Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2

Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Môn Toán là một trong những môn học có vị trí hết sức quan trọng ở bậc
Tiểu học. Xu thế của thế giới nói chung và đất nước ta nói riêng là đổi mới
phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tự giác, chủ động, sáng tạo của học
sinh.
Đi cùng với đổi mới phương pháp dạy học là đổi mới hình thức và phương
tiện dạy học. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay các phương tiện truyền thông
phát triển mạnh đã tạo cơ hội cho người học có cơ hội và phương tiện học tập.
Và trong những năm gần đây Bộ giáo dục đào tạo đã phát động cuộc thi giải
toán trên mạng. Hưởng ứng phong trào này, Ban giám hiệu nhà trường đã triển
khai, động viên, khích lệ giáo viên và học sinh cùng tham gia. Là giáo viên được
phân công giảng dạy lớp 2 và bồi dưỡng đội tuyển giải toán trên mạng, bản thân
tôi nhận thấy đây là một sân chơi rất lý thú, bổ ích và có ý nghĩa. Song để giúp
các em tham gia thi giải toán có được kết quả tốt thì việc bồi dưỡng là yếu tố
quan trọng nhất. Cần bồi dưỡng cho các em những gì ? Bồi dưỡng như thế nào ?
là cả một vấn đề mà tôi còn trăn trở. Và qua mấy năm thực hiện, bản thân tôi đã
đúc rút ra một số kinh nghiệm để cùng đồng nghiệp trao đổi, chia sẻ, giúp đỡ
nhau nhằm nâng cao hiệu quả bồi dưỡng. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn đưa ra
đề tài “Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2”.

2. Mục đích nghiên cứu
Đánh giá thực trạng và đề xuất một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên
mạng cho học sinh lớp 2.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu: Công tác bồi dưỡng học sinh giải toán trên mạng.
- Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho
học sinh lớp 2.

4. Giả thuyết khoa học
Nếu đưa ra được các biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp
2 vào giảng dạy một cách hợp lý thì chất lượng và hiệu quả giải toán trên mạng cho
1/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
học sinh sẽ được nâng lên đồng thời góp phần vào việc nâng cao chất lượng học tập
của học sinh trong nhà trường.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để nghiên cứu đề tài này cần hoàn thành những nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của việc bồi dưỡng học sinh lớp 2
giải toán trên mạng.
- Nghiên cứu thực trạng của việc bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh
lớp 2.
- Đề xuất và thực nghiệm các giải pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học
sinh lớp 2.

6. Phạm vi nghiên cứu
- Lĩnh vực nghiên cứu: Phương pháp dạy học toán ở tiểu học.
- Địa bàn nghiên cứu: Trường tiểu học
- Đối tượng khảo sát, thực nghiệm: giáo viên, học sinh lớp 2 trường tiểu học.
- Thời gian nghiên cứu:
Đề tài này đi vào nghiên cứu tổng kết những kinh nghiệm bồi dưỡng
giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2 từ tháng 9 năm 2015 đến tháng 5 năm
2016.

7. Phương pháp nghiên cứu

- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: nghiên cứu sách, tài liệu tham khảo,
văn bản, luật giáo dục, điều lệ trường Tiểu học, nhiệm vụ năm học và các tài liệu có liên
quan đến đề tài.
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
+ Phương pháp quan sát sư phạm
+ Phương pháp điều tra cơ bản
+ Phương pháp đàm thoại, trò chuyện
+ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
- Nhóm phương pháp thực nghiệm sư phạm: Được sử dụng thử nghiệm các
biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2.
- Nhóm phương pháp hỗ trợ
Qua nghiên cứu lí luận, thực trạng và đề ra một số biện pháp bồi dưỡng giải
toán trên Internet, đề tài tiến hành thử nghiệm và rút ra kết luận về hiệu quả của các
phương pháp nêu trên qua việc bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh ở trường
tiểu học.

2/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2

NỘI DUNG
I.CƠ SỞ LÍ LUẬN
Những năm gần đây phong trào giải toán trên mạng Internet ngày càng

phát triển và nhân rộng. Bởi đây là sân chơi trực tuyến rất bổ ích, học sinh
được tiếp cận với một phương thức học tập mới. Học sinh được trau dồi kiến
thức, được cọ sát, được giao lưu, được luyện tập và tự đánh giá năng lực học
tập của mình; tạo ra môi trường thân thiện, lành mạnh trong học sinh.
Để nâng cao chất lượng dạy và học, đồng thời để đào tạo bồi dưỡng

nhân tài cho đất nước, việc bồi dưỡng học sinh giỏi ngay từ ở cấp Tiểu học
nhất là đối với học sinh lớp 1, lớp 2 là rất cần thiết làm tiền đề vững chắc cho
việc học lên những lớp trên. Từ khi có cuộc thi giải toán trên mạng, bản thân
tôi luôn được nhà trường tin tưởng giao cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi nói
chung và giải toán trên mạng lớp 2 nói riêng. Nhận thấy đây vừa là vinh dự
nhưng cũng là trách nhiệm không những đối với nhà trường mà còn đối với
học sinh và phụ huynh nên tôi đã dành nhiều thời gian nghiên cứu, tìm tòi,
đúc rút kinh nghiệm để làm sao việc bồi dưỡng đem lại hiệu quả nhất.
II. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG
Để có biện pháp, phương pháp dạy học tốt, chúng ta phải dựa vào tình hình
thực tế để đánh giá thực trạng năm học.

