Đề cương chi tiết môn học Pháp luật đại cương (Học viện Ngoại giao Việt Nam)

HỌC VIỆN NGOẠI GIAO

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

KHOA LUẬT QUỐC TẾ

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
________________

ĐỀ CƯƠNG HỌC PHẦN
PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG
(Introduction to Vietnam’s legal system)
1. Mã số học phần: 52.IL.002.2
2. Số tín chỉ:

2 tín chỉ

3. Thông tin giảng viên:
TT
1

Họ và tên GV
Nguyễn Thu Ba

Nơi công tác
Khoa Luật – Đại học Kinh tế quốc dân

Điện thoại
00904186405

4. Trình độ:

Dành cho sinh viên năm thứ hai.
5. Phân bổ thời gian:
-

Lý thuyết: 18 giờ tín chỉ

-

Thực hành: 24 giờ tín chỉ

6. Điều kiện tiên quyết: Không.
7. Mục tiêu của học phần:
Trang bị cho sinh viên kiên thức cơ bản về hệ thống pháp luật Việt Nam, sinh viên sẽ hiểu
được những vấn đề cơ bản nhất của hệ thống pháp luật Việt Nam, một số ngành luật cơ
bản của hệ thống pháp luật Việt Nam như ngành luật dân sự, hôn nhân và gia đình, tố tụng
dân sự, v.v…
8. Mô tả tóm tắt nội dung học phần:
Môn học cung cấp những kiến thức sơ đẳng về:
- Hệ thống pháp luật Việt nam
- Luật dân sự Việt Nam;
- Luật hôn nhân và gia đình Việt Nam;
- Luật tố tụng dân sự Việt Nam;
- Luật hành chính Việt Nam;

1


- Luật thương mại Việt Nam.
9. Nhiệm vụ của sinh viên:
- Sinh viên phải tham dự các giờ lên lớp

- Sinh viên đọc trước tài liệu và tham gia đầy đủ các buổi thảo luận.
10. Tài liệu học tập:
Văn bản pháp luật
- Hiến pháp Việt Nam năm 1992.
- Bộ luật Dân sự Việt Nam năm 2005.
- Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000.
- Luật Doanh nghiệp - 2005.
- Bộ Luật Tố tụng Dân sự - 2004.
- Pháp lệnh Thi hành án dân sự - 2004.
Giáo trình và sách
-

Các bài giảng của Giảng viên

 Giáo trình Luật Dân sự Việt Nam.
 Giáo trình Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam
 Giáo trình Luật Kinh tế Việt Nam
 Giáo trình Luật tố tụng dân dự Việt Nam.
Các sách tham khảo khác
-

Từ điển Luật học Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa, 1999.

-

Xây dựng bộ luật tố tụng dân sự - Những vấn đề lý luận và thực tiễn, Phạm
Hữu Thư, NXB Chính trị quốc gia, 2001

-

Cải cách tư pháp ở Việt nam trong giai đoạn xây dựng nhà nước pháp
quyền, Lê Cảm - Nguyễn Ngọc Chí, NXB Đại học quốc gia, Hà nội 2004

-

Hệ thống tư pháp và cải các tư pháp ở Việt Nam hiện nay, Đào Trí Úc,
Trung tâm khoa học xã hội và nhân văn quốc gia, Viện nghiên cứu nhà nước và
pháp luật, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội 2002.

-

Tìm hiểu luật hôn nhân và gia đình 2000 và những quy định pháp luật có
liên quan, Hoàng Trung Hiếu, NXB Phụ nữ 2002.

2


-

Nghị quyết 35/2000/QH ngày 9/6/2000 của Quốc hội về việc thi hành luật
Hôn nhân và Gia dình Việt Nam 2000.

Tạp chí
-

Nguyễn Ngọc Khánh, nguyên tắc quyền quyết định và tự định đoạt của
đương sự trong bộ luật tố tụng dân sự Việt Nam. Tạp chí nhà nước và pháp luật số
5/2005

-

Minh Tự, khi nào thì Tòa án nhân dân cấp tỉnh lấy vụ việc dân sự thuộc
thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện lên giải quyết sơ thẩm ở cấp
tỉnh. Tạp chí Tòa án nhân dân 6/2005.

-

Nguyến Thái Phúc, những chức năng cơ bản trong tố tụng dân sự. Tạp chí
nhà nước và pháp luật 12/2005

-

Vũ Thị Hồng Vân, một số vấn đề về thủ tục giải quyết việc dân sự theo Bộ
luật tố tụng dân sự 2004. Tạp chí Tòa án nhân dân 5/2006

-

Dương Quốc Thành, về một số quy định chưa có cách hiểu thống nhất trong
Bộ luật tố tụng dân sự 2004. Tạp chí nhà nước và pháp luật số 3/2006.

