i
M CL C
M
U
1
1. Tính c p thi t c a đ tài
1
2. M c tiêu nghiên c u
2
3. Ph ng pháp nghiên c u
2
4. Ph m vi và đ i t ng nghiên c u
3
CH
NG 1. T NG QUAN V
TÀI NGHIÊN C U
4
1.1 T NG QUAN CHUNG V NGHIÊN C U Ê, KÈ BI N
4
1.1.1 T ng quan chung v đê, kè bi n
4
1.1.2 Tình hình nghiên c u đê, kè bi n Vi t Nam và Th gi i
5
1.2 I U KI N T NHIÊN, KTXH KHU V C NGHIÊN C U
10
1.2.1 i u ki n t nhiên
10
1.2.2 i u ki n kinh t , xã h i
15
1.3 ÁNH GIÁ S B V QUY HO CH H TH NG H T NG VEN BI N
C A T NH THANH HÓA
17
1.3.1 Hi n tr ng h th ng h t ng ven bi n c a t nh Thanh Hóa
17
1.3.2 Quy ho ch h th ng h t ng ven bi n t nh Thanh Hóa
19
1.4 K T LU N CH
NG 1
21
CH
NG 2. ÁNH GIÁ HI N TR NG, TÁC
NG C A BI N
I KHÍ
H U
N H TH NG Ê BI N, NH H
NG NÂNG C P Ê BI N
THANH HÓA
22
2.1 RÀ SOÁT, ÁNH GIÁ HI N TR NG H TH NG Ê BI N THANH
HÓA
22
2.1.1 Rà soát hi n tr ng
22
2.1.2 ánh giá chung v hi n tr ng đê bi n t nh Thanh Hóa
35
2.2 ÁNH GIÁ TÁC
NG C A BI N
I KHÍ H U
N H TH NG Ê
BI N THANH HÓA
35
2.2.1 Các tác đ ng hi n h u
35
2.2.2 K ch b n bi n đ i khí h u khu v c ven bi n t nh Thanh Hóa
37
2.2.3 D báo tác đ ng c a bi n đ i khí h u
38
2.3 NH H
NG TU B , NÂNG C P CÁC TUY N Ê BI N
40
2.3.1 ê bi n huy n Nga S n
40
2.3.2 ê bi n huy n H u L c
41
2.3.3 ê bi n huy n Ho ng Hóa
41
2.3.4 ê bi n th xã S m S n
42
ii
2.3.5 ê bi n huy n Qu ng X ng
43
2.3.6 ê bi n huy n T nh Gia
44
2.4 K T LU N CH
NG 2
44
CH
NG 3. XÁC NH O N Ê BI N C N NÂNG C P VÀ L A CH N
M T C T Ê BI N H P LÝ CHO TUY N Ê BI N H U L C
46
3.1 XÁC NH O N Ê BI N H U L C C N NÂNG C P
46
3.1.1 nh h ng quy ho ch chi ti t ven bi n H u L c
46
3.1.2 Di n bi n b i xói ven bi n H u L c
46
3.1.3 Ph ng án nâng c p tuy n đê bi n H u L c
49
3.2
XU T M T C T Ê BI N H U L C H P LÝ
58
3.2.1
xu t các d ng m t c t đê bi n đi n hình
58
3.2.2 L a ch n m t c t đê bi n H u L c h p lý
63
3.3 XÁC NH M T C T Ê BI N I N HÌNH
65
3.3.1 M t c t đê, kè bi n phù h p
66
3.3.2 Các thông s tính toán
66
3.3.3 Xác đ nh các thông s k thu t
73
3.4 K T LU N CH
NG 3
88
CH
NG 4. TÍNH TOÁN N NH CHO O N Ê BI N QUY HO CH 89
4.1 TÍNH TOÁN N NH MÁI
89
4.1.1 Gi i thi u ph n m m GEO-SLOPE
89
4.1.2 Các thông s tính toán
91
4.1.3 K t qu tính toán
92
4.2 TÍNH TOÁN TH M QUA THÂN VÀ N N Ê
93
4.2.1 M c n c tính toán
93
4.2.2 Ph ng pháp tính
93
4.2.3 K t qu tính toán
93
4.3 K T LU N CH
NG 4
95
K T LU N VÀ KI N NGH
96
1. Nh ng k t qu đ t đ c
96
2. Nh ng v n đ t n t i
97
3. Ki n ngh
97
TÀI LI U THAM KH O
98
PH L C
100
iii
DANH M C B NG
B ng 1.1 M t s ch tiêu kinh t c a vùng ven bi n giai đo n 2006 - 2010
15
B ng 1.2 Dân s và lao đ ng trong vùng ven bi n Thanh Hóa
16
B ng 3.1 Tiêu chu n an toàn
67
B ng 3.2 Tiêu chí phân c p đê
67
B ng 3.3 K t qu tính sóng ph c v đê bi n
70
B ng 3.4 Chi u r ng đ nh đê theo c p công trình
77
B ng 3.5 Tr ng l
87
ng n đ nh viên đá theo Vmax
B ng P1. Ch tiêu c lý c a L p 1
101
B ng P2. Ch tiêu c lý c a L p 2
102
B ng P3. Các ch tiêu c lý c a v t li u cát đ p
103
B ng P4. Các ch tiêu c lý c a v t li u đ t đ p là đ t đ i
104
B ng P5. S li u m t c t bãi ban đ u
105
iv
DANH M C CÁC HÌNH
Hình 2.1 ê PAM 4617 xã Ho ng Ph b bão s 7/2005 tàn phá
Hình 2.2 ê t L ch B ng đo n Xuân Lâm-Trúc Lâm xây d ng n m 2006
Hình 2.3 ê c a sông B ng xã H i Bình-T nh Gia ch a đ c nâng c p
Hình 3.1 B n đ bi n đ ng b i t xói l c a sông Ninh C - C a áy giai
đo n 1989 - 2008
Hình 3.2 B n đ xác đ nh tuy n đê bi n huy n H u L c
Hình 3.3 B n đ xác đ nh đo n đê bi n c n nâng c p, tu b
Hình 3.4 Mô hình đê mái nghiêng
Hình 3.5 Mô hình đê 2 tuy n
Hình 3.6 Mô hình tiêu n c đ nh đê
Hình 3.7 T ng ch n sóng phía bi n k t h p kênh thu và tiêu n c m t đê
Hình 3.8 M i h t sóng c a t ng đ nh trên đê
Hình 3.9 ê ki u t ng đ ng
Hình 3.10 Mô hình đê mái nghiêng
Hình 3.11 M t c t ngang đê đo n t K6+808 - K7+600
Hình 3.12
ng t n su t m c n c t ng h p t i đi m MC17
Hình 3.13 Nh p d li u tính truy n sóng
Hình 3.14 Phân b chi u cao sóng ngang b
Hình 3.15 Xác đ nh chi u cao sóng tr c chân công trình
Hình 3.16 Tính toán sóng leo - sóng tràn trên mái đê
Hình 3.17 M t s ki u c u ki n bê tông l p ghép có liên k t t chèn
Hình 3.18 M t s ki u c c bê tông l p ghép đ c l p
Hình 3.19 C u ki n bê tông STONEBLOCK
Hình 3.20 Tính toán chi u dày l p ph mái
Hình 3.21 Kích th c c u ki n BT đúc s n ng v i chi u dày D=62cm
Hình 3.22 Kích th c c u ki n bê tông STONEBLOCK
Hình 3.23 K t c u chân kè b o v mái phía bi n
Hình 4.1 Kh i tr t cung tròn
Hình 4.2 S đ ph ng pháp phân m nh tính tr t cung tròn
Hình 4.3 Tính toán n đ nh tr t mái phía bi n
Hình 4.4 Tính toán n đ nh tr t mái phía đ ng
Hình 4.5 Phân b c t n c th m
Hình 4.6 Phân b gradien th m
Hình 4.7 Gradien th m chân mái phía đ ng
28
32
33
49
51
52
59
60
61
61
63
63
64
66
69
71
72
72
75
79
79
79
81
82
83
85
90
90
92
93
94
94
94
1
M
U
1. Tính c p thi t c a đ tài
H th ng đê bi n là h t ng c s quan tr ng đ i v i s phát tri n kinh t xã
h i, qu c phòng an ninh vùng đ ng b ng ven bi n c a các đ a ph
c n
c nói chung. Trong nh ng n m g n đây, do nh h
các t nh, thành ph ven bi n th
ng nói riêng và
ng c a bi n đ i khí h u
ng xuyên ph i đón nh n t sáu đ n tám c n bão
m i n m v i di n bi n ngày càng ph c t p, c ng v i tình tr ng n
c bi n dâng gây
ng p úng nhi u khu dân c , đe d a tr c ti p tính m ng, tài s n c a nhân dân và c a
Nhà n
c.
