ĐÁP ÁN ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP TỐT NGHIỆP HỌC PHẦN: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

ĐÁP ÁN ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP TỐT NGHIỆP
HỌC PHẦN: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
(Dùng cho sinh viên không chuyên trình độ đại học)
Câu 1 (6 điểm): Phân tích các nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh? Tại sao nói
chủ nghĩa Mác-Lênin là nguồn gốc lý luận trực tiếp quyết định bản chất tư tưởng Hồ
Chí Minh?
* Nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh (4.5đ)
+ Giá trị truyền thống dân tộc (1đ)
+ Tinh hoa văn hóa nhân loại (1.25đ)
* Phương Đông(0.5đ):(tư tưởng triết học nho giáo và phật giáo)
* Phương Tây (0.5đ): nền văn hoá dân chủ và cách mạng phương Tây
Kết luận: Hồ Chí Minh là nhà mác-xít tỉnh táo và sáng suốt, biết khai thác những yếu
tố tích cực của tư tưởng văn hoá phương Đông, phương Tây để phục vụ cho sự nghiệp của cách
mạng Việt Nam(0.25đ)
+ Chủ nghĩa Mác – Lênin (1.25đ)
- CN Mác – Lênin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng Hồ Chí
Minh:(1đ)
\ Thời điểm đánh dấu bước ngoặt trong sự phát triển tư tưởng của Hồ Chí Minh là sự
kiện ngày 16- 17/7/1920 (0.25đ)
\ Chủ nghĩa Mác – Lênin đã nâng cao nhận thức của Hồ Chí Minh về con đường giải
phóng dân tộc. Nó phù hợp với tính cảm và suy nghĩ, hoài bão được ấp ủ của Hồ Chí Minh.
(0.25đ)
\ Hồ Chí Minh đã tiếp thu học thuyết Mác – Lênin một cách có chọn lọc, không rập
khuôn máy móc. Người tiếp thu lý luận Mác – Lênin theo phương pháp Mácxít, nắm lấy cái
tinh thần, bản chất của chủ nghĩa Mác – Lenin. Vận dụng lập trường, quan điểm, phương
pháp biện chứng của chủ nghĩa Mác – Lênin để giải quyết những vấn đề thực tiễn cách mạng
đặt ra. (0.25đ)
\ Thế giới quan và phương pháp luận Mác – Lênin đã giúp Hồ Chí Minh tổng kết kiến
thức và kinh nghiệm thực tiễn để tìm ra con đường cứu nước.(0.25đ)
+ Thực tiễn cho thấy, bước ngoặt căn bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh chỉ xảy ra khi
Người tiếp cận với chủ nghĩa Mác- Lênin – học thuyết chân chính nhất, chắc chắn nhất và

cách mạng nhất (0.25đ)
- Những nhân tố chủ quan (1đ)
+ Khả năng tư duy trí tuệ (0.25đ) : khả năng hoạt động ly luận, khái quát thực tiễn
thành ly luận, đem ly luận chỉ đạo thực tiễn và kiểm nghiệm trong thực tiễn.
+ Năng lực hoạt động thực tiễn và phẩm chất đạo đức (0.75đ):


* Tại sao nói chủ nghĩa Mác-Lênin là nguồn gốc lý luận trực tiếp quyết định bản
chất tư tưởng Hồ Chí Minh (1.5đ)
- Tư tưởng Hồ Chí Minh được hình thành từ rất nhiều nguồn gốc khác nhau được phân
chia thành: nguồn gốc tư tưởng - lý luận, nguồn gốc thực tiễn; nguồn gốc chủ quan và khách
quan. Trong đó nguồn gốc lý luận là tinh hoa văn hoá nhân loại, đặc biệt là chủ nghĩa MácLênin (0.25đ)
- Sơ lược về chủ nghĩa Mác- Lênin (0.25đ)
- Chủ tịch Hồ Chí Minh đã học tập và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác- Lênin vào
điều kiện cụ thể của nước ta.(0.25đ)
- Chủ nghĩa Mác – Lênin quyết định bản chất thế giới quan khoa học của tư tưởng Hồ
Chí Minh, quyết định phương pháp hành động biện chứng của Hồ Chí Minh. (0.25đ)
- Khi đến với chủ nghĩa Mác- Lênin, ở Hồ Chí Minh đã có sự thay đổi mang tính chất
bước ngoặt (lấy dẫn chứng cụ thể)(0.5đ)
Câu 2 (5 điểm): Trình bày khái quát quá trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ
Chí Minh?
* Thời kỳ trước năm 1911: Hình thành tư tưởng yêu nước và chí hướng cứu nước (1đ)
- Tiếp thu truyền thống của gia đình, quê hương, đất nước (0.5đ)
- Rút ra bài học từ các cuộc đấu tranh chống Pháp(0.25)
- Nung nấu ý chí yêu nước và ra đi tìm đường cứu nước (0.25)
* Thời kỳ từ năm 1911 – 1920: Tìm thấy con đường cứu nước, giải phóng dân tộc (1đ)
+ Tìm hiểu các cuộc cách mạng lớn trên thế giới và khảo sát cuộc sống của nhân dân
lao động (0.5đ)
+ Đi theo con đường của Cách mạng Tháng 10 Nga, đi theo Quốc tế Cộng sản (0.5đ)
* Thời kỳ năm 1921 - 1930 : Hình thành cơ bản tư tưởng về con đường cách mạng Việt

