Giải pháp tăng cường công tác quản lý chi phí trong hoạt động xây dựng của công ty trường thành, bộ tư lệnh biên phòng, áp dụng cho công trình đồn biên phòng mường mìn, tỉnh thanh hóa

L IC M

N

Tác gi xin trân tr ng c m n các th y cô Tr
cán b , gi ng viên khoa Công trình, phòng ào t o

ng

i h c Th y l i, các

i h c và Sau đ i h c đã

giúp đ và t o đi u ki n cho tác gi hoàn thành b n lu n v n này.
gi xin trân tr ng c m n th y giáo h
Hoan đã t n tình h

c bi t tác

ng d n - PGS.TS. Nguy n Tr ng

ng d n tác gi hoàn thành lu n v n.

Tác gi c ng xin trân tr ng c m n đ n Công ty TNHH MTV Tr

ng

Thành, BTL Biên phòng đã quan tâm t o đi u ki n thu n l i giúp đ tác gi
trong vi c thu th p thông tin, tài li u trong quá trình th c hi n lu n v n.
Còn nh ng h n ch v ki n th c, th i gian, kinh nghi m và các tài li u
tham kh o nên trong quá trình th c hi n lu n v n khó tránh kh i m t s thi u

sót. Vì v y, tác gi r t mong nh n đ
th y, cô đ lu n v n này đ

c nh ng ý ki n góp ý, ch b o c a các

c hoàn thi n h n.

M t l n n a tác gi xin c m n th y cô, gia đình, b n bè, đ ng nghi p đã
th

ng xuyên chia s khó kh n và đ ng viên tác gi trong su t quá trình h c

t p và nghiên c u đ có th hoàn thành lu n v n này.
Hà N i, ngày ...tháng ... n m 2016
H c viên cao h c

ng Trung


L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan toàn b Lu n v n này là công trình nghiên c u c a
riêng tôi. Các thông tin, tài li u trích d n trong lu n v n đã đ
g c. K t qu nêu trong lu n v n là trung th c và ch a t ng đ
trong b t k công trình nào tr

c ghi rõ ngu n
c ai công b

c đây.
Hà N i, ngày ...tháng ... n m 2016

H c viên cao h c

ng Trung


M CL C
CH

NG 1: T NG QUAN V CÔNG TÁC QU N LÝ CHI PHÍ S N

XU T TRONG DOANH NGHI P XÂY D NG ......................................... 4
1.1. M t s khái ni m liên quan đ n ho t đ ng xây d ng .................................. 4
1.2. Khái quát chung v tình hình xây d ng

n

c ta ...................................... 5

1.3. T ng quan v thi công xây d ng công trình ............................................... 9
1.3.1. Nh ng đ c đi m chung c a công trình xây d ng ................................. 9
1.3.2. Các ho t đ ng trong quá trình thi công công trình ............................. 11
1.4. T ng quan chi phí s n xu t và qu n l chi phí s n xu t trong thi công xây
d ng.................................................................................................................. 12
1.4.1. Khái ni m v doanh nghi p xây d ng ................................................ 12
1.4.2. Chi phí s n xu t trong doanh nghi p xây d ng .................................. 13
1.4.3. Phân lo i chi phí s n xu t trong doanh nghi p xây d ng................... 13
1.4.4. Qu n lý chi phí s n xu t ..................................................................... 17
1.5. Nh ng công trình nghiên c u có liên quan đ n đ tài ............................. 18
K T LU N CH
CH

NG 2: C

NG 1 .............................................................................. 19
S

KHOA H C V QU N LÝ CHI PHÍ S N XU T

TRONG THI CÔNG XÂY D NG CÔNG TRÌNH ................................... 20
2.1. Các quy đ nh hi n hành v qu n lý chi phí trong ho t đ ng xây d ng. . 20
2.1.1. H th ng v n b n Lu t trong ho t đ ng xây d ng. ............................ 20
2.1.2. H th ng v n b n d

i Lu t trong ho t đ ng xây d ng .................... 21

2.2. S c n thi t c a qu n lý chi phí s n xu t trong doanh nghi p xây d ng. 22
2.3. Qu n lý chi phí s n xu t trong ho t đ ng xây d ng ................................. 25
2.3.1. N i dung v chi phí s n xu t c a doanh nghi p xây d ng................. 25
2.3.2. N i dung qu n lý chi phí s n xu t ...................................................... 27
2.4. Ph

ng pháp tính chi phí xây d ng công trình t i doanh nghi p xây d ng

.......................................................................................................................... 29


M t s chi phí khác n u ch a có quy đ nh ho c ch a tính đ

c ngay thì đ

c

t m tính đ a vào d toán công trình đ d trù kinh phí. ................................. 31
2.5. Ph

ng pháp qu n lý chi phí xây d ng công trình trong quá trình thi

công c a doanh nghi p xây d ng ................................................................. 31
2.6. Giá thành s n ph m xây d ng. .................................................................. 35
2.6.1. Khái ni m giá thành s n ph m xây l p............................................... 35
2.6.2. Các lo i giá thành s n ph m xây l p .................................................. 35
2.7. M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m xây l p ............ 36
2.8. Các y u t

nh h

ng đ n chi phí s n xu t c a doanh nghi p xây d ng . 37

2.8.1. Nh ng nhân t khách quan. ................................................................ 38
2.8.2. Nh ng nhân t ch quan bên trong doanh nghi p. ............................ 40
2.9. Nh ng bi n pháp qu n lý chi phí s n xu t trong ho t đ ng xây d ng ..... 41
2.9.1. Qu n lý s d ng v t t , nguyên v t li u ............................................. 41
2.9.2 Qu n lý s d ng thi t b ...................................................................... 43
2.9.3. Qu n lý và s d ng lao đ ng .............................................................. 48
2.9.4. Qu n lý ti n đ ................................................................................... 49
2.9.5 Nâng cao n ng l c b máy qu n lý doanh nghi p xây d ng .............. 49
2.9.6. Công c th c hi n công tác qu n lý chi phí ....................................... 50
K T LU N CH
CH

