Bài 13: Công dân với cộng đồng

Bài 13
CÔNG DÂN VỚI CỘNG ĐỒNG
( 2 tiết )
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1.Về kiến thức:
- Biết được cộng đồng là gì và vai trò của cộng đồng đối với cuộc sống của con người.
- Nêu được thế nào là nhân nghóa, hoà nhập, hợp tác.
- Nêu được các biểu hiện đặc trưng của nhân nghóa, hoà nhập, hợp tác.
- Hiểu được nhân nghóa, hoà nhập, hợp tác là những yêu cầu đạo đức của người công dân hiện
nay trong mối quan hệ với cộng đồng nơi ở và tập thể lớp học, trường học.
2.Về kiõ năng:
- Biết sống nhân nghóa, hoà nhập, hợp tác với mọi người chung quanh.
3.Về thái độ:
- Yêu quý, gắn bó với lớp, với trường, với cộng đồng nơi ở.
II. TRỌNG TÂM :
- Nhân nghóa, hoà nhập, hợp tác là những yêu cầu đạo đức của người công dân Việt Nam hiện
nay trong mối quan hệ với cộng đồng.
III.PHƯƠNG PHÁP :
Thuyết trình, kể chuyện, đàm thoại, trực quan.
IV. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- Tranh, ảnh, sơ đồ.
- Có thể sử dụng vi tính, máy chiếu.
V. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
1. Ổn đònh tổ chức lớp :
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giảng bài mới:
Muốn duy trì cuộc sống của mình, con người phải lao động và liên hệ với những người khác,
với cộng đồng. Không ai có thể sống ở bên ngoài cộng đồng và xã hội. Mỗi người là một thành
viên, một tế bào của cộng đồng. Song, mỗi thành viên cần phải sống và ứng xử như thế nào để
cộng đồng và bản thân tồn tại, phát triển?
Phần làm việc của Thầy Phần làm việc của Trò Nội dung chính của bài học

Hoạt động 1:
GV sử dụng phương pháp
đàm thoại giúp HS tìm
hiểu :
Cộng đồng và vai trò của
cộng đồng đối với cuộc
sống.
a. Cộng động là gì ?
GV hỏi:
 Các em hãy nêu một số
cộng đồng mà mình biết?
- Cộng đồng làng xã, cộng
đồng giáo xứ, cộng đồng dân
tộc, cộng đồng người Việt Nam
1. Cộng đồng và vai trò của
cộng đồng đối với cuộc sống:
a. Cộng động là gì ?
 Con người có thể tham
gia nhiều cộng đồng không?
VD?
GV giảng:
+ Con người sinh ra, lớn lên,
già yếu và chết trong sự
đùm bộc, yêu thương, giúp
đỡ của cộng đồng gia đình;
Con người tiếp nhận sự giáo
dục có hệ thống của cộng
đồng trường học; Con người
tham gia lao động trong
cộng đồng cơ quan, xí

nghiệp; Con người là thành
viên của cộng đồng chính
trò-xã hội (Đảng, Đoàn
Thanh niên…), cộng đồng
tôn giáo, cộng đồng dân
tộc…
+ Giữa các cộng đồng có thể
khác nhau về quy mô, loại
hình, tổ chức, cơ chế hoạt
động…; nhưng trong một
cộng đồng, các thành viên
lại thường giống nhau lý
tưởng, niềm tin, mục đích
phấn đấu, phương thức lao
động, đời sống…nên mới gắn
bó thành một khối.
 Cộng đồng là gì?
b. Vai trò của cộng đồng
đối với cuộc sống.
 Cộng đồng có vai trò thế
nào đối với cuộc sống con
người?
 Điều gì sẽ xảy ra nếu con
người sống tách biệt cộng
đồng?
 Cá nhân có tác động, ảnh
ở nước ngoài…
- Một người có thể là thành viên
của nhiều cộng đồng: là dân của
TP HCM, là đoàn viên của Tổ