Nam (1.5đ)
- Hoạt động thực tiễn và lý luận cực kỳ sôi nổi, phong phú, chuẩn bị thành lập chính
đảng ở Việt Nam (0.5)
+ Hoạt động thực tiễn (0.25đ)
+ Hoạt động lý luận. (0.25đ)
- Nội dung chính của những quan điểm lớn, độc đáo, sáng tạo của Hồ Chí Minh về
con đường cách mạng Việt Nam thông qua các tác phẩm (1đ)
* Thời kỳ 1930-1945: Vượt qua thử thách, kiên trì giữ vững lập trường cách mạng (0.5đ)
+ Thử thách bản lĩnh (0.25đ)
+ Trở về Tổ quốc lãnh đạo cách mạng giành thắng lợi (0.25đ)
* Thời kỳ từ 1945 – 1969: Tư tưởng Hồ Chí Minh tiếp tục phát triển, hoàn thiện (1đ)
- Củng cố, xây dựng và bảo vệ chính quyền, lãnh đạo kháng chiến chống Pháp thắng
lợi (0.25đ)
- Lãnh đạo xây dựng CNXH ở Miền Bắc, tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ nhân
dân ở miền Nam, kháng chiến chống Mỹ cứu nước (0.25đ)
- Tư tưởng Hồ Chí Minh được bổ sung, phát triển và hoàn thiện hợp thành một hệ
thống những quan điểm lý luận của cách mạng Việt Nam (trình bày cụ thể các tư tưởng được
bổ sung và phát triển) (0.5đ)


Câu 3 (5 điểm) : Hãy làm rõ giá trị to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với sự phát
triển của dân tộc và nhân loại?
* Tư tưởng Hồ Chí Minh soi sáng con đường giải phóng và phát triển dân tộc (2đ)
+ Tư tưởng Hồ Chí Minh là sản phẩm của dân tộc và thời đại, nó trường tồn, bất diệt,
là tài sản vô giá của dân tộc (1đ)
+ Nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của cách mạng Việt Nam (1đ)
* Tư tưởng Hồ Chí Minh đối với sự phát triển thế giới (3đ)
- Phản ánh khát vọng thời đại (1đ)
- Tìm ra các giải pháp đấu tranh giải phóng loài người (1đ)
- Cổ vũ các dân tộc đấu tranh vì những mục tiêu cao cả (1đ)

- Dưới ánh sáng của tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân giành được
những thắng lợi vĩ đại (0.5đ)
- Tư tưởng Hồ Chí Minh góp phần cổ vũ các dân tộc đấu tranh vì hoà bình, ổn định,
phát triển và tiến bộ trên thế giới (0.5đ)
Câu 4 (6 điểm): Trình bày những quan điểm cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về
cách mạng giải phóng dân tộc? Quan điểm nào được đánh giá là sáng tạo nhất? Vì
sao?
* Những quan điểm cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải

phóng dân tộc (4.5đ)
- Mục tiêu của cách mạng giải phóng dân tộc (0.75đ)
- Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đi theo con đường cách mạng vô
sản (1đ)
- Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo
(0.75đ)
- Lực lượng của cách mạng giải phóng dân tộc bao gồm toàn dân tộc (0.75đ)
- Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả
năng giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc (0.75đ)
- Cách mạng giải phóng dân tộc phải được tiến hành bằng con đường cách mạng bạo
lực (0.75đ)
* Luận điểm “Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động, sáng
tạo và có khả năng giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc” là luận điểm
sáng tạo nhất có giá trị lý luận và thực tiễn to lớn; cống hiến quan trọng của Hồ Chí Minh
vào kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin (0.5đ)
- Giải thích (1đ)
+ Quan điểm của phong trào cộng sản quốc tế (0.5đ)
+ Cơ sở lý luận của luận điểm (0.5đ)
+/ Căn cứ vào vị trí, vai trò chiến lược đặc biệt quan trọng của các nước thuộc địa
trong hệ thống tư bản quốc tế.(0.25đ)
+/ Khả năng cách mạng to lớn của nhân dân các nước thuộc địa (0.25đ)

