Pháp luật quốc tế và kinh nghiệm một số nước về bảo hộ quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc

I H C QU C GIA H N I
KHOALU T

TR NTH THYD

NG

PHáP LUậT QUốC Tế Và KINH NGHIệM MộT Số NƯớC
Về BảO Hộ QUYềN TáC GIả ĐốI VớI TáC PHẩM ÂM NHạC
Chuyờn ngnh:Lu tQu ct
Mó s : 60 38 01 08

LU NV NTH C S LU TH C

Cỏnb h

ngd nkhoah c:PGS.TS OANNANG

HN I- 2016


L I CAMă OAN
Tôi xin cam đoan Lu n v n là công trình nghiên c u c a riêng
tôi. Các k t qu nêu trong Lu n v n ch a đ

c công b trong b t k

công trình nào khác. Các s li u, ví d và trích d n trong Lu n v n đ m
b o tính chính xác, tin c y và trung th c. Tôi đã hoàn thành t t c các
môn h c và đã thanh toán t t c các ngh a v tài chính theo quy đ nh
c a Khoa Lu t

i h c Qu c gia Hà N i.

V y tôi vi t L i cam đoan này đ ngh Khoa Lu t xem xét đ tôi
có th b o v Lu n v n.
Tôi xin chân thành c m n!
NG

I CAM OAN

TR NăTH ăTHỐYăD

NG


M CăL C

Trang
Trang ph bìa
L i cam đoan
M cl c
Danh m c các t vi t t t
M
Ch

U ..................................................................................................................... 15
ng 1: M T S V N

Lụ LU N C B N V QUY N TÁC GI

PH M ÂM NH C VẨ B O H QUY N TÁC GI

I V I TÁC

I V I TÁC PH M ÂM

NH C ............................................................................................................ 18
1.1.

Khái ni m quy n tác gi .................................................................................... 18

1.2.

Khái ni m tác ph m ơm nh c, tác gi ơm nh c ....................................................... 20

1.2.1.

Tácăph măơmănh c ......................................................................................... 20

1.2.2.

Tácăgi ăơmănh c ............................................................................................. 21

1.3.

Khái ni m quy n tác gi vƠ b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c ............... 22

1.3.1.

Khái ni m quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c ................................................ 22

1.3.2.

Nh ngăđ căđi măc aăquy nătácăgi ăđ iăv iătácăph măơmănh c ............................. 23

1.3.3.

Kháiăni măb oăh ăquy nătácăgi ăđ iăv iătácăph măơmănh c ................................. 25

1.4.

C s pháp lý b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c ................................. 25

1.5.

VaiătròăvƠăxuăh

ngăphátătri năvi căb oăh ăquy nătácăgi ăđ iăv iătácăph măơmă

nh c .............................................................. Error! Bookmark not defined.
1.5.1.

Vai trò c a vi c b o h b n quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh cError! Bookmark not defined.

1.5.2.

Xuăh

K t lu n ch
Ch

ngăphátătri năvi căb oăh ăb năquy nătácăgi ăđ iăv iătácăph măơmănh cError! Bookmark

ng 1 .............................................................. Error! Bookmark not defined.

ng 2: CÁC

I U

C QU C T V B O H

QUY N TÁC GI

I V I TÁC

PH M ÂM NH C VẨ KINH NGHI M M T S QU C GIAError! Bookmark not defined.
2.1.

Th c tr ng các quy đ nh c a các đi u

c qu c t v b o h quy n tác gi đ i v i

tác ph m ơm nh c ................................................. Error! Bookmark not defined.
2.1.1.

Côngă

căBerneă1886ăv ăb oăh ătácăph măv n h căngh ăthu tError! Bookmark not defined.

2.1.2.

Côngă

căquy nătácăgi ătoƠnăc u .......................... Error! Bookmark not defined.

2.1.3.

Hi păđ nhăTRIPS ................................................ Error! Bookmark not defined.


2.1.4.

Hi pă

căWCT ................................................... Error! Bookmark not defined.

2.1.5.

Hi păđ nhă

2.2.

Kinh nghi m m t s qu c gia trong vi c b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm

iătácăxuyênăTháiăBìnhăD

ngă(TPP) .. Error! Bookmark not defined.

nh c ................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1.

Kinhănghi măc aăHƠnăqu c ................................. Error! Bookmark not defined.

2.2.2.

Kinhănghi măc aăHoaăK .................................... Error! Bookmark not defined.

K t lu n ch
Ch

ng 2 .............................................................. Error! Bookmark not defined.

ng 3: BẨI H C KINH NGHI M T CÁC N
PH

NG H

C

I V I PHÁP LU T VI T NAM VẨ

NG HOẨN THI N PHÁP LU T............ Error! Bookmark not defined.

3.1.

BƠi h c kinh nghi m t các n

c v i pháp lu t Vi t NamError! Bookmark not defined.

3.1.1.

BƠiăh căt ăHƠnăQu c ........................................... Error! Bookmark not defined.

3.1.2.

BƠiăh căt ăHoaăK ăđ iăv iăVi tăNam ..................... Error! Bookmark not defined.

3.2.

Th c tr ng các quy đ nh c a pháp lu t Vi t Nam b o h quy n tác gi đ i v i tác
ph m ơm nh c ..................................................... Error! Bookmark not defined.

3.3.

Th că tr ngă ho tă đ ngă th că ti nă b oă h ă quy nă tácă gi ă đ iă v iă tácă ph mă ơmă
nh că ăVi tăNam ................................................. Error! Bookmark not defined.

3.3.1.

Tìnhăhìnhăchungăv ăxơmăph măquy nătácăgi ăơmănh căVi tăNamăhi nănayError! Bookmark not de

3.3.2.

V ăcôngătácăth ălýăh ăs ăđ ngăkýăquy nătácăgi ăđ iăv iătácăph măơmănh cError! Bookmark not defi

3.3.3.

V phát tri n ngu n thông tin, tuyên truy n, ph bi n, giáo d c pháp lu t, t ng
c

3.3.4.

ng n ng l c ti p c n pháp lu t c a nhơn dơn..... Error! Bookmark not defined.

V ăđƠo t o,ăs ăd ngăngu nănhơnăl călƠmăcôngătácăxơyăd ngăvƠăt ăch căthiăhƠnhă
phápălu t ............................................................ Error! Bookmark not defined.

3.3.5.

V ăh pătácăqu căt .............................................. Error! Bookmark not defined.

3.3.6.

M t s v vi c c th v hƠnh vi xơm ph m quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm
nh c ............................................................... Error! Bookmark not defined.

3.4.

M t s b t c p hi n nay v b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh cError! Bookmark not de

3.5.

Nguyên nhơn tác ph m ơm nh c b xơm ph m quy n tác gi Error! Bookmark not defined.

3.6.

Gi i pháp vƠ ki n ngh v b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh cError! Bookmark not de

3.6.1.

M tăs ăgi iăphápăkh căph cătìnhătr ngăxơmăph măquy nătácăgi ăđ iăv iătácă
ph măơmănh c .................................................... Error! Bookmark not defined.

3.6.2.

M tăs ăki năngh ăhoƠnăthi năphápălu tăv b oăh ăquy nătácăgi ăơmănh cănóiă
riêngăvƠăphápălu tăs ăh uătríătu ănóiăchung ........... Error! Bookmark not defined.


K t lu n ch

ng 3 .............................................................. Error! Bookmark not defined.

