Giáo án văn 7

HọC Kì I, Hoc ki II,
Lien he:
THCS Đông Ngũ, Tiên Yên, Quảng Ninh.
Ngày soạn Học kỳ I
Ngày giảng..
Tuần 1 : Bài mở đầu
Bài 1: Tiết 1: Cổng trờng mở ra
A - Mục tiêu cần đạt
* Giúp học sinh:
- Cảm nhận và thấm thía những tình cảm thiêng liêng, sâu nặng của cha mẹ đôid với con cái .
- Thấy đợc ý nghĩa lớn lao của nhà trờng đối với cuộc đời của mỗi con ngời .
B- Chuẩn bị:
Gv : SGK + SGV
HS: Bài soạn + SGK
Tiến trình lên lớp :
* Hoạt động 1:
1- ổ n định tổ chức:
2- Kiểm tra: Sự chuẩn bị của học sinh
3- Bài mới :
Nh thờng lệ, mỗi năm một lần cứ vào dịp 5/9 là tất cả HS trong cả nớc nô nức phấn khởi
đón trào ngày khai trờng, chào 1 năm học mới . Nhng có lẽ ngày khai trờng đầu tiên vào lớp 1
là ngày đáng nhớ không của riêng ai. Hôm nay học bài văn này, chúng ta sẽ hiểu đợc trong
đêm trớc ngày khai trờng để vào lớp 1 của con, những ngời mẹ đã làm gì và nghĩ những gì
nhé?
* Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản
- Theo em cần đọc văn bản này với giọng
đọc nh thế nào? Vì sao?
( GV đọc mẫu gọi 1- 2 HS đọc rồi uốn
nắn )
- Học sinh đọc phần chú thích :
I/ Tiếp xúc với văn bản:

1- Đọc:
- Yêu cầu : Giọng trầm tĩnh, tha thiết, sâu
lắng , chậm rãi ( Văn bản biểu cảm)
2- Chú thích:
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
- Trong bài có xuất hiện 1 số từ mợn? Đó
là những từ nào ? Các từ đó đợc giải
nghĩa ra sao?
- Nổi dung của Văn bản Cổng trờng mở
ra nhằm kể chuyện đi học hay biểu hiện
tâm t của ngời mẹ ?
( Biểu hiện tâm t tình cảm của ngời mẹ )
- Nếu thế nhân vật chính trong văn bản
này là ai ? ( Nhân vật chính : ngời mẹ )
- Hãy xác định bố cục văn bản?
- Hãy tóm tắt đại ý của văn bản bằng một
vài câu ngắn gọn?
( HS theo dõi P1 của văn bản)
- Trong đêm trớc ngày khai trờng tâm
trạng của ngời mẹ và đứa con có gì khác
thờng ? Tìm chi tiết ?
- Nhận xét về cách miêu tả nhân vật đứa
con?
- Theo em vì sao ngời mẹ không ngủ đợc
( Có phải lo lắng cho con, hồi hộp chờ
ngày khai trờng đầu tiên của mình mừng
vì con đã lớn ? Hy vọng những điều tốt
đẹp sẽ đến với con ?..
- Trong đêm không ngủ mẹ đã làm gì cho

con?
- Qua những việc làm đó, em cảm nhận
đợc gì về tình cảm mẹ con?
- Trong đêm không ngủ ngời mẹ đã sống
lại những kỷ niệm nào trong quá khứ?
- Nhớ lại những kỷ niệm đó ? lòng mẹ
rạo rực những bâng khuâng xao xuyến
Nhận xét gì về cáhch dùng từ trong
câu văn trên? Tác dụng của nó trong việc
miêu tả tâm trạng ngời mẹ?
- Trong văn bản ngời mẹ nói chuyện với
con hay với ai? Tác dụng của cách viết
- Từ mợn7,8,10
- Chú ý các từ địa phơng.
3, Bố cục ( 2 phần)
P1: Từ đầu Tgiới mà mẹ vừa bớc vào :
Tâm trạng của ngời mẹ trong đêm không ngủ
trớc ngày con đến trờng.
P2: ( Còn lại ) Vai trò to lớn của nhà trờng
đối với cuộc đời con ngời.
4, Đại ý :
-Bài văn viết về tâm trạng của ngời mẹ trong
đêm không ngủ trớc ngày khai trờng lần đầu
tiên của con mình.
II/ Phân tích văn bản
1, Tâm trạng của ng ời mẹ
* Con:
- Cảm nhận đợc sự quan trọng của ngày khai
trờng lần đầu tiên.
- Giúp mẹ dọn đồ chơi

- Ngủ dễ dàng, ngon lành: Nh uống..
Miêu tả tâm trạng cảm xúc trẻ con háo
hức nhng cũng rất vô t, không lo nghĩ
* Mẹ
- Chuẩn bị chu đáo cho con
- Không tập trung làm đợc việc gì
- Trằn trọc không ngủ đợc
- Suy nghĩ miên man.
- Đắp mền, buông mành, nhìn con ngủ, xem
lại những thứ đã chuẩn bị cho con
Yêu con đến độ quên mình, đức hy sinh,
một vẻ đẹp giản dị mà lớn lao trong ngời mẹ
Việt Nam.
- Nhớ ngày bà ngoại dắt vào lớp 1, nhớ tâm
trạng hồi hộp trớc cổng trờng.
( rạo rực, bâng khuâng, xao xuyến )
Những từ láy liên tiếp gợi tả những tâm
trạng vừa vui, vừa nhớ, vừa hồi hộp của ngời
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
đó ?
- Qua phân tích đoạn1, em hình dung ng-
ời mẹ tron văn bản là ngời nh thế nào?
( HS theo dõi phần 2 của văn bản)
Trong đêm không ngủ đợc, ngời mẹ còn
nghĩ về điều gì ?
( Sự quan râm của xã hội đối với sự
nghiệp giáo dục)
Câu văn nào trong văn bài nói lên tầm
quan trọng của nhà trờng đối với thế hệ

trẻ? ( Ai cũng biết rằngcả dặm sau này)
Câu nói của mẹ bớc qua cánh cổng tr-
ờng một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra
Theo em cái thế giới kỳ diệu ấy là gì?
Thế giới của những điều hay lẽ phải
của tình thơng và đạo lý làm ngời, thế
giới của ánh sáng tri thức, thế giới cảu
những ớc mơ và khát vọng bay bổng
Trong kho tàng tục ngữ ca dao Việt Nam
có rất nhiều những câu ca nói về vai trò
của giáo dục, của nhà trờng đối con ngời.
Em hãy tìm?
Nhận xét gì về giọng văn ?
Tác dụng của nó đối việc thể hiện nội
dung tác phẩm?
- Kỷ niệm sâu sắc nhất trong ngày vào
lớp 1 của em là gì?
- Hãy kể lại
- Đọc phần đọc thêm
- Cho biết nội dung chính của đoạn văn
đó
* Hoạt động 3
mẹ khi lần đầu vào lớp 1
( Tởng nh ngời mẹ đang tâm sự với con nhng
thực ra là đang nói với chính mình, đang tự
ôn lại kỷ niệm của riêng mình
Đi sâu vào thế giới tâm hồn, miêu tả tinh
tế tâm trạng hồi hộp, trăn trở, xao xuyến,
bâng khuâng của ngời mẹ những điều không
nói trực tiếp đợc)

Rất yêu con, sẵn sàng hy sinh vì sự tiến bộ
của con, quan tâm lo lắng cho con và tin tởng
ở tơng lai của con
2, Vai trò của nhà tr ờng, của gia đình
( Liên hệ với hoàn cảnh của địa phơng, đất
nớc VN )
- Không đợc phép sai lầm trong giáo dục:
Sai 1 ly đi 1 dặm
- Giáo dục có vai trò quan trọng trong cuộc
đời con ngời
- Không thầy đố mày làm nên
- Ngày em bé cỏn con
Bây giờ em đã lớn khôn thế này
Công cha nghĩa mẹ ơn thầy
Nghĩ sao cho bõ những ngày..
III/ Tổng kết
- Với giọng văn tâm tình, nhẹ nhàng, sâu
lắng, bài văn đã đề cập đến 1 vấn đề quan
trọng trong đời sống mỗi con ngời. Vấn đề
giáo dục và sự quan tâm của giáo dục đối với
vấn đề này
Qua đó ta hiểu thêm về tâm trạng tình cảm
của ngời mẹ dành cho con cái.
- Ghi nhớ( SGK)
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
* Hoạt động 4
4, Củng cố

