HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
KHOA ĐA PHƯƠNG TIỆN
----------
TIỂU LUẬN
MÔN BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
Đề tài: Những tác động của Báo mạng điện tử đối với định
hướng nghề nghiệp của sinh viên năm cuối
Giảng viên hướng dẫn:
Sinh viên thực hiện:
Mã sinh viên:
Lớp:
ThS. Nguyễn Thị Thu Hường
Đặng Thị Thảo
B12DCPT041
D12TTĐPT
Hà Nội, tháng 1 năm 2017
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
MỤC LỤC
Sinh viên: Nguyễn Hương Thảo_B12DCPT042
Page 2
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
LỜI MỞ ĐẦU
Sinh viên là một nguồn lực đóng góp cho sự phát triển tương lai của đất nước.
Hiện nay vấn đề việc làm của sinh viên sau khi ra trường là vấn đề được quan tâm của cả
xã hội.
Mỗi cá nhân từ khi sinh ra và lớn lên đều mong muốn có được một việc làm ổn
định và yêu thích. Mỗi gia đình đều mong muốn kỳ vọng con cái trưởng thành và có một
việc làm ổn định. Mỗi quốc gia đều mong muốn giải quyết triệt để tình trạng thất nghiệp
thiếu việc làm, duy trì một xã hội tăng trưởng về kinh tế, ổn định về an ninh. Để đạt được
những mong muốn trên cá nhân mỗi sinh viên đều phải định hướng, hướng đi riêng.
Định hướng nghề nghiệp một cách đúng đắn trước tiên có ích cho cá nhân vì nếu
biết quyết định công việc đúng với khả năng, sở thích và năng lực của mình thì nó sẽ
quyết định được sự thành đạt của cá nhân đó. Đó chính là tiền đề để mỗi cá nhân phát huy
được khả năng của mình và trở thành người có ích cho gia đình, xã hội.
Định hướng nghề nghiệp đúng góp phần điều hòa mối quan hệ cung – cầu trên thị
trường lao động từ đó có thể hoạch định những chính sách đảm bảo cho người lao động
được xếp đặt vào đúng vị trí thích hợp với chuyên môn và năng lực của họ. Để từ đó, đảm
bảo cho cơ cấu nghề nghiệp cảu xã hội được tái sản xuất và vận hành một cách suôn sẻ.
Xuất phát từ mong muốn trên đề tài: “ Những tác động của báo mạng điện tử đối
với việc định hướng nghề nghiệp sinh viên năm cuối” nhằm tìm hiểu và phân tích tác
động của báo mạng điện tử đối với vấn đề định hướng nghề nghiệp của sinh viên.
Đề tài mong muốn góp phần sáng tỏ thực trạng, yếu tố tác động của báo mạng điện tử đối
với việc định hướng nghề nghiệp của sinh viên. Từ đó, đề ra những giải phát nhằm nâng
cao tính tích cực của những tác động đó.
Sinh viên: Đặng Thị Thảo_B12DCPT041Page 3
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
CHƯƠNG I: KHÁI NIỆM BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
1.1.
Một số khái niệm báo mạng điện tử
Hiện nay, việc sử dụng thuật ngữ định danh loại hình báo chí mà thông tin được
truyền tải và tiếp nhận qua mạng Internet vẫn chưa thống nhất và là vấn đề được tranh
cãi.
Ở Việt Nam, thuật ngữ báo mạng điện tử được sử dụng khá phổ biến. Ngoài ra,
còn có nhiều người gọi chúng bằng các tên khác như: báo mạng, báo chí Internet, báo
trực tuyến…
Điều 3, Luật Báo chí (Luật Báo chí nawmg 1989 được bổ sung, sửa đổi tại kỳ họp
thứ 5, Quốc hội khóa X) quy định: “báo mạng điện tử là loại hình báo chí được thực hiện
trên mạng thông tin máy tính. Cách hiểu này đã dẫn đến sự xuất hiện báo mạng điện tử
đối với các tờ báo đưa thông tin lên mạng Internet như báo Nhân Dân, Lao Động, Thời
báo kinh tế Sài Gòn… hay các trang thông tin của các nhà cung cấp thông tin trên mạng
như VnExpress, Vietnamnet…
1.2.