Vùng ven bi n Thanh Hóa n m
khu v c ven bi n V nh B c B [10], [6],
bao g m 6 huy n, th xã giáp bi n: Nga S n, H u L c, Ho ng Hóa, Qu ng X
T nh Gia và th xã S m S n. Vùng có đ
ng,
ng b bi n dài 102 km v i vùng bi n r ng
kho ng 1,7 v n km2, trong vùng bi n có đ o Hòn N và qu n đ o Hòn Mê. Vùng
ven bi n Thanh Hóa có v trí quan tr ng và là hành lang l u thông đ i ngo i k t n i
Thanh Hóa và các vùng đ ng b ng, vùng mi n Tây c a t nh thông qua c ng bi n
v i các khu v c trong n
Chi n l
c và qu c t . Th c hi n ch tr
ng h
ng ra bi n c a
c bi n Vi t Nam đ n n m 2020, vùng ven bi n là đ a bàn phát tri n kinh
t ven bi n và bi n đ o, vành đai kinh t ven bi n đóng vai trò đ a bàn đ ng l c lôi
kéo, thúc đ y phát tri n kinh t - xã h i c a Thanh Hóa trong nh ng th p k đ u c a
th k 21. Huy n H u L c là m t đ a ph
ng có nhi u l i th phát tri n kinh t bi n
và đã đóng góp l n vào phát tri n kinh t bi n c a t nh Thanh Hóa. Là m t huy n
ven bi n, H u L c th
ng xuyên ch u nh h
ng c a thiên tai bão l , h n hán và
xâm nh p m n. H ng n m vào mùa khô, l u l
ng n
l
ng h n hán, xâm nh p m n trên đ a
ng m a ít cùng v i tri u c
ng thì hi n t
c t th
ng ngu n s t gi m,
bàn ven bi n c a t nh Thanh Hóa nói chung và khu v c ven bi n c a huy n H u
L c nói riêng di n ra gay g t, làm cho nhi u di n tích s n xu t đ t nông nghi p m t
tr ng và nh h
ng nghiêm tr ng đ n ngu n n
c ph c v sinh ho t.
2
ch đ ng ng n m n, gi ng t, đ i phó v i thiên tai ngày càng nghiêm
tr ng, t nhi u n m nay t nh Thanh Hóa đã có nhi u gi i pháp thi t th c nh m t ng
b
c nâng c p, tu b h th ng đê bi n c a t nh. Tuy nhiên do h n ch v kinh phí
nên vi c đ u t xây d ng h th ng đê còn mang tính đ i phó, ch p vá và thi u đ ng
b . Trong b i c nh bi n đ i khí h u, các hi n t
ng th i ti t c c đoan, đ c bi t là
tác đ ng c a bão và áp th p nhi t đ i ngày càng tr nên ác li t và d th
ng, nên vai
trò c a h th ng đê bi n c n đ
ng và hi u
c xem xét và nghiên c u m t cách k l
qu . Vì v y vi c rà soát đánh giá hi n tr ng h th ng đê bi n huy n H u L c –
Thanh Hóa và nghiên c u l a ch n tuy n đê bi n, m t c t đê bi n h p lý đ m b o
phát tri n kinh t xã h i và ng phó hi u qu v i tác đ ng c a bi n đ i khí h u toàn
c u là r t c p bách, thi t th c. Do đó đ tài “
xu t gi i pháp thi t k nâng c p, tu
b h th ng đê bi n huy n H u L c - Thanh Hóa ng phó hi u qu v i bi n đ i khí
h u và n
c bi n dâng” là r t c p thi t cho giai đo n hi n nay c ng nh cho s phát
tri n lâu dài c a khu v c ven bi n c a t nh Thanh Hóa trong t
ng lai.
2. M c tiêu nghiên c u
- Rà soát đánh giá hi n tr ng h th ng đê bi n c a t nh Thanh Hóa.
-
ánh giá tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n h th ng đê bi n c a t nh
Thanh Hóa.
- Tính toán Quy ho ch tuy n đê bi n huy n H u L c, t nh Thanh Hóa ng
phó hi u qu v i tác đ ng c a bi n đ i khí h u và n
3. Ph
c bi n dâng.
ng pháp nghiên c u
- K th a, áp d ng có ch n l c s n ph m khoa h c và công ngh hi n có trên
th gi i và trong n
c. K th a các nghiên c u khoa h c, các d án liên quan đ n
khu v c nghiên c u.
- Ph
ng pháp đi u tra, phân tích, đánh giá xác đ nh nguyên nhân.
- Ph
ng pháp phân tích th ng kê.
- Ph
ng pháp k th a các tài li u đã xu t b n.
- Ph
ng pháp s d ng ý ki n chuyên gia.
3
4. Ph m vi và đ i t
-
it
ng nghiên c u
ng nghiên c u: Tuy n và m t c t đê bi n h p lý nh t đ đ m b o đê
bi n n đ nh nh t d
i tác d ng c a sóng leo và c a bão l .
- Ph m vi nghiên c u: H th ng đê bi n d c ven bi n t nh Thanh Hóa.
4
CH
NG 1. T NG QUAN V
TÀI NGHIÊN C U
1.1 T NG QUAN CHUNG V NGHIÊN C U Ê, KÈ BI N
1.1.1 T ng quan chung v đê, kè bi n
1.1.1.1 Nhi m v và ch c n ng c a đê, kè bi n
ê bi n là lo i công trình ch ng ng p do thu tri u và n
c dâng đ i v i khu
dân c , khu kinh t và vùng khai hoang l n bi n. Kè bi n là lo i công trình gia c
b tr c ti p ch ng s phá ho i tr c ti p c a hai y u t chính là tác d ng c a sóng
gió và tác d ng c a dòng ven b . Dòng này có th mang bùn cát b i đ p cho b hay
làm xói chân mái d c d n đ n làm s t l b .
c đi m c a đê bi n Vi t Nam [4]
1.1.1.2
ê bi n đ
c thi t k nh công trình bán v nh c u: Tr
l , b i t đang di n ra trên h u h t đ
ng b bi n n
c tình tr ng xói
c ta v i c
ng đ và t c đ
khác nhau. Và đ đ m b o hi u qu c a các tuy n đê bi n trong đi u ki n kinh t xã
h ic an
c ta hi n nay thì đê bi n đ
theo tuy n đ
c tính toán tr
c xây d ng nh công trình bán v nh c u
c c n c theo d báo bi n đ i c a đ
ng b đ đê có
th phát huy hi u qu cao nh t trong m t chu k nh t đ nh. Theo quan đi m này, đê
bi n đ
c phân làm 3 c p: đê v nh c u, đê bán v nh c u và đê t m. Tr m t vài
đo n đê bi n đ
c x p vào lo i công trình v nh c u, đê bi n n
c ta đ
c coi nh
công trình bán v nh c u.