NG 2 .............................................................................. 52

NG 3: TH C TR NG VÀ GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU N

LÝ CHI PHÍ S N XU T TRONG HO T
CÔNG TY TR
CÔNG TRÌNH

NG XÂY D NG C A

NG THÀNH, BTL BIÊN PHÒNG, ÁP D NG CHO
N BIÊN PHÒNG M

NG MÌN, T NH THANH

HÓA................................................................................................................. 53
3.1. Gi i thi u khái quát v Công ty Tr

ng Thành, BTL Biên phòng. ............ 53

3.1.1. S hình thành và phát tri n c a Công ty TNHH M t thành viên
Tr

ng Thành. .............................................................................................. 53


3.1.2. Ngành ngh kinh doanh c a Công ty Tr

ng Thành ......................... 54

3.1.3. C c u t ch c b máy c a Công ty Tr

ng Thành .......................... 56

3.1.4. Ch c n ng nhi m v c a t ng b ph n. ............................................. 57
3.2. Tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty TNHH MTV
Tr

ng Thành/BTL Biên phòng giai đo n 2011 – 2013. ................................ 67

3.2.1. Tình hình lao đ ng t i Công ty ........................................................... 67
3.2.3. Tình hình ki m tra ch t l

ng s n ph m, d ch v .............................. 71

3.2.4. Tình hình ho t đ ng Marketing .......................................................... 72
3.2.5. Thông tin chung v tình hình tài chính............................................... 73
3.3. Phân tích th c tr ng qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong ho t đ ng
xây d ng công trình c a Công ty TNHH MTV Tr

ng Thành/BTL Biên

phòng giai đo n 2011-2013. ............................................................................ 74
3.3.1 Th c tr ng v qu n lý chi phí s n xu t ............................................... 74
3.4. ánh giá th c tr ng công tác qu n lý chi phí s n xu t c a Công ty TNHH
MTV Tr

ng Thành/BTL Biên phòng ............................................................ 77

3.4.1 Nh ng k t qu đ t đ

c ...................................................................... 77

3.4.2. Nh ng t n t i trong công tác qu n lý chi phí s n xu t và nguyên nhân ....... 78
3.5.

nh h

ng phát tri n ho t đ ng xây d ng c a Công ty Tr

ng

Thành/BTL Biên phòng trong nh ng n m t i. ................................................ 80
3.5.1. Quan đi m phát tri n c a công ty ....................................................... 80
3.5.2. M c tiêu t ng quát c a ho t đ ng kinh doanh ................................... 80
3.5.3. M c tiêu c th c a t ng giai đo n .................................................... 82
3.5.4.

nh h

3.6. Các nhân t

ng k ho ch ho t đ ng trong th i gian t i .......................... 84
nh h

ng đ n qu n lý chi phí s n xu t trong ho t đ ng xây

d ng công trình c a Công ty Tr

ng Thành, BTL Biên phòng. ..................... 85

3.6.1. Nhân t khách quan ............................................................................ 85
3.6.2. Nhân t ch quan ................................................................................ 87


3.7. Gi i thi u v công trình xây d ng đ n Biên phòng M

ng Mìn, t nh

Thanh Hóa. ....................................................................................................... 88
3.7.1. Gi i thi u chung v d án .................................................................. 88
3.7.2. Quy mô, di n tích các h ng m c công trình. ...................................... 89
3.8.

xu t m t s gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý chi phí trong ho t

đ ng xây d ng công trình c a Công ty TNHH MTV Tr

ng Thành/BTL Biên

phòng. ............................................................................................................... 90
3.8.1. Gi i pháp t ng c

ng qu n lý và s d ng lao đ ng ........................... 90

3.8.2. Gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý, s d ng v t li u xây d ng trên

công tr

ng. .................................................................................................. 94

3.8.3. Gi i pháp t ng c
tr

ng s d ng h p lý thi t b xây d ng trên công

ng............................................................................................................ 99

3.8.4. Gi i pháp hoàn thi n b máy qu n lý ............................................... 102
3.8.5. Gi i pháp t i u công tác t ch c v n chuy n cung c p v t li u xây
d ng cho công trình .................................................................................... 105
K T LU N CH

NG 3 ............................................................................ 114

K T LU N & KI N NGH ........................................................................ 115
DANH M C CÁC TÀI LI U THAM KH O


DANH M C T
VT

:

VI T T T
n v tính.

TSC

: Tài s n c đ nh

CPC

: Chi phí c đ nh.

NVL

: Nguyên v t li u

BHXH

: B o hi m xã h i

BHYT

: B o hi m y t

KPC

: Kinh phí công đoàn

TNHH MTV

: Trách nhi m h u h n m t thành viên

BQP

: B Qu c phòng

BTL

: B T l nh

BCH B BP

: B Ch huy B đ i Biên phòng

KH-KT

: Khoa h c k thu t.

SXKD

: S n xu t kinh doanh

DN

: Doanh nghi p

QLDN

: Qu n lý doanh nghi p

KT-XH

: Kinh t - xã h i

QP-AN

: Qu c phòng - An ninh

CNCT

: Ch hi m công trình


DANH M C B NG
B ng 3.1. C c u và tình hình lao đ ng t i Công ty TNHH MTV Tr ng Thành.. 68
B ng 3.2. Máy móc thi t b chính c a Công ty Tr

ng Thành ....................... 69

B ng 3.3 Tình hình tài chính và k t qu ho t đ ng SXKD c a Công ty......... 74
B ng 3.4 B ng phân lo i chi phí theo y u t ................................................... 75
B ng 3.5: Ch tiêu ho t đ ng giai đo n 2013-2015 (

n v : tri u đ ng) ........ 83

B ng 3.6. Qui mô di n tích các h ng m c công trình t i
B ng 3.7. Qui mô Tr m ki m soát biên phòng B n Yên thu c

n........................ 89
n M ng Mìn 90

B ng 3.8. Danh sách lao đ ng d ki n th c hi n công trình

nM

B ng 3.9. Chi phí nhân công th c hi n công trình

ng Mìn .............. 93

B ng 3.10. Thông tin ph
B ng 3.11.

