SKKN vận dụng phương pháp dạy học tích cực vào giảng dạy tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa của nguyễn minh châu trong chương trình ngữ văn 12

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
V

,
T

T

-

,

, ẹ

ú

ĩ ,

,
,
ĩ,

N
T

ẩ
,
,

,
,

,… S

T

trong khi a
,

bao

:“

…

ú

ú
,

,

,
ú

T

,

ẹ

ẩ

–

“
ẩ ,
,

xa

“Vận dụng phương

sinh làm trung tâm.

pháp dạy học tích cực vào giảng dạy tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của
Nguyễn Minh Châu trong chương trình Ngữ văn 12”.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận của vấn đề

1


,
,

G -ki “

,

.

?
T
,

,
,
ẹ

,

,

,… D
úý

ú
ẹ

ẹ
,

,
T

ẩ

,
T

,

,
T

,

T

-

,

T

“

“

“
g
,

hình thành
ẹ

,

,

,

,…
,

T

,

G

“

,

…
… Q

ẹ

,
,

ẹ
,

a

,

,

Khi b

,n

T

2

“


“
.
T

,

Chiếc thuyền

ngoài xa

Gú
,
,

2. Thực trạng vấn đề
K

“

ng

,

“

G

,

ẩ

,

,
, ĩ

,

ẩ
,

,
-S

T

T

-2014 nhóm chuyên môn

Y
,

,

ú
ú

ú

,

ẩ

ú

,

,

,

,
,

ẩ
ú

ẹ

3


ú
,
,
Chiếc thuyền ngoài xa
,
ĩ

,

T

t, nhà

ẹ

,
ẩ

mà là

,

ú

,

ẹ

khám phá
3. Giải quyết vấn đề

3.1. Lí luận về phương pháp dạy học tích cực
D

ú

,

,
,
"T

"

,

D

,
ĩ

-

ĩ

,

,

ĩ

D

,
,

ĩ
,

,
,
,
D

,
,
4


,

T
,
,

"D

"D

"

"

3.2 Một số phương pháp dạy học tích cực
3.2.1. Phương pháp gợi mở - vấn đáp
-G
,

-

+V
,

+

–

,
è

,
– nhìn.
- Ví dụ minh họa:
K

“

T

tìm

,
+T

“

?

+S

?

+T
ĩ Phùng?
+E

é

trong t
5

?


+Ý

ĩ

“

?

3.2.2. Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề
ú

ẵ

, ỹ

ẵ

,
-

•T
•T
•S

T

-T
,
,

, ỹ

- Ví dụ minh họa: K

…

“

,

Theo em,
?

?
,

ý

,

3.2.3. Phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ
4

-

T ỳ

,

,
,

- Quy trình thực hiện
Bước 1
-T

,

.
,

.

Bước 2
-

,

,

.
6


-T

ý

,

.

-

hóm.

Bước 3 T

,

-

.

-T

.
,

- Giáo viên

.

- Ví dụ minh họa:
«

Khi d

», giáo viên chia nhóm c
:

* Nhóm 1: T

,

* Nhóm 2: T

.

,

* Nhóm 3: T

ẩ

* Nhóm 4: T
,
é,

báo c
3.2.4. Phương pháp dạy học bằng bản đồ tư duy
a. Khái niệm
T

T

z ,
é
ý

Ở

ý

Ý
ý

ý
,
T

b. Phương thức tạo lập
- Bước 1

7

ý

sung


+
ú

ú

S

õ

ràng.
+

+

,

,

,

- Bước 2
+T

àm

+T
+T

é

- Bước 3 T

ý

.
+K

ý

+

,

+
T

,

ú

ú

+ S

,
,

…

+ Nên dùng các
õ

ú

úý

+T

ú
ý

ý

8


- Bước 4

ú
ú

ý

ú

3.3. Giáo án thực nghiệm

14/2/2014
Tiết 70 +71:
CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA
Nguyễn Minh Châu
I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
é

-

,

ẩ
ẩ

+S

ĩ

ĩ

é
ẹ

chài.
+

,

,

2. Kĩ năng:
,

-

,
,

-

ẩ
,

ẩ

3. Thái độ: T

ĩ
,

4. GD kĩ năng sống Kĩ

,

,

.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
-G
- S

T

ẩ
ẩ

ĩ

.

