Đánh giá khả năng phát thải khí nhà kính của hồ Thủy điện Sơn La

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
---------------------

PHẠM VĂN HOÀNG

ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG PHÁT THẢI KHÍ NHÀ KÍNH CỦA
HỒ THỦY ĐIỆN SƠN LA

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

HÀ NỘI - 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
---------------------

PHẠM VĂN HOÀNG

ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG PHÁT THẢI KHÍ NHÀ KÍNH CỦA
HỒ THỦY ĐIỆN SƠN LA

Chuyên ngành:

Khoa học Môi trường

Mã số:

60 44 03 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. Nguyễn Thị Thế Nguyên
Trường Đại học Thủy lợi
PGS.TS. Nguyễn Mạnh Khải
Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG HN

HÀ NỘI - 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi.
Các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc. Các số liệu sử
dụng, kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn do tôi tự tìm hiểu, phân tích một cách
trung thực, khách quan, phù hợp với thực tiễn của địa bàn nghiên cứu và chưa từng
được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Học viên

Phạm Văn Hoàng


LỜI CẢM ƠN
Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc nhất, tôi xin chân thành gửi tới TS.
Nguyễn Thị Thế Nguyên và PGS.TS Nguyễn Mạnh Khải đã tận tình hướng dẫn,
góp ý cho tôi trong quá trình thực hiện luận văn, đồng thời tạo mọi điều kiện
thuận lợi nhất để tôi sớm hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.
Lời cảm ơn sâu sắc tôi xin gửi đến ban Lãnh đạo Liên hiệp Khoa học công
nghệ Môi trường và Phát triển bền vững đã giúp đỡ và mọi tạo điều kiện thuận lợi
nhất để tôi có thể hoàn thành chương trình học tập trong thời gian qua.

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu nhà trường cùng toàn
thể các Thầy, Cô giáo trong nhóm Năng lượng môi trường và Khoa Môi trường Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội đã tận tình giảng
dạy, trao đổi kiến thức và hỗ trợ tôi trong suốt quá trình học tập nghiên cứu khoa
học đạt kết quả tốt nhất.
Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đối với gia đình,
nguồn động lực chính để tôi có sức mạnh vượt qua mọi khó khăn trong suốt quá
trình học tập và thực hiện luận văn này. Các anh, chị, em, bạn bè thân hữu đã luôn
động viên, khuyến khích và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập.
Dù đã rất cố gắng hoàn thành luận văn bằng tất cả lòng nhiệt tình và tâm
huyết, song chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót, tôi mong nhận được sự
góp ý chân thành từ quý Thầy, Cô giáo.
Hà Nội, ngày 25 tháng 2 năm 2016
Học viên

Phạm Văn Hoàng


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Sự cần thiết nghiên cứu của đề tài luận văn ............................................................1
2. Mục tiêu tiêu của đề tài ...........................................................................................2
3. Nội dung nghiên cứu ...............................................................................................2
4. Ý nghĩa của đề tài ....................................................................................................2
4.1. Ý nghĩa khoa học .................................................................................................2
4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn ........................................................................................2
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ..................................................................4
1.1. Cơ sở khoa học .....................................................................................................4
1.1.1. Cơ sở lý luận .....................................................................................................4
1.1.2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................11
1.2. Quá trình hình thành khí nhà kính từ một lưu vực tự nhiên ..............................12

1.2.1. Chu trình Cacbon trong một lưu vực tự nhiên ................................................12
1.2.2. Chu trình Cacbon trong một hệ sinh thái thủy sinh ........................................13
1.2.3. Sự hình thành khí Mêtan trong môi trường thủy sinh yếm khí........................14
1.3. Chu trình carbon trong một hồ chứa ..................................................................17
1.4. Những yếu tố ảnh hưởng tới khả năng phát thải khí nhà kính từ hồ thủy điện .19
1.4.1. Quá trình cacbon hữu cơ vào hồ chứa............................................................19
1.4.2. Các điều kiện dẫn đến sản sinh các loại khí nhà kính. ...................................20
1.4.3. Quy trình ảnh hưởng đến sự phân bố của khí nhà kính trong các hồ chứa: ..20
1.5. Lịch sử nghiên cứu khả năng phát thải khí nhà kính từ hồ thủy điện ................20
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................23
2.1. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ...................................................23
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu. ....................................................................................23
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................23
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ......................................................................23
2.2.1. Địa điểm nghiên cứu .......................................................................................23
2.2.2. Thời gian nghiên cứu ......................................................................................24


