Tiết 41: Bài tiết nước tiểu

PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO ĐỨC THỌ
TRƯỜNG THCS BÌNH THỊNH
Giáo viên: VƯƠNG THỊ HỒNG THẮM
TỔ KHOA HỌC TỰ NHIÊN

BÀI DẠY: BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

EM HÃY NÊU TÊN VÀ CHỈ RÕ
CÁC CƠ QUAN CỦA HỆ
BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU ?

THẬN
ỐNG DẪN
NƯỚC TIỂU
BÓNG ĐÁI
ỐNG ĐÁI

MỖI ĐƠN VỊ CHỨC NĂNG CỦA THẬN GỒM
NHỮNG PHẦN CHÍNH NÀO ?
C
Ầ
U

T
H
Ậ
N
NANG CẦU
THẬN

ỐNG
THẬ
N

Mỗi quả thận chứa khoảng 1 triệu đơn vị
chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu
Vậy quá trình lọc máu để hình thành nước tiểu ở
các đơn vị chức năng của thận đã diễn
ra như thế nào?
C
Ầ
U

T
H
Ậ
N
NANG CẦU
THẬN
ỐNG
THẬ
N

N
Ư
Ớ
C

T
I

Ể
U

C
H
Í
N
H

T
H
Ứ
C
NƯỚC TIỂU ĐÂÙ
I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU
TI TẾ 41
Em hãy nghiên cứu thông tin và quan sát sơ đồ
39.1 sách giáo khoa để tìm hiểu sự tạo thành nước
tiểu diễn ra ở đâu ? Gồm những quá trình nào ?
QUÁ TRÌNH LỌC MÁU
QUÁ TRÌNH HẤP THỤ LẠI
QUÁ TRÌNH BÀI TIẾT TIẾP
CẦU THẬN
NANG CẦU THẬN
ỐNG THẬN
MAO MẠCH QUANH ỐNG THẬN

Có ba quá trình bài tiết diễn ra ở
các đơn vị chức năng của thận
+ Lọc máu ở nang cầu thận

+ Hấp thụ lại
+ Bài tiết tiếp
Ở ống thận


ĐIỀN NHỮNG THÔNG TIN CẦN THIẾT
( Nước tiểu đầu, trừ tế bào máu và prôtêin, các
chất không cần thiết và chất có hại)
vào sơ đồ tóm tắt sự hình thành nước tiểu dưới
đây cho chính xác
Máu
Lọc máu qua
màng lọc
(……………………)
Áp lực máu
(cơ chế khuyếch tán)
……………
Hấp thụ lại
(chất dinh dưỡng,
nước, muối khoáng…)
Bài tiết tiếp
(………………………)
Nước tiểu
chính thức

ĐÁP ÁN
Máu
Lọc máu qua
màng lọc
Áp lực máu

(cơ chế khuyếch tán)
Hấp thụ lại
(chất dinh dưỡng, nước,
muối khoáng…)
Bài tiết tiếp
Nước tiểu
chính thức
Nước tiểu đầu
Nước tiểu đầu
(trừ tế bào máu và prôtein)
(trừ tế bào máu và prôtein)
THÀNH PHẦN NƯỚC TIỂU ĐẦU KHÁC VỚI MÁU Ở
CHỖ NÀO?


(
(
các chất không cần thiết
các chất không cần thiết


và chất có hại)
và chất có hại)
Xảy ra ở vách các mao mạch (màng lọc) của cầu thận với các lỗ rất nhỏ: 30-
40 Å, các tế bào máu và prôtêin có kích thước lớn hơn lỗ lọc nên ở lại trong
máu; còn nước, muối khoáng (nhiều nhất là NaCl), đường glucôzơ (0,12%),
một ít chất béo, các chất thải, chất tiết do các tế bào sinh ra như urê, axit uric
… qua các lỗ nhỏ ở nang cầu thận tạo ra nước tiểu đầu. Quá trình này xảy
ra được do sự chênh lệch áp suất tạo ra lực đẩy các chất qua lỗ lọc (giai
đoạn này tuân theo định luật khuếch tán)