Khái quát báo mạng điện tử ở Việt Nam
Việt Nam hòa mạng Internet năm 1997 và cho đến nay mật độ Internet nước ta đã
tăng đáng kể.
Trong điều kiện thuận lợi đó, báo mạng điện tử Việt Nam ra đời báo mạng điện tử
Việt Nam ra đời và có những bước phát triển bắt kịp thế giới. Tháng 2/1998, tờ Quê
hương – cơ quan của Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài được đưa lên mạng
Internet, trở thành tờ báo điện tử đầu tiên ở Việt Nam. Sự kiện có ý nghĩa mở đường này
được ghi nhận như một dấu ấn quan trọng trong lịch sử báo chí nước ta. Từ đây, các
phương tiện truyền thông đại chúng của nước ta có thêm một thành viên mới rất hữu ích
trong khả năng truyền thông tin tới công chúng.
Như vậy, ở Việt Nam hiện nay báo mạng điện tử trở thành công cụ đặc biệt hiệu
quả trong việc đưa tiếng nói của Đảng, Nhà nước và Việt kiều bạn bè năm châu. Báo
mạng điện tử đang cùng các công cụ Truyền thông Đại chúng xây dựng củng cố và hoàn
thiện hình ảnh đất nước con người và văn hóa Dân tộc Việt Nam trên trường quốc tế.
CHƯƠNG II: NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG TỚI ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP
CỦA SINH VIÊN NĂM CUỐI
2.1. Tác động của gia đình tới định hướng nghề nghiệp của sinh viên
Gia đình là một nhân tố quan trọng định hướng người sinh viên chọn trường, chọn
nghành học và định hướng nghề nghiệp khi ra trường.
Kết quả điều tra xã hội học cho thấy sinh viên chọn trường và nghành học theo lời
khuyên của cha mẹ là 41.68%, chỉ sau lý do hợp khả năng, sở thích. Sinh viên được bố
Sinh viên: Đặng Thị Thảo_B12DCPT041Page 4
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
mẹ góp ý khá cao vào việc định hướng nghề nghiệp bởi xuất phát từ quan niệm cũ, phần
lớn các gia đình Việt Nam vẫn muốn con cái theo nghề của mình hoặc thông qua các mối
quan hệ của họ để xin việc cho con cái.
Chúng ta đều biết, gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên đối với mỗi cá nhân để
từng bước trở thành con người của xã hội.
Gia đình với tư cách là một yếu tố tác động tới việc định hướng nghề nghiệp của
sinh viên năm cuối được phân tích ở các khía cạnh sau”
- Thứ nhất, điều kiện kinh tế gia đình tác động trực tiếp tới tình hình việc làm của
sinh viên. Những gia đình khá giả có khả năng tạo điều kiện cho con em họ hơn những
gia đình không có điều kiện về kinh tế.
- Thứ hai, các mối quan hệ xã hội của các thành viên trong gia đình. Thông qua
mạng lưới xã hội, nếu có mối quan hệ rộng rãi thì vấn đề việc làm sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, việc lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với khả năng và sở thích của sinh
viên mới chính là nhân tố quyết định sự thành công trong công việc. Vì thành công có
được dựa phải dựa trên đam mê của chính cá nhân đó.
2.2. Tác động của Nhà trường tới định hướng nghề nghiệp của sinh viên
Sự giáo dục của Nhà trường đóng vai trò rất lớn tới định hướng nghề nghiệp của
sinh viên. Nhà trường chính là nơi bồi dưỡng nhân tài, tích lũy thêm tri thức để cá nhân
có thể tự tin bước vào cuộc sống.
Chúng ta đều biết, nghành học quyết định một phần tới định hướng nghề nghiệp
sau này. Tuy nhiên, thực tế giờ đây đã thay đổi do nghành nghề phong phú hơn, những
yêu cầu cho sinh viên ra trường đa dạng hơn. Một người học luật có thể làm chuyên viên
nhân sự, học kỹ sư có thể làm chuyên viên thiết kế web… và rất nhiều người có thể làm
khác chuyên nghành nhờ khai thác khả năng tiềm ẩn của mình. Định hướng nghề nghiệp
cho sinh viên là một quá trình liên tục và kéo dài trong suốt quá trình học tập.
