TÍCH hợp KIẾN THỨC LIÊN môn văn 6 THÁNH GIÓNG

1. Tên hồ sơ dạy học : Môn ngữ Văn lớp 6
Dạy học theo chủ đề tích hợp
Chủ đề: Tiết 6: Thánh gióng
2. Mục tiêu dạy học :
- Giúp học sinh nắm được những nội dung chính và đặc điểm nổi bật về
nghệ thuật của truyện Thánh Gióng.
A. Kiến thức:
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết
về đề tài giữ nước.
- Những sự kiện và di tích phản ánh lịch sử đấu tranh giữ nước của ông cha
ta được kể trong một tác phẩm truyền thuyết.
- Học sinh cần có năng lực vận dụng kiến thức liên môn như Lịch sử, Địa lí,
Giáo dục công dân để giải quyết các vấn đề đặt ra trong bài học.
- Học sinh học tốt môn GDCD để thể hiện lòng biết ơn với những người có
công với nước; kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; bảo vệ di sản
văn hóa, di tích lịch sử, nghĩa vụ bảo vệ Tổ Quốc.
B. Kỹ năng:
- Đọc - hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại.
- Nhận ra những sự việc chính của truyện.
- Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kì ảo tiêu biểu trong truyện.
- Thực hiện thao tác phân tích một vài chi tiết nghệ thuật kì ảo trong văn
bản.
- Thực hiện thao tác phân tích một vài chi tiết nghệ thuật kì ảo trong văn
bản.
- Nắm bắt tác phẩm thông qua hệ thống các sự việc được kể theo trình tự
thời gian.
C Các kĩ năng sống được giáo dục: kĩ năng thể hiện sự tự tin giúp các em
khi đóng vai đọc hợp tác một cách hiệu quả; kĩ năng hợp tác để làm việc theo
nhóm có hiệu quả hơn.
D.Thái độ:
- Giáo dục HS lòng tự hào về truyền thống anh hùng trong lịch sử chống

giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Tinh thần ngưỡng mộ, kính yêu những anh hùng có
công với non sông đất nước.
E. Nội dung giáo dục Tư tưởng Hồ Chí Minh
- Tích hợp giáo dục tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh qua những
việc làm, câu nói liên quan đến lịch sử, đến tinh thần đoàn kết của Người.
- Quan niệm của Bác : nhân dân là nguồn gốc sức mạnh bảo vệ Tổ quốc.
( Liên hệ)
3 Đối tượng dạy học :
- Học sinh lớp 6 - Trường PTDTBT-THCS Sủng Trái (những sinh học giỏi, khá và
quan tâm đến chủ đề, có ý thức tìm tòi nghiên cứu và có nguyện vọng muốn tham
gia chủ đề).
- Số lượng học sinh tham gia: 58 học sinh.
1


4 .Ý nghĩa bài học:
Các chi tiết đặc biệt trong truyện thể hiện rất nhiều ý nghĩa.
Thứ nhất: tiếng nói đầu tiên của Gióng là tiếng nói đòi đi đánh giặc. Chi tiết
này chứng tỏ nhân dân ta luôn có ý thức chống giặc ngoại xâm. Khi có giặc, từ
người già đến trẻ con đều sẵn sàng đánh giặc cứu nước. Đây là một chi tiết thần kì:
chưa hề biết nói, biết cười, ngay lần nói đầu tiên, chú bé đã nói rất rõ ràng về một
việc hệ trọng của đất nước.
Thứ hai: Gióng đòi ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt để đánh giặc. Gióng không
đòi đồ chơi như những đứa trẻ khác mà đòi vũ khí, những vật dụng để đánh giặc.
Đây cũng là một chi tiết thần kì. Gióng sinh ra đã là một anh hùng và điều quan
tâm duy nhất của vị anh hùng đó là đánh giặc.
Thứ ba: bà con làng xóm vui lòng góp gạo nuôi cậu bé. Gióng là đứa con
của nhân dân, được nhân dân nuôi nấng, dạy dỗ. Sức mạnh của Gióng là sức mạnh
của nhân dân, sức mạnh của tinh thần đồng sức, đồng lòng.
Thứ tư : Gióng lớn nhanh như thổi, vươn vai thành tráng sĩ. Đây cũng là chi