2.3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................26
2.3.1. Phương pháp kế thừa ......................................................................................26
2.3.2. Phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu ...................................................26
2.3.3. Phương pháp mô hình hồi quy ........................................................................26
2.3.4. Phương pháp lấy mẫu, bảo quản mẫu và phương pháp xác định ..................28
2.3.5. Phương pháp xử lý số liệu...............................................................................31
2.4. Thời gian lấy mẫu ..............................................................................................31
2.5. Cách tiếp cận giải quyết vấn đề nghiên cứu.......................................................32
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ..............................33
3.1. Đặc điểm khu vực nghiên cứu ...........................................................................33
3.1.1. Đặc điểm hồ chứa thủy điện Sơn La ...............................................................33
3.1.2. Điều kiện địa hình ...........................................................................................35

3.1.3. Điều kiện địa chất ...........................................................................................36
3.1.4. Thổ nhưỡng .....................................................................................................36
3.1.5. Điều kiện khí hậu ............................................................................................39
3.1.6. Điều kiện thủy văn ...........................................................................................43
3.1.7. Tài nguyên sinh vật và đa dạng sinh học lưu vực sông Đà ............................46
3.2. Đánh giá chất lượng nước hồ thủy điện Sơn La trước và sau tích nước............48
3.3. Xác định lượng khí CO2 và CH4 phát thải trên mặt hồ ......................................56
3.3.1. Kết quả đo khí CO2 .........................................................................................56
3.3.2. Kết quả đo khí CH4 .........................................................................................57
3.4. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành khí CO2, CH4 trong hồ thủy điện
Sơn La. ......................................................................................................................59
3.4.1. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 và nhiệt độ nước hồ ...........................................59
3.4.2. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với Oxy hòa tan (DO) .......................................61
3.4.3. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với COD ............................................................62
3.4.4. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với độ kiềm ........................................................64
3.4.5. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với tổng Nitơ .....................................................65
3.4.6. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với PO43-............................................................67


3.4.7. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với pH................................................................68
3.4.8. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với TDS ............................................................69
3.4.9. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với độ dẫn điện .................................................71
3.5. Xây dựng phương trình dự báo lượng phát thải khí CO2 và CH4 trên hồ thủy
điện Sơn La ...............................................................................................................72
3.5.1. Phương trình dự báo khả năng phát thải khí CO2 ..........................................72
3.5.2. Phương trình dự báo khả năng phát thải khí CH4 ..........................................74
3.6. Kiểm định phương trình .....................................................................................75
3.6.1. Kiểm định phương trình dự báo phát thải khí CO2 .........................................75
3.6.2. Kiểm định phương trình dự báo phát thải khí CH4 .........................................76
3.7. Một số biện pháp giảm thiểu phát thải khí nhà kính (CO2 và CH4) cho hồ thủy

điện Sơn La ...............................................................................................................77
3.7.1. Trồng và bảo vệ rừng đầu nguồn ....................................................................78
3.7.2. Quản lý, sử dụng hợp lý tài nguyên đất lưu vực hồ chứa Sơn La ...................81
3.7.3. Một số giải pháp khai thác hợp lý tài nguyên nước mặt khu vực hồ chứa Sơn
La...............................................................................................................................82
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................84
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................86
PHỤ LỤC .................................................................................................................91


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Tọa độ vị trí lấy mẫu.................................................................................23
Bảng 2.2. Đánh giá mối liên hệ từ hệ số tương quan ................................................27
Bảng 2.3. Dữ liệu đầu vào mô hình ..........................................................................27
Bảng 2.4. Các thông số nước mặt và phương pháp xác định ....................................28
Bảng 2.5. Thời gian lấy mẫu .....................................................................................31
Bảng 3.1. Diện tích các loại rừng vùng lưu vực Sông Đà ........................................48
Bảng 3.2. Tổng hợp kết quả chất lượng nước hồ TĐ Sơn La (2009-2014) ..............48
Bảng 3.3. Tổng lượng sinh khối bị ngập khi hồ tích nước .......................................51
Bảng 3.4. Kết quả phân tích chất lượng nước hồ TĐ Sơn La 2015 ..........................53
Bảng 3.5. Kết quả đo lượng khí CO2 trên mặt hồ .....................................................56
Bảng 3.6. Kết quả đo lượng khí CH4 trên mặt hồ .....................................................58
Bảng 3.7. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với nhiệt độ .................................................59
Bảng 3.8. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với DO ........................................................61
Bảng 3.9. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với COD......................................................62
Bảng 3.10. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với Độ kiềm ..............................................64
Bảng 3.11. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với tổng N .................................................65
Bảng 3.12. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với PO43- ...................................................67
Bảng 3.13. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với pH .......................................................68
Bảng 3.14. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với TDS ....................................................69