1 / Thuận lợi :
Hiện nay được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Bộ - Sở - Phòng giáo dục
và đào tạo Quận Bắc Từ Liêm và đặc biệt là sự quan tâm trực tiếp của Ban giám
hiệu nhà trường về đổi mới phương pháp dạy học, đẩy mạnh công nghệ thông
tin, trong đó có việc giải toán trên mạng cho học sinh. Mặt khác việc học tập của
học sinh hiện nay cũng được các phụ huynh quan tâm hơn. Bên cạnh đó việc
giải toán trên Internet là một lĩnh vực mới nên các em rất thích, rất hứng thú
được rèn luyện, khám phá điều mới lạ. Chính vì vậy, đó là động lực thúc đẩy tôi
càng phải quan tâm đến việc bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh.
3/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2

2 / Khó khăn :
Trong năm học này, năm học 2015 – 2016 tôi được phân công chủ nhiệm
và giảng dạy lớp 2. Đây là năm học đầu tiên Quận Bắc Từ Liêm nói chung và
trường tôi nói riêng triển khai mô hình dạy học mới VNEN, trong số đó tôi lại là

người đầu tiên của nhà trường áp dụng mô hình mới vào giảng dạy. Bản thân tôi
còn có rất nhiều bỡ ngỡ cả về phương pháp và cách tổ chức lớp học nên rất lo
lắng. Lớp tôi chỉ có 20 học sinh, tuy số học sinh của lớp không đông nhưng thời
gian đầu giáo viên rất vất vả trong việc hướng dẫn cách học cho các em vì cách
học mới thay đổi hoàn toàn so với cách học của các năm trước. Hơn thế nữa học
sinh lớp tôi chủ yếu là con em nông dân, bố mẹ các em phải đi chợ từ lúc 2 – 3
giờ sáng hoặc phải đi làm đồng cả ngày để chăm sóc những ruộng rau, luống
hoa, ít có điều kiện chăm chút, kèm cặp các em. Và vì có quá ít học sinh trong
một lớp nên việc lựa chọn học sinh vào đội tuyển để bồi dưỡng cũng gặp không
ít khó khăn, giáo viên đành phải “ bó đũa chọn cột cờ ” để lựa chọn và bồi
dưỡng cho các em. Do điều kiện gia đình các em còn khó khăn đồng thời trình
độ dân trí của phụ huynh có nhiều hạn chế nên để các em giải được các bài toán
khó và có kĩ năng sử dụng máy tính hoàn toàn phụ thuộc vào sự giúp đỡ của
giáo viên. Giáo viên vừa là người dạy kiến thức cho các em lại là người dạy cho
các em kĩ năng sử dụng máy tính nên rất vất vả.
III. NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Xuất phát từ tình hình thực tế thuận lợi thì ít mà khó khăn thì nhiều, bản
thân tôi không hề trùn bước. Không ngại khó, ngại khổ, sau nhiều ngày trăn trở,
tự học, tự bồi dưỡng và sau mỗi năm bồi dưỡng tôi lại đúc rút ra một số kinh
nghiệm cho bản thân và đã áp dụng để bồi dưỡng học sinh. Sau đây là một số
biện pháp giúp học sinh đạt kết quả cao trong các vòng thi, kì thi.

1 / Vai trò của người thầy
Từ xa xưa, nhân dân ta đã có câu “ Không thầy, đố mày làm nên ”. Đúng
vậy, người thầy có một vai trò hết sức quan trọng trong việc dạy bảo, truyền thụ
kiến thức cho học sinh. Người thầy là người chỉ đạo, hướng dẫn, gợi ý, dẫn dắt
4/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2

học sinh nắm được phương pháp học nói chung và giải toán nói riêng. Nếu học
sinh có kiến thức tốt, có tố chất thông minh mà không được mài giũa, bồi dưỡng
thì sẽ ít có hiệu quả.
Thực tế cho thấy một số em có tố chất nhưng ý thức học tập không cao,
không cần cù, chịu khó, cẩu thả,….thường kết quả thi sẽ không cao. Vì thế, để
giúp các em phát huy tối đa năng lực của bản thân, giáo viên cần luôn luôn động
viên, khích lệ, quan tâm, chia sẻ với các em bằng nhiều hình thức khác nhau.
Ngược lại, đối với những em không có nhiều tố chất thông minh, giáo viên cần
kiên trì luyện tập, bồi dưỡng cho các em đồng thời động viên khen ngợi các em
kịp thời, tạo hứng thú để các em không sợ học, không nản chí với phương châm
“ Cần cù bù thông minh”.

2.Lựa chọn học sinh
Giáo viên phải đánh giá học sinh một cách khách quan, chính xác, lựa
chọn đúng đối tượng học sinh để bồi dưỡng. Việc lựa chọn đúng không chỉ nâng
cao hiệu quả bồi dưỡng mà còn tránh được việc bỏ sót những em học giỏi, hoặc
chọn nhầm những em không có tố chất theo học sẽ bị quá sức.
* Những căn cứ để lựa chọn:
+ Lựa chọn dựa vào việc học sinh thông qua các giờ học:
- Những học sinh thông minh thường có sự tập trung cao trong giờ học, chú ý
nghe giảng, hăng hái phát biểu ý kiến, ý kiến thường đúng và có sáng tạo.
- Cần phân biệt với những em hăng hái nhưng không thông minh thì thường phát
biểu sai, trệch hướng dẫn dắt của giáo viên, chưa có sự suy nghĩ chắc chắn đã
xung phong phát biểu. Ngược lại có những em tuy ít phát biểu nhưng khi được
bày tỏ ý kiến thì những em này thường trả lời chính xác hoặc có những ý hay,
thể hiện sự thong minh, sáng tạo.
+ Lựa chọn dựa vào việc làm bài của học sinh:
Những em thông minh, học chắc thường có ý thức học tập tốt, làm bài đầy
đủ, trình bày bài thường chặt chẽ, khoa học. Và đối với những bài toán nâng cao
các em có nhiều cách giải hay và thường lựa chọn cách giải ngắn gọn nhất.