tiết thể hiện sức mạnh của nhân dân, sức mạnh của dân tộc. Khi hoà bình là những
người lao động rất bình thường, nhưng khi chiến tranh xảy ra, sự đoàn kết đã hoá
thành sức mạnh bão tố, phi thường, vùi chôn quân giặc.
Thứ năm : Roi sắt gãy, Gióng nhổ tre bên đường đánh giặc. Gậy sắt là vũ
khí của người anh hùng. Nhưng khi cần thì cả cỏ cây cũng biến thành vũ khí..
Thứ sáu: Gióng đánh giặc xong, cởi áo giáp sắt để lại và bay thẳng lên
trời. Gióng cũng như nhân dân hay chính là nhân dân, đánh giặc vì lòng yêu nước,
căm thù giặc, sẵn sàng hi sinh thân mình mà không đòi hỏi được khen thưởng hay
ban cho danh lợi.
5. Thiết bị dạy học,học liệu:
A. Giáo viên: Nghiên cứu SGK, SGV, chuẩn kiến thức, giáo dục kĩ năng sống
và tài liệu có liên quan, bảng phụ, phiếu học tập, tranh ảnh, máy chiếu, phim hoạt
hình Thánh Gióng, các video về lễ hội Gióng. Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài.
B. Học sinh: Đọc SGK, soạn bài theo đinh hướng SGK và sự hướng dẫn của
GV.
- Tập vẽ bản đồ tư duy bài học.
- Sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan đến bài học.
- Nắm chắc kiến thức các môn Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân để giải
quyết các tình huống mà giáo viên đặt ra trong bài học.
6. Hoạt động dạy học các cách tiến hành dạy học.
? Kể tóm tắt truyền thuyết Bánh chưng, bánh giầy? Qua truyền thuyết ấy
nhân dân ta mơ ước điều gì?
3. Bài mới:
*Giới thiệu bài: Chủ đề đánh giặc cứu nước là chủ đề lớn, cơ bản, xuyên
suốt lịch sử văn học Việt Nam nói chung, văn học dân gian Việt Nam nói riêng.
Thánh Gióng là truyện dân gian thể hiện rất tiêu biểu và độc đáo chủ đề này.Nhân
vật Thánh Gióng hay gọi là Phù Đổng Thiên Vương , là một trong bốn vị Thánh
bất tử trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam (tứ bất tử). Người có công dẹp giặc Ân
2

đem lại thái bình cho đất nước. Đây là một câu chuyện hay và hấp dẫn, lôi cuốn
biết bao thế hệ người Việt Nam . Điều gì đã làm nên sức hấp dẫn, lôi cuốn của câu
chuyện như vậy? Bài học hôm nay sẽ trả lời cho câu hỏi đó.
Tiết 5 văn bản
THÁNH GIÓNG
(Truyền thuyết)
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: HS nắm được nội dung, ý nghĩa và một số nét nghệ thuật tiêu
biểu của truyện Thánh Gióng.
2. Kĩ năng: Đọc diễn cảm, kể chuyện.
3. Thái độ: Tự hào dân tộc, yêu thích văn học dân gian.
* Nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
- Chủ đề: yêu nước, tự hào dân tộc.
- Quan niệm của Bác: nhân dân là nguồn gốc,sức mạnh bảo vệ tổ quốc.
II. Chuẩn bị:
1 Giáo viên: sgk,giáo án,sgv,tài liệu tham khảo,Tranh Thánh Gióng.
2 Học sinh: sgk,vở ghi,chuẩn bị bài.
III Hoạt động dạy học:
A Kiểm tra bài cũ : (5) p
a. Câu hỏi: Hãy kể lại truyện bánh chưng,bánh giầy theo cảm nghĩ của
em.Nêu nội dung của truyện?
b. Đáp án:
- Học sinh kể lại truyện theo đúng nội dung,trình bày được tình cảm,cảm
xúc cho điểm tối đa
-Truyện nhằm giải thích tục làm bánh chưng, bánh giầy.
- Đề cao nghề nông và người lao động
- Biết quý trọng hạt gạo.
B Bài mới :
* Gới thiệu bài (1)