5, Hớng dẫn về nhà

IV/ Luyện tập
- Gọi 1 3 HS kể lại kỷ niệm của mình
trong ngày đầu tiên đi học
- Học sinh đọc phần đọc thêm
- Tâm trạng ngời mẹ trong buổi đầu đa con
vào lớp 1
- Học bài
- Viết một đoạn văn khoảng 10 câu kể lại kỷ
niệm sâu sắc nhất của em khi vào lớp 1
- Đọc, tìm hiểu văn bản Mẹ tôi
----------------------------------------------------------------
Ngày soạn.
Ngày giảng
Tiết 2: Mẹ tôi
( Những tấm lòng cao cả)
- Et-môn-đôc-tơ-A-mi-xi
A- Mục tiêu cần đạt :
* Giúp HS hiểu:
- Cảm nhận và hiểu đợc những tình cảm thiêng liêng đẹp đẽ của ch mẹ đối với con cái.
- Con cái phải biếtơn - , hiếu thảo với cha mẹ
B Chuẩn bị:
.........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
C- Các b ớc tổ chức hoạt động day- học
* Hoạt động 1: Khởi động
1- ổn định tổ chức
2- Kiểm tra bài cũ:
- Trong đêm trớc ngày khai trờngcủa con ngời mẹ không ngủ đợc và có những suy nghĩ gì?
Qua đó thể hiện điều gì?
- Đọc đoạn văn chuẩn bị ở nhà

3- Bài mới:
* Giới thiệu bài;
Trong cuộc đời của mỗi chúng ta, ngời mẹ có vị trí và ý nghĩ hết sức lớn lao, thiêng liêng và
cao cả. Nhng không phải khi nào cũng ý thức đợc điều đó. Chỉ đến khi mắc những lỗi lầm mới
nhận ra tất cả. Bài văn Mẹ tôi sẽ cho ta một bài học nh thế.
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
* Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản
- GV đọc mẫu
- Nêu yêu cầu đọc. Gọic HS đọc bài
( GV bổ sung thêm về tác giả, tác phẩm)
- Đọc chú thích
- Bố cục văn bản;
- Tại sao NDVB là bức th ngời bố gửi
cho con nhng nhan đề lấy tên Mẹ tôi
nhân vật tôi là ngời kể lại nội dung
bức th đề cập đến chuyện xảy ra giữa bố
con hay
mẹ con? mục đích bức th nhằm nói
về bản thân bố hay mẹ của En ri cô?
Bức th nhấn mạnh đến vai trò cuả ngời
nào trong gia đình?
- Vì sao bố En ri lại viết th
Nghiã của cụm từ thiếu lễ độ En ri cô
kể lại tâm trạng của mình khi đọc th bố
nh thấ nào?
- Tại sao En ri cô lại có tâm trạng xúc
động đến vậy ( Thái độ dạy bảo
nghiêm khắc của bố và En ri cô nhận rõ
tình yêu, sự hy sinh thiêng liêng cao cả

của mẹ thấy lỗi lầm của mình)
- Nhận xét gì về cách xng hô của bố với
con trong th ? Thấy đựơc điều gì ?Có
tác dụng nh thế nào trong việc giáo dục
con ?
- Tuy rất yêu thơng con nhng trớc sai
lầm của con, bố En ri đã có thái độ nh
thế nào?( buồn bã, tức giận) Tìm chi
tiết?
-Cảnh cáo gay gắt sự hỗn láo của con
- Tìm những chi tiết trong bài nói về
hình ảnh ngời mẹ? ( Cổ ngữ có câu:
I/ Tiếp xúc văn bản:
1, Đọc, tóm tắt văn bản
2, Tìm hiểu chú thích:
* Et- môn đô đơ- At-mi-xi tên tuổi của ông đã
trở thành bất tử qua tác phẩm Những tấm lòng
cao cả
- Chú thích: 7,8,9,10
3, Bố cục : 2 phần
P1: Từ đầu đến vô cùng: Vì sao bố phải viết th
P2 Còn lại: Nội dung bức th>
II/ Phân tích văn bản
1, Phần 1: Lý do viết th
- Nhan đề ( Tác giả đặt phù hợp)
Đây là trang nhật ký của En-ri-co-ghico
( kể lại việc mình phạm lỗi, kể lại thái độ của bố
trớc khi viết th ghi lại bức th của bố )
- Nội dung th đề cập chuyện xảy ra giữa mẹ
con nhấn mạnh công lao, sự hy sinh, vai trò

của ngời mẹ con trong gia đình
* Lý do viết th
khi nói với mẹ tôi nhớ. lời thiếu lễ độ
Viết th để cảnh cáo
- Tâm trạng xúc động vô cùng.
2, Nội dung bức th :
* Thái độ dạy bảo nghiêm khắc của bố
- Ông rát yêu con qua giọng th trìu mến, nhiều
lần nhắc tên con qua việc làm từ ạ! Này !
Rằng!
Lời giáo huấn thâm sâu tâm hồn con làm em
xúc động vô cùng
Trớc sự sai trái của con
Nh một nhát dao đâm vào tim- buồn đau đớn
Bố không thể nén đợc cơn tức giận đối với con
Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ? Thà rằng
không có con còn hơn. Con phải xin lỗi mẹ
Thái độ buồn bã tức giận, đau đớn cơng
quyết, nghiêm khắc, hiểu, yêu thơng và tôn
trọng vợ
* Hình ảnh của ng ời mẹ:
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
Mẫu tử tình thâm Đứa con là hạt máu
cắn đội của mẹ,
Tìm những câu thơ văn nói về tình
cảm mẹ con?
( GV đọc và bình đoạn văn về nỗi bất
hạnhcủa co khi không còn mẹ)
- Qua bức th ngời bố gửi cho con, ngời

đọc thấy hiện lên hình ảnh ngời mẹ nh
thế nào?
( Qua đó khiến cho lời khuyên con càng
thám thía, sâu xa) .
- Lý do En ri cô xúc động khi đọc th
a, Bố gợi lại những kỷ niệmgiữa mẹ và
En ri.
b, Vì thái độ kiện quyết và nghiệm khắc
của bố.
c, Vì lời chân tình sâu sắc của bố
d, Vì em thấy sợ bố
e, Vì En ri xấu hổ, hiếu thảo, thành thật(
a,b,c,d,e)
-Vì sao ngời bố không trực tiếp nói với
En ri mà lại viết th? Đọc phần ghi nhớ
( GV hớng dẫn HS làm bài tập)

* Hoạt động 3


* Hoạt động 4
4, Củng cố

5, HDVN
Thức suốt đêm.cúi mình trông chừng, quằn
quại nỗi sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể
mất con
Sẵn sàng bỏ hết 1 năm HP để tránh cho con 1
giờ đau đớnđi ăn xin để nuôi con, hy sinh tính
mạng để cứu con chỉ cho con nỗi bất hạnh khi

không có mẹ
Hình tợng ngời mẹ cao cả, lớn lao về đức hy
sinh và tình yêu thơng mênh mông .
Khuyên bảo thấm thía Tình yêu thơng cha
mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả gốc của
đạo làm con
Thật đáng xấu hổ và nhục nhã kẻ bất hiếu.
* Hình thức viết th :
- Tình cảm sâu sắc và tế nhị nhiều khi không
thể nói trực tiếp.
- Viết th chỉ nói riêng cho con biết lỗi của mình
giữ đợc sự kín đáo tế nhị, vừa cho thấy sự tôn
trọng con.
Lời giáo huấn vô cùng xúc động thấm thía
* Tổng kết ghi nhớ ( SGK 12)
IV/ Luyện tập
Bài 1: ( Đoạn trích ở phần ghi nhớ )
Bài 2: Yêu cầu đó là chuyện gì ? Xảy ra vào
thời gian nào? ở đâu? xảy ranh thế nào? Bố mẹ
buồn phiền ra sao? Suy nghĩ, tình cảm của em?
- Khái quát bài
- Học bài, hoàn thành nốt bài tập còn lại
- Tìm hiểu bài Từ ghép
------------------------------------------------------
Ngày soạn
Ngày giảng
Tiết 3 : Từ ghép
A- Mục tiêu cần đạt:
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************

