đề tài sáng kiến kinh nghiệm

Phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền
I. Phần I:
Phần mở đầu
I.1 Lý do chọn đề tài:
Năm học 2007- 2008 là năm học thứ năm thực hiện giảng dạy chơng
trình theo SGK mới. Trong bối cảnh hiện nay ngành giáo dục và đào tạo
đang nỗ lực đổi mới phơng pháp dạy học theo hớng phát huy tính tích cực
chủ động sáng tạo của học sinh trong hoạt động học tập nhằm phù hợp với
xu thế của thời đại. Vấn đề này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với giáo viên
THCS là phải đổi mới cách dạy: Giáo viên chỉ là ngời hớng dẫn chỉ đạo điều
khiển học sinh đi tìm kiến thức mới, vận dụng kiến thức đã học vào thực
tiễn. Chính vì vậy học sinh phải là ngời tự giác, chủ động, tìm tòi, phát hiện
các kiến thức mới một cách linh hoạt, sáng tạo vào thực tiễn cuộc sống
thông qua sự dẫn dắt điều khiển của giáo viên trong tiết dạy. Do vậy việc lựa
chọn phơng pháp dạy học sao cho phù hợp với kiểu bài và phát huy đợc sự
yêu thích môn học đối với học sinh là một vấn đề rất quan trọng, đó cũng là
một thủ thuật s phạm của ngời giáo viên. Nhận thức đợc điều đó tôi mạnh
dạn tìm hiểu và nghiên cứu đề tài Phát huy tính tích cựu của học sinh trong
luyện tập chạy bền mà tôi đã áp dụng và theo dõi nhiều năm tại trờng
THCS Thị Trấn Tiên Yên nơi tôi đang công tác.
T/h: Hoàng Trọng Quyết Chiến
1
Phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền
I.1.1. Cơ sở lý luận:
Luật Giáo dục năm 2005 (Điều 5) đã quy định : "Phơng pháp giáo dục phải
phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, t duy sáng tạo của ngời học ; bồi
dỡng cho ngời học năng lực tự học , khả năng thực hành, lòng say mê học
tập và ý chí vơn lên".
Với mục tiêu giáo dục phổ thông là "giúp học sinh phát triển toàn
diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, phát triển
năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con ng-

ời Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng t cách và trách nhiệm công dân ;
chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham
gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc" . Chơng trình giáo dục phổ thông ban hành
kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGD ĐT ngày 5/5/2006 của Bộ trởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã nêu : "Phải phát huy tính tích cực, tự giác,
chủ động, sáng tạo của học sinh ; phù hợp với đặc trng môn học, đặc điểm
đối tợng học sinh, điều kiện của từng lớp học ; bồi dỡng cho học sinh phơng
pháp tự học, khả năng hợp tác ; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào
thực tiễn ; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm
học tập của học sinh".
- Hiện nay do yêu cầu đổi mới của phơng pháp GD và yêu cầu học tập mà
đòi hỏi học sinh phải có thể lực để tiếp thu tốt các bài học trên lớp và nâng
cao sức đề kháng .
- Để giờ dạy đạt hiểu quả cao giáo viên cần nắm vững tâm lý của học sinh.
- Cần tìm hiểu rõ thể trạng của từng học sinh để đa ra những phơng pháp
luyện tập cho học sinh phù hợp.
T/h: Hoàng Trọng Quyết Chiến
2
Phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền
- Học sinh THCS bắt đầu và đang bớc vào thời kỳ dậy thì nên cơ thể các em
phát triển với tốc độ rất nhanh cả về hình thái, tổ chất thể lực cũng nh chức
phận của các hệ cơ quan trong cơ thể. Lúc này TDTT, dinh dỡng có tác dụng
cực kỳ quan trọng đến việc phát triển toàn diện cơ thể.
- Giáo viên cần tìm hiểu và học tập những phơng pháp luyện tập tiên tiến để
áp dụng trong giờ dạy.
- Đặc biệt chạy bền là nội dung luyện tập tơng đối đơn điệu mà lại đòi
hỏi ngời học phải vận động nhiều làm học sinh dề nhàm chán và đôi lúc
không đảm bảo lợng vận động cần thiết để phát triển sức bền.
I.1.2. Cơ sở thực tiễn:
- Với giáo viên:

