Bài 14: Mỹ thuật Việt Nam giai đoạn cuối TK19 đến năm 1954

MĨ THUẬT 7 Bài 14 GV :
Phan Thanh Bình
TUẦN 14 Ngày soạn : 09/12/2007
Tiết 14
BÀI 14 : THƯỜNG THỨC MĨ THUẬT
MỸ THUẬT VIỆT NAM TỪ CUỐI TK XIX ĐẾN NĂM 1954
I. MỤC TIÊU :
- HS được củng cố thêm về kiến thức lòch sử, thấy được cống hiến của giới văn nghệ só nói chung,
giới MT nói riêng với kho tàng văn hóa dân tộc.
- Nhận thức đúng đắn về mó thuật VN từ cuối TK 19 đến năm 1954
- Yêu q các tác giả và tác phẩm hội họa phản ánh về đề tài chiến tranh cách mạng
II. CHUẨN BỊ :
1. Đồ dùng dạy học :
Giáo viên : - Sưu tầm một số tác phẩm MT của các họa só trong giai đoạn từ cuối TK 19 đến năm
1954; Hình ảnh về trường CĐMT Đông dương, chân dung hoạ só Vich-to Tac-đi-ơ
Học sinh : - Sưu tầm tranh ảnh , tư liệu về giai đoạn này
- SGK
2. Phương pháp dạy học :
- Thuyết trình – thảo luận nhóm – Trực quan – Đàm thoại
III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY :
1. Ổn đònh tổ chức : (1’)
- Kiểm tra só số HS
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới :
Giới thiệu bài (1’) : Trong những năm kháng chiến, mặt dù đất nước bò tàn phá nặng nề, nhưng MT
Việt Nam từ cuối TK XIX đến năm 1954 vẫn phát triễn mạnh mẽ, nó đã phản ánh lên tinh thần bất
khuất của dân tộc đứng lên chống kẻ thù.
TL HOẠT ĐỘNG GV HOẠT ĐỘNG HS KIẾN THỨC
10
’
Hoạt động 1

Tìm hiểu vài nét về bối cảnh XH Việt
Nam từ cuối TK 19 đến năm 1954.
GV sơ lược một số nội dung sau :
+ Năm 1858 thực dân Pháp xâm lược
nước ta, nhân dân ta phải sống trong
cảnh cực khổ, lầm than dưới ách thống
trò của thực dân và phong kiến. Nhiều
cuộc khởi nghóa chống thực dân nổ ra
nhưng thất bại.
+ Năm 1930, Đảng cộng sản VN được
thành lập, đã lãnh đạo nhân dân đứng
lên đấu tranh giải phóng dân tộc.
+ Năm 1945, Cách mạng tháng 8
thành công, các họa só đều hăng hái đi
theo cách mạng.

+ Niềm vui độc lập chưa được bao lâu
Hoạt động 1
HS tiếp thu kiến thức về bối
cảnh XH Việt Nam từ cuối
TK 19 đến năm 1954
I . Vài nét về bối cảnh XH:
- Năm 1858, thực dân Pháp
xâm lược VN.
- Nhiều cuộc khởi nghóa của
nhân dân nổ ra.

- Năm 1930, Đảng cộng sản
VN được thành lập .
- 1945 Cách mạng T8 thành

công tiến hành CM chống thực
dân, phong kiến.
- 1946 Thực dân pháp quay lại.
MĨ THUẬT 7 Bài 14 GV :
Phan Thanh Bình
25
’
thì thực dân Pháp trở lại xâm lược, các
họa só hăng hái tham gia kháng chiến
chống kẻ thù
+ Năm 1954, chiến dòch Điện Biên
Phủ thắng lợi, miền Bắc hoàn toàn giải
phóng, các họa só trở lại thủ đô. Với các
tư liệu trong kháng chiến, họ đã sáng
tác nhiều tác phẩm có giá trò và đã để
lại dấu ấn đến ngày nay.
Hoạt động 2
Tìm hiểu một số hoạt động MT
GV cho HS thảo luận về một số hoạt
động MT theo câu hỏi phiếu bài tập
GV nhấn mạnh nội dung sau :
* Giai đoạn từ cuối TK 19 đến năm
1930
+ Người đi đầu cho nền hội họa mới
VN là họa só Lê Văn Miến (1813-
1945) . Ông theo học trường MT Pari
vào những năm 1891-1895. Hiện bảo
tàng MT Việt Nam còn giữ bức tranh
sơn dầu Bình văn và Chân dung cụ Tú
Mền của ông.

