SKKN sáng kiến kinh nghiệm phó hiệu trưởng với công tác quản lí thiết bị đồ dùng nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy ở trường tiểu học

PHỊNG GD& ĐT HUYỆN ĐƠNG TRIỀU
TRƯỜNG TIỂU HỌC QUYẾT THẮNG

===***===

Sáng kiến kinh nghiệm:
"Phó hiệu trưởng với cơng tác quản lí thiết bị đồ dùng nhằm nâng cao
chất lượng giảng dạy ở trường Tiểu học".

Họ và tên: Hoàng Thị Thu Hà
Chức vụ: Phó Hiệu trưởng
Đơn vị cơng tác: Trường Tiểu học Quyết Thắng

Năm học: 2014-2015

MỤC LỤC
NỘI DUNG

Trang
1


I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
3. Đối tượng nghiên cứu.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
5. Phương pháp nghiên cứu.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận.
2. Thực trạng

3. Giải pháp, biện pháp
3.1 Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
3.2 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.
3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
3.4 Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
2. Kiến nghị
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO

1
3
3
3
4
4
8
13
13
14
21
22
23
23
24

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Chúng ta cùng nhân loại đang bước vào thế kỷ XXI, thế kỷ của khoa học và

công nghệ với xu thế hội nhập của nền kinh tế quốc tế ngày càng cao, với sự cạnh
tranh trên thị trường thế giới ngày càng quyết liệt, với sự phát triển như vũ bão của
khoa học công nghệ thông tin... Trước tình hình đó, Đảng và Nhà nước ta đã đẩy
nhanh sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố, trong đó coi “Giáo dục là quốc
sách hàng đầu”, coi con người là mục tiêu và động lực của sự phát triển. Vì vậy,
2


đòi hỏi ngành Giáo dục và Đào tạo phải đào tạo đội ngũ những người lao động tự
chủ, năng động, sáng tạo, tiếp cận và làm chủ được công nghệ tiên tiến, có năng
lực giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra, có khả năng bắt kịp nhịp điệu phát triển
của thời đại; Ngành Giáo dục và Đào tạo cần thực hiện giáo dục toàn diện tạo
chuyển biến cơ bản về chất lượng giáo dục, tập trung chỉ đạo đổi mới nội dung
chương trình, phương pháp giáo dục. Đặc biệt phương pháp giáo dục cần đổi mới
theo hướng phát huy tính tích cực của người học.
Đổi mới phương pháp giáo dục nhằm phát huy tính tích cực, phát huy tư duy
sáng tạo của người học được thực hiện theo nhiều cách, trong đó việc sử dụng thiết
bị giáo dục (TBGD) là một trong những cách thức phát huy tính tích cực của người
học trong q trình dạy học. TBGD là một thành tố khơng thể thiếu được trong q
trình dạy học . Muốn đổi mới phương pháp dạy học phải đổi mới cả nội dung dạy
học, TBGD, tổ chức dạy học và cách kiểm tra đánh giá.
Trong báo cáo của Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII được trình
bày tại Đại hội Đảng tồn quốc lần thứ IX đã nhấn mạnh: “Tăng cường cơ sở vật
chất và từng bước hiện đại hoá nhà trường , lớp học, sân chơi, bãi tập, máy tinh
nối mạng internet, thiết bị học tập và giảng dạy hiện đại , thư viện, ký túc xá...”
và “Đổi mới phương pháp dạy học, phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự đào
tạo của người học, coi trọng thực hành, thực nghiệm, ngoại khoá, làm chủ kiến
thức, tránh nhồi nhét, học vẹt, học chay.”
Thực tế nhiều năm học qua, các trường tiểu học đã có nhiều cố gắng và bước
đầu có thành tích trong việc quản lý sử dụng và bảo quản TBGD , góp phần nâng

cao chất lượng dạy học, song việc làm này cịn nhiều hạn chế vì nhiều lý do khác
nhau: TBGD còn thiếu (nhất là các thiết bị hiện đại), chất lượng chưa đồng bộ; ở
nhiều nơi có TBGD nhưng giáo viên chưa chú ý sử dụng thậm chí có nơi giáo viên
không biết sử dụng hoặc sử dụng mà khơng có hiệu quả. Tình trạng “Dạy chay”
cịn phổ biến. TBGD phần lớn chỉ được sử dụng trong các trường hợp đặc biệt
như: thao giảng, hội giảng, có đồn kiểm tra. Cơng tác quản lý TBGD của Phó hiệu
trưởng các trường cịn mang tính hành chính, chiếu lệ. Trong khi đó việc sử dụng
TBGD của giáo viên lại chịu ảnh hưởng nhiều từ cách quản lý TBGD của Phó hiệu
3


trưởng. Do đó vấn đề quản lý TBGD hiện nay đang là vấn đề bức xúc đặt ra, được
nhiều nhà quản lý quan tâm.
Từ những lý do trên và với mong muốn tìm được các biện pháp quản lý góp
phần nâng cao hiệu quả sử dụng TBGD ở trường tiểu học nên tơi đã chọn đề tài:
"Phó hiệu trưởng với cơng tác quản lí thiết bị đồ dùng nhằm nâng cao chất
lượng giảng dạy ở trường Tiểu học".
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý của việc quản lý sử dụng
TBGD ở trường Tiểu học.
- Tìm hiểu thực trạng quản lý, sử dụng TBGD ở trường Tiểu học nơi tôi
công tác.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng
TBGD ở trường Tiểu học.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Biện pháp quản lý của phó hiệu trưởng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng
TBGD ở trường Tiểu học .
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8 năm 2014 đến hết tháng 4 năm 2015.
- Đề tài được nghiên cứu trong phạm vi trường Tiểu học Quyết Thắng.

5. Phương pháp nghiên cứu:
5.1 Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý thuyết:
- Nghiên cứu các văn kiên, nghị quyết của Đảng, Nhà nước, chỉ thị của ngành.
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về TBGD và quản lý TBGD.
5.2 Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
Phương pháp điều tra thực tế, quan sát, đàm thoại, phỏng vấn, ....
5.3 Phương pháp toán học:
Thống kê, xử lý các số liệu đã thu thập được.
II. PHẦN NỘI DUNG
1.Cơ sở lý luận :
* TBGD là một bộ phận của nội dung và phương pháp dạy học:
4


Lý luận dạy học đã khẳng định: Quá trình dạy học là một q trình trong đó
hoạt động dạy và hoạt động học phải là những hoạt động khăng khít giữa các đối
tượng xác định và có mục đích nhất định. Để q trình dạy học có chất lượng và
hiệu quả cao thì chúng ta phải lựa chọn và sử dụng nhiều phương pháp dạy học
khác nhau kết hợp với các TBGD phục vụ cho việc truyền thụ nội dung kiến thức.
Mục tiêu và nội dung học tập trong nhà trường phụ thuộc vào mục tiêu kinh tế - xã
hội vĩ mơ. Cịn sách giáo khoa và TBGD một mặt phụ thuộc vào mục tiêu kinh tế xã hội, mặt khác cịn chịu nhiều ảnh hưởng của khoa học cơng nghệ đương thời.
Ngày nay khi khoa học công nghệ tiến bộ vượt bậc thì sự tiến bộ đó cũng
được phản ánh vào hệ thống TBGD ở nhà trường tiểu học.
Đứng về mặt nội dung và phương pháp dạy học thì TBGD đóng vai trị hỗ
trợ tích cực. Vì có TBGD tốt thì ta mới có thể tổ chức được q trình dạy học khoa
học, đưa người học thực sự tham gia vào quá trình này, tự khai thác và tiếp nhận tri
thức dưới sự hướng dẫn của người dạy. TBGD phải đủ và phù hợp mới triển khai
được các phương pháp dạy học một cách hiệu quả. Tuy nhiên, đứng trên một góc
độ khác thì TBGD cịn là một bộ phận không thể thiếu được của nội dung và
phương pháp dạy học. TBGD hầu hết là các sản phẩm khoa học kỹ thuật có chức

