ĐIỀU TRA NGHIÊN CỨU SỨC KHỎE CỘNG ĐỒNG

ĐIỀU TRA NGHIÊN CỨU
SỨC KHỎE CÔÔNG ĐỒNG


MỤC TIÊU HỌC TÂÔP
1. Trình bày được định nghĩa và các khái niệm cơ bản, sự khác
nhau giữa chẩn đoán cộng đồng và chẩn đoán cá nhân

2. Trình bày được các bước tiến hành điều tra sức khoẻ cộng
đồng.


ĐỊNH NGHĨA
 Cộng đồng (community):
• Một nhóm người được tổ chức thành một đơn vị, có chung một đặc trưng,

•
•

một quyền lợi hay một mối quan tâm nào đó.
Cộng đồng có thể nhỏ như một xóm... đến những vùng rộng lớn như một
quốc gia.
Mỗi cộng đồng như vậy có những vấn đề sức khoẻ của riêng mình.


ĐỊNH NGHĨA
 Chẩn đoán sức khỏe cộng đồng:
 Mô tả sự phân bố những đặc trưng của sức khỏe trong cộng đồng
 Phát hiện ra những yếu tố nguy cơ
 Từ đó cho phép ta xác định được những nhóm người có nguy cơ cao với
một số bệnh nào đó, những sự kiện quan trọng (sống, chết..) hoặc hành

vi sức khỏe liên quan đến các dịch vụ y tế.


ĐỊNH NGHĨA
 Chẩn đoán cá nhân:
 Khi phát hiện vấn đề sức khoẻ cho một cá nhân, người ta dùng cách chẩn



đoán lâm sàng là chính
Khi phát hiện vấn đề sức khoẻ cho một cộng đồng, người ta dùng cách
chẩn đoán cộng đồng là để phát hiện các vấn đề sức khoẻ của cộng đồng
ấy.


SO SÁNH SỰ KHÁC NHAU
Chẩn đoán cá nhân

CĐ gia đình

Chẩn đoán cộng đồng

Nội dung

-

Quá trình diễn biến tự nhiên của bệnh

-

Như

Nguy cơ và những yếu tố nguy cơ nghi ngờ

đoán

Tình trạng dinh dưỡng

nhân

Phát triển thể lực và thai nghén
Tình trạng miễn dịch
Thói quen liên quan đến sức khoẻ
Kinh tế-xã hội
Môi trường
Kiến thức
Thái độ và hành vi liên quan đến sức khoẻ

chẩn

-

cá

Như chẩn đoán cá
nhân và gia đình

-

Đòi hỏi nhiều thông tin

và thời gian


SO SÁNH SỰ KHÁC NHAU
Chẩn đoán cá nhân

CĐ gia đình

Chẩn đoán cộng đồng

Phương pháp

-

Hỏi tiền sử

-

Khám lâm sàng
Chẩn đoán phân biệt, xác định và

nhau

-

tiên lượng

-

Điều trị

-

Đánh giá kết quả

-

-

Liên quan với các yếu tố
môi trường và hành vi

Theo dõi và giám sát
Thay đổi điều trị

So sánh thực sự khác

Điều tra chọn mẫu
Phải sử dụng nhiều kỹ thuật
để thu thập thông tin.

-

Khai thác cùng một lúc cả

Lập chương trình chăm

thông tin về cả bệnh và yếu

sóc

tố nguy cơ

Đánh giá

-

Sàng tuyển


Các yếu tố ảnh hưởng đến sức khoẻ cộng đồng


Mục tiêu chẩn đoán skcđ
 Xác định vấn đề SK ưu tiên của CĐ
 Mô tả tình hình SKCĐ và các yếu tố nguy cơ
 Mô tả chiểu hướng SKCĐ
 Mô tả sử dụng dịch vụ y tế
 Đánh giá hiệu quả của các chương trình can thiệp CĐ và sự
tham gia của CĐ trong các chương trình y tế.
 Cung cấp thông tin cho việc xây dựng các chính sách y tế
hoặc lập các kế hoạch can thiệp CĐ.


Nội dung đánh giá skcđ
 Đtra nhân khẩu học (gồm thống kê sinh tử)
 Các nguyên nhân mắc bệnh, tử vong (theo tuổi, giới, nghề
nghiệp)
 Sử dụng các dịch vụ y tế (đặc biệt là CSSK bà mẹ, TE)
 Dinh dưỡng, sự phát triển thể lực ở TE

 Thông tin về KT_VH_XH, tập quán
 Tổ chức cộng đồng
 Sức khoẻ tâm thần, nguyên nhân của stress


Nội dung đánh giá skcđ
 Môi trường (nước, nhà ở, các vectơ truyền bệnh)
 KAP có liên quan đến SK
 Dịch địa phương
 Các dịch vụ, nguồn lực sẵn có
 Hệ thống y tế
 Sự tham gia của CĐ vào CSSKBĐ và YHCT
 Nguyên nhân thất bại của các chương trình SK trước đó và
những khó khăn thách thức tồn tại trong CĐ.


