quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học xã kim thái huyện vụ bản tỉnh nam định theo hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ MINH ĐỨC

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC XÃ KIM THÁI, HUYỆN VỤ BẢN,
TỈNH NAM ĐỊNH THEO HƯỚNG TIẾP CẬN
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Bùi Minh Hiền


HÀ NỘI – 2016

2


LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian học tập và nghiên cứu tại trường Đại học Giáo dục,
được các thầy, cô giáo tận tình giúp đỡ, tôi đã hoàn thành luận văn thạc sỹ quản
lý giáo dục “Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học xã
Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định theo hướng tiếp cận phát triển năng
lực học sinh”
Tôi xin được gửi lời cảm ơn tới ban giám hiệu, các thầy, cô giáo, cán bộ,
nhân viên Trường Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội đã chỉ bảo, giúp
đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn.

Với sự trân trọng và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin cảm ơn PGS.TS Bùi
Minh Hiền, người cô đầy tâm huyết và trách nhiệm đã tận tình hướng dẫn, giúp
đỡ tôi nhìn ra những điểm còn hạn chế, những kiến thức cần bổ sung, những nội
dung cần thay đổi để tôi hoàn thiện luận văn này.
Xin cảm ơn các thầy cô giáo trường Tiểu học xã Kim Thái cùng bạn bè, đồng
nghiệp, người thân trong gia đình đã giúp tôi hoàn thành luận văn khóa học.
Do điều kiện đầu tư và những hạn chế của bản thân, chắc chắn rằng luận
văn không tránh khỏi sơ xuất, thiếu sót. Rất mong sự đóng góp ý kiến của các
thầy, cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 8 năm 2016
Tác giả

Lê Minh Đức

i


MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN..............................................................Error: Reference source not found
MỤC LỤC................................................................... Error: Reference source not found
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.............................Error: Reference source not found
DANH MỤC CÁC BẢNG..........................................Error: Reference source not found
DANH MỤC BIỂU ĐỒ..............................................Error: Reference source not found
LỜI CẢM ƠN..............................................................................................................................i
MỤC LỤC..................................................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT..........................................................................................vii
DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................................ix
MỞ ĐẦU.....................................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài.....................................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu...............................................................................................................3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu..............................................................................................................4
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu........................................................................................4
5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu..................................................................................................4
6. Câu hỏi nghiên cứu.................................................................................................................4
7. Giả thuyết khoa học................................................................................................................5
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài................................................................................5
9. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................................5
10. Cấu trúc của luận văn............................................................................................................6
Chương 1.....................................................................................................................................7
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ..................................................7
NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƯỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC............................................................................................................7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề..............................................................................................7
1.1.1. Trên thế giới......................................................................................................................7
1.1.2. Trong nước........................................................................................................................8
1.2. Một số khái niệm cơ bản......................................................................................................9
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục.................................................................................................9
* Quản lý.....................................................................................................................................9
* Quản lý giáo dục....................................................................................................................11
1.2.2. Nhà trường và quản lý nhà trường..................................................................................11
* Nhà trường.............................................................................................................................11
* Quản lý nhà trường................................................................................................................12
1.2.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.............................................................................12
1.2.4. Tiếp cận phát triển năng lực học sinh.............................................................................14
1.2.5. Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng lực
học sinh.....................................................................................................................................15
1.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học..................................................15
1.3.1. Đặc điểm học sinh Tiểu học............................................................................................15

- Đặc điểm về mặt cơ thể: Sự phát triển thể chất của HS TH (từ 6 đến 14 tuổi) có những đặc
điểm sau:...................................................................................................................................15
- Hoạt động của HS TH.............................................................................................................16
- Sự phát triển của quá trình nhận thức.....................................................................................16
ii


- Ngôn ngữ và sự phát triển nhận thức của HS TH..................................................................17
- Chú ý và sự phát triển nhận thức của HS TH:........................................................................18
- Trí nhớ và sự phát triển nhận thức của HS TH:......................................................................18
- Ý chí và sự phát triển nhận thức của HS TH:.........................................................................19
- Sự phát triển tình cảm của HS TH..........................................................................................19
- Sự phát triển nhân cách của HS TH:.......................................................................................19
1.3.2. Vị trí, vai trò của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đối với sự phát triển của học
sinh tiểu học..............................................................................................................................19
1.3.3. Các lực lượng tham gia vào hoạt động giáo dục ở trường tiểu học................................20
1.3.4. Nội dung/ Chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học..........22
1.3.5. Phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học
...................................................................................................................................................23
1.3.6. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học...................25
1.4. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trưởng trường Tiểu học...................................................26
1.5. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng lực
học sinh của hiệu trưởng trường tiểu học..................................................................................27
1.5.1. Lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng lực học
sinh............................................................................................................................................27
1.5.2. Tổ chức bộ máy tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển
năng lực học sinh......................................................................................................................28
1.5.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng lực
học sinh.....................................................................................................................................29
1.5.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng

lực học sinh...............................................................................................................................30
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát
triển năng lực học sinh..............................................................................................................30
1.6.1. Yếu tố chủ quan..............................................................................................................30
1.6.2. Yếu tố khách quan...........................................................................................................31
Tiểu kết chương 1.....................................................................................................................33
Chương 2 ..................................................................................................................................34
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO
HƯỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC..................................................................34
HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC XÃ KIM THÁI...........................................................34
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục của xã Kim Thái và huyện Vụ Bản, tỉnh
Nam Định..................................................................................................................................34
2.1.1. Vài nét về tình hình kinh tế - xã hội huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định..............................34
2.1.2. Khái quát tình hình giáo dục và đào tạo huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định......................34
2.1.3. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục của xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh
Nam Định..................................................................................................................................35
2.2. Giới thiệu về trường Tiểu học xã Kim Thái huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định......................36
Bảng 2.1: Sĩ số HS các năm học từ năm 2014 đến 2016..........................................................36
Bảng 2.2: Thực trạng đội ngũ CB, GV, NV các năm học từ 2014 đến 2016...........................37
2.3. Giới thiệu việc tổ chức khảo sát thực trạng.......................................................................37
2.4. Thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng lực
học sinh ở trường tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định...............................38
2.4.1. Nhận thức về tầm quan trọng, vị trí, vai trò của hoạt động giáo dục NGLL theo hướng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh.........................................................................................38
* Nhận thức của CB quản lý (HT, HP, Tổ trưởng chuyên môn) và CB các đoàn thể (Ban chấp
hành Công Đoàn, Ban chấp hành Chi Đoàn Thanh niên, Tổng phụ trách)..............................38
Bảng 2.3: Nhận thức của CB quản lý, CB các đoàn thể về vị trí,.............................................38
iii