ê bi n có th ph i đ cho tràn n
c: V i đi u ki n t nhiên kh c nghi t,
đi u ki n kinh t ch a cho phép và đ c bi t trong b i c nh bi n đ i khí h u toàn c u
thì đê bi n Vi t Nam hi n nay và trong nh ng n m t i nhi u khi ph i đ cho tràn
n
c. Tuy nhiên, do đê bi n là công trình đ t, đ
y u, b r i trên n n đ t y u nên khi n
nh , có tr
c tràn qua đã gây ra nh ng h h ng không
ng h p đ t c tuy n đê. V n đ đ t ra là c n nghiên c u k t c u đê bi n
phù h p đ có th v n t n d ng đ
trong tr
c xây d ng b ng v t li u m m
c đ t t i ch đ xây d ng đê bi n. Ngoài ra
ng h p c n thi t v n có th cho n
ê bi n là công trình có kh i l
c ch y tràn qua đê mà đê v n n đ nh.
ng đào đ p r t l n:
ê bi n n
c ta có
chi u dài r t l n (t i 2.700Km), có nh ng n i đ p đ n 2, 3 tuy n đê, đ i đa s đ u
5
đ
c xây d ng trên n n đ t y u vì th m t c t đê bi n c ng khá l n, th
ng thì đê
bi n hi n nay có đ d c mái phía bi n m = 3 ÷ 4,5; mái phía đ ng m = 2,5 ÷ 4, do
v y kh i l
ng đ t s d ng đ đ p đê là r t l n, không kinh t đ v n chuy n đ t
đ p đê t n i khác đ n vì g p nhi u b t l i nh c ly v n chuy n xa, đ
ng xá khó
kh n, kinh phí l n. Vì v y, dùng đ t t i ch đ đ p đê bi n là s l a ch n h p lý và
đúng đ n.
c đi m đ a ch t n n đê và đ t đ p đê bi n: Theo các k t qu kh o sát,
nghiên c u thì tuy n đê bi n n
đê c ng là lo i đ t có
đ
c ta n m trên các d ng n n đ t m m y u.
tđ p
n n đê g m á sét, á cát, bùn sét, bùn á sét, bùn á cát v i
ng kính h t thay đ i trong kho ng t 0,005 ÷ 0,5mm, góc ma sát trong
= 3044’
÷ 28030’, l c dính c = 0,028 ÷ 0,195 Kg/cm2. V n đ đ t ra khi c i t o, nâng c p,
xây m i h th ng đê bi n n
c ta là ph i nghiên c u m t công ngh m i có th t n
d ng đ t t i ch đ đ p đê mà đê v n làm vi c n đ nh.
1.1.2 Tình hình nghiên c u đê, kè bi n
Vi t Nam và Th gi i
ê bi n và các h ng m c công trình ph tr khác hình thành nên m t h
th ng công trình phòng ch ng, b o v vùng n i đ a kh i b l l t và thiên tai khác t
phía bi n. Vì tính ch t quan tr ng c a nó mà công tác nghiên c u thi t k , xây d ng
đê bi n
trên th gi i, đ c bi t là
các qu c gia có bi n, đã có m t l ch s phát
tri n r t lâu đ i. Tuy nhiên, tùy thu c vào các đi u ki n t nhiên và trình đ phát
tri n c a m i qu c gia mà các h th ng đê bi n đã đ
c phát tri n
nh ng m c đ
khác nhau.
1.1.2.1 Tình hình nghiên c u đê, kè bi n trên th gi i
các n
đ
c Châu Âu phát tri n nh Hà Lan,
c xây d ng r t kiên c nh m ch ng đ
c l bi n (tri u c
dâng) v i t n su t hi m. Kho ng vài th p niên tr
truy n th ng
các n
c,
an M ch,... đê bi n đã
ng k t h p v i n
c
c đây quan đi m thi t k đê bi n
c Châu Âu là h n ch t i đa sóng tràn qua do v y cao trình
đ nh đê r t cao, m t c t ngang đê đi n hình r t r ng, mái tho i, có c mái ngoài và
trong k t h p làm đ
ng giao thông dân sinh và b o d
ng c u h đê.
6
nh ng n m g n đây, trong b i c nh bi n đ i khí h u và n
hi n nay t duy và ph
ng pháp lu n thi t k đê bi n
các n
c bi n dâng
c phát tri n đang có
s bi n chuy n rõ r t. Gi i pháp k t c u, ch c n ng và đi u ki n làm vi c c a đê
bi n đ
c đ a ra xem xét m t cách ch nh th h n theo quan đi m h th ng, l i d ng
t ng h p, b n v ng và hài hòa v i môi tr
ng. An toàn c a đê bi n đã đ
xét trong m t h th ng ch nh th , trong đó n i b t lên hai nhân t
y u: (i) B n thân c u t o hình h c và k t c u c a đê và (ii)
t
nh h
c xem
ng ch
i u ki n làm vi c và
ng tác gi a t i tr ng v i công trình. Các n l c nh m nâng cao m c đ an toàn
c a đê bi n đ u t p trung vào c i thi n hai nhân t này.
- V c u t o hình h c và k t c u đê: Qua th c ti n thiên tai bão l
n
c, đa s đê bi n không ph i b v do cao trình đ nh quá th p (n
ê có th v tr
c khi m c n
nhi u
c tràn qua đê).
c l dâng cao t i đ nh do mái kè phía bi n không đ
kiên c đ ch u áp l c sóng và ph bi n h n c là đ nh đê và mái phía trong b h
h ng n ng n do không ch u đ
cm tl
ng sóng tràn đáng k qua đê trong bão.
Nh v y, thay vì xây d ng ho c nâng c p đê lên r t cao đ ch ng sóng tràn qua
nh ng v n có th b v d n t i thi t h i khôn l
ch u đ
ng thì đê c ng có th xây d ng đ
c sóng tràn qua đê, nh ng không th b v . T t nhiên khi ch p nh n sóng
tràn qua đê c ng có ngh a là ch p nh n m t s thi t h i nh t đ nh
đ
c đê b o v , tuy nhiên so v i tr
là không đáng k .
đ
vùng phía sau
ng h p v đê thì thi t h i trong tr
ng h p này
c bi t là n u nh m t kho ng không gian nh t đ nh phía sau đê
c quy ho ch thành vùng đ m đa ch c n ng thích nghi v i đi u ki n b ng p
m t m c đ và t n su t nh t đ nh. B i v y đê ch u sóng tràn hay đê không th phá
h y đã giành đ
c m t m i quan tâm đ c bi t và đã đ
quan đi m thi t k đê bi n hi n nay
đê có th ch u đ
Châu Âu.
c sóng tràn thì đ nh và mái phía trong đê c n đ
v ch ng xói đ t t. Gia c ch ng xói mái đê theo ph
lát ho c c u ki n bê tông đ
môi tr
c đ a vào áp d ng trong
cb o
ng pháp truy n th ng v i đá
c đánh giá là không b n v ng và không thân thi n v i
ng. Vì v y các gi i pháp xanh, b n v ng và thân thi n h n v i môi tr
đã và đang đ
c khám phá và đê bi n v i mái trong tr ng c đã đ
ng
c đánh giá là
7
m t trong nh ng gi i pháp có tính kh thi và b n v ng nh t cho đê ch u sóng tràn.
