Giáo án Ngữ văn 12: Mấy ý nghĩ về thơ

Ngµy so¹n: 9/9/2008 TiÕt 11
Ngµy d¹y: 12/9/2008 §äc v¨n

§äc thªm
MÊy ý nghÜ vỊ th¬ (Ngun §×nh Thi)
§«-xt«i-Ðp-xki (X. Xvai-g¬)


A. Mơc tiªu bµi häc: Gióp HS thÊy ®ỵc:
- Quan niƯm vỊ th¬ cđa Ngun §×nh Thi.
- NÐt tµi hoa cđa Ngun §×nh Thi trong nghƯ tht lËp ln ®a dÉn chøng sư dơng tõ
ng÷, h×nh ¶nh.
- C¸ch viÕt mét bµi v¨n nghÞ ln vỊ ch©n dung v¨n häc, th©n thÕ, sù nghiƯp v¨n häc, vÞ
trÝ ®ãng gãp cđa nhµ v¨n.
- T tëng tiÕn bé, phong c¸ch nghÞln bËc thÇy cđa Xvai-g¬, vµ nh÷ng nÐt chÝnh trong
cc ®êi t¸c gi¶.
- §«i nÐt vỊ tiĨu sư cđa §«-xt«i-Ðp-xki
B. Ph¬ng tiƯn thùc hiƯn
- S¸ch GK, s¸ch GV
- Gi¸o ¸n lªn líp c¸ nh©n
C. C¸ch thøc tiÕn hµnh
Gi¸o viªn tỉ chøc giê d¹y theo c¸ch kÕt hỵp c¸c ph¬ng ph¸p: híng dÉn häc sinh trao
®ỉi th¶o ln, tr¶ lêi c¸c c©u hái.
D. Bµi míi:
I. ỉn ®Þnh líp:
II. KiĨm tra bµi cò:
C©u hái: Lµm thÕ nµo ®Ĩ gi÷ g×n ®ỵc sù trong s¸ng cđa tiÕng ViƯt?
III. Bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t

GV nói thêm về :vấn đề quan điểm

của văn nghệ sĩ thời kháng chiến (Đơi
mắt, Nhận đường, Đề cương văn hóa)

3 đối tượng HS trả lời câu 1 sgk?
GV:hướng dẫn!(bài thơ Đất nước)
A. Mấy ý nghĩ về thơ
I.Tìm hiểu chung:
-SGK
II.Đọc-Hiểu văn bản
1. Đọc văn bản:
2.Tìm hiểu văn bản:
Câu 1
- Luận đề: đặc trưng cơ bản nhất của thơ
là biểu hiện tâm hồn con người
 giới thiệu luận đề bằng thao tác lập
luận vấn đáp (nêu câu hỏi):Đầu mối của
3 đối tượng HS trả lời câu 2 sgk?
GV: hướng dẫn!
3 đối tượng HS trả lời câu 3 sgk?
GV: hướng dẫn!
3 đối tượng HS trả lời câu 4sgk?
GV: hướng dẫn!(liên hệ lập luận trong bài
văn học sinh)
thơ có lẽ ta đi tìm bên trong tâm hồn con
người chăng?Rung động thơ…mọi sợi dây
của tâm hồn rung lên..
Câu 2
- Luận điểm: những yếu tố đặc trưng của
thơ: hình ảnh,tư tưởng,cảm xúc,cái thực
+ thơ muốn lay động những chiều sâu tâm