chức Đoàn TNCS HCM, là công
nhân của một xí nghiệp Dệt…
- Cộng đồng là toàn thể những
người cùng sống, có những điểm
giống nhau, gắn bó thành một
khối trong sinh hoạt xã hội.
- Cộng đồng chăm lo cuộc sống
của cá nhân, đảm bảo cho mọi
người có điều kiện phát triển.
Cộng động giải quyết hợp lý
mối quan hệ lợi ích riêng và
chung, giữa lợi ích và trách
nhiệm, giữa quyền và nghóa vụ.
- Con người sẽ không thể tồn tại
và phát triển nếu tách khỏi cộng
đồng.
- Cá nhân phát triển trong cộng
đồng và nhờ sự phát triển đó
Cộng đồng là toàn thể những
người cùng sống, có những điểm
giống nhau, gắn bó thành một
khối trong sinh hoạt xã hội.
b. Vai trò của cộng đồng đối
với cuộc sống của con người:
- Cộng đồng chăm lo cuộc sống
của cá nhân, đảm bảo cho mọi
người có điều kiện phát triển.
- Cộng động giải quyết hợp lý
mối quan hệ lợi ích riêng và
chung, giữa lợi ích và trách

nhiệm, giữa quyền và nghóa vụ.
hưởng như thế nào đối với
sự phát triển của cộng đồng?
GV kết luận và chuyển ý:
Cộng đồng đã giúp cá nhân
tồn tại, phát triển . Vậy
chúng ta cần phải có trách
nhiệm với cộng đồng: phải
sống và ứng xử như thế nào
trong cộng đồng, đặc biệt là
cộng đồng lớp học, trường
học và cộng đồng dân cư nơi
cư trú?
Hoạt động 2:
GV sử dụng phương pháp
đàm thoại giúp HS tìm
hiểu :
Trách nhiệm của công
dân đối với cộng đồng.
GV đặt vấn đề:
Mỗi cộng đồng đều có
những chuẩn mực đạo đức,
quy tắc ứng xử riêng và mỗi
cá nhân sống trong đó phải
có nghóa vụ tuân thủ. Nhân
nghóa, hoà hợp, hợp tác là
những chuẩn mực đạo đức
quan trọng nhất mà công
dân hiện nay phải có.
a. Nhân nghóa.

GV đặt các câu hỏi:
 HS đọc và giải thích ý
nghóa 2 câu tục ngữ ở cuối
trang 88 – SGK?
 Thế nào là nhân nghóa?
 Ý nghóa của nhân nghóa
đối với cuộc sống của con
người?
 Nhân nghóa đã trở thành
một truyền thống đạo đức
cao đẹp của dân tộc qua lòch
của từng người mà cộng đồng
trở nên lớn mạnh.
- 2 câu tục ngữ phản ánh một
truyền thống đạo đức cao đẹp
của dân tộc: lòng nhân ái và sự
đùm bọc lẫn nhau.
- Nhân nghóa là lòng thương
người và đối xử với người theo
lẽ phải.
- Ý nghóa:
+ Giúp con người có thêm sức
mạnh vượt qua khó khăn để
cuộc sống tốt đẹp hơn.
+ Là truyền thống tốt đẹp của
dân tộc.
2. Trách nhiệm của công dân
đối với cộng đồng:

a. Nhân nghóa:

- Nhân nghóa là lòng thương người
và đối xử với người theo lẽ phải.
- Ý nghóa:
+ Giúp con người có thêm sức
mạnh vượt qua khó khăn để
cuộc sống tốt đẹp hơn.
+ Là truyền thống tốt đẹp của
dân tộc.

sử hàng nghìn năm. Truyền
thống đó ngày càng được
cũng cố và phát triển. Các
em hãy trình bày những biểu
hiện của nó?
 Phát huy truyền thống
nhân nghóa của dân tộc, học
sinh phải làm gì?
 Các em nêu những câu
tục ngữ, ca dao nói về nhân
nghóa?
GV kết luận:
+ Nhân nghóa là lòng thương
người và đối xử với người
theo điều phải, là tình cảm,
thái độ, việc làm đúng đắn,
phù hợp với đạo lý của dân
tộc Việt Nam như: trung với
nước; hiếu với dân; chung
thuỷ; biết ơn;…