Quan đi m xây d ng đê mái c ch u sóng tràn k t h p v i vi c tr ng r ng ng p
m n phía bi n, và quy ho ch t t không gian đê và vùng đ m sau đê, công trình đê s
tr nên r t thân thi n v i môi tr
ng sinh thái, lý t
ng cho m c đích l i d ng t ng
h p vùng b o v ven bi n. Bên c nh các gi i pháp v m t k t c u ch ng sóng tràn
thì c u t o hình d ng m t c t ngang đê đóng vai trò quan tr ng đ i v i đê an toàn
cao trong vi c đ m b o n đ nh đê, t ng c
(sóng tràn, n
ng kh n ng ch ng xói do dòng ch y
c tràn), và đ c bi t là ki n t o không gian cho các m c đích l i d ng
t ng h p c a đê và vùng đ m phía sau đê [12].
Song song v i gia c ch ng sóng tràn cho mái đê phía trong thì các gi i pháp
cho mái kè phía bi n c ng r t quan tr ng. Hàng lo t các d ng k t c u mái kè phía
bi n có kh n ng n đ nh trong đi u ki n sóng l n nh ng thân thi n v i môi tr
sinh thái đã đ
c nghiên c u áp d ng. Xu th chung hi n nay các d ng c u ki n
kh i ph không liên k t có d ng hình c t tr đang đ
kè.
ng
u đi m n i b t đã đ
c áp d ng r ng rãi cho mái
c ch ng minh c a d ng c u ki n này là có hi u qu kinh
t k thu t cao h n so v i các d ng k t c u truy n th ng khác nh liên k t m ng
ho c t m m ng th hi n qua các m t nh m c đ
đ ng v i bi n d ng n n, d thi công và b o d
môi tr
n đ nh cao, tính n ng b o v linh
ng, và kh n ng thân thi n t t v i
ng.
- V n đ th hai là v đi u ki n làm vi c và t
trình.
ng tác gi a t i tr ng v i công
ây chính là nh ng gi i pháp nh m gi m thi u các tác đ ng c a t i tr ng lên
công trình, đ c bi t là c a sóng. Có th phân chia các gi i pháp này thành hai nhóm
chính: (i) Tôn t o và gi bãi/th m tr
sóng ho c c i thi n đi u ki n t
c đê; (ii) Gi i pháp công trình nh m gi m
ng tác sóng và công trình. Nhóm gi i pháp th
nh t, ch y u t p trung vào gi m thi u các tác đ ng c a sóng trong đi u ki n bình
th
ng, có th là các gi i pháp m m thân thi n v i môi tr
ng nh nuôi d
ng bãi
(ch ng xói gi bãi đê, chân đê), tr ng r ng ng p m n (gi m sóng t ng b i l ng),
ho c gi i pháp c ng nh áp d ng h th ng kè m hàn, ho c đê ch n sóng xa b đ
gi bãi. Tuy v y các gi i pháp này không th áp d ng r ng rãi mà còn ph thu c
8
đi u ki n c th
đ
t ng vùng.
nhóm gi i pháp th hai, các bi n pháp công trình
c áp d ng v i m c đích gi m sóng trong bão t xa ho c c n sóng bão trên b
nh m thay đ i tính ch t t
ng tác gi a sóng v i công trình theo h
ng gi m tác
đ ng b t l i lên công trình nh m c i thi n đi u ki n làm vi c, nâng cao m c đ an
toàn c a đê bi n.
Nh v y có th th y r ng trong nh ng n m g n đây ph
ng pháp lu n thi t
k và xây d ng đê bi n trên th gi i đã có nhi u chuy n bi n rõ r t.
đ
ê bi n đang
c xây d ng theo xu th ch ng đ v i t i tr ng m t cách m m d o và linh đ ng
h n, do đó đem l i s an toàn, b n v ng và thân thi n h n v i môi tr
ng, và đ c
bi t là có th l i d ng t ng h p.
1.1.2.2 Tình hình nghiên c u đê bi n
Vi t Nam[4]
Vi t Nam là m t qu c gia n m trong khu v c
D
ng v i đ
ng b bi n dài, t l gi a đ
r t l n. Do v y h th ng đê bi n c a n
bão tây b c Thái Bình
ng b bi n so v i di n tích l c đ a là
c ta c ng đã đ
c hình thành t r t s m, là
minh ch ng cho quá trình ch ng ch i v i thiên nhiên không ng ng c a ng
Nam. H th ng đê bi n đã đ
c xây d ng, b i trúc và phát tri n qua nhi u th h
v i v t li u ch y u là đ t và đá l y t i ch do ng
ph
i Vi t
i đ a ph
ng t đ p b ng
ng pháp th công.
c s quan tâm c a nhà n
c h th ng đê bi n n
c ta đã đ
cđ ut
khôi ph c và nâng c p nhi u l n thông qua các d án PAM 4617, OXFAM, EC,
CARE, ADB và các ch
ng trình đê bi n qu c gia, tuy nhiên các tuy n đê bi n nhìn
chung v n còn th p và nh .
ch y u
đ
ê bi n mi n b c thu c lo i l n nh t c n
các t nh H i Phòng, Thái Bình và Nam
nh. M t s tuy n đê bi n đã
c nâng c p hi n nay có cao trình đ nh ph bi n
đ nh). M t đê đ
c t p trung
m c + 5,5m (k c t
ng
c bê tông hóa m t ph n, nh ng ch y u v n là đê đ t, sình l y
trong mùa m a bão và d b xói m t.
M c d u có l ch s lâu đ i v xây d ng đê bi n nh ng ph
c s khoa h c cho thi t k đê bi n
n
ng pháp lu n và
c ta còn l c h u, ch a b t k p v i nh ng
ti n b khoa h c k thu t trên th gi i. Bên c nh đó ph
ng pháp và công ngh thi
9
công đê bi n còn ch m ti n b , ít c gi i hóa. G n đây trong khuôn kh các đ tài
thu c “Ch
ng trình khoa h c công ngh ph c v xây d ng đê bi n và công trình
th y l i vùng c a sông ven bi n” (Giai đo n I t Qu ng Ninh đ n Qu ng Nam) th c
hi n n m 2008 - 2009, các ti n b m i trong k thu t thi t k và xây d ng đê bi n
trên th gi i đã đ
c nghiên c u áp d ng v i đi u ki n c th c a n
đ c bi t là khái ni m sóng tràn l n đ u tiên đ
c ta. Trong đó
c xem xét là m t t i tr ng quan
tr ng nh t trong tính toán thi t k đê bi n và đã đ
c đ a vào H
ng d n thi t k
đê bi n m i thay cho tiêu chu n ngành 14TCN-130-2002. Trong ph m vi đ tài
nhánh “Nghiên c u, đ xu t m t c t ngang đê bi n h p lý v i t ng lo i đê và phù
h p v i đi u ki n t ng vùng t Qu ng Ninh đ n Qu ng Nam”, các thí nghi m sóng
tràn qua đê bi n trên mô hình v t lý máng sóng
ch ng t vi c áp d ng các ph
ng
i h c Th y L i đã
ng pháp tính toán sóng tràn tiên ti n đang đ
d ng ph bi n hi n nay trên th gi i cho đi u ki n
h p.
Tr
tài này c ng đã đ xu t đ
c ph
c áp
Vi t Nam là hoàn toàn phù
ng pháp tính toán thi t k cùng v i các
d ng m t c t đê bi n đi n hình phù h p cho t ng vùng đ a ph
ng trong khu v c
nghiên c u.