Ngoài ra, sự liên kết giữa doanh nghiệp và nhà trường ngày càng phổ biến. Đây là
một xu hướng tất yếu giúp giải đầu ra và thu hút đầu vào của các trường, đồng thời giải
quyết được bài toán nhân sự cho các doanh nghiệp, việc làm cho sinh viên.
2.3. Định hướng nơi làm việc của sinh viên
Trước đây, sinh viên mới tốt nghiệp luôn có xu hướng tìm cách vào biên chế. Tuy
nhiên, hiện nay không phải ai cũng có mong muốn như vậy bởi nền kinh tế nước ta đa
dạng, nhiều thành phần, do đó mỗi người đều có thể định hướng cho mình làm việc ở bất
kỳ thành phần kinh tế nào.
2.4. Định hướng về thu nhập sau khi ra trường của sinh viên
Thực tế cho thấy ở nơi nào, khu vực làm việc nào mà cơ chế thị trường hoạt động
mạnh hơn, nơi đó, khu vực đó cho thu nhập cao hơn.
Thu nhập là một trong những động lực chính thúc đẩy người lao động làm việc và
gắn bó với việc làm. Cơ chế thị trường đã tạo ra phân tầng về mức sống và thu nhập.
Quan niệm về mức sống hay thu nhập cao trong xã hội cũng trở nên đa dạng hơn. Thu
nhập cao có thể được quan niệm khác nhau tùy thuộc thành phần, nghành kinh tế, theo
Sinh viên: Đặng Thị Thảo_B12DCPT041Page 5
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
nghề… Quan niệm thu nhập cao cũng còn tùy thuộc vào khu vực lãnh thổ hay thay đổi
theo thời gian.
Do vậy nắm bắt được chuẩn mực về thu nhập việc làm là một cách nhìn, cách tiếp
cận và tìm hiểu những hiện tượng về di động lao động trong xã hội.
2.5. Định hướng về khu vực làm việc của sinh viên
Trong thực tế xã hội hiện nay, chúng ta thấy có hiện tượng sinh viên luôn muốn
sau này ra trường làm việc tại các thành phố lớn trong nước. Ngay chính sinh viên có
xuất thân trực tiếp ở các vùng nông thôn hay miền núi sau khi tốt nghiệp đại học cũng tìm
mọi cách để được ở lại thành phố lớn đặc biệt là Hà Nội và tp Hồ Chí Minh.
Từ chỗ nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp đều muốn ở lại đô thị, cộng thêm dòng
di dân tự do từ vùng nông thôn tới đô thị để tìm việc làm dẫn tới thực trạng bị quá tải về
dân cư. Đây là một vấn đề xã hội lớn cần có biện pháp khắc phục và kiểm soát chặt chẽ.
Mà trước hết biện pháp chủ động hơn cả là hãy có chính sách định hướng cho sinh viên
khi mà các em đang có những chuẩn bị sẵn sàng tìm cho mình một hướng đi trong tương
lai.
2.6. Yếu tố Truyền thông đại chúng
Các hệ thống truyền thông đại chúng (như báo chí, xuất bản, phát thanh, truyền
hình...) mang một số đặc điểm như sau: do những tổ chức chuyên nghiệp đảm trách, đưa
thông tin ra công thúng một cách rộng rãi mà không phân biệt ai với ai, và nội dung
thông điệp thủ yếu mang tính chất tường thuật.
Các nghiên cứu về ảnh hưởng của phương tiện truyền thông là kiểm tra cách thức
thông tin đại chúng tác động đến cách khán giả nghĩ gì và cư xử như thế nào.
Trong thời đại công nghệ thông tin phát triển, báo chí phát triển rất nhanh. Cả nước có
700 tờ báo với nhiều loại hình (báo in, báo hình, báo nói, báo điện tử) và cả các báo nước
ngoài. Ngoài ra, còn rất nhiều các website, trang thông tin điện tử, blog, diễn đàn, mạng
xã hội…. Sự phát triển mạnh mẽ của các loại hình báo chí đã có những tác động to lớn,
sâu sắc đối với xã hội nói chung, sinh viên năm cuối nói riêng.
Các phương tiện truyền thông đại chúng và thông tin mà nó cung cấp cũng như tác
động dư luận từ nó cũng một phần tác động tới định hướng việc làm của sinh viên.