năng xác định và mang tính mục đích sư phạm rất cao, chúng chứa đựng một tiềm
năng tri thức to lớn đồng thời đóng vai trị là đối tượng nhận thức.
*Vai trò của TBGD trong việc đảm bảo nâng cao chất lượng giáo dục:
TBGD có vai trị to lớn trong q trình nhận thức.Theo Lê- nin ,qui luật
nhận thức của con người là: “ Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng,
từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn.”
Để quá trình nhận thức của con người nói chung đạt hiệu quả cao thì cần
phải thơng qua q trình nghe, nhìn và thực hành. Với học sinh tiểu học, (lứa tuổi
từ 6 đến 11, 12 tuổi ) tư duy của các em mới chỉ là tư duy cụ thể, tư duy hình ảnh
chiếm ưu thế hơn so với tư duy trừu tượng. Các hình ảnh trực tiếp, các dụng cụ,
mơ hình, hiện tượng được trực quan hố ln tạo ấn tượng mạnh mẽ đối với các em.
Khơng ít những nội dung học tập phức tạp cần đến sự hỗ trợ tích cực của
phương tiện trực quan mới giải quyết được như: chứng minh các hiện tượng khoa
5


học tự nhiên, toán học, … học sinh rất cần được trực tiếp tận mắt nhìn thấy, tai
nghe thấy, tay được cầm nắm, được trực tiếp làm thí nghiệm, được lắp ráp thao tác,
quan sát nhận xét bằng việc sử dụng các dụng cụ, phương tiện cụ thể. Nghĩa là học
bằng tất cả các giác quan huy động mọi tiềm năng để nhận thức. Nhu cầu nhận
thức của các em gắn liền với các việc làm cụ thể và hoàn cảnh, mơi trường về nghe
nhìn, sờ, sử dụng đồ dùng trực quan trước khi có thể hình thành logic, tư duy trừu
tượng đúng đắn. Lúc này, sự hình thành các biểu tượng quan trọng hơn sự khám
phá bản chất các mối quan hệ bên trong của sự vật hiện tượng. Mà quá trình dạy
học là quá trình nhận thức ở mức độ cao, vì vậy TBGD khơng thể thiếu trong q
trình dạy học.
Nâng dần tính trực quan của bài học và tỷ lệ bài học có thực nghiệm theo
quy định của chương trình, tăng cường việc thực hành của học sinh là nhằm tạo ra
một nền tảng thực nghiệm của tri thức, làm ngắn lại con đường đạt được sự hiểu
biết. Bằng thực nghiệm và trực quan, thực hành tạo ra hoạt động toàn diện ( vận

động và tư duy) và tích cực của người học, giúp học tự tìm ra các vấn đề cho chính
mình một cách chủ động theo triết lý “Tôi làm, tôi hiểu” và phương pháp “Tập
phát minh”.
Để học tập khoa học theo phương pháp được khám phá, chứng minh kiến
thức sách giáo khoa và trong thực tế, thể hiện tường minh phương pháp nghiên cứu
và kỹ năng thì các phương tiện, dụng cụ phịng thí nghiệm có vai trị và tiềm năng
to lớn.
Để trình bày với sự trực quan cao trong việc quan sát, trình diễn vận hành
của cơ chế, cấu trúc, vân động, mô hình, mơ phỏng thì các phương tiện Nghe Nhìn có ưu thế rõ rệt.
TBGD cho phép khai thác sâu sắc nội dung sự vật, hiện tượng khoa học trong tài
liệu học tập (thực nghiệm khoa học phải được “dựng’ từ trong sách giáo khoa lên mặt
bàn bằng các vật liệu cụ thể của người học). Như vậy TBGD cho phép:
- Thực hiện được “Nguyên tắc trực quan” trong dạy học (“trực quan” được
hiểu theo nghĩa rộng : liên quan đến mọi giác quan của con người ).

6


- Góp phần đảm bảo chất lượng kiến thức theo những đặc trưng cơ bản:
Tính chính xác, khoa học; Tính tổng qt; Tính hệ thống; Tính chuyển hố; Tính
thực tiễn, vận dụng được; Tính bền vững.
- Dạy phương pháp học tập, nghiên cứu khoa học, làm việc - bộ phận không
tách rời của kiến thức.
- Rèn kỹ năng nhiều mặt cho người học.
* Vai trò của các phương tiện kỹ thuật:
Trong các loại TBGD thì các phương tiện kỹ thuật dạy học (PTKTDH) có
vai trị quan trọng đặc biệt trong việc tạo khả năng hình thành, củng cố, hệ thống
hố, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. PTKTDH gồm các máy chiếu quang học,
máy tạo hoặc khuyếch đại âm thanh, hình ảnh, máy lưu giữ và tái hiện thơng tin,
máy tính và cơng nghệ thơng tin… vốn chứa đựng những tiềm năng sư phạm to

lớn trong việc hỗ trợ tích cực giảng dạy và học tập. Bằng những phương tiện hiện
đại, người ta đã tổ chức được các hội thảo, hội nghị, các lớp học theo phương thức
giáo dục từ xa, các lớp học qua vệ tinh… Việc học tập tại gia đình cho người lớn
tuổi cũng đã được một số nước áp dụng và sẽ mở rộng trong những năm tới.
Hiện tại đã có nhiều phương tiện kỹ thuật mới được ứng sử dụng trong dạy
học, giáo dục đặc biệt là việc ứng dụng tin học. Với sự tiến bộ nhanh chóng của
khoa học và cơng nghệ, PTKTDH được sử dụng trong trường học ngày càng nhiều
sẽ làm thay đổi một cách căn bản về mặt phương pháp: làm cho quá trình giáo dục
sinh động và hiệu quả hơn.
TBGD và PTKTDH tạo điều kiện đi sâu vào các đề tài nghiên cứu đồng thời
cho phép trình bày vấn đề một cách sinh động, chứa đựng tiềm năng sư phạm to
lớn hỗ trợ tích cực trong giảng dạy, học tập: Khả năng tăng tốc độ truyền tải thông
tin, thực hiện phương pháp dạy học trực quan, thực nghiệm, tạo những “vùng hợp
tác sinh động” giữa thày và trò, tạo khả năng hình thành, củng cố tri thức, rèn
luyện kỹ năng làm việc, học tập, sự khéo léo của đôi tay,đôi chân, bồi dưỡng khả
năng tự học, tự chiếm lĩnh tri thức, tạo ra hứng thú lôi cuốn người học, tiết kiệm
thời gian trên lớp, cải tiền các hình thức lao động sư phạm, tạo khả năng tổ chức
một cách khoa học và điều khiển hoạt động giáo dục.
7