- Giúp học sinh nắm đợc câú tạo của hai loại từ ghép: Từ ghép chính phụ, từ ghép đẳng lập.
- Hiểu đợc ý nghĩa của các loại từ ghép
B Chuẩn bị:
.......................................................................................................................................................
...................................................................................................................................
C-Tiến trình lên lớp
* Hoạt động 1 : Khởi động
1, ổn định tổ chức:
2, Kiểm tra: Sự chuẩn bị của học sinh
3, Bài mới:
Giới thiệu bài : ở lớp trớc các em đã đợc học về khái niệm từ ghép. Đó là những từ phức
đợc tạo ra bằng cách ghép các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa. Vậy từ ghép có mấy loại?
Chúng ta đi vào tìm hiểu bài học ngày hôm nay.
* Hoạt động 2: Đọc hiểu
NLiệu và phân tích NL
- Đọc 2 ví dụ SGK trang 13 chú ý các từ in
đậm?
- Bà ngoại So sánh với bà nội
- Thơm phức Thơm phức
- Các từ trên có tiếng nào là tiếng chính ?
Tiếng phụ?
- Bà : Tiếng chính: Ngoại: tiếng phụ
- Thơm : Tiếng chính : Ngát : Tiếng phụ
- Nhận xét về trật tự các tiếng?
- Đọc 2 NL (SGK 14 ) chú ý những từ in
đậm: Quần/ áo
Trầm / bổng
- ở 2 NL này có xác định đợc tiếng chính,
tiếng ohụ không? Quan hệ giữa các tiếng
ra sao?

- Qua phân tích các NL trên, em rút ra KL
gì về cấu tạo của từ ghép CP- ĐL?
- Hãy so sánh nghĩa của từ bà ngoại với
nghĩa của từ bà? Thợm phức và thơm?
+ Bà: Ngời đàn bà sinh ra mẹ (hoặc cha)
+ Bà ngoại : Ngời đàn bà sinh ra mẹ
- Thơm phức : Mùi thơm bốc lên mạnh,
hấp dẫn .
- Thơm: mùi nhũ hơng của hoa, dễ chịu
làm cho thích ngửi ?
Qua phân tích em rút ra đợc KL gì về
I/ Bài học
Kết luận:
1, Các loại từ ghép:
* Loại1: Ghép chính phụ tiếng chính tiếng
phụ, tiếng phụ bổ sung ý nghĩa cho tiếng
chính.
* Loại 2:
- Ghép đẳng lập: Các tie4éng có quan hệ bình
đẳng, ngang bằng với nhau .
* Ghi nhớ 1 ( SGK 14 )
2, Nghĩa của từ ghép :
a, Nghĩa của từ ghép CP ?
+ Tiếng chính: SV chung
+ Tiếng phụ; phân nghĩa tiếng chính thành
nhiều lớp nhỏ ghép phân nghĩa.
( Nghĩa của từ ghép hẹp hơn nghĩa của tiếng
chính
b, Nghĩa của từ ghép đẳng lập:
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh

****************************************************
nghĩa của từ ghép chính phụ?
- So sánh nghĩâ quần với áo
trầm bổng với trầm, bổng.
+ Quần áo: Trang phục nói chung
+ Trầm bổng: Âm thanh lúc trầm, lúc
bổng nghe rất êm tai.
* Hoạt động 3
- Xếp các từ vào bảng phân loại ghép ĐL?
ghép chính phụ?
- Điền thêm tiếng để tạo từ ghép CP?
- Điền thêm tiếng để tạo từ ghép ĐL?

- Tại sao có thể nói; 1 cuốn sách, 1 cuốn
vở mà không thể nói 1 cuốn sách vở?
- GV có thể hớng dẫn HS tra từ điển để tìm
nghĩa các từ trong Bài tập 5?
- So sánh nghĩa của các từ ghép với nghĩa
của những tiếng tạo nên chúng
- Nghĩa của từ chung hơn, KQ hơn từng tiếng
ghép hợp nghĩa.
* Ghi nhớ 2 ( SGK 14 )

II/ Luyện tập:
Bài tập 1:
- Chính phụ: Cời nụ, lâu đời, xanh ngắt, nhà
máy, nhà ăn.
- Đẳng lập: Suy nghĩ, chài lới, cây cỏ, ẩm ớt,
đầu đuôi.
Bài tập 2:

- Bút máy ( chì, bi ), thớc dây ( gỗ ), ma ( ma
rào, phùn, bụi): ăn ( cơm, phở, bánh), trắng
tinh ( nõn , hồng)
Bài tập 3:
Núi (non, sông ); mặt núi, ham muốn, học
hành (tập ) ; xanh ( tơi, đẹp )
Bài tập 4:
- Một cuốn sách, một cuốn vở vì sách, vở
những danh từ chỉ sự vật tồn tại dới dạng cá
thể, có thể đếm đợc.
- Sách vở : từ ghép ĐL có nghĩa tổng hợp chỉ
chung cả loại nên không thể nói 1 cuốn sách, 1
cuốn vở .
Bài tập 5:
a, Hoa hồng ( ghép CP ) chỉ tên 1 loại hoa
b, áo dài (ghép CP ) chỉ tên 1 loại áo
c, Cà chua (ghép CP ) chỉ tên 1 loại cà
d, Cá vàng (ghép CP ) chỉ tên 1 loại cá
Cảnh, vây to, đuôi lớn và xoè rộng, thân thơng
hoa mầu vàng, đỏ.
Bài tập 6:
- Thép hợp kim bền, cứng, dẻo của sắt với một
lợng nhỏ Cacbon.
- Gang: hợp kim của sắt với Cacbon và 1 số
nguyên tố.
- Gang thép: Cứng cỏi, vững vàng đến mức
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
GV ( 1 số từ ghép do sự phát triển lâu của
LS có những tiếng bị mờ nghĩa hoặc mất

nghĩa nhng ta vẫn có thể xác định đợc đó
là loại từ ghép nào nhờ ý nghĩa của nó)
* Hoạt động 4
4, Củng cố

5, HDVN:
không gì lay chuyển đợc.
- Mát : chỉ trạng thài vật lý.
- Tay: bộ phận trên cơ thể ngời, từ vai các
ngón đê cầm, nắm.
- Mát tay: Chỉ 1 phong cách nghề nghiệp ; có
tay nghề giỏi, dễ thành công trọng công việc .
- Chân : bộ phận phía dới của cơ thể con ngời
dùng để đi đứng.
- Tay chân: kẻ giúp việc đắc lực, tin cẩn .
- Nóng: nhiệt độ cao hơn nhiệt độ cơ thể ngời
hoặc trạng thái thời tiết cao hơn mức TB.
- Lòng; bụng của con ngời biểu tợng của tâm
lý
- Nóng lòng : Có t tởng mong muốn cao độ
làm việc gì.
Từ ghép ĐL: nghĩa cuả từ KQ hơn so với
nghĩa của từng tiếng.
- Nghĩa của từ ghép ĐL và CP?
- Đọc phần đọc thêm ?
- Học bài, làm BT.
- Xem trớc bài 4 LK trong VB