+ Trường CĐ MT Đông Dương được
thành lập năm 1925, do hoạ só người
Pháp Vich-to Tac-đi-ơ làm giám đốc và
đào tạo một thế hệ họa só vừa tiếp thu
khoa học cơ bản, vừa chuyển hóa nhuần
nhuyễn nghệ thuật truyền thống dân
tộc. Đặc biệt ngoài sơn dầu, lụa, khắc
gỗ …các họa só VN đã tìm ra cách thể
hiện chất liệu sơn mài trong sáng tác
hội họa.
+ Một số thế hệ họa só, nhà điêu khắc
được đào tạo cơ bản chính qui trong giai
đoạn này : Nguyễn Phan Chánh, Nguyễn
Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Lê Văn Đệ, Lê
Phổ, Mai Trung Thứ, Trần Văn Cẩn ,
Nguyễn Đỗ Cung, Lương Xuân Nhò …
+GV cho HS xem tranh, ảnh về các hoạ
só trên và tác phẩm của họ
* Giai đoạn từ năm 1930-1945: MT
Việt Nam đã hình thành những phong
Hoạt động 2
HS thảo luận về một số hoạt
động mó thuật
- Được chia thành 3 giai đoạn
:
+ Từ cuối TK 19 đến năm
1930.
+ Nhóm 1 trả lời phần a. Các
nhóm khác bổ sung
-HS xem tranh

+ Từ năm 1930 – 1945
Bác Hồ kêu gọi toàn quốc
kháng chiến
- 1954 Chiến thắng Điện Biên
Phủ. Miền Bắc hoàn toàn giải
phóng.
II . Một số hoạt động MT :
a/ Từ cuối TK 19 đến năm
1930 :
- Người đi đầu cho nền hội
họa mới của VN là họa Lê
Văn Miến với tác phẩm sơn
dầu : Bình văn và Chân dung
cụ Tú Mền.
- Năm 1925, thành lập trường
CĐ MT Đồng Dương đã đánh
dấu một bước ngoặt quan trọng
đối với nền MT hiện đại VN.
- Đào tạo được một số thế hệ
hoạ só tài năng phục vụ cách
mạng
b/ Từ những năm 1930 –
1945 : MT Việt Nam đã hình
BÇNH VÀN - LÃ VÀN M IÃÚN - SÅN DÁƯU (1905)
MĨ THUẬT 7 Bài 14 GV :
Phan Thanh Bình
cách nghệ thuật đa dạng với nhiều chất
liệu khác nhau. Các tác phẩm nổi tiếng
trong giai đoạn này như : Thiếu nữ bên
hoa huệ (1943), Hai thiếu nữ và em bé

(1944) – Tranh sơn dầu của Tô Ngọc
Vân ; Chơi ô ăn quan, Rửa rau cầu ao
(1931), Đi chợ về (1937) – Tranh lụa
của Nguyễn Phan Chánh ; Thiếu nữ bên
hoa phù dung (1944), Trong vườn (1938)
– Tranh sơn mài của Nguyễn Gia Trí ;
Em Thuý (1943) – Tranh sơn dầu của
Trần Văn Cẩn …
+ GV kết hợp cho HS xem tranh
* Từ năm 1945-1954 :
+ Cách mạng tháng 8 thành công, một
số họa só như Nguyễn Đỗ Cung, Tô
Ngọc Vân và nhà điêu khắc Nguyễn Thò
Kim đã vào phủ Chủ tòch để vẽ và nặn
tượng Bác Hồ.
+ Một số họa só đi vẽ phố phường Hà
Nội rợp bóng cờ hoa mừng ngày độc lập
như họa só Văn Giáo, Phan Kế An …
+ Họa só Nguyễn Văn Tỵ vẽ về chiến
lũy Hà Nội, họa só Phan Kế An với bức
vẽ bằng mực nho phản ánh không khí
toàn quốc kháng chiến.
+ Tô Ngọc Vân vừa là họa só vừa là
hiệu trưởng đầu tiên của trường MT
kháng chiến ở chiến khu Việt Bắc năm
1952
+ Năm 1946, toàn quốc kháng chiến
bùng nổ, các họa só đã có mặt và phản
ánh kòp thời cuộc kháng chiến thần
thánh của dân tộc như : Sơn Tây tiểu thổ,

