Những vấn đề lý luận và thực tiễn về thủ tục tố tụng đối với người chưa thành niên trong luật tố tụng hình sự Việt Nam

®¹i häc quèc gia hµ néi
hoa luËt

TH PH

NG

NH÷NG VÊN §Ò Lý LUËN Vµ THùC TIÔN VÒ THñ TôC
Tè TôNG §èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn trong luËt
tè tông h×nh sù viÖt nam

LuËn ¸n tiÕn sÜ luËt häc

Hµ Néi - 2008

k


®¹i häc quèc gia hµ néi
khoa luËt

TH PH

NG

NH÷NG VÊN §Ò Lý LUËN Vµ THùC TIÔN VÒ THñ TôC
Tè TôNG §èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn trong luËt
tè tông h×nh sù viÖt n
Chuyên ngành

: Lu t hình s

Mã s

: 62.38.40.01

LU N ÁN TI N S LU T H C

NG

I H

NG D N KHOA H C: PGS.TS.

Hµ Néi - 2008

Tr n V n


M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Trong nh ng n m g n đây, Vi t Nam đã có nhi u ti n b đáng k trong vi c th c hi n, b o v
quy n tr em nói chung và ng
các quy n c a ng

i ch a thành niên nói riêng.

c bi t là vi c th c hi n, b o v và thúc đ y

i ch a thành niên trong l nh v c t pháp, đ

c th hi n trong quá trình kh i t , đi u

tra, truy t và xét x các v án hình s . Th c hi n các Ngh quy t c a

ng, nh t là Ngh quy t 08-

NQ/TW, ngày 02- 01- 2002 c a B Chính tr v m t s nhi m v tr ng tâm công tác T pháp trong th i
gian t i và Ngh quy t 49- NQ/TW ngày 02- 06- 2005 c a B Chính tr v Chi n l
đ n n m 2020, công cu c c i cách t pháp đã đ t đ
công tác t pháp có nhi u thay đ i theo h

c nhi u k t qu . Nh n th c và s quan tâm đ i v i

ng tích c c; ch t l

ng ho t đ ng t pháp đã đ

i ch a thành niên th c hi n c ng đ

m tb

c. Vi c gi i quy t các v án do ng

h n tr

c. Vi c xây d ng pháp lu t và ho t đ ng áp d ng pháp lu t đ i v i ng

đ
ng

c c i cách T pháp

c nâng lên

c quan tâm, chú tr ng
i ch a thành niên c ng

c chú tr ng trong đó ph i k đ n vi c nghiên c u đ xây d ng mô hình t pháp thân thi n đ i v i
i ch a thành niên và thành l p Toà án (TA) chuyên trách TA ng

i ch a thành niên.

B lu t t t ng hình s (BLTTHS) và các v n b n pháp lu t khác c a Vi t Nam đã có nhi u qui
đ nh đ c bi t v th t c t t ng có liên quan đ n ng
can, b cáo, ng

i b k t án là ng

i ch a thành niên, trong đó có ng

i ch a thành niên. Tuy nhiên, sau m t th i gian thi hành, các qui đ nh

c a pháp lu t t t ng hình s (TTHS) còn nhi u đi m ch a đáp ng đ
v i nh ng v án mà ng

i b t m gi , b can, b cáo là ng

c yêu c u ho t đ ng t t ng đ i

i ch a thành niên. M t s qui đ nh còn mang

tính hình th c nh qui đ nh v vi c tham gia t t ng c a gia đình, nhà tr
đ nh v b t ng

i b t m gi , b

i, t m gi , t m giam… v a không đ m b o đ

ng và các t ch c xã h i, qui

c quy n và l i ích h p pháp cho ng

i

ch a thành niên, v a gây khó kh n cho vi c áp d ng. Th c ti n kh i t , đi u tra, truy t , xét x và thi
hành án hình s đ i v i ng

i ch a thành niên đã cho th y, s l

đi u tra, truy t , xét x có chi u h

ng ng

i ch a thành niên b kh i t ,

ng gia t ng và di n bi n t i ph m càng tr nên ph c t p, s ng

i

ch a thành niên ph m các t i r t nghiêm tr ng, đ c bi t nghiêm tr ng ngày càng nhi u. Các c quan ti n
hành t t ng đã có nhi u c g ng, v n d ng m t cách linh ho t nh ng qui đ nh c a pháp lu t hình s và
TTHS đ gi m b t tình tr ng vi ph m nghiêm tr ng các qui đ nh c a pháp lu t trong quá trình gi i quy t
v án. M c dù v y, vi c gi i quy t v án hình s do ng
h n ch . Chính sách hình s đ i v i ng

i ch a thành niên th c hi n v n còn b c l nhi u

i ch a thành niên v n còn nhi u b t c p; đ i ng cán b t pháp,

b tr t pháp còn thi u; trình đ nghi p v , s hi u bi t v khoa h c giáo d c ng
nh ng ng

i ch a thành niên c a

i ti n hành t t ng còn y u, tình tr ng oan, sai trong đi u tra, b t, giam gi , truy t , xét x v n

còn x y ra. Th c tr ng đó đ t ra nhi u v n đ ph i gi i quy t trong đó có nhu c u đánh giá hi u qu c a


các qui đ nh pháp lu t TTHS v i vai trò phòng, ch ng t i ph m là ng
đ nh trong pháp lu t TTHS v ng

i ch a thành niên. Li u các qui

i ch a thành niên đã th c s hi u qu , phù h p v i Công

cv

quy n tr em và các chu n m c qu c t ?
đáp ng k p th i các yêu c u v c i cách t pháp, đ u tranh phòng, ch ng t i ph m do ng

i

ch a thành niên th c hi n, đ ng th i b o v t t h n các quy n và l i ích chính đáng c a h , vi c ti p t c
nghiên c u m t cách có h th ng v m t lý lu n các qui đ nh c a pháp lu t TTHS đ i v i ng
thành niên, ch ra nh ng h n ch , v

i ch a

ng m c trong th c ti n áp d ng, trên c s đó đ a ra nh ng c n c

khoa h c nh m ti p t c hoàn thi n h th ng pháp lu t TTHS nói chung và th t c t t ng đ i v i ng

i

ch a thành niên nói riêng là m t vi c làm c n thi t c a khoa h c lu t TTHS hi n nay.
2. Tình hình nghiên c u đ tài