Ngày nay chúng ta đang thực hiện đổi mới chương trình, Sách giáo khoa,
phương pháp dạy học theo hướng tích cực hố hoạt động của học sinh, tăng cường
cơng tác tự lập, thực hành của học sinh, phát triển tư duy sáng tạo, học sinh là chủ
thể tự mình tìm ra kiến thức thông qua sự tổ chức, điều khiển của giáo viên. Việc
đổi mới theo xu hướng đó địi hỏi phải sử dụng rộng rãi các TBGD , nếu khơng có
TBGD thì khơng thể chuyển tải được nội dung của sách giáo khoa và cũng không
thể đổi mới được phương pháp dạy và phương pháp học. Vậy, TBGD là một trong
những tiền đề quan trọng để đổi mới phương pháp dạy học.
Tóm lại: TBGD có vai trị quan trọng đối với quá trình dạy học. Sử dụng

TBGD đảm bảo thông tin về các hiện tượng , đối tượng nghiên cứu đầy đủ và
chính xác hơn, làm cho chất lượng dạy và học cao hơn, giúp thoả mãn trong phạm
vi tối đa và phát triển hứng thú nhận thức của học sinh. Sử dụng TBGD sẽ nâng
cao tính trực quan của dạy học, mở rộng khả năng tiếp cận với các sự vật và hiện
tượng.
Sử dụng TBGD sẽ gia tăng cường độ lao động học tập của học sinh và do đó
cho phép nâng cao nhịp độ nghiên cứu tài liệu giáo khoa, cho phép học sinh có
điều kiện tự lực chiếm lĩnh tri thức, hình thành kỹ năng, kỹ xảo. Thông qua hành
động trên TBGD rèn luyện cho các em tính cẩn thận tỉ mỉ chính xác và phát triển
tư duy khoa học, giáo dục ý thức giữ gìn đồ vật và bảo vệ mơi trường…góp phần
hình thành nhân cách cho học sinh.
2.Thực trạng về TBGD và công tác quản lý, sử dụng TBGD ở trường
Tiểu học Quyết Thắng.
* Thực trạng về trang bị TBGD :
Việc trang bị TBGD ở trường Tiểu học nơi tôi công tác chủ yếu là do cấp
phát từ trên xuống theo chỉ tiêu, kế hoạch định sẵn. Nhà trường có mua sắm các
phương tiện dạy học hiện đại và huy động giáo viên tự làm. Từ năm học 20022003, thực hiện việc đổi mới chương trình sách giáo khoa và đổi mới phương pháp
dạy học, nhà trường được cấp các danh mục TBGD từ lớp 1 đến lớp 5 theo quy
định chung.

8


Những TBGD được cấp phát chủ yếu là những TBGD thô sơ, đơn giản như:
tranh ảnh, sách giáo khoa, một số bộ mẫu chữ viết, bảng nỉ, bộ dụng cụ học nhạc,
bộ dụng cụ đo đạc,… Tuy nhiên những TBGD được cấp số lượng cịn q ít,
khơng đủ cho các lớp :
+ Mơn Tốn lớp 1: các mơ hình con vật, hoa …bằng bìa rời có gắn nam
châm phía sau để khi dạy gắn vào các mơ hình của bài dạy cịn thiếu rất nhiều.
+ Tốn lớp 4: Đồ dùng dạy phần kiến thức về phần biểu đồ khơng có.

+ Phân môn Tâp đọc, Kể chuyện, Tập làm văn của mơn Tiếng Việt, mơn
Đạo đức lớp 1,2,3,4,5 cịn thiếu rất nhiều tranh ảnh minh hoạ phục vụ các bài dạy.
+ Môn TN - XH và Khoa học- Lịch sử+ Địa lí ở các lớp 1,2,3,4,5 một số
chương, phần chưa có đủ đồ dùng.
Nhà trường cũng có kế hoạch mua sắm thêm một số trang thiết bị hiện đại
phục vụ cho các hoạt động giáo dục trong nhà trường như tăng âm, loa máy, đầu
video, máy chiếu máy tính, máy ảnh, máy scan.... Đặc biệt trong năm học này nhà
trường đã xây dựng được 4 phịng học thơng minh…nhưng những thiết bị này
phục vụ cho các hoạt động dạy và học các ngoại khố, các buổi lễ, hội nghị có tác
dụng thiết thực đối với từng tiết dạy.
Ngoài ra hàng năm nhà trường cũng đã tổ chức thi làm đồ dùng dạy học ,
thiết kế bài giảng điện tử áp dụng vào giảng dạy đạt hiệu quả cao nhưng quá trình
bảo quản các thiết bị hiện đại còn hạn chế nên khơng thể sử dụng được lâu dài.
Tóm lại, việc trang bị TBGD của nhà trường đầy đủ các TBGD hiện đại nên
giáo viên có cơ hội được tiếp xúc với các thiết bị này nhưng bên cạnh còn một số
giáo viên cao tuổi sử dụng TBGD hiện đại còn hạn chế do đó chưa đáp ứng được
nhu cầu cần thiết cho việc dạy học trong giai đoạn hiện nay.
* Thực trạng về việc sử dụng TBGD:
Hiện nay nhà trường chủ yếu sử dụng các TBGD được cấp phát. Qua tìm
hiểu thực trạng nhà trường thấy rằng:
TBGD được sử dụng nhiều nhất và có hiệu quả nhất là ở các mơn Toán và
Tiếng Việt lớp 1. Do học sinh lớp 1 cịn nhỏ địi hỏi giải thích kiến thức bằng trực
quan là dễ hiểu nhất nên những bộ chữ học vần, bộ học toán, những tranh ảnh
9


minh hoạ được sử dụng rất hiệu quả. Ngược lại, TBGD các môn TN– XH, môn thể
dục, các môn nghệ thuật ít được sử dụng, thậm chí có những giáo viên trong suốt
năm học không sử dụng các TBGD này lần nào.
Ở các lớp 2,3,4 TBGD được sử dụng chủ yếu nhất là các bảng gài, bảng nỉ,

bộ chữ dạy tập viết, bộ biểu diễn toán. Các bộ tranh đạo đức, TN – XH, mỹ thuật,
thủ công, các bộ tranh dạy tập làm văn, tập đọc, kể chuyện,… rất ít được sử dụng.
Các TBGD môn Hát nhạc, Mỹ thuật do giáo viên dạy các môn này là giáo
viên chuyên biệt, các TBGD này không để ở tủ mỗi lớp học nên giáo viên rất ngại
sử dụng. Giáo viên hát nhạc lên lớp chủ yếu sử dụng đàn ócgan nhà trường có sẵn
cịn các bộ dụng cụ học nhạc dân tộc, bộ kèn, thanh phách, mõ song loan, trống
hầu như không sử dụng đến.
Đặc biệt là các đĩa CD âm nhạc lớp 3, 4 , băng đĩa dạy các môn học lớp 1
giáo viên sử dụng nhưng chưa thường xuyên.
Như vậy, tình trạng dạy chay, học chay vẫn cịn phổ biến, giáo viên vẫn
quen với nếp cũ, lên lớp chủ yếu là thuyết trình, giảng giải, thày giảng – trị nghe.
Giáo viên còn ngại sử dụng TBGD , còn cho rằng sử dụng TBGD mất thời gian,
tốn công chuẩn bị, dành thời gian sử dụng TBGD để giảng giải và cho học sinh
luyện tập vẫn hơn. TBGD chỉ được sử dụng có hiệu quả trong các giờ hội giảng,
hội thi, trong các đợt thanh tra, kiểm tra của cấp trên và nhà trường. Cũng có giáo
viên sử dụng TBGD dạy học nhưng hiệu quả lại chưa cao: có giáo viên chỉ đưa ra
coi như giới thiệu TBGD chứ chưa khai thác được nội dung kiến thức, chưa giúp
học sinh nhận biết kiến thức thông qua quan sát, thực hành trên TBGD; Có giáo
viên chưa biết cách sử dụng TBGD hợp lý, đặt TBGD trên bàn hoặc treo trên bảng
từ đầu đến cuối tiết học làm học sinh phân tán tư tưởng, không chú ý vào nội dung
bài học. Sử dụng TBGD như thế không những không phát huy được tác dụng của
TBGD, không phát huy được khả năng tư duy độc lập, sáng tạo, tính tự giác, tích
cực hoạt động của học sinh mà còn làm giảm hiệu quả sư phạm của TBGD, làm
giảm chất lượng giáo dục của giờ học.
* Thực trạng việc bảo quản TBGD:

10


Ở từng lớp đã được trang bị tủ riêng nhưng tủ này lại quá nhỏ chỉ có thể

đựng một số sách vở, đồ dùng học tập của học sinh và một số TBGD phục vụ các
mơn Tốn, Tiếng Việt mà giáo viên thường sử dụng, còn rất nhiều TBGD được để
trong phòng thiết bị, thư viện. Trong phòng này tuy đã có một số tủ kính để sách
vở và TBGD nhưng việc sắp đặt còn lộn xộn, chưa khoa học, thậm chí cịn lẫn lộn
chồng chéo. Các bộ tranh ảnh khơng có đủ chỗ để treo, có những bộ cuộn trịn để
trong tủ, có bộ thì treo chồng lên nhau trên tường. Vì vậy, khi muốn lấy một
TBGD nào đó thì rất khó khăn, mất thời gian. Các TBGD do khơng được bảo quản
đúng cách, khí hậu Việt Nam nóng, ẩm, mưa nhiều nên rất dễ bị ẩm mốc, hỏng
hóc, có khi cịn bị mối mọt, một số thiết bị bằng gỗ bị cong vênh khơng cịn giá trị
sử dụng.
Giáo viên phụ trách thiết bị, thư viện học đúng chuyên ngành xong vừa mới
ra trường nên còn hạn chế về kinh nghiệm. Nhà trường chưa có điều kiện để trang
bị các phương tiện chống ẩm mốc, chống mối mọt.Cuối mỗi năm học nhà trường
đều có tổ chức kiểm kê nhưng cũng chỉ làm dưới hình thức đếm, rà sốt lại xem có
thiết bị nào thiếu, thiết bị nào hỏng mà khơng có kế hoạch bổ sung, sửa chữa, cũng
khơng quy vào tinh thần trách nhiệm của ai.
Máy vi tính và các thiết bị điện tử khác khơng có chế độ bảo quản riêng,
khơng theo đúng quy trình kỹ thuật của nhà sản xuất, chưa có chế độ bảo dưỡng
định kỳ nên thường xuyên hỏng hóc, phải sửa chữa.
Nhà trường đã có sổ sách theo dõi mượn, trả TBGD của giáo viên nhưng
nhân viên phụ trách thiết bị thư viện chưa quan tâm chú ý. Có giáo viên mượn
TBGD mà khơng ghi vào sổ, có giáo viên mượn nhưng lại khơng sử dụng hoặc sử
dụng khơng đúng mục đích, có TBGD giáo viên mượn khơng trả lại gây thất thốt,
lãng phí. Nhiều khi giáo viên trả TBGD cũng không được kiểm tra lại mà cứ thế
treo lên tường hoặc lại cuộn trịn cất vào tủ, do đó khơng phát hiện được hư hỏng
nên không nêu cao được tinh thần trách nhiệm của giáo viên.
Có thể nói, việc bảo quản TBGD ở trường Tiểu học nơi tôi công tác chưa
được chú trọng đúng mức, tình trạng hư hỏng, thất thốt, lãng phí dẫn đến kém

11

chất lượng và hiệu quả sử dụng còn xảy ra nhiều. Đây chính là vấn đề địi hỏi đội
ngũ cán bộ quản lý và giáo viên, nhân viên nhà trường cần quan tâm chú ý.
* Thực trạng về công tác quản lý TBGD:
Các đồng chí trong ban giám hiệu nhà trường cũng đã chú ý nhắc nhở, động
viên giáo viên sử dụng TBGD trong quá trình dạy học, giúp giờ học thêm sinh
động hấp dẫn, nâng cao chất lượng giáo dục nhưng việc làm này chưa được tiến
hành thường xuyên, đôi khi mới chỉ là “ đánh trống, bỏ dùi”.
Chưa đưa việc sử dụng TBGD thành tiêu chí đánh giá xếp loại giáo viên,
chưa có những hình thức thi đua khen thưởng thích đáng để giáo viên tích cực sử
dụng TBGD. Vì vậy, việc sử dụng TBGD chưa thực sự trở thành nền nếp. Mặt
khác việc dạy chay đã gần như là truyền thống, là lối mịn khó phá bỏ, giáo viên rất
ngại sử dụng TBGD khi lên lớp mà người quản lý lại ít quan tâm đến việc tìm hiểu
lý do, tâm lý giáo viên nên TBGD chưa được sử dụng đúng với vai trị, chức năng
của nó.
Hàng năm nhà trường đã có kế hoạch đầu tư trang bị CSVC và TBGD
nhưng chủ yếu chỉ là kế hoạch về xây dựng CSVC cịn TBGD đa số vẫn trơng chờ
việc cấp phát từ trên. Nhà trường chưa có kế hoạch cụ thể về trang bị, bảo quản và
sử dụng TBGD. Chưa chú ý đến việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho nhân
viên làm công tác thiết bị và bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho giáo viên trực tiếp
giảng dạy.
* Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên:
Công tác TBGD của trường Tiểu học nơi tơi cơng tác cịn một số bất cập,
hạn chế như trên có thể nói một phần là do điều kiện khách quan nhưng phần lớn
vẫn là do những nguyên nhân chủ quan từ phía nhà trường. Những nguyên nhân
khách quan và chủ quan có thể được kể đến như sau:
* Nguyên nhân khách quan:
Để đáp ứng yêu cầu của sự đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay, Nhà
nước ta cần có nguồn ngân sách đầu tư cho giáo dục lớn hơn rất nhiều song do

nguồn ngân sách còn hạn hẹp nên Nhà nước khơng đủ kinh phí để có thể trang bị
đồng bộ TBGD cho tất cả các trường học trên cả nước.
12


Trong hoàn cảnh chung của đất nước như vậy, CSVC và TBGD của nhà
trường phụ thuộc vào ngân sách của các địa phương là chủ yếu. Hơn nữa đời sống
kinh tế của nhân dân cũng ở mức trung bình nhưng nhận thức của họ về cơng tác
giáo dục cịn chưa đầy đủ nên việc vận động nhân dân đầu tư trang bị hệ thống
TBGD cho nhà trường rất khó khăn.
Như phần thực trạng đã nêu ở trên số lượng thiết bị cịn thiếu nhưng vấn đề
thiếu cịn có khả năng khắc phục được, chủ yếu là do chất lượng của một số TBGD
không đảm bảo, thiết kế không hợp lý:
+ Phân môn Tập viết của lớp 3, bộ chữ mẫu dùng minh hoạ cho dạy tập viết
cỡ chữ không phù hợp với cỡ chữ trong chương trình học của học sinh.
+ Môn Âm nhạc lớp 3 : Tranh minh hoạ không gắn vào từng bài cụ thể nên
không tiện sử dụng, kèn Mêlôdion ( Hàn Quốc) quá lớn, giáo viên thổi được đã là
khó, học sinh lớp 3 khơng thể đủ hơi để thổi.
+ Môn TN –XH lớp 3: Mô hình trái đất quay quanh mặt trời, mặt trăng quay
quanh trái đất rất cồng kềnh, khó sử dụng, cần phải có phịng tối, có rèm che thì sử
dụng mới đạt hiệu quả.
+ Tranh minh hoạ phân môn Kể chuyện lớp 4 các bức tranh ứng với từng
đoạn của câu chuyện đáng lẽ phải được trình bày riêng thành từng bức rời nhau thì
lại được trình bày chung trên cùng một tranh khổ to, như vậy rất bất tiện trong việc
sử dụng, khi hướng dẫn học sinh kể từng đoạn học sinh dễ bị phân tán sang đoạn
khác.
+ Môn Khoa học lớp 4 : Ở các tranh dạy bài 37, 23,60 các phiếu ghi tên các
cơ quan, bộ phận của từng tranh cịn q nhỏ, khơng tiện sử dụng; Chương “Ánh
sáng” đèn pin để dạy bài “Ánh sáng” hơi nhỏ nên khi làm thí nghiệm học sinh khó
quan sát, khó phát hiện ra đường chuyền của ánh sáng. v. v…