Bên c nh đó,
đ
Tr
ng
i h c Th y L i, l n đ u tiên m t máy x sóng đã
c ch t o t i Vi t Nam v i m c tiêu th nghi m đánh giá kh n ng ch u sóng
tràn c a đê bi n n
c ta. Trong th i gian qua, khoa K thu t bi n đã th c hi n
nhi u thí nghi m ki m tra đ b n c a mái đê bi n t i các t nh H i Phòng, Thái Bình
và Nam
nh. Thí nghi m đã th nghi m
m t s d ng m t c t ngang đê bi n đi n
hình, đ c bi t là v i đê bi n có mái trong tr ng c . K t qu thí nghi m cho th y m t
s lo i c b n đ a m c trên đê bi n
n
c ta (Nam
nh) m c dù không đ
c nuôi
tr ng ch m sóc nh ng v n có s c kháng ch ng xói đ n ng c nhiên. S c kháng này
t
ng đ
nghi m
ng v i mái đê phía đ ng lát bê tông k t h p tr ng c Vetiver đã thí
H i Phòng. T
ng t nh các k t qu thí nghi m hi n tr
v trí xung y u nh t v n là
mái d c sang ph
ng
Hà Lan,
chân đê phía đ ng n i có s chuy n ti p đ a hình t
ng ngang. G n đây vi c nghiên c u áp d ng m t s công ngh
v t li u m i nh Consolid, k t c u neo đ a k thu t,… nh m gia t ng n đ nh c a đê
10
bi n hi n có c ng đã đ
n
cđ c pđ n
m t s đ tài nghiên c u c p b và nhà
c. M c dù v y khái ni m đê an toàn cao thân thi n v i môi tr
m im
n
c ta và ch a có công trình nghiên c u áp d ng.
Trong khuôn kh lu n v n, tác gi đ xu t h
tuy n đê bi n huy n H u L c - Thanh Hóa theo h
môi tr
ng v n còn khá
ng gi i quy t nâng c p, tu b
ng an toàn cao và thân thi n v i
ng th hi n qua vi c l a ch n thi t k tiêu chu n sóng tràn và gia c mái đê
phía bi n k t h p v i gi i pháp m m là tr ng r ng ng p m n.
1.2 I U KI N T
NHIÊN, KTXH KHU V C NGHIÊN C U
1.2.1 i u ki n t nhiên
1.2.1.1 V trí đ a lý[9]
Thanh Hoá n m
c c B c Mi n Trung, cách Th đô Hà N i 150 km v phía
Nam, cách Thành ph H Chí Minh 1.560km. Thanh Hóa có t a đ đ a lý t 19018’
- 20040’ v đ B c, 104022’ - 106005’ kinh đ
Vùng ven bi n Thanh Hóa n m
ông.
khu v c ven bi n V nh B c B . Vùng bao
g m 6 huy n, th xã giáp bi n: Nga S n, H u L c, Ho ng Hóa, Qu ng X
ng, T nh
Gia và th xã S m S n v i t ng s 174 xã, 6 th tr n và 3 ph
ng; di n tích t nhiên
là 1.230,6 km2 chi m 11,1% di n tích toàn t nh. Vùng có đ
ng b bi n dài 102 km
v i di n tích vùng lãnh h i r ng kho ng 1,7 v n km2. Và 2 hòn đ o là hòn N và
hòn Mê.
- Phía B c giáp v i huy n Yên Mô và Kim S n t nh Ninh Bình.
- Phía Tây giáp v i các huy n, th xã, thành ph : B m S n, Hà Trung, Yên
nh, Thi u Hóa, thành ph Thanh Hóa, huy n
ông S n, Nông C ng, Nh Thanh
thu c t nh Thanh Hóa.
- Phía Nam giáp v i huy n Qu nh L u t nh Ngh An.
- Phía
ông m t ph n thu c huy n Nga S n giáp v i huy n Kim S n, t nh
Ninh Bình, ph n còn l i c a vùng giáp v i bi n ông.
1.2.1.2
c đi m đ a hình, đ a m o
D a theo đ c đi m đ a hình, phân vùng ven bi n Thanh Hóa thành 2 vùng:
11
Vùng bi n phía B c: T Ninh Bình đ n L ch H i có nhi u c n cát ven b
nh : c n Tròn, c n N i, c n Ngang, c n Bò.
áy bi n t
ng đ i b ng ph ng, song
c ng có m t s r n ng m.
Vùng bi n phía Nam: T L ch H i đ n giáp Ngh An. Ven b có nhi u
v ng, v nh; ngoài bi n có nhi u đ o là đi u ki n thu n l i cho các loài h i s n sinh
s ng. D a theo đ c đi m th nh
-
a hình xói mòn:
ng chia thành các lo i đ a hình sau:
ó là các núi và dãy núi, đ i th p ch y d c b bi n v i
kho ng cách ch ng 10 - 30 km, có khi xa bi n h n, có khi l i n sát ra t n b nh
S m S n, T nh Gia...
đây quá trình Feralit x y ra r t m nh và đi n hình, cùng v i
quá trình xói mòn đã hình thành lên nhóm d ng đ t Feralit nhi t đ i. Nh ng con
sông đ a s n ph m phong hóa đ v ven bi n t o thành nh ng vùng đ t t
ng ng
có đ c tính liên quan rõ r t.
-
a hình b i t :
c hình thành t nh ng s n ph m phong hóa c a đá m ,
nh quá trình v n đ ng c a t nhiên là xói mòn r a trôi và tích t .
ây là quá trình
tích l y ch t h u c và mùn, t o lên nhóm đ t phù sa.
-
a hình b i t - b i tích: Bên c nh nh ng d i phù sa sông có thành ph n
c gi i n ng
phía trong và ven các c a sông l n là c m t đ ng b ng cát ven bi n
b ng ph ng, ch g n bi n m i có nh ng c n cát và đ n cát.
đ
a hình b i t - b i tích
c hình thành do bi n và sông ph n l n là đ t cát bi n. Các con sông v n chuy n
phù sa t th
ng ngu n và l ng đ ng
thành nhóm đ t m n
các c a sông tr
các c a sông. Do n ng l
c khi đ ra bi n, hình
ng c a sóng bi n và nâng cao khu
v c b bi n, hình thành nhóm đ t cát bi n và nhóm d ng đ t m n ven bi n.
1.2.1.3
c đi m khí h u, khí t
ng, th y h i v n và môi tr
ng
(a) Khí h u:
Khí h u vùng ven bi n Thanh Hóa b chi ph i b i n n khí h u chung c a
t nh, đ
c hình thành d
i s tác đ ng t
ng h c a 3 nhân t : đ a lý, hoàn l u, và
b c x . Thanh Hoá n m trong vùng khí h u nhi t đ i gió mùa v i 4 mùa rõ r t. Mùa
hè nóng, m m a nhi u và ch u nh h
ng c a gió ph n Tây Nam khô nóng. Mùa
12
đông l nh, m a ít, ch u nh h
ng c a gió mùa ông B c. H
ng gió ph bi n mùa
ông là Tây B c và ông B c, mùa hè là ông và ông Nam.
V b c x : Thanh Hóa có b c x n i chí tuy n. Hàng n m có 2 l n M t Tr i
đi qua thiên đ nh, đ cao M t Tr i l n, th i gian chi u sáng quanh n m và l
b c x khá cao, các tháng trong n m đ u có giá tr d
ng
ng.
Nhi t đ không khí có n n nhi t đ cao, t ng tích ôn 8.500 - 8.600°C/n m,
biên đ nhi t trong ngày l n, t 5,5 - 7°C, biên đ n m t 11 - 13°C, nhi t đ trung
bình tháng 23 - 24oC, nhi t đ th p nh t ch a d
M a: Thanh Hóa có l
i 8oC.
ng m a khá l n nh ng bi n đ ng r t ph c t p theo
không gian và th i gian, tháng th p ch đ t 2 - 3 mm, tháng cao nh t đ t t i 503,7
mm. Ph n l n các n i đ t t 80 - 120 mm/tháng. L
ng m a trung bình nhi u n m
toàn t nh đ t kho ng 1600 - 1700 mm/n m.