Hà Đông tiểu thổ của Lê Quốc Lộc ;
Chăm sóc thương binh của Phan Thông ;
Hạnh phúc của Nguyễn Thò Kim …
+ Năm 1952, trường MT kháng chiến
được thành lập đánh dấu sự chuyển mình
của MT cách mạng VN. Một số tác
phẩm nổi tiếng ra đời như : Bác Hồ làm
việc ở Bắc Bộ phủ – Tranh sơn dầu của
Tô Ngọc Vân ; Bác nước - Sơn mài của
Sỹ Ngọc ; Trận tầm vu – Tranh bột màu
của Nguyễn Hiêm ; Giặc đốt làng tôi –
- Nhóm 2 trả lời câu hỏi b.
Các nhóm khác bổ sung.
-HS xem tranh
+ Từ năm 1945 – 1954
- Nhóm 3 trả lời câu hỏi c.
Các nhóm khác bổ sung
thành những phong cách nghệ
thuật đa dạng với nhiều chất
liệu khác nhau như : Thiếu nữ
bên hoa huệ (Tranh sơn dầu
của Tô Ngọc Vân), Chơi ô ăn
quan (Tranh lụa của Nguyễn
Phan Chánh), Trong vườn (Sơn
dầu của Nguyễn Gia Trí), Em
Thúy (Sơn dầu của Trần Văn
Cẩn) …
* Từ năm 1945 – 1954 :
- Cách mạng T8 thành công
(1945) đã mở hướng đi mới cho

MT Việt Nam.
- Năm 1946, kháng chiến toàn
quốc bùng nổ, các họa só hăng
hái nhập cuộc.
- Năm 1952, thành lập trường
MT kháng chiến đào tạo được
một số hoạ só trẻ.
Nhiều tác
phẩm mang đề tài phục vụ
kháng chiến được ra đời:
Bác Hồ ở Bắc Bộ phủ (Tô
Ngọc Vân), Bát nước (Sỹ
MĨ THUẬT 7 Bài 14 GV :
Phan Thanh Bình
7’
Sơn dầu của Nguyễn Sáng …
+ Trên các nẻo đường kháng chiến ở
Việt Bắc, Khu III, Khu IV, Khu V và
Nam Bộ đã tập hợp được đông đảo các
họa só. Và đã thành lập một số các nhóm
văn nghệ kháng chiến.
+ GV kết hợp cho HS xem tranh theo
từng giai đoạn thời gian
Hoạt động 3
Đánh giá kết quả học tập
+GV đặt các câu hỏi củng cố kiến thức
HS:
- MT Việt Nam từ cuối TK 19 đến năm
1954 đã có những chuyển biến như thế
nào ?

- Ai là người đi đầu cho hội họa mới
của VN ?
- Những tác giả và tác phẩm nào đã ra
đời trong thời kỳ này ?
GV kết luận : Hình ảnh của con
người mới, con người cách mạng
trong các tác phẩm không những nói
lên lòng quyết tâm giữ nước của
nhân dân ta mà còn nói lên vẻ đẹp
hồi sinh của tâm hồn nghệ só.
Hoạt động 3
+HS trả lời câu hỏi và bổ
sung cho nhau để củng cố
kiến thức nội dung bài học
Ngọc), Trận Tầm Vu (Nguyễn
Hiêm), Giặc đốt làng tôi
(Nguyễn Sáng)…
4. Dặn dò HS (1’)
- Về nhà đọc thêm và trả lời các câu hỏi ở SGK
- Sưu tầm một số tranh ảnh về đề tài chiến tranh cách mạng
- Chuẩn bò bài sau : Kiểm tra học kì I : Vẽ tranh – Đề tài tự chọn
IV. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG :
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
CÂU HỎI THẢO LUẬN
- CH1: MT Việt Nam từ cuối TK 19 đến năm 1954 được chia thành mấy giai đoạn ?

- CH 2: Đọc SGK và nêu những sự kiện nổi bật của từng giai đoạn cùng với thành tựu về
mỹ thuật của giai đoạn đó?

a/ Từ cuối TK XIX đến 1930
b/ Từ 1930 đến 1945
c/ Từ 1945 đến 1954
Mể THUAT 7 Baứi 14 GV :
Phan Thanh Bỡnh
BầNH VN - L VN M IN - SN DệU (1905)
BAẽC Hệ BếC Bĩ PHU
-
SN DệU -
T NGOĩC VN - 1946
Victor Tardieu
(1867 - 1937)