Một số vấn đề cơ bản của luật bảo hiểm hàng hải Anh năm 1906 và việc áp dụng trong thực tiễn

IăH CăQU CăGIAăHÀăN Iă
KHOA LU T

PH MăANHăTU N

M TăS ăV Nă

ăC ăB NăC AăLU TăB OăHI MăHÀNGăH IăANHă

N Mă1906ăVÀăVI CăỄPăD NGăTRONGăTH CăTI N

Chuyên ngành

: Lu t Qu c T

Mƣăs ăăăăăăăăăăăăăă: 60.38.60

LU NăV NăTH CăS ăLU TăH C

NG

IăH

NGăD NăKHOAăH C:ăTS.GVCăHOÀNGăNG CăGIAO

HÀ N I - 2007


L IăCAMă OAN

Tôi xin cam đoan lu n v n này là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các k t qu

nêu trong lu n v n là trung th c. Nh ng n i dung trong lu n v n có s d ng tài li u tham
kh o đ u đ
luôn đ

c trích d n ngu n đ y đ và chính xác. Trong quá trình th c hi n lu n v n

c s quan tâm h

Ng c Giao lu n v n đ

ng d n c th , sâu s c c a Ti n s - Gi ng viên chính Hoàng

c hoàn thành theo đúng quy trình, n i dung.

Xinătrơnătr ngăc mă năs ăquanătơmăh

ngăd năt nătìnhăc aăcácăth yătrongăB ămônă

Lu tăqu căt !

Tácăgi ălu năv n


M CăL C
PH N M

U

7

ngă1:ăC ăS ăLụăLU NăVÀăụăNGH AăC AăS ăRAă

Ch

IăLU TăB OăHI MăHÀNGăH IăANHăN Mă1906 13
1.1. S ra đ i c a lu t b o hi m hàng h i c a Anh MIA 1906
1.1.1. S l

13

c v l ch s ra đ i c a b o hi m hàng h i nói chung

13

1.1.2. L ch s ra đ i c a Lu t b o hi m hàng h i Anh MIA- 1906

15

1.2. Nh ng k t lu n chung (General Conclusive Remarks).

19

1.3. Ý ngh a c a s ra đ i MIA-1906

22

Ch

ngă2: M TăS ăV Nă

ăC ăB NăC AăLU TăB O

HI MăHÀNGăH IăANHăN Mă1906

24

2.1. M t s h c thuy t trong Lu t b o hi m hàng h i Anh n m (MIAậ1906)

24

2.1.1 H c thuy t trung th c tuy t đ i (Utmost Goodfaith)

24

2.1.2 H c thuy t b o hi m l i ích th c s (hay còn g i là quy n l i
30
có th b o hi m) (Insurable interest)
2.1.3 H c thuy t b i th

ng (Indemnity)

36

2.1.4 H c thuy t th quy n

36

2.1.5 H c thuy t b o hi m m t r i ro có th x y ra

37

2.1.6. H c thuy t hành trình hàng h i (marine adventure)

37

2.1.7. H c thuy t vi c chuy n nh

ng quy n l i (assignment of interest)
38

2.2. H p đ ng b o hi m hàng h i

39


2.2.1. Khái ni m và n i dung các cam k t trong h p đ ng b o hi m
39

hàng h i
2.2.2. Hành trình (The voyage)

44

2.2.3. Quá trình thi t l p h p đ ng

47

2.2.4. Các lo i h p đ ng b o hi m hàng h i

51

2.2.5. Vi c chuy n nh

53

ng h p đ ng b o hi m (Assignment of Policy)

2.2.6. S vô hi u h p đ ng b o hi m
2.3. T n th t (loss)

55

2.3.1 Các nguyên t c c a quan h nhân qu trong xác đ nh t n th t
2.3.2. Nh ng t n th t đ

c lo i tr (excluded losses)

2.3.3. Các lo i t n th t
2.3.4. H n m c b i th

54

55
57
57

ng (Measure of Indemnity)

68

2.3.5. i u kho n v t t ng và h n ch t n th t (Sue and labouring
clause)

70
2.3.6. Quy n th quy n (Right of Subrogation)

2.4. B o hi m trùng và s đóng góp
2.4.1. Khái ni m b o hi m trùng (Double Insurance)
2.4.2. Quy n phân b (Right of contribution)
Ch

72
73
73
75

ngă3: TH CăTI NăỄPăD NGăLU TăB OăHI Mă

HÀNGăH IăANH N Mă1906ă
3.1. M t s v n đ c b n trong áp d ng Lu t b o hi m hàng h i Anh