K T LU N ...................................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH M C TẨI LI U THAM KH O ............................................................................ 30


DANH M C CÁC T
Vi t t t

T /c m t đ

C

Công

Berne:

VI T T T

c vi t t t

c Berne v b o h các tác ph m v n h c,

ngh thu t
QT:

i u

c qu c t

Hi p đ nh TPP:

Hi p đ nh đ i tác kinh t xuyên Thái Bình D

Hi p đ nh TRIPS:

Hi p đ nh TRIPS v nh ng khía c nh liên quan t i
th

ng

ng m i c a quy n s h u trí tu

KMCA:

Hi p h i Quy n tác gi ơm nh c HƠn Qu c

RIAV:

Hi p h i công nghi p ghi ơm Vi t Nam

SHTT:

S h u trí tu

UCC:

Công

VCPMC:

Trung tơm b o v quy n tác gi ơm nh c Vi t Nam

VIETRRO:

Hi p h i quy n sao chép

VLCC:

Trung tơm quy n tác gi v n h c Vi t Nam

WCT:

Hi p

WIPO:

T ch c s h u trí tu th gi i

WTO:

T ch c th

c toƠn c u v b n quy n

c c a WIPO v quy n tác gi
ng m i th gi i


M ă

U

1. Tínhăc păthi tăc aăđ ătƠi
B n quy n tác gi lƠ m t khái ni m xu t hi n t th k 17

n

c Anh v i lu t b o

v nh ng tác ph m sáng t o c a v n s , ngh s , ca s , các nhƠ lƠm phim, các chuyên gia
vi t ph n m m vƠ sau nƠy còn đ

c ghi trang tr ng trong Hi n Pháp Hoa k . ụ t

b n v b n quy n nƠy r t đ n gi n: Các ngh s vƠ ng

i sáng tác c n ph i đ

ng c
ch

ng

thƠnh qu lao đ ng c a mình m t cách x ng đáng. i u nƠy nh m khuy n khích sáng t o
vƠ t o ra nh ng s n ph m v n hóa phong phú, đa d ng cho m i ng

i. T i b n Thông

đi p c a T ch c S h u trí tu th gi i (WIPO) nhơn ngƠy s h u trí tu th gi i n m
2006, NgƠi T ng Giám đ c đƣ nói: “Ý t

ng t o các di s n trong quá kh c ng đ ng th i

là ch t li u đ chúng ta xây d ng nên t
quan tr ng trong vi c t o ra môi tr

ng lai th nh v

ng.

i u này lý gi i vai trò

ng đ khuy n khích và b o v các ý t

ng m i.

ó

là lí do mà s h u trí tu t n t i”. Nh ng n u vi c b o h b n quy n lƠ quan tr ng trong
vi c đ t đ
đ

c nh ng thƠnh qu v n hóa thì đ

ng nhiên vi c n c p nh ng s n ph m

c b o h b n quy n - t c lƠ vi c sao chép trái phép các s n ph m v n hóa - lƠ m i

nguy h i cho l nh v c sáng tác trong xƣ h i chúng ta đ c bi t lƠ đ i v i các tác ph m ơm
nh c. Hi n nay, tình tr ng t i nh c trên m ng, s d ng các bƠi hát mƠ không tr ti n thù
lao cho tác gi đang di n ra ngƠy m t nhi u nh h

ng đ n tơm lý nh ng ng

i sáng tác

tr nên dè đ t, không còn đ ng l c đ ti p t c sáng t o b i nh ng đ a con tinh th n c a
h v a ra đ i ngay l p t c b sao chép, n c p vƠ h không đ ti n b c đ phát tri n tƠi
n ng c a mình. R t nhi u các

i u

c qu c t ra đ i nh m h n ch v n đ v vi ph m

B n quy n đ i v i tác ph m ơm nh c: Công

c Berne b o h các tác ph m v n h c ngh

thu t; Hi p đ nh TRIPS v nh ng khía c nh liên quan t i th
trí tu ; Công

ng m i c a quy n s h u

c toƠn c u v b n quy n (UCC)ầ Các qu c gia trên th gi i c ng t o ra

m t hƠnh lang pháp lý ch t ch nh m b o v quy n l i c a nh ng ng

i t o ra các tác

ph m ơm nh c. V n đ vi ph m b n quy n đ i v i tác ph m ơm nh c t i Vi t Nam c ng
đang tr nên nh c nh i trong xƣ h i. Chính vì lý do nêu trên khi n em ch n đ tƠi “Pháp
lu t qu c t và kinh nghi m m t s qu c gia v b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m
âm nh c” m t đ tƠi mang tính c p thi t lƠm đ tƠi lu n v n t t nghi p cao h c lu t.
2.ăTìnhăhìnhănghiênăc uătrongăvƠăngoƠiăn

căliênăquanăđ năđ ătƠi


Trongă nh ngă n mă g nă đơyă ă Vi tă Namă đƣă cóă m tă s ă bƠiă báoă vƠă côngă trìnhă
nghiênăc uăđ ăc păđ năv năđ ăb oăh ăquy nătácăgi ătheoăphápălu tăHoaăK ,ăb oăh ă
quy nătácăgi ăơmănh cătheoăphápălu tăhƠnăqu cănóiăriêng,ăphápălu tăn
chungă ăm tăs ăkhíaăc nhăho căđ iăv iăm tăs ăđ iăt

căngoƠiănóiă

ngăc ăthêănh :ăB năghi,ăb ngă

đ a,ătácăph măngheănhìn,ătácăph măki nătrúc,ătácăph măd chăv.v...

Tuyănhiên,ăchoăđ nănayăch aăcóăm tăcôngătrìnhăkhoaăh cănƠoănghiênăc u m t
cáchăcôngăphuăvƠăđ yăđ

c păđ m t lu năv năth căs ăhay m t lu năánăti năs ăv đ tƠiă

“Pháp lu t qu c t và kinh nghi m m t s n

c v b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m

âm nh c”. B o h quy nătácăgi đ i v iătácăph măơmănh c m i ch đ

cănghiênăc u

b ngă cácă bƠiă vi t, tranh lu n, trongă cácă H i th o khoa h c ho că trênă m t s t pă chíă
khoa h căphápălýăchuyênăngƠnh,ăm t ph n, m c trong cácăgiáoătrình,ăsáchăchuyênăkh o
hay sáchăthamăkh o;ăhayăđ

căđ c p v iăt ăcáchălƠăm tăkhíaăc nh c aăcácăch đ nh

quy nătácăgi ,ăcácăbƠiăbáoăbìnhălu n v tìnhăhìnhăviăph m n i c m.ăDoăđó,ăcácăv năđ lýă
lu năvƠăth c ti năxungăquanhăđ tƠiă“Pháp lu t qu c t và kinh nghi m m t s n

cv

b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m âm nh c” đòiăh iăcácănhƠăkhoaăh c c n ph iăđ

c

ti p t cănghiênăc u m tăcáchătoƠnădi n,ăchuyênăkh oăvƠăsơuăs căh n.
Vìăv y,ătácăgi ăhyăv ngăv iăs ăđ uăt ăvƠănghiênăc uăthíchăđángăvƠoălu năv nă

th căs ăv ăđ ătƠiă“Pháp lu t qu c t và kinh nghi m m t s n

c v b o h quy n tác

gi đ i v i tác ph m âm nh c”, s ălƠăm tătƠiăli uăthamăkh oăcóăgiáătr ăc ăv ăm tălýă
thuy tăc ngănh ăth căti năápăd ngăt iăVi tăNam.
3. M căđíchăvƠăph măviănghiênăc u
3.1. M c đích nghiên c u
M c đích nghiên c u c a đ tƠi lƠ nh m lƠm n i b t ý ngh a quan tr ng c a
vi c b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c trong ph m vi qu c gia vƠ ph m
vi qu c t . Khóa lu n nghiên c u các v n ki n qu c t , pháp lu t m t s qu c gia lƠ
Hoa K vƠ HƠn Qu c nh m đánh giá s t
nh

ng đ ng vƠ khác bi t c ng nh nh ng u

c đi m gi a h th ng pháp lu t Vi t Nam so v i qu c t vƠ m t s qu c gia trong

vi c b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c.
kinh nghi m đ

ng th i, qua nh ng bƠi h c

c rút ra t pháp lu t qu c t c ng nh m t s n

c v b o h quy n


tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c, khóa lu n đ a ra m t s gi i pháp nh m nơng cao
hi u qu b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c t i Vi t Nam.