Câu 5 (4 điểm). Phân tích tính sáng tạo của Hồ Chí Minh trong luận điểm: “Cách
mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả năng
giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc”?
* Phân tích tính sáng tạo của Hồ Chí Minh trong luận điểm (2.5đ)
- Quan điểm của Quốc tế cộng sản về mối quan hệ giữa cách mạng vô sản ở chính
quốc và cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa là mối quan hệ chính (0.5đ)
- Quan điểm của Hồ Chí Minh: (2đ)
+ Do nhận thức được các dân tộc thuộc địa và giai cấp vô sản ở chính quốc đều có kẻ
thù chung là chủ nghĩa đế quốc (con đỉa 2 vòi) nên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Đó là
quan hệ bình đẳng chứ không phải là quan hệ chính - phụ => Cách mạng giải phóng dân tộc
thuộc địa cần tiến hành chủ động, không nên phụ thuộc vào cách mạng vô sản ở chính quốc
(1đ)
+ Nhận thức được vai trò và vị trí chiến lược của cách mạng giải phóng dân tộc thuộc
địa (1đ)
=> Kết luận: Bác đã khẳng định: “cách mạng giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa
có thể giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc”. Đây là một quan điểm hết sức
sáng tạo và đúng đắn.
* Chứng minh tính đúng đắn của quan điểm đó trong thực tiễn cách mạng Việt Nam
(1.5đ)
- Thực tiễn cách mạng Việt Nam khi thực dân Pháp sang xâm lược (0.25đ)
- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã xác định đường lối cách mạng phải hoàn thành
cách mạng giải phóng dân tộc để đưa đất nước tiến theo con đường XHCN.(0.25đ)
- Những thắng lợi vẻ vang của cách mạng Việt Nam trên tinh thần đường lối đúng đắn
của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh: (0.5đ)
- Sự thật đã chứng minh CMGPDT ở Việt Nam không phụ thuộc vào cách mạng vô sản
ở Pháp…. (0.5đ)
=> Có những thắng lợi to lớn là do Đảng và Nhà nước ta đã có những đường lối lãnh
đạo đúng đắn, biết phát huy sức mạnh của toàn thể dân tộc, luôn tiến hành cách mạng giải

phóng dân tộc một cách chủ động, sáng tạo, dựa vào sức mình là chính.
Câu 6 (5 điểm): Phân tích luận điểm: “Cách mạng giải phóng dân tộc cần phải được
tiến hành bằng con đường bạo lực cách mạng”. Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng quan
điểm này như thế nào trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay?
* Phân tích luận điểm: "Cách mạng giải phóng dân tộc cần phải được tiến hành
bằng con đường bạo lực cách mạng"
- Tính tất yếu của bạo lực cách mạng (1đ)


- Nội dung của bạo lực cách mạng (2.5đ)
+ Tính nhân đạo trong tư tưởng bạo lực cách mạng của Hồ Chí Minh (1đ)
+ Hình thức của bạo lực cách mạng (0.5đ)
+ Hình thái của bạo lực cách mạng (1đ)
* Sự vận dụng của Đảng và Nhà nước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Việt Nam (1.5đ)
- Kiên định mục tiêu chung của Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn, kiên quyết chống lại
mọi âm mưu phá hoại thành quả cách mạng của kẻ thù.. (0.5đ)
- Tận dụng mọi khả năng hòa bình để phát triển đất nước… (1đ)
+ Toàn cầu hoá và khu vực hoá là một trong những xu thế lớn, vừa đem lại cơ hội,
vừa mang tính thách thức đối với mọi quốc gia trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.
Ở Việt Nam…(0.25đ)
+ Nền kinh tế phát triển, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện và nâng cao...
(0.25đ)
+ Những thách thức, trong đó được nảy sinh từ 4 nguy cơ đã được Hội nghị giữa
nhiệm kỳ của Đại hội của Đảng lần thứ VII (1991)…(0.25đ)
=> Trong bối cảnh thế giới và trong nước hiện nay có những biến động, thay đổi rất
lớn, có những đặc điểm, xu thế khác với thời kỳ Chủ tịch Hồ Chí Minh. Vì vậy, Đảng và Nhà
nước ta vẫn sử dụng các hình thức đấu tranh cho phù hợp điều kiện hoàn cảnh hiện nay, đặc
biệt vẫn kết hợp chặt chẽ giữa tư tưởng bạo lực cách mạng với tư tưởng hòa bình… (0.25đ)
Câu 7 (6 điểm): Phân tích những đặc trưng bản chất của chủ nghĩa xã hội theo quan

điểm của Hồ Chí Minh. Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng và phát triển những đặc
trưng này như thế nào trong sự nghiệp đổi mới hiện nay?
* Phân tích những đặc trưng bản chất của CNXH theo quan điểm của Hồ Chí
Min (2.5đ).
- Về chế độ chính trị (0.5đ):
- Về kinh tế (0.5đ):
- Về văn hoá (0.5đ):
- Về xã hội (0.5đ):
- Lực lượng xây dựng xã hội (0.5đ):
Kết luận: (0.5đ)
Những đặc trưng bản chất trên là hình thức thể hiện một hệ thống giá trị vừa kế thừa di
sản của quá khứ, vừa được sáng tạo mới trong qua trình xây dựng CNXH. => mang tính hiện
thực và nhân đạo.
* Đảng và Nhà nước ta vận dụng và phát triển quan điểm của Hồ Chí Minh về đặc
trưng của CNXH.(2.5đ)


