t 22 Viêt Băc (Tố Hữu)

Trường THPT Tam Quan
Tiết : 22
Ngày soạn : 28. 9 . 2008 (1920 - 2002)
A. Mục tiêu :
1.Kiến thức :Giúp học sinh nắm được những điểm cơ
- bản để hiểu và đánh giá đúng thơ Tố Hữu :
+ Tố Hữu: nhà thơ cách mạng, nhà thơ của lí tưởng
cộng sản, thơ Tố Hữu là đỉnh cao của thơ trữ tình – chính
trò trong văn học Việt Nam.
+ Thơ Tố Hữu qua các chặng đường sáng tác song
song với các thời kì đấu tranh của cách mạng, nắm vò trí
và nội dung cơ bản của mỗi tập thơ thể hiện sự vận động tư
tưởng và nghệ thuật của nhà thơ.
+ Hiểu những nét chính của phong cách thơ Tố Hữu.
- 2.Kó năng : Tìm hiểu , phân tích tác gia.
- 3. Thái độ : Tình yêu đối với lí tưởng.
B. Phương pháp dạy học : Diễn giảng, phát vấn, đọc hiểu.
C . Chuẩn bò của thầy và trò :
Chuẩn bò của thầy : Soạn bài, đọc tài liệu, làm đồ dùng dạy học.
Chuẩn bò của trò: Soạn bài, đọc trước sách giáo khoa, trả lời hệ thống câu hỏi, làm
bài tập, chuẩn bò tài liệu và đồ dùng học tập cần thiết.
Tiến trình giờ học :
1. Ổn đònh lớp : (1phút) Kiểm tra só số, vệ sinh phòng học .
2. Kiểm tra bài cũ : (4phút)
3. Bài mới :
Vào bài ( 1phút) Từ ngày gặp lí tưởng cộng sản“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ…” , với
Tố Hữu , Đó chính là ngọn nguồn của cảm hứng sáng tạo trong thơ ông, thơ cũng là
một hoạt động cách mạng. Đến cuối đời Tố Hữu viết :
“Xin gởi bạn đời yêu quý nhất
Còn mấy vần thơ một nắm tro
Thơ gởi bạn đời, tro bón đất

Sống là cho mà chết cũng là cho”
- Tiến trình bài dạy:
THỜI
GIAN
HOẠT ĐỘNG CỦA
GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA
HỌC SINH
NỘI DUNG KIẾN THỨC
7’
Hoạt động 1
Giáo viên : hướng
dẫn học sinh tìm
hiểu tiểu sử của Tố
Hữu .
Em hiểu gì về nhà
thơ Tố Hữu ?
Nêu những nét
chính trong tiểu sử
Tố Hữu
Hỏi học sinh : những
Hoạt động 1
TiĨu sư.
- sinh 1929 - t¹i Thõa
Thiªn H.
- Xt th©n: Nhµ nho
nghÌo.
- Quª h¬ng: Huế với t/n
th¬ méng, trun thèng
v¨n ho¸.

- Sím gi¸c ngé c¸ch
m¹ng.
I. Vài nét về tiểu sử :
“Huếơi ! Quê mẹ của ta
ơi” … “Liên Xô nở trước
đời tôi ba tuổi”
-Tố Hữu tên thật là Nguyễn
Kim Thành, sinh năm 1920
tại Huế.(làng Phù Lai huyện
Quảng Điền tỉnh Thừa
Thiên)
Sinh ra trong một gia đình
nhà nho nghèo, sớm mồ côi
Giáo án Ngữ văn 12Cơ bản - 1 - GV: - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan
20’
yếu tố nào đã ảnh
hưởng đến hồn thơ
Tố Hữu ?  Gia
đình, quê hương ,
thời đại.
Hoạt động 2:
Giáo viên :hướng
dẫn học sinh tìm
hiểu về sự nghiệp
thơ ca của Tố Hữu.
Hoạt động 2:
mẹ, ông chòu ảnh hưởng vốn
thơ ca từ người cha .
Huế đẹp và thơ cũng góp

phần quan trọng vào sự hình
thành hồn thơ Tố Hữu.
Tố Hữu giác ngộ lí tưởng
cộng sản và tham gia cách
mạng từ rất sớm, từ đó cuộc
đời và thơ ca của ông gắn
liền với hoạt động chính trò
của Đảng, với sự nghiệp
cách mạng.
-Năm 1938 vào Đảng cộng
sản Đông Dương, hoạt động
bí mật chống Pháp – Nhật.
-Tháng 4/1939 bò bắt giam
tại nhà lao Thừa Thiên, các
nhà lao miền Trung và Tây
Nguyên.
-Tháng 3/1942 vượt ngục ở
Kon Tum tìm ra Thanh
Hóa bắt liên lạc với tổ chức
cách mạng.
-Tháng 8/1945 Chủ tòch ủy
ban khởi nghóa Huế.
Trong hai cuộc kháng chiến
chống Pháp và Mó , cho đến
1986 liên tục là cán bộ lãnh
đạo của Đảng và nhà nước
(từng là ủy viên bộ chính trò
Đảng công sản Việt Nam,
phó chủ tòch hội đồng bộ
trưởng)