nM

ng Mìn......93

ng án v n chuy n cát vàng ................................. 106

n giá v n chuy n t đi m c p v công trình đ/m3/km ............ 106

B ng 3.12. C ly v n chuy n t đi m c p đ n các công trình ...................... 107
B ng 3.13. T ng kh i l

ng đi và đ n, giá c

c v n chuy n cát vàng......... 107


DANH M C HÌNH
Hình 2.1: S đ v n chuy n t nhi u đi m c p đ n nhi u đi m nh n ............ 46
Hình 3.2 S đ làm vi c c a ph n mêm iBom ................................................ 97
Hình 3.3: S đ đ xu t t ch c Ban ch huy công tr

ng........................... 103

Hình 3.4 S đ cung ng cát vàng ................................................................. 107
Hình 3.5 Giao di n nh p s li u vào b ng tính Excel ................................... 109
Hình 3.7: Giao di n s d ng hàm SUMPRODUCT bi u th hàm m c tiêu.. 109
Hình 3.6 Giao di n th hi n các ràng bu c .................................................... 110
Hình 3.8 Giao di n trong quá trình s d ng Solver trong Excel ................... 111
Hình 3.9 Giao di n chu n b ch y k t qu b ng Solver................................. 111
Hình 3.10 Giao di n b

c cu i cùng xu t k t qu hàm m c tiêu.................. 112

Hình 3.11 Giao di n báo cáo sau khi ch y ch

ng trình. .............................. 112


1

M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Trong nh ng n m qua, n n kinh t n
phát tri n, đi u này đ
c a ng
c

c nâng cao, c s v t ch t v n hóa - xã h i và

c nâng lên rõ r t, phúc l i xã h i đ

ng, c s h t ng ngày càng đ

đó có đ

ng và

c th hi n trên nhi u khía c nh nh đ i s ng kinh t

i dân ngày càng đ

trình đ dân trí đ

c ta không ng ng t ng tr

c chú tr ng t ng

c hoàn thi n h n. Nh ng thành t u to l n

c là nh có s đóng góp m t ph n c a ngành xây d ng.

V i s phát tri n đó là c ch th tr

ng luôn có s bi n đ ng và c nh

tranh gay g t, đi u quan tr ng đ i v i các doanh nghi p xây d ng ph i đ a ra
cách th c qu n lý khác nhau đ có có th b o toàn v n, ph i s d ng đ ng v n
sao cho có hi u qu . M t trong nh ng công c qu n lý không th thi u đó là

công tác qu n lý chi phí sao cho h p lý và có hi u qu nh t. Vì chi phí là m t
trong nh ng ch tiêu quan tr ng ph n ánh hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a
doanh nghi p. Do đó khi tham gia th c hi n gói th u doanh nghi p ph i đ a ra
các đ xu t v qu n lý chi phí nh th nào sao cho đem l i l i nhu n l n nh t
có th . Vì v y, công tác qu n lý chi phí s n xu t là m t khâu quan tr ng đ m
b o cung c p thông tin k p th i chính xác v k t qu ho t đ ng s n xu t, đáp
ng nhu c u trong vi c ra quy t đ nh qu n lý, là y u t đ m b o s t n t i và
phát tri n c a doanh nghi p nói riêng, t ng tr

ng và phát tri n n n kinh t nói

chung.
Xu t phát t v n đ nêu trên, tác gi ch n đ tài lu n v n th c s v i tên
g i “Gi i pháp t ng c
d ng t i công ty Tr
n Biên phòng M

ng công tác qu n lý chi phí trong ho t đ ng xây
ng Thành, BTL Biên phòng, áp d ng cho công trình

ng Mìn, t nh Thanh Hóa”.

2. M c đích c a đ tài
T vi c nghiên c u c s lý lu n, phân tích th c tr ng ho t đ ng và qu n


2

lý doanh nghi p xây d ng. Lu n v n nh m m c đích đ xu t m t s gi i pháp
nâng cao hi u qu qu n lý chi phí trong ho t đ ng xây d ng c a Công ty

TNHH MTV Tr
Biên phòng M

ng Thành/BTL Biên phòng, áp d ng cho công trình

n

ng Mìn, B đ i Biên phòng t nh Thanh Hóa.

3. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
- Ý ngh a khoa h c:

tài h th ng hóa lý lu n c b n v công tác qu n

lý chi phí, làm rõ t m quan tr ng c a công tác qu n lý chi phí t ch c thi công
góp ph n hoàn thi n h th ng lý lu n làm c s t ng h p, phân tích, đánh giá
v công tác qu n lý chi phí xây d ng công trình.
- Ý ngh a th c ti n: Làm rõ đi m m nh, đi m y u c a công tác qu n lý
chi phí t ch c thi công t đó đ ra m t s gi i pháp đ ng b , c th , thi t
th c và phù h p nh t đ gi m giá thành công trình.
4. Ph

ng pháp nghiên c u

th c hi n nh ng n i dung nghiên c u, lu n v n s d ng các ph

ng

pháp nghiên c u nh : Nghiên c u h th ng các v n b n pháp quy; ph

ng

pháp đi u tra thu th p s li u; ph
so sánh và m t s ph

ng pháp t ng h p; ph

ng pháp nghiên c u kinh t khác.

5.

it

ng và ph m vi nghiên c u

*

it

ng nghiên c u c a đ tài

it

ng pháp phân tích

ng nghiên c u c a đ tài là các công tác qu n lý chi phí trong

ho t đ ng xây d ng nói chung, công tác qu n lý chi phí trong xây d ng công
trình đ n Biên phòng M

ng Mìn nói riêng mà Công ty TNHH MTV Tr

ng

Thành đang tri n khai th c hi n.
* Ph m vi nghiên c u c a đ tài
V m t không gian và n i dung nghiên c u, đ tài t p trung nghiên c u
nhân t

nh h

ng chi ph i đ n chi phí trong ho t đ ng xây d ng công trình

c a Công ty TNHH MTV Tr

ng Thành/BTL Biên phòng, áp d ng cho công


3

trình đ n Biên phòng M

ng Mìn.