3.2. Ph m vi nghiên c u
Khóa lu n nghiên c u v pháp lu t qu c t vƠ kinh nghi m m t s n

cv b oh

quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c, không bao g m các quy n liên quan c a các nhƠ
t ch c s n xu t b ng, đ a, các t ch c phát sóng, truy n hình vƠ ng

i bi u di n. Bên

c nh đó khóa lu n còn nghiên c u, tìm hi u th c tr ng b o h quy n tác gi đ i v i tác
ph m ơm nh c t i Vi t Nam có đ i chi u n i dung nƠy v i th c tr ng vƠ kinh nghi m b o
h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c t i m t s qu c gia vƠ Liên hi p Qu c t các
nhƠ so n nh c vƠ so n l i (CISAC). T đó đ a ra m t vƠi ki n ngh nh m tháo g nh ng
khó kh n vƠ hoƠn thi n pháp lu t Vi t Nam trong vi c b o h quy n tác gi đ i v i tác
ph m ơm nh c.
4.ăPh

ngăphápănghiênăc u

tƠi lu n v n đ

c nghiên c u d a trên c s ph

ng pháp lu n duy v t bi n

ch ng, duy v t l ch s c a ch ngh a Mác ậ Lênin vƠ quan đi m c a áng vƠ nhƠ n

cv

xơy d ng m t n n v n hóa tiên ti n, đ m đƠ b n s c dơn t c vƠ chính sách b o h s h u trí
tu , trong đó có v n đ b o h quy n tác gi .
Ph

ng pháp nghiên c u khoa h c chuyên ngƠnh đ

c s d ng bao g m ph

ng

pháp phơn tích, t ng h p, th ng kê, so sánh.
5. K tăc uăc aăLu năv n
NgoƠi l i m đ u, k t lu n, Lu n v n đ
Ch

c chia thành 0̀ ch

ng nh sau:

ng 1: M t s v n đ lý lu n c b n v quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm

nh c vƠ b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c.
Ch

ng 2: Các

i u

c qu c t v b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm

nh c vƠ kinh nghi m m t s qu c gia.
Ch
ph

ng h

ng ̀: BƠi h c kinh nghi m t các n
ng hoƠn thi n vƠ t ng c

tác ph m ơm nh c t i Vi t Nam.

c đ i v i pháp lu t Vi t Nam vƠ

ng th c thi pháp lu t b o h quy n tác gi đ i v i


ng 1

Ch
M TăS ăV Nă

ăLụăLU NăC ăB NăV ăQUY NăTÁCăGI ă

TÁCăPH MăÂMăNH CăVẨăB OăH ăQUY NăTÁCăGI ă

IăV I
IăV I

TÁCăPH MăÂMăNH C
1.1. Kháiăni măquy nătácăgi

Nh ng tác ph m v n h c, ngh thu t, khoa h c lƠ nh ng s n ph m sáng t o c a trí
tu có th mang nhi u đi m khác nhau v đ a lý, l ch s , dơn t c, ngôn ng nh ng đ u
mang đ c đi m chung đó lƠ tính phi v t th vƠ kh n ng d ph bi n, khai thác

nhi u

qu c gia. Do đó, c n thi t l p m t h th ng b o h quy n tác gi đ i v i các tác ph m
c a sáng t o trí tu . Xu t phát t nhi u góc đ khác nhau, quy n tác gi có th đ

c hi u

theo nhi u cách khác nhau.
Quy

à

à
à

s h u quy
à
à

ph

à ng h
à

iv à

à
à

à

à

à

à

àT à

à
à

, ch s h

à à

à

à

s h u ho à

à

à

à
à

à

à

àQ

à

à

à

à

à

à

ov

à

à

à

à

nl à à
à

à

à

c, ngh thu t, khoa h à

à

à

iv à

à

à

à nc
à à

à

à

c trao cho hai lo i

à

à

à

à

à à

u ch th
à

à

th

ch

à

n vi c
à

à

à

à à

à

à

à à

à

à

s h u [18, tr.18].

à
à

à
à

ng ch

c quy n c a m à
à

b ov

à
à à

, ch

à

à

n (copyright) à
à

à

à

t trong hai lo i, ho c ch th bao g

à à

à
à

à

m, quy

à

à

à

, ho c c hai. C

vi ph m b n quy

à

à

m. C th

gi v à à
Quy

à

à

à y, quy

à

à

à à

à quy n c a t ch

s h u. T
à

à
à

à o ra ho c s h u. N

ch th c a quy

c

à

à o ra ho c s h u. Đ à

ch th àT à

à

à

à

à

à

à à

à
à

à
à
à

à

à o tinh th

t v khoa h à

c
à

à

à

à à
à

à

à

à

à

t

à

à

n thanh. Quy n

trong m à
à

àph m

à

à
à

à
à

i

à à


m t ph

à

à

à

m à

à

à

n, quy

c quy

à

à

à

à

à
à

Tác gi m t tác ph m âm nh c đ
ng

à

à à
à

à

ch

à

à à à

à

à

m, ch ng l i vi à

à
à

à

t duy nh t [35]. Hi u

s h u quy
à

à

à

à
à

nb th

c làm ch thành qu lao đ ng trí tu c a mình, đ

c
àV à

:

c đ c quy n công b , ho c cho

i khác công b tác ph m âm nh c c a mình. Vi c sao chép, ph bi n n i dung tác ph m mà không có s đ ng ý
c a tác gi là xâm ph m quy n tác gi .

Công

c Berne v b o h các tác ph m v n h c vƠ ngh thu t n m 1886 (Công

c Berne) quy đ nh r ng quy n tác gi đ
tinh th n. Quy n kinh t mƠ Công

c b o h bao g m quy n kinh t vƠ quy n

c Berne dƠnh cho tác gi bao g m:

Quy n sao chép vƠ nh ng quy n thu c quy n nƠy ( i u 9);
Quy n trình di n vƠ truy n phát t i công chúng m t cu c trình di n tác ph m k ch
vƠ ơm nh c ( i u 11);
Quy n phát sóng ho c truy n phát t i công chúng b ng b t c ph

ng ti n vô

tuy n khác ( i u 11 Bis);

Quy n đ c tr

c công chúng, truy n phát b n đ c tác ph m v n h c t i công

chúng ( i u 11 Ending);
Quy n phóng tác, c i biên, chuy n th ( i u 12);
Quy n đ i v i tác ph m đi n nh; quy n h

ng l i ích v t ch t trong vi c bán l i

tác ph m ( i u 14 ter);
Quy n tác gi nói chung đ
ng

c hi u lƠ quy n mƠ pháp lu t trao cho các tác gi lƠ

i sáng t o ra tác ph m, bao g m quy n b c l tác ph m, quy n sao chép tác ph m vƠ

phơn ph i ho c ph bi n tác ph m đ n công chúng b ng b t k ph
ph

ng ti n nƠo, vƠ quy n cho phép ng

ng th c ho c

i khác s d ng tác ph m theo nh ng cách th c

c th . H u h t lu t quy n tác gi c a các n

c đ u phơn bi t rõ gi a quy n tƠi s n vƠ

quy n nhơn thơn. Các ngo i l nh t đ nh c ng đ

c đ t ra đ i v i các lo i hình tác ph m

đ tiêu chu n b o h , vƠ đ i v i vi c th c thi các quy n đó. Lu t S h u trí tu vƠ các
v nb nh

ng d n thi hƠnh c a Vi t Nam c ng trao cho tác gi các quy n nhơn thơn vƠ

quy n tƠi s n đ i v i tác ph m do chính tác gi tr c ti p sáng t o ra.
T à

à

à

à

à

à à

à

à à

à

à

à

à à

à

à

à


àT

à

àK

à
à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à
à

à
à

à
à

T

à

àQuy n tác gi lƠ t ng h p

à

à

à

đ

à à

à

à

à

à

àN à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à à

à

à

à

à

à

à

à

à

à
à

à

à

à

à

à

à

à

c pháp lu t quy đ nh đ i v i các tác ph m v n h c, ngh

thu t, khoa h c do chính mình sáng t o ra ho c s h u.
1.2.ăKháiăni mătácăph măơmănh c,ătácăgi ăơmănh c
1.2.1. Tác ph m âm nh c
T đi n Lu t h c có đ a ra khái ni m “tác ph m” lƠ “s n ph m sáng t o trong các
l nh v c v n h c, ngh thu t, khoa h c đ

c th hi n d

i hình th c và b ng ph

ng ti n

nào đó, không phân bi t n i dung, giá tr và không ph thu c vào b t k th t c nào” [1,
tr.682].

i t đi n Ti ng Vi t có ghi l i khái ni m “Tác ph m” lƠ “công trình do ngh

s , các nhà v n hóa, khoa h c t o nên” [34, tr.1480].
Kho n 7 i u 4 Lu t s h u trí tu Vi t Nam 2005, s a đ i, b sung n m 2009 có
đ nh ngh a: “Tác ph m là s n ph m sáng t o trong l nh v c v n h c, ngh thu t và khoa
h c th hi n b ng b t k ph

ng ti n hay hình th c nào”.

