Thao tác lập luận bình luận

Tuần: 27
Tiết: 99
Soạn ngày: 18.3.08
THAO TÁC LẬP LUẬN BÌNH LUẬN
A/. Mục tiêu bài học: Giúp HS:
- Nắm được mục đích, yêu cầu và cách bình luận.
- Thấy được học bình luận không chỉ là học một thao tác lập luận thông thường mà còn góp phần rèn
luyện một phẩm chất mà con người hiện đại rất cần phải có.
B/. Tiến trình tổ chức dạy học:
I/. Ổn đònh: - Kiểm tra só số, vệ sinh, ánh sáng lớp học.
- Nhắc HS gấp tập lại để kiểm tra bài cũ.
II/. Kiểm tra:02 HS.
1/. Trình bày đôi nét về tác giả A.P. Sê-Khốp và chủ đề truyện ngắn “Người trong bao”?
2/.Chân dung Bê-li-cốp được miêu tả như thế nào?
III/. Bài mới: Trong văn học nghò luận, người ta vận dụng những thao tác lập luận khác nhau. Bình luận
là một trong những thao tác lập luận không thể thiếu. Vậy mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình
luận là gì? Cách bình luận như thế nào? Tiết học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu những điều đó và bước
đầu rèn luyện kó năng bình luận.
Hoạt động của Thầy và Trò Nội dung cần đạt
? Bình luận nhằm mục đích gì?
Không thể bình luận với những ai còn chưa biết về
điều bình luận. Vì họ sẽ không thể hoặc không
muốn nghe. Cũng không ai nghe ta bình luận khi ý
kiến của ta không khác gì với những ý kiến mà
mọi người đều biết và đều nhất trí.
=> Thực hiện công việc bình luận bằng những ý
kiến riêng về điều bình luận. Với những ai biết,
quan tâm, có ý kiến về điều bình luận. Để xác
đònh đúng/ sai, hay/ dở, phải/ trái...
a/? Trong đoạn trích đó, tác giả có nhận đònh, đánh
giá đúng/ sai, hay/ dở... không? (có)

? Có bàn bạc sâu rộng vấn đề được nói đến
không? (có). Đích cuối cùng của những lời nhận
đònh,đánh giá, bàn bạc đó là gì? (cần phải lập
khoa luật)
b/? Nguyễn Trường Tộ có lí do để viết... đạo đức?
(không)
c/? Dựa vào nhận thức và ý nghóa của từ bình luận
trong mục I, anh (chò) thấy “Xin lập khoa luật” có
phải là đoạn trích có tính chất bình luận không? Vì
sao không thể coi đây là một đoạn trích chứng
minh hay giải thích? (Không thể coi đây là đoạn
I/. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình
luận:
1/. Mục đích Đánh giá và bình luận.
- Đánh giá: Xác đònh phải/ trái, đúng/ sai, hay/
dở...
- Bàn luận: Trao đổi ý kiến với người đối thoại.
2/. Tìm hiểu đoạn trích “Xin lập khoa luật” của
Nguyễn Trường Tộ (Ngữ văn11 tập I)
trích chứng minh hay giải thích vì trong đoạn trích
có sự đánh giá và bàn luận chứ không đơn thuần
là làm cho người đọc (nghe) hiểu và tin vào điều
nói tới.
? Tại sao có thể nói rằng: con người hôm nay cần
biết bình luận, dám bình luận và do đó phải nắm
vững kó năng bình luận?
* Giải thích:giúp người đọc (nghe) hiểu nhận đònh
được nêu -> hướng về con người chưa hiểu.
* Chứng minh: giúp họ tin rằng nhận đònh ấy là có
căn cứ trong sự thật -> hướng về con người chưa

rõ, chưa tin.
* Bình luận: đánh giá và bàn bạc.
=> Lập luận bình luận là để dành cho những người
đã biết, đã có ý kiến về hiện tượng (vấn đề) nào
đó, nhưng ý kiến của họ còn khác với ý kiến của
người bình luận.
- Mục đích: đề xuất và thuyết phục người đọc
(nghe) tán đồng với nhận xét, đánh giá, bàn luận.
- Yêu cầu:
+ Đưa ra được những nhận đònh, đánh giá đúng/
sai và bàn bạc sâu rộng về vấn đề tai nạn giao
thông.
3/. Muốn làm cho ý kiến bình luận có sức thuyết
phục người đọc (nghe) thì phải nắm vững kó năng
bình luận. Vì khi nắm vững kó năng thì mới biết
cách tổ chức các luận điểm, luận cứ nhằm đạt tới
mục đích bình luận.
Ngoài ra, khi nắm vững kó năng bình luận thì
người trình bày dễ trình bày, người nghe dễ tiếp
nhận.
4/. Con người hôm nay cần biết bình luận và dám
bình luận. Vì đang sống trong một thời đại văn
minh, dân chủ, con người đều phải có quyền và
trách nhiệm tham gia giải quyết các vấn đề trong
xã hội; Các quan điểm, ý kiến có tinh thần xây
dựng đều được trân trọng và khuyến khích -> phải
nắm vững kó năng bình luận.
II/. Cách bình luận:
1/. Bước 1: Nêu hiện tượng (vấn đề) cần bình luận.
2/. Bước 2: Đánh gía hiện tượng (vấn đề) cần bình

luận
3/. Bước 3: Bàn về hiện tượng (vấn đề) cần bình
luận.
* Ghi nhớ: SGKtr73.
III/. Luyện tập:
1/. Bình luận không phải là sự kết hợp của hai
kiểu lập luận giải thích và chứng minh. Khác nhau
là do mục đích.
2/. Đoạn trích trong SGKtr73,74 có sử dụng thao
tác bình luận. Vì căn cứ vào mục đích, yêu cầu và
cách bình luận
+ Nhựng nhận đònh, đánh giá có cơ sở.
+ Quan điểm của người bình luận rõ ràng, lập luận
chặt chẽ, bố cục mạch lạc, lời văn bình luận chính
xác, trong sáng.
- Tiến hành đủ 3 bước trong cách bình luận. 3/. GV hướng dẫn HS về nhà làm.
IV/. Củng cố: Gọi 1,2 HS nhắc lại nội dung bài vừa học.
V/. Dặn dò: Học bài và chuẩn bò bài “Người cầm quyền khôi phục uy quyền”.
Giáo viên nhận xét và xếp loại tiết học.