Được trao tặng giải thưởng
Hồ Chí Minh về văn học
nghệ thuật (đợt 1, 1996). Tố
Hữu là lá cờ đầu của thơ ca
trữ tình chính trò. Ông mất
năm 2002.
II.Con đường thơ của Tố
Hữu :
Gồm nhiều tập thơ, được
sáng tác liên tục theo quá
trình hoạt động cách mạng
của tác giả.
Giáo án Ngữ văn 12Cơ bản - 2 - GV: - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan
Em có nhận xét
chung gì về tập thơ
“Từ ấy” ?
Nội dung .
Tập thơ gồm bao
nhiêu tập ? Nội dung
từng tập ?
Nổi bật trong tập
thơ là cái tôi trữ
tình.Vậy cái tôi đó
như thế nào ?
Lưu ý : Giảng kó tập
thơ “Từ ấy”, “Việt
Bắc” ; giảng lướt tập
“Gió lộng”, “Ra
trận”.

Hỏi học sinh : Chỉ ra
nội dung, nhân vật
trung tâm của tập thơ
“Từ ấy” ?
Gọi học sinh khá
nêu nội dung cơ bản
của từng phần thơ:
Máu lửa, Xiềng xích,
Giải phóng.
 Giáo viên lí
giải ,chứng minh
bằng tác phẩm.
“Việt Bắc” sáng tác
trong khoảng thời
gian nào ? Nội dung
phản ánh là gì ? Tác
phẩm tiêu biểu ?
Con ®êng th¬ cđa Tè
H÷u.
- TËp th¬ " Tõ Êy"
1937- 1946.
- Gåm 3 phÇn: " M¸u
lưa", "XiỊng xÝch",
"Gi¶i phãng"- t¬ng øng
3 chỈng ®êng trong 10
n¨m häat ®éng cđa Tè
H÷u.
- Gi¸ trÞ: ChÊt men suy
lÝ tëng, l·ng m¹n trong
trỴo, nh¹y c¶m..

TËp th¬ " ViƯt B¾c"
1947- 1954.
- §Ị tµi: thĨ hiƯn qn
chóng c¸ch m¹ng.
- Ci t¸c phÈm theo h-
íng kh¸i qu¸t - tỉng
hỵp, sư thi , tr÷ t×nh .
- Néi dung: ViƯt B¾c -
b¶n hïng ca vỊ cc
kh¸ng chiÕn chèng
Thơ Tố Hữu gắn liền với lí
tưởng cộng sản và cuộc đấu
tranh cách mạng.
a .Từ ấy (1937 – 1946 )
Nội dung : tình yêu say mê
đối với lí tưởng công sản.
Nhân vật trung tâm là “cái
tôi trữ tình” trẻ trung sôi nổi.
Tác phẩm tiêu biểu : Từ ấy,
Tâm tư trong tù, Huế tháng
Tám.
“Từ ấy” gồm 3 phần :
b .Máu lử a :
Là tiếng reo náo nức của
tâm hồn trẻ gặp gỡ lí tưởng .
Tố cáo những bất công trong
xã hội và kêu gọi những
người bò áp bức đứng lên
đấu tranh.
c .Xiềng xíc h :

Là những sáng tác trong tù,
thể hiện sự trưởng thành
vững vàng của người thanh
niên cộng sản.
Bộc lộ tâm hồn tha thiết yêu
đời, yêu cuộc sống, khao
khát tự do.
d .Giải phóng :
Niềm vui của người tù cách
mạng được trở về vò trí
chiến đấu của mình.
Tuyên truyền cách mạng ,
ngợi ca Cách mạng tháng
Tám thành công.
e .Việt Bắc ( 1947 – 1954 )
Là bản trường ca về cuộc
kháng chiến chống Pháp,
phản ánh những chặng
đường gian lao, anh dũng và
những bước đi lên của cuộc
kháng chiến cho đến ngày
thắng lợi.
Kết tinh những tình cảm lớn
của con người Việt Nam
kháng chiến, đặc biệt là
Giáo án Ngữ văn 12Cơ bản - 3 - GV: - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan
Hỏi học sinh: Ở tập
“Việt Bắc”,Tố Hữu
tập trung sáng tác

trên những chủ đề
chính nào ?
Giáo viên giảng
nhanh
Tác phẩm “ Gió
lộng” gắn với chặng
đường lòch sử nào ?
Nội dung phản ánh
là gì ? Cái tôi ở đây
có gì đặc biệt ?
Giáo viên giảng
nhanh.
Ph¸p. ThĨ hiƯn thµnh
c«ng h×nh ¶nh, t©m t
nh©n d©n kh¸ng chiÕn.
Lßng yªu níc.
- > ViƯt B¾c - thµnh tùu
xt s¾c cđa v¨n
häcViƯt Nam kh¸ng
chiÕn chèng Ph¸p.
TËp th¬ "Giã léng"
1955 - 1961.
- §Ị tµi: x©y dung chđ
nghÜa x· héi, ®©ó tranh
thèng nhÊt ®Êt níc vµ
t×nh c¶m qc tÕ v«
s¶n.
- Néi dung: NiỊm vui
chiÕn th¾ng vµ tù hµo
cđa c«ng cc x©y