T đây ta có th rút ra r ng tr

c h t “tác ph m âm nh c” là “S n ph m sáng

t o trong l nh v c ngh thu t” [26, i u 4].
T đi n thu t ng quy n tác gi , quy n liên quan có đ c p: “Tác ph m ơm nh c
đ

c hi u chung lƠ m t lo i hình tác ph m ngh thu t, đ

c b o h quy n tác gi . Tác

ph m ơm nh c bao g m t t c các k t h p ơm thanh (t h p) có ho c không có l i (l i
th ho c l i nh c k ch), đ

c trình di n b ng các nh c c có ho c không có gi ng hát.

Theo gi i ngh a v tác ph m ơm nh c ậ “musical work” trong t đi n ti ng anh thì
có th hi u tác ph m đ

c coi lƠ tác ph m ơm nh c n u ch a đ ng n t nh c vƠ l i hát

(n u có) trong m t tác ph m ơm nh c. Tác ph m ơm nh c có th th hi n d
khác nhau, có th lƠ m t ph n ho c toƠn b b n nh c hay đ

i nhi u d ng

c ghi l i trong đ a nh c.

T ch c s h u trí tu th gi i WIPO đƣ đ nh ngh a v “tác ph m ơm nh c” nh


sau: “B t k tác ph m nƠo bao g m ơm thanh ho c ch ch a các ký t ơm nh c ngay c
khi không bao g m l i hay b t k hƠnh đ ng nƠo nh m m c đích đ
di n v i ơm nh c thì đ

c hát, nói hay bi u

c coi lƠ tác ph m ơm nh c. “Tác ph m ơm nh c” đƣ đ

nh lƠ “m t tác ph m ơm thanh đ

c sáng t o m t cách tr u t

c mô t

ng đ có th bi u di n

qua ơm thanh ngay c khi không có l i”.
Tác ph m ơm nh c lƠ m t trong nh ng đ i t
i u 2 Công

ng b o h c a Công

c Berne, t i

c Berne đƣ quy đ nh thu t ng : “Các tác ph m v n h c ngh thu t bao

g m (ầ) các b n nh c có l i hay không l i, (ầ)
T i i u 12 Ngh đ nh 100/2006/N -CP ngƠy 21/09/2006 c a Chính ph quy đ nh
chi ti t vƠ h

ng d n thi hƠnh m t s đi u c a B Lu t Dơn s , Lu t S h u trí tu v

quy n tác gi , quy n liên quan có đ nh ngh a tác ph m ơm nh c lƠ “ tác ph m đ
hi n d

c th

i d ng n t trong b n nh c ho c các ký t ơm nh c khác có ho c không có l i,

không ph thu c vƠo vi c trình di n hay không trình di n”. Tuy nhiên, tác ph m ơm nh c
th

ng ph i thông qua gi ng hát, hay nh c c thì m i có th truy n tr

v nđ

c công chúng,

c xem lƠ tác ph m ơm nh c vƠ b o h theo nguyên t c lu t đ nh.
1.2.2. Tác gi âm nh c
Tác gi ơm nh c lƠ ng

nh c, đ

c th hi n d

i tr c ti p t o ra toƠn b ho c m t ph n tác ph m ơm

i d ng n t trong b n nh c ho c các ký t ơm nh c khác có ho c

không có l i, không ph thu c vƠo vi c trình di n hay không trình di n. Hay có th nói
r ng n u tác ph m ơm nh c lƠ k t qu sáng t o tr c ti p c a cá nhơn nƠo đó thì cá nhơn
đó đ

c coi lƠ tác gi c a tác ph m ơm nh c đó. Nh ng ng

i đ xu t ý ki n, lƠm công

vi c h tr , đóng góp ý ki n ho c cung c p t li u cho ng

i khác sáng t o ra m t tác

ph m ơm nh c thì không đ

nh c đ

c công nh n lƠ tác gi c a tác ph m ơm nh c. Tác ph m ơm

c sáng tác ph i lƠ k t qu sáng t o tr c ti p c a tác gi t o ra tác ph m ơm nh c

đó.
T i t đi n Lu t h c Vi t Nam có đ nh ngh a “tác gi ” lƠ ng

i tr c ti p sáng t o

ra toƠn b ho c m t ph n tác ph m v n h c, ngh thu t, khoa h c. Bên c nh đó,

i u8

Ngh đ nh s 100/2006/N -CP ngƠy 21/09/2006 c a Chính ph quy đ nh chi ti t vƠ
h

ng d n thi hƠnh m t s đi u c a B Lu t Dơn s , Lu t S h u trí tu vê quy n tác gi


vƠ quy n liên quan có quy đ nh:
Tác gi lƠ ng

i tr c ti p sáng t o ra m t ph n ho c toƠn b tác ph m v n h c,

ngh thu t vƠ khoa h c bao g m:
a) Cá nhơn Vi t Nam có tác ph m đ
b) Cá nhơn n

c b o h quy n tác gi ;

c ngoƠi có tác ph m đ

c sáng t o vƠ th hi n d

i hình th c v t

ch t nh t đ nh t i Vi t Nam;
c) Cá nhơn n

c ngoƠi có tác ph m đ

c công b l n đ u tiên t i Vi t Nam;

d) Cá nhơn n

c ngoƠi có tác ph m đ

c b o h t i Vi t Nam theo i u

c qu c

t v quy n tác gi mƠ Vi t Nam lƠ thƠnh viên.
ầ.
1.3.ă Kháiă ni mă quy nă tácă gi ă vƠă b oă h ă quy nă tácă gi ă đ iă v iă tácă ph mă ơmă
nh c
1.̀.1. Khái ni m quy n tác gi đ i v i tác ph m âm nh c
Xét v m t lý lu n pháp lý c ng nh trên th c t , quy n tác gi đ i v i tác ph m
ơm nh c lƠ nh ng quy n mƠ m t ng

sáng t o ra. Ng

i đó có th lƠ ng

ch

ng đ i v i m t tác ph m mƠ mình đƣ

i sáng t o ra tác ph m hay ch đ n thu n lƠ ng

h u tác ph m. Các quy n nƠy h

ng t i m c đích nh m đem l i cho ng

nh ng l i ích v t ch t vƠ tinh th n t
ra thông qua vi c cho phép h đ

iđ

is

i sáng tác

ng x ng v i công s c lao đ ng trí tu mƠ h đƣ b

c đ c quy n ki m soát vi c khai thác vƠ s d ng tác

ph m c a mình. Tuy nhiên, đ c quy n trao cho tác gi , ch s h u tác ph m s không
bao g m vi c ng n c n ng

i khác s d ng h p lý tác ph m đó.