Ngày soạn..
Ngày giảng

Tiết 4 : Liên kết trong văn bản
A- Mục tiêu cần đạt:
* Giúp học sinh thấy :
- Muốn đạt đợc mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết .Sự liên kết ấy cần thể hiện
trên cả hai mặt: hành thức ngôn ngữ và nội dung ý nghĩa.
- Cần vận dụng những kiến thức đã học để bớc đầu xây dựng đợc những văn bản có tính liên
kết
B- Chuẩn bị:
.......................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
C- Tiến trình lên lớp.
* Hoạt động 1: Khởi động
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
1, Tổ chức:
2, Kiểm tra:
3, Bài mới:
* Giới thiệu bài :
GV viết lên bảng câu Tôi đến trờng. Em Lan bị ngã rồi hỏi học sinh. Câu có? Thông tin?
Các thông tin? Các thông tin này có liên quan đến nhau không? ( 2 thông tin không liên quan
đến nhau khó hiểu)
- Vậy sửa nh thế nào ? ( Trên đờng đến trờng tôi nhìn thấy em Lan bị ngã ) Sửa nh vậy 2
thông tin rời rạc đã liên kết với nhau, tạo nên 1 câu có ý nghĩa, dễ hiểu . Đó là ván đề mà ta
cần tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay
* Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản
Ngữ liệu
- GV treo bảng phụ có NL 1 ( đoạn văn
SGK 17 ) . Em hãy đọc đoạn văn này?
Cho biết đoạn văn đợc trích từ văn bản
nào ? Tác giả ? Đoạn văn là lời của ai nói

với ai ? ( Bố En ri nói với con )
- Nếu bố viết th nh vậy em có hiểu rõ bố
muốn nói gì không ? Vì sao ?
( HS chọn và phân tích 1/3 lí do ở SGK)
- C1: Nội dung là gì ? Lỗi lầm của em?
C2+3: Nội dung gì ? T/c của mẹ, sự hy
sinh to lớn .
C4: Nội dung gì ? Thái độ của bố đối với
En ri cô
Các câu trong đoạn văn co sliền mạch
không
- Theo em, ta có thể sửa nh thế nào để
đoạn văn dễ hiểu?
- Vâỵ đoạn văn dễ hiểu phải có t/c gì ?
- GV treo bảng phụ có NL 2 ( đoạn văn
18 ) Sự sắp xếp ý nghĩa giữa các câu
1,2,3 có gì không hợp lý?
( C1: Nói về tình trạng không ngủ đợc
của con
C2: Lại nói; giấc ngủ đến dễ dàng.
C1+2: Đối tợng nói là con
C3: Đối tợng nói là đứa trẻ
- Làm sao để xoá bỏ sự bất hợp lý giữa
C1+ C2 thêm Còn bây giờ thay đứa
I / Bài học:
1, Tính liên kết của văn bản
( GV có thể liên hệ với câu chuyện về 100 đốt
tre của Anh Khoai gây ấn tợng cho học
sinh)
( HS thảo luận, nêu ý kiến : GV chốt thêm

từ ngữ hoặc tham khảo đoạn ở VB trang 10 )
- Liên kết là một trong những t/c quan trọng
nhất của văn bản..
* Bài tập ứng dụng : BT 1 ( SGK 19 )
- Thứ tự câu ( 1-4-2-5-3).
2, Ph ơng tiện liên kết trong văn bản:
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
trẻ bằng con)
- Để câu văn, đoạn văn có sự liên kết ta
phải làm gì?
- Hãy đọc phần ghi nhớ ?


* Hoạt động 3
- Các câu văn trong đoạn văn đã có sự
liên kết cha? Vì sao?
- Sự liên kết giữa 2 câu có chặt chẽ
không? đặt trong văn bản để giải thích?

* Hoạt động 4
4, Củng cố
5, HDVN
- Viết câu, đoạn văn có nội dung chặt chẽ- TN
- Dùng từ, câu hợp lý làm phơng tiện LK
* Bài tập ứng dụng: BT 3 ( trang 19 )
* Ghi nhớ : ( SGK trang 18 )
II/ Luyện tập
Bài tập 2: Câu 1,2,3,4 khôngcùng nội dung với
nhau dù về hình thức các câu này có

vẻ rất liên kết cha có sự liên kết
- Bài tập 4: Hai câu tách khỏi các câu khác
trong văn bản có vẻ nh rời rạc ( C1:
Nói về mẹ C2: Nói về con)
- Đặt 2 câu này trong văn bản thì câu thứ 3 đã
kết nối 2 câu trên thành một thể
thống nhất làm cho đoạn văn trở nên
chặt chẽ.
Liên kết về nội dung.
- Tính liên kết trong văn bản và phơng tiện liên
kết
- Học bài
- Hoàn thành các bài tập trong sách giáo khoa
- Đọc tìm hiểu văn bản Cuộc chia tay của
những con búp bê.
-------------------------------------------------------------------
Ngày soạn..
Ngày giảng.
Tuần 2: Bài 2
Tiết 5: Cuộc chi tay của những con Búp Bê
( Khánh Hoài T1 )
A- Mục tiêu cần đạt đ ợc :
- Học sinh thấy đợc những tình cảm chân thành, sâu nặng của hai em bé trong câu chuyện.
- Cảm nhận đợc nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình
bất hạnh và biết cảm thông, chia sẻ.
B Chuẩn bị
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
.......................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................

C-Tiến trình lên lớp:
* Hoạt động 1: Khởi động
1, ổ n địng tổ chức:
2, Kiểm tra : Đọc thuộc lòng đoạn văn về ngời Mẹ trong văn bản Mẹ tôi mà em thích
nhất ?
- Qua văn bản Mẹ tôi em cảm nhận đợc những tình cảm sâu sắc nào trong quan hệ gia đình.
3, Bài mới:
- Nh chúng ta đã biết, tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng. Song không phải ai
cũng đợc lớn lên trong những mái ấm tình thơng nh vậy. Có những đứa trẻ phải chịu đựng nỗi
mất mát và đau đớn về mặt tinh thần Cuộc chia tay của những con Búp Bê viết về vấn đề này
. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu
* Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản
- GV đọc mẫu
- Nêu yêu cầu đọc: Đọc với giọng trầm, thể
hiện tâm trạng của từng nhân vật
- HS đọc chú thích 1?
- Nêu những nét tiêu biểu về tác giả ?
tác phẩm .
- Các từ khó trong văn bản đợc giải thích
nh thế nào ? ( Nêu KN mà từ biểu thị )
- Truyện viết về ai? Về việc gì? Ai là nhâ
vật chính? Vì sao cả hai ngời đều là nhân
vật chính?
- Truyện đợc kể theo ngôi thứ ?
- Việc lựa chọn ngôi này có t/d gì?
- Tại sao tên truyện Cuộc chia tay .
tên truyện có liên quan gì đến ý nghĩa của
truyện?
( GV: Những con Búp Bê vốn là những đồ
chơi tuổi nhỏ, thờng gợi lên sự ngộ nghĩnh,

trong sáng, ngây thơ, vô tội . Cũng nh anh
em Thành Thuỷ vô t trong sáng, không có
tội lỗi gì thế mà đành phải chia tay nhau
I/ Tiếp xúc với văn bản
1, Đọc kể :
( Kể tóm tắt truyện )
2, Chú thích:
- Truyện ngắn Cuộc chia tay . Khánh
Hoài đạt giải nhì cuộc thi về quyển trẻ em
( 1992)
3, Bố cục: (3 phần )
II/ Phân tích văn bản:
1, Truyện viết về Thành, Thuỷ, 2 anh em
phải chia tay nhau theo cha và mẹ đã ly hôn.
Nhân vật chính là Thành và Thuỷ
2, Ngôi kể :
- Kể theo ngôi 1 ( ngời kể xng Tôi )
- Thành là mhời chứng kiến 3 việc xảy ra,
cũng là ngời chịu nỗi đau khi gia điình tan
vỡ .
- T/dụng: + Làm tăng thêm tính chân thực
của truyện .
+ Giúp tác giả diễn tả sâu sắc nỗi đau,
những tình cảm trong sáng của 2 anh em tr-
ớc bi kịch của gia đình Sức thuyết phục
3, Tên truỵện:
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
nghịch lý? )
- Câu chuyện đợc bắt đầu từ tình huống

nào? ( Cuộc chia tay cảu bố mẹ Thành
Thuỷ) Ngời anh vừa là nhân vật kể chuyện
vừa là ngời kể chuyện. Trong hoàn cảnh
nh vậy ngời Anh lại nhớ những kỷ niệm tr-
ớc đây.
- Tìm những chi tiết trong văn bản để thấy
đợc t/cảm gắn bó giữa hai anh em?
( GV: Chi tiết để lại con nhỏ Em để cạnh
con vệ sỹ là chi tiết xúc động nhất hàm
chứa ý nghĩa sâu sắc thà mình chịu thiệt
thòi chứ nhất định không chịu để những
con Búp Bê phải chia tay)
- Nhận xét về t/cảm của AE Thành- Thuỷ.
* Hoạt động 3:
4, Củng cố