Với một hệ thống TBGD thiếu về số lượng, yếu về chất lượng và thời gian
cung ứng lại chậm như vậy gây tâm lý không tốt trong giáo viên, làm họ ngại sử
dụng vì lo nếu TBGD khơng đảm bảo sẽ mất thời gian mà lại không mang lại hiệu
quả cho giờ học.
*Nguyên nhân chủ quan:
13


Sự nhận thức chưa đúng của giáo viên và đội ngũ cán bộ quản lý. Chưa
nhận thức được vị trí, vai trị, tầm quan trọng của TBGD trong q trình dạy học.
Nếp nghĩ và thói quen dạy chay, ngại đổi mới dường như đã hằn sâu trong họ nên
họ rất ngại sử dụng TBGD khi lên lớp. Đời sống của giáo viên cũng tương đối ổn
định nhưng rất ít giáo viên đủ điều kiện để sắm những TBGD cho riêng.
Do những nguyên nhân khách quan và chủ quan trên nên hiệu quả sử dụng
TBGD ở trường Tiểu học chưa cao, địi hỏi phải đổi mới cơng tác quản lý TBGD
bàng những biện pháp hữu hiệu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng TBGD và góp
phần quan trọng nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
3. Một số biện pháp quản lý của Phó Hiệu trưởng nhằm nâng cao hiệu quả sử
dụng thiết bị giảng dạy ở trường Tiểu học.
3.1. Mục tiêu của giải pháp.
Qua nghiên cứu lý luận và thực tiễn trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng
TBGD, tôi nhận thấy rằng TBGD chịu sự chi phối của nội dung và phương pháp
dạy học. Nội dung dạy học quy định những đặc điểm cơ bản của TBGD bởi lẽ
TBGD phải tính đến một cách tồn diện các đặc điểm của nội dung, chương trình.
Mỗi TBGD phải được cân nhắc, lựa chọn để đáp ứng được nội dung, chương trình,
đồng thời cũng phải thoả mãn các yêu cầu về khoa học sư phạm , kinh tế, thẩm mỹ
và an toàn cho giáo viên và học sinh khi sử dụng nhằm đạt kết quả mong muốn.
Trong thời đại bùng nổ thông tin, khoa học kỹ thuật phát triển như vũ bão,
nhiều tri thức đem dạy ở trường phổ thông nhanh chóng bị lạc hậu vì vậy chúng ta
đang tiến hành đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp dạy học. Phương

pháp dạy học phải theo xu hướng tích cực hố q trình nhận thức của học sinh,
năng lực thực hành, năng lực tự nghiên cứu. Muốn đạt được điều đó thì khơng có
cách nào khác là phải tăng cường trang bị và đặc biệt là nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bị giảng dạy trong đó chú trọng phương tiện nghe nhìn và ứng dụng cơng
nghệ thơng tin vào dạy học.
Như vậy cơng tác quản lý TBGD càng khó khăn, nặng nề hơn, đòi hỏi người
quản lý thiết bị dạy học ở nhà trường phải nắm chắc lý luận về TBGD, có quyết
tâm cao chỉ đạo việc trang bị, sử dụng và bảo quản TBGD bằng những biện pháp
14


phù hợp thì mới đem lại hiệu quả cao.Tơi mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài “ Phó
hiệu trưởng với cơng tác quản lí thiết bị đồ dùng nhằm nâng cao hiệu quả
chất lượng giảng dạy ở trường Tiểu học”, tôi mạnh dạn đưa ra các biện pháp quản
lý của Phó hiệu trưởng với cơng tác quản lý thiết bị giảng dạy ở trường Tiểu học như
sau:
3.2 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
a. Đẩy mạnh việc bồi dưỡng nghiệp vụ sử dụng TBGD, cách khai thác sử dụng TBGD:
Sử dụng là mục tiêu cơ bản và là mục tiêu cuối cùng của tồn bộ cơng tác
thiết bị nhà trường. Quan điểm này rất quan trọng và cần được thơng suốt trong
tồn bộ đội ngũ những người làm cơng tác TBGD. Nếu TBGD khơng được sử
dụng thì việc đầu tư trang bị, xây dựng hệ thống TBGD cũng trở thành thừa. Bản
thân TBGD chỉ là vật vô tri, vơ giác, nếu con người khơng sử dụng thì không thể
phát huy được tác dụng và khả năng sư phạm của nó. Nhưng nếu sử dụng sai hoặc
khơng đúng mục đích thì có thể sẽ phản tác dụng. Để sử dụng TBGD có hiệu quả
địi hỏi người giáo viên phải có trình độ chun mơn nghiệp vụ về u cầu sử dụng
TBGD. Cần hiểu biết về TBGD , kỹ thuật sử dụng chúng và hiểu biết sâu sắc về
phương pháp dạy học trực quan.: sử dụng TBGD với mục đích gì, vào lúc nào,
trong thời gian bao lâu, học sinh cần tham gia hoạt động như thế nào?…
Sử dụng TBGD có hiệu quả để tránh những lãng phí về kinh phí, vật tưkhoa học - kỹ thuật - giáo dục. Sử dụng TBGD cịn nhằm phát huy tính tích cực,

chủ động, sáng tạo của học sinh trong dạy học.
Trong giai đoạn hiện nay, chúng ta đang có sử dụng các TBGD hiện đại
như: máy chiếu, máy vi tính, phịng học thông minh…Khi nhà trường đã trang bị
các thiết bị này thì yêu cầu giáo viên phải nắm được tối thiểu về cấu tạo, chức năng
và cách vận hành, sử dụng chúng.
Công tác TBGD phải làm thường xuyên, liên tục và toàn diện từ khâu trang
bị, sử dụng và bảo quản. Trong những vấn đề đó nổi cộm lên là công tác tập huấn
cho giáo viên sử dụng TBGD phục vụ cho bài giảng, và tăng cường việc sử dụng
TBGD trong dạy học.
*Tập huấn kỹ năng, nghiệp vụ sử dụng TBGD cho giáo viên:
15