5/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
+ Lựa chọn thông qua các bài kiểm tra, các vòng thi:
- Để đánh giá một cách chính xác và nắm được mức độ tiếp thu cũng như sự tiến
bộ của học sinh thì cần tổ chức thi, kiểm tra và sàng lọc qua nhiều vòng.
Nói tóm lại, lựa chọn học sinh là công việc rất quan trọng bởi nó có vai trò
rất lớn góp phần dẫn đến thành công. Tiêu chí để tôi chọn lựa học sinh để bồi
dưỡng và đi thi là những học sinh giỏi Toán, tính toán nhanh, tư duy tốt, cẩn
thận, chăm chỉ chịu khó và biết sử dụng máy tính.

3.Xây dựng chương trình bồi dưỡng
Sau khi đã lựa chọn được một số em vào đội tuyển, tôi tiến hành xây dựng
chương trình bồi dưỡng cho học sinh.
Hiện nay, chương trình bồi dưỡng không có sách hướng dẫn chi tiết, cụ thể
từng tiết, từng buổi học như trong chương trình chính khóa. Hơn nữa, hầu hết
sách nâng cao, sách tham khảo hiện nay không soạn thảo theo đúng trình tự như
chương trình học chính khóa. Vì thế soạn thảo chương trình bồi dưỡng là một
việc làm hết sức quan trọng và rất khó khăn nếu như chúng ta không có sự tham
khảo, tìm tòi và chọn lọc tốt.
Nội dung bồi dưỡng phải phù hợp với chương trình học của các em. Việc
làm đầu tiên là phải giúp các em nắm thật chắc kiến thức cơ bản, sau đó mở
rộng, nâng cao để cung cấp thêm kiến thức cho các em.
Việc mở rộng cũng như nâng cao kiến thức cũng phải khoa học. Nâng cao
một cách từ từ, từ đơn giản đến phức tạp, từ khó vừa đến khó hơn, không nôn
nóng, vội vàng, không ôn luyện tràn nan. Mỗi dạng toán cho các em làm nhiều
bài, nhiều lần, phải làm thành thạo, nhuần nhuyễn sau đó mới chuyển sang dạng
khác. Và sau 2 – 3 dạng lại cho học sinh ôn tập để kiểm tra mức độ nắm kiến
thức của các em.

Chẳng hạn: Khi dạy dạng toán “ Một số bài toán về số và chữ số ”, tôi cho học
sinh làm theo mức độ khó tăng dần như sau:

- Bài 1: Em hãy cho biết có bao nhiêu số có 1 chữ số ?
- Bài 2: Có bao nhiêu số có hai chữ số ?
- Bài 3: Có bao nhiêu số có hai chữ số giống nhau ?
6/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2

- Bài 4: Có bao nhiêu số có hai chữ số khác nhau ?
- Bài 5: Từ số 24 đến 85 có bao nhiêu số ?
- Bài 6 : Từ số 24 đến số 85 có bao nhiêu số có hai chữ số khác nhau ?
- Bài 7 : Có bao nhiêu số có hai chữ số nhỏ hơn 50 ?
- Bài 8: Có bao nhiêu số có hai chữ số lớn hơn 50 ?
- Bài 9: Có bao nhiêu số có hai chữ số nhỏ hơn 90 và lớn hơn 18 ?
- Bài 10 : Có bao nhiêu số có hai chữ số có hai chữ số khác nhau nhỏ hơn
90 và lớn hơn 18 ?
Hay khi dạy Một số bài toán liên quan đến dãy số, tôi cũng bồi dưỡng cho
học sinh theo mức độ từ đơn giản đến phức tạp:

- Bài 1: Điền thêm ba số thích hợp vào chỗ chấm:

a) 0, 2, 4, 6, 8, ………;…………;………..
b) 19, 17, 15,13,……..; …………;……….
- Bài 2: Viết số thích hợp vào chỗ chấm:

a) 5, 10, …….., 20, 25, …….., 35,………;………
b) ……....; 20, 30, 40, ……., ………, 70, ……….

- Bài 3: Hãy nêu quy luật viết các số trong dãy số sau rồi viết tiếp số thứ 5
của của dãy số

1, 2, 4, 8,………..
- Bài 4: Cho dãy số sau:

1, 4, 7, 10 , 13,………….
Số thứ 9 của dãy số trên là số nào ?

- Bài 5: Cho dãy số sau: 1, 3, 5, 7, 9,…...
Số 40 của dãy số trên là số thứ mấy ?

- Bài 6: Số còn thiếu để điền vào ô trống trong dãy số sau là số nào ?

1, 2, 3, 5, 8,13,
- Bài 7: Điền số thích hợp vào ô trống
7/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2

6, 8, 13, 20, 32, 51,
Ngoài việc cho học sinh tìm quy luật và điền số theo hàng ngang, để phát
triển tư duy và trí thông minh cho các em, tôi còn cho học sinh tìm và điền số
theo các dạng hình khác nhau, như: hình tam giác, tứ giác, hình tròn, hình tháp,
…..
Còn đối với Một số bài toán về tuổi, tôi cũng ôn luyện cho các em theo mức
độ nâng cao dần. Ví dụ:

- Bài 1: Năm nay mẹ Lan 28 tuối, bố Lan hơn mẹ Lan 3 tuổi. Hỏi năm nay
bố Lan bao nhiêu tuổi ?