Với sự thâm nhập ngày càng sâu rộng, báo chí có những tác động mạnh mẽ, sâu
sắc tới sự phát triển trí tuệ, hình thành nhân sinh quan, thế giới quan, bồi đắp tình cảm
nhân văn cho giới trẻ. Tuổi trẻ là tuổi của sự năng động, khao khát thông tin, hiểu biết.
Bên cạnh những thông tin từ gia đình, nhà trường, xã hội, báo chí là nguồn thông tin tươi
mới, hấp dẫn, hữu ích đối với giới trẻ. Với các trang mạng xã hội, giới trẻ dễ dàng tập
hợp trong những cộng đồng mạng không giới hạn bởi khoảng cách địa lý, quốc gia, châu
lục.
Báo chí là phương tiện học tập hữu hiệu của giới trẻ. Với tính chất đa dạng, phong
phú, đa chiều, cập nhật của thông tin, giới trẻ có thể tìm thấy ở báo chí nguồn cung cấp tri
thức, rèn luyện kĩ năng sống vô tận và quý giá mà không một cuốn sách nào, ông thầy
nào có thể đáp ứng. Một số báo, tạp chí chuyên ngành có vai trò rất quan trọng đối với
hoạt động trao đổi, nghiên cứu thông tin khoa học của giới trẻ.
Sinh viên: Đặng Thị Thảo_B12DCPT041Page 6
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
Báo chí đã giúp hình thành nên một thế hệ “công dân toàn cầu” (global citizen) ở
Việt Nam, với khát vọng hòa nhập, sánh vai cùng thế giới. Với sự phát triển của internet,
bất cứ ai cũng có thể lập một blog, hoặc tham gia các diễn đàn, mạng xã hội. Có thể xem
blog, mạng xã hội là một dạng báo chí đặc biệt, trong đó mỗi người, mỗi bạn trẻ có thể
trở thành một “nhà báo” (nghiệp dư), vừa là chủ thể cung cấp thông tin, vừa có những
mối quan hệ tương tác rộng rãi, kịp thời với cộng đồng mạng.
Hiện nay, chúng ta đang có chủ trương giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, sinh
viên; thiết nghĩ, cần xem kĩ năng đọc như một nội dung cần ưu tiên giảng dạy, giáo dục.
Không nhất thiết phải có những giáo trình, hay trở thành một môn học riêng bài bản, mà
chỉ cần một số tiết ngoại khoá, hay lồng ghép khéo léo trong các bài học, các giờ sinh
hoạt hay hoạt động của nhà trường, của tổ chức đoàn, đội. Nắm được kĩ năng đọc sách
báo, các bạn trẻ có một công cụ lợi hại để học tập, rèn luyện, phát triển.
CHƯƠNG III: NHỮNG TÁC ĐỘNG CỦA BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ VỚI VIỆC
ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CỦA SINH VIÊN NĂM CUỐI
3.1. Vai trò của báo mạng điện tử trong đời sống xã hội
Trong nền báo chí cách mạng Việt Nam, báo mạng điện tử tuy ra đời sau những
loại hình báo chí khác nhưng đã nhanh chóng phát triển về số lượng, chất lượng và ngày
càng khẳng định vị trí của mình trong đời sống báo chí, đời sống xã hội của đất nước.
Với dịch vụ Internet tạo nên một mạng thông tin báo chí điện tử sôi động có sức
thu hút hàng triệu lượt người truy cập hàng ngày, báo mạng đã và đang trở thành một
công nghệ hữu ích có tác động lớn đến độc giả. Ở bất kỳ đâu chỉ cần một chiếc máy tính,
một chiếc điện thoại hay máy tính bảng có thể kết nối Internet là mọi người có thể thỏa
sức tìm kiếm các thông tin trên báo mạng điện tử ở tất cả các lĩnh vực từ kinh tế, chính
trị, văn hóa, xã hội… và nó cho phép mọi người trên thế giới tiếp cận và đọc không bị
phụ thuộc vào không gian, thời gian. Báo mạng điện tử bao gồm nhiều công cụ truyền
thống đó là: văn bản (text), hình ảnh và đồ họa, âm thành, hình ảnh động và gần đây nhất
là các chương trình tương tác. Chính vì vậy, báo mạng điện tử được xem như biểu tượng
điển hình của truyền thông đa phương tiện, ngày càng có nhiều người sử dụng.