- Ngay từ đầu Đảng ta đã xác định: Hoàn thành cuộc cách mạng dân chủ nhân dân, đưa
cả nước quá độ lên CNXH và luôn giương cao ngọn cờ “độc lập dân tộc gắn liền với
CNXH”.(0.5đ)
- 6 đặc trưng của CNXH theo Đại hội Đảng lần thứ VII(1.5đ)
- 8 đặc trưng của CNXH theo Đại hội Đảng lần thứ X (cụ thể hơn, phù hợp hơn)(0.5đ)

Câu 8 (5 điểm) : Hãy chỉ ra những mục tiêu cơ bản của chủ nghĩa xã hội và phân tích
những động lực để đạt được mục tiêu đó theo tư tưởng Hồ Chí Minh?
- Mục tiêu (2.5đ)
+ Những mục tiêu chung (0.5đ):
+ Mục tiêu cụ thể (2đ)
+/ Mục tiêu chính trị (0.5đ):
+/ Mục tiêu kinh tế (0.5đ):

+/ Mục tiêu văn hoá (0.5đ):
+/ Mục tiêu xã hội (0.5đ):
- Động lực: (2.5đ)
+ Động lực về kinh tế (động lực vật chất) (0.5đ)
+ Động lực về văn hóa, khoa học, giáo dục (động lực tinh thần không thể thiếu được)
(0.5đ)
+ Động lực con người – động lực quan trọng nhất, bao trùm nhất và vai trò quyết định
nhất, quan trọng nhất trong sự phát triển xã hội. (0.5đ)
- Động lực về chính trị (0.5đ)
- Nguồn lực bên ngoài: sự giúp đỡ của quốc tế, tham gia hợp tác mở rộng hoạt động
kinh tế với nước ngoài, đồng thời tranh thủ vốn, kĩ thuật, khả năng tổ chức quản lý của các
nước. (0.5đ)
Câu 9 (4 điểm): Phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về nội dung xây dựng chủ nghĩa
xã hội ở nước ta trong thời kỳ quá độ?
* Quan điểm Hồ Chí Minh về nội dung xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta trong
thời kỳ quá độ
+ Trong lĩnh vực chính trị (1.5đ)
+ Trong lĩnh vực kinh tế (1.5đ)
+/ Trong lĩnh vực xây dựng lực lượng sản xuất (0.25đ)
+ / Cơ cấu kinh tế (0.25đ)
+/ Cơ cấu ngành (0.25đ)
+/ Cơ cấu kinh tế vùng, lãnh thổ (0.25đ)
+/ Cơ cấu kinh tế nhiều thành phần (0.25đ)
+/ Quan hệ phân phối và quản lý kinh tế (0.25đ)


- Trong lĩnh vực văn hóa – xã hội (1đ)
+ Nhấn mạnh xây dựng con người mới (0.5đ)
+ Đề cao văn hóa, giáo dục và khoa học – kỹ thuật trong xã hội xã hội chủ nghĩa (0.5đ)
Câu 10 (4 điểm): Trình bày quan niệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản

Việt Nam cầm quyền?
- Khái niệm “Đảng cầm quyền”(1đ)
- Mục đích, lý tưởng của Đảng cầm quyền (1đ)
- Đảng cầm quyền vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ trung thành của nhân
dân (1đ)
+ Đảng là người lãnh đạo (0.5đ)
+ Đảng là người đầy tớ (0.5đ)
- Đảng cầm quyền, dân là chủ(1đ)

Câu 11 (5 điểm): Trình bày nội dung công tác xây dựng Đảng theo tư tưởng Hồ Chí
Minh?
- Xây dựng Đảng về tư tưởng, lý luận (1đ)
+ Lý luận và vai trò của lý luận (0.5đ)
+ Chủ nghĩa Mác - Lênin trở thành nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hành
động của Đảng Cộng sản Việt Nam (0.25đ)
+ Lưu ý khi giáo dục lý luận Mác – Lênin cho cán bộ, đảng viên (0.25đ)
- Xây dựng Đảng về chính trị (1đ)
+ Nội dung xây dựng Đảng về chính trị (0.5đ)
+ Yêu cầu để Đảng xây dựng được đường lối chính trị đúng đắn (0.25đ)
+ Cần phải giáo dục đường lối chính sách của Đảng cho cán bộ đảng viên (0.25đ)
- Xây dựng Đảng về tổ chức, bộ máy, công tác cán bộ (1.5đ)
+ Hệ thống tổ chức của Đảng (0.25đ)
+ Các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt Đảng (1đ)
- Xây dựng Đảng về đạo đức (1.5đ)
+ Tư cách và đạo đức cách mạng của Đảng (0.5đ)
+ Giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên gắn liền với cuộc đấu tranh
chống chủ nghĩa cá nhân (0.5đ)
Kết luận: Xây dựng Đảng về đạo đức là một sáng tạo lý luận trong công tác xây dựng Đảng
(0.5đ)