- Bài 2: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, như vậy mẹ Lan kém bố Lan 3 tuổi.
Tính tuổi của bố Lan hiện nay ?

- Bài 3: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, bố Lan hơn mẹ Lan 3 tuổi . Hỏi 2 năm
trước bố Lan bao nhiêu tuổi ?

- Bài 4: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, bố Lan hơn mẹ Lan 3 tuổi . Hỏi 5 năm
nữa bố Lan bao nhiêu tuổi ?

- Bài 5: Hiện nay Nam 10 tuổi. Vậy tuổi Nam sau 10 năm nữa hơn
tuổi Nam cách đây 3 năm là ……….tuổi.
- Bài 6: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, bố Lan hơn mẹ Lan 3 tuổi. Hỏi khi tuổi
mẹ Lan bằng tuổi bố Lan hiện nay thì bố Lan bao nhiêu tuổi ?

- Bài 7: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, bố Lan hơn mẹ Lan 3 tuổi. Hỏi khi tuổi
bố Lan bằng tuổi mẹ Lan hiện nay thì bố Lan bao nhiêu tuổi ?

- Bài 8: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, bố Lan 31 tuổi. Tính tổng số tuổi của bố
và mẹ Lan sau 4 năm nữa ?

- Bài 9: Khi Mai 10 tuổi thì mẹ Mai 39 tuổi. Hãy tính tổng số tuổi của hai
mẹ con Mai khi mẹ Mai 42 tuổi ?

- Bài 10: Khi ông nội Mai 72 tuổi thì bố Mai 38 tuổi. Hãy tính tổng số tuổi
của ông nội Mai và bố Mai khi ông nội Mai 54 tuổi ?

8/21

Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2

- Bài 11: Hiện nay bố Mai 43 tuổi, còn ông nội Mai 75 tuổi. Hãy tính tổng
số tuổi của bố Mai và ông nội Mai khi tuổi ông nội Mai bằng tuổi của bố
Mai hiện nay ?

- Bài 12: Hiện nay tuổi em bằng

tuổi anh, biết anh 24 tuổi. Hỏi khi

tuổi em bằng tuổi anh hiện nay thì tổng số tuổi của hai anh em là bao
nhiêu tuổi?
Trên đây chỉ là một số dạng bài mà tôi bồi dưỡng cho các em. Tuy
nhiên cũng cần lưu ý, khi xây dựng chương trình và nội dung bồi dưỡng còn
phải tùy thuộc vào mức độ tiếp thu của học sinh, không nên gò ép, gây áp lực
khiến các em sợ học và cũng cần lựa chọn thời gian thích hợp hàng ngày,
hàng tuần hay hàng tháng để giúp các em có thể tiếp thu và làm bài một
cách tốt nhất.

4. Bồi dưỡng như thế nào để đạt hiệu quả?
Sau khi xây dựng chương trình để bồi dưỡng, tôi tiến hành bồi dưỡng kiến
thức cho các em. Tôi chọn lọc những phương pháp giải bài toán dễ hiểu nhất để
hướng dẫn học sinh.
Giải toán trên mạng khác với giải trên giấy bởi giải toán trên mạng chỉ cần
tìm ra kết quả cuối cùng của bài toán mà không phải trình bày, lập luận nhiều
câu chữ nên ngoài việc tìm ra kết quả đúng phải tìm ra cách giải nhanh nhất.
Giáo viên phải tìm tòi, phải có “mẹo” để hướng dẫn học sinh.
Khi tung ra các bài toán, tôi hướng dẫn học sinh đọc kĩ yêu cầu của đề bài,

tự tìm tòi, suy nghĩ để tìm ra cách giải. Tôi không làm thay cho học sinh mà để
cho học sinh động não, tư duy, suy luận để định hướng cách giải. Trong trường
hợp học sinh gặp khó khăn không thể tìm ra cách giải thì tôi gợi mở dần dần cho
các em.Với cách làm như vậy, học sinh của tôi nắm và ghi nhớ kiến thức rất tốt.
Một số bài toán không chỉ có một cách giải mà còn có nhiều cách giải, tôi
luôn luôn nhắc nhở các em chọn cách giải nhanh nhất. Vì cái đích của giải toán

9/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
Violympic là cần một kết quả cuối cùng đúng và nhanh chứ không cần cách
trình bày một bài toán như thế nào ?
Ví dụ : Với bài toán : Có bao nhiêu số có hai chữ số được viết bởi các chữ số
1, 3, 0 , 4
Thông thường giáo viên có thể cho học sinh vẽ sơ đồ cây hoặc lấy lần lượt
các chữ khác 0 làm hàng chục và các số còn lại làm hàng đơn vị để viết ra rồi
đếm các số có hai chữ số theo yêu cầu của bài tập. Song vì bài toán chỉ yêu cầu
học sinh tìm xem bao nhiêu số có hai chữ số từ 4 chữ số đã cho mà không cần
chỉ ra đó là những số nào nên tôi gợi ý, hướng dẫn học sinh tìm ra kết quả chính
xác và nhanh nhất bằng cách:
+ Bước 1: Xét hàng chục, có 3 số (Vì loại bỏ chữ số 0)
+ Bước 2: Xét hàng đơn vị, có 4 số
+ Bước 3: Lấy 3 nhân 4 bằng 12. Vậy có tất cả 12 số có hai chữ số được viết bởi
từ các chữ số 1, 3, 0, 4.
Hay bài toán hỏi : Có bao nhiêu số có hai chữ số khác nhau được viết bởi
các chữ số 1, 2, 3, 4, 5. Tôi dẫn dắt các em giải theo các bước sau:
Gọi số phải tìm là ab
+ Bước 1: Xét hàng chục, có 5 cách chọn.
+ Bước 2: Xét hàng đơn vị, có 4 cách chọn (Vì b khác a)