V m t th i gian, lu n v n s t p trung nghiên c u, phân tích ho t đ ng
xây d ng công trình c a doanh nghi p trong ba n m 2011 - 2013.
6. K t qu d ki n đ t đ
đ tđ
đ

c

c m c tiêu nghiên c u, lu n v n s ph i nghiên c u, gi i quy t

c nh ng v n đ sau:
- H th ng hóa c s lý lu n v chi phí và qu n lý chi phí trong ho t đ ng

xây d ng c a doanh nghi p xây d ng;
- Phân tích th c tr ng công tác qu n lý chi phí trong ho t đ ng xây d ng
công trình c a Công ty TNHH MTV Tr

ng Thành/BTL Biên phòng, t đó

tìm ra nh ng nguyên nhân t n t i c n kh c ph c;
-

xu t m t s gi i pháp có c s khoa h c và kh thi nh m t ng c

ng

công tác qu n lý chi phí trong ho t đ ng xây d ng công trình dân d ng c a
Công ty TNHH MTV Tr
đ n Biên phòng M

ng Thành/BTL Biên phòng, áp d ng cho công trình

ng Mìn.

7. N i dung c a lu n v n
Ngoài ph n m đ u, k t lu n ki n ngh , lu n v n đ

ch

c c u trúc g m 3

ng v i n i dung chính nh sau:
Ch

ng 1: T ng quan v công tác qu n lý chi phí s n xu t trong doanh

nghi p xây d ng.
Ch

ng 2: C s khoa h c v qu n lý chi phí s n xu t trong thi công xây

d ng công trình.
Ch

ng 3: Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu n lý chi phí s n xu t

trong ho t đ ng xây d ng c a công ty Tr
áp d ng cho công trình đ n biên phòng M

ng Thành, B T l nh Biên phòng,
ng Mìn, t nh Thanh Hóa.


4

CH

NG 1: T NG QUAN V

CÔNG TÁC QU N LÝ CHI PHÍ S N

XU T TRONG DOANH NGHI P XÂY D NG

1.1. M t s khái ni m liên quan đ n ho t đ ng xây d ng
- Ho t đ ng xây d ng bao g m l p quy ho ch xây d ng, l p d án đ u t
xây d ng công trình, kh o sát xây d ng, thi t k xây d ng công trình, thi công
xây d ng công trình, giám sát thi công xây d ng công trình, qu n lý d án đ u
t xây d ng công trình, l a ch n nhà th u trong ho t đ ng xây d ng và các
ho t đ ng khác có liên quan đ n xây d ng công trình.
- Công trình xây d ng là s n ph m đ
con ng

c t o thành b i s c lao đ ng c a

i, v t li u xây d ng, thi t b l p đ t vào công trình, đ

c liên k t đ nh

v v i đ t, có th bao g m ph n d

i m t đ t, ph n trên m t đ t, ph n d

m tn

c xây d ng theo thi t k . Công trình xây

c và ph n trên m t n

c, đ

i

d ng bao g m: công trình dân d ng, công trình công nghi p, công trình giao
thông, công trình nông nghi p và phát tri n nông thôn, công trình h t ng k
thu t.
- Thi công xây d ng công trình bao g m xây d ng và l p đ t thi t b đ i
v i các công trình xây d ng m i, s a ch a, c i t o, di d i, tu b , ph c h i; phá
d công trình; b o hành, b o trì công trình.
- Qu n lý thi công xây d ng công trình là vi c giám sát, ch đ o, đi u
ph i, t ch c, lên k ho ch đ i v i các giai đo n c a vòng đ i d án xây d ng
công trình. M c đích c a nó là t góc đ qu n lý và t ch c, áp d ng các bi n
pháp nh m đ m b o th c hi n t t m c tiêu d án nh : m c tiêu v giá thành,
m c tiêu th i gian, m c tiêu ch t l

ng....

- Chi phí s n xu t xây l p là quá trình chuy n bi n c a v t li u xây d ng
thành s n ph m d
ng

i tác đ ng c a máy móc thi t b cùng s c lao đ ng c a con

i. Nói cách khác, các y u t v t li u lao đ ng, đ i t

ng lao đ ng d

i

5

tác đ ng có m c đích c a s c lao đ ng qua quá trình thi công s tr thành s n
ph m xây d ng. Nh ng hao phí này đ

c th hi n d

i hình thái giá tr thì đó

là chi phí s n xu t.
- Ch đ u t xây d ng công trình là ng
đ

i s h u v n ho c là ng

i

c giao qu n lý và s d ng v n đ đ u t xây d ng công trình.
- Nhà th u trong ho t đ ng xây d ng là t ch c, cá nhân có đ n ng l c

ho t đ ng xây d ng, n ng l c hành ngh xây d ng khi tham gia quan h h p
đ ng trong ho t đ ng xây d ng.
1.2. Khái quát chung v tình hình xây d ng
Quá trình phát tri n xã h i c a loài ng
trong m i th i k s t n t i c a con ng

n

c ta

i đã tr i qua hàng ngàn n m,

i luôn g n li n v i các công trình

ki n trúc đ ch ng t s v n minh c a th i k đó. Do v y nhu c u v xây
d ng là nhu c u th

ng xuyên và ngày càng t ng lên cùng v i s phát tri n

KT-XH c a m i qu c gia.
Ngày nay, s n xu t càng phát tri n, phân công lao đ ng ngày càng sâu
s c thì vai trò c a ngành xây d ng trong n n kinh t qu c dân ngày càng đ

c

kh ng đ nh. N u nh trong đi u ki n kinh t ch a phát tri n, ho t đ ng xây
d ng ch ph c v cho các công trình nh v i hình th c đ n gi n và k thu
thô s . Khi n n kinh t phát tri n, xây d ng tr thành m t ngành s n xu t v
ch t quan tr ng ph c v cho n n kinh t . Hàng n m, giá tr s n ph m xây
d ng chi m t tr ng l n trong t ng giá tr s n ph m qu c gia. Theo s li u c a
T ng c c th ng kê, t ng giá tr s n ph m xây d ng chi m kho ng 21% - 25%
trên t ng s n ph m qu c gia.
Các doanh nghi p xây d ng c ng phát tri n đ đáp ng nhu c u c a xã
h i. Khi n n kinh t ch a phát tri n, các doanh nghi p xây d ng v i s l

ng

lao đ ng ít, trình đ th p, trang thi t b k thu t thô s , ch y u xây d ng th

6

công. Ngày nay v i s lao đ ng d i dào, trình đ tay ngh cao, trang thi t b
máy móc hi n đ i, s d ng các thi t b thi công tiên ti n, áp d ng các thành
t u khoa h c vào xây d ng các công trình. Xu t phát t th c t , h u h t các
doanh nghi p xây d ng hi n nay đã đ s c đ m nh n thi công các công trình
có quy mô l n và k thu t ph c t p trong và ngoài n

c, v m t t ch c qu n

lý s n xu t, các doanh nghi p ngày càng thay đ i đ phù h p v i nhu c u xã
h i. T nh ng doanh nghi p nh , phân tán, ho t đ ng trong ph m vi h p, hi u
qu s n xu t kinh doanh th p, đ n nay đã hình thành các T ng công ty, các
T p đoàn kinh t có tính toàn qu c và xuyên qu c gia. S phát tri n c a lo i
hình doanh nghi p xây d ng ph thu c vào t ng qu c gia.