5, HDVN:
- Mợn chuyện những con búp bê phải chia
tay nhau để nói lên 1 cách thấm thía con ng-
ời phải chia tay nhau, làm tăng sự đau xót,
thấm thía vô lý của cuộc chia tay
- Tên truyện gợi 1 sự nghịch lý khiến ngời
đọc phải quan tâm theo dõi phần nào thể
hiện ý đồ của tác giả.
4, Phân tích
a, Tình cảm của hai anh em:
+ Anh em tôi rất thơng yêu nhau
- Thuỷ mang kim chỉ ra tận sân vận động.
- Thành giúp em học, chiều nào cũng đón
em.

- Chia đồ chơi Thành nhờng hết cho em
Thuỷ thơng anh nhờng anh con vệ sỹ ví sợ
không ai gác cho anh ngủ + đặt nốt con em
nhỏ
Tình cảm anh em rất mực gần gũi, gắn
bó sâu nặng , thân thiết thơng yêu quan tâm
chia sẻ lẫn nhau.
- Lòng vị tha, nhân ái của Thuỷ xót đau
trong làng ngời đọc.
- Thể hiện rõ sự chia tay của 2 anh em là vô
lý, không nên có .
- Chị ngã em nâng.
- Anh em nh thể tay chân.. đỡ đần
- Anh em nào phải ngời xa.
Cùng chung một mẹ một nhà
- Bài thơ Làm anh
- T/d của ngôi kể trong việc thể hiện nội
dung, ý nghĩa của truyện?
- T/ cảm gắn bó của 2 anh em Thành
Thuỷ.
- Học bài Tập kể tóm tắt truyện
- Tìm hiểu tâm trạng Thành Thuỷ trong
cuộc chia tay.
==============================================================
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
Ngày soạn.
Ngày giảng
Tiết 6 : Cuộc chia tay của những
con Búp Bê ( T2 )

- Khánh Hoài-
A- Mục tiêu cần đạt:
- Thấy đợc tình cảm chân thành sâu nặng của hai anh em Thành- Thuỷ trong câu chuyện. Cảm
nhận đợc nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất
hạnh. Biết thông cảm và chia sẻ với ngời bạn ấy
- Thấy đợc cái hay của truyện là ở cách kể chân thật và cảm động.
B- Chuẩn bị:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
c- Các b ớc lên lớp :
* Hoạt động1 : Khởi động
1- ổn định tổ chức
2- Kiểm tra: - Kể tóm tắt cuộc chia tay của những con Búp Bê
- Nêu tác dụng của ngôi kể 1?
3- Bài mới :
* Giới thiệu bài: ( GV tóm tắt tiết 5).
* Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản
- Trên đờng tới trờng, thấy cảnh vật,
cảnh quen thuộc tâm trạng của Thuỷ nh
thế nào?
- Vì sao Thuỷ có những biểu hiện nh
vậy?
( Vì tất cả đã gắn bó, quen thuộc với em
gợi cho em KN về thầy cô, bạn bè, mái
trờng phải chia tay bàng hoàng, đau
đớn, lu luyến biết bao).
- Khi tới lớp chia tay cô và các bạn, chi
tiết nào khiến emcảm động nhất?
- Chi tiết cô giáo tặng Thuỷ sổ và bút có
ý nghĩa gì?

I/ Tiếp xúc văn bản:
II/ Phân tích (tiếp )
4- Phân tích
b- Cuộc chia tay với lớp học
+ Trên đờng tới lớp học.
- Đột nhiên dừng lại,mắt nhìn đau đáu .
- Cắn chặt môi, nhìn đăm đăm khắp nơi
Lu luyến không muốn rời xa, bàng hoàng.
+ Tới lớp : Tất cả kinh ngạc
* Chi tiết : Cô giáo tặng Thuỷ 1 quyển sổ, 1 cai
bút bi với lời động viên Thuỷ học tập tốt
Tình yêu thơng, quan tâm với sự động viên
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
- Tìm chi tiết nói lên những biểu hiện
của Thuỷ?
- So với cảnh trớc chia đồ chơi? Thăm
trờng có gì khác ?
- Cuộc chia tay giữa 2 anh em Thành
Thuỷ diễn ra nh thế nào?
- Tâm trạng của Thuỷ ra sao
- Tìm những chi tiết nói lên tâm trạng
ấy?
- Sau khi đặt con nhỏ cạnh co vệ sỹ-
Thuỷ đã nói gì?
- Tại sao lại nói giọng ráo hoảnh
- Tâm trạng của Thành trong giây phút
này ra sao?
- Nghệ thuật đối lập có ý nghĩa gì trong
việc thể hiện nội dung

( Những sự vật, con vật vô t vô giác còn
đợc sống bên nhau, cần có nhau, còn
những em bé vô t, trong sáng, nhân hậu,
yêu thơng nhau thì phải xa nhau mãi
vô lý )
- Nguyễn Du viết Ngời buồn cảnh có
vui đâu bao giờ.. nhng ở văn bản này
không vậy
- Tác giả còn sử dụng chi tiết nghệ thuật
đối lập nào nữa? Tác dụng ?
( Nỗi buồn khổ ngỏ cùng ai, nh một lời
nhắc nhở mọi ngời hãy lắng nghe, hãy
san sẻ cùng đồng loại )
tin tởng mong Thuỷ tiếp tục học tập.
* Chi tiết: Thuỷ cho biết Em sẽ không đi học
nữa, sẽ đi chợ bán hoa quả Cảm động
- Cô giáo tái mặt, giàn giụa nớc mắt lũ trẻ khóc
mỗi lúc một to hơn.
Sự bất ngờ , kinh hoàng, đau đớn đối với
anh em Thành Thuỷ là hết sức vô lý các em
đã bị tớc đi quền đợc học tập, quyền đợc vui
chơi.
c, Cuộc chia tay giữa 2 anh em Thành-
Thuỷ:
- Bất ngờ, đột ngột, nhanh.
* Thuỷ :
- Buồn ( không gặp bố ) mắt nhìn đăm đăm
cảnh vật, khóc thút thít, nức nở.
- Vệ sỹ thân yêu..Anh ơi bao giờ
- Giọng ráo hoảnh; Anh phải hữa không bao

giờ để chúng..
- Lời nói tỉnh táo, suy nghĩ nghiêm
túc.
- Sự chia cắt tình thâm Thuỷ đau
đớn
- Khao khát mãnh liệt
* Thành: Mếu máo, đứng chôn chân nhìn theo
Tâm trạng của ngời mất hồn, cô đơn bơ vơ,
không kể xiết.
Tóm lại: Cả hai anh em Thành Thuỷ
phải chịu nỗi đau đớn tột cùng
Ngời đọc xúc động, thông cảm sâu sắc cho
số phận bất hạnh
* Nghệ thuật đối lập 2 Búp Bê >< 2 AE
- 2 Búp Bê bên nhau Em Nhỏ quàng tay vào
vệ sỹ
- 2AE Thành Thuỷ phải xa nhau
Đó là nghịch cảnh trớ trêu làm nổi rõ chia
tay là vô lý phi lý do không có thể
+ Đối lập : - Ngoại cảnh >< Tâm can
Tai hoạ: - Chim nhảy nhót, hóc
- Ngời đi chợ ríu ran
Ra khỏi trờng kinh ngạc thấy mọi ngời vẫn
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
- Nêu những thành công nghệ thuật
khác?
- Qua truyện tác giả muốn nhắn gửi điều
gì?
- Đọc phần ghi nhớ