Mỗi khi đọc những lời thơ của Tố Hữu:
Ôi sức trẻ, xưa trai Phù Đổng.
Vươn vai, lớn bỗng dậy ngàn cân.
Cưỡi lưng ngựa sắt bay phun lửa.
Nhổ bụi tre làng, đuổi giặc Ân.
lại gợi chúng ta nhớ đến một truyền thuyết tiêu biểu về chủ đề đánh giặc cứu
nước ở thời đại các vua Hùng, đó là Truyền thuyết "Thánh Gióng". Vậy câu
chuyện đó mang những vẻ đẹp nào? Giờ học...
HĐ của Giáo viên

HĐ của học
Nội Dung
sinh
HDD1 :HDHS tìm hiểu đọc và tìm hiểu chung (10)P
3


HD HS đọc – GV đọc mẫu.
II Đọc và tìm hiểu chung
- Gọi HS đọc- nhận xét.
Lắng nghe
a. Đọc - Kể tóm tắt
- Gọi h/s kể tóm tắt.
Đọc
- Cho HS đọc chú 1, 2, 4 ,6,
b. Hiểu chú thích:(sgk)
10, 11, 17, 18, 19.
Đọc
*tích hợp với kiến thức
Văn Lang

c. Bố cục: 4 phần
môn Lịch sử lớp 6 bài 12
+ Phần 1: Từ đầu-> nằm đấy.
tiết 13 Nước Văn Lang
Trả lời
+ Phần 2: Tiếp-> cứu nước.
- Giáo viên hỏi: Hãy cho
+ Phần 3: Tiếp -> lên trời.
biết truyền thuyết mà chúng
+ Phần 4: Còn lại.
ta đang tìm hiểu nói về thời
đại nào của nước ta?
- Giải thích thêm 1 số từ
HV.
- Văn bản có thể chia làm
mấy phần? Nội dung chính
từng phần?
HDD2 :HDHS tìm hiểu nội dung văn bản (21)P
*Tích hợp môn Địa Lí:
Trả lời
II Tìm hiểu nội dung văn bản
- Giáo viên hỏi: Làng
a, Sự ra đời của Gióng.
gióng? Địa danh ấy ngày Trả lời
- Bà mẹ ướm vết chân lạ-> Có
nay là phường, thành phố Sóc Sơn-Hà
thai.
nào?
Nội
- Ba năm không nói, cười, đặt đâu

nằm đấy.
Truyện có những nhân vật Nhận xét
=> Li kì khác thường.
nào? Ai là nhân vật chính?
- Sự ra đời của Gióng có gì
kì lạ?
- Em có nhận xét gì về các Trả lời
chi tiết ấy? (chi tiết tưởng
tượng kì ảo và giàu ý nghĩa)
- Gióng cất tiếng nói đầu Trả lời
tiên trong hoàn cảnh nào?
- Tiếng nói đầu tiên của Lắng nghe
Gióng là gì? Chi tiết này có
ý nghĩa gì?
* Tích hợp kiến thức môn
Lịch sử: tiết 14 bài 13 “Đời
sống vật chất và tinh thần
của cư dân Văn Lang” hỏi: ?
Việc Gióng đòi ngựa sắt, Trả lời
roi sắt, áo giáp sắt cho thấy
4

b. Tiếng nói đầu tiên của Gióng
và sự lớn lên.
- Đòi đánh giặc.
- ý thức đánh giặc cứu nước tạo
cho người anh hùng khả năng
hành động thần kì, khác thường.
- Yêu cầu vũ khí là thành tựu KHKT vào chiến đấu.
- Dân làng góp gạo nuôi Gióng.->