Nh v y, Quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c (hay còn g i lƠ tác quy n ơm
nh c) lƠ quy n c a t ch c, cá nhơn đ i v i tác ph m ơm nh c do mình sáng tác ho c
đ

c s h u h p pháp. Quy n nƠy còn đ

c hi u lƠ quy n cho phép vƠ quy n nh n thù

lao. Quy n cho phép có ngh a lƠ quy n t quy t đ nh cho phép ng
d ng tác ph m c a mình vƠ quy n nh n thù lao lƠ quy n yêu c u ng

i khác khai thác, s
i khác tr thù lao

cho vi c khai thác, s d ng tác ph m. Theo quy đ nh c a pháp lu t, quy n tác gi bao
g m quy n nhơn thơn vƠ quy n tƠi s n. Quy n nhơn thơn b o v s toƠn v n v sáng t o
vƠ danh ti ng c a tác gi sáng t o đ

c th hi n thông qua tác ph m. Quy n tƠi s n b o


v các l i ích kinh t c a tác gi vƠ cho phép tác gi thu l i b ng cách khai thác tr c ti p
ho c gián ti p tác ph m.
Quy n nhơn thơn: Quy n nhơn thơn bao g m quy n nhơn thơn g n v i tƠi s n vƠ
quy n nhơn thơn không g n v i tƠi s n. Quy n nhơn thơn không g n v i tƠi s n lƠ nh ng
quy n g n li n v i giá tr nhơn thơn c a tác gi nh danh d , uy tín, ti ng t m c a tác gi
vƠ không th chuy n giao, bao g m quy n đ t tên tác ph m, quy n đ ng tên tác ph m và
b o v s toàn v n n i dung tác ph m, không cho ng

xuyên t c tác ph m d

i khác s a ch a, c t xén ho c

i b t k hình th c nào. Quy n nƠy g n li n v i tác gi k c khi

quy n s d ng, đ nh đo t tác ph m đƣ đ

c chuy n giao vƠ đ

c b o h vô th i h n.

Quy n nhơn thơn g n v i tƠi s n lƠ các quy n cho hay không cho ng

i khác s d ng tác

ph m, quy n nƠy có th chuy n giao vƠ g n li n v i các ch đ nh v quy n tƠi s n trong
quy n tác gi .
Quy n tƠi s n: hi n nay các ho t đ ng ơm nh c di n ra khá sôi đ ng, nhi u cu c
thi tìm ki m tƠi n ng ơm nh c đ

c t ch c nh Vi t Nam Idol, Sao Mai đi m h nầ

nhi u d ch v ơm nh c phát tri n m nh (m ng 3G, nh c chuông, nh c ch đi n tho iầ)
Có th nói đ i s ng ơm nh c phát tri n lƠ đi u ki n t t y u đ b n quy n tác gi phát tri n
vƠ ti n s d ng tác ph m, c ng nh quy n tƠi s n c a các tác gi đ
trình hình thƠnh ý t

ng đ n khi m t tác ph m ơm nh c đ n tai ng

c nơng cao h n. Quá
i nghe, tác gi , ch

s h u quy n tác gi đƣ t n không ít công s c vƠ ti n b c, b i th nên quy n tƠi s n lƠ
m t ph n đ n đáp công s c vƠ nh m khuy n khích s sáng t o c a tác gi .
NgƠy nay trên kh p th gi i, các quy n c a nh ng ng
nh c s , ngh s đƣ đ

i sáng t o nh nhƠ v n,

c pháp lu t qu c gia c ng nh pháp lu t qu c t b o h .

đi u

ch nh m i quan h toƠn c u, các n i dung c b n v quy n nhơn thơn vƠ quy n tƠi s n c a
tác gi đƣ đ

c lu t pháp qu c gia vƠ lu t pháp qu c t quy đ nh th ng nh t. Các quy n

c a tác gi đ

c pháp lu t th a nh n, m i cá nhơn tác gi ph i t qu n lý l y các quy n

c a mình, khai thác nó đ đ t đ

c l i ích kinh t , bù đ p các tiêu hao trong quá trình

sáng t o, đ ng th i ti p t c đ u t cho ho t đ ng sáng t o ra các giá tr v n h c, ngh
thu t, khoa h c m i ph c v đ

c nhu c u đa d ng vƠ phong phú c a xƣ h i.

1.3.2. Nh ng đ c đi m c a quy n tác gi đ i v i tác ph m âm nh c


M t lƠ, tác ph m ơm nh c đ
chép, b t ch

c tác ph m khác.

c b o h ph i có tính nguyên g c, t c lƠ không sao
i u đó không có ngh a lƠ ý t

m i, mƠ lƠ hình th c th hi n c a ý t

ng c a tác ph m ph i

ng ph i do chính tác gi sáng t o ra. Tác ph m đó

ph i do chính s c lao đ ng trí óc c a tác gi t o ra. Tính nguyên g c không có ngh a lƠ
không có k th a [21, tr.50]. BƠi th “BƠi h c đ u cho con” c a tác gi
sau đó đ

Trung Quơn

c nh c s Giáp V n Th ch ph nh c thƠnh bƠi hát thì c 2 tác gi đ u lƠ ch s

h u quy n tác gi đ i v i tác ph m c a mình.
Hai lƠ, pháp lu t v quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c ch b o h hình th c
th hi n c a ý t

ng sáng t o trong tác ph m ơm nh c, mƠ không b o h nh ng ý t

sáng t o ch a đ ng trong tác ph m, đ

ng

c th hi n ra t tác ph m ơm nh c. Hình th c th

hi n s sáng t o c a tác gi trong m t tác ph m ơm nh c lƠ vi c s p x p l i trong tác
ph m ơm nh c có l i, c u trúc c a tác ph m ơm nh c vƠ các n t nh c trong tác ph m
không l i. ụ t

ng c a tác ph m đ

c truy n t i b ng s s p x p, c u trúc c a l i tác

ph m hay nh ng n t nh c c a b n nh c.
Ba lƠ, quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c đ

c b o h mƠ không ph thu c

vƠo nôi dung hay giá tr ngh thu t c a tác ph m ơm nh c. Các công

c qu c t v

quy n tác gi vƠ pháp lu t s h u trí tu đ u có quy đ nh th ng nh t r ng s sáng t o trí
tu trong vi c t o ra các tác ph m ơm nh c mang tính nguyên g c vƠ đ
đ

c công nh n lƠ tác ph m vƠ đ

c v t ch t hóa,

c b o h theo pháp lu t v quy n tác gi . Theo đó,

không đ t ra b t k đi u ki n v n i dung vƠ giá tr ngh thu t đ i v i m t tác ph m ơm
nh c đ tác ph m ơm nh c đó đ

cb oh .

Các tác ph m ơm nh c khi đ
đ i v i ng

i khác không suy gi m.

c ng

i nƠy s d ng thì m c h u ích c a tác ph m

ơy c ng lƠ m t đi m khác bi t gi a s n ph m trí

tu vƠ s n ph m hi n v t. Do v y, pháp lu t quy đ nh th i h n b o h quy n tác gi đ i
v i tác ph m ơm nh c nh m đ m b o hai m c đích lƠ b o v quy n l i c a tác gi ,
khuy n khích s t do sáng t o ngh thu t đ ng th i đ m b o t i đa hóa l i ích công
c ng trong vi c s d ng tác ph m đó.
B n lƠ, quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c đ

c b o h t đ ng. K t qu c a

ho t đ ng sáng t o ra tác ph m ơm nh c mang tính nguyên g c vƠ đ

c th hi n d

i


hình th c v t ch t nh t đ nh s đ

c công nh n lƠ tác ph m ơm nh c vƠ đ

c pháp lu t v

quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c th a nh n vƠ b o v . Nh v y, th t c đ ng ký
quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c không ph i lƠ yêu c u b t bu c. Tuy nhiên th
t c nƠy giúp gi m nh ngh a v ch ng minh cho tác gi c a tác ph m ơm nh c, ch s
h u quy n tác gi ơm nh c khi có tranh ch p hay xơm ph m quy n tác gi x y ra.
1.3.3. Khái ni m b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m âm nh c
Vi c b o h quy n tác gi cƠng ngƠy cƠng tr nên c p thi t, đ c bi t ngƠy nay
m ng truy n thông s hóa nh m ng internet vƠ máy tính cá nhơn ho c nh ng phát minh
khác, bên c nh nhi u l i ích c ng ti m tƠng r t nhi u r i ro cho nh ng ai s d ng vƠ khai
thác quy n tác gi b n nh c. Khi t c đ lan truy n c a m ng s hóa tính trên t ng giơy thì
vi c sao chép trái phép các tác ph m ơm nh c ch a bao gi l i d dƠng đ n th . Vì v y,
vi c b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c mang ý ngh a vô cùng quan tr ng:
- B o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c lƠ nh m b o v quy n vƠ l i ích
c a tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c do mình t o ra.
- B o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c đ ng th i mang ý ngh a b o v
giá tr c a các tác ph m ơm nh c.
- B o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c lƠ nh m lo i tr các hƠnh vi khai
thác, s d ng b t h p pháp các tác ph m c a ng

tác gi ho c ng

i khác mƠ không có s cho phép c a

i đ i di n h p pháp c a tác gi .