Nhà trường cần có nhiều hình thức bồi dưỡng nghiệp vụ sử dụng TBGD
cho giáo viên:
+ Với cán bộ phụ trách TBGD cần nắm chắc chun mơn nghiệp vụ, có kỹ
năng sử dụng TBGD có thể về triển khai đại trà cho giáo viên nhà trường.
+ Trong thời gian bồi dưỡng chun mơn hè cho giáo viên, nhà trường cũng
có thể kết hợp mở lớp tập huấn kỹ năng nghiệp vụ sử dụng TBGD cho toàn bộ giáo
viên trong trường, có thể mời các chuyên gia về về báo cáo về các vấn đề chuyên
môn, kỹ thuật, học thuật,…và tập huấn cho giáo viên cách sử dụng, vận hành các
TBGD hiện đại.
+ Có thể kết hợp với các trường bạn trong cụm mở những cuộc hội thảo trao
đổi kinh nghiệm sử dụng TBGD vừa mang tính học hỏi lẫn nhau, vừa mang tính
đồn kết, giúp đỡ nhau trong chun mơn, từ đó tạo thành ý thức tự giác, phong
trào sử dụng TBGD trong quá trình dạy học.
+ Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn của các tổ, khối, cần đưa nội dung
trao đổi nghiệp vụ sử dụng TBGD, có thể làm mẫu, thao giảng với từng môn học,
từng tiết học (sử dụng TBGD vào lúc nào, bố trí trình bày sao cho hợp lý, mức độ
và cường độ sử dụng ra sao), từ đó đúc rút thành kinh nghiệm. Ban giám hiệu nhà

trường cần sưu tầm và xây dựng những bộ tài liệu để hỗ trợ giải quyết các câu hỏi
về chuyên môn, kỹ thuật, bồi dưỡng lý luận, nghiệp vụ cho giáo viên. Phát huy
sáng kiến kinh nghiệm nội bộ.
* Bồi dưỡng sử dụng TBGD thường xuyên trong quá trình dạy học:
Để nâng cao hiệu quả sử dụng TBGD, khi giáo viên đã có nhận thức đúng
đắn về tầm quan trọng của TBGD trong quá trình dạy học, đã có kỹ năng nghiệp
vụ sử dụng TBGD thì việc làm tiếp theo hết sức cần thiết đó là làm sao để nâng
cao tần suất sử dụng các TBGD, TBGD phải được sử dụng thường xuyên và có
hiệu quả, như vậy việc đầu tư trang bị mới khơng lãng phí vơ ích.
* Biện pháp hành chính:
Nhà trường cần yêu cầu giáo viên nghiêm chỉnh chấp hành các quy chế hiện
hành của Bộ Giáo dục và Đào tạo, quy chế quản lý tài sản, tài chính của Nhà nước.
Ngay từ đầu năm học, nhà trường cũng cần xây dựng được những quy định
về TBGD và sử dụng TBGD nhằm thiết lập được nề nếp, thói quen sử dụng TBGD
của giáo viên trong trường. Những quy định này cần được thông qua hội đồng sư
16


phạm nhà trường sau đó làm thành văn bản, trở thành quy định bắt buộc, nếu vi
phạm sẽ bi xử lý theo quy định.
Việc sử dụng TBGD được xét thành tiêu chí đánh giá thi đua giáo viên.
Việc sử dụng TBGD phải được quản lý một cách chặt chẽ, kể cả những
TBGD để tại phòng học của các lớp, kể cả các TBGD giáo viên mượn tại phòng
thiết bị, hàng tuần tất cả các giáo viên đều phải có phiếu đăng ký sử dụng TBGD
trong tuần (nộp cho cán bộ phụ trách thiết bị vào cuối tuần trước). Cán bộ phụ
trách thiết bị dán phiếu này ngay tại phòng thiết bị để tiện theo dõi.
* Mẫu phiếu đăng ký sử dụng TBGD :
Tuần:

…………

Từ ngày:

………..

đến ngày:…………….

Họ và tên giáo viên:……………………………………….
Thứ ngày

Tên TBGD cần sử dụng

Tên bài dạy

Môn

Lớp

Mặt khác, hàng ngày giáo viên cần ghi nhật ký sử dụng TBGD vào sổ nhật
ký để tiện theo dõi.
Cũng cần chú ý nâng cao vai trị của tổ chun mơn trong việc sử dụng
TBGD. Tổ trưởng tổ chun mơn chính là cánh tay nối dài của Phó hiệu trưởng, tổ
trưởng chun mơn có vai trò theo dõi, nhắc nhở các thành viên trong tổ mình sử
dụng TBGD thường xun, việc làm này rất có hiệu quả bởi chính trong tổ sẽ biết
rõ ngày nào, dạy bài gì, cần sử dụng TBGD nào họ sẽ nhắc nhở nhau và giúp đỡ
nhau để cùng sử dụng TBGD có hiệu quả.
* Biện pháp thi đua: Biện pháp này sẽ phát huy nhiều tác dụng nếu được sử
dụng đúng lúc, đúng mục đích và cơng bằng, khách quan.
Tổ chức tốt phong trào thi đua sử dụng TBGD có hiệu quả trong mỗi tiết dạy
hàng ngày. Trong các kỳ hội giảng, thao giảng cũng cần đặt tiêu chí “tiết dạy có sử

dụng TBGD hiệu quả” lên hàng đầu.Phó hiệu trưởng đánh giá giờ dạy của giáo
viên, bên cạnh những căn cứ về mục đích, yêu cầu, nội dung kiến thức,…cịn phải
đánh giá khâu chuẩn bị bài giảng (trong đó có sự chuẩn bị về TBGD )và khâu sử
dụng TBGD trong dạy học. Qua đó có thể nhận rõ giáo viên nào có ý thức, có kỹ

17


năng sử dụng TBGD, giáo viên nào còn yếu về kỹ năng nghiệp vụ và có kế hoạch
bồi dưỡng thêm ra sao.
Sau mỗi đợt thi đua cần có chế độ khen thưởng động viên kịp thời, thoả
đáng kể cả về vật chất lẫn tinh thần. Đồng thời cũng cần có biện pháp nhắc nhở
hợp lý đối với những giáo viên khơng có ý thức, ngại sử dụng TBGD. Làm như thế
mới tạo được sự cơng bằng, khách quan, khuyến khích được sự tham gia nhiệt tình,
tích cực của mọi giáo viên.
Chúng ta biết rằng, nếu TBGD không được sử dụng vào hoạt động dạy học
thì hiệu quả sư phạm của nó chỉ là con số khơng. Khi đó mọi sự trang bị, đầu tư
cho công tác TBGD đều vô nghĩa. Do đó cần tăng cường sử dụng một cách thường
xuyên, liên tục và hiệu quả cao.
b. Chỉ đạo tích cực công tác bảo quản TBGD:
Hiệu quả sử dụng và khai thác TBGD phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Sự quan
tâm của lãnh đạo nhà trường đối với việc đổi mới phương pháp dạy và học, đối với
công tác tổ chức quản lý nghiệp vụ TBGD, khả năng và trình độ chuyên môn quản
lý của cán bộ phụ trách TBGD, sự nhiệt tình và trách nhiệm của các giáo viên
trong nhà trường, cách bảo quản, bố trí sắp xếp các TBGD,…Như vậy, Một trong
những điều kiện để sử dụng, khai thác có hiệu quả TBGD là TBGD phải được bảo
quản tốt.
Mặt khác, tất cả các TBGD (từ đơn giản đến hiện đại) đều có thể bị hỏng
hóc hay mất mát qua quá trình sử dụng và qua thời gian. Cần tăng cường việc bảo
quản TBGD để kéo dài tuổi thọ và giá trị sử dụng của nó. Bảo quản TBGD đạt

