi m vi c thu gom v n chuy n v i chi phí thu gom th a thu n v i
ng

i dơn đ ng th i có s ch đ o c a chính quy n đ a ph

ng.

Hi n nay, trên đ a bàn c a các đô th nh v n ch a có h th ng thu gom, v n
chuy n ch t th i r n m t cách có h th ng xuyên su t toàn t nh, mà tu theo yêu
c u b c xúc c a các huy n, th và m i đ a ph

ng, hình thƠnh m t xí nghi p công

trình công c ng ho c đ i v sinh đ ti n hành thu gom rác th i sinh ho t và m t


11

ph n rác th i công nghi p t i các khu trung tâm nh m gi i quy t yêu c u thu gom
rác hàng ngày.
T i khu v c nông thôn
Hi n nay, v i quá trình chuy n đ i kinh t theo h
đ i hóa, nông thôn Vi t Nam đư có b

c chuy n đ i quan tr ng t o ra h

tri n m i phù h p h n v i n n kinh t th tr
ti n đ

ng công nghi p hóa, hi n

ng. Nh ng ph

ng phát

ng pháp s n xu t tiên

c áp d ng trong nông nghi p đư nơng cao n ng su t, nâng cao ch t l

ng

s n ph m. Bên c nh đó lƠ quá trình đô th hóa và công nghi p hóa đang di n ra
nhanh chóng t o đi u ki n thu n l i cho vi c phát tri n nhi u ngành kinh t m i,
m r ng s n xu t, t n d ng đ

c h t nh ng l i th c a nông thôn. Song song v i s

chuy n bi n tích c c, nông thôn Vi t Nam v n còn b c l nh ng h n ch , y u kém
v v sinh môi tr
nhi m môi tr

ng. Chính nh ng h n ch , y u kém này kéo theo tình tr ng ô

ng báo đ ng

nhi u n i.

M t trong nh ng nguyên nhân chính c a ô nhi m môi tr

ng nông thôn là do

CTR t ho t đ ng nông nghi p, ch n nuôi, s l m d ng thu c b o v th c v t, phân
bón trong s n xu t nông nghi p, CTR t ho t đ ng làng ngh và rác th i t sinh
ho t.
Theo đánh giá c a B TƠi nguyên vƠ Môi tr

ng (TN&MT), nh ng n m g n

đơy, công tác thu gom CTR sinh ho t t i khu v c nông thôn ch a th c s đ

c coi

tr ng. Nhi u thôn, xư ch a có các đ n v chuyên trách trong vi c thu gom CTR sinh
ho t nông thôn. M t s đ a ph

ng đư áp d ng các bi n pháp thu gom rác th i sinh

ho t nh ng v i quy mô nh , ph n l n do h p tác xư (HTX) t t ch c thu gom,
ph

ng ti n thu gom còn r t thô s v i các xe c i ti n chuyên ch v n i t p trung

rác.

T l thu gom ch t th i r n sinh ho t t i khu v c nông thôn c a n
nay còn th p, trung bình đ t kho ng 40-55% so v i l

c ta hi n

ng ch t th i r n sinh ho t

phát sinh, t l thu gom ch t th i r n sinh ho t t i các vùng nông thôn ven đô ho c
các th tr n, th t vƠ cao h n t l thu gom ch t th i r n sinh ho t t i các vùng sâu,
vùng xa [24]. Do t l thu gom ch a đáp ng nhu c u, nên rác v n t n đ ng nhi u


12

n i nh đ

ng làng, ngõ xóm, ao, h ...

i v i các lo i bao bì hóa ch t BVTV, phân bón hóa h c... vi c phân lo i,
thu gom g p nhi u khó kh n hi n ch a có mô hình phù h p v i đ c thù s n xu t
nh , phơn tán nh

Vi t Nam. Theo tài li u Qu n lý ch t th i r n đô th c a Huy

u ch có 38,28% dơn đ a ph

ng đ

c trang b thùng ch a bao bì thu c BVTV.

Ph ph m nông nghi p: (R m r , tr u...) ph n l n đ
các vùng B c B (H ng Yên, HƠ Nam, Nam
đ

c x b a bưi trên đ

c đ t ngay t i ru ng, ph bi n

nh, Thái Bình…),

ng giao thông, đ l p xu ng các kênh m

BSCL ho c

ng, ao h ... [5].