Th t c t t ng đ i v i ng

i ch a thành niên đ

c quy đ nh trong Ch

ng

XXXII BLTTHS n m 2003. Tuy nhiên, cho đ n nay v n ch a có lu n án ti n s

nào nghiên c u v đ tài. Trong khoa h c pháp lý hình s , th t c t t ng đ i v i
ng

i ch a thành niên đã đ

và m c đ khác nhau.

c m t s tác gi trong n

c nghiên c u

các c p đ

c p đ giáo trình, c n k đ n giáo trình Lu t TTHS Vi t

Nam c a tr

ng

i h c Lu t Hà N i xu t b n n m 2006 hay giáo trình Lu t

TTHS c a

i h c Qu c gia Hà N i xu t b n n m 2001. M t s công trình nghiên

c u chuyên sâu v th t c t t ng đ i v i ng
s c a Nguy n Ng c Th
ng

i ch a thành niên nh lu n v n th c

ng v i đ tài: Th t c TTHS đ i v i nh ng v án do

i ch a thành niên th c hi n- Lý lu n và th c ti n n m 2006 hay lu n v n th c

s c a Nguy n Thu Huy n v i đ tài: Th t c xét x nh ng v án mà b cáo là
ng

i ch a thành niên: M t s v n đ lý lu n và th c ti n n m 2006; đ tài nghiên

c u khoa h c c b n trong khoa h c xã h i và nhân v n c p

i h c Qu c gia Hà

N i c a t p th tác gi : Nguyên t c nhân đ o trong các qui đ nh c a pháp lu t hình
s và pháp lu t TTHS đ i v i ng

i ch a thành niên

Vi t Nam, n m 2005. Ngoài

nh ng nghiên c u chuyên sâu v th t c t t ng đ i v i ng

i ch a thành niên

trong pháp lu t TTHS Vi t Nam nh trên, còn có nh ng nghiên c u đ c p đ n
nh ng v n đ lý lu n chung ho c nghiên c u nh ng đ tài khác nh ng có m t s
n i dung liên quan đ n th t c t t ng đ i v i ng

i ch a thành niên nh cu n:

T ng c

ng n ng l c h th ng t pháp ng

i ch a thành niên t i Vi t Nam, thông

tin khoa h c pháp lý c a Vi n nghiên c u khoa h c pháp lý, B T pháp n m
2000, hay cu n: B o v quy n tr em trong pháp lu t Vi t Nam c a Vi n nghiên
c u khoa h c pháp lý, B T pháp n m 1999, cu n: Th t c đi u tra và xét x liên
quan đ n tr em và ng

i ch a thành niên:

ánh giá v các th t c nh y c m đ i

v i tr em c a Tòa án nhân dân (TAND) và Qu nhi đ ng Liên h p qu c (Unicef)
n m 2007, cu n: Th c tr ng t pháp v thành niên c a B T pháp và Unicef n m
2006 và m t s bài vi t đ

c đ ng trên các t p chí nh : Áp d ng các qui đ nh c a

BLTTHS v th t c t t ng đ i v i ng

i ch a thành niên ph m t i c a Nguy n

c Mai đ ng trên T p chí Ki m sát s 6 tháng 3 n m 2007; Hoàn thi n các qui
đ nh c a BLTTHS v vi c áp d ng bi n pháp ng n ch n đ i v i ng

i ch a thành

niên ph m t i c a Mai B đ ng trên T p chí Ki m sát s 6 tháng 3 n m 2007, hay
V n đ b o đ m quy n bào ch a c a ng

i ch a thành niên ph m t i c a Phan

Trung Hoài c ng đ ng trên T p chí Ki m sát s 6 tháng 3 n m 2007. Tác gi c ng
đã nghiên c u và công b m t s bài vi t trên các t p chí Lu t h c nh : B t, t m
gi , t m giam và giám sát b can, b cáo ch a thành niên s 3 n m 2002, Bàn v
khái ni m và c s áp d ng th t c đ i v i ng
b cáo là ng

i b b t, ng

i b t m gi , b can,

i ch a thành niên trong lu t TTHS Vi t Nam s 4 n m 2004, t p chí

TA: Thi hành hình ph t tù đ i v i ng

i b k t án là ng

i ch a thành niên s 01

n m 2007… Bên c nh đó có các đ tài nghiên c u khoa h c c a các b , ban,
ngành… nghiên c u v ng

i ch a thành niên d

i các góc đ khác nhau nh đ

tài: Nh ng gi i pháp nâng cao hi u qu công tác đ u tranh phòng, ch ng t i ph m
ch a thành niên trên đ a bàn thành ph Hà N i c a Khoa Lu t,
Hà N i n m 2005;

tài: T ng c

ng x lý chuy n h

i h c Qu c gia

ng đ i v i ng

i ch a

thành niên vi ph m pháp lu t c a V pháp lu t Hình s - Hành chính, B T pháp
n m 2007; hay h i th o v : Hoàn thi n các qui đ nh đ i v i ng

i ch a thành niên

n m 2008 c ng c a V pháp lu t Hình s - Hành chính, B T pháp nh m l y ý


ki n cho D th o s a đ i, b sung m t s đi u c a BLHS, BLTTHS. M t s bài
vi t tiêu bi u trong các h i th o đó nh : Th c tr ng đi u tra t i ph m ng
thành niên và m t s ki n ngh hoàn thi n các qui đ nh đ i v i ng

i ch a

i ch a thành

niên ph m t i trong BLHS, c a Ph m V n Hùng, Th c tr ng xét x ng

i ch a

thành niên ph m t i và m t s ki n ngh hoàn thi n các qui đ nh đ i v i ng
ch a thành niên ph m t i trong BLHS c a
hình truy t ng

i

ng Th Thanh hay Th c tr ng tình

i ch a thành niên ph m t i nh ng n m g n đây- M t s ki n ngh

v hoàn thi n BLHS c a Lê Minh Tu n…
Nhìn chung, tình hình nghiên c u v th t c t t ng đ i v i ng
thành niên c a các tác gi trong n