Mùa m a bão ng v i mùa gió Tây Nam t tháng 4 đ n tháng 10 hàng n m,
t p trung vào tháng 5, 6. Trong các tháng này, l
ng m a chi m đ n 80% l
ng
m a c n m. Mùa khô t tháng 11 đ n tháng 3 n m sau, m a ít nh t vào tháng 1 và
tháng 2.
m trung bình 85 - 86%, phía Nam m h n phía B c, có ngày đ
trên 90%. Hàng n m vùng bi n Thanh Hóa ch u nh h
m
ng trung bình t 3 - 4 c n
bão và áp th p nhi t đ i, t p trung vào các tháng 8, 9, 10.
(b)
c đi m th y v n, h i v n
Th y v n: Thanh hóa có ngu n tài nguyên n
c khá phong phú. M ng l
i
sông, h khá dày (30 con sông l n nh trong đó có 4 con sông chính là sông Ho t,
sông Mã, sông Yên, sông B ng) và các h nh h Yên M , đ p M c, đ p Bái
Th
ng, h B n En và hàng tr m h , đ p nh khác phân b r i rác trên đ a bàn t nh.
Hàng n m sông Mã đ ra bi n m t kh i l
ra vùng bi n r ng còn ch u nh h
ng n
c khá l n kho ng 17 t m3, ngoài
ng c a th y tri u, gây nhi m m n vùng c a sông
và đ ng ru ng vùng ven bi n.
Ngoài ra còn có các sông thu c h th ng sông Chu, sông B
(giáp Ninh Bình) - L ch Càn và sông Yên Hòa (giáp Ngh An).
i, sông Càn
13
Bình quân c 18 - 20 km b bi n có m t c a sông, r t thu n l i cho vi c
nuôi tr ng th y h i s n và tàu đánh cá ra vào. Do đó, khu v c 6 huy n ven bi n
Thanh Hóa là vùng th y v n ch u nh h
ng c a n
c tri u, có di n tích kho ng
1000 - 1.100 km2, v i đ m n Smax > 2,0 0/00 . Vùng ven bi n Thanh Hóa có 6 c a
sông chính: L ch Càn, L ch Sung, L ch Tr
ng, L ch H i, L ch Ghép và L ch
B ng. Các c a l ch chính này đ u có th xây d ng c ng cá, b n cá.
C a L ch Sung n m gi a huy n Nga S n và H u L c, chi u r ng c a l ch
50m, đ sâu gi a lu ng l ch nh nh t vào mùa khô là 1 m, lu ng l ch th
thay đ i do l
ng xuyên
ng phù sa b i đ p, nên r t khó kh n cho tàu thuy n công su t l n ra
vào c a l ch. N i đây đã hình thành b n cá l ch Sung, trung bình có kho ng 15 tàu
thuy n neo đ u hàng ngày, s tàu thuy n này có công su t nh t 6 - 33CV.
C a L ch Tr
ng n m gi a hai huy n H u L c và Ho ng Hóa, có đ r ng
c a l ch 50 m, đ sâu gi a lu ng 0,5 m, vì v y tàu thuy n l n r t ít ra vào, ch có
các tàu công su t t 6 - 75CV neo đ u t i đây, trung bình 30 chi c/ngày.
C a L ch H i là c a l ch l n nh t trong t nh, chi u r ng c a l ch 60 m v i
đ sâu nh nh t vào mùa khô là 1,5 m, đ m b o cho các tàu công su t trên 90CV ra
vào. T i đây đã xây d ng c ng cá và b n cá L ch H i, trung bình m i ngày có
kho ng trên 40 tàu neo đ u t i c ng L ch H i và trên 50 tàu công su t nh neo đ u
t i b n H i. C a l ch này tr thành m t n i t p trung v h u c n, d ch v ngh cá
t nh Thanh Hóa.
C a L ch Ghép n m gi a hai huy n Qu ng X
ng và T nh Gia, v i chi u
r ng c a l ch 35 m và là c a l ch c n nh t trong t nh, n i đây ch có các lo i tàu có
công su t d
i 75CV ra vào.
C a L ch B ng: n m trên đ a ph n huy n T nh Gia, có chi u r ng c a l ch
50 m và đ sâu nh nh t vào mùa khô là 1 m, hàng ngày t i đây có hàng tr m tàu
thuy n c a các t nh b n ra vào neo đ u t i đây, tàu thuy n có công su t trên 90CV có
th ra vào các c a l ch.
H i v n:
- Th y tri u: Bi n Thanh Hóa có ch đ nh t tri u không đ u. Biên đ th y
14
tri u t 3 - 4 m (thu c lo i l n
n
c ta). Hàng n m có t 18 - 22 ngày nh t tri u,
th y tri u lên xu ng bình quân m t l n trong m t ngày, tri u lên có th i gian ng n,
tri u xu ng có th i gian dài h n. Càng vào sâu trong đ t li n, m c đ
nh h
ng
c a th y tri u càng gi m. Biên đ tri u thu c lo i y u, biên đ tri u hàng ngày
trung bình 120 - 150 cm, biên đ l n nh t kho ng 300 cm, nh nh t kho ng 2 - 3
cm. Vào mùa l , s xâm nh p c a th y tri u vào đ t li n gi m. L l n k t h p v i
tri u c
ng làm cho m t s vùng th p b ng p úng trong m t th i gian ng n. Vào
mùa khô, vi c xâm nh p sâu c a th y tri u gây nhi m m n cho các vùng đ t ven
sông, ven b .
- Nhi t đ n
c bi n t ng m t vào mùa đông trung bình 21 - 240C, vào mùa
hè t 28 - 300C. Mùa đông nhi t đ t ng d n t b ra kh i và ng
c l i vào mùa hè.
Biên đ dao đ ng nhi t đ gi a t ng m t và t ng đáy trong mùa đông là 100C, mùa
hè kho ng 6 - 100C.
- Ho t đ ng c a dòng h i l u t n t i quanh n m theo ch đ gió mùa: th i k
gió mùa
ông B c dòng ch y theo h
Nam thì ch y theo h
ng ng
c a phù sa sông H ng, sông
ng t B c đ n Nam, th i k gió mùa Tây
c l i. Dòng h i l u đã mang theo m t kh i l
ng l n
áy cùng v i hàng ch c ngàn t n phù sa c a các sông
trong t nh đã và đang b i đ p cho vùng c a sông, ven bi n ngày m t thêm r ng l n
(đ c bi t là vùng bãi tri u ven b thu c các huy n Nga S n, b c H u L c) và t o ra
môi tr
ng thu n l i cho các h sinh thái phát tri n.
-N
N
ra n
c dâng: khi có gió m nh hay bão th
ng gây ra hi n t
c dâng do gió mùa đông b c, gió mùa Tây Nam, tùy theo c
c dâng cao h n m c bình th
10 - 20 km. N
ng n
c dâng.
ng đ có th gây
ng 10 - 30 cm và có th truy n sâu vào sông t
c dâng khi có bão đ u trên d
i 1m, khi c c đ i có th v
t quá t
2,0 - 2,5 m.
Th m l c đ a có đ d c tho i, t
ng đ i b ng ph ng, đáy bi n ch y u là cát
bùn. Có m t s v ng, nh v ng G m, v ng Th i, v ng Bi n S n, v ng Quy n là
n i trú gió cho tàu thuy n đánh cá.
15
1.2.2 i u ki n kinh t , xã h i
1.2.2.1 T ng tr
ng kinh t , c c u lao đ ng
Th i k 2001 - 2010, GDP (theo giá 94) c a Vùng ven bi n có t c đ t ng
tr
ng bình quân đ t x p x 11,8%/n m. Giai đo n 2006 - 2010, trong đi u ki n
ch u tác đ ng c a cu c suy gi m kinh t th gi i, Vùng ven bi n v n có m c t ng
tr
ng kinh t bình quân đ t 12,2%/n m, cao h n so v i m c t ng tr
ng chung
c a T nh bình quân là 11,3%/n m.