vai trò HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS..............................................................38
* Nhận thức của GV..................................................................................................................40
Bảng 2.4: Nhận thức của đội ngũ GV về vị trí,.........................................................................41
vai trò HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS..............................................................41
* Nhận thức của PHHS và HS..................................................................................................42
2.4.2. Thực trạng nội dung/ chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh.........................................................................................42
* Nội dung HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS.......................................................43
+ Mức độ cần thiết....................................................................................................................43
Bảng 2.5: Đánh giá của CB quản lý và GV về mức độ cần thiết..............................................43
của các nội dung HĐGD NGLL...............................................................................................43
Bảng 2.6: Đánh giá của CBQL và GV về mức độ kết quả thực hiện.......................................44
các nội dung HĐGD NGLL......................................................................................................44
* Chương trình HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS................................................45
+ Mức độ phù hợp.....................................................................................................................45
Bảng 2.7: Đánh giá của CB quản lý và GV về mức độ phù hợp..............................................45
của chương trình HĐGD NGLL...............................................................................................45
2.4.3. Phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh........................................................................................46
* Về kết quả thực hiện các phương pháp..................................................................................46
Bảng 2.8: Đánh giá của CB quản lý và GV về kết quả thực hiện.............................................47
các phương pháp HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS.............................................47
* Sự phù hợp của hình thức tổ chức HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS................48
Bảng 2.9: Đánh giá của CB quản lý và GV về sự phù hợp của hình thức HĐGD NGLL theo
hướng tiếp cận PTNL HS..........................................................................................................48
2.5. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển
năng lực học sinh......................................................................................................................49
2.5.1 Lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng
lực học sinh...............................................................................................................................49
Bảng 2.10: Bảng đánh giá thực trạng lập kế hoạch HĐGD NGLL..........................................49

theo hướng tiếp cận PTNL HS..................................................................................................49
2.5.2 Tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng lực
học sinh.....................................................................................................................................50
Bảng 2.11: Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng tổ chức.........................................51
HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS..........................................................................51
2.5.3 Chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển
năng lực học sinh......................................................................................................................52
Bảng 2.12: Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng chỉ đạo thực hiện HĐGD NGLL
theo hướng tiếp cận PTNL HS..................................................................................................53
2.5.4 Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận
phát triển năng lực học sinh......................................................................................................54
Bảng 2.13: Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng kiểm tra,.......................................55
đánh giá HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS...........................................................55
2.6. Đánh giá thực trạng............................................................................................................56
- Điểm mạnh..............................................................................................................................56
- Điểm yếu.................................................................................................................................56
- Nguyên nhân...........................................................................................................................58
Tiểu kết chương 2.....................................................................................................................59
Chương 3...................................................................................................................................60
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ .......................................60
iv


LÊN LỚP THEO HƯỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC .....................................60
NGƯỜI HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC XÃ KIM THÁI, ......................................................60
HUYỆN VỤ BẢN, TỈNH NAM ĐỊNH....................................................................................60
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp......................................................................................60
- Đảm bảo tính mục đích, định hướng......................................................................................60
- Đảm bảo sự phù hợp với lứa tuổi HS TH...............................................................................60
- Đảm bảo tính hệ thống/ đồng bộ.............................................................................................60

- Đảm bảo tính kế thừa và phát triển.........................................................................................61
- Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi...........................................................................................61
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát
triển năng lực người học ở trường tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định......62
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh, nhân viên về
tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng
lực người học............................................................................................................................62
- Mục tiêu:.................................................................................................................................62
- Nội dung.................................................................................................................................63
* Đối với CBQL........................................................................................................................63
* Đối với GV.............................................................................................................................63
* Đối với Liên đội, Đoàn Thanh niên.......................................................................................64
* Đối với PHHS........................................................................................................................64
* Đối với HS.............................................................................................................................64
- Cách thức thực hiện................................................................................................................64
* Đối với CBQL........................................................................................................................64
* Đối với GV.............................................................................................................................65
* Đối với Liên đội, Chi đoàn Thanh niên.................................................................................65
* Đối với PHHS........................................................................................................................66
* Đối với HS.............................................................................................................................66
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................66
3.2.2. Đổi mới lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát
triển năng lực học sinh..............................................................................................................67
- Mục tiêu..................................................................................................................................67
- Nội dung.................................................................................................................................67
- Cách thức thực hiện................................................................................................................68
* Khi xây dựng kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS cần thực hiện theo 7
bước sau:...................................................................................................................................68
* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS của nhà trường.............................68
* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS của Liên đội, Đoàn Thanh niên....69

* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS của tổ trưởng chuyên môn...........69
* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS của GVCN lớp.............................70
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................70
3.2.3. Xây dựng và nâng cao năng lực của bộ máy quản lý trong tổ chức hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh.........................................70
- Mục tiêu..................................................................................................................................71
- Nội dung.................................................................................................................................71
- Cách thức thực hiện................................................................................................................72
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................72
3.2.4. Chỉ đạo đổi mới phương pháp, đa dạng hóa hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp theo hướng phát triển năng lực học sinh.................................................................73
- Mục tiêu..................................................................................................................................73
- Nội dung.................................................................................................................................73
v


- Cách thức thực hiện................................................................................................................74
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................75
3.2.5. Tăng cường điều kiện phục vụ cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh.........................................................................................75
- Mục tiêu..................................................................................................................................75
- Nội dung.................................................................................................................................76
- Cách thức thực hiện................................................................................................................76
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................76
3.2.6. Phối hợp chặt chẽ các lực lương giáo dục trong quản lý các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp.................................................................................................................................77
- Mục tiêu..................................................................................................................................77
- Nội dung.................................................................................................................................77
- Cách thức thực hiện................................................................................................................77
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................78