c đã đ t đ

i ch a

c nh ng thành qu nh t đ nh, tuy

nhiên, v n còn nhi u v n đ c n ph i nghiên c u toàn di n, sâu s c h n. Các công
trình này đã t p trung nghiên c u nh ng v n đ sau:
Th nh t, tình hình nghiên c u v các qui đ nh c a pháp lu t TTHS đ i v i
i ch a thành niên và th c ti n áp d ng. Các nghiên c u đ u ch ra các qui

ng

đ nh v th t c TTHS đ i v i ng
t

i ch a thành niên trong BLTTHS n m 2003 là

ng đ i đ y đ , song v n còn m t s qui đ nh mang tính ch t chung chung, ch a

rõ ràng, c th . V m t lý lu n, các nghiên c u c ng ch a lý gi i vi c xây d ng các
qui đ nh v th t c TTHS đ i v i ng

i ch a thành niên đ

c d a trên nh ng c

s nào, t i sao c n ph i có các th t c t t ng đ c bi t đ i v i ng
niên. Ph n l n các công trình nghiên c u đã khái quát đ
lu t v th t c t t ng đ i v i ng
này m i ch d ng l i
đ tđ
ng

c

i ch a thành

c các qui đ nh c a pháp

i ch a thành niên. Tuy nhiên, các công trình

m c đ phân tích, so sánh, đánh giá nh ng m t h n ch và

t ng khía c nh trong vi c áp d ng các qui đ nh c a pháp lu t đ i v i

i ch a thành niên mà ch a đi sâu phân tích

t t c các khía c nh pháp lý đ c

bi t là khía c nh lu t TTHS. Các nghiên c u c ng ch a xây d ng đ
v th t c t t ng đ i v i ng

i b t m gi , b can, b cáo, ng

c khái ni m

i b k t án là ng

ch a thành niên. V m t th c ti n, các nghiên c u c ng ch m i nêu ra m t s

i


nh ng v

ng m c trong quá trình áp d ng pháp lu t TTHS mà ch a ch ra nh ng

nguyên nhân c a nh ng v

ng m c đó. Các nghiên c u c ng ch a có nh ng đánh

giá m t cách sâu s c và t ng th v nh ng h n ch , t n t i và đ a ra nh ng gi i
pháp đ hoàn thi n các qui đ nh c a pháp lu t TTHS đ i v i ng

i ch a thành

niên. Chúng tôi cho r ng, m t trong nh ng nguyên nhân chính c a nh ng h n ch
trên là có r t ít các nghiên c u t p trung nghiên c u chuyên sâu v th t c t t ng
đ i v i ng

i ch a thành niên mà th

ng k t h p c pháp lu t hình s , TTHS và

t i ph m h c khi nghiên c u.
Th hai, tình hình nghiên c u v ki n ngh s a đ i BLTTHS và các v n b n
pháp lu t liên quan. Trên c s phân tích làm rõ nh ng qui đ nh c a pháp lu t v
th t c TTHS đ i v i ng

i ch a thành niên và th c ti n áp d ng th t c này, m t

s nghiên c u đã đ a ra nh ng ki n ngh nh m hoàn thi n các qui đ nh c a pháp
lu t TTHS. Các h

ng hoàn thi n ch y u là v vi c áp d ng các bi n pháp ng n

ch n, vi c nâng cao ch t l
l i ích h p pháp c a ng

ng đ i ng cán b t pháp, vi c đ m b o các quy n và
i ch a thành niên nh s tham gia c a ng

i bào ch a,

đ i di n gia đình, t ch c xã h i... Tuy nhiên, các nghiên c u này m i ch d ng l i
m c nêu ra nh ng h

ng c n hoàn thi n mà ch a đ a ra đ

th t c TTHS đ i v i ng

c mô hình lý lu n v

i ch a thành niên. M t s nghiên c u c ng đ c p t i

vi c c n thi t ph i thành l p TA ng

i ch a thành niên trong h th ng TAND song

m i ch d ng l i

vi c nêu v n đ mà ch a phân tích c th lý do c n thi t ph i

thành l p TA ng

i ch a thành niên, c c u t ch c, ngu n cán b … i u này cho

th y s c n thi t ph i ti p t c nghiên c u sâu h n, toàn di n h n n a đ t ng b
hoàn thi n quy đ nh pháp lu t TTHS trong gi i quy t v án do ng

c

i ch a thành

niên th c hi n.
V tình hình nghiên c u đ tài th t c TTHS đ i v i ng
n

c ngoài, trong ph m vi mà chúng tôi đã nghiên c u đ

s thông tin: Th t c này c ng ch đ

i ch a thành niên

c, có th đ a ra m t

c đ c p đ n m t ph n r t nh trong m t s


tài li u đã đ

c d ch ra ti ng Vi t nh H th ng t pháp hình s c a m t s n

c

Châu Á, b n d ch ti ng Vi t c a Vi n khoa h c Ki m sát, Vi n ki m sát nhân dân
T i cao (VKSNDTC); BLTTHS c a Thái Lan, Nh t B n, Hàn Qu c, b n d ch ti ng
Vi t c a Vi n khoa h c Ki m sát, VKSNDTC; m t s sách tham kh o c a n
ngoài ch a đ

c d ch ra ti ng Vi t nh Lu t T ch c Toà án ng

c

i ch a thành

niên và gia đình [129] c a Thái Lan có hi u l c thi hành n m 1992; Lu t v t i
ph m là ng

i ch a thành niên [126] c a tác gi Frederick B. Sussmann, A.B.,

M.S. in Ed., LL.B xu t b n n m 1968 t i New York, H

ng d n Lu t v TA ng

i

ch a thành niên [127] c a tác gi Gilbert H.F.Mumford và T.J. Selwood xu t b n
n m 1974 t i London, H th ng t pháp ng

i ch a thành niên c a Thái Lan c a

tác gi Mr. Jumpon Phansumrit và Ms. Patcharang Ketkludyoo n m 2006 t i Thái
Lan [128]; Pháp l nh s 58-1270 ngày 22- 12- 1958 và Lu t t ch c s 94-101
ngày 05-02-1994 [134]; Th m phán v ng

i ch a thành niên, tr ng ph t hay

giám sát? [132] c a J- M Baudoin, xu t b n n m 1990 t i Paris… Do có nhi u khó

kh n trong vi c ti p c n, phân tích, đánh giá pháp lu t n

c ngoài nên trong lu n

án này chúng tôi ch s d ng m t s n i dung mang tính ch t thông tin khoa h c.
3. M c đích và nhi m v nghiên c u
M c đích c a lu n án là trên c s nghiên c u nh ng v n đ lý lu n và th c
ti n v th t c t t ng đ i v i ng
nh m tìm ra nh ng b t c p và v

i ch a thành niên trong lu t TTHS Vi t Nam
ng m c trong quá trình áp d ng pháp lu t TTHS,

so sánh, đ i chi u v i các qui đ nh v th t c t t ng này

m ts n

c trong khu

v c và trên th gi i, t đó đi đ n hoàn thi n các quy đ nh c a BLTTHS n m 2003
đ i v i ng

i ch a thành niên, hoàn thi n v m t t ch c nh m nâng cao hi u qu

ho t đ ng TTHS đ i v i ng
ch a thành niên.

