Mô hình giáo dục sức khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên của Hội phụ nữ cơ sở ( Nghiên cứu trường hợp tại xã Hòa Hậu, Lý Nhân, Hà Nam)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
********************

TRẦN THỊ PHƢƠNG THẢO

MÔ HÌNH GIÁO DỤC SỨC KHỎE SINH SẢN CHO
TRẺ VỊ THÀNH NIÊN CỦA HỘI PHỤ NỮ CƠ SỞ
(NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP TẠI XÃ HÒA HẬU- LÝ NHÂN- HÀ NAM)

LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI

HÀ NỘI - 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
********************

TRẦN THỊ PHƢƠNG THẢO

MÔ HÌNH GIÁO DỤC SỨC KHỎE SINH SẢN CHO
TRẺ VỊ THÀNH NIÊN CỦA HỘI PHỤ NỮ CƠ SỞ
(NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP TẠI XÃ HÒA HẬU- LÝ NHÂN- HÀ NAM)

Chuyên ngành: Công tác xã hội
Mã số: 60 90 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS.TRỊNH VĂN TÙNG

HÀ NỘI - 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu
khảo sát và dữ liệu là trung thực. Các số liệu và tài liệu khác được trích dẫn nguồn
tham khảo rõ ràng.

Tác giả
Trần Thị Phương Thảo


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn thầy giáo hướng dẫn PGS.TS Trịnh Văn Tùng đã
tận tình chỉ bảo, hướng dẫn tôi trong quá trình hoàn thành luận văn.
Tôi cũng xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới quý thầy cô trong và ngoài
khoa Xã hội học, trường Đại học KHXH&NV Hà Nội, các cán bộ hội phụ nữ và
cán bộ xã Hòa Hậu cũng như gia đình và bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi rất nhiều
trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Tác giả
Trần Thị Phương Thảo


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài ................................................... Error! Bookmark not defined.
2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ............................... Error! Bookmark not defined.
3. Ý nghĩa của nghiên cứu......................................... Error! Bookmark not defined.

4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ........................ Error! Bookmark not defined.
5. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu ....... Error! Bookmark not defined.
6. Câu hỏi nghiên cứu ............................................... Error! Bookmark not defined.
7. Giả thuyết nghiên cứu ........................................... Error! Bookmark not defined.
8. Phương pháp nghiên cứu....................................... Error! Bookmark not defined.
PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU
................................................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.1. Các khái niệm công cụ ..................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Mô hình ........................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Sức khỏe sinh sản ............................................ Error! Bookmark not defined.
1.1.3. Trẻ Vị thành niên ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.4. Giáo dục sức khỏe sinh sản Vị thành niên ...... Error! Bookmark not defined.
1.1.5. Nhân viên Công tác Xã hội ............................. Error! Bookmark not defined.
1.1.6. “Vai trò của nhân viên Công tác Xã hội” trong mô hình giáo dục Sức khỏe
Sinh sản cho trẻ Vị thành niên .................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.7. Hội phụ nữ cơ sở ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.8. Nguồn lực ........................................................ Error! Bookmark not defined.
1.2. Lý thuyết ứng dụng .......................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Lý thuyết nhu cầu Maslow............................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Lý thuyết xã hội hóa ........................................ Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Lý thuyết vai trò .............................................. Error! Bookmark not defined.
1.3. Khái lƣợc về địa bàn nghiên cứu .................... Error! Bookmark not defined.


CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA MÔ HÌNH GIÁO DỤC
SỨC KHỎE SINH SẢN CHO TRẺ VỊ THÀNH NIÊN CỦA HỘI PHỤ NỮ XÃ
HÒA HẬU - LÝ NHÂN - HÀ NAM ..................... Error! Bookmark not defined.
2.1. Khái quát về mô hình giáo dục sức khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên của
hội phụ nữ xã Hòa Hậu ........................................... Error! Bookmark not defined.