III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: T

ẩ

9

T


- Câu hỏi cho Hs yếu, Tb:

ý

ĩ

?
- Câu hỏi cho Hs khá, giỏi: T
ẩ

?

3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

* Hoạt động 1: Tổ chức tìm hiểu chung
é

-

D

ẩ

-

-T

8
I. Tìm hiểu chung:

G
ý

Y

?

1. Tác giả
Q ỳ
-

- 1989) quê
A
,

ẩ
T

- T

?

ý

Ô
ú

-

ý
ẩ
?
ẩ
?
ý

,

,

,

T

SGK
T
,

- S
,
1 Hs Tb trình bày -> G

G

ẩ

2. Tác phẩm:
- T
ẩ
,

,

-> G

ý

- Sáng tác 1983,
ĩ

* Hoạt động 2: Đọc văn bản:
10


-T
-G
S
-

, II: Đọc văn bản:
1. Đọc.
2. Tóm tắt.

T
,

-G
é
các ý chính.
* Hoạt động 3: Đọc- hiểu văn bản
,

-T

-

,
III. Đọc- hiểu văn bản:
1. Ý nghĩa nhan đề.

-G

ý

ý
ĩ

ý

, +

ĩ

+
*

ĩ

ĩ

ý
-> G

,ẩ

é,

,
* T

ĩ

ẹ

*
ẹ
,
GV tổ chức cho HS Tìm hiểu tình
huống truyện thông qua hai phát
hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
qua hệ thống câu hỏi gợi mở: Phát
hiện thứ nhất:

+G
ĩ
?
?
“cảnh
đắt trời cho”?
+
ĩ,
“

i thuyền in m t n t mơ h lo

2. Tình huống truyện: Phát hiện của
người nghệ sĩ nhiếp ảnh:
. Phát hi n th nhất về hung cảnh
thi n nhi n ho n m
òng,
,

kích”

“phục

ý
-

ĩ

ẹ
,

“m t bức tranh mực tàu của m t danh
hoạ thời cổ”:
11


nho vào b u sương m màu trắng
sữa c pha đ i ch t màu h ng do ánh
m t trời chiếu vào”
“Vài b ng người lớn lẫn trẻ con
ng i im phăng phắt như tượng trên
chiếc mui khum khum, đang hướng
m t vào bờ”

“đắt”
,
ẹ
“toàn b khung cảnh từ đường n t
ú
đến ánh sáng đều hài hoà và đẹp”,
“m t vẻ đẹp thực đơn giản và toàn
bích”
- Tâm trạng, cảm nhận của người
T
;
,
nghệ sĩ:
,
G

é,

+ GV:

ĩ
ỡ
?

T

-> Gv

+ “bối rối”,
“trong trái tim
như c cái gì b p thắt vào”

+ “khám phá thấy cái chân lí của sự c T
toàn diện, khám phá cái khoảnh khắc
trong ng n của tâm h n…”, “phát
hiện ra bản thân cái đẹp chính là đạo
đức”.

+ GV:
ú
ẹ
,
ĩ
câu nói: “bản thân cái đẹp chính là
đạo đức”?
- S
ý

K ,G
é,
- G
é , tích hợp giáo dục
thẩm m : Vẻ đẹp con người kh ng
phải ở hình thức mà chính là ở tâm
h n con người.
4. Tổng kết và HDHT:
-G
ẩ
-G
ẩ
T
+
ĩ

ú
,

,
ĩ

,
,

,

;
ẩ
12

+

,ý

ĩ

18/2/2014
Tiết 71: CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA
Nguyễn Minh Châu
(Tiếp)
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Câu hỏi dành cho Hs Tb, Yếu:
ẩ ?
- Câu hỏi dành cho hs khá, giỏi:
ĩ
?
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
HS
* HĐ3: Đọc - hiểu văn bản (Tiếp theo):
ĩ,
,

-

,

-

;
-T

’
III. Đọc- hiểu văn bản:
2. Tình huống truyện:Hai phát hiện của
người nghệ sĩ nhiếp ảnh:
b. Phát hi n th h i về hi n thực nghi t
ngã củ con người
-