V ich t th i r n ch n nuôi: Theo th ng kê c a C c Ch n nuôi, l

ng ch t th i

r n do v t nuôi th i ra (phân và các ch t đ n chu ng, th c n th a, xác gia súc, gia
c m ch t, ch t th i lò m ...) trong n m 2008 lƠ 80,49 tri u t n. Mi n B c chi m h n
51 tri u t n. Tuy nhiên,

c tính hi n nay, ch có kho ng 40-70% ch t th i r n đ

c

x lý. S còn l i th i th ng ra ao, h , kênh, r ch... Ch t th i r n có nguy c ô nhi m
do ít đ

c x lý tri t đ nh ch t th i c a trâu, dê, c u[5].

V i CTR làng ngh : H u h t các làng ngh ch a đ
làng ngh x th i tr c ti p ra môi tr

c thu gom tri t đ . Nhi u

ng gây ô nhi m môi tr

ng không khí, đ t,

n

c, tác đ ng x u đ n c nh quan. Công tác thu gom v n chuy n CTR làng ngh

đ

c chính quy n các đ a ph

ng quan tơm nh ng ch a đáp ng h t yêu c u [5].

2) X lý ch t th i r n
Cùng v i xu th chung c a th gi i,
ph r t coi tr ng vi c b o v môi tr

n

c ta trong nh ng n m g n đơy chính

ng vƠ các bi n pháp đ qu n lí ch t th i r n.

Tuy nhiên, do đi u ki n kinh t c ng nh các h n ch v m t nh n th c thì ph n l n
ch t th i r n đ
nhi m môi tr
đ

c thu gom, x lý b ng bi n pháp không h p v sinh nên gây ô
ng và chi m di n tích l n. Các ph

ng pháp x lỦ ch t th i r n đang

c áp d ng t i Vi t Nam hi n nay bao g m các ph

ng pháp chính lƠ chôn l p,

tái ch , ch bi n phơn h u c vƠ đ t.
- Chôn l p ch t th i r n: Hi n t i, t t c các đ a ph
chôn l p ch t th i v i s l

ng đ u s d ng bi n pháp

ng trung bình 1 bãi chôn l p/1 đô th , trong đó có t i

85%- 90% các bãi chôn l p không h p v sinh, có nguy c gơy ô nhi m môi tr

ng


13

cao. Các công ngh x lý rác c a n

c ngoài áp d ng t i Vi t Nam cho th y ph n

l n đ u không hi u qu vì không phù h p v i đ c thù rác th i ph c t p, ch a phơn
lo i đ u ngu n
Theo th ng kê tính đ n n m 2013 có kho ng 458 bãi chôn l p ch t th i r n có
quy mô trên 1ha, ngoài ra còn có các bãi chôn l p quy mô nh

các xư ch a đ

c

th ng kê đ y đ . Trong s 458 bãi chôn l p có 121 bãi chôn l p h p v sinh và 337
bãi chôn l p không h p v sinh. Các bãi chôn l p không h p v sinh ph n l n là bãi
rác t m, l thiên, không có h th ng thu gom, x lỦ n
nhi m môi tr

c r rác, đang lƠ ngu n gây ô

ng [24].

M t s c s x lý b ng hình th c chôn l p h p v sinh hi n đang ho t đ ng
nh : Khu liên h p x lý ch t th i r n

a Ph

c thu c Công ty TNHH x lý ch t

th i r n Vi t Nam; Khu liên h p x lý ch t th i r n Tây B c C Chi thu c Công ty
TNHH MTV môi tr

ng đô th thành ph H Chí Minh; Khu x lý ch t th i Nam

S n thu c Công ty TNHH MTV môi tr

ng đô th Hà N i,…Trên th c t , t i nhi u

c s x lý ch t th i r n b ng hình th c chôn l p, quá trình ki m soát ô nhi m ch a
th c s đem l i hi u qu trong công tác b o v môi tr