2.2. Thực tế hoạt động của mô hình giáo dục sức khỏe sinh sản cho trẻ vị thành
niên của hội phụ nữ tại xã Hòa Hậu ...................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Hiểu biết và đánh giá của Vị thành niên về mô hình giáo dục Sức khỏe Sinh
sản cho trẻ vị thành niên của hội phụ nữ xã Hòa Hậu.Error!

Bookmark

not

defined.
2.2.2. Tác động của mô hình giáo dục sức khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên tại xã
Hòa Hậu- Lý Nhân- Hà Nam. ................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Một số nhân tố tác động tới hiệu quả của mô hình giáo dục sức khỏe sinh sản
cho trẻ vị thành niên của hội phụ nữ xã Hòa Hậu. ... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG HOÀN THIỆN MÔ HÌNH GIÁO DỤC SỨC
KHỎE SINH SẢN CHO TRẺ VỊ THÀNH NIÊN CỦA HỘI PHỤ NỮ XÃ
HÒA HẬU - LÝ NHÂN - HÀ NAM ..................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Nhu cầu, nguồn lực và vai trò của công tác xã hội trong hoàn thiện mô
hình giáo dục sức khỏe sinh sản cho trẻ Vị thành niên của hội phụ nữ xã Hòa
Hậu- Lý Nhân- Hà Nam ......................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Hoàn thiện vai trò người giáo dục của cán bộ hội trong mô hình giáo dục sức
khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên. .......................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Hoàn thiện vai trò người tổ chức của cán bộ hội trong mô hình giáo dục Sức
khỏe Sinh sản cho trẻ vị thành niên. ......................... Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Hoàn thiện vai trò người liên kết của cán bộ hội phụ nữ trong mô hình giáo
dục sức khỏe sinh sản VTN. ...................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.4. Nhu cầu, nguồn lực và hoàn thiện vai trò người tạo sự thay đổi của cán bộ
hội phụ nữ trong mô hình giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên................ Error!
Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .............................................................. Error! Bookmark not defined.

KHUYẾN NGHỊ...................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................9
PHỤ LỤC ................................................................. Error! Bookmark not defined.


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CTXH

Công tác xã hội

DSKHHGĐ

Dân số kế hoạch hóa gia đình

GDDS

Giáo dục dân số

GDGT

Giáo dục giới tính

GDSKSS

Giáo dục sức khỏe sinh sản

GDSKSSVTN

Giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên

SKSS

Sức khỏe sinh sản

THCS

Trung học cơ sở

VTN

Vị thành niên


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Hiểu biết của vị thành niên về nội dung của mô hình giáo dục sức khỏe
sinh sản vị thành niên. ............................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.2: Hiểu biết của vị thành niên về loại hình truyền thông giáo dục sức khỏe
sinh sản. ..................................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.3: Hiểu biết của vị thành niên về công cụ hỗ trợ giảng dạy ................. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3.1: Hiểu biết của vị thành niên không tham gia về nội dung giáo dục sức
khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên. .......................... Error! Bookmark not defined.


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Hình thức triển khai của mô hình giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành
niên ............................................................................ Error! Bookmark not defined.

Biểu đồ 2.2: Thái độ của vị thành niên về hoạt động của mô hình giáo dục sức khỏe
sinh sản vị thành niên. ............................................... Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.3: Thái độ của vị thành niên về nội dung mô hình giáo dục sức khỏe sinh
sản.............................................................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.4: Mức độ hài lòng của vị thành niên về các loại hình truyền thông giáo dục
sức khỏe sinh sản vị thành niên................................. Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.5: Thái độ của vị thành niên về công cụ sử dụng trong mô hình giáo dục
sức khỏe sinh sản....................................................... Error! Bookmark not defined.
Biều đồ 2.6: Ý kiến của vị thành niên về đội ngũ tổ chức, thực hiện mô hình giáo
dục sức khỏe sinh sản ................................................ Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.7: Thái độ của vị thành niên về địa điểm tổ chức mô hình giáo dục sức
khỏe sinh sản ............................................................. Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.8: Thái độ của vị thành niên về thời gian diễn ra các hoạt động của mô
hình giáo dục sức khỏe sinh sản ................................ Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.9: Cơ cấu giới tính tham gia mô hình giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành
niên ............................................................................ Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ: 2.10: Sự tham gia của vị thành niên trong các buổi chia sẻ sức khỏe sinh
sản.............................................................................. Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.11: Hành vi áp dụng kiến thức, kĩ năng chăm sóc sức khỏe sinh sản
................................................................................... Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.12: Hành vi của trẻ vị thành niên khi gặp vấn đề về sức khỏe sinh sản
................................................................................... Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.13: Hành vi chia sẻ về mô hình giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên.
................................................................................... Error! Bookmark not defined.