Gióng là con của nhân dân, toàn


trình độ làm vũ khí của
nhân dân ta thời đó như thế
nào? (Đã có sự tiến bộ, đã
rèn sắt, đúc đồng phục vụ
nhu cầu cuộc sống và chống
giặc).
Trả lời
? Nhà vua đã lập tức làm
đúng yêu cầu của Gióng.
Điều này có ý nghĩa gì?
Nhận xét
(GV gợi mở, HS tự trả lời Gióng đòi vũ khí sắc bén để
Trả lời
đánh giặc và được nhà vua
chấp thuận vì Gióng đang
thực hiện ý chí và sức mạnh Trả lời
của toàn dân tộc.)
- Yêu cầu về vũ khí của
Gióng là gì?
- GV: Gióng là h/ả của nhân
dân ta, lúc bình thường âm
thầm lặng lẽ, khi nước nhà
nguy biến vùng đứng lên
cứu nước đầu tiên không
chờ kêu gọi lần 2.
- Gióng lớn lên nhanh chóng
là nhờ có công lao của ai?

chi tiết bà con làng xóm góp
gạo nuôi Gióng có ý nghĩa
ntn?
(Lớn lên nhờ dân, mang sức
mạnh của nhân dân)
- Giặc đến, Gióng trưởng
thành ntn? Hình ảnh này có
ý nghĩa gì?

dân chuẩn bị sức mạnh để đánh
giặc.

3. Gióng đánh giặc:
- Giặc đến, Gióng vươn vai thành
tráng sĩ. -> Sự vươn dậy của dân
tộc trong chiến tranh để chống lại
kẻ thù
-> Đánh giặc bằng vũ khí và cả
cây cỏ của đất nước, là vũ khí tự
tạo .

- Khi gậy sắt gãy, Gióng đã
nhổ
tre để đánh giặc. Em có
nhận xét gì về chi tiết này?
- GV bình, đại ý: Cả những
vật bình thường nhất của Chú ý
quê hương cũng cùng Gióng Lắng nghe
đánh giặc. Tre là sản vật của
quê hương, cả quê hương sát

5


cánh cùng Gióng đánh giặc.
Các em sẽ được học một bài
về
* Tích hợp môn Văn lớp 6
bài :cây tre Việt Nam ở học
kỳ II lớp 6.
Ở nước ta, đến cả cỏ cây
cũng thành vũ khí giết thù
đúng như lời Bác Hồ: “ Ai
có súng dùng súng, ai có
gươm dùng gươm, không có
gươm thì dùng cuốc,
thuổng, gậy, gộc”.
(Liên hệ: ai có súng dùng
súng..)
- Sau khi chiến thắng Gióng
đã hành động ntn? vì sao như vậy?
-Tại sao Gióng không ở lại Thần thánh
nhận ban thưởng của nhà hóa
vua?
Giúp người
? Việc nhân dân lập đền thờ dân đánh giặc
và hàng năm mở hội Gióng
thể hiện gì?(
- Sau chiến thắng Gióng bay về
*Tích hợp môn GDCD :
trời.

tuần 7 tiết 7 bài 6 Biết ơn để Nhân dân lập
- Chiến công để lại cho quê
giáo dục học sinh về lòng đền thờ
hương xứ sở.
biết ơn, tinh thần đánh giặc
-> Ra đời phi thường thì ra đi
cứu nước)
cũng phi thường .
? Làng Gióng hay làng Phù
Gióng được nhân dân yêu mến trở
Đổng hiện nay ở đâu? (
Làng Gióng
thành bất tử
*Tích hợp môn Địa lí – nói nay thuộc
về địa danh huyện Gia huyện Gia
Lâm, Hà Nội).
Lâm, Hà Nội
HĐ 4 :HDHS tổng kết (5)P
? Qua nội dung bài em nêu
IV Tổng kết
vài nét về nội dung và nghệ
1 Nội dung: Gióng là người anh
thuật của văn bản
hùng tiêu biểu đánh giặc giữ nước, tiêu biểu cho lòng yêu nước
Gv chốt ý ,kết luận
Thảo luận
của nhân dân, cho sức mạnh cộng
Trình bày
đồng trong buổi đầu giữ nước,
?. Tại sao hội thi thể thao