B ng 1.1 M t s ch tiêu kinh t c a vùng ven bi n giai đo n 2006 - 2010[9]
Ch tiêu
nv
T c đ t ng
2005
2010
3.634
6.463
12,2%
- Công nghi p - xây d ng
1.508
3.268
16,9%
- Nông lâm th y s n
1.197
1.337
2,2%
929
1.858
14,6%
5.196
13.345
- Công nghi p - xây d ng
1.803
6.187
- Nông lâm th y s n
1.839
2.989
- D ch v
1.554
4.169
- Công nghi p - xây d ng
34,7
46.4
- Nông lâm th y s n
35,4
22,4
- D ch v
29,9
31,2
303
626
T đ ng
1.GDP (giá 94)
- D ch v
2. GDP (giá th c t )
T đ ng
3. C c u GDP (giá th c t )
4. GDP đ u ng
2006-2010
%
i (giá th c t )
USD
Ngu n: T ng h p s li u c a C c Th ng kê Thanh Hóa
N m 2010, GDP giá th c t c a Vùng đ t 13.345 t đ ng chi m 26% c t nh,
t ng lên g p 5 l n so v i n m 2000, GDP bình quân đ u ng
i đ t 626 USD b ng
77,3% so v i m c bình quân c a t nh (810 USD) và 53,8% so v i m c bình quân
chung c a c n
c (1.160 USD/ng
i).
16
c đi m dân c , lao đ ng
1.2.2.2
Vùng ven bi n là đ a bàn t p trung đông dân c c a t nh, di n tích chi m
11,1% di n tích toàn t nh nh ng dân s chi m 31,62% dân s toàn t nh, m t đ dân
c trong vùng cao g p 2,85 l n so v i m t đ dân c chung c a t nh. Dân c h u h t
sinh s ng
nông thôn, ngh th y s n, đ i s ng còn khó kh n. Giai đo n 2006 -
2010, dân s c a Vùng có xu h
1.076.700 ng
ng gi m d n, t 1.082.601 ng
i gi m xu ng
i, t c đ đô th hóa còn khá ch m, t l dân s thành th t ng t 4,7%
lên 5,1%.
Toàn vùng có 18 xã đ c bi t khó kh n vùng bãi ngang, ph n l n dân c sinh
s ng ch y u b ng đánh b t th y s n, thu nh p b p bênh, không n đ nh, t l h
nghèo còn l n trên 20%. ây là thách th c không nh đ i v i phát tri n kinh t - xã
h i, th c hi n xóa đói gi m nghèo, c i thi n đ i s ng dân c vùng bi n.
B ng 1.2 Dân s và lao đ ng trong vùng ven bi n Thanh Hóa
/v: 1.000 ng
i
2006
2007
2008
2009
2010
1. Dân s trung bình
1.082,6
1.078,3
1.074,7
1.072,23
1.076,7
+ Dân s nông thôn
1.031,2
1.026,6
1.020,03 1.017,47
1.022,1
+ Dân s thành th
51,4
51,68
54,64
54,99
54,60
T l %
4,74
4,79
5,08
5,13
5,07
+ Dân s trong đ tu i đi h c
(6 -18 tu i)
310,5
309,4
308,4
307,7
309,02
+ Dân s trong tu i lao đ ng
676,78
673,7
617,43
669,91
669,6
2. Lao đ ng làm vi c trong
n n kinh t
603,04
614,6
626,5
639,05
636,2
Ngu n: T ng h p s li u c a C c Th ng kê Thanh Hóa
17
1.3 ÁNH GIÁ S
B
V QUY HO CH H TH NG H T NG VEN
BI N C A T NH THANH HÓA
1.3.1 Hi n tr ng h th ng h t ng ven bi n c a t nh Thanh Hóa
1.3.1.1 Giao thông
ng b :
-
M ng l
iđ
ng b t i Vùng ven bi n có t ng chi u dài 1.846,2 km g m có
3 tuy n QL1A, QL10, QL47 ch y qua, đ
tuy n đ
ng t nh (171,7 km) và 1.500 km đ
293 km đ
l
iđ
ng đô th các lo i và 3.020 km đ
ng b t ng b
cđ
thành thêm m t s tuy n đ
đ
ng Nghi S n - Bãi Trành (54,5 km), 12
kinh t Nghi S n (đ
ng xã; ngoài ra còn có
ng thôn. Nh ng n m g n đây, m ng
c đ u t tu b , nâng c p; đ ng th i xây d ng, hình
ng giao thông m i nh đ
ng Nghi S n - Bãi Trành, đ
du l ch H i Hòa, đ
ng huy n, đ
ng Nga S n đi B m S n,
ng Gòong - H i Ti n, đ
ng H i Ninh - Ngã ba H nh, các đ
ng 513, đ
ng
ông - Tây 2, đ
ng n i QL1A v i khu
ng tr c giao thông t i Khu
ng B c - Nam 3), qua đó
ph c v đ c l c v n chuy n, l u thông hàng hóa, hành khách đi l i và các ho t đ ng
kinh t trong vùng, đ c bi t phát tri n Khu kinh t Nghi S n.
- H th ng đ
ng th y:
Theo h th ng sông Mã, sông Yên, sông B ng ch y qua và đ ra bi n t i các
c a l ch, Vùng ven bi n có m t s tuy n đ
ng th y t các c a l ch theo lu ng
sông đi sâu vào vùng n i đ a và các huy n phía Tây c a t nh, các tuy n theo sông
Mã, sông Tào, kênh De, kênh Nga thông v i nhau đi ng
t nh đ ng b ng B c B . Các tuy n đ
c ra Ninh Bình và m t s
ng th y quan tr ng g m: tuy n đ
ng th y
theo lu ng chính sông Mã t c a L ch H i đi Ngã ba Bông (33 km); t c a L ch
Sung đi Ngã ba Bông (40 km); tuy n đ
Ghép - c u V y (50 km); tuy n đ
B ng đi Tr
ng th y theo lu ng sông Tào, t c a L ch
ng th y theo lu ng sông B ng, t c a L ch
ng Lâm (30 km).
- H th ng c ng bi n:
+ H th ng c ng bi n Thanh Hóa: C ng L Môn (thành ph Thanh Hóa),
C ng Nghi S n (T nh gia). C ng sông: có m t s b n c ng đ u m i quan tr ng là
18
c ng Hàm R ng, c ng cá Qu ng Ti n, c ng cá L ch Tr
b n Hói ào, B n M ng D
ng, c ng cá L ch B ng,
ng, C ng Lèn.
C ng L Môn: là c ng t ng h p, đ
c quy ho ch thu c nhóm c ng bi n B c
Trung B (nhóm 2). Công su t 0,2 ÷ 0,5 tri u t n/n m, cho tàu 0,5 ÷ 1,0 nghìn t n
ra vào lu ng tàu 16km, hi n c ng ch y u ph c v Khu công nghi p L Môn (thành
ph Thanh Hóa). D ki n n o vét, tu b lu ng l ch đ c ng có th ti p nh n tàu
2000 DWT.
C ng Nghi S n: là c ng n
c sâu l n nh t
khu v c B c Trung b .
ây là
c ng đa ch c n ng, bao g m 3 khu c ng chính (i) Khu c ng c a nhà máy l c hoá
d u; (ii) Khu c ng t ng h p; (iii) Khu c ng chuyên dùng cho nhà máy xi m ng, nhà
máy nhi t đi n và nhà máy đóng tàu. Hi n nay, ngoài c ng chuyên dùng cho nhà
máy xi m ng, b n s 1 và s 2 c a khu c ng t ng h p Nghi S n đã đ
c xây d ng
cho phép ti p nh n tàu 30.000 t n, đang xây d ng b n cho tàu 50.000 t n, t o ti n
đ quan tr ng đ phát tri n kinh t c a t nh c ng nh khu v c B c Trung b .