Câu 12 (5 điểm): Trình bày những quan điểm Chủ tịch Hồ Chí Minh về đại đoàn kết
dân tộc?
- Đại đoàn kết dân tộc là vấn đề chiến lược, quyết định sự thành công của cách mạng
(0.5đ)
- Đại đoàn kết dân tộc là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng (0.5đ)
- Đại đoàn kết dân tộc là đại đoàn kết toàn dân (1.5đ)


+ Khái niệm dân, nhân dân trong tư tưởng Hồ Chí Minh (0.5đ)
+ Thực chất của khối đại đoàn kết dân tộc (0.5đ)
+ Nòng cốt của khối đại đoàn kết dân tộc là liên minh công – nông (0.5đ)
- Điều kiện để thực hiện đại đoàn kết: (1.5đ)
- Đại đoàn kết dân tộc phải có tổ chức, có lãnh đạo (1.5đ)
+ Hình thành Mặt trận dân tộc thống nhất tạo nên sức mạnh to lớn, quyết định thắng lợi
của cách mạng (0.5đ)
+ Nguyên tắc hoạt động cơ bản của Mặt trận dân tộc thống nhất (1đ)
+/ Mặt trận dân tộc thống nhất phải được xây dựng trên nền tảng khối liên minh công –
nông – trí thức, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng: là nguyên tắc cốt lõi trong chiến lược đại
đoàn kết của Hồ Chí Minh (0.25đ)
+/ Mặt trận dân tộc thống nhất phải hoạt động trên cơ sở bảo đảm lợi ích tối cao của dân
tộc, quyền lợi cơ bản của các tầng lớp nhân dân (0.25đ).
+/ Mặt trận dân tộc thống nhất phải hoạt động theo nguyên tắc hiệp thương dân chủ, bảo
đảm đoàn kết ngày càng rộng rãi và bền vững (0.25đ).
+/ Mặt trận dân tộc thống nhất là khối đoàn kết chặt chẽ, lâu dài, đoàn kết thật sự, chân
thành, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ (0.25đ).
Câu 13 (6 điểm): Trình bày quan niệm của Hồ Chí Minh về Nhà nước của dân, do dân,
vì dân? Đảng ta đã vận dụng quan niệm trên vào việc xây dựng Nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay như thế nào?
* Quan niệm của Hồ Chí Minh về Nhà nước của dân, do dân, vì dân
- Nhà nước của dân: (1.5đ)

+ Tư cách địa vị của người dân trong nhà nước (0.5đ)
+ Nguyên tắc tổ chức quyền lực của Nhà nước và trong xã hội đều thuộc về nhân
dân. Nguyên tắc trên được cụ thể hoá bằng hiến pháp, pháp luật tức là có hiệu lực pháp lý.
(Lấy dẫn chứng trong hiến pháp năm 1946, năm 1959) (0.5đ)
+ Quyền hạn trong tay nhân dân và dân ủy quyền cho các đại biểu của mình (người
cầm quyền). (0.25đ)
+ Xác định vị thế của dân – dân là chủ và nghĩa vụ của dân- dân làm chủ (0.25đ)
- Nhà nước do dân:(1.5đ)
+ Nhà nước do dân lập lên, do dân ủng hộ và dân làm chủ (khẳng định năng lực của
chủ thể quyền lực). Dân có quyền và phải có trách nhiệm nghĩa vụ đối với Nhà nước (1đ)
\ Quyền của dân (0.25đ)
\ Trách nhiệm và nghĩa vụ của dân (0.25đ)
+ Mọi công việc của bộ máy nhà nước trong việc quản lý, điều hành xã hội đều thực
hiện ý chí của dân thông qua Quốc hội do dân bầu ra (0.5đ)
- Nhà nước vì dân: (1.5đ)
+ Mục đích tổ chức hoạt động của Nhà nước là làm lợi cho dân thể hiện (0.75đ)
+/ Chăm lo thỏa mãn các nhu cầu lợi ích của dân (0.25đ)
+/ Kết hợp hài hòa các loại lợi ích (0.25đ)
+ / Nhà nước phải liêm khiết, trong sạch(0.25đ)
* Vận dụng vào việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam
hiện nay (1.5đ)
- Nhà nước đảm bảo quyền làm chủ thực sự của nhân dân (0.5đ)
- Kiện toàn bộ máy hành chính nhà nước (0.5đ)
- Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước (0.5đ)


Câu 14 (4 điểm): Phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về tính chất của nền văn hóa
mới?
+ Đặc điểm chung nhất của nền văn hóa mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh (0.25đ)
+ Trong thời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ: (0.75đ)