-

Nguyễn Minh Hằng, Nguyễn Minh Hiếu, những vấn đề trao đổi từ thực tiễn
giải quyết việc hôn nhân và gia đình. Tạp chí nghiên cứu Lập pháp T1/2006 ( số
67)

-

Tưởng Bằng Lượng, di chúc bằng văn bản hay di chuc bằng miệng có giá trị
pháp lý? . Tạp chí Tòa án nhân dân số 02/2002.

-

Chu Xuân Minh, Phạm vi hiệu lực của Luật hôn nhân và gia đình theo thời
gian. Tạp chí Tòa án nhân dân tháng 3-2004

-

Trương Thị Hoa, Cần sửa đổi quy định về thay đổi người trực tiếp nuôi con.
Tạp chí Tòa án nhân dân số 3/2004

-

Thái Chung Kiên, sự điều chỉnh pháp luật đối với quan hệ chung sống như
vợ chồng. Tạp chí nhà nước và pháp luật số 1/2005.

-

Trần Văn Độ, từ nguyên tắc hai cấp xét xử đến việc tổ chức Tòa án các cấp.
Tạp chí nghiên cứu Lập pháp số 10 T10/2004

-

Dương Ngọc Ngưu, vai trò của Hội thẩm nhân dân trong hoạt động tố tụng.
Thực trạng và phương hướng đổi mới. Tạp chí nghiên cứu Lập pháp số 4 T3/2003

3


-

Đào Xuân Tiến, Tòa án nhân dân tối cao, cấp Tòa xét lại bản án, quyết định
đã có hiệu lực pháp luật. Tạp chí nghiên cứu Lập pháp T6/2005.

11. Tiêu chí đánh giá sinh viên:
Tiêu chí đánh giá
Tỷ trọng Hình thức thực hiện
Chuyên cần: dự lớp, thảo luận
15% GV kiểm tra SV trong lớp
Thảo luận và thi giữa kỳ
35% Điểm của các giờ thực hành do giáo viên đánh giá
Điểm thi kết thúc học phần
50% Bài thi viết kết thúc học phần gồm phần thi câu hỏi
lý thuyết (hoặc trắc nghiệm) và phần thi tình huống
giả định. Sinh viên không được sử dụng tài liệu
12. Thang điểm:
+ Thang điểm 10,0
+ Điểm đạt: Từ 4 trở lên
13. Nội dung của học phần:
Bài 1 Giới thiệu về hệ thống pháp luật Việt Nam (3 giờ lý thuyết, 3 giờ thực hành)
1. Khái quát về hệ thống pháp luật Việt Nam
- Khái niệm hệ thống pháp luật Việt Nam
- Quá trình hình thành và phát triển của hệ thống pháp luật Việt Nam
- Các ngành luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam
- Đặc điểm của hệ thống pháp luật Việt Nam
2. Vấn đề hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt nam
- Các yếu tố để một hệ thống pháp luật hoàn thiện
- Những vấn đề đặt ra của hệ thống pháp luật việt nam
- Những vấn đề cần hoàn thiện của hệ thống pháp luật Việt nam
3. Hệ thống pháp luật Việt Nam trong bối cảnh hội nhập

Bài 2: Luật dân sự Việt Nam (3 giờ lý thuyết, 6 giờ thực hành)
1. Khái quát chung
- Khái niệm luật dân sự
- Đối tượng điều chỉnh của luật dân sự
- Phương pháp điều chỉnh của luật dân sự
- Chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự
- Giao dịch dân sự

4


2. Hợp đồng dân sự
- Khái niệm hợp đồng dân sự
- Hình thức, nội dung, hiệu lực của hợp đồng dân sự.
- Giao kết hợp đồng dân sự
- Thực hiện hợp đồng dân sự
- Sửa đổi, chấm dứt hợp đồng dân sự
3. Vấn đề thừa kế
- Khái niệm: người để lại di sản thừa kế, người thừa kế, thời điểm mở thừa kế, di sản thừa
kế
- Thừa kế theo di chúc: khái niệm, người được hưỏng di sản thừa kế theo di chúc, người
được hưỏng di sản không phụ thuộc vào nội dung di chúc, điều kiện hiệu lực của di chúc
- Thừa kế theo pháp luật: Điều kiện phát sinh thừa kế theo pháp luật, diện và hàng thừa
kế, thừa kế thế vị.
Bài 3: Luật hôn nhân và gia đình Việt Nam ( 3 giờ lý thuyết, 3 giờ thực hành)
1. Một số khái niệm chung
Khái niệm hôn nhân; khái niệm Gia đình; đối tượng điều chỉnh, phương pháp điều chỉnh
2. Sự hình thành và phát triển của luật hôn nhân và gia đình Việt Nam
- Thời kỳ trước Cách mạng tháng 8:
- Thời kỳ sau Cách mạng tháng 8:

- Luật hôn nhân và gia đình năm 1959:
- Luật hôn nhân và gia đình năm 1986:
- Luật hôn nhân và gia đình năm 2000:
2. Các nguyên tăc cơ bản của luật hôn nhân và gia đinh Viêt Nam
3. Kết hôn, điều kiện kết hôn và thủ tục đăng ký kết hôn
4. Một số vấn đề liên quan đến kết hôn
- Thời điểm tính hôn nhân bắt đầu
- Hôn nhân thực tế
- Kết hôn trái pháp luật
- Vấn đề tài sản
- Vấn đề ly hôn
Bài 4 : Luật tố tụng dân sự Việt Nam ( 3 giờ lý thuyết, 3 giờ thực hành)
1. Khái niệm luật tố tụng dân sự Việt Nam

5


- Đối tượng điều chỉnh của luật tố tụng dân sự
- Phương pháp điều chỉnh của luật tố tụng dân sự.
- Quan hệ pháp luật tố tụng dân sự:
- Chủ thể của quan hệ pháp luật tố tụng dân sự.
2. Các nguyên tắc của luật tố tụng dân sự Việt Nam.
3. Thẩm quyền dân sự của Tòa án
4. Người tham gia tố tụng
5. Thủ tục xét xử
Sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm
Bài 5: Luật hành chính Việt nam ( 3 giờ lý thuyết, 3 giờ thực hành)
1. Một số vấn đề chung về luật hành chính Việt Nam
- Khái niệm quản lý Nhà nước và quản lý hành chính nhà nước.
- Khái niệm Luật hành chính Việt Nam

- Đối tượng điều chỉnh
- Phương pháp điều chỉnh
- Quy phạm pháp luật hành chính
- Quan hệ pháp luật hành chính
2. Cơ quan hành chính nhà nước
Khái niệm; đặc điểm, phân loại cơ quan hành chính nhà nước, hệ thống cơ quan hành
chính nhà nước Việt nam
3. Trách nhiệm hành chính, vi phạm hành chính và xử lý vi phạm hành chính
4. Quyết định quản lý hành chính nhà nước
- Khái niệm quyết định quản lý hành chính nhà nước.
- Đặc điểm của quyết định quản lý nhà nước.
- Phân loại
- Một số yêu cầu đối với quyết định quản lý nhà nước.
5. Thủ tục hành chính nhà nước
Bài 6: Luật thương mại Việt Nam (3 giờ lý thuyết và 3 giờ thực hành)
1. Khái niệm chung về luật thương mại Việt Nam
2. Pháp luật về thương nhân
3. Pháp luật về hợp đồng trong lĩnh vực thương mại
4. Các loại hợp đồng trong lĩnh vực thương mại

6


5. Pháp luật về phá sản
6. Các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại
Bài 7: Ôn tập (3 giờ thực hành)
KẾ HOẠCH GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP CỤ THỂ
Buổi
số
1

2

3

4

5

6

7

8

Nội dung môn học
Giới thiệu về hệ
thống pháp luật VN
Thảo luận về hệ
thống PL VN

Luật dân sự

Thảo luận về luật
dân sự
Thảo luận về luật
dân sự
Luật hôn nhân & gia
đình
Thảo luận về luật

hôn nhân & gia đình

Luật tố tụng dân sự

Thời
gian

Nội dung học tập của sinh viên
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

3LT

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

3TH

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

3LT

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

3TH

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

3TH

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

3LT

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

3TH

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

3LT

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học

7

Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài
9

Thảo luận về luật tố
tụng dân sự

3TH

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

10

11

12

13

14

Luật hành chính

Thảo luận về luật
hành chính

3LT

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên

cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

3TH

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

Luật thương mại

Thảo luận về luật
thương mại
Tổng kết và ôn tập

3LT

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Đọc trước giáo trình ghi trong danh mục tài

3TH

3TH

liệu học tập và các tài liệu khác do giáo viên
cung cấp cụ thể cho từng buổi học
Ôn tập các nội dung chính của các buổi lý
thuyết và thảo luận
Hà Nội, ngày

Lãnh đạo Học viện

Đặng Đình Quý

Trưởng phòng ĐT

Nguyễn Thị Thìn

tháng

năm 2011

Trưởng Khoa

T.M Nhóm Biên soạn

Phạm Lan Dung

Nguyễn Thị Lan Anh

8