được hai mục đích: bảo vệ được TBGD, loại trừ hoặc hạn chế về cơ bản những hư
hỏng khơng đáng có và đảm bảo hiệu quả, thuận lợi cho việc sử dụng. Muốn bảo
quản TBGD tốt người cán bộ quản lý cần chỉ đạo cán bộ phụ trách thiết bị làm tốt
công việc của họ, cần đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng (kho tàng, phòng thiết bị,
Phòng học bộ môn,…) và hệ thống sổ sách theo dõi, quản lý.
*. Thiết kế cấu trúc phòng thiết bị và các loại sổ sách cần thiết:
Nhà trường cần đầu tư xây dựng phòng thiết bị riêng, phòng thiết bị cần đảm
bảo các yêu cầu sau:
18


+ Phịng TBGD phải được bố trí ở nơi thống mát, cao ráo và sáng sủa,
thuận tiện cho việc đi lại của giáo viên và học sinh nhà trường. Phòng phải đảm
bảo an tồn, kiên cố, khơng dột nát, đủ ánh sáng để tránh ẩm mốc trong phòng cần
trang bị quạt thơng gió, bình cứu hoả, thuốc chống mối mọt, gián, chuột,…
+ Bên trong phịng phải phân ra nhiều lơ hoặc nhiều góc. Mỗi lơ dành cho
thiết bị của một lớp, mỗi lớp lại chia nhiều ngăn chứa thiết bị, mỗi ngăn là một vị
trí thiết bị của từng mơn. Sắp xếp như vậy, khi người cán bộ thiết bị hoặc giáo viên
cần sử dụng thiết bị của môn nào, của lớp nào có thể tìm thấy ngay khơng phải mất
cơng tìm kiếm.
+ Các TBGD được đánh mã số theo sơ đồ. Nghĩa là mỗi thiết bị đã nằm
trong phòng thiết bị đều có tên, có mã số và vị trí nhất định. Như vậy rất tiện cho
việc lấy ra sử dụng và khi cất cũng để đúng vị trí. Ngăn nắp, khoa học là một trong
những nguyên tắc cần thiết của bảo quản.
+ Áp dụng linh hoạt các kiểu sắp xếp thấp ở ngoài, cao ở trong, bé ở ngồi,
to ở trong. Những đồ vụn vặt có thể để trong khay. Những đồ dùng thường xuyên
sử dụng thì ưu tiên để ở vị trí dễ lấy nhất như xếp đặt ở phía ngồi, hoặc ở vị trí
vừa tầm lấy. Nếu TBGD là tranh ảnh, biểu bảng,…cần được treo vào các giá tự
thiết kế gắn trên tường hoặc các giá treo theo từng phân môn. Tranh ảnh hiện nay
được trang bị khá nhiều nên ngay từ đầu cần được phân theo chương trình, theo

học kỳ, theo từng lớp, từng mơn để dễ lấy, tránh sự quá tải cho các giá treo, đảm
bảo thẩm mỹ để tạo tâm thế tốt cho giáo viên và học sinh.
Tóm lại, TBGD để trong phịng cần thực hiện theo nguyên tắc dễ tìm, dễ
thấy và dễ lấy. Sắp xếp TBGD theo nguyên tắc này người phụ trách thiết bị sẽ luôn
đáp ứng được nhu cầu của giáo viên và học sinh một cách nhanh nhất.
* Xây dựng hệ thống sổ sách:
TBGD dạy học khi giáo viên mượn phải được ký vào sổ theo dõi mượn trả.
Khi giáo viên trả TBGD cán bộ phụ trách thiết bị cần kiểm tra kỹ, nếu mất mát, hư
hỏng cần có biện pháp xử lý kịp thời, cụ thể. Nếu coi thường cơng việc này sẽ dẫn
đến thất thốt thiết bị, xếp đặt lộn xộn và như vậy sẽ mất nhiều cơng tìm kiếm cho
các lần sử dụng tiếp theo.
19


Mẫu sổ theo dõi mượn, trả TBGD:
Họ và tên
người mượn

Mục đích
sử dụng

Tên TBGD

Ngày
mượn

Ký
tên

Ngày

trả

Ký
tên

Khi nhận các TBGD được cấp , hay thiết bị do nhà trường tự trang bị hoặc TBGD
do giáo viên tự làm cán bộ phụ trách thiết bị cũng cần có sổ để nhập TBGD và
thống kê được số TBGD hiện có.
Mẫu sổ nhập thiết bị:
Tên TBGD
được trang
bị

Ngày

Tình trạng
của TBGD

Người giao
(ký tên)

Số lượng

Người nhận
(ký tên)

Cuối mỗi năm học ban CSVC, TBGD cùng cán bộ phụ trách thiết bị cần
kiểm kê lại tồn bộ số TBGD nhà trường có, đánh giá được tình trạng của thiết bị
và tần suất sử dụng theo mẫu sổ sau:
Sổ theo dõi tình trạng TBGD :

Tên
TBGD

Tình trạng
Cịn
Mất Hỏng
tốt

Tần suất sử
dụng ( Số lần

Hiệu quả sử dụng
Tốt

Khá

TB

Yếu

Đề
xuất

Hệ thống sổ sách dùng để giúp cán bộ thiết bị quản lý thiết bị tiện lợi hơn,
nếu biết cách ghi chép khoa học thì khi tìm, khi kiểm tra cũng rất dễ dàng. Nhà
trường cần trang bị cho phịng thiết bị một máy vi tính để tiện cho việc quản lý hệ
thống TBGD trên máy.
c.Tăng cường công tác kiểm tra đánh giá việc xây dựng, sử dụng và bảo
quản TBGD :
Kiểm tra gồm điều tra, xem xét, đánh giá q trình quản lý và sử dụng

TBGD có hiệu quả, có phù hợp với mục tiêu, kế hoạch chuẩn mực, quy chế đã đề
20


ra hay khơng; chỉ ra những lệch lạc, từ đó có thể xác định lại phương hướng, mục
tiêu, điều chỉnh, uốn nắn, giúp đỡ nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả sử dụng
TBGD.
Kiểm tra để tạo lập mối liên hệ thông tin ngược trong quản lý TBGD. Việc
sử dụng TBGD trong quá trình dạy học phức tạp, đa dạng, phong phú song khơng
được phép sai lầm. Do đó, Phó hiệu trưởng cần thường xuyên kiểm tra để phát
hiện, phòng ngừa, đánh giá chính xác nhằm động viên, nhắc nhở, điều chỉnh kịp
thời cho phù hợp với mục tiêu đề ra.
Người cán bộ quản lý có thể kiểm tra đột xuất hoặc định kỳ, không nhất thiết
phải dự giờ, thăm lớp mới có thể nắm bắt được tình trạng sử dụng TBGD của giáo
viên. Hiệu trưởng có thể xem mẫu phiếu đăng ký sử dụng TBGD của giáo viên đã được
đăng ký tại phịng thiết bị sau đó có thể đột xuất kiểm tra một vài lớp, một vài giáo
viên, qua đó có thể thấy rõ giáo viên có thực sự sử dụng TBGD hay không?
Thông qua các buổi kiểm tra chun mơn hay kiểm tra tồn diện giáo diên,
Phó hiệu trưởng có thể nắm bắt được kỹ năng sử dụng, khai thác TBGD của giáo
viên, cũng có thể nắm bắt được tình trạng của một số TBGD nhà trường hiện có.
Cũng cần kiểm tra cơng việc của cán bộ phụ trách thiết bị thông qua việc
kiểm tra sự sắp xếp phịng thiết bị, thơng qua hệ thống sổ sách hay qua trao đổi với
giáo viên.
Nói chung, có nhiều hình thức để kiểm tra, nhưng quan trọng là sau khi kiểm
tra Hiệu trưởng cần có những kết luận, đánh giá đúng mức, lấy đó làm cơ sở để xét
khen thưởng và kỷ luật một cách phân minh rõ ràng. Thông qua kiểm tra giúp sửa
chữa kịp thời hầu hết các lệch lạc có thể xảy ra đồng thời khuyến khích động viên
cái tốt, truyền bá những kinh nghiệm hay trong thực tiễn. Làm như vậy mới phát
huy được tác dụng của công tác kiểm tra.
3.3 Điều kiện thực hiện giải pháp