3.2.7. Thực hiện kiểm tra - đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng phát
triển năng lực học sinh..............................................................................................................78
- Mục tiêu..................................................................................................................................78
- Nội dung.................................................................................................................................79
- Cách thức thực hiện................................................................................................................79
* Kiểm tra, đánh giá đối với GV chủ nhiệm lớp.......................................................................79
* Kiểm tra, đánh giá HS............................................................................................................80
* Kiểm tra, đánh giá kết quả tổ chức, tham gia của tổ chuyên môn, GV bộ môn....................80
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................81
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp........................................................................................81
Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý đã đề xuất................................................81
3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất...................81
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm....................................................................................................82
3.4.2. Đối tượng và phương pháp khảo nghiệm........................................................................82
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm....................................................................................................82
3.4.4. Các bước khảo nghiệm....................................................................................................82
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm: Qua tổng hợp và xử lý số liệu cho thấy kết quả như sau............83
Bảng 3.1: Tổng hợp tính cần thiết của các biện pháp quản lý..................................................83
HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS..........................................................................83
Biểu đồ 3.1: Tính cần thiết của các biện pháp quản lý đã đề xuất............................................85
Bảng 3.2: Tổng hợp mức độ khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL theo hướng tiếp
cận PTNL HS............................................................................................................................85
Biểu đồ 3.2: Mức độ khả thi của các biện pháp quản lý đã đề xuất..........................................87
Bảng 3.3: Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi.........................................................87
của các biện pháp quản lý đã đề xuất........................................................................................87
của các biện pháp quản lý đã đề xuất........................................................................................88
Tiểu kết chương 3.....................................................................................................................89
1. Kết luận.................................................................................................................................90
2. Khuyến nghị..........................................................................................................................91
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................................93

PHỤ LỤC................................................................................................................................102
Phụ lục 1..................................................................................................................................102
Dành cho CBQL, TTCM, CB Đoàn, TPT, GVCN, GVBM...................................................102
1. Mức độ quan trọng của HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS............................102
2. Mức độ cần thiết của các nội dung của HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL...........103

vi


3. Kết quả thực hiện các nội dung HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trưởng TH
Kim Thái thế nào?...................................................................................................................103
4. Mức độ phù hợp của chương trình HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS phù hợp
với mục tiêu và nội dung HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS thế nào?................103
5. Kết quả thực hiện các phương pháp sử dụng trong HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận
PTNL HS?...............................................................................................................................104
6. Sự phù hợp của hình thức HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS với mục tiêu, nội
dung, chương trình, phương pháp?.........................................................................................104
7. Thực trạng lập kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trường TH xã
Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định..............................................................................104
8. Thực trạng tổ chức HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trường TH xã Kim
Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định......................................................................................105
9. Thực trạng chỉ đạo thực hiện HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trường TH
xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định?........................................................................105
10. Thực trạng kiểm tra và đánh giá.......................................................................................106
11. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất.......................107
12. Tính khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất..........................107
13. Đồng chí đề xuất những biện pháp gì để có thể nâng cao chất lượng và hiệu quả các
HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trường TH xã Kim Thái:
………………………………………………………….........................................................107
Phụ lục 2: Dành cho PHHS.....................................................................................................109

1. HĐGD NGLL là gì?............................................................................................................109
2. Mức độ quan trọng của HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS.............................109
3. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất.........................110
4. Tính khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất............................110
Phụ lục 3: Dành cho HS..........................................................................................................112
1. HĐGD NGLL là gì?............................................................................................................112
2. Mức độ quan trọng của HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS.............................112
Phụ lục 4:................................................................................................................................113
1. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất.........................113
2. Tính khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất............................113

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CB
CSVC
CBQL
GD&ĐT
GV
GVBM
GVCN
HĐGD
HS
HT
HP
NGLL
PHHS
PTNL

Cán bộ
Cơ sở vật chất
Cán bộ quản lý

Giáo dục và đào tạo
Giáo viên
Giáo viên bộ môn
Giáo viên chủ nhiệm
Hoạt động giáo dục
Học sinh
Hiệu trưởng
Hiệu phó
Ngoài giờ lên lớp
Phụ huynh học sinh
Phát triển năng lực
vii


TH
THCS
THPT
TPT

Tiểu học
Trung học cơ sở
Trung học phổ thông
Tổng phụ trách

viii


DANH MỤC CÁC BẢNG
LỜI CẢM ƠN..............................................................................................................................i
MỤC LỤC..................................................................................................................................ii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT..........................................................................................vii
DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................................ix
MỞ ĐẦU.....................................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài.....................................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu...............................................................................................................3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu..............................................................................................................4
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu........................................................................................4
5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu..................................................................................................4
6. Câu hỏi nghiên cứu.................................................................................................................4
7. Giả thuyết khoa học................................................................................................................5
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài................................................................................5
9. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................................5
10. Cấu trúc của luận văn............................................................................................................6
Chương 1.....................................................................................................................................7
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ..................................................7
NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƯỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC............................................................................................................7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề..............................................................................................7
1.1.1. Trên thế giới......................................................................................................................7
1.1.2. Trong nước........................................................................................................................8
1.2. Một số khái niệm cơ bản......................................................................................................9
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục.................................................................................................9
* Quản lý.....................................................................................................................................9
* Quản lý giáo dục....................................................................................................................11
1.2.2. Nhà trường và quản lý nhà trường..................................................................................11
* Nhà trường.............................................................................................................................11
* Quản lý nhà trường................................................................................................................12
1.2.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.............................................................................12
1.2.4. Tiếp cận phát triển năng lực học sinh.............................................................................14
1.2.5. Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng lực

học sinh.....................................................................................................................................15
1.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học..................................................15
1.3.1. Đặc điểm học sinh Tiểu học............................................................................................15
- Đặc điểm về mặt cơ thể: Sự phát triển thể chất của HS TH (từ 6 đến 14 tuổi) có những đặc
điểm sau:...................................................................................................................................15
- Hoạt động của HS TH.............................................................................................................16
- Sự phát triển của quá trình nhận thức.....................................................................................16
- Ngôn ngữ và sự phát triển nhận thức của HS TH..................................................................17
- Chú ý và sự phát triển nhận thức của HS TH:........................................................................18
- Trí nhớ và sự phát triển nhận thức của HS TH:......................................................................18
- Ý chí và sự phát triển nhận thức của HS TH:.........................................................................19
- Sự phát triển tình cảm của HS TH..........................................................................................19
- Sự phát triển nhân cách của HS TH:.......................................................................................19
1.3.2. Vị trí, vai trò của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đối với sự phát triển của học
sinh tiểu học..............................................................................................................................19
1.3.3. Các lực lượng tham gia vào hoạt động giáo dục ở trường tiểu học................................20
1.3.4. Nội dung/ Chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học..........22
ix