+ Nhân nghóa là một yêu
cầu đạo đức của người công
dân trong cộng đồng vì nó
làm cho mối quan hệ giữa
các thành viên trong cộng
đồng thêm gần gũi, gắn bó
tốt đẹp; làm cho cuộc sống
của mỗi người và của cộng
đồng trở nên tốt đẹp hơn, có
ý nghóa hơn.
+ Kế thừa và phát huy
truyền thống nhân nghóa của
- Biểu hiện:
+ Yêu thương, giúp đỡ nhau,
nhường nhòn nhau.
+ Vò tha, bao dung, độ lượng.
+ Ghi lòng tạc dạ công lao
cống hiến của các thế hệ trước.
- Học sinh phải rèn luyện:
+ Kính trọng, biết ơn, quan
tâm, chăm sóc ông, bà, cha mẹ.
+ Kính trọng, lễ phép, biết ơn
thầy, cô giáo.
+ Quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ
những người thân, bạn bè , hàng
xóm láng giềng, những người
khó khăn, hoạn nạn , tích cực
tham gia các hoạt động “uống
nước nhớ nguồn”. “đền ơn đáp
nghóa…

- Môi hở răng lạnh; Máu chảy
ruột mềm; Bầu ơi thương lấy bí
cùng, tuy rằng khác giống
nhưng chung một giàn…
- Biểu hiện:
+ Yêu thương, giúp đỡ nhau,
nhường nhòn nhau.
+ Vò tha, bao dung, độ lượng.
+ Ghi lòng tạc dạ công lao cống
hiến của các thế hệ trước.
- Học sinh phải rèn luyện:
+ Kính trong, biết ơn, quan tâm,
chăm sóc ông, bà, cha mẹ.
+ Kính trọng, lễ phép, biết ơn
thầy, cô giáo.
+ Quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ
những người thân, bạn bè, hàng
xóm láng giềng, những người
khó khăn, hoạn nạn.

dân tộc, chúng ta cần phải
yêu thương, tôn trọng mọi
người; kính trọng người trên,
nhương nhòn người dưới;
đoàn kết, thân ái với bạn bè;
sẵn sàng giúp đỡ mọi người
theo khả năng.
b. Hoà nhập.
GV đặt vấn đề:
Cộng đồng là môi trường xã

hội để các cá nhân thực hiện
sự hoà nhập, liên kết, hợp
tác với nhau, tạo nên đời
sống của mình và của cộng
đồng. Tuy nhiên, không phải
ai cũng có thể thực hiện
được tốt những điều đó…
GV yêu cầu học sinh đọc 2
thông tin trong SGK.
GV đặt câu hỏi:
 Thế nào là sống hoà
nhập?
 Vì sao phải sống hoà
nhập?
 HS phải làm gì để sống
hoà nhập?
 Các em nêu những câu
tục ngữ nói về sống hoà
nhập?
GV kết luận:
+ Sống hoà nhập thể hiện ở
sự tiếp xúc, hoà hợp, hiểu
biết, liên kết, gắn bó đối với
các thành viên khác của
cộng đồng, cùng hoạt động
vì lợi ích chung của cộng
đồng.
+ Người sống hoà nhập với
- Sống hoà nhập là sống gần
gũi, chan hoà với mọi người, có

ý thức tham gia các hoạt động
chung của cộng đồng
- Giúp có thêm niềm vui và sức
mạnh vượt qua khó khăn trong
cuộc sống.
- HS phải rèn luyện:
+ Tôn trọng, quan tâm, giúp
đỡ, vui vẻ, cởi mở với bạn bè,
thầy cô và những người chung
quanh.
+ Tích cực tham các hoạt động
tập thể, hoạt động xã hội.
- Đồng cam cộng khổ; ngựa
chạy có bầy, chim bay có bạn;…
b. Hoà nhập:
- Sống hoà nhập là sống gần gũi,
chan hoà với mọi người, có ý
thức tham gia các hoạt động
chung của cộng đồng
- Ý nghóa:
Giúp có thêm niềm vui và sức
mạnh vượt qua khó khăn trong
cuộc sống.
-HS phải rèn luyện
+ Tôn trọng, quan tâm, giúp đỡ,
vui vẻ, cởi mở với bạn bè, thầy
cô và những người chung quanh.
+ Tích cực tham các hoạt động
tập thể, hoạt động xã hội.