TBGD là điều kiện khơng thể thiếu trong q trình dạy học. Vai trò và
những khả năng sư phạm của nó đã được lý luận dạy học khẳng định. Phó hiệu
trưởng phụ trách TBĐD dạy học phải là người có nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, vị
trí, vai trị của TBGD trong mọi quá trình sư phạm của nhà trường, đồng thời làm
21


cho các thành viên của hội đồng sư phạm và học sinh thấy rõ mối quan hệ giữa
TBGD với phương pháp và chất lượng dạy học và là người chịu trách nhiệm quản
lý toàn diện TBGD, đồng thời là người có trách nhiệm bảo quản, sử dụng và phát
huy hiệu quả của TBGD trong mọi vấn đề đặt ra bằng mọi biện pháp.
Tham mưu với Hiệu trưởng nhà trường làm tốt cơng tác xã hội hố giáo dục,
tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân và chính quyền địa phương, huy động mọi nguồn
lực để từng bước xây dựng và hoàn thiện hệ thống TBGD đáp ứng nhu cầu đổi mới
giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
Trang bị TBGD phải tiến hành đồng bộ với việc xây dựng cơ sở hạ tầng và các
điều kiện để sử dụng PTKTDH hiện đại.Cần bồi dưỡng nâng cao nhận thức, tập
huấn kỹ năng nghiệp vụ sử dụng, khai thác TBGD, tăng cường biện pháp hành
chính trong việc sử dụng và bảo quản TBGD,…Tổ chức tốt các phong trào hội
giảng hội học, phong trào tự làm và sưu tầm TBGD
Thực hiện chế độ kiểm tra, kiểm kê theo định kỳ và đột xuất, đặc biệt khi có
những thay đổi về tổ chức, biến động do chủ quan hay khách quan. Thông qua
kiểm tra đánh giá chính xác và khen thưởng chính đáng những tập thể và cá nhân
có thành tích cao, kịp thời nhắc nhở, giúp đỡ giáo viên chưa có ý thức sử dụng
TBGD, điều chỉnh kịp thời những thiếu sót, bất hợp lý trong công tác quản lý,
làm cơ sở để xây dựng kế hoạch lần sau.
3.4. Kết quả
Từ thực tế thực hiện trong năm học 2014 - 2015 của vấn đề nghiên cứu đã
thu được kết quả là:
- Tìm hiểu được cơ sở thực tiễn và cơ sở lý luận của vấn đề.

- Điều tra được thực trạng công tác quản lý thiết bị đồ dùng dạy học nhằm
nâng cao chất lượng giảng dạy ở trường Tiểu học.
- Xây dựng được một số biện pháp giúp Phó hiệu trưởng nhà trường trong
công tác quản lý thiết bị đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở
trường Tiểu học.
Với các biện pháp trên năm học 2014 - 2015 áp dụng tại trường tiểu học
Quyết Thắng đã đạt được kết quả như sau:
22


- Cơ sở vật chất thiết bị đồ dùng dạy học được nhà trường đầu tư ngày càng
hoàn thiện.
- Giáo viên nhà trường đã tích cực sưu tầm và làm đồ dùng dạy học có giá trị
sử dụng trong các tiết học.
- 100% giáo viên đẫ sử dụng các thiết bị đồ dùng dạy học và 50% giáo viên nhà
trường đã sử dụng phịng học thơng minh trong các tiết học và đạt hiệu quả cao.
- 100% giáo viên nhà trường thành thạo tin học, khai thác được các thông tin
trên mạng và thiết kế được các Bài giảng điện tử để giảng dạy một cách có hiệu quả.
- Hệ thống sổ sách theo dõi mượn trả đồ dùng dạy học khoa học, dễ theo dõi.
- Đồ dùng dạy học trong phòng thiết bị được sắp xếp khoa học, gọn gàng, đễ
tìm,dẽ lấy.
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1.Kết luận:
Qua nghiên cứu của bản thân, so sánh đối chiếu lý luận và thực tiễn của vấn
đề, qua tìm hiểu thực trạng trường Tiểu học nơi tôi công tác, tôi mạnh dạn đề xuất
một số biện pháp quản lý của Phó hiệu trưởng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng
TBGD trong nhà trường. Hy vọng với các biện pháp nêu trên, nhà trường có thể
xem xét nghiên cứu và thực hiện dần từng bước để trong những năm tới nhà trường
sẽ có được một hệ thống TBGD hoàn thiện và sử dụng, khai thác chúng một cách
hiệu quả nhất góp phần quan trọng nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường,

nâng cao uy tín và vị thế của nhà trường trong cộng đồng.
2. Kiến nghị.
Để đề tài được thực hiện một cách thuận lợi, TBGD được sử dụng hiệu quả,
tôi xin có một số ý kiến đề xuất sau:
* Đối với các công ty sản xuất TBGD :
- Cần sản xuất các TBGD đạt tiêu chuẩn về tính chính xác, tính thẩm mỹ,
tính sư phạm, giá thành hợp lý và độ bền cao.
- Sản xuất TBGD đồng thời với việc in ấn các tài liệu hướng dẫn sử dụng,
khai thác TBGD.
* Đối với cấp trường và giáo viên:
23


- Đảm bảo các điều kiện cần thiết như trong phần biện pháp đã đề cập.
- Tăng cường giao lưu, học hỏi, tham khảo cách làm của trường bạn. Chủ
động tiếp cận chương trình sách giáo khoa mới, các phương tiện dạy học hiện đại,
các tài liệu tham khảo, nâng cao tinh thần trách nhiệm, tích cực, chủ động trong
việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học với sử dụng TBGD.
Mạo Khê, ngày 25 tháng 3 năm 2015
Người viết

Hoàng Thị Thu Hà
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO - PHỤ LỤC
1. Trịnh Anh Cường - Quản lý CSVC và TBGD trong trường tiểu học – Giáo trình
đào tạo cử nhân quản lý giáo dục tiểu học.Trường Cán bộ
QLGD & ĐT.Hà Nội, 2005.
2. Trần Quốc Đắc

(Tái bản lần thứ nhất – 2004 ). Một số vấn đề lý luận và thực
tiễn của việc xây dựng, sử dụng CSVC & TBGD ở trường

phổ thơng Việt Nam.

3. Hồng Đức Nhuận Cải tiến TBGD nhằm đổi mới phương pháp dạy học ở
trường phổ thông – TTKHGD SỐ 53.
4. Ngơ Quang Sơn

Vai trị của TBGD và việc đánh giá hiệu quả sử dụng TBGD
trong quá trình dạy học tích cực. Thơng tin quản lý giáo dục
số 3 năm 2005.

5. Ngô Quang Sơn

Quản lý CSVC & TBGD – Bài giảng lớp cử nhân quản lý
Bắc Giang.

6. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII, VIII, IX.
7. Văn kiện hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành trung ương Đảng khoá VIII.
9. Nghị quyết 40 - Quốc hội khố X.
8. Luật hiáo dục, NXB Chính trị quốc gia – Hà Nội 2005.
24