1.3.1.2 Công trình th y l i
- H th ng t
i tiêu th y l i: h th ng t
i hi n có 240 công trình (53 h
ch a, 187 tr m b m đi n) và 3.898,6 km kênh (1.734,7 km kiên c hóa) ph c v
t
i cho 51.423 ha đ t canh tác.
H th ng tiêu t ng s có 366 công trình tiêu úng, ng p g m 12 tr m b m
tiêu, 354 c ng d
i đê và 723,6 km kênh tiêu, còn l i tiêu t ch y ra các sông, ngòi
nh sông Mã, sông Lèn, sông L ch Tr
ng, sông Yên, sông Hoàng, sông B ng,
sông Ho t, sông Càn. Hi n nay, h th ng tr m b m tiêu ch y u m i t p trung tiêu
thoát đ
cn
c m a cho các xã vùng tr ng thu c các huy n Nga S n, H u L c,
Ho ng Hóa.
- H th ng đê đi u phòng ch ng thiên tai: Hi n có 416,1 km đê, kè g m 42
km đê, kè bi n và 358,8 km đê, kè sông. Hi n nay m t s khu v c giáp bi n trong
Vùng. ê sông, đê bi n đang xu ng c p, c n đ u t tu b và xây m i.
19
1.3.2 Quy ho ch h th ng h t ng ven bi n t nh Thanh Hóa
1.3.2.1 Quy ho ch h th ng giao thông
a- Giao thông đ
ng b
T p trung hoàn thi n h th ng giao thông đ i ngo i (QL1A, QL10, đ
cao t c b c nam, đ
ng
ng ven bi n); các tuy n n i khu v c mi n núi v i vùng bi n
(QL47, QL217, Nghi S n - Bãi Trành); tuy n n i các huy n ven bi n v i vùng
đ ng b ng (đ
các tuy n đ
ng B m S n - Nga S n - đ o N , đ
ng t nh, đ
ng huy n; t ng b
Nâng c p, c i t o QL1A thành đ
ng Voi - S m S n); hoàn thi n
c th c hi n kiên c hoá đ
ng xã.
ng c p III hoàn ch nh; QL10 nâng lên c p
IV, xây d ng xong c u Th m, c u Bút S n, kéo dài Qu c l 10 t Bút S n qua
i đi ti p theo đ
Qu ng X
ò
ng t nh Môi - Ch t n i vào Qu c l 1A t i núi Ch t huy n
ng chi u dài t ng thêm 27km nâng c p đ t c p IV; QL47 xây d ng đo n
thành ph Thanh Hoá - S m S n đ t tiêu chu n đ
ng đô th , 4 làn xe;
o nt
Qu c l 1 đ n h t ph m vi đô th Nghi S n m r ng và nâng lên thành qu c l .
b- Giao thông th y
Phát tri n giao thông đ
ng thu k t h p ch t ch v i h th ng c ng; u tiên
đ u t c i t o lu ng l ch và nâng c p, xây d ng b n, c ng t i các sông chính trên
đ a bàn nh sông Mã, sông Tào, sông Yên, Sông B ng, Kênh Nga, Kênh De, Kênh
Choán,... L p đ t hoàn ch nh h th ng phao tiêu, đèn hi u, bi n báo trên các tuy n
sông, đ m b o an toàn cho tàu thuy n đi l i.
c-
ng ven bi n
Hoàn thành quy ho ch chi ti t tuy n đ
ng. C i t o, nâng c p m t s đo n
tuy n đã có, có ti m n ng phát tri n du l ch, nuôi tr ng thu s n, công nghi p, đ t
c p IV, c p V.
d- H th ng c ng bi n
n 2015, hoàn thành c b n h th ng c ng bi n trong vùng ven bi n đi kèm
v i phát tri n các d ch v c ng bi n, kho bãi, hàng h i. T p trung hoàn thi n c ng
t ng h p Nghi S n và các b n chuyên d ng; xây d ng c ng đ o Mê, c ng Qu ng
Châu (m r ng c ng L Môn), c ng Qu ng Nham; nghiên c u đ u t c ng đ o N .
20
Xây d ng hoàn ch nh khu c ng t ng h p Nghi S n do đ a ph
ng qu n lý
g m 3 b n, dài 555m cho t u 10.000 ÷ 30.000 t n ra vào đ t công su t 2 tri u
t n/n m. Tri n khai xây d ng các c ng d u khí, c ng nhi t đi n, c ng Nhà máy
đóng m i và s a ch a tàu bi n Nghi S n.
1.3.2.2 Quy ho ch th y l i
Hoàn thi n h th ng th y l i trong Vùng theo h
ng đa m c tiêu ph c v
s n xu t nông nghi p, nuôi tr ng th y s n k t h p v i c p, thoát n
giao thông đ
ng th y.
h th ng kênh m
ng t
c sinh ho t và
y nhanh t c đ kiên c hoá các tuy n đê, kè xung y u và
i, tiêu trên đ a bàn.
u tiên đ u t gi i quy t t
i cho các
huy n vùng phía B c sông Mã (huy n Nga S n, H u L c, Ho ng Hóa); h th ng
công trình th y l i ng n m n, gi ng t trên sông Càn (huy n Nga S n); h th ng
c pn
ct
th ng t
i và sinh ho t cho các xã vùng
ông kênh De (huy n H u L c); h
i đ u m i huy n T nh Gia; h th ng tiêu L u - Phong - Châu (huy n
Ho ng Hóa), h th ng tiêu kênh Than (huy n T nh Gia).
Tri n khai đ u t các công trình phòng ch ng thiên tai, ng phó v i bi n đ i
khí h u, g m các công trình phân l , công trình đê, kè phòng ch ng s t l b sông,
b bi n, c ng c h th ng đê bao trên đ a bàn. Huy đ ng đ u t xây d ng h th ng
c nh báo, phòng ch ng thiên tai khu v c ven bi n, các tuy n đ
ng c u h , c u n n
ven bi n nh m nâng cao kh n ng ng c u khi có m a l , ng p l t.
1.3.2.3 Quy ho ch du l ch[9]
-
ô th du l ch:
nh h
ng phát tri n th xã S m S n thành đô th du l ch
bi n c a t nh Thanh Hóa và c a c n
c.
- Khu du l ch ngh d
ng bi n S m S n: Bao g m bãi t m bi n S m S n, di
tích danh th ng trên núi Tr
ng L , khu du l ch sinh thái Qu ng C , khu du l ch
Nam S m S n.
Ngoài
ô th du l ch S m S n, u tiên phát tri n các Khu du l ch sinh thái
Nghi S n, Tr
ng L , Khu du l ch bi n H i Ti n, Qu ng Vinh, H i Hòa và ph c n,
Khu du l ch
ng T Th c,
n th Mai An Tiêm,
n th Bà Tri u,...
21
1.4 K T LU N CH
NG 1
Thanh Hóa là t nh ven bi n thu c B c Trung B có h th ng đê sông, đê bi n
r t phong phú, h th ng công trình giao thông, th y l i đ
c xây d ng và đ u t , tu
b hàng n m có th đáp ng c b n yêu c u s d ng hi n nay. Tuy nhiên, đ ng
tr
c tình th c a bi n đ i khí h u thì h th ng công trình h t ng k thu t, công
trình đê đi u b o v khu đ t tr ng đang là v n đ c n quan tâm, trong đó c n có
đ nh h
ng quy ho ch theo k ch b n bi n đ i khí h u đ a ra. Lu n v n này t p
trung nghiên c u nh ng y u t tác đ ng t nhiên và gi i pháp ch đ ng trong quy
ho ch, thi t k và xây d ng h th ng đê bi n c a t nh và ng d ng tính toán cho
khu v c c th .