G
ĩ

ý

ĩ
,
ĩ

+ GV:
Y ,

?
T

, õ é

ẹ

+ T
bà:
,
,
“cam chịu đ y nhẫn nhục”.
+
,

>

,

,

,

+ GV:

+ T
é
“như m t viên đạn trên
đường lao tới đích”
,
ẹ
- Thái độ của người nghệ sĩ:
+ “Chết l ng”,
“kinh ngạc đến mức, trong
mấy ph t đ u, t i cứ đứng há m m ra mà

13


? nhìn”
 A

ĩ,

ẹ
,

,G
+ K

,
“vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy

nhào tới”


+ GV: Q
ĩ

c. Ý nghĩa của hai phát hiện:
ẹ "toàn bích, toàn thiện" mà
,
,
A
,
,

,
?
ĩ

+ HS:
- G

ý

,

-

,

é
ý

,

,

ẹ ,
,

ẹ -

,

- ác.
ĩ

-

,
,
trong.
3. Người đàn bà hàng chài và câu chuyện
đời tự kể:
GV tổ chức cho HS tìm hiểu - T n gọi “
,“
,“
->
->
Câu chuyện của người đàn bà
,
é
hàng chài ở toà án huyện qua
hệ thống câu hỏi:
- Ho n cảnh, l i lịch
- Giáo viên chia nhóm (4 nhóm)
+
,
+
hàng chài:
*
T
chài.
*

T

hàng chài.
*
T
*

4 T

ẩ

è ,

, ->
- Ngoại hình
+T 4 ,
,
+Á
…
->
,
- Số phận
;
14

,
è

,

,

,

,
,

,
,

,
,

D


ú
,

è

,

,

ú

ý,
-G

,

,

,
ẹ

->
é , rút + T
.
é,

ý

,

+
,

,

,

+G
+

è

,
,

ẹ,

,

…
=> S
- Phẩm chất, tính cách
+ Gi u lòng y u thương, coi trọng hạnh
phúc gi đình v hết lòng vì con cái
n. "Đàn
bà trên thuyền ch ng t i phải sống cho con,
ko thể sống cho mình như trên đất được".
+ Người đ n b vị th , có tâm hồn sâu sắc,
thấu hiểu lẽ đời, có cái nhìn to n di n với
cuộc sống
>T
,
án:
/S
, ú
ú ,
/R

é

é

ẩ
/
,

>
=>

ý

,

->

ú
->

,
,

=>

+ Sống âm thầm,
trọng
> Â
,
;

ín đáo, gi u lòng tự

,
>

a con.

,

,
,

15

ẹ


>

,

Tóm lại
+
ẹ,
+G
–

,

,
–

ú

+ T

ẹ

=> Q

,
,

,

,

,

+ GV: Tổng ết, hắc sâu, GD
tích hợp cho Hs Qua câu
,
õ K
,
,
,
,
;

é
"

"
4. Tổng kết và hướng dẫn học bài:
- Tích hợp giáo dục kĩ năng sống: G

S

,
,

ú
-T

,
ẩ

ẹ
,

Q

, ú

ú
-

,
ẩ

:

16

,

T

T

Ý

ẩ

ĩ

T

ẹ
ĩ

hàng chài
Ý

ĩ

4. Kết quả
Tá

ẩ

Chiếc thuyền ngoài xa
,

T

ẩ

. Tuy nhiên,
ý

b

T

6t
“

2-2013
“
.K
87.5%,

A1 là 85.8%, 12A5 là
A

5,2%.
ẩ
u: “Q

ẩ

“

,

ĩ

è

?

85,7% trên trung bình.
T

ẩ

n
T
,

17

,

K


III. KẾT LU N
S

ẩ

Chiếc thuyền ngoài xa

,

ú
,

ĩ,

,
,

ú

ĩ,
ẩ ,

,

ẩ

Q

ú

ý

Chiếc thuyền ngoài xa

ẩ

ĩ,

,

T
ẩ
ĩ,

T
,

góp ý,
ẩ

ú
,
T

T

18


19