Bổ xung
sức mạnh quật khởi của dân tộc
trong nhà trường lại mang
ta.
tên “Hội khỏe Phù Đổng”?
2 nghệ thuật : Nhân hóa sức
6


Hội thi thể thao mang tên
mạnh của nhân dân
Hội khỏe Phù Đổng vì đây
-Ngôn ngữ giàu hình ảnh phong
là hội thao dành cho lứa tuổi
phú
thiếu niên, mục đích của
-Nội dung truyện xúc tích,giải
cuộc thi là học tập tốt, lao
thích tên làng,danh lam thắng
động tốt góp phần vào sự Đọc
cảnh ở địa phương
nghiệp xây dựng và bảo vệ
* Ghi nhớ :sgk
đất nước.
Gọi hs đọc ghi nhớ
C. Củng cố : (3)P
- Hệ thống lại nội dung cơ bản.
- kể lại câu chuyện theo cảm nghĩ của em.
D. Dặn dò ; (1)
- Soạn và chuẩn bị bài :từ mượn

7.Kiểm tra ,đánh giá kết quả học tập của học sinh :
+Học sinh sẽ dành thời gian đọc, tiếp cận văn bản nhiều hơn. Buộc các em
phải tìm tòi, suy nghĩ để chuẩn bị bài có hiệu quả.
+Tạo cho học sinh tính nhạy bén, năng động, sáng tạo và hứng thú với giờ
học văn.
+Mặt khác, hạn chế tối đa thời gian “chết” đối với học sinh, không để cho
các em có cơ hội tham gia vào các hoạt động vô bổ ngoài giờ học.
-Về phía giáo viên :
+Thúc đẩy giáo viên đầu tư nhiều hơn trong công tác chuẩn bị, thiết kế giáo
án cho phù hợp với tinh thần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng “lấy học
sinh làm trung tâm”.
+Đầu tư nghiên cứu kiến thức liên môn có liên quan để cùng hợp tác với học
sinh giúp các em chiếm lĩnh nội dung bài học.
+Làm tốt công tác đầu tư cho tiết dạy sẽ giúp giáo viên chủ động, linh hoạt
trong khâu tổ chức, hướng dẫn học sinh tự khai thác và chiếm lĩnh tri thức; mặt
khác sẽ tránh được sự lúng túng bị động khi học sinh chất vấn về những thông tin
liên quan.
+Áp dụng có hiệu quả phương pháp dạy học tích hợp thì khi lên lớp giáo
viên sẽ đỡ vất vả vì không phải làm việc nhiều.
Trên đây là kết quả nghiên cứu và thực nghiệm bước đầu của đề tài sáng
kiến kinh nghiệm “ Hiệu quả của phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong
dạy - học Ngữ Văn 6”.
Rất mong nhận được ý kiến nhận xét, đánh giá và đóng góp của Hội đồng
khoa học nhà trường cũng như các đồng nghiệp để đề tài từng bước hoàn chỉnh và
áp dụng có hiệu quả hơn nữa. Xin chân thành cảm ơn.
8. Các sản phẩm của học sinh
- Khi thực hiện dạy học theo chủ đề tích hợp tôi thực hiện ở hai lớp 6A, 6B
sau khi dạy xong tôi tiến hành kiểm tra khảo sát học sinh kết quả cho thấy ở các
lớp dạy học theo chủ đề trên học sinh nhớ bài khá tốt, biết cách vận dụng kiến thức
vào thực tiễn, các kỹ năng ngữ văn của các em thuần thục hơn.

7


Môn GDCD: Học sinh có ý thức biết ơn các anh hung dân tộc,những anh
hung giải phóng dân tộc,những thương binh,liệt sĩ.
Môn Địa Lí: biết địa danh làng gióng.
Môn Lịch sử :biết các anh hung dân tộc

8