đ tđ

i b t m gi , b can, b cáo, ng

i b k t án là ng

i

c nh ng m c đích trên, lu n án đ ra các nhi m v c n

gi i quy t sau:
- Xây d ng và th ng nh t khái ni m v th t c TTHS đ i v i ng

i ch a


thành niên; ch ra nh ng đ c đi m c b n và m c đích c a th t c TTHS đ i v i
ng

i ch a thành niên và c s qui đ nh th t c này.
- Nghiên c u các quy đ nh chung v th t c TTHS đ i v i ng

b can, b cáo, ng

i b k t án ng

i b t m gi ,

i ch a thành niên trong BLTTHS Vi t Nam đ

qua đó làm sáng t nh ng u đi m và h n ch v m t lý lu n, t đó đ a ra nh ng
ki n ngh nh m hoàn thi n quy đ nh c a BLTTHS hi n hành.
- Nghiên c u th c ti n thi hành các th t c t t ng đ i v i ng

b can, b cáo, ng

i b k t án là ng

i b t m gi ,

i ch a thành niên trong ph m vi c n

n m 1997 đ n n m 2007. ánh giá nh ng k t qu đ t đ

ct

c và nh ng nguyên nhân

c a t n t i, thi u sót đ đ xu t các gi i pháp nh m hoàn thi n th t c TTHS đ i
v i ng

i ch a thành niên.
- Xây d ng mô hình t ch c c a TA ng

i ch a thành niên t i Vi t Nam, t

đó có nh ng ki n ngh và gi i pháp hoàn thi n h th ng t ch c c a TA đ đ a mô
hình TA ng
4.

i ch a thành niên vào th c ti n áp d ng.
it

it

ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u c a lu n án là nh ng qui đ nh c a lu t TTHS Vi t

Nam đ i v i ng

i b t m gi , b can, b cáo, ng

i b k t án là ng

i ch a thành

niên, trong s liên h v i th c ti n kh i t , đi u tra, truy t , xét x và thi hành án
hình s các v án lo i này. Lu n án gi i quy t các v n đ trên

góc đ TTHS.

Ph m vi nghiên c u c a lu n án là nghiên c u các th t c t t ng v kh i t , đi u tra, truy t , xét
x và thi hành án đ i v i ng

i ch a thành niên trong các qui đ nh c a pháp lu t TTHS Vi t Nam, có s

so sánh, đ i chi u v i pháp lu t t t ng c a m t s n

c khác trên th gi i; các ho t đ ng c a các c

quan ti n hành t t ng trong 11 n m tr l i đây (t n m 1997 đ n n m 2007)
khi gi i quy t nh ng v án lo i này; nh ng b t c p trong khi áp d ng các qui đ nh
c a BLTTHS n m 2003 và các v n b n pháp lu t liên quan khác; nguyên nhân c a
nh ng vi ph m nghiêm tr ng trong quá trình áp d ng pháp lu t, các quy n và l i

ích h p pháp c a ng

i ch a thành niên theo th t c đ c bi t... Phù h p v i ph m


vi là nh ng ki n ngh , đ xu t nh m hoàn thi n BLTTHS, và các gi i pháp v t
ch c đ i v i ng

i ch a thành niên.

5. C s lý lu n và ph
Lu n án đ
Lê nin, t t

ng pháp nghiên c u

c th c hi n d a trên c s lý lu n và ph

ng H Chí Minh và các quan đi m c a

ng pháp nghiên c u c a ch ngh a Mác-

ng và Nhà n

pháp quy n XHCN, v t i ph m và phòng, ch ng t i ph m là ng

c Vi t Nam v xây d ng Nhà n

c

i ch a thành niên trên đ a bàn c n

c

trong giai đo n hi n nay. Trong quá trình nghiên c u, tác gi đã v n d ng các nguyên lý c a ch ngh a
duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s đ phân tích làm sáng t các n i dung nghiên c u.


DANH M C TÀI LI U THAM KH O
Ti ng Vi t
1.

Chính ph (1993), Ngh đ nh 60/CP ngày 16-9-1993 ban hành qui ch tr i
giam.

2.

Chính ph (1998), Ngh đ nh s 89/1998/N - CP ngày 07-11- 1998 c a
Chính ph ban hành quy ch v t m gi , t m giam.

3.

Chính ph (2000), Ngh đ nh 60/2000/ N -CP ngày 20-10-2000 h

ng d n thi hành hình ph t

c i t o không giam gi .

4.

Chính ph (2007), Ngh đ nh s 28/2007/N - CP ngày 26 - 02 - 2007 qui đ nh chi ti t và h

ng

d n m t s đi u c a Lu t Lu t s .

5.

Nguy n V n C (2005), Ch ng c trong lu t TTHS Vi t Nam, NXB T pháp, Hà N i.

6.

Tr n V n D ng (2003), Trách nhi m hình s c a ng

i ch a thành niên

ph m t i trong Lu t hình s Vi t Nam, Lu n v n th c s lu t h c,

i

h c Lu t Hà N i, Hà N i.
7.

Tr n V n D ng (2005), “Nh ng đi m m i c b n v trách nhi m hình s
c a ng

i ch a thành niên ph m t i trong l ch s l p pháp hình s Vi t

Nam”, T p chí TAND (22), Hà N i.
8.

ng C ng s n Vi t Nam (2002), Ngh quy t s 08-NQ/TW c a B chính tr v m t s nhi m v
tr ng tâm công tác t pháp trong th i gian t i, ngày 02- 01- 2002.