Sự phát triển của báo mạng điện tử là sự phát triển của nghành công nghệ thông
tin trong xã hội hiện đại. Internet là hệ thống thông tin toàn cầu có thể được truy cập công
cộng gồm các mạng máy tính được liên kết với nhau giữa mọi người dùng trên toàn cầu
có thể được truy nhập công cộng gồm các mạng máy tính được liên kết với nhau giữa
mọi người dùng trên toàn cầu. Mạng Internet có vai trò quan trọng, mang lại rất nhiều
tiện ích hữu dụng cho người sử dụng.
Sự kết nối Internet đã kết nối công dân giữa nước này với nước kia một cách
nhanh chóng, chặt chẽ, tạo thành một mạng xã hội toàn cầu đã giúp con người có thể giao
lưu, học hỏi những nét đẹp của những nền văn hóa tiên tiến khác trên thế giới. Điều quan
trọng nữa là báo mạng điện tử góp phần tăng hiệu quả xã hội của báo chí. Báo mạng điện
Sinh viên: Đặng Thị Thảo_B12DCPT041Page 7
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
tử giúp cho việc trao đổi và truy cập thông tin một cách kịp thời, nâng cao trình độ dân trí
của xã hội.
Khi xã hội phát triển chắc chắn nhu cầu về sự hiểu biết của con người cũng sẽ tăng
lên, vì thế con người cũng đòi hỏi những phương tiện truyền thông hiện đại, nhanh nhay
và thuận tiện nhất. Thay vì việc phải ra khỏi nhà để mua tờ báo, hay bật tivi, radio để đón
xem chương trình mà mình yêu thích nhưng lại không chủ động về thời gian. Giờ đây, họ
chỉ cần vào mạng truy cập là đã nhanh chóng làm chủ được thông tin mà mình muốn.
Mỗi bước tiến của xã hội ngày nay càng thấy rõ vai trò của công nghệ thông tin nói
chung và báo mạng điện tử nói riêng đối với đời sống xã hội. Vì thế, hệ thống báo mạng
điện tử ở Việt Nam cũng như thế giới cần không ngừng phát triển mạng mẽ và rộng khắp
hơn nữa để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu thông tin của con người và vươn tới một thời đại
của nền văn hóa tri thức.
3.2. Tác động báo mạng điện tử với định hướng nghề nghiệp của sinh viên năm cuối
Theo số liệu của trung tâm Internet Việt Nam, đến tháng 11/2012 Việt Nam có hơn
30 triệu người sử dụng Internet, chiếm tỷ lệ 35,5% dân số, là một trong những quốc gia
phát triển Internet nhanh nhất thế giới. Cùng với đó thông tin trên báo chí điện tử cũng có
sự phát triển rất nhanh chóng. Tính đến cuối năm 2012, cả nước có 12 báo, tập chí thuần
nhất là báo chí điện tử, gần 300 trang tin điện tử của các báo, tạp chí, đài phát thanh –
truyền hình. Về truyền thông xã hội, có hơn 1,200 trang tin điện tử tổng hợp đã được cấp
phép, 330 mạng xã hội đã đăng ký hoạt động và một số lượng rất lớn các blog cá nhân.
Báo mạng điện tử củng cố và xây dựng thế giới quan nhân sinh quan khoa học
Báo mạng điện tử là nguồn cung cấp kho tri tức vô giá, cập nhật hầu hết các thông
tin mọi mặt về đời sống xã hội hàng ngày, thậm chí hàng giờ. Báo điện tử đã thâm nhập
vào cuộc sống hàng ngày của từng người, từng gia đình hay rộng hơn là của xã hội và
toàn thế giới. Nó đang trở thành nhu cầu không thể thiếu đối với đời sống, nó tác động
trực tiếp làm thay đổi nhận thức, hành vi của mỗi cá thể, qua đó tác động đến sự phát
triển của toàn xã hôi nói chung và sinh viên nói riêng.
Báo mạng điện tử với những ưu thế riêng, giúp cho sinh viên cập nhật được thông
tin kinh tế, văn hóa, xã hội, pháp luật trong và ngoài nước. Sinh viên muốn củng cố và
xây dựng thế giới quan, nhân sinh quan khoa học cho sinh viên, trước hết phải cung cấp
và làm giàu, làm phong phú thêm kho tàng tri thức của họ.