+ Bước 3: Lấy 5 nhân 4 bằng 20. Vậy có tất cả 20 số có hai chữ số khác nhau
được viết từ các chữ số 1, 2, 3, 4, 5.
Và với bài toán lập các số có ba chữ số từ các số đã cho, tôi để các em làm
tương tự như vậy.
Giải toán trên mạng đòi hỏi học sinh có tư duy tốt và suy luận nhanh. Chính
vì vậy ở mỗi dạng bài tôi hướng học sinh tìm ra kết quả chính xác mà không tốn
nhiều thời gian. Chẳng hạn: Bài toán có 4 sự lựa chọn:
55 + 37 = ………….
Số thích hợp cần điền vào chỗ chấm là:
A. 83

C. 92
10/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
B. 90

D. 91

Nhận thấy tổng của phép tính có hàng đơn vị là 2 và 4 đáp án không có
hàng đơn vị trùng nhau nên không cần phải cộng đến hàng chục mà chọn ngay
đáp án C.
Giải toán trên mạng không chỉ yêu cầu học sinh có kiến thức vững chắc mà
đòi hỏi các em mà đòi hỏi các em phải có kĩ năng làm bài nhanh, kĩ năng thao
tác trên máy tính linh hoạt. Nắm bắt được điều đó tôi tập trung rèn cho học sinh
hai kĩ năng cần thiết này. Đặc biệt tôi rất coi trọng ở kĩ năng làm bài.Và để các
em làm bài nhanh tôi chú trọng đến việc rèn kĩ năng tính nhẩm cho học sinh. Tôi
thường xuyên luyện cho các em kĩ năng tính nhẩm. Việc này rất cần thiết trong
tất cả các bài toán và càng cần thiết hơn đối với dạng bài Tìm cặp bằng nhau và

dạng bài Sắp xếp.
Sau đây là dẫn chứng về một bài Tìm cặp bằng nhau:

14 + 6

19 + 9

20

38 - 8

21 + 4

8 + 38 + 44

7 + 47

60 - 37

23 + 15

5 + 95 - 0

63 - 26 + 63

23

72 - 18

20 - 9

11

100 - 50 + 40

20 + 8

62 - 24

90 - 65

12 + 18

Thông thường, tôi thấy nhiều giáo viên cho học sinh tính kết của của từng
ô trong bảng rồi chọn 2 ô có giá trị bằng nhau hoặc đồng nhất với nhau để loại
dần các biểu thức ra khỏi bảng. Còn tôi khi dạy bài toán này tôi hướng dẫn học
sinh dự đoán chữ số giống nhau, cùng đơn vị, căn cứ chữ số tận cùng. Trước tiên
11/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
tôi gợi ý cho học sinh chọn ô có một phép tính đơn giản, tính kết quả của phép
tính, sau đó căn cứ vào kết quả hàng đơn vị của các ô còn lại để chọn. Nếu kết
quả hàng đơn vị của ô đó không giống như hàng đơn vị của ô đã chọn thì bỏ qua
không cần tính đến hàng chục hay hàng trăm của phép tính đó rồi tìm sang các ô
khác. Trong trường hợp nhiều ô có kết quả tận cùng trùng nhau thì mới tính đến
hàng chục.
Trở lại với bài toán trên, trước tiên tôi cho học sinh chọn ô chỉ có một phép
tính, ví dụ như ô đầu tiên trong bảng 14 + 6. Kết quả của phép tính này bằng 20.
Nhìn vào các ô ở cột đầu tiên, tiếp đến là các ô ở cột thứ hai, nhẩm thấy không

có ô nào có kết quả tận cùng là chữ số 0 nên bỏ qua ngay và ở cột thứ ba nhận
thấy ngay ở ô trên cùng đã xuất hiện số cần tìm nên cho học sinh chọn ngay. Lần
thứ hai chọn ô có phép tính 21 + 4, kết quả của phép tính này bằng 25 và chữ số
tận cùng là 5, bỏ qua các phép tính còn lại ở cột 1, cột 2 và 3 phép tính ở cột 3.
Nhẩm thấy phép tính cuối cùng 90 – 65 có kết quả tận là 5 và có cùng hàng
chục là 2 thì chọn luôn. Cứ như vậy ta sẽ xóa dần các ô ra khỏi bảng. Trường
hợp cả bảng chỉ còn 4 ô cuối cùng mà chưa bị chọn sai lần nào thì chọn một ô
bất kỳ, không cần phải tính kết quả cụ thể của phép tính đó, chọn một ô trong ba
ô còn lại, nếu sai thì tiếp tục chọn ô khác vì bài toàn này cho phép chọn sai tới 3
lần. Và bây giờ trong bảng chỉ còn 2 ô cuối cùng phải bấm nhanh nốt để hoàn
thành bài thi.
Đối với bài toán Sắp xếp, hầu hết các em tham gia giải toán trên mạng rất
ngại thậm chí có em còn sợ khi gặp bài toán này. Tuy nhiên nếu giáo viên có
biện pháp giúp đỡ học sinh thì việc đó không còn là việc trở ngại đối với học
sinh nữa.
Sau đây là một bài cụ thể :