ng, hi n v n đang lƠ v n đ

gây b c xúc trong xã h i. Bên c nh đó, ch a có c s x lý ch t th i r n b ng hình
th c chôn l p nào t n thu đ

c ngu n n ng l

ng t khí th i thu h i t bãi chôn l p

ch t th i, gây lãng phí ngu n tài nguyên [24].
-

t ch t th i: Vi c đ u t lò đ t công su t nh góp ph n gi i quy t nhanh

chóng v n đ ch t th i r n sinh ho t phát sinh trên đ a bƠn, đ c bi t v i khu v c
nông thôn. Tuy nhiên, m t s lò đ t công su t nh không có h th ng x lỦ khí th i
vƠ trên ng khói không có đi m l y m u khí th i; không có thi t k , h s gi y t
liên quan t i lò đ t. Nhi u lò đ t công su t nh đ

c đ u t xơy d ng trên đ a bƠn

d n t i vi c x lỦ ch t th i phơn tán, khó ki m soát vi c phát th i ô nhi m th c p
vƠo môi tr

ng không khí. Ngay c v i m t s lò đ t công su t l n thì hi n còn t n

t i các v n đ : phơn lo i, n p li u ch a t i u; ch a thu h i đ

c n ng l

ng t quá

trình x lỦ ch t th i; ki m soát ô nhi m ch a đ m b o; ch a có h th ng thu h i
n

c rác; không có h th ng x lỦ n

c r rác; x lỦ mùi, côn trùng ch a tri t đ .


14

- Tái ch ch t th i: Vi c tái ch ch t th i ch mang tính t phát, t p trung
nh ng thƠnh ph l n HƠ N i, H i Phòng, TP. H Chí Minh...Các lo i ph th i có
giá tr nh : Thu tinh,

ng, Nhôm, s t, gi y... đ

ngay t i ngu n, ch còn m t l
ph li u thu gom đ

c đ i ng đ ng nát thu mua

ng nh t i bưi rác vƠ ti p t c thu nh t t i đó. T t c

c chuy n đ n các lƠng ngh . T i đơy quá trình tái ch đ

c

th c hi n. Vi c thu h i s d ng ch t th i r n góp ph n đáng k cho vi c gi m kh i
l

ng ch t th i đ a đ n bưi chôn l p, t n d ng đ

c ngu n nguyên li u đ u vƠo cho

các quá trình s n xu t, t o công n vi c lƠm cho m t s lao đ ng.
- Ch bi n thƠnh phơn h u c : Hi n nay m t l
đ

c x lỦ b ng ph

ng pháp

phơn h u c . Ph

ng ch t th i r n nông nghi p

ng pháp lƠm phơn h u c có u

đi m lƠm gi m l

ng rác th i h u c c n chôn l p, cung c p phơn bón ph c v

nông nghi p. Ph

ng pháp nƠy r t phù h p cho vi c x lí ch t th i r n sinh ho t,

ph

ng pháp nƠy đ

c áp d ng r t có hi u qu nh

C u Di n, HƠ N i (công ngh

hi u khí(compostry) ậ công ngh Tơy Ban Nha v i công su t 50.000 t n rác/n m
ậ SP 13200 t n/n m, công ngh Pháp ậ TBN
Nam

sinh h c ch t th i h u c áp d ng t i

nh v i công su t thi t k 78.000 t n rác/n m ).

thƠnh ph Vi t Trì v i

công su t thi t k 30.000 t n rác/n m… [25].
Tuy nhiên do công tác phơn lo i t i ngu n ch a t t, rác th i sau khi đ

chuy n t i các khu x lí

cv n

phơn h u c ph i ti n hƠnh phơn lo i t i khu x lí. Do đó

t n kém chi chí, lƠ m t t n t i trong công tác qu n lí CTR.
1.3. T ng quan v qu n lý, x lý ch t th i r nătrênăđ a bàn huy n
1.3.1.