9.

ng C ng s n Vi t Nam (2005), Ngh quy t s 48-NQ/TW c a B chính tr v Chi n l
d ng và hoàn thi n h th ng pháp lu t Vi t Nam đ n n m 2010, đ nh h

c xây

ng đ n n m 2020,

ngày 24 - 05- 2005.

10.

ng C ng s n Vi t Nam (2005), Ngh quy t s 49-NQ/TW c a B chính tr v Chi n l

cc i

cách t pháp đ n n m 2020, ngày 02- 06- 2005.

11.

Hoàng

ình (2008), “Tr em ph m pháp đ

c đi u tra thân thi n’’, Báo Pháp lu t TP. H Chí

Minh ngày 24 - 08- 2008, TP. H Chí Minh.

12.

i h c Lu t Hà N i (1999), T đi n gi i thích thu t ng lu t h c, NXB Công an nhân dân, Hà
N i.


13.

i h c Lu t Hà N i (1999), Nh ng nguyên t c c b n c a Lu t TTHS Vi t Nam, NXB Công an
nhân dân, Hà N i

14.

i h c Lu t Hà N i (2007), Giáo trình Lu t TTHS Vi t Nam, NXB T pháp, Hà N i.

15.

i h c Qu c gia Hà N i (2001), Giáo trình Lu t TTHS, NXB

i h c

Qu c gia, Hà N i.
16.

Nguy n Ng c

i p (2007), “T th c ti n công tác th c hành quy n công t và ki m sát đi u tra,

ki m sát xét x các v án có ng

i ch a thành niên ph m t i

TP. H Chí Minh”, T p chí

Ki m sát (6), Hà N i.

17.

Nguy n Thu Huy n (2006), Th t c xét x nh ng v án mà b cáo là ng

i ch a thành niên :

M t s v n đ lý lu n và th c ti n, Lu n v n th c s lu t h c, Khoa Lu t,

i h c Qu c gia

Hà N i, Hà N i.

18. H c vi n CTQG H Chí Minh, Trung tâm nghiên c u quy n con ng
v n b n qu c t v quy n con ng

i, Các

i, NXB TP. H Chí Minh.

19. Phan Trung Hoài (2007), “V n đ b o đ m quy n bào ch a c a ng

i ch a

thành niên ph m t i”, T p chí Ki m sát (6), Hà N i.
20. Tu n Hiên (2001), “L i v n đ tu i trong v án hình s ”, Báo Pháp lu t TP.
H Chí Minh (531), ngày 27- 03- 2001.
21. Ph m M nh Hùng (2007), “Bàn v trách nhi m hình s đ i v i ng

i ch a

thành niên ph m t i trong pháp lu t hình s Vi t Nam”, T p chí Ki m
sát (6), Hà N i.
22. Ph m V n Hùng (2008), “Th c tr ng đi u tra t i ph m ng

i ch a thành

niên và m t s ki n ngh hoàn thi n các qui đ nh đ i v i ng

i ch a

thành niên ph m t i trong BLHS”, Báo cáo t i H i th o: Ti p t c hoàn
thi n nh ng qui đ nh đ i v i ng

i ch a thành niên ph m t i trong

BLHS, V Pháp lu t Hình s - Hành chính, B T pháp, Hà N i.
23. V

c Khi n (ch biên) (1987), Phòng ng a ng

i ch a thành niên ph m

t i, NXB Pháp lý, Hà N i.
24. Liên H p Qu c (1985), Quy t c t i thi u ph bi n v vi c áp d ng pháp lu t


đ i v i ng

i ch a thành niên (Quy t c B c kinh) thông qua

29/11/1985.
25. Liên H p Qu c (1990), Nh ng quy t c t i thi u ph bi n v b o v ng
ch a thành niên b t
26.

i

c quy n t do (14/12/1990).

Hoàng Th Liên (2006), “M t s kinh nghi m trong vi c xác đ nh tu i, tái ph m, tái ph m nguy
hi m c a ng

i ch a thành niên ph m t i”, T p chí Ki m sát (21), Hà N i.

27. Lê V n Minh (2008), “Ti p t c hoàn thi n các qui đ nh đ i v i ng
thành niên ph m t i trong BLHS phù h p v i Công
và các chu n m c qu c t v ng

i ch a

c quy n tr em

i ch a thành niên ph m t i- M t yêu

c u c p thi t”, Báo cáo t i H i th o: Ti p t c hoàn thi n nh ng qui
đ nh đ i v i ng

i ch a thành niên ph m t i trong BLHS, V Pháp lu t

Hình s - Hành chính, B T pháp, Hà N i.
28.

Nguy n

c Mai (1999), “Ch đ giám h đ i v i ng

i ch a thành niên”, T p chí TAND (10),

Hà N i.

29.

Nguy n

c Mai (2007), “Áp d ng các qui đ nh c a BLTTHS v th t c t t ng đ i v i ng

i

ch a thành niên ph m t i”, T p chí Ki m sát (6), Hà N i.

30.

D

ng Tuy t Miên (2003), Quy t đ nh hình ph t trong Lu t hình s Vi t Nam, Lu n án ti n s
lu t h c,

i h c Lu t Hà N i, Hà N i.

31.

Nhà xu t b n CTQG (1994), BLTTHS c a n

32.

Nhà pháp lu t Vi t - Pháp (1998), BLTTHS c a n

33.

Pháp l nh Th m phán và H i th m TAND n m 2002 và các v n b n h

c C ng hoà nhân dân Trung hoa, Hà N i.
c C ng hoà Pháp, NXB CTQG, Hà N i.
ng d n thi hành (2004),

NXB CTQG, Hà N i.

34.

Pháp l nh thi hành hình ph t tù (1993), NXB CTQG, Hà N i.

35.

Thu Huy n Phan (2002), “B n l n x , hai l n hu án”, Báo Pháp lu t (237) ngày 03- 10- 2002.

36.

Th Ph

ng (2002), “B t, t m gi , t m giam và giám sát b can, b cáo ch a thành niên”, T p

chí Lu t h c (3), Hà N i.

37.

Th Ph

ng (2003), Th t c v nh ng v án mà b can, b cáo là ng

lu t TTHS Vi t Nam, Lu n v n th c s lu t h c,

38.