Bảng 3.15. Mối quan hệ giữa CO2, CH4 với độ dẫn điện .........................................71
Bảng 3.16. Mối tương quan giữa CO2 với một số chỉ tiêu trong nước .....................72
Bảng 3.17. Hệ số xác định giữa CO2 với một số chỉ tiêu trong nước .......................73
Bảng 3.18. Mối tương quan giữa CH4 với một số chỉ tiêu trong nước .....................74
Bảng 3.19. Hệ số xác định giữa CH4 với một số chỉ tiêu trong nước .......................75
Bảng 3.20. Tỷ lệ phát thải khí CO2 từ hồ thủy điện Sơn La .....................................76
Bảng 3.21. Tỷ lệ phát thải khí CH4 từ hồ thủy điện Sơn La .....................................77
Bảng 3.22. Tên một số loại cây trồng rừng phòng hộ đầu nguồn .............................79
Bảng 3.23. Một số loại cây bản địa ...........................................................................80
Bảng 3.24. Phát triển rừng phù hợp với địa hình, đất đai khu vực ...........................81
Bảng 3.25. Danh sách các điểm giám sát lấy mẫu chất lượng nước .........................83


DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Mô hình hiệu ứng khí nhà kính ..................................................................5
Hình 1.2. Khí CO2 trong khí quyển tăng dần từn năm 1978.......................................7
Hình 1.3. Khí CH4 trong khí quyển tăng trong các năm .............................................8
Hình 1.4. Chu trình khí nhà kính từ một lưu vực tự nhiên .......................................13
Hình 1.5. Chu trình cacbon trong hệ sinh thái thủy sinh. .........................................14
Hình 1.6. Mặt cắt miêu tả quá trình sinh khí CH4, CO2, từ một hồ, trường hợp này là
hồ thủy điện Sơn La ..................................................................................................18
Hình 1.7. Sơ đồ lịch sử nghiên cứu về khí nhà kính và khả năng phát thải khí nhà
kính từ hồ thủy điện ..................................................................................................21
Hình 2.1. Sơ đồ vị trí lấy mẫu ...................................................................................25
Hình 2.2. Sơ đồ nguyên lý lấy mẫu khí CO2 .............................................................29
Hình 2.3. Ảnh lấy mẫu nước, khí CO2, CH4 .............................................................31
Hình 2.4. Sơ đồ các bước thực hiện ..........................................................................32
Hình 3.1. Sơ đồ vị trí hồ thủy điện Sơn La ...............................................................34
Hình 3.2. Sơ đồ các loại đất lưu vực sông Đà...........................................................38
Hình 3.3. Lượng mưa trung bình nhiều năm lưu vực sông Đà .................................41

Hình 3.4. Dòng chảy trung bình nhiều năm lưu vực sông Đà ..................................45
Hình 3.5. Đồ thị giá trị trung bình một số chỉ tiêu chất lượng nước hồ ....................50
TĐ Sơn La .................................................................................................................50
Hình 3.6. Đồ thị giá trị trung bình giá trị N và P trong nước hồ TĐ Sơn La ............51
Hình 3.7. Biểu đồ chất lượng nước hồ TĐ Sơn La 2015 ..........................................54
Hình 3.8. Biểu đồ hàm lượng chất dinh dưỡng Nitơ và PO43- ..................................55
trong hồ TĐ Sơn La ..................................................................................................55
Hình 3.9. Đồ thị lượng khí CO2 sinh ra trên mặt hồ .................................................57
Hình 3.10. Đồ thị lượng khí CH4 sinh ra trên mặt hồ ...............................................58
Hình 3.11a. Mối tương quan giữa CO2 sinh ra và nhiệt độ của nước .......................60
Hình 3.11b. Mối tương quan CH4 và nhiệt độ của nước...........................................60
Hình 3.12a. Mối tương quan giữa CO2 và DO..........................................................62


