HIV VÀ THAI
• Tỉ lệ lây truyền:
- 15-45%: khi không có can thiệp nào ngăn ngừa
lây truyền từ mẹ sang con
- <5%: nếu có can thiệp
HIV VÀ THAI
• Các yếu tố ảnh hưởng:
1. Những yếu tố thuộc về HIV:
Nồng độ HIV trong máu mẹ
HIV VÀ THAI
2. Những yếu tố thuộc về người mẹ:
- Tình trạng miễn dịch
- Dinh dưỡng
- Thói quen: hút thuốc lá, ma túy, quan hệ tình
dục không an toàn
- Nhiễm HIV trong lúc mang thai, mắc các bệnh
lây qua đường tình dục
HIV VÀ THAI
3. Những yếu tố liên quan thai kỳ:
- Bánh nhau
- Ối vỡ sớm
- Mổ lấy thai
- Một số yếu tố của cuộc sanh: chảy máu, cắt
tầng sinh môn, sanh giúp…
HIV VÀ THAI
4. Những yếu tố thuộc về trẻ:
- Di truyền
- Sanh non
- Bú mẹ
XỬ TRÍ
• Tư vấn việc lây truyền HIV từ mẹ sang con
• Thai dưới 22 tuần: tư vấn về phá thai hoặc giữ
thai
• Thai từ 22 tuần: quản lý và điều trị
XỬ TRÍ
• Nếu xin phá thai:
- Tùy tuổi thai để tiến hành phá thai
- Tư vấn các biệp pháp tránh thai sau phá thai
- Sau phá thai, chuyển thai phụ về Trung tâm
Phòng chống AIDS để quản lý và điều trị theo
mã số
XỬ TRÍ
• Nếu muốn giữ thai:
- Quản lý thai nghén
- Tư vấn về nguy cơ lây truyền cho con và khả
năng phòng bệnh
- Tư vấn hỗ trợ tinh thần, dinh dưỡng
- Tập huấn sẵn sàng điều trị ARV và thực hành
tuân thủ ARV
Điều trị ARV cho PNMT nhiễm HIV
1. Bắt đầu điều trị ARV cho PNMT:
Chỉ định:
-. Giai đoạn LS 4: bất kể CD4
-. Giai đoạn LS 3, CD4 < 350 TB/mm3
-. Giai đoạn LS 1,2, CD4 < 250 TB/mm3
-. Nếu không làm được XN CD4, chỉ định điều trị
khi giai đoạn LS 3,4
Điều trị ARV cho PNMT nhiễm HIV
Phác đồ ưu tiên: AZT + 3TC + NVP
- Sử dụng trong suốt thời gian mang thai, trong khi sinh
và sau sinh
- Theo dõi chặt chẽ chức năng gan, nhất là PNMT có
CD4 250-350 TB/mm3
- XN ALT, Hb lúc bắt đầu điều trị, 2 tuần/lần/tháng đầu,
1 tháng/lần/tháng 2-4, sau đó 1-3 tháng/lần
- Thay sang phác đồ phù hợp khi có độc tính với gan, HB
< 8 g/l
Điều trị ARV cho PNMT nhiễm HIV
Phác đồ thay thế:
- Khi không sử dụng được AZT: thay bằng d4T hoặc ABC
- Phát ban hoặc ngộ độc do NVP:
AZT + 3TC + EFV (thai > 12 tuần)
AZT + 3TC + LPV/r
AZT + 3TC + ABC
- Sau sinh:
+ tiếp tục phác đồ đang điều trị
+ chuyển về phác đồ chính
Điều trị ARV cho PNMT nhiễm HIV
Liều lượng:
AZT 300 mg 2 lần/ngày
3TC 150 mg 2 lần/ngày
NVP 200 mg 1 lần/ngày/2 tuần đầu, sau đó 2 lần/ngày
d4T 30 mg 2 lần/ngày
EFV 600 mg 1 lần vào buổi tối
LPV/r 400mg/100mg 2 lần/ngày
ABC 300 mg 2 lần/ngày hoặc 600 mg 1 lần/ngày
Điều trị ARV cho PNMT nhiễm HIV
2. PN đang điều trị ARV thì mang thai:
- Đang sử dụng phác đồ có EFV và thai < 12
tuần: thay EFV bằng NVP 200 mg x 2 lần/ngày
- Có thể tiếp tục phác đồ có EFV trong 3 tháng
cuối và 3 tháng giữa, nếu có chỉ định
Điều trị ARV cho PNMT nhiễm HIV
3. Điều trị dự phòng cho trẻ sinh ra từ các bà mẹ
điều trị ARV:
- Mẹ điều trị ARV trước sinh trên 4 tuần:
Siro AZT 4 mg/kg 2 lần/ngày x 7 ngày
- Mẹ điều trị ARV trước sinh chưa đủ 4 tuần:
Siro AZT 4 mg/kg lần/ngày x 4 tuần
Điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang
con bằng ARV
Chỉ định:
- PNMT nhiễm HIV chưa đủ tiêu chuẩn điều trị ARV
- PNMT nhiễm HIV đủ tiêu chuẩn điều trị ARV nhưng
không có điều kiện điều trị ARV
- PNMT nhiễm HIV không được quản lý trong thời kỳ
mang thai hoặc phát hiện nhiễm HIV muộn khi chuyển
dạ, khi đẻ
- Trẻ sinh ra từ những bà mẹ nhiễm HIV
Điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang
con bằng ARV
1. Phác đồ ưu tiên AZT + liều đơn NVP:
Mẹ
Khi mang thai AZT 300 mg x 2 lần/ngày, uống hằng ngày từ tuần thứ 14
hoặc ngay khi phát hiện nhiễm HIV sau tuần 14 cho đến khi
chuyển dạ
Khi chuyển dạ AZT 600 mg + NVP 200 mg + 3TC 150 mg
Sau đó 12 giờ 1 lần AZT 300 mg + 3TC 150 mg cho đến khi đẻ
Con
Sau đẻ
AZT 300 mg + 3TC 150 mg ngày 2 lần trong 7 ngày
Ngay sau khi
sinh
NVP liều đơn 6 mg, uống 1 lần ngay sau khi sinh + AZT 4
mg/kg uống ngày 2 lần
Sau sinh
Tiếp tục AZT 4 mg/kg uống 2 lần một ngày trong 7 ngày
Điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang
con bằng ARV
2. PNMT phát hiện nhiễm HIV trong lúc chuyển
dạ:
Mẹ
Khi chuyển dạ
NVP 200 mg + AZT 600 mg + 3TC 150 mg
Sau đó mỗi 12 giờ AZT 300 mg + 3TC 150 mg cho đến lúc sinh
Sau sinh
AZT 300 mg + 3TC 150 mg 2 lần/ngày x 7 ngày
Con
NVP liều đơn 6 mg uống 1 lần ngay sau sinh + AZT 4 mg/kg 2
lần/ngày x 4 tuần
Điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang
con bằng ARV
Lưu ý:
- PNMT có XN HIV (+) lúc chuyển dạ: tư vấn và
điều trị dự phòng ngay, làm chẩn đoán khẳng
định sau. Nếu XN khẳng định (-): ngừng các can
thiệp dự phòng
- Không sử dụng ARV dự phòng cho mẹ khi tiên
lượng mẹ sẽ sinh trong vòng 1 giờ. Vẫn sử dụng
phác đồ dự phòng ARV cho con
XỬ TRÍ
Trong cuộc sinh:
- Đảm bảo nguyên tắc vô khuẩn
- Hạn chế các thủ thuật: bấm ối, mổ lấy thai…
- Tắm cho trẻ ngay sau khi sinh
XỬ TRÍ
Sau sinh:
- Cấp phát đủ liều thuốc ARV cho mẹ và trẻ
được xuất viện sớm
- Chuyển tiếp đến cơ sở chăm sóc và điều trị
HIV
- Tư vấn nguy cơ lây nhiễm HIV qua sữa mẹ,
dùng các sản phẩm thay thế nếu có thể