Th Ph

i ch a thành niên trong

i h c Lu t Hà N i, Hà N i.

ng (2004), “Bàn v khái ni m và c s áp d ng th t c đ i v i ng

i b b t, ng

ib


t m gi , b can, b cáo là ng

i ch a thành niên trong lu t TTHS Vi t Nam”, T p chí Lu t

h c (4), Hà N i.

39.

Th Ph

ng- Lê C m (2004), “T pháp hình s đ i v i ng

i ch a thành niên: Nh ng khía

c nh pháp lý hình s , TTHS, t i ph m h c và so sánh lu t h c”, Ph n th hai, T p chí
TAND (21), Hà N i.

40.

Th Ph

ng- Lê C m (2004), “T pháp hình s đ i v i ng

i ch a thành niên: Nh ng khía

c nh pháp lý hình s , TTHS, t i ph m h c và so sánh lu t h c”, Ph n th ba, T p chí
TAND (22), Hà N i.

41.

ng (2004), “Ng

Th Ph

i bào ch a và ng

i b o v quy n l i cho đ

ng s

trong

BLTTHS n m 2003”, T p chí Khoa h c pháp lý (4), Hà N i.

42.

Th Ph

ng- Bùi

v i ng

c L i (2005), Nh ng v n đ lý lu n và th c ti n v t pháp hình s đ i

i ch a thành niên ph m t i,

tài nghiên c u c p tr

ng c a

i h c Qu c gia

Hà N i, Hà N i.

43.

Th Ph

ng (2006), “M t s v n đ v vi c áp d ng i u 306 trong BLTTHS 2003”, T p chí

Lu t h c (12), Hà N i.

44.

Th Ph

ng (2007), “Thi hành hình ph t tù đ i v i ng

i b k t án là ng

i ch a thành niên”,

T p chí TAND (1), Hà N i.

45.

Th Ph

ng (2008), “Ki n ngh b sung qui đ nh v t cách t t ng c a ng

pháp và ng

46.

i đ i di n h p

i b k t án vào BLTTHS n m 2003”, T p chí Lu t h c (7), Hà N i.

Nguy n H ng Quân (2007), “M t s v n đ c n chú ý khi th c hành quy n công t và ki m sát
đi u tra, ki m sát xét x v án có ng

i ch a thành niên ph m t i”, T p chí Ki m sát (6),

Hà N i.

47.

inh V n Qu (1998), Th t c phúc th m trong Lu t TTHS Vi t Nam, NXB CTQG, Hà N i.

48.

inh V n Qu (2007), M t s qui đ nh c a BLTTHS v ng

i ti n hành t t ng và ng

i tham

gia t t ng, Tài li u t p hu n vi c thi hành BLHS và BLTTHS, TP. H Chí Minh.

49.

Qu c h i n

c CHXHCN Vi t Nam (2002), Hi n pháp Vi t Nam, NXB CTQG, Hà N i.

50.

Qu c h i n

c CHXHCN Vi t Nam (2002), Lu t t ch c VKSND n m 2002, NXB CTQG, Hà

N i.

51.

Qu c h i n

c CHXHCN Vi t Nam (2004), BLTTHS c a n

c C ng hoà XHCN Vi t Nam,

NXB CTQG, Hà N i.

52.

Qu c h i n

c CHXHCN Vi t Nam (1990), BLTTHS c a n

NXB CTQG, Hà N i.

c C ng hoà XHCN Vi t Nam,


53.

Qu c h i n

c CHXHCN Vi t Nam, Ngh quy t s 24/2003/QH11 ngày 26- 11- 2003 v vi c thi

hành BLTTHS.

54. Qu c h i n
BLHS n
55.

Qu c h i n

c CHXHCN Vi t Nam, U ban th

ng v Qu c h i (2000),

c C ng hòa XHCN Vi t Nam, NXB CTQG, Hà N i.

c CHXHCN Vi t Nam, U ban th

ng v Qu c h i (2003), M t s quy đ nh pháp

lu t v c quan t pháp, NXB CTQG, Hà N i.

56. Qu c h i n
BLHS n
57.

Qu c h i n

c CHXHCN Vi t Nam, U ban th

ng v Qu c h i, (1985),

c C ng hòa XHCN Vi t Nam, NXB CTQG, Hà N i.

c CHXHCN Vi t Nam, U ban th

ng v Qu c h i, TANDTC (2003), Các quy

đ nh hi n hành v t ch c TAND, NXB CTQG, Hà N i.

58. RADDA BARNEN (1999), Báo cáo l

ng giá d án t pháp ng

i ch a

thành niên.

59.

Hoàng Th Minh S n (2008), “Hoàn thi n các qui đ nh v thu th p, đánh giá và s d ng ch ng c
trong TTHS”, T p chí Lu t h c (7) , Hà N i.

60. TANDTC (1976), Chuyên đ s k t kinh nghi m v vi c xét x các v án v
ng

i ch a thành niên ph m t i (g i kèm theo Công v n s 37- NCPL

ngày 16- 01- 1976 c a TANDTC)
61. TANDTC, Báo cáo t ng k t H i ngh t ng k t công tác 4 n m (1965- 1968)
62.

TANDTC (1967), Thông t s 6-TC ngày 09- 09- 1967 v vi c đ m b o quy n bào ch a cho b
cáo.

63.

TANDTC (1976), H th ng hoá lu t l v hình s (1970 - 1974), t p I.

64.

TANDTC (1979), H th ng hoá lu t l v hình s (1975- 1978), t p II.

65.

TANDTC (1990), Các v n b n v hình s , dân s , kinh t và t t ng

66. TANDTC (1999), Công v n s 52/1999/KHXX ngày 15- 06- 1999 c a

TANDTC v th c hi n m t s quy đ nh c a BLTTHS đ i v i b cáo là
ng
67.

i ch a thành niên.

TANDTC (2001), Báo cáo công tác ngành TA n m 2001 và ph

ng h

ng nhi m v công tác TA

n m 2002.

68. TANDTC (2001), Báo cáo c a Chánh án TANDTC t i k h p th 10 Qu c


H i khoá X v công tác TA, ngày 31- 10- 2001.
69.

TANDTC (2002), Báo cáo công tác ngành TA n m 2002 và ph

ng h

ng nhi m v công tác TA

n m 2003.

