Cau 18 (vai tro cua QHSX doi voi LLSX)

Câu 18: Vai trò của Quan hêê sản xuất đối với sự phát triển lực lượng
sản xuất. Ý nghĩa trong viêêc đa dạng hóa các loại hình quan hêê sản
xuất ở nước ta hiêên nay?
1.Định nghĩa Quan hêê sản xuất:
Quan hêê sản xuất là quan hêê giữa người với người trong lao
đôêng thể hiêên ở quan hêê sở hữu về tư liêêu sản xuất, quan hêê tô
chức quản sản xuất và quan hêê phân phối sản phẩm lao đôêng. Trong
quan hêê sản xuất, quan hêê sở hữu về tư liêêu sản xuất giữ vai trò chủ
đạo (giữ vị trí quy định các quan hêê khác)
Vì ai có sở hữu về tư liêêu sản xuất sẽ làm chủ trong khâu tô chức
quản lý sản xuất và phân phối sản phẩm lao đôêng.
2.Phân tích kết cấu:
-Quan hêê sản xuất do con người tạo ra nhưng nó tồn tại môêt cách
khách quan không phụ thuôêc vào ý muốn chủ quan của con người
-Quan hêê sản xuất mang tính ôn định tương đối trong bản chất xa
hôêi và tính phong phú đa dạng trong hình thức biểu hiêên.
3.Vai trò của quan hêê sản xuất đối với sự phát triển của lực lượng
sản xuất
-Quan hêê sản xuất quy định mục đích sản xuất, ảnh hưởng tới
thái đôêi lao đôêng của người lao đôêng. Quan hêê sản xuất kích thích
hoăêc kìm ham viêêc cải tiến công cụ lao đôêng cũng như viêêc áp dụng
các thành tựu khoa học vào sản xuất. Nó là hình thức xa hôêi để cho
lực lượng sản xuất phát triển.
Nếu xét môêt cách tông thể thì Quan hêê sản xuất chính là hình
thức, lực lượng sản xuất là nôêi dung. Hình thức sẽ có tác đôêng mạnh
mẽ trở lại đối với nôêi dung.
-Nếu quan hêê sản xuất phù hợp sẽ thúc đẩy lực lượng sản
xuất phát triển. Quan hêê sản xuất phù hợp ở đây có nghĩa là quan
hêê sản xuất tạo ra phương thức kết hợp tốt nhất giữa tư liê êu sản xuất
và người lao đô êng để sản xuất ra sản phẩm. Biểu hiêên của Quan hêê
sản xuất phù hợp là sản xuất ra hàng hóa nhiều và tốt; năng suất lao

đôêng tăng; người lao đôêng hăng hái; sử dụng công suất máy móc
hợp lý...


Phù hợp ở đây cũng mang tính tương đối, không có phù hợp
tuyêêt đối. Có thể xét về tông thể Quan hêê sản xuất này là phù hợp
nhưng cũng có những bôê phâên không phù hợp vì lực lượng sản xuất
biến đôi thường xuyên còn quan hêê sản xuất thì tương đối ôn định.
Quan hêê sản xuất phù hợp sẽ thúc đẩy lực lượng sản xuất phát
triển. Lực lượng sản xuất phát triển đến môêt đôê nào đó sẽ phá vơ
quan hêê sản xuất cũ thiết lâêp môêt quan hêê sản xuất mới phù hợp với
trình đôê của lực lượng sản xuất... Và quá trình đó lăêp đi lăêp lại theo
chu kỳ: phù hợp ---> không phù hợp --->phù hợp....
-Quan hê ê sản xuất không phù hợp cản trở sự phát triển của
lực lượng sản xuất: (sự không phù hợp thể hiê ên ở 2 khía cạnh:
lạc hâ êu và vượt quá xa)
+Quan hêê sản xuất lạc hâêu, lỗi thời với trình đôê lực lượng sản
xuất sẽ kìm ham sự phát triển của lực lượng sản xuất
Trình đôê lực lượng sản xuất thể hiêên trình đôê chinh phục tự nhiên
của con người trong những giai đoạn lịch sử nhất định.
+Quan hêê sản xuất vượt quá xa so với trình đôê của lực lượng sản
xuất:
VD: Trình đôê sản xuất của ta thấp nhưng ta lại tô chức sản xuất
tâêp trung quy mô lớn...
4.Ý nghĩa trong viêêc đa dạng hóa các loại hình quan hêê sản xuất
ở nước ta hiêên nay
-Trước kia ta xây dựng nền kinh tế mà quan hêê sản xuất không
dựa trên lực lượng sản xuất phù hợp, ta xây dựng nền kinh tế mà chi
có 1 thành phần kinh tế duy nhất là kinh tế tâêp thể.
-Lực lượng sản xuất nhiều trình đôê khác nhau, không đồng đều

(từ thủ công, nửa cơ khí, cơ khí, tự đôêng hóa...) do đó phải xây dựng
nhiều hình thức quan hêê sản xuất phù hợp
-Đa dạng hóa các loại hình quan hêê sản xuất là phù hợp, tạo điều
kiêên cho phát triển sản xuất
-Đa dạng hóa các thành phần kinh tế để tâêp trung huy đôêng các
nguồn lực cho phát triển kinh tế xa hôêi, phát triển lực lượng sản xuất.