căđi m v dơnăc ,ăkinhăt xã h i liên quanăđ n phát sinh CTR

Hi n nay, các huy n

Vi t Nam có th chia làm hai khu rõ r t là (1) th tr n

huy n và (2) các xã thu c vùng nông thôn c a huy n.
Khu v c th tr n huy n có di n tích nh nh ng lƠ khu t p trung đông dơn c ,
tr s các trung tâm hành chính ho t đ ng kinh t th
nghi p ho c c m công nghi p là ch y u. Do đó, l

ng m i d ch v và công

ng ch t th i phát sinh

khu

v c th tr n có đ c đi m c a CTR đô th ch y u là rác th i sinh ho t t p trung và
m t ph n rác th i công nghi p, th

ng m i và d ch v . Do v trí quan tr ng c a th


15

tr n huy n đ i v i KTXH c a huy n nên công tác qu n lý CTR
đ

c s quan tơm tr

khu v c th tr n

c tiên c a UBND và các ban ngành c a huy n, vi c thu gom,

v n chuy n, x lỦ CTR đ

c chú tr ng vƠ u tiên.

Ngoài khu v c th tr n còn l i là vùng nông thôn r ng l n chi m ph n l n di n
tích c a huy n đ

c chia nh làm các xã. Bao quanh các thôn xóm là di n tích đ t

canh tác nông nghi p. Thông th

ng m t huy n

xã. Trong ph m vi các xã l i đ

c chia thƠnh các thôn xóm… tùy thu c s dân và

Vi t Nam có kho ng 10 -15 các

di n tích c a t ng vùng. Dơn c t i đơy phơn tán trên di n r ng ch y u s ng b ng
các ho t đ ng nông nghi p. Chính vì lí do nƠy l

ng rác th i phát sinh c ng phơn

tán gơy khó kh n, t n kém kinh phí trong quá trình thu gom và v n chuy n. CTR
t i khu v c nông thôn ch y u là CTR sinh ho t trong thôn xóm và CTR sinh ra
trong quá trình s n xu t nông nghi p nh tr ng tr t vƠ ch n nuôi. ThƠnh ph n rác
th i ch y u là ch t h u c lƠ m t l i th trong vi c ch bi n phân h u c .
N u nh CTR khu v c th tr n có đ c đi m là phân b t p trung thì ch t th i
r n trên đ a bàn các xã l i phân tán r i rác nên v n đ thu gom ch t th i r n trên đ a
bàn các xã ph c t p, khó qu n lỦ h n.Vi c qu n lí CTR

làng xã c n t p trung vào

các h gia đình lƠ ngu n phát sinh các lo i CTR c ng lƠ chìa khóa đ gi i quy t các
quá trình thu gom, v n chuy n và x lí l

ng CTR này.

1.3.2. Qu n lý ch t th i r n
Trong m t t nh ho c thành ph thì huy n là m t đ n v hành chính cho nên
quy ho ch c ng nh qu n lý ch t th i r n c a huy n c ng đư đ

c bao g m trong

quy ho ch qu n lý CTR c a t nh. Do t m quan tr ng c a khu v c đô th nên nhà

n

c t p trung u tiên cho qu n lý CTR khu v c đô th tr

c tiên. Trong quy ho ch

qu n lý ch t th i r n c a t nh, thành ph , c quan ch c n ng c ng đ u đ a ra các
gi i pháp, ph

ng án liên quan đ n qu n lý rác th i đô th , trong đó có ph

ng án

thu gom, v n chuy n, x lý rác th i c a các n i t p trung dơn c l n c a t nh bao
g m c th tr n c a các huy n. T các v n đ trên cho th y vi c qu n lý, x lý ch t
th i r n th tr n huy n đ

c bao hàm trong quy ho ch c a t nh và thành ph . Trong

tình hình trên thì nhi m v c a c quan c p huy n ch y u là t ch c th c hi n theo


16

quy ho ch đó. V qu n lý ch t th i r n các xã c a huy n c ng đ

cđ c pđ n

trong quy ho ch c a t nh nh ng còn r t s sƠi vƠ ch a có k ho ch c th .
Xem xét v t m quan tr ng c a qu n lý ch t th i r n gi a khu v c th tr n và