- Góp ph n thúc đ y s phát tri n c a ngh thu t nói riêng vƠ s phát tri n c a n n
v n hóa nói chung.
- T o đi u ki n thu n l i cho vi c ph bi n các tác ph m ơm nh c
-

m b o c ch b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c ngƠy cƠng hoƠn

thi n, hi u qu h n.
1.4.ăC ăs ăphápălýăb oăh ăquy nătácăgi ăđ iăv iătácăph măơmănh c
Chính vì vi c b o h quy n tác gi đ i v i tác ph m ơm nh c vô cùng quan tr ng
nên vi c thi t l p m t hƠnh lang pháp lý v ng ch c đ đ m b o quy n, l i ích h p pháp
c a các tác gi lƠ r t c n thi t, trong đó bao g m c pháp lu t qu c gia vƠ pháp lu t qu c
t .


Quy n tác gi trên th gi i phát sinh cùng v i s phát tri n c a công ngh in n.
Tr

c khi công ngh in ra đ i, các quy n sách th

ng đ

c chép tay, vì th kh n ng sao

chép tác ph m g c lƠ không nhi u. Khi công ngh in ra đ i, m t quy n sách có th đ
nhơn thƠnh nhi u b n. Tác gi không th ki m soát, qu n lý đ
đ c quy n sách c a mình, vƠ trong s đó bao nhiêu ng
in, còn bao nhiêu ng

i đang

i đƣ b ti n ra mua sách do mình

i đƣ mua t nh ng nhƠ in l u. Chính vì v y mƠ các tác gi vƠ các

nhƠ in đƣ ki n ngh nhƠ n
in n. N

c bao nhiêu ng

c

c c a mình b o h quy n đ

c in n vƠ qu n lý vi c xu t b n,

c đ u tiên ban hƠnh lu t v quy n tác gi lƠ Anh, n i kh i đ u cu c cách m ng

công nghi p (Theo Lu t c a n hoƠng Anne n m 1709). Sau đó đ n l
Pháp (1791) vƠ

t M (1790),

c.

Cùng v i h th ng lu t án l , h th ng lu t thƠnh v n v i nhi u xu t x , nh ng
m c l ch s quan tr ng nh t n y sinh ra v n đ b n quy n b t ngu n t cu c Cách m ng
Pháp n m 1789. V i cách ti p c n t các quy n t nhiên, quy n đ i v i tác ph m đ
coi lƠ lo i quy n “đ c bi t” c a các cá nhơn lƠ tác gi c a tác ph m đ

c

c sáng t o t lao

đ ng c a t duy. Nó lƠ quy n s h u riêng t vƠ thiêng liêng đ i v i tác ph m. Nh v y,
quy n tác gi phát sinh t i nh ng n
các n

c theo h th ng lu t Anh ậ M tr

c, r i m i đ n

c theo h th ng lu t l c đ a.
Ngay t b n hi n pháp đ u tiên vƠo n m 1946, NhƠ n

c Vi t Nam đƣ ghi nh n

nh ng quy n c b n c a công dơn liên quan đ n quy n tác gi , th hi n t t
nhơn v n v quy n con ng
lƠ vi c NhƠ n
T t

ng ti n b

i. ó lƠ quy n t do ngôn lu n, t do xu t b n c a công dơn,

c cam k t b o v quy n l i c a trí th c, tôn tr ng quy n t h u v tƠi s n.

ng l p pháp đó đƣ ti p t c đ

c th hi n t i Hi n pháp 1959, 1980, 1992 (s a đ i,

b sung n m 2001) vƠ Hi n pháp 2013 đang có hi u l c thi hƠnh.
N m 1986 v i Ngh đ nh 142/H BT, l n đ u tiên
bi t v quy n tác gi đƣ đ

Vi t Nam m t v n b n riêng

c ban hƠnh v i nh ng quy đ nh c b n, ban đ u v i s giúp

đ c a hƣng VAB (Hƣng b o h quy n tác gi c a Liên Xô c ). Tr
phát tri n, U ban Th

c yêu c u c a s

ng v Qu c h i đƣ thông qua Pháp l nh v quy n tác gi vƠo

tháng 10-1994.
N

à

à

à

àT

ng v Qu c h à

à

àP

à nh b o h quy

à

à


à

gi

à

àQ

ch à
à

u ch nh v quy
à

quy

à

à

c

à

à

à

th

à

àB lu à

à

à
à

u ki

à

th

à

à

à
à

à

à

à

à

v quy

à

à

à

à

.M tm

à

à p nh t nh

à

à

àV à

à

v quy

à

gi

à

à à

lu t v s h
à à
C

à

à

à

à

à à
à
à

i ch

à

à

à

à à

à

à

à à

1998 c a B

, Ngh

à
à

à
à à

px à
à

à

à

c hi

à

à

à

m quy
à
à

ng d n ch

à

à

à

à

à

à

à

i bi u di n,

à

à à

à

à

à

n m c qu c t
à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

à

nh

à à
à à

à

à à

à à
à à

à
à

à

t c
à à

m quy n c a t ch
à

à

à à

Lu t s h u trí tu 2005(có hi u l c ngƠy 01/07/2006) ra đ i lƠ b
trên đ

a

àĐ kh c ph à à

TT-BTCà
thu l

àì

. Ngh

à

ng th à
à

à

à

à

nh m b

à
à

à

ch c,

à

à

à

àC à

à

à

à

c quy

u ch nh b i B Lu àD

à
à

à à

à nh c a B lu t

pv à

à

à

nv

c Berne v b o

trong B lu à

àC

à

v

thi t l p m t h

à

à

cx

à

à

à àL

nh 76/CP n

à
àT

à

à

à n nh n th y r

à

ch y

à

à

à à

à

à

nh 31/CP c
à

à

l

à

à

t p trung bao

à

c quan tr

à

à

à

à

à

à

n quy

à

v x ph t vi ph

à

à

à

à

à nh v quy

ts

c

à
à

i lu t. Ngh

n quy n qu
m quy

à

à

à

à

à

à à

à

n th 6

à

c Rome v b o h

à à

hi n t i, m à

àIà

qu

à

à

à

cl

à à

à

qu c t , d

àC
àT

à

t l p ho à
à

thu

ch c p

, khi m khuy à

à

à à

à à

à à

à

c chuy

à

à

u ch nh h u h à

ng.. V t ng th à

p v i chu n m

à

h

à

à

à

à c gi trong B lu à

quy

v

à

à

à
à

à

à

à
.