Báo chí là phương tiện học tập hữu hiệu của sinh viên. Với tính chất đa dạng,
phong phú, đa chiều, cập nhật của thông tin, giới trẻ có thể tìm thấy ở báo chí nguồn cung
cấp tri thức, rèn luyện kĩ năng sống vô tận và quý giá mà không một cuốn sách nào, ông
thầy nào có thể đáp ứng. Một số báo, tạp chí chuyên ngành có vai trò rất quan trọng đối
với hoạt động trao đổi, nghiên cứu thông tin khoa học của giới trẻ.
Khi mỗi sinh viên đã có thế giới quan riêng, nền kiến thức xã hội vững chắc,
phong phú họ sẽ định hướng nghề nghiệp đúng đắn hơn, phù hợp với hoàn cảnh và năng
lực cá nhân từng người.
Sinh viên: Đặng Thị Thảo_B12DCPT041Page 8
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
Báo mạng điện tử tác động vào dư luận xã hội
Dư luận xã hội là điểm tiếp xúc nhạy cảm, bộ phận ngoài cùng của ý thức
quầnchúng. Trong mối quan hệ với dư luận xã hội, báo chí điện tử có những vai trò đặc
biệt quan trọng. Thứ nhất, vai trò khơi nguồn tức là năng lực xã hội hóa các sự kiện và
vấn đề từ một góc phố, làng quê, ở một không gian hẹp thành sự kiện và vấn đề toàn xã
hội, thậm chí toàn cầu, và ngược lại. Thứ hai, báo chí và truyền thông đại chúng có vai
trò phản ánh dư luận xã hội. Thứ ba, báo chí và truyền thông đại chúng có vai trò định
hướng và điều hòa dư luận xã hội, điều hòa tâm lý, tâm trạng xã hội. Đây là vai trò có ý
nghĩa quyết định hiệu quả tác động của báo chí.
Từ sơ đồ trên có thể thấy rõ sự tác động của báo chí nói chung cũng như báo mạng
điện tử nói riêng tới mỗi sinh viên. Báo chí điện tử tác động tới phần dư luận xã hôi, dư
luận xã hội lại trực tiếp tác động tới định hướng nghề nghiệp của từng sinh viên.
Báo mạng điện tử là nguồn cung cấp thông tin hữu hiệu về nguồn tuyển dụng cũng
như nhu cầu việc làm.
Hiện nay, một số trang báo mạng điện tử có chuyên mục riêng dành cho vấn đề
tuyển dụng, cập nhật nghành nghề đang có nhu cầu lớn, nghành nghề tiềm năng. Đó cũng
là một nguồn thông tin hữu hiệu để sinh viên có căn cứ tìm việc cũng như định hướng
việc làm.
Sinh viên: Đặng Thị Thảo_B12DCPT041Page 9
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
CHƯƠNG IV: THỰC TRẠNG TÁC ĐỘNG CỦA BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ VỚI
ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CỦA SINH VIÊN NĂM CUỐI VÀ ĐỀ XUẤT
GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC
4.1. Tác động tích cực của báo mạng điện tử với định hướng nghề nghiệp của sinh
viên
Với sự thâm nhập ngày càng sâu rộng, báo mạng có những tác động mạnh mẽ, sâu sắc
tới sự phát triển trí tuệ, hình thành nhân sinh quan, thế giới quan, bồi đắp tình cảm nhân
văn cho giới trẻ. Tuổi trẻ là tuổi của sự năng động, khao khát thông tin, hiểu biết. Bên
cạnh những thông tin từ gia đình, nhà trường, xã hội, báo chí là nguồn thông tin tươi mới,
hấp dẫn, hữu ích đối với giới trẻ. Với các trang mạng xã hội, giới trẻ dễ dàng tập hợp
trong những cộng đồng mạng không giới hạn bởi khoảng cách địa lý, quốc gia, châu lục.
Trong thế giới của báo chí, giới trẻ được sống trong những nhịp đập nóng hổi của
thời đại, quốc gia, cộng đồng. Nhờ báo chí, giới trẻ quan tâm hơn và có những phản ứng
kịp thời, tích cực trước những sự kiện chính trị - kinh tế - văn hoá - xã hội của thế giới,
đất nước và địa phương. Đó chính là cơ sở nền tảng giúp sinh viên có thể định hướng
nghề nghiệp một cách đúng đắn.