Hình 3.12b. Mối tương quan CH4 và DO .................................................................62
Hình 3.13a. Mối tương quan giữa CO2 và COD .......................................................63
Hình 3.13b. Mối tương quan CH4 và COD ...............................................................63
Hình 3.14a. Mối tương quan giữa CO2 và độ kiềm ..................................................65
Hình 3.14b. Mối tương quan CH4 và độ kiềm ..........................................................65
Hình 3.15a. Mối tương quan giữa CO2 và tổng N ....................................................66
Hình 3.15b. Mối tương quan giữa CH4 và tổng N ....................................................66
Hình 3.16a. Mối tương quan giữa CO2 và PO43- .......................................................68
Hình 3.16b. Mối tương quan giữa CH4 và PO43-.......................................................68
Hình 3.17a. Mối tương quan giữa CO2 và pH ..........................................................69
Hình 3.17b. Mối tương quan giữa CH4 và pH ..........................................................69
Hình 3.18a. Mối tương quan giữa CO2 và TDS ........................................................70
Hình 3.18b. Mối tương quan giữa CH4 và TDS........................................................70
Hình 3.19a. Mối tương quan giữa CO2 và Cond .......................................................72
Hình 3.19b. Mối tương quan giữa CH4 và Cond ......................................................72
Hình 3.20. Biểu đồ thể hiện CO2 thực nghiệm và dự báo.........................................76

Hình 3.21. Biểu đồ thể hiện CH4 thực nghiệm và dự báo.........................................77


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1.

Bộ Tài nguyên và Môi trường (2014), Báo cáo cập nhật hai năm một lần, lần
thứ nhất của Việt Nam cho công ước khung của Liên hợp Quốc về biến đổi khí
hậu.

2.

Bộ Tài nguyên và Môi trường (2006), Báo cáo đánh giá tác động môi trường
dự án xây dựng thủy điện Sơn La.

3.

Lê Văn Cát, Đỗ Thị Hồng Nhung, Ngô Ngọc Cát (2006), Nước nuôi thủy sản:
Chất lượng nước và giải pháp cải thiện chất lượng, NXB Khoa học Kỹ thuật,
Hà Nội.

4.

Nguyễn Mộng Cường, Phạm Văn Khiên, Nguyễn Văn Tỉnh, Nguyễn Trung
Quế (1999) Kiểm kê khí nhà kính khu vực nông nghiệp năm 1994, “Báo cáo
khoa học hội thảo 2, đánh giá kết quả kiểm kê khí nhà kính, dự án thông báo
Quốc gia về biến đổi khí hậu, Viện Khí tượng Thuỷ văn Trung ương”.

5.

Nguyễn Hữu Huấn, Nguyễn Xuân Hải, Nguyễn Nhân Tuấn, Trần Yêm (2010),
“Đánh giá nhanh khả năng phát thải khí H2S và khí nhà kính do hồ thủy điện
Luangprabang”, Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công
nghệ.

6.

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Sơn La (2014), Báo cáo hiện trạng chất
lượng môi trường thủy điện Sơn La.

7.

Tổng Cục Môi trường Dự án (2014) “Xây dựng mô hình quản lý tổng hợp tài
nguyên và môi trường hồ chứa Sơn La phục vụ phát triển kinh tế xã hội bền
vững”.

8.

Nguyễn Hữu Thành (2011) “Tình hình phát thải khí Metan (CH4) do hoạt động
canh tác lúa nước ở khu vực đồng bằng sông Hồng”.

9.

Mai Văn Trịnh, Trần Văn Thể, Bùi Thị Phương Loan (2013), “Tiềm năng giảm
thiểu phát thải khí nhà kính của ngành sản xuất lúa nước ở Việt Nam”.

86

Tiếng Anh
10.