* Hoạt động 3

4, Củng cố- luỵện tập
- Đọc thêm.
- Tóm tắt
5, HDVN
đi lại, nắng vãn vàng ơm
+ Làm tăng nỗi buồn sâu thẳm, rạng thái thất
vọng, bơ vơ lạc lõng
+ Nhắc nhở mọi ngời không nên dửng dng vô
t
- Cách kể chuyện
+ Kể từng miêu tả cảnh xung quanh, bằng
nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật
- Lời kể, chân thành giản dị, có sức truyền cảm
* Ghi nhớ ( SGK 27 )
- Học bài
- Soạn Ca dao, dân ca
- Xem trớc bài Bố cục trong văn bản
===============================================================
Ngày soạn.
Ngày giảng
Tiết 7: Bố cục trong văn bản
A- Mục tiêu cần đạt :
* Giúp học sinh hiểu rõ:
- Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, trên cơ sở đó có ý thức xây dựng bố cụ khi tạo lập
Văn bản.
- Thế nào là bố cục rành mạch và hợp lý để bớc đầu xây dựng đợc một bố cục rành mạch và
hợp lý trong bài.
- Tính phổ biến và hợp lý của dạng bố cục 3 phần nhiệm vụ của mỗi phần để từ đó có thể MB -

TB - KB đúng hớng, đạt kết quả tốt hơn
B- Chuẩn bị:
.................................................................................................................
.................................................................................................................
C- Tiến trình lên lớp:
* Hoạt động1 : Khởi động
1- Tổ chức:
2- Kiểm tra:- Liên kết trong văn bản là gì?
- Các phơng tiện liên kết
- Chữa bài tập 2 trang 19
3- Bài mới ;
* Giới thiệu bài:
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
Trong tất cả các hoạt động vui chơi, giải trí,TDTT h bóng đá, bóng rổ, ..các HLV phải
sắp xếp các cầu thủ thành 1 đội hình, Còn trong chiến đấu những vị tớng phải bố trí các đạo
quân, các cánh quân thành thế trận. Vì sao phải làm nh vậy nếu không sắp xếp đội hnình hậu
quả sẽ nh thế nào? Chính vì vậy trong việc tạo lập các văn bản có cần đợc bố trí và sắp đặt theo
1 cách nhất định không?.
Bài hôm nay chúng ta học về Bố cục trong văn bản
* Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
I/Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu
HS đọc và trả lời bài tập1/a?
- Em muốn viết đơn xin ra nhập Đội
TNTP HCM thì có cần sắp xếp nội dung
theo trật tự nhất định không? Sắp xếp nh
thế nào?
Đơn xin ra nhập Đội TNTP HCM
- Quốc hiệu
- Tên đơn

- Họ và tên
- Ngày, tháng,năm sinh
- Học sinh lớp, trờng?
- Lý do xin vào Đội?
- Lời hứa khi trở thành Đội viên?
- Lời cảm ơn
- Nơi, ngày tháng viết đơn
- Chữ ký, họ và tên.
Có thể ghi tuỳ thích nội dung nào trớc
cũng đợc không?
( không thể tự do ghi, phải theo trật tự trớc
sau nếu không văn bản sẽ lộn xộn, khó
hiểu)
* GV chốt : Sự sắp đặt nội dung các phần
trong văn bản theo 1 trình tự hợp lý Bố
cục văn bản
- Theo em vì sao khi xây dựng văn bản
cần quan tâm bố cục ?

- Đọc ví dụ 1( 29 )? Ví dụ này giống văn
bản .. ( đã học ở lớp 6) ở chỗ nào?
( những câu văn cơ bản giống nhau).
- So sánh 2 văn bản em thấy văn bản nào
II/ Bài học:
1, Bố cục trong văn bản;
- Bố cục: Là sự bố trí, sắp xếp các phần,
đoạn trong văn bản theo 1 trình tự hợp lý,
có hệ thống trớc sau rõ ràng
* Bài tập ứng dụng: Bài tập 1( 30 )
- Viết đơn xin nghỉ học

- Thảo luận 1 nội dung nào đod trong sinh
hoạt lớp
2, Những yêu cầu về bố cục trong văn
bản
( VD1 khó hiểu vì các ý đợc sắp xếp lộn
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
dễ hiểu hơn? Vì sao?
- Ví dụ 1 có mấy đoạn văn?
- Các ý từng đoạn sắp xếp có hợp lý
không?
- Đọc Ví dụ 2( 29) ? Xác định các đoạn
trong ví dụ?
- Nội dung từng phần có rõ ràng không?
( 2 đoạn tơng đối rõ ràng;
Đ1: Giới thiệu anh hay kheo của, muốn
học nhng cha kheo đợc
Đ2: Đã kheo đợc áo mới)
-Cách kể chuyện nh trên không hợp lý ở
chỗ nào?
( Không nêu bật đợc ý nghĩa phê phán,
không buồn cời)
- Vì sao lại nh vậy. Hãy so sánh với văn
bản ở sách Ngữ văn 6?
- Câu, ý ở VD2 thay đổi nh thế nào?
- Tác dụng?
VD2 đảo lộn về sự sắp xếp câu ý đoạn
2 Mất yếu tố bất ngờ, tiếng cời bật ra
không mạnh mẽ, mất ý nghĩa phê phán)
- ở lớp 6 các em đã đợc học những kiểu

văn abnr nào?( Tự sự miêu tả)
- Bố cục của 2 kiểu VB đó có 2 phần?Đó
là những phần nào?
Tự sự
MB: GT chung về n/v, sự kiện
TB: Diễn biến phát triẻn của SV
KB:Kết thúc truyện
Miêu tả
MB: Tả khái quát
TB: Tả chi tiết
KB: Nêu cảm nghĩ.
- Có cần phân biệt rõ ràng nhiệm vụ của
từng phần không? Vì sao?
(Cần vì mỗi phần có nhiệm vụ riêng)
- Có phải cứ chia văn bản thành 3
phần(..) thì bố cục sẽ trở TN rành mạch,
hợp lý?
- HS đọc/ ghi nhớ SGK.
*Hoạt động 3
xộn, không theo trình tự thời gain sự việc,
câu cuối không phù hợp với nội dung, ý
nghĩa của VB).
+ Trong VB bố cục của từng phần, từng
đoạn cần ró ràng mạch lạc.