76

3.1.1. Quy n tài phán và vi c l a ch n áp d ng Lu t b o hi m hàng 76


h i Anh n m 1906

76

3.1.2. M t s các v n b n Lu t liên quan đ n quá trình áp d ng Lu t
b o hi m hàng h i c a Anh

77

3.2. M t s án l áp d ng trong th c t
3.2.1 Các tr

ng h p v hi m h a c a bi n c

81
81

3.2.2 Quy n l i có th b o hi m

81
3.2.3

i v i vi c vi ph m nguyên t c trung th c tuy t đ i

3.2.4 Mi n th v thay đ i tuy n đ

ng hay ch m tr hành trình

83

3.2.4 H p đ ng b o hi m

85

3.2.5 T n th t trong b o hi m hàng h i

85

3.3. M t s n i dung không còn phù h p c a MIA trong quá trình áp d ng 87
th c t
3.4. S t

92
ng thích gi a Lu t b o hi m hàng h i Anh n m 1906 và B lu t

hàng h i Vi t Nam n m 2005.
K T LU N
TÀI LI U THAM KH O

93

98
99


B ngădanhăm căcácăch ăvi tăt t
CIF

Ti n hàng, b o hi m và c

FOB

Trách nhi m khi giao hàng lên tàu (Free On Board)

F.P.A

Không b o hi m t n th t b ph n (free from particular average)

MIA

Lu t b o hi m hàng h i Anh n m 1906 (Marine Insurance (1906) Act)

P.P.I

n b o hi m là b ng ch ng v quy n l i (policy proof of interest)

BLHHVN

c phí (Cost, Insurance and Freight)

B lu t Hàng h i Vi t Nam n m 2005


PH NăM ă

U

1. LỦădoăch năđ ătƠi
Hi n nay th tr
th tr

ng hàng h i Vi t Nam đang r t phát tri n, t ng b

c h i nh p c a

ng hàng h i qu c t . G n li n v i s phát tri n này là vi c các Công ty hàng h i

Vi t Nam ph i tham gia b o hi m P&I t i các Hi p h i b o hi m tàu c a Anh là m t yêu
c u b t bu c trong vi c ho t đ ng hàng h i qu c t .
Th tr

ng b o hi m hàng h i Anh phát tri n s m nh t trong l ch s . B lu t b o

hi m hàng h i Anh ra đ i n m 1906 tính đ n nay đã tròn 100 n m v i khá nhi u s thay
đ i c a khoa h c k thu t, s phát tri n c a th
hàng h i c ng có nh ng b

c ti n t

ng m i hàng h i và th tr

ng b o hi m

ng ng. M c dù có m t s quy đ nh đã l i th i. Tuy

nhiên các nguyên t c c a nó v n có nh ng giá tr nh t đ nh, là n n t ng cho vi c v n hành
c a th tr

ng b o hi m hàng h i và khuôn m u cho vi c xây d ng các b lu t v b o

hi m c a các n

c trên th gi i, đi u này đ

c ch ng t trong vi c áp d ng B lu t vào

th c ti n xét x , hi u l c và s t n t i c a các đi u kho n MIA. Cho đ n hi n nay b lu t
v nđ

c áp d ng, ch a c n thi t đ n m c ph i s a đ i.
Các đi u lu t ch y u mang tính nguyên t c và chu n m c cho vi c gi i quy t các

tranh ch p, gi i h n trách nhi m c a ng
c a ng

iđ

i b o hi m, h n m c b i th

ng, các l i ích

c b o hi m... Chính vì v y khi áp d ng b lu t vào th c ti n ng

i ta r t

chú tr ng đ n vi c áp d ng các án l đ xác đ nh c th vi c áp d ng các đi u lu t. Bên
c nh đó lu t c ng tôn tr ng s th a thu n c a các bên, th hi n

m t s đi u kho n cho

phép s th a thu n c a các bên có giá tr cao h n Lu t.
Hi n nay vi c áp d ng pháp lu t trong l nh v c b o hi m hàng h i luôn ti m n
nh ng tranh ch p và nh ng r i ro mang tính th

ng m i qu c t , đòi h i các qu c gia

ph i ti n t i nh ng chu n m c chung khi áp d ng lu t đ gi i quy t nh ng tranh ch p
th

ng m i qu c t , nh t là trong l nh v c b o hi m hàng h i luôn có y u t n

Trong khi đó, Lu t b o hi m hàng h i Anh n m 1906 luôn đ

c ngoài.

c coi là chu n m c cho

vi c gi i quy t các tranh ch p trong b o hi m hàng h i và trong vi c xây d ng các Lu t
b o hi m hàng h i c a các n

c trên th gi i.