A Kumar, MP Sharma (2012), Greenhouse gas emissions from hydropower

reservoirs, India.
11. A Kumar, MP Sharma (2014), Impact of water quality on GHG emissions from
Hydropower Reservoir, India.
12. Amit Kumar, MP Sharma (2015), Assessment of risk of GHG emissions from
Tehri hydropower reservoir, India.
13. Algar, C. K., and B. P. Boudreau (2010), Stability of bubbles in a linear elastic
medium: Implications for bubble growth in marine sediments. J. Geophys. Res.
115: F03012
14. Abril, G.; Guerin, F.; Richard, S.; Delmas, R.; Galy-Lacaux, C.; Gosse, P.;
Tremblay, A.; Varfalvy, L.; Dos Santos, M.A. & Matvienko, B. (2005). Carbon
dioxide and methane emissions and the carbon budget of a 10-year old tropical
reservoir (Petit Saut, French Guiana). Global Biogeochemical Cycles, Vol.19.
No.4, Oct, 0886-6236
15. Aberg, J.; Bergstrom, A.K.; Algesten, G.; Soderback, K. & Jansson, M. (2004).
A comparison of the carbon balances of a natural lake (L. Ortrasket) and a
hydroelectric reservoir (L. Skinnmuddselet) in northern Sweden. Water
Research, Vol.38. No.3, Feb, pp. 531538, 0043-1354
16. Barros, N.; Cole, J.J.; Tranvik, L.J.; Prairie, Y.T.; Bastviken, D.; Huszar,
V.L.M.; Del Giorgio, P. & Roland, F. (2011). Carbon emission from
hydroelectric reservoirs linked to reservoir age and latitude. Nature Geoscience,
Vol.4. No.9, Sep, pp. 593-596, 17520894
17. Bastviken, D.; Cole, J.; Pace, M. & Tranvik, L. (2004). Methane emissions from
lakes: Dependence of lake characteristics, two regional assessments, and a
global estimate. Global Biogeochemical Cycles, Vol.18. No.4, Oct 20, 08866236
18. Chen, H., N. Wu, S. Yao, Y. Gao, D. Zhu, Y. Wang, W. Xions, and X. Yuan.

2009. High methane emissions from a littoral zone on the Qinghai-Tibetan
Plateau, Atmospheric Environ. 43, 4995-5000.

87


19. Chen, H., X. Yuan, Y. Gao, N. Wu, D. Zhu, and J. Wang. 2010. Nitrous oxide
emissions from newly created littoral marshes in the drawdown area of the three
Gorges reservoir, China. Water, Air, & Soil Pollution, 1-9.
20. Chen, H., X. Yuan, Z. Chen, Y. Wu, X. Liu, and D. Zhu. 2011. Methane
emissions from the surface of the Three Gorges Reservoir. J. Geophys. Res., 9;
116:5.
21. Chen, H., Y. Wu, X. Yuan, Y. Gao, N. Wu, and D. Zhu. 2009. Methane
emissions from newly created marshes in the drawdown area of the Three
Gorges Reservoir, J. Geophys. Res., 114, D18301, doi:10.1029/ 2009JD012410.
22. Dlugokencky, E. J., K. A. Masarie, P. M. Lang, and P. P. Tans. 1998.
Continuing decline in the growth rate of the atmospheric methane burden, Nature,
393, 447-450.
23. Dlugokencky, E. J., L. Bruhwiler, J. W. C. White, L. K. Emmons, P. C. Novelli,
S. A. Montzka, K. A. Masarie, P. M. Lang, A. M. Crotwell, J. B. Miller, and L.
V. Gatti. 2009. Observational constraints on recent increases in the
atmospheric

CH4

burden,

Geophys.

Res.

Lett.,

36,

L18803,

doi:10.1029/2009GL039780.
24. Dlugokencky, E. J., S. Houweling, L. Bruhwiler, K. A. Masarie, P. M. Lang, J.
B. Miller, and P. P. Tans. 2003. Atmospheric methane levels off: Temporary
pause

or

a

new

steady-state?,

Geophys.

Res.

Lett.,

19,

doi:10.1029/2003GL018126
25. Davidson, E.A., M. Keller, H.E. Erickson, L.V. Verchot, and E. Veldkamp.

2000. Testing a conceptual model of soil emissions of nitrous and nitric oxides.
BioScience, 50: 667-680.
26. DelSontro, T., D. F., McGinnis, S., Sobek, I., Ostrovsky, and B., Wehrli. 2010.
Extreme Methane Emissions from a Swiss Hydropower Reservoir: Contribution
from Bubbling Sediments. Environ. Sci. Technol. 447:2419-25
27. Delmas. 2006. Methane and carbon dioxide emissions from tropical reservoirs:
Significance of downstream rivers, Geophys. Res. Lett., 33, L21407,
doi:10.1029/2006GL027929.