+ Trong thời kỳ cách mạng xã hội chủ nghĩa, thời kỳ đầu, nền văn hóa được xác định là:
xã hội chủ nghĩa về nội dung và dân tộc về hình thức. Từ Đại hội III (9/1960): khẳng định là nền
văn hóa có nội dung xã hội chủ nghĩa và tính chất dân tộc. (0.75đ)
+ Mặc dù cách diễn đạt khác nhau song nền văn hóa mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh
luôn bao hàm ba tính chất: (2.25đ)
+/ Tính dân tộc (0.75đ)
+/ Tính khoa học (0.75đ)
+/ Tính đại chúng (0.75đ)
Câu 15 (5 điểm): Phân tích các chức năng văn hoá? Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh văn
hoá có tác dụng như thế nào đối với sự phát triển của mỗi con người? (5 điểm)
- Chức năng của văn hóa (3đ)
+ Bồi dưỡng tư tưởng đạo đức đúng đắn và tình cảm cao đẹp cho con người (1đ)
+ Nâng cao dân trí (1đ)
+ Bồi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp, những phong cách lành mạnh, luôn hướng con
người vươn tới chân- thiện- mỹ để không ngừng hoàn thiện bản thân mình (1đ)
- Tác dụng của văn hóa đối với sự phát triển con người theo tư tưởng Hồ Chí Minh
(2đ)
+ Văn hóa tạo cho con người những bước nhảy vọt về tư duy và trong thực tiễn để
cho họ phân biệt được cái tốt, xấu; cái tiến bộ thúc đẩy sự phát triển xã hội với cái cản trở con
người và dân tộc tiến lên phía trước (0.5đ)
+ Văn hóa có vai trò thúc đẩy các dân tộc đi đến hiểu biết nhau, đoàn kết gắn bó với
nhau (0.5đ)
+ Văn hóa góp phần đào tạo con người mới. vì văn hóa có chức năng góp phần bồi
dưỡng những phẩm chất tốt đẹp, sửa đổi những thói hư, tật xấu hướng con người tới chân
thiện mỹ (tốt, đúng, đẹp) (0.5đ)
+ Văn hóa góp phần nâng cao đời sống tươi vui, lành mạnh của quần chúng (0.5đ)
Câu 16 (4 điểm): Trình bày quan điểm Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò của văn hoá?
- Định nghĩa về văn hóa: (1đ)
- Văn hóa được Hồ Chí Minh xác định là bộ phận của kiến trúc thượng tầng, là đời
sống tinh thần của xã hội (0.75đ)

- Các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội có quan hệ mật thiết với nhau và cùng tác
động lẫn nhau (1đ)
+ Văn hóa quan trọng ngang kinh tế, chính trị, xã hội (0.25đ)


+ Chính trị, xã hội có được giải phóng thì văn hóa mới được giải phóng (0.25đ).
+ Chính trị giải phóng mở đường cho văn hoá phát triển (0.25đ).
+ Xây dựng kinh tế để tạo điều kiện cho việc xây dựng và phát triển văn hoá (0.25đ).
- Văn hoá là một kiến trúc thượng tầng nhưng không thể đứng ngoài, mà nó phải
ở trong kinh tế và chính trị (1.25đ)
+ Văn hoá phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, thúc đẩy xây dựng và phát triển kinh tế
(0.25đ).
+ Văn hóa đóng vai trò to lớn thúc đẩy kinh tế và chính trị phát triển như một động
lực (0.25đ).
+ “Văn hoá ở trong chính trị” tức là văn hoá phải tham gia nhiệm vụ chính trị, tham
gia cách mạng, kháng chiến và xây dựng CNXH (0.25đ).
+ “Văn hoá ở trong kinh tế” tức là văn hoá phải phục vụ, thúc đẩy xây dựng và phát
triển kinh tế (0.25đ).
+ “Văn hoá ở trong kinh tế và chính trị” cũng có nghĩa là chính trị và kinh tế phải có
tính văn hoá (0.25đ

Câu 17 (4 điểm): Tại sao Hồ Chí Minh cho rằng: “Đạo đức là cái gốc của người cách
mạng”? Liên hệ đến việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, lối sống của học sinh, sinh viên
hiện nay.
- Theo Hồ Chí Minh, muốn thực hiện thành công sự nghiệp cách mạng XHCN cuộc cách mạng sâu sắc nhất, triệt để nhất, toàn diện nhất, chúng ta phải đem hết tinh thần và
lực lượng ra phấn đấu, phải tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, phải coi đạo đức là nền
tảng của ngưòi cách mạng, cũng như gốc của cây, ngọn nguồn của sông suối (0.5đ)
- Đạo đức là cái gốc của người cách mạng vì: (1.25đ)
+ Là người cách mạng mà không có đạo đức cách mạng thì dù tài giỏi mấy cũng
không lãnh đạo được nhân dân ((0.25đ)