2. M căđích-nhi măv -ph măviănghiênăc u


 M căđíchănghiênăc u
Vi c nghiên c u MIA là r t c n thi t trong quá trình h i nh p và gia nh p WTO
c a Vi t Nam, t o thu n l i trong quá trình thông th

ng vì kênh v n chuy n hàng h i

qu c t v n là kênh ch y u trong quá trình xu t nh p kh u hàng hóa c a Vi t Nam.
Nh ng c ng ti m n nhi u r i ro mà các nhà xu t nh p kh u Vi t Nam ph i gánh ch u,
c ng nh nh ng thi t h i v tàu là r t l n bao g m c v t ch t l n trách nhi m dân s c a

ch tàu đòi h i ph i có m t khung pháp lý v b o hi m hàng h i hoàn thi n.
Th tr
c a th tr

ng b o hi m hàng h i Vi t Nam c ng ph i tuân theo các quy t c chung

ng b o hi m hàng h i qu c t , mà hi n nay b lu t hàng h i Vi t Nam c ng

còn nhi u b t c p, c ng nên xây d ng theo h

ng tôn tr ng các quy t c th

ng m i qu c

t .
Hi n nay c ng ch a có m t đ tài khoa h c nào nghiên c u các quy đ nh trong
Lu t b o hi m hàng h i Anh n m 1906 và vi c áp d ng trong th c ti n. B i đ c thù c a
ngành hàng h i nói chung và ngành b o hi m hàng h i nói riêng có r t nhi u các tr

ng

h p r i ro d n đ n t n th t ph c t p và đa d ng. Nên trong vi c áp d ng Lu t b o hi m
hàng h i c a Anh có nhi u quy đ nh gây cho ng
tìm hi u các tr

i áp d ng lúng túng r t c n đ n vi c

ng h p áp d ng trong th c ti n nh các án l (case law), nh m làm rõ

h n n i dung các nh ng quy đ nh trong B lu t. Chính vì v y đ tài s t p trung nghiên

c u c ngm t cách t

ng đ i hoàn ch nh b i c nh ra đ i c a MIA, các n i dung quy đ nh

trong MIA và quá trình áp d ng th c t .


ă đ tă đ

că nh ngă m că đíchă trênă đòiă h iă đ ă tƠiă t pă trungă gi iă quy tă cácă

nhi măv ăsau:
- Nghiên c u t ng quát v l ch s ra đ i c a ngành b o hi m hàng h i trên th gi i
nói chung và b i c nh c ng nh các nguyên nhân d n đ n s ra đ i c a Lu t b o hi m
hàng h i Anh n m 1906 nói riêng.
- Nghiên c u các n i dung ch y u c a Lu t b o hi m hàng h i Anh n m 1906 bao
g m: Các khái ni m đ nh ngh a đ
h i, h p đ ng đánh c

c s d ng trong MIA n m 1906 nh : b o hi m hàng

c, quy n l i có th b o hi m, h p đ ng b o hi m hàng h i, t n

th t, b o hi m trùng, đóng gópầ Các nguyên t c áp d ng và các n i dung ch y u đ

c


đ c p trong các đi u kho n.
- Nghiên c u vi c l a ch n Lu t áp d ng trong ph m vi Lu t b o hi m hàng h i

Anh n m 1906 và m t s v n b n pháp lu t liên quan. M t s án l (caselaw) liên quan
đ n MIA n m 1906.
 Ph măviănghiênăc u
Lu n v n t p trung nghiên c u khát quát l ch s hình thành và phát tri n c a
ngành b o hi m hàng h i nói chung và Lu t b o hi m hàng h i Anh n m 1906 nói riêng.
Sau đó t p trung nghiên c u m t cách t ng quát nh ng n i dung chính c a Lu t b o hi m
hàng h i Anh n m 1906. Bên c nh đó c ng đi sâu vào nh ng n i dung ch y u c a Lu t
nh : các nguyên t c c b n c a b o hi m hàng h i đ
đ

c th hi n trong Lu t, quy n l i

c b o hi m, h p đ ng b o hi m, các cam k t, hành trình, t n th tầPh n cu i cùng s

nghiên c u m t s tr

ng h p áp d ng trong th c t c a MIA đ t đó có th hi u chính

xác các quy đ nh th hi n trong MIA và đánh giá ph n nào hi u l c áp d ng pháp lu t
c a đ o lu t này.
3. Nh năđ nhăv ăđ ătƠiăvƠăph