- Xếp đặt các phần: đoạn trong VB phải
hợp lý, phù hợp mục đích giao tiếp
3, Các phần của bố cục:
3 phần
+ MB

+TB
+ KB
- Bố cục giúp văn bản trở nên rõ ràng, hợp
lý.
* Ghi nhớ: (SGK 30)
III/ Luyện tập
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
- Hãy ghi lại bố cục của truyện Cuộc
chia tay.. Bố cục ấy đã rành mạch, hợp lý
cha?
- Có thể kể lại truyện bằng 1 bố cục khác
không?
- Nhận xét về bố cục của Báo cáoKN
* Hoạt động 4
4, Củng cố
5, HDVN
Bài tập 2:
- Tâm trạng 2 AE đêm trớc ngày chia tay
- Tâm trạng 2AE trong buổi sáng chia tay
+ Trong vờn ( Hiện tại quá khứ )
+ Khi chia đồ chơi (HT- QK)
+ Chia tay lớp học
+ Cuộc chia tay của 2AE
Bố cục rõ ràng, rành mạch vẫn có thể
kể lại bằng 1 bố cục khác?
BTập 3:
- Bố cục cha rành mạch, hợp lý
- Điểm 1,2,3 ở TB chỉ kể lại việc học tốt
chứ cha phải là KN học tốt

- Điểm 4: không nói về học tập ( lạc ý )
- Sửa: MB: Chào mừng
TB: Nêu KN học tập ở lớp, ở nhà
đọc t liệu tham khảo Tác dụng của KN
học
KB: Chúc Hội nghị thành công
BTập 2 ( SBT)
- Bố cục cha rành mạch, hợp lý vì các ý đ-
ợc chia theo t/g ( cảnh bình minh, đêm
trăng) lúc lại chia theo mảng TN riêng
biệt( hang động, sóng nớc,cánh
buồm..)đang từ cảnh bình minh đột ngột
chuyển sang miêu tả hang động rồi lại
quay về nói cảnh đêm trăng
ý a nói cảnh đêm trăng
ý d lại lặp lại
Bài viết thiếu sự thống nhất, liên tục, rời
rạc, trùng lặp ý . ý e rất nông ( ngời viết
chỉ yêu thích hình ảnh những cánh buồm
nâu) cha đạt yêu cầu của đề.
- GV khái quát bài
- HS nhắc lại tầm quan trọng của việc xây
dựng bố cục trong văn bản.
- Học bài
- Hoàn thành các bài tập ở SGK
làm btập 3( SGT)
- Xem trớc bài Mạch lạc trong văn bản
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn
Ngày giảng..
Tiết 8: Mạch lạc trong văn bản
A- Mục tiêu cần đạt:
* Giúp học sinh
- Có những hiểu biết bớc đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản
mạch lạc, không đứt đoạn hoặc quẩn quanh
- Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài TLV
B- Chuẩn bị:
GV:
HS:
C- Tiến trình lên lớp:
* Hoạt động 1
1- Tổ chức :
2- Kiểm tra: - Gọi HS lên trình bày bố cục Đơn xin TNCS HCM
- Cho biết thế nào là bố cục trong VB?
- Những yêu cầu về bố cục trong VB?
- Chữa bài tập 3 (SBT)
3- Bài mới
* Giới thiệu bài
Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt, sự phân chia . Nhng VB lại không thể liên kết. Vậy là thế
nào các phần, các đoạn của một VB đợc phân cách rành mạch mà lại không mất đi sự liên kết
chặt chẽ với nhau . Đó chính là vấn đềmà chúng ta cần tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay.
* Hoạt động 2: Hình thành kiến thức
I-NL và phân tích NL
- Từ mạch lạc là từ HV hay TV? Từ này đợc
giải thích ra sao?
( Mạch lạc: HV mạch máu trong cơ thể
- Khái niệm mạch lạc trong VB đợc hiểu ntn?
Nó có hoàn toàn xa lạ với nghĩa đen không ?

( Có 3 cách hiểu trong SGK không hoàn
toàn xa lạ với nghĩa đen)
- T/c mach lạc trong VB là những T/c nào
trong số sau ?
+ Trôi chảy thành dòng, thành mạch
+ Tuần tự đi khắp các phần, các đoạn trong
II/ Bài học
1, Mạch lạc trong VB
- Trong VB, mạch lạc là sự tiếp nối của
các câu, các ý theo một trật tự hợp lý .
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
văn bản .
+ Thông suốt, liên tục không đứt đoạn
- Trả lời câu hỏi /1b(31) ? ( Đ/nghĩa)
- Mạch lạc trong VB có cần thiết , quan trọng
hay không?
- Vậy giữa mạch lạc, liên kết, bố cục gần
giống nhau ntn?
( GV: 1 VB mạch lạc phải có tính liên kết
song không phải liên kết nào cũng làm nên
mạch lạc Nói đến mạch lạc là nói đến tiếp
nối của ND của chủ đề t tởng trong t/p
Ví dụ và phân tích qua ví dụ
- Mạch lạc bố cục ? Các đoạn , các phần
trong VB phải đợc sắp xếp theo một trật tự
Mạch lach và bố cục thống nhất với nhau .
Bố cục: đòi hỏi phải chú ý đến sự phân
biệt giữa đoạn, phần.
Mạch lạc: quan tâm nhiều đễn sự tiếp nối ,

liên quan giữa các đoạn, các phần trong Vb
(VD, MB, TB, KL )
- Văn bản Cuộc chia tay.. có viết nhiều
sv? Hay kể tên ? Những sv đó xoay quanh SV
chính nào?
( + Mẹ biết 2AE chia đố chơi
+ T/c gắn bó của 2 AE
+ Chuyện 2 con búp bê .
+ Thành đa em đến trờng chào cô, chào bạn
bè.
+ Hai AE chia tay .
+ Thuỷ để lại con Em nhỏ cho Anh Xoay
quanh sv chính : chia tay )
- Truyện có những n/v nào?
- Xoay quanh những n/v nào?
( N/v chính ; Thành+ Thuỷ)
* GV: Trong VB có những từ ngữ biểu thị ý
phải chia tay () cứ lặp đi lặp lại. Bên cạnh
đó có những từ ngữ, chi tiết nào khác biểu thị
ý không muốn chia tay cũng đợc lặp đi lặp
lại(.)
- Theo em đó có phải là chủ đề liên kết các sự
vật trong VB không?

VB cần phải mạch lạc để cho chủ đề
chung xuyên suốt tất cả các đoạ, các phần
trong VB. Có nghĩa các đoạn, các phần đ-
ợc tiếp nối theo 1 trình tự làm chủ đề đợc
trôi chảy liền mạch
2, Các điều kiện để 1VB có tính mạch

lạc
- Trong VB, mạch văn đợc thể hiện
- Các đoạn văn phải đợc nối với nhau bằng
các mối liên hệ ( t/g, không gian, tâm lý, ý
nghĩa)
*Ghi nhớ (32)
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
* Hoạt động 3

- Tìm hiểu mạch lạc các VB có ở Bài tập 1?


* Hoạt động 4
II- Luyện tập
Bài tập
a, Tính mạch lạc trong VB: Mẹ tôi
+ Trả lời n/v Tôi lý do bố viết th
+ ND bức th mà em nhớ lại:
- Nhắc sv hỗn láo của em với mẹ
- Nhắc lại quá khứ mẹ lo mất con
- Đánh giá sự hy sinh vô giá của mẹ
- Đặt giả định ngày mẹ mất sự hối hận
của con đã muộn.
- Bố y/c nghiêm khắc từ nay không lặp lại
lỗi phải xin lỗi mẹ
Chủ đề xuyên suốt trong VB Lòng
mẹ.. tất cả các đoạn, các phần đều liên
kết trôi chảy gợi nhiều suy nghĩ cho ngời
đọc

b, Tính mạch lạc trong VB:
+ Chủ đề : Lao động là vàng.
+ 2 Câu đầu: Nêu chủ đề.
+ Đoạn giữa : - Kho vàng chôn dới đất
- Sức LĐ của con ngời- lúa
tốt vàng
+ Đoạn kết 4 câu cuối: Nhấn mạnh chủ đề
thêm lần nữa
c, Đoạn văn của Tô Hoài :. Sắc vàng,trù
phú, đầm ấm của làng quê vào mùa đông
giữa ngày mùa .
- ý tứ đợc dẫn dắt theo dòng chảy hợp lý,
phù hợp nhận thức ngời đọc: Câu đầugt
khái quát về sắc vàng trong t/g( mùa đông,
giữa ngày) và không gian ( làng quê) . Sau
đó t/g nêu những biểu hiện của sắc vàng
trong t/g và không gian đó. Hai câu cuối
là nhận xét, cảm tởng của t/g về màu vàng
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
4- Củng cố
5-HDVN:
Tình tự 3 phần nhất quán, rõ ràng
- Mạch lạc trong VB
Điều kiện để VB có tính mạch lạc.
- Hoàn thành các BT còn lại
- Xem trớc bài tiếp theo.
Ngày soạn
Ngày giảng
Tuần 3 : Bài 3