+ Cách mạng là việc to tát, một sự nghiệp rất vẻ vang nhưng nó cũng là một nhiệm
vụ rất nặng nề, một cuộc đấu tranh rất phức tạp, lâu dài, gian khổ, phải có đạo đức cách mạng
mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang (0.25đ)
+ Đạo đức là gốc vì nó liên quan đến Đảng cầm quyền (0.25đ)
+ Đạo đức cách mạng là thước đo lòng cao thượng của con người (0.25đ)
+ Có đạo đức cách mạng thì gặp khó khăn gian khổ, thất bại cũng không lùi bước,
chán nản…, khi gặp thuận lợi và thành công cũng vẫn giữ tinh thần khiêm tốn (0.25đ)
- Nhận thức được tầm quan trọng của đạo đức cách mạng, HCM rất chú trọng đến sự
nghiệp chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên, cho đoàn viên thanh niên
(0.25đ)
- Đạo đức là cái gốc của người cách mạng, nhưng phải nhận thức đúng mối quan hệ
giữa đức và tài (0.5đ)


* Liên hệ đến việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, lối sống của học sinh, sinh viên
hiện nay (1.5đ)
- Việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, lối sống của học sinh, sinh viên hiện nay
(0.75)
+ Thực trạng việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, lối sống của học sinh, sinh viên hiện
nay
+ Giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên
hiện nay.
- Liên hệ bản thân (0.75đ)

Câu18 (4 điểm) Phân tích quan niệm “Trung” và “Hiếu” của Hồ Chí Minh. Liên hệ đến
trách nhiệm của thanh niên, sinh viên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt
Nam xã hội chủ nghĩa.
* Phân tích quan niệm “Trung” và “Hiếu” của Hồ Chí Minh (2.5đ)
- So sánh quan niệm “Trung” và “hiếu” của Hồ Chí Minh với quan niệm cũ (2đ)
+ Quan niệm cũ có nội dung rất hẹp: (0.5đ)

+ Quan niệm của HCM mang nội hàm mới, có tính cách mạng, đó là trung với nước,
hiếu với dân. Đây là một phẩm chất đạo đức có ý nghĩa hàng đầu (1.5đ)
\ Theo Hồ Chí Minh, nước là nước của dân và dân là người chủ của nước. Vì vậy,
“trung với nước, hiếu với dân” là thể hiện trách nhiệm với sự nghiệp dựng nước và giữ nước,
với con đường đi lên và phát triển của đất nước (0.5đ)
\ Nội dung chủ yếu của trung với nước (0.5đ)
\ Nội dung chủ yếu của hiếu với dân (0.5đ)
- Hồ Chí Minh là một tấm gương mẫu mực về tận trung với nước, tận hiếu với dân
(0.5đ) (lấy một vài dẫn chứng để chứng minh)
* Trách nhiệm của thanh niên, sinh viên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (2.5đ)
- Trách nhiệm của thanh niên, sinh viên nói chung trong sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.(1.5đ)
- Tu dưỡng những phẩm chất đạo đức của con người Việt Nam trong thời đại mới theo
quan niệm của HCM, trong đó phẩm chất trung với nước, hiếu với dân được coi là quan trọng
hàng đầu (0.5đ)
- Nội dung của trung với nước, hiếu với dân trong giai đoạn hiện nay (1đ)
+ Thấm nhuần thế giới quan, phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin. Tư tưởng
HCM -> lập trường… (0.25đ)
+ Yêu nước là yêu CNXH -> đấu tranh chống lại những âm mưu thủ đoạn của các thế
lực thù địch…(0.25đ)
+ Trách nhiệm đối với việc xây dựng và bảo vệ tổ quốc (0.25đ)


+ Yêu nước thương dân là phải tu dưỡng rèn luyện bản thân cả tài và đức -> xây dựng
dân giàu… (0.25đ)
- Trách nhiệm của bản thân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã
hội chủ nghĩa (1đ)
Câu 19 (6 điểm): Phân tích câu nói của Hồ Chí Minh: “Đạo đức cách mạng không phải
trên trời sa xuống, nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng

cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”. Liên hệ thực tế và
rút ra bài học cho bản thân.
* Giải thích câu nói: (1đ) “
- Đạo đức cách mạng không có tính di truyền, không phải tự nhiên mà có được (0.5đ)
- Muốn có đạo đức cách mạng phải tu dưỡng rèn luyện khó khăn, vất vả, thường
xuyên, suốt đời không mệt mỏi (0.5đ)
* Tại sao HCM lại quan niệm như vậy? (3.5đ)
- Theo HCM đạo đức cách mạng của con người trong thời đại mới bao gồm những
phẩm chất cơ bản nào? (trung với nước, hiếu với dân, cần kiệm….). (0.5đ)
- Những phẩm chất đạo đức đó không có tính di truyền, không tự nhiên mà có được,
nó do tu dưỡng rèn luyện khó khăn, vất vả, thường xuyên mà có được.Vì (2.5đ)
+. Đạo đức cách mạng chỉ được sinh ra trong quá trình đấu tranh cách mạng gian khổ
cải tạo xã hội cũ xây dựng xã hội mới – xã hội XHCN (0.5đ)
+ Đạo đức là hình thái ý thức xã hội nên nó mang tính bảo thủ vì thế cải tạo phải
trường kỳ gian khổ. Đây là cuộc đấu tranh với chính bản thân mỗi con người. Bồi dưỡng tư
tưởng mới để đánh thắng tư tưởng cũ để trở thành con người mới không phải là một việc dễ
dàng (0.5đ)
+ Đạo đức cách mạng, đạo đức mới khác đạo đức cũ ở chỗ nó gắn với thực tiễn cách
mạng và phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân. Vì vậy việc rèn luyên, tu dưỡng bền bỉ suốt
đời, thường xuyên như việc rửa mặt hằng ngày là một trong những yêu cầu có ý nghĩa quan
trọng hàng đầu. (0.5đ)
+ Cái ác luôn ản nấp trong mỗi con người. Vì vậy không được sao nhãng việc tu
dưỡng, mà phải rèn luyện suốt đời, bền bỉ. đặc biệt trong thời kỳ hòa bình, khi con người khi
con người đã có ít nhiều quyền hạn, nếu không ý thức điều này dễ bị tha hóa, biến chất.
(0.5đ)
+ Đạo đức cách mạng là nhằm giải phóng và đem lại hạnh phúc, tự do cho con người.
Vì vậy tu dưỡng đạo đức phải gắn liền với hoạt động thực tiễn, trên tinh thần tự giác, tự
nguyên, dựa vào lương tâm và trách nhiệm của mỗi người. Có như vậy thì việc tu dưỡng mới
có kết quả (0.5đ)
- Hồ Chí Minh là một biểu hiện mẫu mực cho tấm gương tu dưỡng, rèn luyện đạo

đức suốt đời không mệt mỏi (dẫn chứng).(0.5đ)
* Liên hệ thực tế (1.đ)


- Điều kiện kinh tế - xã hội hiện nay có tác động trực tiếp đến lĩnh vực đạo đức như
thế nào? (tích cực và tiêu cực) (0.75đ)
- Tính cấp thiết của việc giáo dục đạo đức, tư tưởng lối sống trong cồng đồng dân cư
đặc biệt là thanh niên, học sinh, sinh viên (0.25đ)
* Bài học cho bản thân (0.5đ)
- Không ngựng học tập, phấn đấu, rèn luyện tui dưỡng về mọi mặt. (0.25đ)
- Tuyên truyền những người xung quanh thực hiện tốt các chuẩn mực đạo đức (0.25đ)

Câu 20 (6 điểm): Phân tích câu nói của Hồ Chí Minh: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã
hội, trước hết cần có những con người xã hội chủ nghĩa”. Đảng và Nhà nước ta đã vận
dụng quan điểm này như thế nào trong công cuộc đổi mới hiện nay?
* Phân tích quan niệm của Hồ Chí Minh: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội
trước hết phải có những con người xã hội chủ nghĩa”. (3.5đ)
- Giải thích câu nói trên: Việc làm quan trọng nhất, cấp bách đầu tiên của quá trình
xây dựng CNXH là phải đào tạo, bồi dưỡng được những con người XHCN (0.5đ)
- Tại sao “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội trước hết phải có những con người xã
hội chủ nghĩa”? Vì: (3đ)
- Mục tiêu của chủ nghĩa xã hội? (1đ)
- Thời gian và tính chất của quá trình tiến lên chủ nghĩa xã hội? (Lâu dài, phức tạp,
khó khăn, gian khổ…giải thích tại sao, Lấy dẫn chứng) (1đ)
- Để làm được việc đó trước hết cần phải có những con người xã hội chủ nghĩa (con
người đủ tài, đủ đức…)(1đ)
=> Việc giáo dục, bồi dưỡng những con người như thế là việc làm đầu tiên của cách
mạng và cũng là mục tiêu của cách mạng nên nó phải là một quá trình dần dần…
* Sự vận dụng quan điểm này của Đảng và Nhà nước ta. (2.5đ)
- Nhận thức được con người vừa là mục tiêu vừa là động lực của cách mạng, Đảng và

Nhà nước ta đang nỗ lực xây dựng một xã hội nhân văn - một xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh (2đ)
+ Lợi ích chính đáng của cá nhân và cộng đồng được quan tâm.(lấy dẫn chứng)
(0.5đ)
+ Đảm bảo sự bình đẳng của các cá nhân, tổ chức, thành phần kinh tế trước pháp
luật….(lấy dẫn chứng) (0.5đ)
+ Xây dựng một xã hội văn minh đồng nghĩa với việc chăm lo phát triển đời sống
vật chất và tinh thần, phát triển trình độ khoa học - kỹ thuật…(VD) (0.5đ)
+ Xây dựng một xã hội văn minh là phải bồi dưỡng, đào tạo những con người phát
triển toàn diện cả đức và tài, cả lý trí và tình cảm đạo đức cách mạng, phải coi trọng và phát
huy vai trò của giáo dục – đào tạo…. (VD) (0.5đ)
- Liên hệ bản thân: (0.5đ)