Biểu đồ: 2.14: Khó khăn khi triển khai mô hình giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành
niên ............................................................................ Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 3.1: Đánh giá của vị thành niên không tham gia về tầm quan trọng của giáo
dục sức khỏe sinh sản. ............................................... Error! Bookmark not defined.

Biểu đồ 3.2: Mức độ sẵn sàng tham gia mô hình giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành
niên ............................................................................ Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 3.3: Đánh giá hiểu biết của vị thành niên không tham gia về nội dung sức
khỏe sinh sản ............................................................. Error! Bookmark not defined.


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

ANKOUN André và ANSART Pierre, Từ điển xã hội học (“Dictionnaire de
sociologie”)(1999), Paris, Nxb. Le Robert/Seuil.

2.

Báo Tiền Phong (2013), Giới trẻ Việt cởi mở với tình dục trước hôn nhân, Hà Nội.

3.

Bộ giáo dục – đào tạo, Dự án VIE/97/P13, Phương pháp giảng dạy các chủ đề nhạy
cảm về “SKSS” (2000) và bộ tài liệu tự học dành cho giáo viên “GDSKSSVTN”
(2001).

4.

Nguyễn Thị Phương Dung (2008), Nhận thức về SKSS của học sinh, NXB KHXH;
Hà Nội.

5.

Đại từ điển tiếng Việt ( 1999), Nxb. Văn hóa- thông tin, Hà Nội

6.

Phạm Thị Minh Đức (2008), Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên sức khỏe và
phát triển; Hà Nội.

7.

Bùi Thị Hạnh (2009), Thực trạng hiểu biết, thái độ và hành vi chăm sóc sức khỏe
của sinh viên hiện nay, Trường ĐHKHXH & NV; Hà Nội.

8.

Trương Thị Thúy Hạnh (2009), Thực trạng nhận thức hành vi về tình dục và các
biện pháp tránh thai của sinh viên các trường Đại học ở Việt Nam hiện nay, Trường
ĐHKHXH & NV; Hà Nội.

9.

Trương Thị Kim Hoa (2007), Nhu cầu SKSSVTN tại các trường trung học cơ sở
trên địa bàn Quận Tây Hồ; Trường ĐHKHXH&NV, Hà Nội.

10. Phạm Thị Hồng (2013), Thực trạng nhu cầu chăm sóc giáo dục sức khỏe sinh sản
của học sinh THPT tại trường THPT Trương Định - Hoàng Mai - Hà Nội .
11. Hội KHHGĐ Việt Nam(2004), Tài liệu tập huấn kỹ năng tư vấn SKSS/ Kế hoạch
hóa gia đình sức khỏe sinh sản vị thành niên; Hà Nội.
12. Hội KHHGĐ Việt Nam (2004-2006), Chiến lược truyền thông thay đổi hành vi tăng
cường sức khỏe sinh sản cho VTN và Thanh niên. Chương trình sáng kiến sức khỏe
sinh sản VTN/TN Việt Nam (dự án RAS/03/P51)
13. Nguyễn Thanh Huyền (2008), Quan niệm của sinh viên về vai trò giới trong chăm

sóc sức khỏe sinh sản; Hà Nội .