1.3.5. Phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học
...................................................................................................................................................23
1.3.6. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học...................25
1.4. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trưởng trường Tiểu học...................................................26
1.5. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng lực
học sinh của hiệu trưởng trường tiểu học..................................................................................27
1.5.1. Lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng lực học
sinh............................................................................................................................................27
1.5.2. Tổ chức bộ máy tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển
năng lực học sinh......................................................................................................................28

1.5.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng lực
học sinh.....................................................................................................................................29
1.5.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng
lực học sinh...............................................................................................................................30
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát
triển năng lực học sinh..............................................................................................................30
1.6.1. Yếu tố chủ quan..............................................................................................................30
1.6.2. Yếu tố khách quan...........................................................................................................31
Tiểu kết chương 1.....................................................................................................................33
Chương 2 ..................................................................................................................................34
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO
HƯỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC..................................................................34
HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC XÃ KIM THÁI...........................................................34
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục của xã Kim Thái và huyện Vụ Bản, tỉnh
Nam Định..................................................................................................................................34
2.1.1. Vài nét về tình hình kinh tế - xã hội huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định..............................34
2.1.2. Khái quát tình hình giáo dục và đào tạo huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định......................34
2.1.3. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục của xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh
Nam Định..................................................................................................................................35
2.2. Giới thiệu về trường Tiểu học xã Kim Thái huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định......................36
Bảng 2.1: Sĩ số HS các năm học từ năm 2014 đến 2016..........................................................36
Bảng 2.2: Thực trạng đội ngũ CB, GV, NV các năm học từ 2014 đến 2016...........................37
2.3. Giới thiệu việc tổ chức khảo sát thực trạng.......................................................................37
2.4. Thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng lực
học sinh ở trường tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định...............................38
2.4.1. Nhận thức về tầm quan trọng, vị trí, vai trò của hoạt động giáo dục NGLL theo hướng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh.........................................................................................38
* Nhận thức của CB quản lý (HT, HP, Tổ trưởng chuyên môn) và CB các đoàn thể (Ban chấp
hành Công Đoàn, Ban chấp hành Chi Đoàn Thanh niên, Tổng phụ trách)..............................38
Bảng 2.3: Nhận thức của CB quản lý, CB các đoàn thể về vị trí,.............................................38

vai trò HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS..............................................................38
* Nhận thức của GV..................................................................................................................40
Bảng 2.4: Nhận thức của đội ngũ GV về vị trí,.........................................................................41
vai trò HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS..............................................................41
* Nhận thức của PHHS và HS..................................................................................................42
2.4.2. Thực trạng nội dung/ chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh.........................................................................................42
* Nội dung HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS.......................................................43
+ Mức độ cần thiết....................................................................................................................43
Bảng 2.5: Đánh giá của CB quản lý và GV về mức độ cần thiết..............................................43
x


của các nội dung HĐGD NGLL...............................................................................................43
Bảng 2.6: Đánh giá của CBQL và GV về mức độ kết quả thực hiện.......................................44
các nội dung HĐGD NGLL......................................................................................................44
* Chương trình HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS................................................45
+ Mức độ phù hợp.....................................................................................................................45
Bảng 2.7: Đánh giá của CB quản lý và GV về mức độ phù hợp..............................................45
của chương trình HĐGD NGLL...............................................................................................45
2.4.3. Phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh........................................................................................46
* Về kết quả thực hiện các phương pháp..................................................................................46
Bảng 2.8: Đánh giá của CB quản lý và GV về kết quả thực hiện.............................................47
các phương pháp HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS.............................................47
* Sự phù hợp của hình thức tổ chức HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS................48
Bảng 2.9: Đánh giá của CB quản lý và GV về sự phù hợp của hình thức HĐGD NGLL theo
hướng tiếp cận PTNL HS..........................................................................................................48
2.5. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển
năng lực học sinh......................................................................................................................49

2.5.1 Lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng
lực học sinh...............................................................................................................................49
Bảng 2.10: Bảng đánh giá thực trạng lập kế hoạch HĐGD NGLL..........................................49
theo hướng tiếp cận PTNL HS..................................................................................................49
2.5.2 Tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng lực
học sinh.....................................................................................................................................50
Bảng 2.11: Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng tổ chức.........................................51
HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS..........................................................................51
2.5.3 Chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển
năng lực học sinh......................................................................................................................52
Bảng 2.12: Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng chỉ đạo thực hiện HĐGD NGLL
theo hướng tiếp cận PTNL HS..................................................................................................53
2.5.4 Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận
phát triển năng lực học sinh......................................................................................................54
Bảng 2.13: Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng kiểm tra,.......................................55
đánh giá HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS...........................................................55
2.6. Đánh giá thực trạng............................................................................................................56
- Điểm mạnh..............................................................................................................................56
- Điểm yếu.................................................................................................................................56
- Nguyên nhân...........................................................................................................................58
Tiểu kết chương 2.....................................................................................................................59
Chương 3...................................................................................................................................60
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ .......................................60
LÊN LỚP THEO HƯỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC .....................................60
NGƯỜI HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC XÃ KIM THÁI, ......................................................60
HUYỆN VỤ BẢN, TỈNH NAM ĐỊNH....................................................................................60
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp......................................................................................60
- Đảm bảo tính mục đích, định hướng......................................................................................60
- Đảm bảo sự phù hợp với lứa tuổi HS TH...............................................................................60
- Đảm bảo tính hệ thống/ đồng bộ.............................................................................................60