Tiết 9 : Ca dao dân ca
Những câu hát về tình cảm gia đình
A- Mục tiêu cần đạt :
* Giúp học sinh:
- Hiểu đợc KN ca dao, dân ca.
- Nắm đợc nội dung ý nghĩa và 1 số hình thức ngt tiêu biểu của ca dao dân ca qua bài ca thuộc
chủ đề tình cảm gia đình
- Thuộc những bài ca dao trong VB
B-chuẩn bị:
GV:
HS:
C-Tiến trình lên lớp :
* Hoạt động 1
1, Tổ chức :
2, Kiểm tra : - Nêu những nét nghệ thuật độc đáo của truyện ngắn Cuộc chia tay
- Qua truyện ngắn này tác giả muốn nhắn nhủ điều gì đến bạn đọc?
3, Bài mới
* Giới thiệu bài:
Ca dao dân ca là tiếng hát đi từ trái tim lên miệng, là thơ ca trữ tình dan gian, phát triển và
tồn tại đề đáp ứng nhu cầu và hình thức bộc lộ tình cảm của ND. Nó đã, đang và sẽ còn ngân
vang mãi trong tâm hồn ngời Việt Nam.
Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản
- GV đọc mẫu 1 bài. Chú ý cách ngắt nhịp
- Gọi 2 HS khác đọc, viết bổ sung
- Đọc chú thích * ? Cho biết:
+ Hiểu 1 cách chung nhất ca dao dân ca là
I/ Tiếp xúc với văn bản:
1- Đọc:Yêu cầu đọc to rõ ràng, diễn cảm,
ngắt nhịp đúng
2, Chú thích:

- Ca dao, dân ca chỉ các thể loại trữ tình
dân gian, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
gì ?
+ Hiện nay ngời ta hiểu từng khái niệm ra
sao?
- Em biết những làn điệu dan ca nào của
đất nớc ta? Của Tỉnh ta?
+ Bài 3: Lời cháu con nhớ ông bà
+ Bài 4: Lời anh em nói với nhau
-Đọc bài ca dao. Lời bài ca dao này là lời
của ai nói với ai?
- Bài ca dao này có gì đặc sắc về nghệ
thuật?
- Hình ảnh Núi và biển gợi cho ta liên t-
ởng gì?
- Biện pháp so sánh trong bài có tác dụng
gì trong việc diễn tả nội dung?
- Tìm thêm những bài ca dao khác cũng nói
đến công cha, nghĩa mẹ?
- Bài ca sao này là lời của ai nói với ai?
- Ngời con gái nhớ về mẻtong thời gian nào
trong ngày? Tại sao cô lại nhớ quê, nhớ
mẹvào thời gian này?
- Không gian của nỗi nhớ ấy là ở đâu?
Ngõ sau là nơi nh thế nào?
- Không gian và thời gian ấy gợi lên nỗi
niềm gì trong tâm trạng cô gái ?
sống nội tâm của con ngời.

+ Dân ca: Sáng tác kết hợp lời và
nhạc( hát)
+ Ca dao: Lời thơ củ dân ca, thơ dân gian
- Lu ý: Chú thích : 1,6.
II/ Phân tích văn bản:
1, Nhân vật trữ tình, đối t ợng trữ tình:
Bài 1: Lời mẹ con qua điệu hát
Bài 2: Lời của ngời con gái lấy chồng
xamẹ, quê
2, Nội dung:
* Bài 1:
- Lời ngời mẹ du con, nói với con
+ Công cha- núi So sánh bằng những
+ Nghĩa mẹ - nớc h/ảnh chỉ mức độ to lớn
* GV bình:
Núi, biển là những hình ảnh to lớn, cao
rộng khôn cùng, là hình ảnh vĩnh hằng của
TN. Những hình ảnh ấy lại đợc miêu tả bổ
sung bằng những điệp ngữ ( ngất cao, rộng
mênh mông)
Công lao to lớn mênh mông của cha mẹ
đối với con cái không đo đếm đợc con
cái ghi lòng
* Bình:
So sánh Cha- trời, mẹ biểnlà cách so
sánh quen thuộc của VHPĐB của ngời VN
với cách so sánh đầy hình ảnh nh vậy, bài
ca dao không chỉ là lời giáo huấn khô khan
về chữ hiếu, đạo làm con bởi các KN công
cha, nghĩa mẹ đã trở nên cụ thể, sinh động

Công cha nặng lắm ai ơi
Nghĩa mẹ bằng trời 9 tháng cu mang
* Bài 2
- Lời ngời con gái lấy chồng xa quê nói với
mẹ và quê mẹ
- Chiều chiều: Tác giả gợi, buồn gợi
nhớlà thời điểm của sự trở về, đoàn tụ
- Ngõ sau: Nơi vắng vẻ, heo hút, ít ngời để
ý vào thời gian chiều hôm, ngõ sau càng
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************
( GV giảng thêm về sự bất bình đẳng nam
nữ và thân phận ngời phụ nữ trong xã hội
phong kiến xa)
- Bài ca dao là lời của ai nói với ai?
- Cái hay của bài ca dao này đợc thể hiện
nh thế nào ở từ ngữ, hình ảnh, biện pháp
nghệ thuật?
- Nuộc lạt đợc giải nghĩa nh thế nào?
- Nghệ thuật
- Tình cảm, tâm sự của nhân vật trữ tình
trong bài ca dao này là gì?
- Nhiều bài ca dao khác cũng có nội dung
tơng tự . Hãy tìm ?
- Đọc bài ca dao? Bài ca dao là lời của ai
nói với ai?
- Những từ ngữ nào trong bài ca dao thấy
quan hệ giữa A- E rất gắn bó?
- Nghệ thuật đặc sắc trong bài?
- Bài ca dao nhắc nhở ta điều gì?

- Tìm những câu ca dao nói về tình cảm
anh em gắn bó?
- Đọc lại 4 bài ca dao cho biết biện pháp
nghệ thuật nào đợc sử dụng trong 4 bài?
vắng lặng
- Nhớ ruột đau chín chiều
Nhớ về quê mẹ, nhớ cha mẹ, buồn tủi vì
không thể gần gũi để đỡ đần cha mẹ giữa
lúc trái gió trở trời, đau đớn cho cảnh ngộ,
thân phận làm dâu của mình
tâm sự không biết chia sẻ cùng ai,
ngổn ngang trăm mối.
* Bài3:
- Lời của con cháu nói với ông bà ( ngời
thân)
- Ngó lên: Trân trọng, tôn kính
- Hình ảnh so sánh : Nuộc lạt mái nhà:
nhiều, gợi sự kết nối, bền chặt, không tách
rời (quan hệ huyết thống, tình cảm..)
- So sánh tăng tiến : bao nhiêu, bấy nhiêu.
con cháu phải luôn trân trọng, tôn kính
nhớ đến công lao của ông bà
* Bài 4:
- Lời của ông bà, cha mẹ nói với cháu con
hay lời của anh em ruột thịt ?
- Cùng chung, một- anh em tuy 2 nhng lại
là một. Chung 1 cha mẹ sinh ra , cùng
chung sống sớng khổ có nhau trong một
nhà.
- Anh em, chân tay so sánh bằng

hình ảnh cụ thể
* GV: Sự gắn bó thiêng liêng, máu thịt
.Đem những bộ phận cơ thể ngời ra để so
sánh nói về tình cảm anh em
Hình ảnh: Tay- chân không thể thiếu,
không thể tách rời trên cơ thể ngời cũng
nh tình cảm anh em1 nhà gắn bó máu thịt,
sâu sắc.
( Anh em trong 1 nhà phải hoà thuận,
phải biết nơng tựa giúp đỡ lẫn nhau để cha
mẹ vui lòng).
III/ Tổng kết
- Nghệ thuật: Thể thơ lục bát, âm điệu tâm
tình, nhắn nhủ, những hình ảnh quen thuộc
0977082750 THCS Dong Ngu , Tien yen, Quang Ninh
****************************************************