NC ngang, điều tra ngang
trong CĐSKCĐ

 Định nghĩa
 Ưu điểm:
 Nhanh
 Rẻ
 Dễ thực hiện
 Nhược điểm:
 Không xác định được bệnh là do phơi nhiễm với chất độc hại quá
nhiều hay phơi nhiễm chỉ là hậu quả của bệnh

1.

CÁC BƯỚC LÂÔP KẾ HOẠCH
XÁC ĐỊNH VẤN ĐÊ
Bảng cho điểm vấn đề ưu tiên với thang điểm từ 1 đến 3

Tên đề tài

Cho điểm ưu tiên (từ 1- 3 điểm). Điểm càng cao ưu tiên lớn.

nghiên cứu
Tính xác

Mức độ lặp lại

đáng

Sự chấp nhận

Đạo đức, sự

Tính khả

Tính

Tính bức

của chính quyền

chấp nhận

thi

ứng

thiết

Tổng

Tích

điểm

điểm

dụng

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 


1.

CÁC BƯỚC LÂÔP KẾ HOẠCH
XÁC ĐỊNH VẤN ĐÊ

.Tính xác đáng
Tên vấn đề nghiên cứu

Tầm cỡ

Tính nghiêm

Khả năng

Quan tâm của

vấn đề

trọng

khống chế

cộng đồng

Tổng điểm

Tích

Chuyển sang

điểm

điểm 1-3

-

Lao

 

 

 

 

 

 

 

-

Sốt rét

 

 

 

 

 

 

 


CÁC BƯỚC LÂÔP KẾ HOẠCH

1.

XÁC ĐỊNH VẤN ĐÊ

.Tính lă ăp lại
 Đã có ai NC chưa?
 NC ở khu vực nào?
 Khi nào?
 Trong điều kiêên nào?
 Kết quả?
.Sự chấp nhâ ăn của chính quyền và cơ quan quản lý đề tài
.Vấn đề đạo đức và sự chấp nhâ ăn của CĐ


CÁC BƯỚC LÂÔP KẾ HOẠCH

1.

XÁC ĐỊNH VẤN ĐÊ

.Tính khả thi
.Tính ứng dụng của các kết quả có thể đat
.Tính bức thiết của VĐNC


CÁC BƯỚC LÂÔP KẾ HOẠCH
Bước 2: Thảo luận với lãnh đạo địa phương

 Thông báo:






Mục tiêu và nội dung
Địa điểm, thời gian và đối tượng NC.
Sự hợp tác và tham gia đóng góp của CĐ về nhân lực, vật liệu nghiên cứu,
kinh phí nếu có.
Những ích lợi từ kết quả NC cho CĐ

 Chú ý: Tránh gây ấn tượng “là một cuộc ĐT kinh tế, tránh tạo sự mong đợi
về một sự viện trợ về KT hay thuốc chữa bệnh”.


CÁC BƯỚC LÂÔP KẾ HOẠCH
Bước 3: Xác định mục tiêu

 Mục tiêu là phần tóm tắt tổng quát nhất về những gì nghiên cứu

mong muốn đạt được và được chia thành 2 phần.
 Mục tiêu tổng quát: Lượng hóa vấn đề nghiên cứu
 Mục tiêu cụ thể: Cụ thể hóa từng nội dung của vấn đề nghiên
cứu


CÁC BƯỚC LÂÔP KẾ HOẠCH
Bước 3: Xác định mục tiêu

 Lý do xây dựng MT

 Xác định được phạm vi ĐT
 Định hướng ppnc, kttt thông tin
 Xác định biến số NC
 Không bỏ sót thông tin, thừa thông tin
 Cơ sở để lập KH và tổ chức Đtra


CÁC BƯỚC LÂÔP KẾ HOẠCH
Bước 3: Xác định mục tiêu

 Nguyên tắc xây dựng MT

 Liên quan trực tiếp đến vấn đề ĐT
 Hợp lý, có khả năng đạt được
 Cụ thể
 Các MT cụ thể phải phù hợp với MT chung và bao phủ được
mọi vấn đề NC

CÁC BƯỚC LÂÔP KẾ HOẠCH
Bước 3: Xác định mục tiêu

 Biến số: phân loại theo bản chất


CÁC BƯỚC LÂÔP KẾ HOẠCH

 Bước 4. Lập kế hoạch ĐT: nhân lực, thời gian, kinh phí
 Bước 5. Huấn luyện điều tra viên và giám sát viên
 Bước 6. Thử nghiệm điều tra
 Bước 7. Hoàn chỉnh phương pháp
 Bước 8. Chọn mẫu đại diện từ quần thể nghiên cứu
 Bước 9. Tổ chức điều tra
 Bước 10. Phân tích


CÁC BƯỚC LÂÔP KẾ HOẠCH

 Bước 11. Viết báo cáo
 Bước 12. Phổ biến KQ cho cộng đồng
 Bước 13. Lập KH can thiệp
 Bước 14. Tiến hành can thiêp
 Bước 15. Đánh giá can thiêp