. Việc áp dụng các phơng pháp luyện tập chạy bền còn chậm.
. Việc học tập thêm các phơng pháp mới còn hạn chế.
- Với học sinh:
. Đa số các em còn coi nhẹ việc luyện tập đặc biệt là môn chạy
bền.
. ở lứa tuổi này cơ thể các em yêu cầu một lợng vận động cao
một yêu cầu mang tính chất sinh học - bởi vì vận động sẽ giúp cho quá
trình trao đổi chất trong đo dặc biệt là quá trình đồng hóa diễn ra trong cơ
thể nhanh hơn, mạnh hơn, mà đó chính là cơ sở để các em phát triển.
- Tài liệu hớng dẫn gần nh không có.
T/h: Hoàng Trọng Quyết Chiến
3
Phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền
- Đặc biệt tình trạng học sinh không đáp ứng đợc yêu cầu về thể lực ngày
càng tăng do ý thức yếu kém của các em trong luyện tập ở trờng cũng nh ở
nhà.
Chính vì những lý do trên mà tôi đã thực hiện nghiên cứu đề tài phát huy tính
tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền .
I.2 mục đích nghiên cứu:
- Việc phát huy tính tích cựu của học sinh trong luyện tập chạy bền sẽ làm
tăng hiệu quả rất lớn trong việc rèn luyện thể lực của học sinh, giúp các em
hoàn thành mục tiêu môn học THCS là:
. Biết đợc một số kiến thức, kỹ năng cơ bản để tập luyện gìn giữ sức
khoẻ và nâng cao thể lực.
. Góp phần rèn luyện nếp sống lành mạnh, nhanh nhẹn, khéo léo, thói
quen tự giác tập luyện TDTT, gìn giữ vệ sinh.
. Có sự tăng tiến về thể lực, đạt tiêu chuẩn RLTT và thể hiện bản thân
về TDTT.
. Biết vân dụng vào thực tế.
I.3 thời gian, địa điểm:

- Đối tợng nghiên cứu trong đề tài là học sinh THCS.
- Địa điểm : trờng THCS Thị Trấn với môn Thể dục.
- Thời gian thực hiện đề tài trong năm học trên cơ sở từng tiết dạy.
T/h: Hoàng Trọng Quyết Chiến
4
Phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền
I.4 đóng góp về mặt thực tiễn

- Chạy bền là nội dung rèn luyện sức bền cho học sinh THCS , luyện tập
chạy bền sẽ giúp học sinh phát triển một cách toàn diện cả về thể chất và
tinh thần. Trên thực tế tại Trờng THCS Thị trấn học sinh luôn rất e ngại phải
luyện tập chạy bền, đến kỳ kiểm tra lại cố quá sức nên cũng dễ xảy ra hiện
tợng quá mệt thậm chí choáng ngất do đặc thù của bộ môn, vì thế vấn đề cần
giải quyết là phải làm sao để cho học sinh có hứng thú và ham thích, biết
cách luyện tập chạy bền. Học sinh không chỉ có ý thức luyện tập ở trờng mà
còn có ý thức luyện tập ở nhà. Qua nghiên cứu và áp dụng các phơng pháp
phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền vào giảng dạy ở
các tiết học tôi đã thu nhận đợc một số kết quả: học sinh đã tích cực luyện
tập, thể lực của các em đã dần đợc nâng cao, nhìn chung các em không còn
tâm lý sợ hãi khi phải luyện tập chạy bền, thành tích trong từng cự li chạy
bền của các em đợc nâng lên, kết quả rèn luyện đã có tiến bộ rõ rệt.
T/h: Hoàng Trọng Quyết Chiến
5
Phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền
II. Phần II:
Nội dung
II.1 Chơng 1:
Tổng quan
đề tài: " Phát huy tính tích cực của học sinh
trong luyện tập chạy bền"

II.1.1 Lịch sử vấn đề nghiên cứu:
- " Tính tích cực là một hiện tợng S phạm, biểu hiện ở sự gắng sức cao về
nhiều mặt trong hoạt động học tập" (L.V. Relrova, 1975). Học tập là một tr-
ờng hợp riêng của sự nhân thức, "Một sự nhận thức đã đợc làm cho dễ dàng
đi và đợc thực hiện dới sự chỉ đạo của giáo viên" ( P.V. Erđơniev, 1974). Vì
vậy nói tới tích cực học tập, thực chất là nói tới tính tích cực nhận thức.
- Tính tích cực của học sinh là hoạt động nhận thức của học sinh đặc trng
trong việc học tập, nghị lực trong quá trình luyện tập, tính tích cực của học
sinh là quá trình phát hiện tìm hiểu, giải quyết nhiệm vụ nhận thức dới sự tổ
chức, hớng dẫn của giáo viên, sự chủ động trong học tập và thể hiện qua
việc tham gia các hoạt động TDTT, trò chơi, Đoàn đội....
- Để có thể dạy học theo phơng pháp tích cực hoá ngời học đối với môn học
thể dục đơng nhiên rất cần có sân tập và phơng tiện tập luyện tốt hơn hiện
T/h: Hoàng Trọng Quyết Chiến
6
Phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền
nay và đó là chính là phơng tiên dạy học của ngời giáo viên thể dục, tuy
nhiên đây là một vấn đề cần khắc phục.
- Sức bền là một trong những tố chất quan trọng của con ngời nhất là trong
giai đoạn phát triển toàn diện của các em học sinh THCS.
- Từ nhiều năm nay thể lực của học sinh luôn là một vấn đề trăn trở của các
giáo viên dạy Thể dục trong trờng THCS, việc các em học sinh có thể lực
yếu kém không chỉ làm ảnh hởng đến việc phát triển thể chất mà còn ảnh h-
ởng đến viêc học tập của các em , việc cấp thiết là cần có sự thay đổi t duy
trong việc hớng dẫn luyện tập và rèn luyện thể lực cho học sinh.
* Kết luận: luyện tập thể lực ở trờng THCS là một vấn đề rất đợc chú ý, do
đó việc cần phải có một sự thay đổi trong viêc luyện tập thể lực cho học sinh
THCS. Ngày trớc môn học chạy bền là một chơng riêng biệt và chỉ đợc dạy trong
một số tiết nhất định thì nay đã đợc thay đổi bằng cách đa vào tất cả các tiết học
trong suốt cả năm học từ đó mỗi giáo viên cần đa ra những phơng pháp luyện tập

