Ảnh hưởng của nồng độ đến chuyển dịch cân bằng trong hóa học

Trờng đại học giao thông vận tảI
Báo cáo thí nghiệm
Hóa học đại cơng
Nhúm II
Lp: D ỏn v qun lý d ỏn
Khoỏ: 48
Hà nội 4-2009
4
Danh sách nhóm thực hành số 2, lớp Dự án & QLDA K48:
STT Họ tên Mã SV Ngày sinh
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Bài 1: NGUYÊN LÝ CHUYỂN DỊCH CÂN BẰNG PHẢN ỨNG
Nguyên lý Le Chatelier: “Một hệ đang ở trạng thái cân bằng, nếu chịu một tác
dụng bên ngoài như sự thay đổi nồng độ, nhiệt độ hay áp suất thì cân bằng
chuyển dịch về phía làm giảm tác dụng bên ngoài đó”
I/ Thí nghiệm 1: Ảnh hưởng cúa nồng độ đến chuyển dịch cân bằng trong
phản ứng hoá học:
1. Mục đích: Nghiêm cứu về ảnh hưởng của nồng độ đến cân bằng hoá học
2. Hoá chất và dụng cụ:
- 04 ống nghiệm sạch.
- 01 giá để ống nghiệm.
- 01 cốc thuỷ tinh đựng tinh thể KCl.

- Nước cất.
- 01 lọ đựng đ FeCl
3 bão hoà
.
- 01 lọ đựng đ KSCN
bão hoà
.
3. Tiến hành thí nghiêm:
- Dùng ống đong để lấy 10 ml nước cất rồi đổ vào một ống nghiệm.
- Nhỏ một giọt dd FeCl
3
bão hoà và một giọt dd KSCN bão hoà vào ống nghiệm
trên và lắc đều.
- Chia lượng dd thu được vào 4 ống nghiệm và đánh số thứ tự ( từ 1
→
4 ).
- Lấy ống nghiệm 1 làm mẫu so sánh
- Ống nghiệm số 2 : Cho thêm một giọt dd FeCl
3
bão hoà rồi so sánh với ống
nghiệm 01
- Ống nghiệm số3 : Cho thêm một giọt dd KSCN bão hoà, rồi so sánh với ống
nghiệm 01.
- Ống nghiệm số 4 : Cho thêm ít tinh thế KCl, lắc kỹ, rồi so sánh với ống 01
4. Hiện tượng và giải thích:
Xét phản ứng đang ở trạng thái cân bằng
FeCl3 + KSCN
→
Fe(SCN)3 + 3KCl
đỏ máu

Lấy ống nghiệm 1 làm mẫu so sánh, ta thấy :
- Ống nghiệm số 2 và 3 màu đỏ đậm hơn.
- Ống nghiệm số 4 màu đỏ nhạt đi.
6
Giải thích: Khi tăng nồng độ FeCl
3
hoặc KSCN, cân bằng bị chuyển dịch
theo chiều giảm nồng độ của FeCl
3
và KSCN, theo đúng nguyên lý chuyển
dịch cân bằng - nguyên lý Le Chatelier: “Một hệ đang ở trạng thái cân bằng, nếu
chịu một tác dụng bên ngoài như sự thay đổi nồng độ, nhiệt độ hay áp suất thì
cân bằng chuyển dịch về phía làm giảm tác dụng bên ngoài đó” Chính điều này
đã làm màu đỏ của dung dịch phản ứng đậm lên một cách rõ rệt.
Tương tự khi cho thêm một ít tinh thể KCl vào dung dịch cân bằng ban
đầu, màu đỏ của dung dịch nhạt đi chứng tỏ cân bằng đã chuyển dịch theo chiều
nghịch, chiều giảm nồng độ KCl, theo nguyên lý Le Chatelier.
Như vậy sự thay đổi nồng độ các chất tham gia phản ứng hóa học trong
điều kiện nhiệt độ và áp suất không đổi, đã làm chuyển dịch cân bằng phản ứng,
chính là thay đổi chênh lệch giữa vận tốc phản ứng thuận và phản ứng nghịch,
dẫn đến tạo ra sản phẩm phản ứng nhiều hay ít.
II/ Thí nghiệm 2 : Ảnh hưởng của Nhiệt độ tới chuyển dịch cân bằng.
1. Mục đích: Nghiên cứu về ảnh hưởng của nhiệt độ đến cân bằng hoá học.
2. Hoá chất và dụng cụ:
- 02 ống nghiệm sạch.
- 01 giá để ống nghiệm.
- 01 đèn cồn.
- Nước cất.
- 01 cốc tinh thể CH
3

COONa.
- 01 lọ đựng Phenolphtalein.
3. Tiến hành thí nghiêm:
- Lấy chừng 20 ml nước cất vào cốc ( Loại 100ml), sau đó cho một ít tinh thể
CH
3
COONa, khuấy đều cho tinh thể tan hết .
- Chắt lượng dd thu được vào 2 ống nghiệm sau đó đánh số thứ tự (01 và 02).
- Cho vào ống nghiệm 01 một vài giọt Phenol phtalein
- Ống 2 đun nóng trên bếp điện sao đó cho vào vài giọt phenol phtalein
7
- Nhận xét màu giữa 2 ống nghiệm.
4. Hiện tượng và giải thích:
Quan sát hiện tượng thí nghiệm ta thấy:
- Ống nghiệm 1: (ở nhiệt độ phòng) Khi cho phenolphetalin vào dung dịch
CH
3
COONa, dung dịch chuyển sang màu hồng. Điều này xảy ra do khi hòa tan,
muối CH
3
COONa phân li ra ion CH
3
COO
−
là một bazo yếu (theo thuyết
brontes), nó thủy phân nước theo phương trình:
CH
3
COO
−

+ H
2
O
↔
CH
3
COOH + OH
−
(1)
làm đổi màu dung dịch thử phenol từ không màu sang màu hồng.
- Ống nghiệm 2: (Đung nóng tới 80
o
C) Ngay khi cho phenol vào dung dịch, nó
gần như vẫn trong suốt. Để ống nghiệm nguội dần, màu hồng bắt đầu xuất hiện.
Chứng tỏ tính bazo hay khả năng thủy phân của ion CH
3
COO
−
giảm khi nhiệt
độ tăng (do cấu trúc phân tử của nó), làm cân bằng phản ứng (1) xảy ra theo
chiều nghịch mạnh hơn rất nhiều theo chiều thuận, gốc OH
−
sinh ra không đủ
để làm đổi màu phenol. Khi nhiệt độ phản ứng giảm (để nguội), tính bazo của
CH
3
COO
−
tăng lên , phản ứng thủy phân xảy ra mạnh hơn theo chiều thuận,
sinh ra nhiều ion OH

−
hơn, dẫn đến màu hông đậm dần.
Kết luận: Nhiệt độ phản ứng ảnh hưởng rõ rệt tới sự chuyển dịch cân bằng
phản ứng, kiểm chứng đúng nguyên lý Le Chatelier.
8