dung chđ nghÜa x· héi .
ThÊm thÝa ©n t×nh c¸ch
m¹ng. T×nh c¶m tha
thiÕt, ®Ëm nÐt víi miỊn
Nam.
TËp " Ra tr©n" 1962-
1971,
"M¸u vµ hoa" 1972-
1977.
- Néi dung : khóc ca ra
trËn, mƯnh lƯnh tiÕn
c«ng, kªu gäi. Kh¼ng
®Þnh ý nghÜa lín cđa
cc k/c chèng MÜ .
Suy t vµ ph¸t hiƯn cđa
nhµ th¬ vỊ d©n téct vµ
con ngưêi ViƯt Nam.
- Gi¸ trÞ nghƯ tht:
lòng yêu nước.
Thể hiện thành công hình
ảnh của quần chúng kháng
chiến : công nông binh, trên
hết là hình ảnh Bác Hồ.
Tác phẩm :Hoan hô chiến só
Điện Biên, Ta đi tới, Việt
Bắc  mang tính sử thi rõ
nét.
=> Thơ giàu tính dân tộc và
đại chúng.
g .Gió lộng (1955 – 1961)

Niềm vui của nhà thơ trong
không khí chiến thắng, hòa
bình và xây dựng chủ nghóa
xã hội ở miền Bắc.
Cái tôi trữ tình đại diện cho
dân tộc, cho Đảng và thời
đại, tràn đầy cảm hứng lãng
mạn cách mạng.
Tác phẩm:Bài ca mùa xuân
61, Quê mẹ.
h .Ra trận (1962 – 1972 )
Cổ vũ, động viên chiến đấu;
tự hào, cảm phục về con
người,về dân tộc Viêt Nam
anh dũng kiên cường  thơ
mang tính chính luận – thời
sự, có lúc mang âm hưởng
anh hùng ca.
Tác phẩm : Tiếng hát sang
xuân, Bác ơi, Theo chân
Bác, Kính gửi cụ Nguyễn
Du.
i. Máu và hoa (1972 –
1977)
Đây là thời kì hi sinh gian
khổ nhiều nhất, nhưng chiến
thắng vẻ vang nhất.
Tác phẩm : Việt Nam máu
và hoa,
k. Một tiếng đờn (1978-

1992)
l. Ta với ta (1993-1999)
Nhà thơ chiêm nghiệm về
Giáo án Ngữ văn 12Cơ bản - 4 - GV: - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan
15’
Hoạt động 3:
Giáo viên hướng dẫn
học sinh tìm hiểu
phong cách nghệ
thuật thơ Tố Hữu .
Thế nào gọi là
phong cách nghệ
thuật ? Thơ Tố Hữu
có những phong cách
nghệ thuật gì ?
Tại sao nói thơ Tố
Hữu là thơ trữ tình
chính trò ?


Hỏi học sinh : Vì
Mang ®Ëm tÝnh chÝnh
ln, thêi sù, chÊt sư
thi.
Hoạt động 3:
* Nhµ th¬ cđa lÝ tëng
c«ng s¶n : tr÷ t×nh
chÝnh trÞ. Khơi ngn
tõ lÝ tëng c¸ch m¹ng,

những sự kiện chÝnh
trị.
cuộc sống,về lẽ đời hướng
tới những quy luật phổ quát
và tìm kiếm những giá trò
bền vững .
* Tóm lại :Các chặng
đường thơ Tố Hữu gắn bó
song hành với các giai đoạn
cách mạng, phản ánh những
chặng đường cách mạng,
đồng thời thể hiện sự vận
động của tư tưởng và nghệ
thuật của nhà thơ .
Cái hạn chế lớn nhất của
Tố Hữu : Xu hướng lí tưởng
hoá đời sống, đôi khi rơi vào
giáo huấn khô khan .
II. Phong cách nghệ thuật
thơ Tố Hữu :
Khái niệm phong cách : Là
những đặc điểm độc đáo,
bền vững nhưng luôn luôn
đổi mới .
1.Thơ Tố Hữu là thơ trữ
tình chính trò :
Tố Hữu là một thi só – chiến
só, là một nhà thơ trữ tình
kiểu mới, thống nhất giữa
tuyên truyền cách mạng và

cảm hứng trữ tình.
Cảm hứng chủ yếu được
khai thác từ đời sống chính
trò của đất nước, từ hoạt
động cách mạng và tình
cảm chính trò của bản thân;
đời sống và con người được
khám phá, cảm nhận trên
phương diện chính trò trong
mối quan hệ với cách mạng,
lí tưởng , lẽ sống và ân tình
cách mạng
Tố Hữu là nhà thơ của lẽ
sống lớn, tình cảm lớn, niềm
vui lớn của cách mạng và
con người cách mạng.
2.Thơ Tố Hữu thiên về
Giáo án Ngữ văn 12Cơ bản - 5 - GV: - Nguyễn Văn Mạnh