98 - 35

38

39 - 2

87 - 3

79 - 21

98 - 13

55

38 + 19

12/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2

8 + 35

29 + 54

98 - 50

40

32

87 - 25

Giá trị của a
58 + 13

thỏa mãn

17 + 8

6 + a = 16

67 - 34

Giá trị a thỏa
mãn
20 > a > 18
Giá trị của a
thỏa mãn
45 + a = 57

Với bài toán trên, đa số các giáo viên đều cho học sinh kẻ bảng ra giấy thành
20 ô như trên máy, sau đó tính và ghi kết quả vào các ô tương ứng rồi nhìn vào
đó để sắp xếp. Tôi thấy cách làm này cũng được vì nó giúp học sinh có sự lựa
chọn đúng. Song theo tôi cách làm này mất khá nhiều thời gian và chỉ phù hợp
với những em còn hạn chế về tính nhẩm. Còn đối với những em có kĩ năng tính
nhẩm nhanh, có khả năng ghi nhớ tốt thì không nhất thiết phải làm theo cách
này. Khi dạy cho học sinh bài toán này, tôi thường hướng dẫn cho học sinh theo
các bước sau:
+ Trước tiên nhìn xem trong 20 ô trong bảng có những ô nào có giá trị dưới 10.
Xét thấy không có biểu thức nào như vậy ta chuyển sang các ô hàng chục có giá
trị là 1. Và nhẩm thấy trong bảng có 3 ô có hàng chục là 1 và ô thứ 15 có kết quả
là 10, ô thứ 19 có kết quả là 19, ô thứ 20 có giá trị là 12 , ta chọn ô thứ 15 đầu
tiên, ô thứ 20 thứ 2 và ô thứ 19 thứ ba.
+ Tiếp theo xét trong 17 ô còn lại những ô nào có kết quả mà hàng chục là 2. Và
chỉ có 1 ô thứ 10 có giá trị là 25 nên ta chọn ngay.
+ Cứ làm như vậy, ta xét đến những ô mà hàng chục có giá trị là 3, 4, 5,……và
dựa vào những chữ số ở hàng đơn vị để sắp xếp.

13/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
Còn đối với bài sắp xếp có đơn vị đo độ dài kèm theo ta cũng làm như vậy

nhưng cần lưu ý là phải đổi ra cùng đơn vị đo rồi mới thực hiện theo các bước
làm như trên.

10dm – 25
cm

9dm – 3cm

4dm + 25cm

82cm – 24cm

9cm + 6dm

12cm – 5cm

67cm + 18cm

10dm – 3cm

6dm – 18cm

3dm

2dm1cm

81cm – 8cm

5dm2cm

8dm6cm

18cm

28cm + 43cm

4dm

1dm

10dm – 5dm

66cm – 1dm

5.Hướng dẫn học sinh thực hành giải toán trên máy tính
Để giúp học sinh có kĩ năng thực hành giải toán trên mạng Internet thì trước
hết giáo viên cũng cần truy cập mạng và vào giải như học sinh. Từ đó nắm bắt
cách thức vào thi, các dạng bài, cũng như những kĩ năng cần thiết để hướng dẫn
học sinh. Đồng thời qua đó dự đoán những dạng bài mà học sinh có thể gặp khó
khăn để có biện pháp khắc phục.
Điều cần thiết là giáo viên cần thường xuyên tổ chức, theo dõi học sinh
thực hành để nắm bắt những lỗi mà học sinh còn mắc phải để uốn nắn kịp thời.
Qua thực tế cho thấy nếu không được uốn nắn kịp thời thì ngay cả những em
giỏi lại dễ bị loại ngay từ vòng cấp trường. Tôi luôn nhắc nhở các em phải tính
14/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
toán cẩn thật, chắc chắn, không nên vội vàng hấp tấp vì nếu không suy nghĩ cẩn
trọng mà điền sai thì sẽ ảnh hưởng đến kết quả vòng thi vì làm đúng mới được

tính điểm. Tôi thường căn dặn các em làm đúng và đạt điểm tối đa mới là quan
trọng nhất sau đó mới tính đến yếu tố thời gian, tuy nhiên cũng đừng để thời
gian quá lâu cũng không tốt vì dù có đạt điểm cao nhưng thời gian mất quá
nhiều cũng không đạt thành tích cao.
Sau đây là một số dạng bài tôi đã hướng dẫn học sinh :
- Bài: Hoàn thành phép tính, điền các chữ số thích hợp vào ô trống. Bài gồm 10
câu, mỗi câu tương ứng với 10 điểm. Đây là dạng bài không khó nhưng nếu sai
phép tính nào sẽ bị trừ mất luôn 10 điểm nên tôi hướng dẫn học sinh làm bài hết
sức cẩn thận và cố gắng đạt điểm tối đa 100 điểm. Tôi luyện cho các em tay phải
bấm chuột, tay trái bấm số và sử dụng phím Enter để chuyển phép tính sau.
- Bài : Đi tìm kho báu, trước khi làm bài này tôi hướng dẫn các em tìm con
đường đi về đích nhanh nhất. Mỗi cách đi đều phải trải qua 5 câu hỏi, trong
trường hợp nếu có một câu nào đó làm sai thì phải nhanh chóng tìm cách đi khác
để về tới đích một cách sớm nhất. Ngoài cách sử dụng chuột, tôi cho học sinh sử
dụng các mũi tên lên, xuống, trái, phải trên bàn phím để làm bài.
- Bài: Đỉnh núi trí tuệ, trả lời đúng mỗi câu được 10 điểm, nếu bỏ qua hoặc trả
lời sai một câu bị trừ 5 điểm. Vì bài toán này cho phép sai tối đa 5 lần nên khi đi
thi gặp câu nào quá khó thì có thể bỏ qua. Còn đối với các vòng tự luyện ở
trường tôi không cho phép các em bỏ qua mà phải làm bằng được cho dù có mất
nhiều thời gian. Nếu các em không thể tự làm được tôi sẽ gợi ý để các em tìm ra
cách giải.
- Bài : Vượt chướng ngại vật, mỗi câu trả lời đúng được 20 điểm. Nếu sai ba câu
bài thi sẽ phải dừng lại. Cũng như với bài Đỉnh núi trí tuệ, luyện thi các vòng ở
trường gặp bài toán dù có khó đến đâu cũng phải tìm ra cách giải nhưng khi thi
chính thức cấp Quận nếu gặp bài quá khó sẽ bỏ qua để không bị mất nhiều thời
gian và còn làm sang các câu khác song cũng cần luôn luôn lưu ý chỉ cho phép
sai tối đa hay bỏ qua 3 lần.
15/21

Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
- Bài : Cóc vàng tài ba, cũng gồm 10 câu, chọn đáp án trả lời thích hợp trong 4
đáp án cho sẵn, sai câu nào bị trừ điểm ngay câu đó và không được trả lời thêm
bất cứ câu nào khác nên tôi rèn cho học sinh làm bài phải cẩn trọng, không được
bỏ qua câu nào và cố gắng làm đúng tất cả 10 câu. Đồng thời vì đây là bài toán
trắc nghiệm nên cần phải có mẹo để tìm ra kết quả nhanh nhất.
Ví dụ : Tổng của hai số là 81, số hạng thứ nhất là số tròn chục liền sau số 28.
Vậy số hạng thứ hai là:
A. 53

B. 51

C. 54

D. 52

Với câu toán trên chỉ cần hướng dẫn các em xác định số hạng thứ nhất (là số
30), sau đó lấy 1 trừ đi 0 và kết quả có tận cùng là 1 thì chọn ngay vào đáp án B
không cần phải tính đến hàng chục.
- Bài 10 câu: Điền kết quả thích hợp vào chỗ chấm. Đây là bài thi không thể
thiếu trong vòng thi chính thức cấp trường, cấp huyện (cấp Quận) hay cấp
Thành phố. Mỗi câu làm đúng sẽ được 10 điểm, câu nào làm sai sẽ không có
điểm. Với bài thi này thường có những bài khó nên nhiều khi các em không đạt
điểm tối đa 100 điểm và chỉ khi nộp bài các em mới biết mình được bao nhiêu
điểm và mất điểm ở câu nào cũng chẳng biết, bởi vậy tôi thường chụp ảnh ghi
lại cả đề bài lẫn kết quả của các em để giúp các em tháo gỡ, tìm hiểu nguyên
nhân. Ở vòng thi Quận nếu gặp bài không thể giải được có thể bỏ qua để giải các
bài dễ trước sau đó quay lại làm nốt nếu thời gian cho phép. Và không để bị bỏ
sót bài tôi cho các em sử dụng phím tab để chuyển sang làm câu khác bởi nếu sử
dụng chuột có thể sẽ bị bỏ sót bài. Khi làm xong tất cả 10 câu cần kiểm tra lại

kết quả một lần nữa trước khi ấn vào nút nộp bài.

Cần khuyến khích học sinh lập nhiều nick để các em được luyện tập, thực
hành nhiều hơn.Qua đó các em nắm được nhiều các dạng bài, bổ sung thêm kiến
thức đồng thời kĩ năng sử dụng máy tính cũng được nâng lên.

16/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
Ngoài việc tổ chức cho các em tham gia các vòng thi chính thức của bộ Giáo
dục, tôi còn cho các em luyện thêm các chương trình thi khác như: phiên bản 35
vòng thi 2.0, luyện thi cùng Bảo Việt, ……

6.Chuẩn bị tâm lý trước khi vào phòng thi
Việc giúp các em có một tâm lý vững vàng trong khi thi cũng rất quan
trọng. Bởi các em học sinh Tiểu học nói chung và nhất là những học sinh lớp 1,
lớp 2 nói riêng thường có tâm lý thi cử chưa tốt. Có thể đây là lần đầu tiên các
em được tham gia một cuộc thi quy mô như vậy. Hiểu được điều đó, tôi luôn
động viên các em hãy tự tin vào bản thân và làm bài cẩn thận, không tạo áp lực
cho các em dù là nhỏ nhất. Và do đã có nội dung, kế hoạch bồi dưỡng ngay từ
đầu năm học nên trước cuộc thi 2 ngày tôi để cho các em vui chơi thoải mái.
Trước khi vào phòng thi tôi chỉ căn dặn một số điều cần lưu ý trong khi thi.

KẾT QUẢ
Vận dụng những biện pháp trên vào thực tế giảng dạy, chất lượng học tập
của hoc sinh lớp tôi bồi dưỡng đã được nâng cao rõ rệt. Học sinh nắm rất chắc
kiến thức, làm bài tốt và sử dụng máy tính thành thạo.
Tôi nhận thấy mình đã tìm được hướng đi đúng, cách làm phù hợp cho việc
nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giải Toán trên mạng.