- Đảm bảo tính kế thừa và phát triển.........................................................................................61
- Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi...........................................................................................61

xi


3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát
triển năng lực người học ở trường tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định......62
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh, nhân viên về
tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng
lực người học............................................................................................................................62
- Mục tiêu:.................................................................................................................................62
- Nội dung.................................................................................................................................63
* Đối với CBQL........................................................................................................................63
* Đối với GV.............................................................................................................................63
* Đối với Liên đội, Đoàn Thanh niên.......................................................................................64
* Đối với PHHS........................................................................................................................64
* Đối với HS.............................................................................................................................64
- Cách thức thực hiện................................................................................................................64
* Đối với CBQL........................................................................................................................64
* Đối với GV.............................................................................................................................65
* Đối với Liên đội, Chi đoàn Thanh niên.................................................................................65
* Đối với PHHS........................................................................................................................66
* Đối với HS.............................................................................................................................66
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................66
3.2.2. Đổi mới lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát
triển năng lực học sinh..............................................................................................................67
- Mục tiêu..................................................................................................................................67
- Nội dung.................................................................................................................................67
- Cách thức thực hiện................................................................................................................68

* Khi xây dựng kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS cần thực hiện theo 7
bước sau:...................................................................................................................................68
* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS của nhà trường.............................68
* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS của Liên đội, Đoàn Thanh niên....69
* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS của tổ trưởng chuyên môn...........69
* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS của GVCN lớp.............................70
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................70
3.2.3. Xây dựng và nâng cao năng lực của bộ máy quản lý trong tổ chức hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh.........................................70
- Mục tiêu..................................................................................................................................71
- Nội dung.................................................................................................................................71
- Cách thức thực hiện................................................................................................................72
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................72
3.2.4. Chỉ đạo đổi mới phương pháp, đa dạng hóa hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp theo hướng phát triển năng lực học sinh.................................................................73
- Mục tiêu..................................................................................................................................73
- Nội dung.................................................................................................................................73
- Cách thức thực hiện................................................................................................................74
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................75
3.2.5. Tăng cường điều kiện phục vụ cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh.........................................................................................75
- Mục tiêu..................................................................................................................................75
- Nội dung.................................................................................................................................76
- Cách thức thực hiện................................................................................................................76
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................76

xii


3.2.6. Phối hợp chặt chẽ các lực lương giáo dục trong quản lý các hoạt động giáo dục ngoài

giờ lên lớp.................................................................................................................................77
- Mục tiêu..................................................................................................................................77
- Nội dung.................................................................................................................................77
- Cách thức thực hiện................................................................................................................77
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................78
3.2.7. Thực hiện kiểm tra - đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng phát
triển năng lực học sinh..............................................................................................................78
- Mục tiêu..................................................................................................................................78
- Nội dung.................................................................................................................................79
- Cách thức thực hiện................................................................................................................79
* Kiểm tra, đánh giá đối với GV chủ nhiệm lớp.......................................................................79
* Kiểm tra, đánh giá HS............................................................................................................80
* Kiểm tra, đánh giá kết quả tổ chức, tham gia của tổ chuyên môn, GV bộ môn....................80
- Điều kiện thực hiện.................................................................................................................81
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp........................................................................................81
Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý đã đề xuất................................................81
3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất...................81
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm....................................................................................................82
3.4.2. Đối tượng và phương pháp khảo nghiệm........................................................................82
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm....................................................................................................82
3.4.4. Các bước khảo nghiệm....................................................................................................82
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm: Qua tổng hợp và xử lý số liệu cho thấy kết quả như sau............83
Bảng 3.1: Tổng hợp tính cần thiết của các biện pháp quản lý..................................................83
HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS..........................................................................83
Biểu đồ 3.1: Tính cần thiết của các biện pháp quản lý đã đề xuất............................................85
Bảng 3.2: Tổng hợp mức độ khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL theo hướng tiếp
cận PTNL HS............................................................................................................................85
Biểu đồ 3.2: Mức độ khả thi của các biện pháp quản lý đã đề xuất..........................................87
Bảng 3.3: Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi.........................................................87
của các biện pháp quản lý đã đề xuất........................................................................................87

của các biện pháp quản lý đã đề xuất........................................................................................88
Tiểu kết chương 3.....................................................................................................................89
1. Kết luận.................................................................................................................................90
2. Khuyến nghị..........................................................................................................................91
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................................93
PHỤ LỤC................................................................................................................................102
Phụ lục 1..................................................................................................................................102
Dành cho CBQL, TTCM, CB Đoàn, TPT, GVCN, GVBM...................................................102
1. Mức độ quan trọng của HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS............................102
2. Mức độ cần thiết của các nội dung của HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL...........103
3. Kết quả thực hiện các nội dung HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trưởng TH
Kim Thái thế nào?...................................................................................................................103
4. Mức độ phù hợp của chương trình HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS phù hợp
với mục tiêu và nội dung HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS thế nào?................103
5. Kết quả thực hiện các phương pháp sử dụng trong HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận
PTNL HS?...............................................................................................................................104
6. Sự phù hợp của hình thức HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS với mục tiêu, nội
dung, chương trình, phương pháp?.........................................................................................104

xiii


7. Thực trạng lập kế hoạch HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trường TH xã
Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định..............................................................................104
8. Thực trạng tổ chức HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trường TH xã Kim
Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định......................................................................................105
9. Thực trạng chỉ đạo thực hiện HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trường TH
xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định?........................................................................105
10. Thực trạng kiểm tra và đánh giá.......................................................................................106
11. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất.......................107

12. Tính khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất..........................107
13. Đồng chí đề xuất những biện pháp gì để có thể nâng cao chất lượng và hiệu quả các
HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trường TH xã Kim Thái:
………………………………………………………….........................................................107
Phụ lục 2: Dành cho PHHS.....................................................................................................109
1. HĐGD NGLL là gì?............................................................................................................109
2. Mức độ quan trọng của HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS.............................109
3. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất.........................110
4. Tính khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất............................110
Phụ lục 3: Dành cho HS..........................................................................................................112
1. HĐGD NGLL là gì?............................................................................................................112
2. Mức độ quan trọng của HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS.............................112
Phụ lục 4:................................................................................................................................113
1. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất.........................113
2. Tính khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã được đề xuất............................113

xiv


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục là cách thức cơ bản để con người và xã hội loài người phát triển.
Phương thức tồn tại cơ bản của con người trong thế giới khách quan là hoạt
động. Hoạt động là con đường hình thành và phát triển nhân cách. HS khi tham
gia vào đời sống học đường, các em đồng thời thực hiện nhiều hoạt động khác
nhau gắn liền với đời sống học đường.
Bước sang thế kỷ XXI, trong bối cảnh toàn cầu hóa với tốc độ phát triển
kinh tế - xã hội hết sức nhanh chóng, với những biến đổi liên tục đặt ra những
yêu cầu mới đối với người lao động, do đó cũng đặt ra những yêu cầu mới cho
sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ và đào tạo nguồn nhân lực. Định hướng quan trọng