ngăphápăth căhi năđ ătƠi

a. Nh năđ nhăđ ătƠi
“M t s v n đ c b n c a Lu t b o hi m hàng h i Anh n m 1906 và vi c áp
d ng trong th c ti n” là đ tài tuy không còn m i

các n

c phát tri n Nh ng

Vi t

Nam l i ch a có nhi u tài li u và nghiên c u mang tính t ng quát, mà ch y u ch đ
trích d n

m t s tr

c

ng h p. Các n i dung c b n c a MIA mang tính lý lu n và th c

ti n cao. N i dung này là m t n i dung đã đ

c khái quát trong môn h c Lu t th

ng

m i qu c t - Chuyên ngành Lu t qu c t . Do v y, vi c đi sâu vào n i dung các quy đ nh
trong Lu t b o hi m hàng h i Anh mang hi u qu t t trong c lý lu n và th c ti n. Vì tìm
hi u đ

c b n ch t và s v n hành c a các quy đ nh c a MIA là r t c n thi t, đ t đó có

th v n d ng và gi i thích các quy đ nh đó trong t ng tr

ng h p th c t .

ng th i đóng

góp cho vi c hoàn thi n các quy đ nh c a Vi t Nam phù h p v i thông l t p quán
th

ng m i qu c t , nh t là trong l nh v c b o hi m hàng h i. Trong khi hi n nay các quy

đ nh trong đ n b o hi m c a các Công ty b o hi m hàng h i th

ng t p trung vào các

đi u kho n. Còn các nguyên t c gi i quy t khi có tranh ch p x y ra th

ng đ

c quy


đ nh trong các v n b n pháp lu t v b o hi m hàng h i. Vi c tìm hi u các nguyên t c này
có giá tr r t l n nh m gi m b t vi c tr c l i trong l nh v c b o hi m hàng h i.
b. Ph
ph

ngă phápă th că hi nă đ ă tƠiă (Ph

ngă phápă đánhă giáă hi uă q aă phápă lu t,ă

ngăphápăd chăthu t)
Do vi c nghiên c u MIA n m 1906 ch a có m t công trình khoa h c c ng nh các

tài li u d ch thu t c ng không có h u nh ch trích l

c m t s đi u kho n c a Lu t b o

hi m hàng h i Anh n m 1906. Nên đ tài lu n v n s d ng m t s tài li u nguyên b n
b ng ti ng Anh c a các nhà Lu t h c n

c ngoài v b o hi m hàng h i. Trong quá trình

nghiên c u, nhi u khái ni m và c m t c ng nh ý ngh a c a các t và các c m t mang
tính chuyên ngành trích d n ti ng Anh đ

c tác gi Lu n v n c g ng d ch thu t v i

ngh a sát nh t c a ti ng Vi t, đ t o nên s gi i thích c n k nh t, đ ng th i c ng trích
d n b ng ti ng Anh bên c nh đ ng

i đ c ti n theo dõi.

Hi u qu pháp lu t bao g m: Hi u qu trong công tác l p pháp, công tác hành pháp và
công tác t pháp. Th c ch t c a ph ng pháp này là ti n hành rà soát, đánh giá th c
tr ng h th ng pháp lu t hi n hành. Trong ph m vi h p b t đ u t quy đ nh trong m t đ o
lu t, quá trình áp d ng, m i quan h gi a đ o lu t đó và các v n b n pháp lu t có liên
quan và th c ti n xét x , đ c bi t là k t qu thu đ c t các ho t đ ng trên. Th c đo
tính hi u qu c a pháp lu t chính là vi c v n hành, áp d ng m t cách h th ng nh t các
v n b n pháp lu t vào trong cu c s ng và s ph n ánh, h ng ng tích c c t xã h i đ i
v i các v n b n pháp lu t đó. N i dung c a Lu t b o hi m hàng h i


TÀIăLI UăTHAMăKH O
Ti ng Vi t

1. GS.TS Hoàng V n Châu,

H u Vinh (2003), T đi n kinh t b o hi m Anh –

Vi t, Nhà xu t b n Thanh niên, Hà N i.
ng Hoàn (n m xu t b n), T đi n ngo i th

2.

ng và tài chính Anh – Vi t hi n

đ i, Nhà xu t b n, n i xu t b n.
3. D

ng H u H nh (2004), V n t i – giao nh n qu c t và b o hi m hàng h i, Nhà

xu t b n Th ng kê, Hà N i.
4. TS. Nguy n Nh Ti n (2001), H
th

ng bi n trong

ng m i và hàng h i qu c t , Nhà xu t b n Giao thông v n t i, Hà N i.