Và trong đợt thi giải toán cấp Quận vừa qua (ngày 4/3/2016), lớp tôi có 2
học sinh đại diện cho khối 2 tham gia thi giải toán trên mạng và kết quả đạt
được là có hai điểm số tối đa đạt 300/ 300. Tuy chưa xếp giải chính thức nhưng
so với điểm số của hơn 90 học sinh khối 2 trong toàn Quận tham dự thì điểm số
17/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
của học sinh lớp tôi đạt được rất khả quan và đều là những em đứng trong tốp
đầu của Quận. Bản thân tôi rất hài lòng, tôi thấy rằng thực nghiệm của tôi đã
thành công.
Đó chính là động lực thúc đẩy tôi ngày càng nỗ lực phấn đấu hơn nữa để có
phương pháp dạy học tốt hơn, phù hợp hơn giúp học sinh có kết quả học tập tốt
nhất.

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I.KẾT LUẬN CHUNG
Cuộc thi giải toán qua mạng Internet cấp Tiểu học cho thấy cuộc thi không
chỉ dừng lại ở giải thưởng mà hơn thế, Violympic đã thực sự trở thành sân chơi
lành mạnh, bố ích cho học sinh trong giai đoạn hiện nay, phù hợp với phát triển
chung của thế giới. Nó giúp các em vừa học tập, vừa vui chơi giải trí. Song để
việc bồi dưỡng mang lại kết quả tốt cho các em thì giáo viên thực sự phải là
người có tâm huyết, có năng lực chuyên môn, khắc phục mọi khó khăn để mang
đến cho nhà trường, học sinh và phụ huynh học sinh những điều tốt đẹp nhất.
Theo tôi nếu giáo viên có “lòng” chắc chắn sẽ làm được điều đó và sẽ được học
sinh đền đáp xứng đáng bằng kết quả học tập của mình.
Tuy nhiên, chúng ta không chỉ thỏa mãn với những gì đã đạt được mà mỗi
giáo viên cần phải luôn luôn tìm tòi, học hỏi và không ngừng sáng tạo.
18/21

Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
II.BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Khi thực hiện phương án này, giáo viên cần :
- Xác định vai trò của người thầy là vô cùng quan trọng.
- Lựa chọn đúng đối tượng học sinh để đưa vào bồi dưỡng.
- Xây dựng nội dung, chương trình bồi dưỡng khoa học, sáng tạo.
- Tham khảo tìm tòi nhiều tài liệu và thực hành giải như học sinh.
- Lựa chọn phương pháp dạy học dễ hiểu và không ngừng đổi mới.
- Hướng dẫn và bám sát học sinh thực hành trên máy.
- Rèn kĩ năng sử dụng máy tính cho học sinh.
III.NHỮNG Ý KIẾN ĐỀ XUẤT

1.Đối với Bộ - Sở giáo dục:
- Trang bị đầy đủ máy vi tính cho các trường để các em có điều kiện luyện tập.
- Có chế độ thích đáng đối với những giáo viên làm tốt công tác bồi dưỡng.
- Duy trì cuộc thi giải toán trên mạng hằng năm để học sinh được giao lưu, học
hỏi, cọ sát, ….

2.Đối với Phòng giáo dục:
- Tố chức các lớp tập huấn cho giáo viên, học sinh về bồi dưỡng học sinh giải
toán trên mạng.
- Có phần thưởng xứng đáng cho những em đạt giải cao để động viên các em.

3.Đối với nhà trường:
- Có phòng máy riêng cho đội tuyển luyện tập.
- Dành thời gian để giáo viên ôn luyện thêm cho học sinh.
- Cung cấp thêm tài liệu tham khảo cho giáo viên.
Trên đây là sáng kiến nhỏ mà tôi đã áp dụng để bồi dưỡng bồi dưỡng học
sinh thi giải toán trên mạng. Tôi sẽ tiếp tục áp dụng kinh nghiệm này để nâng

cao hiệu quả bồi dưỡng. Tuy đã hoàn thành nhưng thời gian nghiên cứu chưa
được nhiều và bản thân còn hạn chế, chắc chắn những vấn đề tôi nêu ra còn
nhiều thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý của Ban giám hiệu, các cấp lãnh
19/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
đạo ngành và các bạn đồng nghiệp để bản sáng kiến được hoàn thiện hơn, góp
phần nâng cao hiệu quả bồi dưỡng trong trường Tiểu học.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Người viết

Nguyễn Thị Quý

20/21


Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Bài tập Toán cơ bản và nâng cao – Nhà xuất bản Đại học quốc gia
TPHCM.
2.Tuyển chọn 400 bài tập Toán 2 – Nhà xuất bản Đà Nẵng.
3.36 đề ôn luyện Toán 2 – Nhà xuất bản giáo dục.
4.500 bài tập Toán trắc nghiệm – Nhà xuất bản Đại học Sư phạm.
5.Tự luyện Violympic – Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
6.Luyện thi giải Toán qua Internet lớp 2 – Nhà xuất bản Hà Nội.
7.Cùng em học Toán lớp 2 – Nhà xuất bản Hà Nội.
8.Tuyển tập các bài toán hay và khó lớp 2 – Nhà xuất bản Đà Nẵng.
9.Toán nâng cao 2 – Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TPHCM.

10.Toán phát triển trí thông minh lớp 2 – Nhà xuất bản Tổng hợp
TPHCM.
11.Toán bồi dưỡng cho học sinh Tiểu học – Nhà xuất bản Đại học
Quốc gia Hà Nội.
12.Giúp em củng cố và nâng cao Toán 2 – Nhà xuất bản giáo dục.
13.Chuyên đề giải toán trên Internet.

21/21