trong đổi mới phương pháp giáo dục là phát huy tính tích cực, sáng tạo, phát
triển năng lực hành động và năng lực làm việc của HS.
HĐGD NGLL là một chương trình có mục tiêu, có nội dung góp phần
thực hiện mục tiêu giáo dục con người Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Hoạt động này có vai trò quan
trọng trong việc giáo dục, hình thành và phát triển nhân cách của HS nhất là HS
TH. HĐGD NGLL là con đường gắn lý thuyết với thực hành, gắn giáo dục của
nhà trường với thực tiễn xã hội, HĐGD NGLL là các “giờ học thực hành”, các
giờ học đặc biệt này đòi hỏi HS không chỉ có kiến thức lý luận học trong sách
vở mà phải có vốn hiểu biết thực tế sống động, biết vận dụng vào giải quyết các
tình huống cụ thể.
Tâm lý lứa tuổi TH rất hiếu động, thích khám phá, do vậy các em rất
quan tâm và mong muốn được tham gia vào những hoạt động nhẹ nhàng, sinh
động, vui tươi, phù hợp với sở thích. Việc tham gia vào nhiều dạng HĐGD
NGLL phong phú sẽ tác động tích cực đến nhận thức, tình cảm, niềm tin và
hành vi của HS; tạo cơ hội cho các em được thể hiện, bộc lộ, tự khẳng định bản
thân; được giao lưu, học hỏi bạn bè. Từ đó các em được phát triển kĩ năng sống,
những phẩm chất tích cực như tinh thần đồng đội, khả năng hợp tác, tính kỉ
luật, tinh thần trách nhiệm, tình cảm nhân ái, sự cảm thông, tính mạnh dạn, tự
tin, kiên định, tư duy phê phán, tư duy sáng tạo…
Nghị quyết số 29-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 8 ban chấp hành Trung
1


ương Đảng khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu
công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đã nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ
phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động,
sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của HS; khắc phục lối truyền thụ áp đặt
một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích

tự học, tạo cơ sở để HS tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, PTNL. Chuyển
từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt
động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong dạy và học.”
Thực hiện mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT theo Nghị quyết
số 29-NQ/TW, giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ
chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của HS, nghĩa là
từ chỗ quan tâm đến việc HS học đươc cái gì đến chỗ quan tâm HS vận dụng
được cái gì qua việc học. Để đạt được điều đó, cần phải thực hiện thành công
việc chuyển từ phương pháp dạy học theo lối “truyền thụ một chiều” sang dạy
cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và
phẩm chất.
Cùng với đó, việc đổi mới đánh giá HS TH theo thông tư 30 đã giảm áp
lực về điểm số đối với HS, thay vào đó việc đánh giá là vì sự tiến bộ của HS, coi
trọng việc động viên, khuyến khích tính tích cực và vượt khó trong học tập, rèn
luyện của HS; giúp HS phát huy được hết khả năng của mình; bảo đảm kịp thời,
công bằng, khách quan. Đánh giá toàn diện HS thông qua đánh giá mức độ đạt
chuẩn kiến kiến thức, kĩ năng và một số biểu hiện năng lực, phẩm chất của HS
theo mục tiêu giáo dục TH; kết hợp đánh giá của GV, HS, HS, trong đó đánh giá
GV là quan trọng nhất; đánh giá sự tiến bộ của HS, không so sánh HS này với
HS khác, không tạo áp lực cho HS, GV và PHHS. Coi trọng đánh giá năng lực
và phẩm chất HS.
Mặt khác, với các trường TH hiện nay thì học 2 buổi/ngày là xu thế phát
triển tất yếu của các nhà trường. Đối với các trường TH đang học 2 buổi/ngày, thời
lượng dành cho các HĐGD NGLL khá nhiều song thực tiễn cho thấy có một bộ
phận không nhỏ CB, GV, PHHS và HS nhận thức chưa đúng về tầm quan trọng
2


của HĐGD NGLL trong quá trình giáo dục HS. Cùng với nhiều nguyên nhân khác

dẫn đến công tác quản lý HĐGD NGLL ở trường TH tuy đã có nhiều cố gắng
nhưng vẫn còn gặp rất nhiều những khó khăn. Việc nghiên cứu để đưa ra các biện
pháp quản lý phù hợp để tháo gỡ những khó khăn và nâng cao hiệu quả của
HĐGD NGLL là rất cần thiết và cấp bách.
Trên địa bàn huyện Vụ Bản nói chung và xã Kim Thái nói riêng, việc tổ
chức, triển khai chương trình HĐGD NGLL cho HS ở một số nhà trường nhất là
trường TH vẫn chưa được chú trọng đúng mức, chưa được quan tâm đầy đủ,
khiến cho hiệu quả của HĐGD NGLL còn mờ nhạt. Vấn đề quản lý HĐGD
NGLL gặp nhiều khó khăn, lúng túng; hình thức tổ chức còn đơn điệu, quy trình
và cách thức tổ chức còn hạn chế, chưa phát huy hết vai trò tác dụng của HĐGD
NGLL trong việc hình thành những phẩm chất nhân cách toàn diện của HS.
Thực tế vấn đề quản lý HĐGD NGLL ở huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định nói
chung và ở trường TH xã Kim Thái huyện Vụ Bản nói riêng đặt ra câu hỏi: Cần
quản lý, tổ chức các hoạt động này như thế nào? Nội dung hoạt động là gì? Hình
thức tổ chức hoạt động ra sao?… để đảm bảo vừa thực hiện được mục tiêu giáo
dục TH và mục tiêu của HĐGD NGLL ở trường TH vừa phù hợp với điều kiện
thực tế tại trường TH xã Kim Thái.
Xuất phát từ những yêu cầu cả về mặt lý luận và thực tiễn trên, với tư
cách là GV và là Tổ trưởng tổ chuyên môn, Bí thư chi đoàn, Tổng phụ trách, tôi
băn khoăn về chất lượng hoạt động HĐGD NGLL trong nhà trường theo hướng
tiếp cận PTNL HS và mối quan hệ với công tác quản lý HĐGD NGLL theo
hướng tiếp cận PTNL HS.
Để đi tìm câu trả lời cho các câu hỏi trên, tác giả chọn đề tài nghiên cứu
luận văn thạc sĩ của mình với tiêu đề : “Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp ở trường Tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định theo
hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý HĐGD NGLL ở
trường TH xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định đề xuất một số biện
pháp quản lý HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS nhằm nâng cao hiệu