các n

c có n n

kinh t phát tri n nh M , Anh, Pháp... ch y u là doanh nghi p xây d ng v a
và nh phát tri n. S canh tranh c a các doanh nghi p này t

ng đ i gay g t

d n t i có s chuyên môn hóa trong ngành xây d ng. Công ngh xây d ng th
gi i hi n nay th

ng t p trung vào xây d ng nhà cao t ng, đ

ngoài bi n v i các kho n chi phí đ u t t
phát tri n. Ngành xây d ng

ng đ i l n

các n

ng h m và
c đã và đang

qu c gia nào c ng gi m t vai trò quan tr ng

trong vi c n p thu cho ngân sách Nhà n

c, thúc đ y s t ng tr

ng c a n n

kinh t .
i v i Vi t Nam, Nhà n

c ta th

ng quan tâm đ n ngành xây d ng,

coi đây là ngành công nghi p đ c bi t, khi xây d ng phát tri n là ti n đ đ
các ngành công nghi p khác phát tri n theo.
Trong n n kinh t th tr

và phát tri n, n
Các d án đ u t
thông, đi n, n

ng c a Vi t Nam hi n nay, v i xu th h i nh p

c ta đang thu hút m t l

ng v n r t l n đ u t t n

c ngoài.

nhi u l nh v c khác nhau c a n n kinh t nh : d án giao
c, nông nghi p, y t , giáo d c... T t c các l nh v c đ u t đó

đ u có s góp m t c a doanh nghi p xây d ng.


7

i u đó càng kh ng đ nh v trí, vai trò c a doanh nghi p xây d ng trong
n n kinh t qu c dân, nó là ch d a v ng ch c cho s nghi p công nghi p hóa,
hi n đ i hóa đ t n

c.

Trong nh ng n m g n đây, do nh h

ng c a n n kinh t th gi i, n n

kinh t Vi t Nam c ng r i vào tình tr ng kh ng ho ng. Nhà n

c ta đã th c

hi n chính sách th t ch t ti n t , ki m soát l m phát, c t gi m v n đ u t cho
xây d ng c b n, gây r t nhi u khó kh n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh
c a các doanh nghi p xây d ng. M t s công trình do không thu x p đ

c

ngu n v n ho c thi u v n ph i t m d ng thi công, d n đ n các doanh nghi p
thi công xây d ng công trình b ch m thanh toán kh i l

ng xây l p hoàn

thành, gây t n đ ng l n giá tr xây d ng d dang, phát sinh thêm nhi u kho n
chi phí đ c bi t là chi phí tài chính.
đ m b o hi u qu s n xu t kinh doanh trong b i c nh khó kh n c a
n n kinh t , các doanh nghi p b ng nhi u hình th c c t gi m chi phí s n xu t
kinh doanh đ h giá thành s n ph m, t ng s c c nh tranh cho doanh nghi p.
Có nh ng doanh nghi p c t gi m s l
vi c t ng l

ng lao đ ng, gi m l

ng, cân đ i gi a

ng đ t ng n ng su t lao đ ng so v i gi m s l

ng lao đ ng,

th c hi n các chính sách ti t ki m ch ng lãng phí t các chi phí nh nh v n
phòng ph m, đi n n

c sinh ho t, đi n tho i, h i ngh , ti p khách... cho đ n

các chi phí l n nh nguyên v t li u đ u vào c a ho t đ ng s n xu t kinh
doanh. C ng có không ít doanh nghi p không t n t i đ

c bu c ph i phá s n.

i v i các doanh nghi p trong quân đ i hi n nay, nhi u ng

i còn có

quan ni m cho r ng, doanh nghi p quân đ i có l i nhu n cao, doanh thu l n là
do đ

c bao c p, “n

c sông, công lính”, nh ng th c t không ph i nh v y.

Các doanh nghi p quân đ i đ u bình đ ng v i các doanh nghi p khác theo
Lu t Doanh nghi p, không h đ

c u tiên, th m chí còn không đ

c tham

8

gia m t s d án có s tham gia tài tr c a qu c t . Các doanh nghi p xây
d ng trong quân đ i ph n l n đ u thi công xây d ng các c s doanh tr i ph c
v nhi m v qu c phòng và các công trình k t h p phát tri n KT-XH. Ngoài
nhi m v s n xu t kinh doanh, các doanh nghi p xây d ng c a quân đ i còn là
n i d tr ti m l c qu c phòng. H ng n m, các doanh nghi p này đ u t ch c
hu n luy n quân s . N u chi n tranh x y ra, các doanh nghi p có th chuy n
ngay thành các trung đoàn, l đoàn, s đoàn, binh đoàn… làm nhi m v m
đ

ng, xây d ng công x

ng…ph c v chi n đ u.

