bai 6 co ban 10

Ngày soạn : 22/9/2007 Ngày giảng: 24/9/2007
Tiết 6 Bài 6 : Hệ quả chuyển động
xung quanh mặt trời của trái đất
A) Phần chuẩn bị
I) Mục tiêu bài học
1) Về kiến thức
Sau bài học HS cần
Giải thích đợc các hệ quả chuyển động của trái đất xung quanh mặt trời: chuyển
động biểu kiến hàng năm của mặt trời; các mùa, ngày đêm dài ngắn tuỳ theo mùa
2) Về kĩ năng
Dựa vào các hình vẽ trong SGK để:
- Xác định đờng chuyển động biểu kiến của mặt trời trtong một năm
- Xác định góc chiếu sáng của tia mặt trời trong các ngày: 21/ 3, 22/6, 23/9 ,
22/12 lúc 12h tra để rút ra kết luận: Trục trái đất nghiêng và không đổi phơng
trong khi chuyển động xung quanh mặt trời dẫn tới sự thay đổi góc chiếu sáng
tại mọi điểm ttrên bề mặt trái đất dẫn tới hiện tợng mùa và ngày đêm dài ngắn
theo mùa
3) Về thái độ hành vi
Nhận thức đúng các hiện tợng tự nhiên
II) Chuẩn bị
1) Thầy : - Giáo án , SGK
- Phóng to các hình vẽ trong sgk
- Mô hình trái đất mặt trời
2) Trò: - Học bài cũ , chuẩn bị bài mới
B) Phần thể hiện
I) Kiểm tra bài cũ 5
1) Câu hỏi. Giờ múi là gì? Đờng chuyển ngày quốc tế là gì?
2) Đáp án
+ Giờ múi : là giờ thống nhất trong từng múi lấy theo giờ của kinh tuyến giữa của
múi đó
+ Đờng chuyển ngày quốc tế: là kinh tuyến 180

II) Dạy bài mới 2
Chúng ta đã đợc nghe câu ca dao Đêm tháng năm cha nằm đã sáng
Ngày tháng mời cha cời đã tối
Tại sao lại có hiện tợng tự nhiên đó?
Hoạt động của thầy và trò
TG
Nội dung chính
Chuyển dộng biểu kiến là cđ nhìn thấy
nhng k có thực của mặt trời
Quan sát H6.1:
? Những nào trên trái đất có hiện t-
ợng mặt trời lên thiên đỉnh?
? Hiện tợng đó diễn ra theo trình tự
10
I) Chuyển động biểu kiến hàng năm
của mặt trời
ntn?
Từ chí tuyến nam đến chí tuyến bắc
22/12: chí tuyến nam
21/3: xích đạo
22/6: ct bắc
23/9: xích đạo
? Khu vực nào trên tđ mỗi năm mt len
thiên đỉnh 1 lần, khu vực nào 2 lần?
Một lần ở ct bắc , nam. 2 lần giũa 2
khu chí tuyến
? Tại sao có hiện tợng trên có phải do
mt chuyển động k?
Do tđ chuyển động xq mặt trời trục tđ
luôn nghiêng so với mặt phẳng quỹ đạo

1 qóc 66 33và k đổi phơng chuyển
động
Nhiệt độ ở một nơi tại bề mặt tđ phụ
thuộc vào độ lớn qóc nhập xạ
? Lúc mặt trời mới mọc ( qóc nhập xạ
nhỏ) nhiệt độ bề mặt tđ ntn? vào giữa
tra nhiệt độ ra sao?
Qóc nhập xạ nhỏ nhịêt độ thấp , lớn
nhiệt độ cao. Mọi địa điểm trên bề mặt
tđ khi ở các vị trí khác nhau sẽ nhận đ-
ợc lợng nhiệt khác nhau từ đó sinh ra
các mùa trong năm
21/3 23/9 BCB ngả về phía mặt trời
nên diện tích đợc chiếu sáng nhiều hơn
13
12
Mặt trời chuyển động giữa 2 chí tuyến
bắc và nam
Mặt trời len thiên đỉnh lần lợt xuất hiện
từ chí tuyến nam
II) Các mùa trong năm
Mùa là khoảng thời gian trong một năm
có những đặc điển riêng về thời tiết và khí
hậu
Mùa ở 2 bán cầu trái ngợc nhau về thời
gian
+ Chia 2 mùa nóng, lạnh
Sau 21/3 đến 23/9 ở BCB có mùa nóng,
BCN có mùa lạnh
Sau 23/9 đến 21/3 BCB có mùa lạnh ,

BCN có mùa nóng
+ Chia 4 mùa theo dơng lịch tại BCB
21/3 đến22/6: mùa xuân
22/6 đến 23/9: mùa hạ
23/9 đến 22/12: mùa thu
22/12 đến21/3 : mùa đông
III) Ngày đêm dài ngắn theo mùa, vĩ độ
1) Ngày đêm dài ngắn theo mùa
Từ 21/3 đến 23/9 BCB ngày dài hơn
đêm( BCN ngợc lại )
Ngày 22/6 có ngày dài nhất và đêm ngắn
nhất
Từ 23/9 đến 21/3 BCB có ngày ngắn hơn
đêm ( BCN ngợc lại)
Ngày 22/12 có ngày ngắn nhất vàđêm dài
Ngày 21/3 23/9 mặt trời chiếu thẳng
góc xuống xđ lúc 12h ttra diện tích đợc
chiếu sáng ở 2 bắn cầu cân đối nhau
nên ngày bằng đêm ở mọi nơi trên tđ
nhất
Hai ngày 21/3 và 23/9 ngày bằng đêm ở
mọi nơi trên tđ
2) Ngày đêm dài ngắn theo vĩ độ
Tại xđ luôn có ngày bằng đêm
Càng xa xđ độ chênh lệch ngày đêm càng
lớn
Từ vòng cực đến cực có hiện tợng ngày
đêm dài súôt 24h
Cang gần cực số ngày đêm đó càng tăng,
tại cực có 6 tháng ngày ,6 tháng đêm

III) H ớng dẫn học và làm bài ở nhà 3
Làm bài tập SGK 24
Chuẩn bị trớc bài mới
IV) Phần bổ sung sau bài dạy