quả thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho HS TH.
3


3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nghiên cứu đề ra như trên, đề tài sẽ tập trung vào
các nhiệm vụ sau:
3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp theo tiếp cận phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học.
3.2. Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở
trường tiểu học ở tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
theo hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học xã Kim Thái,
huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định và khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã đề xuất.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu: HĐGD NGLL ở trường TH xã Kim Thái,
huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
4.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý HĐGD NGLL của Hiệu
trưởng trường TH xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định theo hướng tiếp
cận PTNL học sinh.
5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
5.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu: Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận,
thực trạng để đề cuất biện pháp về quản lý hoạt hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp theo hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học xã Kim
Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
5.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện ở trường
tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
5.3. Giới hạn khách thể điều tra: điều tra, khảo sát các đối tượng trong
Ban giám hiệu, Giáo viên, Phụ huynh học sinh trường tiểu học xã Kim Thái.

5.4. Chủ thể thực hiện biện pháp quản lý đề xuất: Hiệu trưởng trường tiểu
học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định theo hướng tiếp cận phát triển
năng lực học sinh đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục trong
giai đoạn hiện nay.
6. Câu hỏi nghiên cứu
- Quản lý HĐGD NGLL ở trường TH theo tiếp cận PTNL HS bao gồm
những nội dung gì?
4


- Thực trạng quản lý HĐGD NGLL theo tiếp cận PTNL HS ở trường TH
xã Kim Thái huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định thời gian qua như thế nào? Điểm
mạnh, điểm yếu và nguyên nhân của nó là gì?
- Cần có những biện pháp quản lý HĐGD NGLL như thế nào để đảm bảo
PTNL HS ở trường TH xã Kim Thái huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định.
7. Giả thuyết khoa học
Nếu nghiên cứu đề xuất và áp dụng các biện pháp quản lý HĐGD NGLL
theo tiếp cận các chức năng quản lý cơ bản (Lập kế hoạch; Tổ chức; Chỉ đạo; Kiểm
tra/ Đánh giá) hướng vào việc PTNL cho HS và phù hợp với đặc điểm lứa tuổi HS
TH, phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trường sẽ đảm bảo chất lượng và hiệu
quả các HĐGD NGLL, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho HS ở
trường TH xã Kim Thái huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định.
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Ý nghĩa lý luận: Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý HĐGD NGLL
theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trường TH.
Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng cho công tác
quản lý hoạt động HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL HS ở trường TH xã
Kim Thái nói riêng cũng như ở các trường TH trong huyện Vụ Bản và ở tỉnh
Nam Định có cùng điều kiện.
9. Phương pháp nghiên cứu

9.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận:
Phương pháp này được sử dụng nhằm phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa và
khái quát hóa các vấn đề về lý luận quản lý giáo dục từ các văn bản, tài liệu khoa
học, Nghị quyết của đảng, chính phủ, Bộ GD&ĐT, sở GD&ĐT về quản lý HĐGD
và HĐGD NGLL.
9.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp quan sát: Quan sát HĐGD, HĐGD NGLL của GV và HS
trường TH thuộc địa bàn nghiên cứu.
- Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn trực tiếp Hiệu trưởng, CBQL, GV
nhà trường nhằm tìm hiểu kỹ thực trạng HĐGD NGLL, quản lý HĐGD NGLL
và đánh giá kết quả đạt được, xác định nguyên nhân của vấn đề.
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Phiếu trưng cầu gồm các câu hỏi
5


đóng/mở để đánh giá thực trạng HĐGD NGLL và quản lý HĐGD NGLL theo
hướng tiếp cận PTNL HS tại trường TH xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam
Định. Đối tượng khảo sát sẽ là GV, PHHS, CBQL nhà trường. Mục đích chủ yếu
là thu thập các số liệu nhằm xác định thực trạng quản lý HĐGD và HĐGD NGLL,
phân tích các nguyên nhân thành công, hạn chế thực trạng này.
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: sản phẩm HĐGD NGLL
của GV, HS.
- Dùng thống kê toán học để xử lý các kết quả nghiên cứu.
9.3. Nhóm phương pháp nghiên cứu bổ trợ
10. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ
lục, luận văn dự kiến được trình bày theo 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
theo hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo

hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh tại trường tiểu học xã Kim Thái,
huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo
hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh tại trường tiểu học xã Kim Thái,
huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.

6


Chương 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƯỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN NĂNG
LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới

Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (Educational activities outside class)
trong những năm gần đây được nhiều nhà nghiên cứu về giáo dục nhấn mạnh ý
nghĩa và tầm quan trọng trong phát triển giáo dục toàn diện nhân cách cho HS.
Theo WHO (Tổ chức Y tế Thế giới) kỹ năng sống (Life skills) là khả
năng thể hiện và thực hiện năng lực tâm lý xã hội hay nói rõ hơn: “Năng lực tâm
lý xã hội là khả năng ứng phó một cách có hiệu quả với những yêu cầu và thách
thức của cuộc sống. Đó cũng là khả năng của một cá nhân để duy trì một trạng
thái khỏe mạnh về mặt tinh thần, biểu hiện qua các hành vi phù hợp và tích cực
trong tương tác với người khác, với nền văn hóa và môi trường xung quanh.
Năng lực tâm lý xã hội có vai trò quan trọng trong việc phát huy sức khỏe theo
nghĩa rộng về thể chất, tinh thần và xã hội. Kỹ năng sống là khả năng thể hiện,
thực thi năng lực tâm lý xã hội này. Đó là năng lực tâm lý xã hội để đáp ứng và
đối phó với những yêu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày”.
Theo quan niệm của Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên

Hiệp Quốc (UNESCO): Kỹ năng sống là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ
các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày.
Nhiều học giả, nhà nghiên cứu trên thế giới có quan điểm tương đồng với
quan niệm của WHO cho rằng kỹ năng sống là những kỹ năng tâm lý xã hội liên
quan đến những tri thức, những giá trị và thái độ, được thể hiện bằng những
hành vi giúp cá nhân giải quyết có hiệu quả các yêu cầu, các thách thức đặt ra
trong cuộc sống và thích nghi với cuộc sống.
Tại nhiều nước phương Tây, thanh thiếu niên đã được học những kỹ
năng sống về những tình huống sẽ xảy ra trong cuộc sống, cách đối diện và
đương đầu với những khó khăn, và cách vượt qua những khó khăn đó cũng như
cách tránh những mâu thuẫn, xung đột, bạo lực giữa người và người. Tại Hàn
Quốc, HS TH được học cách đối phó thích ứng với các tai nạn như cháy, động
đất, thiên tai... tại Trung tâm điều hành tình trạng khẩn cấp Seoul.
7


Tiếp cận năng lực trong giáo dục (CBE – Competency based
education) xuất hiện tại Hoa Kỳ trong những năm 1970 gắn với một trào
lưu giáo dục chủ trương xác định mục tiêu giáo dục bằng cách mô tả cụ thể
để có thể đo lường được những kiến thức, kỹ năng và thái độ mà HS cần
phải đạt được sau khi kết thúc khóa học.
Tiếp cận năng lực trong giáo dục tập trung vào năng lực hành động,
nhắm tới những gì người học dự kiến phải làm được hơn là nhắm tới những
gì họ cần phải học được. Hay là một chiến lược giảng dạy, trong đó quá
trình học tập dựa trên năng lực thực hiện (performance based learning).
Người học chứng minh mức độ nắm kiến thức của mình thông qua khả
năng thực hiện những hành động cụ thể.
Theo Văn phòng Giáo dục Hoa Kỳ (U.S Office of Education), “Giáo
dục người học dựa trên năng lực thực hiện dẫn họ đến việc làm chủ được
những kỹ năng cơ bản và kỹ năng sống cần thiếu của cá nhân và hòa nhập

tốt vào hoạt động lao động ngoài xã hội” (xem Savage, 1993).
1.1.2. Trong nước

Thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước về cải cách giáo dục,
nhiều chính sách, chỉ thị, nghị quyết được ban hành, cụ thể hóa bằng các văn
bản hướng dẫn, quy định, quy chế của Bộ GD&ĐT, nhiều nghiên cứu đã tập
trung xoay quanh việc làm rõ khái niệm HĐGD NGLL và cách thức tổ chức
nhằm thực hiện tốt hoạt động này.
Hiện nay trong nhiều lĩnh vực giáo dục, các nhà nghiên cứu đang quan
tâm tới vấn đề phát triển giáo dục theo hướng tiếp cận năng lực. Với xu hướng
này, các nhà nghiên cứ đã hướng chương trình giáo dục tập trung vào năng lực
của người học phù hợp với xu thế phát triển của giáo dục trên thế giới. Việc giáo
dục theo hướng PTNL là xuất phát từ người học chứ không phải từ người dạy.
Mọi nhu cầu, hứng thú, lợi ích, khả năng của người học đều được tính đến trong
quá trình giáo dục nhất là giáo dục NGLL.
Nhiều nhà khoa học như Nguyễn Hữu Hợp và Nguyễn Dục Quang, trong
nghiên cứu “Công tác giáo dục NGLL ở trường TH”; Đặng Vũ Hoạt trong “HĐGD
NGLL ở trường TH” đã góp phần chỉ rõ mục tiêu, cấu trúc thiết kế, phương pháp
và hình thức tổ chức cũng như cách đánh giá kết quả HĐGD NGLL.
8


Bộ GD&ĐT cũng ấn hành nhiều tài liệu về HĐGD NGLL như “Tài liệu
bồi dưỡng cho GV TH chu kỳ III từ 2003 – 2007; NXB Giáo dục, 2005”; “Thực
hành tổ chức các HĐGD NGLL; Dự án Phát triển GV TH, 2005”...
Tác giả Hà Nhật Thăng, Đỗ Trọng Văn, Lê Thanh Sử... cũng đã có nhiều
nghiên cứu về HĐGD NGLL ở các trường phổ thông. Nhiều luận văn chuyên
ngành Quản lý giáo dục đã nghiên cứu về đề tài quản lý HĐGD NGLL.
Tại Hội thảo khoa học về “Quản lý dạy học chuyển từ tiếp cận nội dung
sang tiếp cận năng lực, vấn đề và giải pháp” diễn ra vào tháng 2 năm 2016 tại

Hà Nội, các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý giáo dục cho rằng, cần phải
chú trọng PTNL của người học, nhất là tư duy sáng tạo, vận dụng giải quyết
những vấn đề trong cuộc sống.
Việc dạy học theo hướng tiếp cận năng lực nói chung hay giáo dục các
hoạt động NGLL cho HS được xem là một chìa khóa để đổi mới giáo dục. Và để
thực hiện, đổi mới HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL cần phải xác định
chính xác ngưỡng nhận thức năng lực phù hợp của HS. Việc nghiên cứu thực
trạng quản lý HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL và đề xuất các biện pháp
quản lý HĐGD NGLL theo hướng tiếp cận PTNL đang là vấn đề cấp thiết của
nhà trường, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục
* Quản lý

Quản lý là hoạt động mang tính xã hội, khoa học, nghệ thuật của chủ thể
quản lý tác động lên đối tượng quản lý, khách thể quản lý một cách hợp quy
luật, qua thực hiện các chức năng quản lý (lập kế hoạch, tổ chức, điều khiển,
kiểm tra). Sự phát triển của xã hội loài người không thể tách rời hoạt động quản
lý. Có tổ chức, có tập thể thì tất yếu phải có quản lý. Trong tất cả các lĩnh vực
của đời sống xã hội con người muốn tồn tại và phát triển đều cần có sự nỗ lực
của cá nhân, của một tổ chức với nhiều mối quan hệ đan xen và đều phải thừa
nhận và chấp nhận một sự quản lý nào đó.
C. Mác nói: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào
tiến hành trên quy mô tương đối lớn, thì ít nhiều cũng cần đến sự chỉ đạo để điều
hòa những hoạt động cá nhân và thực hiện chức năng chung phát sinh từ sự vận
9