14. Bùi Thu Hương (2002), Tìm hiểu nhận thức và hành vi chăm sóc SKSS của VTN
Việt Nam hiện nay; Hà nội
15. Nguyễn Thanh Hương (2005), Vai trò của cha mẹ trong việc Giáo dục SKSS VTN
trong các gia đình công nhân viên chức ở thị xã Tam Điệp, Ninh Bình hiện nay.
16. Nguyễn Linh Khiếu (1998), Tạp chí Khoa học về phụ nữ, số 3/2000 Tình bạn, tình
yêu trong SKSS vị thành niên.
17. Nguyễn Hồi Loan- Nguyễn Thị Kim Hoa (2015), giáo trình công tác xã hội đại
cương, NXB. ĐHQGHN.
18. Nguyễn Thị Thanh Loan (2009), Nhận thức, thái độ, hành vi của sinh viên đối với
vấn đề Quan hệ tình dục trước hôn nhân của sinh viên hiện nay; Hà Nội.
19. Bùi Thị Xuân Mai (2010), Nhập môn Công tác xã hội, NXB LĐXH, Hà Nội
20. Lê Văn Phú( 2010) Giáo trình Nhập môn Công tác xã hội; Hà Nội
21. Phạm Văn Quyết, Nguyễn Quý Thanh(2001), Phương pháp nghiên cứu xã hội học,
NXB ĐH Quốc gia; Hà Nội.
22. Robert L.Barker( 2003), Social work dictionary 5th Edition, Washington DC.
23. Đỗ Ngọc Tấn (1998), Chương trình giáo dục dân số, sức khỏe sinh sản và kế hoạch
hóa gia đình cho học sinh THPT - Trung tâm giáo dục SKSS/KHHG, Hà Nội.
24. Trần Đình Tuấn (2010), Công tác xã hội-Lý thuyết và thực hành, NXB Đại học
QGHN)
25. Nguyễn Phương Thảo, Tạp chí Khoa học về Phụ nữ số 3/2003 Vị thành niên và các
vấn đề Sức khỏe sinh sản.
26. Đoàn Kim Thắng (1999), Kiến thức, thái độ và hành vi của trẻ Vị thành niên về giáo
dục giới tính và sức khỏe sinh sản, Hà Nội
27. Đoàn Kim Thắng và Dương Chí Thiện, Tạp chí Khoa học về Phụ nữ số 3/2001 Giáo
dục giới tính và SKSS VTN.
28. Đoàn Kim Thắng, Phạm Thị Văn, Phạm Quốc Thắng (2002), Nhu cầu GDGT và
SKSS của học sinh THPT.

29. Hoàng Bá Thịnh (chủ biên), Một số nghiên cứu về Sức khỏe sinh sản ở Việt Nam
sau Cairo – Trung tâm nghiên cứu Giới; gia đình và môi trường trong phát triển
(CGFED), NXB Chính trị Quốc gia.
30. Trung tâm Bảo vệ bà mẹ trẻ em kế hoạch hoá gia đình Việt Nam (2005), Cuốn sách
“Sức khoẻ vị thành niên”.
31. Trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe Trung ương (2011), Chiến lược quốc gia
về chăm sóc sức khỏe sinh sản giai đoạn 2001 – 2010.
32. UBND xã Hòa Hậu, Báo cáo công tác hoạt động phong trào hội phụ nữ xã Hòa Hậu
( 2014), phòng lưu trữ- thống kê xã Hòa Hậu.
33. UBND xã Hòa Hậu, Báo cáo tình hình giáo dục của xã Hòa Hậu ( 2014), phòng lưu
trữ- thống kê xã Hòa Hậu.
34. UBND xã Hòa Hậu, Lịch sử truyền thống và cách mạng xã Hòa Hậu, NXB. VHTT,
Hà Nam.
35. Nguyễn Thanh Vân (2008), Hành vi tình dục và kiến thức tình dục an toàn của học
sinh THPT trên địa bàn Hà Nội hiện nay; Hà Nội.
36. Phạm Thị Kim Xuyến (1997), GDGT cho con cái trong gia đình hiện nay, Hà Nội.