M t th m nh đ c thù c a doanh nghi p quân đ i đó là đoàn k t t t, k
lu t nghiêm, đ

c s lãnh đ o ch huy ch t ch , l c l

ng lao đ ng ph n l n

là tr , kh e…, nên các doanh nghi p xây d ng c a quân đ i có nh ng u th
n i tr i mà các doanh nghi p ngoài quân đ i khó có th th c hi n đ
đ m nh n thi công các công trình đòi h i ti n đ kh n tr
tr

c khi

ng trong môi

ng kh c nghi t. Nh có các th m nh đ c thù này mà trong m y n m g n

đây, các doanh nghi p xây d ng c a quân đ i đã liên ti p th ng th u và đ

c

ch đ nh th u nhi u d án xây d ng l n, có yêu c u k thu t và ti n đ kh t
khe nh đ

ng cao t c C u Gi -Ninh Bình, Hà N i-Thái Nguyên, TP H Chí

Minh-Trung L

ng, N i Bài-Lào Cai…

Tuy nhiên th c t hi n nay, tính c nh tranh c a các doanh nghi p quân
đ i so v i các doanh nghi p bên ngoài v n còn y u. Ch có m t s ít doanh
nghi p quân đ i kh ng đ nh đ
tr

c th

ng hi u, uy tín, s c c nh tranh trên th

ng nh các T ng công ty 36, T ng công ty 319, T ng công ty xây d ng

L ng Lô, T ng công ty 789, T ng công ty ACC, T ng công ty xây d ng
Tr

ng S n, T ng công ty Thành An.
S l

ng các doanh nghi p quân đ i làm nhi m v xây d ng khá nhi u,

nh ng l i thi u s liên k t, vì th ch a t o thành s c m nh c a kh i các doanh


9

nghi p xây d ng c a quân đ i. Trong m y n m g n đây, do s c nh tranh gay
g t c a th tr
Nhà n

ng xây d ng, tr

c s suy gi m c a th tr

ng b t đ ng s n và

c c t gi m đ u t công, m t s doanh nghi p xây d ng c a quân đ i

đã r i vào hoàn c nh khó kh n, ng

i lao đ ng thi u vi c làm. M t khác, v n

ch s h u c a m t s doanh nghi p còn th p. Vì th , đ phát tri n b n v ng
trong c ch th tr
đ

ng, các doanh nghi p xây d ng c a quân đ i c n ph i

c tái c c u theo h

ng sáp nh p, chuy n đ i mô hình ho t đ ng, c ph n

hóa... B n thân các doanh nghi p xây d ng quân đ i c ng c n có s liên k t
v i nhau khi tham gia đ u th u các d án l n và h tr máy móc, nhân l c khi
ti n đ công trình đòi h i.
1.3. T ng quan v thi công xây d ng công trình
1.3.1. Nh ng đ c đi m chung c a công trình xây d ng
Xây d ng c b n là ngành s n xu t v t ch t đ c l p, có ch c n ng tái s n
xu t tài s n c đ nh cho n n kinh t qu c dân. Nó t o nên c s v t ch t cho
xã h i, t ng ti m l c kinh t và qu c phòng c a đ t n

c. So v i các ngành

s n xu t khác, xây d ng c b n có nh ng đ c đi m đ c tr ng xu t phát t đ c
thù c a s n ph m ngành xây d ng và s n xu t xây d ng. Chúng có nh h

ng

l n đ n t ch c s n xu t và qu n lý tài chính trong ngành xây d ng.
S n ph m xây d ng có tính ch t c đ nh: s n ph m xây d ng sau khi
hoàn thành không th di chuy n t v trí này sang v trí khác, mà n i s n xu t
đ ng th i là n i s d ng công trình sau này. Do đó các đi u ki n đ a ch t, th y
v n, c s h t ng

n i xây d ng công trình đ

c l a ch n có nh h

ng r t

l n đ n quá trình xây d ng và khai thác công trình. Vì th trong qu n lý kinh
t xây d ng ph i nâng cao ch t l
l a ch n đ a bàn xây d ng.

ng công tác quy ho ch, đi u tra, kh o sát đ


10

M t khác, do s n ph m xây d ng c đ nh nên l c l
xây d ng th
i u đó nh h

ng s n xu t ngành

ng xuyên di chuy n, t công trình này sang công trình khác.
ng l n đ n s

n đ nh c a ng

i lao đ ng, chi phí cho khâu di

chuy n đòi h i công tác qu n lý xây d ng c b n ph i đ c bi t chú ý.
S n ph m xây d ng có th i gian s d ng lâu dài: S n ph m xây d ng c
b n th

ng t n t i và ho t đ ng trong nhi u n m và có th t n t i v nh vi n.

c đi m này đòi h i đ c bi t chú tr ng t i công tác qu n lý ch t l

ng s n

ph m trong t t c các khâu t đi u tra, kh o sát, thi t k , đ n thi công, nghi m
thu và bàn giao công trình.
S n ph m xây d ng có quy mô l n, k t c u ph c t p: Quy mô c a s n
ph m xây d ng đ

c th hi n v m t hi n v t là hình kh i v t ch t l n, v m t

giá tr là v n nhi u. K t c u s n ph m ph c t p, m t công trình g m các h ng
m c công trình, m t h ng m c công trình g m nhi u đ n v công trình, m t
đ n v công trình g m nhi u b ph n, các b ph n l i có yêu c u k thu t khác
nhau.

c đi m này đòi h i kh i l

ng v n đ u t , v t t , lao đ ng, máy móc

thi công nhi u và đòi hòi nhi u gi i pháp thi công khác nhau. Do v y, trong
qu n lý xây d ng ph i chú tr ng k ho ch kh i l

ng, k ho ch v n đ u t ,

l p đ nh m c kinh t k thu t và qu n lý.
Th i gian xây d ng công trình dài:

i u này d n đ n v n đ u t xây

d ng c a Ch đ u t và v n s n xu t c a t ch c s n xu t b

đ ng lâu. Các

t ch c xây d ng d g p ph i các r i ro ng u nhiên theo th i gian nh : th i
ti t, s thay đ i c a t giá h i đoái, giá c th tr

ng... Công trình xây d ng đ

b hao mòn ngay c khi hoàn thành, do s phát tri n c a khoa h c công ngh
n u th i gian thi t k và thi công xây d ng kéo dài.
liên quan ph i chú tr ng v m t th i gian, ph

i u này đòi h i các bên

ng th c thanh toán, l a ch n


11

ph

ng án, ti n đ thi công phù h p cho t ng h ng m c công trình và toàn b

công trình.
S n ph m xây d ng mang tính đ n chi c: Không bao gi có hai công
trình xây d ng gi ng h t nhau, b i l s n ph m xây d ng đ
đ n đ t hàng, ngay sau khi hoàn thành s đ

th a thu n c a các bên tham gia.