các xã nông thôn c a huy n có th th y r ng trung tâm huy n có t m quan tr ng cao
v kinh t xã h i nh ng t l di n tích c ng nh t l dân s r t nh so v i các xã
khu v c nông thôn. N u không qu n lý t t CTR hai khu v c nƠy đ u gây ra h u qu
nghiêm tr ng. C ng vì v y trong qu n lý CTR c a huy n c n coi tr ng qu n lý CTR
c a th tr n c ng nh các xư tr ng huy n.
Trong th c t qu n lý ch t th i r n khu v c th tr n huy n, y ban hành chính
c p huy n c ng tri n khai theo ch

ng trình k ho ch qu n lý ch t th i r n đô th

c a t nh, thành ph xây d ng, nói chung v n đ nƠy đem l i hi u qu t t.
i v i qu n lý CTR nông thôn t i các xã, huy n c ng có m t s ch
k ho ch qu n lý, x lý ch t th i r n nh ng các ch
còn s sƠi. Huy n th

ng trình

ng trình k ho ch nƠy đ u t

ng giao v các xã qu n lý, t ch c th c hi n. Chính vì v y,

qu n lý ch t th i r n nông thôn trên đ a bàn xã còn t n t i r t nhi u v n đ liên quan
đ nv n đ t ch c thu gom, x lý. Vi c thu gom CTR t i nông thôn t i các xã nói
chung ch a đ

c coi tr ng đúng m c. Nhi u thôn, xư ch a có các đ n v chuyên

trách trong vi c thu gom CTR. Các xã vùng nông thôn hi n nay đ u đư t ch c thu
gom CTR sinh ho t c a các gia đình nh ng v i quy mô nh . Ph n l n do h p tác xã
t t ch c thu gom, ph

ng ti n thu gom còn r t thô s v i các xe c i ti n chuyên

ch v n i t p trung rác. M t khác, m t s n i ho t đ ng thu gom nƠy không đ
di n ra th

ng xuyên mà k t h p v i các đ t n o vét kênh m

c

ng do xư phát đ ng.

Theo th ng kê có kho ng 60% s thôn ho c xã t ch c thu d n đ nh k , trên 40%
thôn, xư đư hình thƠnh các t thu gom rác th i t qu n. T l thu gom CTR sinh ho t
t i khu v c nông thôn m i đ t kho ng 40 - 55%. Do t l thu gom ch a đáp ng
nhu c u, nên rác v n t n đ ng nhi u n i trong ngõ xóm và b các ao, h , kênh
m

ng...


17

Hi n nay, CTR nông thôn h u nh ch a đ

c quan tâm x lý, n u có x lý thì

ch b ng nh ng công ngh h t s c thô s , l c h u.
40-70% CTR nông nghi p, nông thôn đ

c x lý.

i v i CTR sinh ho t nông thôn, ng
chôn l p, không đáp ng đ
ng. Tuy nhiên, hai ph

i dơn x lỦ ch y u b ng ph

c yêu c u k thu t, v sinh môi tr

có các bi n pháp khác nh ph
l

c tính hi n nay, ch có kho ng

ng pháp

ng pháp

ng. NgoƠi ra, còn

phơn compost, đ t ch t th i thu n ng

ng pháp nƠy ch a th áp d ng r ng rưi t i khu v c nông

thôn Vi t Nam.
i v i các lo i CTR nh bao bì, chai l thu c BVTV hi n nay h u nh ch a
đ

c x lỦ an toƠn, h p v sinh. Bao bì thu c BVTV sau khi thu gom cùng v i bao

bì phơn bón hóa h c th
đ a ph

ng đ

c đem đ t ho c chôn l p

xa khu dơn c . Nhi u

ng, nông dơn còn thu chung v i rác th i sinh ho t. Ph

ng pháp đ t

các

lò tiêu chu n có kh n ng x lỦ tri t đ ô nhi m nh ng chi phí xơy d ng vƠ v n
hƠnh cao, xa các c m dơn c ... N u đ a ph
thu gom m t l

ng có thu gom t p trung thì c ng ph i

ng đ l n m i có th t ch c đem tiêu h y, trong khi đó s lò đ

tiêu chu n c a Vi t Nam còn quá ít, chi phí v n chuy n t i n i tiêu h y khá cao.
Nh v y, vi c x lỦ t i ch đ lƠm s ch bao bì ph c v cho tái s d ng ho c l u gi
tr