70. TANDTC (2002), Báo cáo c a Chánh án TANDTC v công tác TA trong
nhi m k Qu c H i khoá X ngày 15- 03- 2002.

71. TANDTC (2002), Công v n s 81/2002/TANDTC ngày 10- 06- 2002 c a
TANDTC v vi c gi i đáp m t s v n đ nghi p v .
72.

TANDTC (2003), Báo cáo công tác ngành TA n m 2003 và ph

ng h

ng nhi m v công tác TA

ng h

ng nhi m v công tác TA

n m 2004.

73.

TANDTC (2004), Báo cáo công tác ngành TA n m 2004 và ph
n m 2005.

74. TANDTC (2004), Công v n s 04/2004/KHXX ngày 15- 01- 2004 V vi c
thi hành m c 4 Ngh quy t s 24/2003/QH11 c a Qu c h i.
75. TANDTC (2004), Ngh quy t s
h

03/2004/NQ- H TP ngày 02-10-2004

ng d n thi hành m t s qui đ nh trong Ph n th nh t “Nh ng qui

đ nh chung” c a BLTTHS n m 2003.
76.

TANDTC (2004), Ngh quy t 04/2004/NQ-H TP c a H TP TANDTC ngày 5- 11- 2004 h

ng

d n thi hành m t s quy đ nh trong ph n ba “Xét x s th m” c a BLTTHS n m 2003.

77.

TANDTC (2005), Ngh quy t c a H i đ ng Th m phán TANDTC s 05/ 2005/NQ-H TP ngày
08- 12- 2005 h

ng d n thi hành m t s qui đ nh trong Ph n th t “Xét x phúc th m”

c a BLTTHS n m 2003.

78.

TANDTC (2005), Báo cáo công tác ngành TA n m 2005 và ph

ng h

ng nhi m v công tác TA

n m 2006.

79. TANDTC (2005), Báo cáo c a Chánh án TANDTC v công tác c a các Tòa
án t i k h p th 8 Qu c H i khóa 11 ngày 7- 10- 2005.

80. TANDTC (2006), Báo cáo t ng k t 4 n m th c hi n Ngh quy t 08-NQ/TW
c a B Chính tr , T p chí TAND (3), Hà N i.
81. TANDTC- VKSNDTC- BNV (1992), Thông t liên ngành s 03/TTLN ngày
20- 06- 1992 H

ng d n th c hi n m t s quy đ nh c a BLTTHS v lí


l ch c a b can, b cáo.
82.

TANDTC, Phòng T ng h p, Th ng kê v xét x s th m hình s (2000–2005)

83.

TANDTC, Tòa hình s (2005), Báo cáo tham lu n v công tác xét x các v án hình s trong
n m 2004 và m t s ki n ngh .

84. TANDTC, Tòa hình s (2006), Báo cáo tham lu n v công tác xét x các v
án hình s trong n m 2006 và m t s ki n ngh .
85.

TAND và UNICEF (2007), Th t c đi u tra và xét x liên quan đ n tr em và ng
niên:

86.

i ch a thành

ánh giá v các th t c nh y c m đ i v i tr em, Hà N i.

Thông t liên b s 12/ TTLB B n i v - B qu c phòng- B tài chính- B y t - B lao đ ng
th

ng binh và xã h i ngày 16/9/1993, H

ng d n th c hi n ch đ

n, m c ; t ch c

phòng ch a b nh, phòng ng a tai n n lao đ ng, b nh ngh nghi p cho ph m nhân.

87.

Thông t s 01/1998/TT-BVCSTE ngày 7/3/1998, H

ng d n ho t đ ng c a U ban b o v và

ch m sóc tr em các c p th c hi n ch th 06/1998 CT-TTg c a Th t
vi c t ng c

ng Chính ph “V

ng công tác b o v tr em, ng n ng a và gi i quy t tình tr ng tr em lang

thang, tr em b l m d ng s c lao đ ng”.

88.

TS. Tr n Quang Ti p (2003) L ch s lu t TTHS Vi t Nam, NXB CTQG, Hà N i

89.

TS. Tr n Quang Ti p (2004), B o v quy n con ng

i trong lu t hình s , lu t TTHS Vi t Nam,

NXB CTQG, Hà N i

90.

Nguy n Ng c Th

ng (2006), Th t c TTHS đ i v i nh ng v án do ng

hi n- Lý lu n và th c ti n, Lu n v n th c s lu t h c,

i ch a thành niên th c

i h c Lu t TP. H Chí Minh, TP.

H Chí Minh.

91.

ng Th Thanh (2008), “Th c tr ng xét x ng

i ch a thành niên ph m t i

và m t s ki n ngh hoàn thi n các qui đ nh đ i v i ng

i ch a thành

niên ph m t i trong BLHS”, Báo cáo t i H i th o: Ti p t c hoàn thi n
nh ng qui đ nh đ i v i ng

i ch a thành niên ph m t i trong BLHS,

V Pháp lu t Hình s - Hành chính, B T pháp, Hà N i.
92. Nguy n V n Tuân (1995), “Bàn v s tham gia c a lu t s trong các v án
b can, b cáo là ng

i ch a thành niên”, T p chí dân ch và pháp lu t

(chuyên đ ), Hà N i.
93. Lê Minh Tu n (2007), “Nh ng n i dung c b n c n đ c p trong D th o


Thông t liên t ch v xây d ng quan h t pháp thân thi n đ i v i ng

i

ch a thành niên ph m t i”, T p chí Ki m sát (6), Hà N i.
94. Lê Minh Tu n (2008), “Th c tr ng tình hình truy t ng

i ch a thành niên

ph m t i nh ng n m g n đây- M t s ki n ngh v hoàn thi n BLHS”,
Báo cáo t i H i th o: Ti p t c hoàn thi n nh ng qui đ nh đ i v i ng

i

ch a thành niên ph m t i trong BLHS, V Pháp lu t Hình s - Hành
chính, B T pháp, Hà N i.
95.

Th Ng c Tuy t (2007), “M t s v n đ c n chú ý khi truy c u trách
nhi m hình s ng

i có hành vi ph m t i đ i v i ng

i ch a thành

niên”, T p chí Ki m sát (6), Hà N i.
96.