Báo chí đã giúp hình thành nên một thế hệ “công dân toàn cầu” (global citizen) ở
Việt Nam, với khát vọng hòa nhập, sánh vai cùng thế giới. Với sự phát triển của internet,
bất cứ ai cũng có thể lập một blog, hoặc tham gia các diễn đàn, mạng xã hội. Có thể xem
blog, mạng xã hội là một dạng báo chí đặc biệt, trong đó mỗi người, mỗi bạn trẻ có thể
trở thành một “nhà báo” (nghiệp dư), vừa là chủ thể cung cấp thông tin, vừa có những
mối quan hệ tương tác rộng rãi, kịp thời với cộng đồng mạng. Sinh viên không chỉ được
cung cấp những thông tin về việc làm, mà qua báo mạng điện tử họ có thể nêu lên tiếng
nói của mình.
4.2. Mặt trái của báo điện tử với việc định hướng nghề nghiệp của sinh viên
Trong khi báo chí truyền thống đang khó khăn xoay trở trước một nền kinh tế thị
trường tràn ngập khó khăn, thì báo mạng điện tử đã nhanh chóng tìm một lối viết thu hút
một bộ phận bạn đọc không khó tính lắm trong việc lựa chọn thông tin và phần nào đó
muốn thỏa mãn sự thiếu hụt tin tức đời thường, thỏa mãn tính hiếu kỳ tò mò, khỏa lấp
những sự nghèo nàn tán gẫu bằng những câu chuyện vỉa hè. Công nghệ thông tin trong
Kỷ nguyên số có thể đem những câu chuyện của giải Nobel hay chuyện của khoa học
viễn tưởng đến với bạn đọc nhưng cũng có thể đem cả những chuyện thâm cung bí sử,
những chuyện chó cán xe, chuyện phòng the, hậu trường văn nghệ sĩ… vào thực đơn
thông tin của một bộ phận bạn đọc. Và khi những thông tin dạng đó đã thành hàng hóa
bắt mắt, lọt tai, khêu gợi trí tò mò, thì không ít người móc túi ra mua loại hàng hóa này là
một điều hoàn toàn không khó hiểu.
Đa số người viết vẫn giữ được lề lối, tư duy, đạo đức làm báo chuẩn mực, không
chạy theo tin giật gân câu khách, nhưng đứng trước tình trạng “người ta làm được thì
mình làm được”, viết câu khách vừa có thêm thu nhập vừa có tên tuổi, vừa hài lòng người
Sinh viên: Đặng Thị Thảo_B12DCPT041Page 10
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
chủ biên, nhiều khi họ cũng chặc lưỡi hạ bút, dù họ biết điều mình viết ra có thể có
những tổn thương nhân vật hay bạn đọc.
Lại có thể thấy một điều, lực lượng viết báo mạng ngày một đông hơn, bởi các báo
truyền thống hầu như ổn định, ít có những thay đổi nào đáng kể. Các nhà báo trẻ và sinh
viên báo chí khi ra trường hầu như chỉ còn cánh cửa mở rộng ở các báo mạng, các trang
tin điện tử, các mạng truyền thông xã hội… Một số nhà báo trẻ cũng tâm sự phải viết thế
này thế khác như gu của báo mới được đăng, mới đủ chỉ tiêu, mới có thu nhập, viết ngay
ngắn như thầy cô dạy ở trường thì chỉ có… treo niêu.
Để đạt được những lợi nhuận trong kinh tế báo chí, quy trình làm tin bài ở một số
báo, nhất là báo mạng, đã bỏ qua những nguyên tắc cơ bản là báo chí phải điều tra, điều
tra chưa rõ chưa đúng chưa viết. Nhưng hiện tại nhiều báo đã làm theo quy trình ngược
lại. Khi có nguồn tin là đưa, ít khi kiểm chứng. Viết tin này xong xuất hiện tình tiết mới
là đưa tiếp cũng không cần xác minh. Tin là dựa vào sự kiện. Có sự kiện mới đưa tin.