hồn,đem cảm xúc mà đi thẳng vào sự suy
nghĩ(…)cảm xúc là phần thịt xương hơn
cả của đời sống tâm hồn(…) Hình ảnh
thực nảy lên trong tâm hồn khi ta sống
trong một cảnh huống hoặc trạng thái nào
đó
Câu 3
Luận điểm:ngơn ngữ thơ
- So sánh với ngơn ngữ truyện,kí,kịch:cái
kì diệu của tiếng nói trong thơ,có lẽ chăng
ta tìm nó trong nhịp điệu…một thứ nhịp
điệu bên trong,một thứ nhịp điệu của hình
ảnh,tình ý nói chung là của tâm
hồn(…)Khơng có vấn đề thơ tự do,thơ có
vần và thơ khơng có vần(…)thơ thực và
thơ giả,thơ hay và thơ khơng hay,thơ và
khơng thơ(…)dùng bất cứ hình thức
nào,miễn là thơ diễn tả được đúng tâm
hồn con người
Câu 4.
Nét tài hoa của NĐT trong nghệ thuật lập
luận
-phần mở đầu: nêu phản đề(những ý kiến
trái ngược)
-lí lẽ: hình ảnh-dẫn chứng cụ thể:thơ là
tiếng nói đầu tiên,tiếng nói thứ nhất của
tâm hồn khi đụng chạm với cuộc sống.Tóe
lên những nơi giao nhau với ngoại
vật,trước hết là những cảm xúc(..)mỗi chữ
như một ngọn nến đang cháy,những ngọn

nến ấy xếp bên nhau thành một vùng sáng
chung
3 đối tượng HS trả lời câu 5sgk?
GV: hướng dẫn!
Đọc tiểu dẫn?
GV: Chân dung văn học,truyện danh
nhân


3 đối tượng HS trả lời câu 1 sgk?
GV:hướng dẫn!
HS: Tìm hiểu và đọc các luận cứ!!
3 đối tượng HS trả lời câu 2 sgk?
GV: hướng dẫn!
Câu 5:
-Ý nghĩa ngày nay: thời sự,khoa họcvề
vấn đề thi ca, sáng tạo thơ ca
B. Đơ-xtoi-ép-xki
I.Tìm hiểu chung:
-SGK
II.Đọc-Hiểu văn bản
1.Đọc văn bản:
2.Tìm hiểu văn bản:
Câu 1
a.Hai thời điểm đối lập trong cuộc sống
của Đơ-xtoi-ép-xki
+Thời điểm thú nhất: kiếp sống của một
kẻ lưu vong (tờ séc cuối cùng ,hiệu cầm
đồ, phòng làm việc, cơn động kinh, tiền
nợ thời điểm của sự tuyệt vọng lớn nhất

+ Thời điểm thú hai: trở về tổ quốc một
giây hạnh phúc tuyệt đỉnh,cái chết sứ
mệnh đã hồn thành
b. Những mâu thuẫn trong thiên tài Đơ-
xtoi-ép-xki
+ Những tình cảm mãnh liệt trong cơ thể
yếu đuối của con bệnh thần kinh
+ Số phận vùi dập thiên tài nhưng thiên
tài tự cứu vãn bằng lao động và đốt cháy
trong lao động-vinh quang tột đỉnh cũa
Đốt cũng vẫn gắn với đau khổ
+ Người bị lưu đày biệt xứ-đau khổ một
mình-sứ giả của xứ sở mình
Câu 2
- Cấu trúc tương phản
+ trong câu :nước Nga tiếng gọi vĩnh cửu
của nie2m tuyệt vọng...lao động là sự giải
thốt và là nỗi thống khổ của ơng
+ trong từng đoạn : sự dằn vặt của cuộc
sống hàng ngày với những tác phẩm đồ
sộ..
những chi tiết hèn mọn đời thường-
những hình ảnh cao cả khác thường của
khát khao sáng tạo của thiên tài
3 đối tượng HS trả lời câu 3 sgk?
GV: hướng dẫn!
3 đối tượng HS trả lời câu 4sgk?
GV: hướng dẫn!(liên hệ lập luận trong
bài văn học sinh)
Câu 3

Biện pháp so sánh ẩn dụ
+ tác phẩm…là rượu ngọt,đếm các ngày
như trước đây đếm cái cọc của trại giam-
quả đã được cứu thốt vỏ khơ rụng xuống
Câu 4
Biện pháp tơ đậm chân dung văn học:
gắn hình tượng con người trên khung
cảnh rộng lớn
IV. DỈn dß: Häc bµi cò
§äc vµ so¹n tríc “nghÞ ln vỊ mét hiƯn tỵng ®êi sèng”
rót kinh nghiƯm