Th Ng c Tuy t (2004), Nh ng v n đ lý lu n và th c ti n v c i cách h
th ng c quan TA Vi t Nam theo đ nh h
quy n, Lu n án ti n s lu t h c,

ng xây d ng Nhà n

c pháp

i h c Qu c gia Hà N i, Hà N i.

97. U ban b o v và ch m sóc tr em, B T pháp (1996), K y u h i th o
khoa h c v t pháp ng

i ch a thành niên, Hà N i.

98. U ban b o v và ch m sóc tr em (1999), Tài li u tham kh o công tác đ i
v i tr em làm trái pháp lu t, Hà N i.
99.

U ban khoa h c xã h i Vi t Nam, Vi n ngôn ng h c (1998), T đi n ti ng Vi t, NXB à N ng,
Trung tâm t đi n h c, Hà N i - à N ng.

100. P.V (2001), “có hay không vi

c cháu Nguy n Bá Trung b dùng nh c hình”, Báo Pháp lu t, Th

T ngày 06- 08- 2001.

101. Vi n nghiên c u khoa h c pháp lý- B T pháp (1993), Quy n tr em trong
pháp lu t Vi t Nam, thông tin khoa h c pháp lý, Hà N i.
102. Vi n nghiên c u khoa h c pháp lí - B T pháp (1992), Bình lu n khoa h c
BLTTHS, NXB T pháp, Hà n i.
103. Vi n nghiên c u khoa h c pháp lí - B T pháp (1996), B o v quy n tr em
trong pháp lu t Vi t Nam, NXB Giáo d c.


104. Vi n nghiên c u khoa h c pháp lí - B T pháp (2000), T ng c
l c h th ng t pháp ng

ng n ng

i ch a thành niên t i Vi t Nam, Thông tin

khoa h c pháp lí.

105. Vi n nghiên c u khoa h c pháp lý- B T pháp (1999), T pháp hình s so
sánh, thông tin khoa h c pháp lý, Hà N i.
106. Vi n khoa h c pháp lý - B T pháp (2005), Bình lu n khoa h c BLTTHS
n m 2003, NXB T pháp, Hà N i.
107. Vi n khoa h c pháp lý- B T pháp (2006), T đi n lu t h c, NXB T đi n
bách khoa và NXB T pháp, Hà N i.
108. Vi n khoa h c pháp lý- B T pháp (2004), Báo cáo t ng h p đ tài: nghiên
c u, đánh giá, phân tích tình hình ng

i ch a thành niên vi ph m pháp

lu t và h th ng x lý t i Vi t Nam, Hà N i.
109. VKSNDTC, s 290/ TB-VKSTC- V3, Thông báo rút kinh nghi m v án
hình s thông qua công tác ki m sát xét x giám đ c th m ngày 17
tháng 10 n m 2006.
110. VKSNDTC, Vi n khoa h c ki m sát (1999), BLTTHS Malaysia (B n d ch
ti ng Vi t), Hà N i.
111. VKSNDTC (2003), Báo cáo t ng k t công tác ki m sát n m 2002.
112. VKSNDTC (2004), Quy ch t m th i v công tác th c hành quy n công t
và ki m sát xét x các v án hình s .
113. VKSNDTC (2006), Báo cáo t ng k t công tác ki m sát n m 2005
114. VKSNDTC, C c th ng kê t i ph m, Th ng kê s ng

i ch a thành niên b

kh i t , đi u tra, truy t , xét x (1997 – 2007)
115. VKSNDTC, C c th ng kê t i ph m, Th ng kê ki m sát xét x ng

i ch a

thành niên (2000 – 2007).
116. VKSNDTC, Vi n khoa h c ki m sát (1993), BLTTHS Nh t B n, (B n d ch
ti ng Vi t), Hà N i.


117. VKSNDTC, Vi n khoa h c ki m sát (1998), BLTTHS Tây Úc 1995, (B n
d ch ti ng Vi t), Hà N i.
118. VKSNDTC, Vi n khoa h c ki m sát (1998), BLTTHS Thái lan, (B n d ch
ti ng Vi t), Hà N i.
119. VKSNDTC, Vi n khoa h c ki m sát (1998), BLTTHS Canada 1994, (B n
d ch ti ng Vi t), Hà N i.
120. VKSNDTC, Vi n khoa h c Ki m sát (1998), H th ng t pháp hình s c a
m ts n

c Châu Á, Hà N i.

121. VKSNDTC, Vi n khoa h c ki m sát (1998), BLTTHS Hàn Qu c, (B n d ch
ti ng Vi t), Hà N i.
122. VKSNDTC, Vi n khoa h c ki m sát (2002), BLTTHS Liên bang Nga, (B n
d ch ti ng Vi t), Hà N i.
123. VKSNDTC, V ki m sát giam gi c i t o (1999-2005), Báo cáo th ng kê
124. Vi t Nam C ng hoà (1973), BLTTHS, Th n Chung xu t b n, Sài Gòn
125. V Pháp lu t Hình s - Hành chính, B T pháp (2007), H i th o: Rà soát,
đánh giá pháp lu t, s s và th c ti n x lý chuy n h
ph c h i đ i v i ng

ng và t pháp

i ch a thành niên vi ph m pháp lu t

Vi t Nam,

Hà N i.

Ti ng Anh
126. Frederick B. Sussmann, A.B., M.S. in Ed., LL.B. (1968), Law of juvenile delinquency, Oceana
pubications dobbs ferry, New York 10522.

127. Gilbert H.F.Mumford and T.J. Selwood) (1974), A guide to juvenile court
law, London.
128. Mr. Jumpon Phansumrit and Ms. Patcharang Ketkludyoo, Thai Juvenile Justice System
129. The Act for the Establishment of and Procedure for juvenile and Family Court B.E 2534 (1992)
130. UNAFEI (1995), Criminal judicial system of several asian countries


Ti ng Pháp

131. Exposé des motifs de l’Ordonnance du 2 février 1994.
132. J- M Baudoin, Le juge des enfants, punir ou surveiller?édi ESF, Paris 1990, p22.
133. Loi 2002- 1138 du 9 september 2002 d’orientation et de programmation pour la justice.
134. Ordonnance n 58- 1270 du 22 décembre 1958 et la loi organique n 94-101 du 5 février 1994
135. Project de loi sur la prévention de délinquance 21/11/2006.
Project de loi sur la récidive des majeurs et des mineurs 13/6/2007.