sao cho phù hợp với học sinh, tạo cho học sinh ý thức phấn đấu và quyết tâm cao
khi luyện tập thể lực để tạo ra một sức bền cho cở thể có thể đáp ứng yêu cầu phát
triển toàn diện. Điều đó đã làm nảy sinh trong tôi ý nghĩ phải thay đổi t duy,
ý thức của học sinh trong việc rèn luyện thể lực và tôi mạnh dạn đề ra một
số phơng pháp nhằm " phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập
chạy bền".

II.2 Chơng 2:
nội dung
T/h: Hoàng Trọng Quyết Chiến
7
Phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền
II.2.1: Nhiệm vụ nghiên cứu

* Nhiệm vụ lý luận:
- Thể lực của học sinh luôn là một vấn đề đợc đặc biệt quân tâm của giờ thể
dục, là một tiêu chí đánh giá xếp loại học sinh. Tuy nhiên trong giờ dạy thể
lực luôn gặp những hạn chế:
. Học sinh cha nhận thức nâng cao thể lực cho mình.
. Học sinh lời luyện tập.
. Giáo viên cha chịu cập nhật các phơng pháp luyện tập mới để tạo sự
hứng thú luyện tập của học sinh.
. Dụng cụ luyện tập còn quá ít hoặc không phù hợp hay chất lợng
kém.
* Nhiệm vụ thực tiễn:
- Do điều kiện sân bãi không tốt, phạm vi hẹp.
- Thiết bị đồ dùng luyện tập còn thiếu.
- Học sinh cha biết cách áp dụng phơng pháp luyện tập và bài tập phù hợp với thể
trạng cơ thể mình.
VD: Khi sử dụng phiếu điều tra hứng thú học tập đầu năm thông qua việc chọn

lựa môn TDTT em a thích để luyện tập kết quả thu đợc nh sau:
Chạy bền: 5%
T/h: Hoàng Trọng Quyết Chiến
8
Phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền
Cầu lông: 20%
Đá bóng: 40%
Bóng bàn: 2%
Bóng rổ: 15%
Bóng chuyền: 8%
Bơi : 10%
Đa số các em chọn những môn luyện tập theo ý thích chủ quan của mình mà
không để ý đến thể trạng cơ thể cũng nh tố chất TT của mình. Một số em có thể
trạng và thể lực yếu lại thích các môn vận động mạnh nh: đá bóng, bơi, chạy bền,
có em thấy bạn chọn thì mình cũng chọn hay do các ban rủ tập cùng.
- Cũng có thể do giáo viên hớng dẫn học sinh cách chọn lựa môn TT phù hợp cho
các em cũng nh việc áp dụng phơng pháp, dung cụ luyện tập còn hạn chế dẫn đến
các em không có hứng thú luyện tập.
- Ngoài ra các em cha chú trọng đến quá trình khởi động và lợng vận động của
mình.
- Có thể nói chất lợng thể lực của học sinh trong trờng là một vấn đề cần
giải quyết không chỉ có tôi mà những giáo viên đi trớc đều có thể cảm nhận
đợc. Thông qua chất lợng kiểm tra 2 năm học trớc ta có thể thấy đợc điều
này:
Năm học 2006 - 2007: kết quả kiểm tra TCRL TT cuối năm học
thông qua môn chạy bền có kết quả nh sau:
Khối 9: có 140 HS
G: 6 HS = 4.4%
K: 24 HS = 17%
T/h: Hoàng Trọng Quyết Chiến

9
Phát huy tính tích cực của học sinh trong luyện tập chạy bền
Đ: 42 HS = 30%
CĐ: 68 HS =48.6%
Khối 8: có 150 HS
G: 4 HS = 2.7%
K: 26 HS = 17.3%
Đ: 45 HS = 30%
CĐ: 75 HS = 50%
ở đây tôi chỉ thu thập số liệu của 2 khối 8 - 9 vì 2 ở 2 khối này việc rèn
luyện thể lực là rất quan trọng đến sự phát triển của các em. Thông qua số
liệu đó tôi nhận ra tỷ lệ học sinh đạt loại giỏi và khá là rất ít do các em lời
luyện tập trong giờ học cũng nh ở nhà các em cha có nhận thức về tầm quan
trọng của thể lực. Đặc biệt trong các giải TDTT của Huyện, ngành trờng tôi
không bao giờ có giải trong nội dung thi chạy cự li trung bình và dài từ đó
việc cấp thiết là tạo cho các em hứng thú luyện tập thể lực ở trờng cũng nh ở
nhà, trong và ngoài tiết học.
II.2.2: Nội dung
T/h: Hoàng Trọng Quyết Chiến
10