c ngo t m i

ng phát tri n trong ho t đ ng b o h quy n tác gi vƠ quy n liên quan t i Vi t

Nam. Lu t s h u trí tu trong đó ph n quy n tác gi vƠ quy n liên quan đƣ ti p thu
đ

c các giá tr c a nhi u quy ph m pháp lu t trong h th ng pháp lu t Vi t Nam v


quy n tác gi , đƣ đ

c th m đ nh trong th c ti n. Cùng v i 16 đi u quy đ nh t i B lu t

dơn s 2005, ch 2 v n b n lu t nƠy, các quy đ nh pháp lu t riêng v quy n tác gi vƠ
quy n liên quan c a Vi t Nam đƣ có t i 59 đi u. N u tính c các quy đ nh chung t i
ph n 1, ph n 5 vƠ ph n 6 c a lu t s h u trí tu thì các quy đ nh v quy n tác gi vƠ
quy n liên quan Vi t Nam có t i 99 đi u. Vi c cùngă lúcă raă đ iă Lu tă s ă h uă tríă tu ă
2005ă vƠă B ă lu tă dơnă s ă 2005ă đƣă phápă đi nă hóaă nh ngă quyă đ nhă v ă quy nă tácă gi ă
trongăchi năl

căphátătri năkinhăt ă- xƣăh i,ăkhoaăh căcôngăngh ,ăs năph mătríătu ...ă

Trongăđóăl nhăv căv năh c,ăngh ăthu tăb oăđ măt ădoădơnăch ăchoăm iăho tăđ ngă
sángăt o,ăt oăđi uăki năđ ăphátăhuyăhi uăqu ălaoăđ ngăngh ăthu t,ălƠmăt ngăgiáătr ă
t ăt

ng,ă giáă tr ă l chă s ă ho că cácă giáă tr ă v nă hóaăkhoaă h că khác.ă Ch ă g mă nh ngă

quyăđ nhă ăm căđ ănguyênăt căv ăquy nătácăgi ăvƠădƠnhăcácăquyăđ nhăchiăti tăh nă
choăLu tăs ăh uătríătu ăv iăýăngh aălƠăv năb năphápălu tăchuyênăbi tăv ăs ăh uătríă
tu .
Lu t Báo chí, Lu t Xu t b n, Lu t Di s n V n hoá, Lu t

i n nh, Pháp l nh

Qu ng cáo c ng có m t s đi u kho n quy đ nh v quy n tác gi , nh m t ng c
lí

ng qu n

các l nh v c đ c bi t quan tr ng nƠy. Lu t H i quan đƣ có quy đ nh các bi n pháp b o

h t i biên gi i đ i v i hƠng hóa xu t nh p kh u liên quan đ n s h u trí tu .
H th ng các ch tƠi v hƠnh chính, dơn s vƠ hình s đƣ đ
b o cho các quy đ nh pháp lu t v quy n tác gi đ
NhƠ n

c hình thƠnh, đ m

c thi hƠnh v i b máy c

ng ch c a

c. T i B lu t Hình s s a đ i tháng 6 n m 2009 (đi u 170a) có quy đ nh m c

ph t t i đa lƠ 200 tri u đ ng vƠ 3 n m tù giam, đ i v i các hƠnh vi thu c t i ph m quy n
tác gi ; Lu t H i quan 2005, Lu t x lý ph t vi ph m hƠnh chính 2012; Lu t
2006, Lu t công ngh thông tin 2006; Lu t chuy n giao công ngh 2006; Lu t

i n nh
ut

2005ầ
Ngh đ nh s 131/2013/N -CP đƣ đ
Ngh đ nh g m 4 ch

c chính ph ký ban hƠnh ngƠy 16/10/2013.

ng, 43 đi u s a đ i, b sung m t s hƠnh vi vi ph m; đi u ch nh

m c ph t ti n, hình th c x ph t b sung vƠ bi n pháp kh c ph c h u qu đ phù h p v i
th c ti n vƠ các quy đ nh m i c a Lu t X lý vi ph m hƠnh chính 2012. M c x ph t,


hình th c x ph t b sung vƠ các bi n pháp kh c ph c h u qu đ
đ nh đ s c giáo d c vƠ r n đe.

c quy đ nh t i Ngh

i u quan tr ng ti p theo lƠ vi c th c thi v i tinh th n

trách nhi m cao vƠ nghiêm minh c a các c quan có th m quy n t trung
ph

ng t i đ a

ng.
ng th i v i h th ng pháp lu t qu c gia đƣ đ

song ph

c đ nh hình nh trên, Hi p đ nh

ng v thi t l p quan h quy n tác gi , Hi p đ nh Th

ng m i gi a Vi t Nam vƠ

H p ch ng qu c Hoa Kì, Hi p đ nh v b o h quy n s h u trí tu gi a Vi t Nam vƠ
Liên bang Th y S c ng đang có hi u l c thi hƠnh.
Cùng v i các đi u
đi u

c qu c t đa ph

vƠ khoa h c; Công
phát sóng; Công

c qu c t song ph
ng g m Công

c Rome b o h ng

ng trên, Vi t Nam đƣ lƠ thƠnh viên c a 5

c Berne b o h tác ph m v n h c, ngh thu t
i bi u di n, nhƠ s n xu t b n ghi ơm, t ch c

c Brussels b o h tín hi u v tinh mang ch

tinh đƣ mƣ hóa; Công

ng trình truy n qua v

c Geneva b o h nhƠ s n xu t b n ghi ơm ch ng l i vi c sao

chép b t h p pháp b n ghi ơm c a h . Hi p đ nh TRIPS v các khía c nh th
quy n s h u trí tu . NgoƠi ra còn có các Hi p đ nh th
ph

ng vƠ đa ph

nh Hi p đ nh th
d

ng m i c a

ng m i t do (FTA) song

ng trong đó có n i dung v quy n tác gi , quy n liên quan th h m i
ng m i t do ASEAN (AFTA), Hi p đ nh đ i tác xuyên Thái Bình

ng (TPP), Hi p đ nh th

(VCU), Hi p đ nh Th

ng m i t do gi a Vi t Nam vƠ Liên minh kinh t Á - Âu

ng m i t do Vi t Nam HƠn Qu c (VKFTA); Hi p đ nh Th

ng

m i t do gi a Vi t Nam v i Liên minh chơu Âu (EVFTA), Hi p đ nh đ i tác toƠn di n

khu v c (RCEP), v.vầ
T i HƠn qu c, quy n tác gi ơm nh c đ
l n đ u tiên đ
đ

c b o h b i Lu t quy n tác gi HƠn qu c,

c ban hƠnh n m 1957, đƣ tr i qua 14 l n b sung, vƠ hai l n trong s đó

c s a đ i, b sung toƠn di n, l n th nh t n m 1986 vƠ l n th hai n m 2006, có hi u

l c n m 2007. Lu t nƠy bao g m các quy ph m pháp lu t đi u ch nh v quy n tác gi ,
quy n liên quan nh m thúc đ y vi c s d ng công b ng các s n ph m s h u trí tu vƠ
đóng góp vƠo vi c c i thi n vƠ phát tri n n n v n hóa.
T i Hoa k , vi c ghi nh n quy n tác gi vƠ các bi n pháp b o h quy n tác gi


đƣ đ

c trang tr ng ghi nh n trong Hi n pháp Hoa K t i

i u 1 M c 8 Kho n 8

“Qu c H i có quy n… nh m thúc đ y ti n b khoa h c và ngh thu t b ng các đ m
b o quy n t i cao c a tác gi và nhà phát minh trong m t kho ng th i gian nh t đ nh
đ i v i nh ng tác ph m và phát minh c a h ”. Lu t Quy n tác gi đ u tiên c a H p
ch ng qu c Hoa K đ
1976, Th

c thông qua vƠ ban hƠnh ngƠy 31 tháng 05 n m 1790. N m

ng nghi s Mc Clellan đ a ra d th o Lu t Quy n tác gi m i trình Th

ng

ngh vi n Hoa K thay th cho Lu t Quy n tác gi c . V i 100% s phi u thông qua
(97 phi u thu n/ 0 phi u ch ng), Th

ng ngh vi n thông qua Lu t Quy n tác gi vƠo

ngƠy 19/02/1976. NgƠy 22/09/1976, c Th

ng ngh vi n vƠ H ngh vi n đ u ch p

thu n thông quan Lu t Quy n tác gi . NgƠy 19/10/1976, T ng th ng Ford ký l nh ban
hƠnh Lu t Quy n tác gi , có hi u l c t ngƠy 01/01/1978. Sau đó, Lu t quy n tác gi
n m 1976 đ

c s a đ i, b sung n m 1998 [9].