5. Khoa Lu t ậ
Nhà xu t b n
6. Khoa Lu t ậ
xu t b n

i h c qu c gia Hà N i (2005), Giáo trình lu t th

ng m i qu c t ,

i h c qu c gia Hà N i, Hà N i.
i h c qu c gia Hà N i (2003), Giáo trình t pháp qu c t , Nhà

i h c qu c gia Hà N i, Hà N i.

7. Khoa Lu t ậ
b n

ng d n s d ng v n đ n đ

i h c qu c gia Hà N i (2004), Chuyên kh o Lu t kinh t ,Nhà xu t

i h c qu c gia Hà N i, Hà N i.

8. Nguy n Th K , Ph m Qu c To n, L

ng H u

nh (1994) T đi n pháp lu t

Anh – Vi t, Nhà xu t b n Khoa h c xã h i, Hà N i.
9. Tr

ng

i h c kinh t qu c dân (2005), Giáo trình b o hi m, Nhà xu t b n

Th ng kê, Hà N i.
10. Tr

ng

i h c kinh t qu c dân (2004), Giáo trình qu n tr kinh doanh

b o

hi m, Nhà xu t b n Th ng kê, Hà N i.
11. Tr

ng

i h c kinh t qu c dân (2005), Giáo trình lu t th

ng m i qu c t , Nhà

xu t b n Lao đ ng - Xã h i, Hà N i.
12. Tr

ng

i h c Ngo i th

ng (1999), Các công

c qu c t v v n t i và hàng

h i, Nhà xu t b n Giao thông v n t i, Hà N i.

13. Trung tâm tr ng tài qu c t Vi t Nam (VIAC) (2002), 50 phán quy t tr ng tài
qu c t ch n l c, Nhà xu t b n Chính tr Qu c gia, Hà N i.


Ti ng Anh
14. Brussels Convention on Jurisdiction and the Enforcement of Judgments in Civil
and Commercial Matters (1968).
15. Institute Cargo Clauses (A) (1982), The Institute of London Underwriters.
16. Institute Cargo Clauses (B) (1982), The Institute of London Underwriters.
17. Institute Cargo Clauses (C) (1982), The Institute of London Underwriters.
18. Institute Time Clauses Hulls (1982), The Institute of London Underwriters.
19. Institute Time Clauses Freight (1982) The Institute of London Underwriters.
20. Institute War Clauses (Cargo) (1982) The Institute of London Underwriters.
21. Institute Strikes Clauses (Cargo) (1982) The Institute of London Underwriters.
22. Institute War and Strikes Clauses (Freight-Time ) (1982) The Institute of London
Underwriters.
23. Lloyd’s S.G. policy(1906), Lords Spiritual and Temporal, and Commons,
London.
24. Marine Insurance Act (1906), Lords Spiritual and Temporal, and Commons,
London.
25. Marine Insurance (Gambling policies) Act (1909), Lords Spiritual and
Temporal, and Commons, London.
26. Rules for Construction of Polic y(1906), Lords Spiritual and Temporal, and
Commons, London.
27. Rules of the Britainnia Steam Ship Mutual Insurance Association Ltd.
28. Standard Forms and Clauses (1991), The Institute of London Underwriters.
29. The Civil Jurisdiction and Judgments Act (1982), Parliament, United
Kingdom.
30. Third parties (rights against insurers) Act (1930), Lords Spiritual and
Temporal, and Commons, London.

31. Creswell J (2005), William Francis Rendall v Combined Insurance Co of
America, Commercial Court, England.


32. Howard Bennett. (1996), The law of marine insurance, Clarendon Press,
Oxford.
33. Dr. Kyriaki Noussia (), The History, Evolution and Legislative Framework of
Marine Insurance in England
34. Jonathan Crowther (1995), Oxford Advanced Learner’s Dictionary, Oxford
University Press, London.
35. Moore-Bick J (2002) Agapitos and Laiki Bank (Hellas) SA. v. Agnew and
Others1 (24 July 2002), English Commercial Court Press, London.
Rose Fenne (2004), Marine Insurance, Lloyds of London Press, London.
36. Sara Cockerill. (2001), The utmost good faith, Lord Mansfield, Essex Court
Chambers, London.
37. Thomas, R Jones (2002), The Modern Law of Marine Insurance, Lloyd’s
London Press, London.

of