c khi đem tái ch ho c tiêu h y lƠ c n thi t vƠ phù h p nh t đ i v i đ c thù c a

n n s n xu t nh nh n
ư có nhi u ph
có các u nh

c ta [4].
ng án đ x lỦ các ph ph m nông nghi p nh ng h u h t đ u

c đi m c a nó. Hi n nay, các ph ph m nông nghi p nh r m r ,

tr u... ch y u đ

c x lỦ b ng cách đ t r i dùng tro bón ru ng. Tuy nhiên, cách

lƠm nƠy v a gơy lưng phí, v a gơy ô nhi m môi tr
cháy n . Ph

ng do khói b i vƠ các nguy c

ng pháp x lỦ CTR trong ch n nuôi còn đ n gi n. M t ph n đ

lỦ b ng nóng vƠ h m biogas. Sau khi x lỦ, phơn đ

cx

c s d ng bón cho cơy tr ng,

dùng lƠm th c n cho cá ho c đ nuôi giun...
i v i CTR t các ho t đ ng lƠng ngh , m c dù, công tác thu gom v n
chuy n ngƠy cƠng đ

c chính quy n các đ a ph

v n không th đáp ng đ

ng quan tơm nh ng d

ng nh

c v i yêu c u vƠ n u có thu gom thì ch a tri t đ . v n


18

còn r t nhi u lƠng ngh x th i tr c ti p ra môi tr
n

ng gơy ô nhi m không khí, đ t,

c, tác đ ng x u đ n c nh quan.
Công tác qu n lỦ ch t th i nông thôn hi n nay t i các đ a ph

ng đang trong

tình tr ng n i do S TN&MT qu n lỦ, n i l i do S NN&PTNT ch u trách nhi m,
đ i v i CTR sinh ho t

vùng nông thôn vƠ CTR lƠng ngh v n ch a xác đ nh thu c

quy n qu n lỦ c a B Xơy d ng, B NN&PTNT hay B Công Th

ng. Chính vì,

s phơn công, phơn nhi m c a các B /ngƠnh trong qu n lỦ CTR nông thôn còn ch a
đ

c rõ rƠng nên ch a th y đ

c vai trò c a các c p trong h th ng qu n lỦ vƠ

ch ng chéo khi tri n khai th c hi n.
Cùng v i s phát tri n không ng ng c a n n kinh t đ t n

c, kinh t nông

thôn c ng đang trong giai đo n chuy n mình đ phát tri n. S phát tri n đó đư t o
s c ép không nh đ i v i môi tr

ng. Do v y, v n đ CTR nông thôn đang r t c n

đ n s quan tơm đúng m c c a các c p qu n lỦ trong vi c ch đ o thu gom, quy
ho ch các tr m trung chuy n CTR c a t ng đ a ph

ng. Bên c nh đó, c ng r t c n

đ u t kinh phí cho công ngh x lỦ CTR nông thôn đ m b o v sinh an toƠn cho
môi tr

ng vƠ con ng

i.

1.4. C ăch chính sách qu n lý CTRSH c a thành ph Hà N iăvƠăđ nh h ng
quy ho ch x lý ch t th i r n Hà N iăđ năn mă2030,ăt mănhìnăđ năn mă2050
1.4.1.ăCácăv năb n pháp lu tăliênăquanăđ n qu n lý ch t th i r n
UBND thƠnh ph HƠ N i đư ban hƠnh m t s quy t đ nh vƠ k ho ch v qu n
lỦ CTR nh sau:
- Quy t đ nh s 16/2013/Q -UBND v quy đ nh qu n lý ch t th i r n thông
th

ng trên đ a bàn thành ph Hà N i
- K ho ch s 76/KH-STNMT v t ng cu ng công tác v sinh môi tru ng.

Gi i quy t v n đ rác th i t n đ ng tru c m t, UBND thành ph luôn khuy n khích
UBND các huy n thành l p t thu gom rác t i các c m dơn c trên đ a bàn các xã,
th tr n, ph n đ u 100% rác th i sinh ho t đu c thu gom đua v bãi x lý; Ngoài ra,
các c p, ngƠnh c ng t ng cu ng tuyên truy n đ nâng cao ý th c gi gìn VSMT c a
ng

i dân.