88


28. Guerin, F., and G. Abril (2007). Significance of pelagic aerobic methane
oxidation in the methane and carbon budget of a tropical reservoir. J. Geophys.
Res. Biogeosci. 112:G03006.
29. Guérin, F., G. Abril, A. de Junet, and M. P. Bonnet. 2008a. Anaerobic
decomposition of tropical soils and plant material: implication for the CO2 and
CH4 budget of the Petit Saut Reservoir. Appl. Geochem.; 23:2272-83.
30. Guérin, F., G. Abril, D. Serça, C. Delon, S. Richard, R. Delmas, A. Tremblay,
and L. Varfalvy. 2007. Gas transfer velocities of CO2 and CH4 in a tropical
reservoir and its river downstream, J. Mar. Syst., 66, 161- 172.
31. Huttunen, J.T.; Vaisanen, T.S.; Hellsten, S.K.; Heikkinen, M.; Nykanen, H.;
Jungner, H.; Niskanen, A.; Virtanen, M.O.; Lindqvist, O.V.; Nenonen, O.S. &
Martikainen, P.J. (2002). Fluxes of CH4 ,CO2, and N2O in hydroelectric
reservoirs Lokka and Porttipahta in the northern boreal zone in Finland. Global
Biogeochemical Cycles, Vol.16. No.1, Mar, pp. -, 0886-6236
32. IEA (2008). International Energy Agency. Electricity/Heat in World in 2008.
available via />33. IPCC (2007). Intergovernmental Panel on Climate Change's Fourth Assessment
Report
34. Keller, M. and R. F, Stallard. 1994. Methane emission by bubbling from Gatun

Lake, Panama. J Geophys Res 99:8307-8319.
35. Keller, M., W. A. Kaplan, and S. C. Wofsy. 1986. Emissions of N2O, CH4 and
CO2 from tropical forest soils, J. Geophys. Res., 91, 11,791- 11, 802.
36. Kelly, C., J. W. M. Rudd, V. L. St. Louis, and T. Moore. 1994. Turning
attention to reservoir surfaces, a neglected area in greenhouse studies. Eos.
Trans. AGU, Vol.75. No.29, pp. 332
37. Martens, C. S., and J. V. Klump (1984). Biogeochemical cycling in an organicrich coastal marine basin. 4. An organic carbon budget for sediments dominated
by sulfate reduction and methanogenesis: Geochim. Cosmochim. Acta, Vol. 48,
pp. 1987-2004.

89


38. Martens, C. S., and J. Val Klump. 1980. Biogeochemical cycling in an organicrich coastal marine basinI. Methane sediment-water exchange processes.
Geochim. Cosmochim. Acta 44: 471-490.
39. Martens, C. S., and R. A. Berner. 1974. Methane production in the interstitial
waters of sulfate depleted marine sediments. Science 185: 1167-1169.
Ostrovsky, I., 2003, Methane bubbles in Lake Kinneret: quantification and
temporal and spatial heterogeneity. Limnol. Oceanogr., vol. 48, N.3.
40. Mattson M.D. & Likens G.E. 1990. Air pressure and methane fluxes. Nature
347: 718–719.
41. Ostrovsky, I., D. F. McGinnis, L. Lapidus, and W. Eckert. 2008. Quantifying
gas ebullition with echosounder: the role of methane transport by bubbles in a
medium-sized lake, Limnol. Oceanogr. Meth., 6, 105118
42. Soumis N., É. Duchemin, R. Canuel and M. Lucotte. 2004. Greenhouse gas
emissions from reservoirs of the western United States. Global Biogeochem.
Cycles 18.
43. Yang, L., F. Lu, X. Wang, X. Duan, W. Song, B. Sun, S. Chen, Q. Zhang, P.
Hou, F. Zheng, Y. Zhang, X. Zhou, Y. Zhou, and Z. Ouyang. 2012. Surface
methane emissions from different land use types during various water levels in

three major drawdown areas of the Three Gorges Reservoir. J. Geophys. Res.
117
44. UNESCO-IHA (2009), The UNESCO-IHA measurement specification guidance
for evaluating the GHG status of man-made freshwater reservoirs. Published:
IHA, London.
45. WCD (2000), World Commission on Dams. Dams and Development: A New
Framework for Decision-Making. Earthscan Publications. Available via
/>46. Wang, F.; Wang, B.; Liu, C.Q.; Wang, Y.; Guan, J.; Liu, X. & Yu, Y. (2011).
Carbon dioxide emission from surface water in cascade reservoirs-river system
on the Maotiao River, southwest of China. Atmospheric Environment, Vol.45.
No.23, Jul, pp. 38273834, 1352-2310
47. Https://vi.wikipedia.org

90