Së GD&§T H¶I Phßng
Trêng THPT Lý Thêng KiÖt
®Õn dù c©u l¹c bé vËt lý
trêng THPT Lý Thêng KiÖt
Vai trò của thực nghiệm trong quá trình
học vật lý
Giúp ngưòi học nắm được bản chất của hiện tư
ợng vật lý , nắm vững các định luật vật lý
Giúp người học phát triển tư duy và khả năng
sáng tạo trong quá trình học tập
Làm cho việc học vật lý trở nên lý thú hơn , có
hiệu quả hơn
Các phương pháp tiến hành thí nghiệm
trong trường phổ thông
1) Tiến hành thí nghiệm trong phòng thí nghiệm của trường
2) Tiến hành các thí nghiệm ảo trên máy vi tính
3) Tiến hành các thí nghiệm đơn giản , với các dụng cụ tự tạo
, dễ tìm
* Mỗi phương pháp này đều có những ưu điểm riêng ,
người học vật lý phải biết cách thực hiện nhiều phư
ơng pháp khác nhau .
I) Mét sè thÝ nghiÖm ®iÓn h×nh thùc hiÖn trong PTN cña trêng
(Sö dông bé thÝ nghiÖm cña trêng THPT Marie Quirie )
1) Thí nghiệm về hiện tượng sóng dừng
*cơ sở lí thuyết :
Khi có hai sóng kết hợp truyền ngược chiêù nhau thì
sẽ tạo nên sóng dừng - đó là những sóng có nút và bụng
cố định trong không gian
Trên bộ thí nghiệm này chúng ta sẽ tạo ra sóng dừng trên
một sợi dây đàn hồi như sau:
2) Thí nghiệm về hiện từng va chạm đàn hồi xuyên tâm của
hai vật thể hình cầu
* Cơ sở lý thuyết :
Va chạm đàn hồi xuyên tâm là va chạm đàn hồi sao cho
tâm của hai vật tham gia va chạm nằm trùng với đường
thẳng chứa các véctơ vận tổc trước va chạm . Trong quá
trình va chạm , động lượng và cơ năng đều được bảo toàn
Trường hợp đặc biệt , khi hai vật tham gia va chạm có
khối lượng bằng nhau thì chúng sẽ trao đổi vận tốc cho
nhau sau quá trình va chạm
3) Thí nghiệm về hiện tượng rơi tự do của các vật
* Cơ sở lý thuyết :
Sự rơi tự do là sự rơi chỉ dưới tác dụng của trọng lực.
Khi rơi tự do , ở cùng một vị trí trên trái đất , các vật
đều rơi như nhau với gia tốc là g gọi là gia tốc rơi tự
do
Do đó , khi có hai vật rơi tự do ở cùng một độ cao thì
thời gian rơi của chúng là như nhau , không phụ thuộc
vào quĩ đạo rơi và được xác định là :
T =
g
h2
II ) Một số thí nghiệm ảo được thực hiện trên
máy vi tính
* Các thí nghiệm ảo là những thí nghiệm được mô phỏng
trên máy vi tính , trên cơ sở lý thuyết và các thí nghiệm
đã được thực hiện trong thực tế
Khi xây dựng một thí nghiệm ảo ,chúng ta có thể
sử dụng lại nhiều lần , nó có tác dụng lớn trong mô tả
các hiện tượng , các định luật vật lý ,giúp người học có
thể hình dung một cách chi tiết chính xác về bản chất
hiện tượng đó