c s n xu t theo

c tiêu th ngay theo giá c đã

i u này d n đ n n ng su t lao đ ng không

cao, gây khó kh n trong vi c so sánh giá thành.
Ho t đ ng xây d ng ch y u ngoài tr i nên ch u nh h
đi u ki n t nhiên, nh h

ng này th

ng xuyên làm gián đo n quá trình thi

công, n ng l c c a doanh nghi p không đi u hòa, nh h
dang, v t t , thi t b thi công...

ng r t l n c a

ng đ n s n ph m d

c đi m này yêu c u doanh nghi p xây d ng

ph i l p ti n đ thi công, t ch c lao đ ng h p lý đ tránh th i ti t x u, gi m
thi u t n th t do th i ti t gây ra, t ch c c i thi n đ i s ng c a ng

i lao

đ ng.
Nh ng đ c đi m trên c a ngành xây d ng c b n c ng nh s n ph m xây
l p có nh h

ng r t l n đ n công tác qu n lý chi phí và giá thành s n ph m

xây l p, đòi h i doanh nghi p xây d ng ph i có bi n pháp, k ho ch chi phí và
giá thành s n ph m hi u qu đ không ng ng nâng cao hi u qu s n xu t kinh
doanh c a mình.
1.3.2. Các ho t đ ng trong quá trình thi công công trình
Theo tài li u “Qu n lý d án xây d ng nâng cao” c a PGS.TS. Nguy n
Bá Uân, các ho t đ ng trong quá trình thi công xây d ng c a Nhà th u bao
g m:
- Xây d ng ch

ng trình c th phù h p v i ti n trình công vi c đã nêu

trong h s d th u và các đi u ki n c a h p đ ng ghi rõ th i gian c th c a
t ng công vi c ph i hoàn thành.


12

- Lên k ho ch và s p x p t ch c
các ph

trên công tr

ng c ng nh l p đ t

ng ti n thi t b c n thi t cho vi c thi công và các d ch v cho ch đ u

t , t ng công trình s và các nhà th u.
- Lên k ho ch ti n đ v nhu c u lo i, s l
(con ng

ng các ngu n l c c n thi t

i, máy móc, v t li u) trong th i gian thi công công trình.

- Xây d ng nh ng công trình t m th i và v nh c u c n thi t cho vi c xây
d ng d án.
- Nhà th u ph i h p v i các nhà th u ph tham gia xây d ng công trình.
- Ti n hành giám sát xây d ng đ đ m b o ch t l

ng theo yêu c u c a

tiêu chu n mà thi t k đã l a ch n. Theo ch c n ng c a mình, các ch th có
ph

ng th c giám sát khác nhau.
-

i u ch nh nh ng sai s x y ra khi thi công

khác v i nh ng con s đã đ

trên công tr

ng có th

c ghi d toán trong h s h p đ ng.

- Gi l i t t c các h s và báo cáo v m i ho t đ ng xây d ng và k t
qu c a các cu c ki m tra ch t l

ng.

- Ki m tra thanh toán ti n cho nh ng ph n vi c đã hoàn thành.
- Ti n hành công tác ch m lo s c kh e và ki m tra an toàn lao đ ng đ
đ m b o an toàn cho công nhân và m i ng

i trên công tr

ng.

1.4. T ng quan chi phí s n xu t và qu n lý chi phí s n xu t trong thi
công xây d ng
1.4.1. Khái ni m v doanh nghi p xây d ng
Doanh nghi p là t ch c kinh t có tên riêng, có tài s n, có tr s giao
d ch n đ nh, đ

c đ ng ký kinh doanh theo quy đ nh c a pháp lu t nh m m c

đích th c hi n các ho t đ ng kinh doanh.


13

Xây d ng c b n là ngành s n xu t v t ch t quan tr ng mang tính ch t

công nghi p nh m t o ra c s v t ch t k thu t cho n n kinh t qu c dân.
M t b ph n l n c a thu nh p qu c dân, c a qu tích lu cùng v i v n đ u t
c a n

c ngoài đ

c s d ng trong l nh v c xây d ng c b n. Các doanh

nghi p ho t đ ng trong l nh v c xây d ng th

ng đ

c g i là các doanh

nghi p xây d ng. Do đó, khái ni m doanh nghi p xây d ng đ

c nhìn nh n

nh sau:
Doanh nghi p xây d ng là doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c xây
d ng, thi công các công trình, t v n k thu t, l p d án đ u t , thi t k , th m
đ nh, s n xu t kinh doanh v t li u ph c v xây d ng.
1.4.2. Chi phí s n xu t trong doanh nghi p xây d ng
Quá trình ho t đ ng s n xu t trong doanh nghi p xây d ng là s k t h p
các n u t c a quá trình s n xu t đó là: S c lao đ ng c a con ng
đ ng và đ i t

i, t li u lao

ng lao đ ng. S tham gia c a các y u t vào quá trình s n xu t

hình thành nên các kho n chi phí t

ng ng. T

TSC

ng ng v i s d ng nguyên v t li u là

là chi phí kh u hao TSC , t

chi phí v nguyên v t li u, t
công, ti n l

ng ng v i vi c s d ng

ng ng v i vi c s d ng lao đ ng là chi phí ti n

ng… Nh v y: Chi phí s n xu t xây l p trong doanh nghi p có

ch c n ng xây l p là toàn b hao phí v lao đ ng s ng và lao đ ng v t hóa
phát sinh trong quá trình s n xu t s n ph m xây d ng c a doanh nghi p
m t th i k nh t đ nh và chi phí s n xu t này c u thành nên s n ph m xây
d ng.
1.4.3. Phân lo i chi phí s n xu t trong doanh nghi p xây d ng
Chi phí s n xu t xây l p trong các doanh nghi p xây l p phát sinh
th

ng xuyên trong quá trình s n xu t và bao g m nhi u lo i, có n i dung,

công d ng và đ c tính khác nhau nên yêu c u qu n lý đ i v i t ng lo i c ng


14

khác nhau. Vì v y, đ qu n lý t t chi phí thì c n ph i phân lo i chi phí s n
xu t xây l p. Có th c n c vào nhi u tiêu th c khác nhau đ phân lo i chi phí
s n xu t xây l p. Có nhi u cách phân chia chi phí s n xu t, song m i cách
phân chia chi phí s n xu t ph i đ m b o đ

c các yêu c u sau:

- T o đi u ki n s d ng thông tin kinh t nhanh nh t cho công tác qu n
lý chi phí s n xu t phát sinh, ph c v t t cho công vi c ki m tra, giám sát chi
phí s n xu t c a doanh nghi p
-

áp ng đ y đ nh ng thông tin c n thi t cho vi c tính toán hi u qu

các ph

ng án s n xu t nh ng l i cho phép ti t ki m chi phí h ch toán và

thu n l i s d ng thông tin h ch toán.
Tùy theo vi c xem xét chi phí

góc đ khác nhau, m c đích qu n lý chi

phí khác nhau mà chúng ta ph i l a ch n trên hình th c phân lo i chi phí cho
phù h p. Trong doanh nghi p ng

i ta th

ng phân lo i chi phí theo các hình

th c sau.
1.4.3.1. Phân lo i chi phí s n xu t theo m c đích, công d ng c a chi
phí s n xu t
M i y u t chi phí s n xu t phát sinh trong k đ u có m c đích và công
d ng nh t đ nh. Theo cách phân lo i này các kho n chi phí có m c đích, công
d ng gi ng nhau đ

c x p vào cùng m t kho n chi phí ,không c n xét đ n

kho n m c chi phí đó có n i dung kinh t nh th nào. Chi phí s n xu t xây
l pđ

c chia thành các kho n m c sau: chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi

phí nhân công tr c ti p, chi phí s d ng máy thi công, chi phí s n xu t chung.
- Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: là chi phí v các lo i v t li u chính,
v t li u ph , v t k t c u, v t li u luân chuy n (ván khuôn, đà giáo) c n thi t đ
t o nên s n ph m xây l p, không bao g m chi phí v t li u đã tính vào chi phí
s d ng máy thi công, chi phí s n xu t chung.


15

- Chi phí nhân công tr c ti p: là chi phí ti n công, ti n l
ph c p có tính ch t l

ng, các kho n

ng c a công nhân tr c ti p xây l p, kho n m c này

không bao g m các kho n trích BHXH, BHYT, KPC
c a công nhân tr c ti p s n xu t xây l p và chi phí ti n l

tính trên ti n l

ng

ng nhân viên qu n

lý đ i, nhân viên đi u khi n máy thi công.
- Chi phí s d ng máy thi công: là toàn b chi phí s d ng xe, máy thi
công ph c v tr c ti p cho ho t đ ng s n xu t xây l p công trình bao g m:
Chi phí kh u hao máy thi công; Chi phí s a ch a l n, s a ch a th
máy thi công; chi phí ti n l

ng xuyên

ng c a nhân viên đi u khi n máy và ph c v

máy thi công; Chi phí nhiên li u và đ ng l c dùng cho máy thi công và các
kho n chi phi khác liên quan tr c ti p đ n vi c s d ng máy thi công nh chi
phí di chuy n, tháo, l p máy thi công. Kho n m c chi phí s d ng máy thi
công không bao g m kho n trích BHXH, BHYT, KPC

tính trên ti n l

ng

nhân viên đi u khi n máy thi công.
- Chi phí s n xu t chung: là các kho n chi phí tr c ti p khác ngoài các
kho n chi phí trên phát sinh

t đ i, công tr

ng xây d ng bao g m: L

nhân viên qu n lý đ i, các kho n BHXH, BHYT, KPC

tính trên ti n l

ng
ng

ph i tr cho công nhân tr c ti p s n xu t xây l p, nhân viên qu n lý đ i, công
nhân đi u khi n máy thi công, Kh u hao tài s n c đ nh dùng chung cho ho t
đ ng c a t , đ i và chi phí khác liên quan đ n ho t đ ng c a t , đ i.
Phân lo i chi phí theo tiêu th c này ch rõ chi phí doanh nghi p b ra cho
t ng l nh v c ho t đ ng, t ng đ a đi m phát sinh, làm c s cho vi c tính giá
thành s n ph m xây l p theo kho n m c, phân tích tình hình th c hi n k
ho ch giá thành.


16

1.4.3.2. Phân lo i chi phí s n xu t xây l p theo m i quan h gi a chi

phí v i đ i t

ng ch u chi phí

Theo cách phân lo i này, chi phí s n xu t xây l p đ

c chia thành chi phí

tr c ti p và chi phí gián ti p.
- Chi phí tr c ti p: là chi phí liên quan tr c ti p đ n t ng đ i t
phí. Nh ng chi phí này đ

ng ch u chi

c t p h p tr c ti p cho t ng công trình, h ng m c

công trình nh chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p.
- Chi phí gián ti p: là chi phí liên quan đ n nhi u đ i t

ng ch u chi phí,

k toán không th t p h p tr c ti p cho t ng công trình, h ng m c công trình
mà ph i t p h p riêng sau đó phân sau đó phân b cho t ng đ i t

ng theo các

tiêu chu n phân b .
Do m i lo i chi phí có tác d ng khác nhau đ i v i m i lo i công trình,
h ng m c công trình nên vi c phân lo i rõ chi phí tr c ti p và chi phí gián ti p
có ý ngh a th c ti n cho vi c đánh giá h p lý chi phí và tìm bi n pháp không

ng ng gi m chi phí gián ti p, nâng cao hi u qu s d ng v n đ u t .
1.4.3.3. Phân lo i chi phí s n xu t theo m i quan h v i kh i l

ng

s n ph m
Theo m i quan h gi a chi phí s n xu t v i kh i l
phí s n xu t c a doanh nghi p đ

ng s n ph m thì chi

c chia thành chi phí c đ nh (b t bi n), chi

phí bi n đ i (kh bi n), chi phí h n h p.
- Chi phí b t bi n (hay còn g i là đ nh phí) là các chi phí mà t ng s
không thay đ i khi có s thay đ i v kh i l
kh i l

ng c a ho t đ ng s n xu t ho c

ng s n ph m s n xu t trong k .

- Chi phí kh bi n (hay còn g i là bi n phí) là nh ng chi phí thay đ i v
t ng s t l v i s thay đ i c a m c đ ho t đ ng, kh i l
xu t trong k .

ng s n ph m s n