Tháng 6 n m 1926, Liên đoƠn qu c t các nhƠ so n nh c vƠ so n l i (CISAC) đ

c

thƠnh l p bao g m đ i bi u t 18 hi p h i quy n tác gi trên toƠn th gi i vƠ ngƠy nay
thƠnh viên c a CISAC ngƠy m t t ng lên vƠ m r ng h n. M c tiêu c b n c a các hi p
h i thƠnh viên CISAC ậ c s vƠ lý do t n t i c b n c a h - lƠ đ m b o m t cách hi u
qu , thúc đ y quy n l i tinh th n c a tác gi vƠ b o v các quy n l i v t ch t c a h ; đ ng
th i lƠ m t b máy hi u qu d thu vƠ phơn ph i ti n b n quy n các tác ph m ơm nh c vƠ
đ mđ

đ

ng toƠn b trách nhi m v các ho t đ ng g n li n v i vi c qu n tr các quy n đƣ

c giao phó cho t ch c [19].

Quy n tác gi phát sinh theo pháp lu t c a qu c gia nƠo thì ch có hi u l c

DANHăM CăTẨIăLI UăTHAMăKH O

I.
1.

TẨI LI U TI NG VI T

B T Pháp, Vi n Khoa h c Pháp lý (2006), T đi n Lu t h c, Nxb T đi n Bách
khoa, Nxb T pháp.

2.

Chính Ph (2006), Ngh đ nh 100/2006/N -CP ngày 21/9/2006 Quy đ nh chi ti t và
h ng d n thi hành m t s đi u c a B lu t Dân s ,Lu t s h u trí tu v quy n tác
gi và quy n liên quan, HƠ N i.


3.

Chính ph (2006), Ngh đ nh 105/2006/N -CP ngày 22/9/2006 Quy đ nh chi ti t và
h ng d n thi hành m t s đi u c a Lu t S h u trí tu v b o v quy n s h u trí
tu và qu n lý nhà n c v s h u trí tu , HƠ N i.

4.

Chính ph (2010), Ngh đ nh 119/2010/N -CP ngày ̀0/12/2010 S
đi u c a Ngh đ nh s 105/2006/N -CP Quy đ nh chi ti t và h
h u trí tu v b o v quy n s h u trí tu và qu n lý nhà n

5.

a đ i, b sung m t s

ng d n thi hành m t s đi u c a Lu t S

c v s h u trí tu

, HƠ N i.

Chính ph (2011), Ngh đ nh 85/2011/N -CP ngày 20/09/2011 s a đ i, b sung
m t s đi u c a Ngh đ nh s 100/2006/N -CP ngày 21 tháng 6 n m 2006 quy đ nh
chi ti t và h ng d n thi hành m t s đi u c a B lu t Dân s , S h u trí tu v
quy n tác gi và quy n liên quan, HƠ N i.

6.

V M nh Chu, Bài vi t Ki n th c c b n ph thông v quy n tác gi , quy n liên
quan.

7.

V M nh Chu, Hài hòa l i ích b n quy n, pháp lu t và th c thi, Nxb Th gi i.

8.

D

ng ình Công (2011), Th c thi quy n s h u trí tu theo pháp lu t Vi t Nam và

pháp lu t c a m t s n
9.

c ông Nam Á, HƠ N i.

C c B n quy n tác gi (2000), Lu t Quy n tác gi , quy n liên quan H p ch ng
qu c Hoa K .

10. C c B n quy n tác gi (2015), Báo cáo T ng k t 10 n m th c hi n Ngh quy t s
48-NQ/TW c a B Chính tr v Chi n l c xây d ng và hoàn thi n h th ng pháp
lu t đ n n m 2010, đ nh h

ng đ n n m 2020 c a các c quan thu c B .

11. C c B n quy n tác gi (2015), Báo cáo t ng k t n m 2015, HƠ N i.
12. Nguyên Ba Diên (2004), “Bao hô quyên s h u trố tuê trong hiêp đinh TRIPs” , T p
chí Khoa h c Kinh t – Luât.
13. Nguyên Ba Diên (2009), Th c thi quyên s h u tri tuê trong tiên trinh hôi nhâp kinh
tê quôc tê – Nh ng vân đê ly luân va th c tiên, Nxb ai hoc Quôc gia Ha Nôi.
14.

ai hoc Quôc gia Ha Nôi (1998), Giáo trình Lý lu n chung v Nhà n
luât, Nxb ai hoc Quôc gia Ha Nôi, HƠ N i.

c và pháp

15. Nguy n Bích HƠ (2015), Nh ng v n đ pháp lý và th c ti n b o h quy n tác gi trên
Interne theo quy đ nh c a đi u c qu c t và pháp lu t Vi t Nam, HƠ N i.
16. Tr n Anh Hùng (2009), V n đ b o h quy n tác gi theo pháp lu t Hoa K , HƠ


N i.
17.

Nguy n Phan Khôi (2013), T

p bài gi ng Lu t s h u trí tu , Tr

ng

i H c C n Th

18. Mihály Ficsor, Qu n lý t p th quy n tác gi & quy n liên quan.
19. Lê N t (2006), Bài gi ng lu t s h u trí tu , Nxb đ i h c qu c gia thƠnh ph H
Chí Minh.
20. Nguy n Th H ng Nhung (2012), i u ki n b o h quy n tác gi theo quy đ nh c a
pháp lu t v s h u trí tu Vi t Nam, HƠ N i.
21. Quôc hôi (1995), Bô luât Dân s , HƠ N i.
22. Quôc hôi (1999), Bô luât Hinh s , HƠ N i.
23. Quôc hôi (2005), Bô luât Dân s , HƠ N i.
24. Quôc hôi (2005), Luât s h u tri tuê, HƠ N i.
25. Qu c h i (2005), Lu t s h u trí tu s a đ i n m 2009, HƠ N i.
26. Bùi Minh Thanh (2006), “Tốnh hốnh xơm pham quyên s h u trố tuê va công tác đ u

tranh phong chông cac loai tôi nay” , T p chí Ki m sát , Viên Kiêm sat nhơn dơn tôi
cao, (1), tr.40-44.
27. Lê Xuơn Thanh (2005),
pháp, HƠ N i.
28. Lê Xuơn Thao (2005),
Pháp, HƠ N i.

i m i và hoàn thi n pháp lu t v s h u trí tu
i m i và hoàn thi n pháp lu t v s h u trí tu

, Nxb T
, NXB T

29. Nguy n Th Thanh Th y (2006), Quy n s h u trí tu , Nxb t đi n bách khoa HƠ
N i.
30. T ch c s h u trí tu th gi i (2001), Chính sách, Pháp lu t và Áp d ng.
31.

Nguy n H p ToƠn (2013), Th c tr ng gi i quy t tranh ch p v quy n tác gi ,

32. Nguy n Nh ụ (1998),

iT

i h c Kinh t qu c dơn.

i n Ti ng Vi t, Nxb V n hóa Thông tin.

II. TRANG WEB

33.

Hi u thêm v quy n tác gi .

34. .
35. 6 Các i u

c qu c t - Tác gi V M nh Chu (2011).


36. www.trungtamwto.vn.
37.

www.diendanphapluat.vn.

38.

Phí tác quy n
cho nh c s nhà t ch c lo

39.

V

ki n Mr àm “ n c p” b n quy n ca khúc.

40.

tri/169349.html,

41.

/>
c quy n và xin phép.

Tranh ch p đ c quy n ca khúc: Chuy n

ch a có h i k t.
42.

/>
Xung quanh ca khúc “Ngây th ” T Quang Th ng có th kh i

ki n.
43.

quyen-loi-cuaminh.html, B o v tác quy n chính tác gi ch a n m rõ quy n l i c a mình.