Nhưng với cách làm báo này thì cả cảm xúc, cả suy nghĩ, cả cái áo hở hang của một diễn
viên nào đó cũng thành tin. Cứ thế các bài viết cứ tuôn ra ào ạt dựa vào nguồn tin không
xác định rõ nguồn gốc hoặc độ chính xác của nó.
Những hệ lụy của cách viết sai sự thật, bịa đạt, thổi phồng, quá liều lượng… này
dẫn đến uy tín và chất lượng thông tin báo chí giảm sút. Những bạn trẻ nói chung và sinh
viên nói riêng nếu không có nền tảng tri thức và nhân cách vững chắc thường bị lôi cuốn
bởi những bài báo có tính giải trí rẻ tiền, vô bổ, thậm chí độc hại. Những thông tin sai sự
thật trên báo mạng điện tử có thể khiến giới trẻ có những định hướng sai trong việc lựa
chọn nghề nghiệp tương lai.
4.3. Giải pháp khắc phục
Cần giáo dục văn hóa đọc cho sinh viên
Vai trò, tác động của báo mạng điện tử đối với sinh viên năm cuối là một vấn đề
lớn. Thông tin báo chí đối với thế hệ trẻ ngày nay vừa thừa vừa thiếu. Thừa những thông
tin giải trí, giật gân vô bổ, thậm chí độc hại mà thiếu những thông tin nghiêm túc, có tính
phát hiện, khai sáng, cảnh báo, có ý nghĩa định hướng nghề nghiệp.
Báo chí đang phát triển “nóng” nhưng thiếu chiều sâu, thiếu đỉnh cao. Có không ít
tờ báo coi nhẹ chức năng thông tin, phản biện xã hội mà lại chú trọng tính chất giải trí,
thương mại, chạy theo thị hiếu tầm thường của độc giả. Sự tiếp cận của giới trẻ đối với
các loại hình báo chí cũng mất cân đối.
Chính vì thế mỗi cá nhân cần có định hướng đúng đắn về văn hóa đọc. Tiếp nhận
thông tin chính thống từ báo mạng điện tử một cách chủ động, có chọn lọc.
Tăng cường vai trò quản lý của nhà nước, nâng cao tính chuyên nghiệp của báo
mạng điện tử và phát huy vai trò của nhà trường, gia đình trong việc giáo dục văn
hoá đọc cho thế hệ trẻ nói chung và sinh viên nói riêng.
KẾT LUẬN
Nhìn chung, báo mạng điện tử đã và đang có những tác động rất lớn với định
hướng nghề nghiệp của sinh viên năm cuối. Sự tác động đó bao gồm cả mặt tích cực và
tiêu cực.
Sinh viên: Đặng Thị Thảo_B12DCPT041Page 11
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
Những năm gần đây, sự phát triển nhảy vọt của mạng Internet và các phương tiện
in ấn, nghe nhìn kéo theo sự “bùng phát” của nhiều loại hình báo chí và thông tin, nhất là
các nguồn thông tin trên mạng. Giới trẻ ở nông thôn còn ít được tiếp cận với nguồn thông
tin phong phú này, còn thanh thiếu niên ở các thành phố thì có điều kiện nhanh nhạy đón
bắt những nguồn thông tin hằng ngày trên báo chí, đặc biệt là trên mạng. Vì vậy báo
mạng điện tử có ảnh hưởng rất lớn đối với giới sinh viên, cho nên việc định hướng thông
tin sao cho có ý nghĩa giáo dục, nâng cao hiểu biết nhiều mặt cũng như góp phần trau dồi
đạo đức, nhân cách và tuyên truyền cho lối sống lành mạnh của giới trẻ phải trở mục tiêu
cần được coi trọng thường xuyên đối với mọi loại hình báo chí, nhất là những tờ báo có
đối tượng chính là giới trẻ nói chung và sinh viên nói riêng.
Đi đôi với việc nâng cao ý thức trách nhiệm xã hội của mỗi tờ báo, hiệu quả đọc
báo còn phụ thuộc vào ý thức biết khai thác những thông tin phù hợp với từng loại đối
tượng. Mỗi cá nhân cũng cần có những định hướng rõ ràng, chọn lọc những tờ báo có
nguồn thông tin bổ ích, phù hợp với nhu cầu, mục đích.
Sinh viên: Đặng Thị Thảo_B12DCPT041Page 12