10 bí kíp luyện thi trắc nghiệm môn Toán chắc chắn được điểm cao

Từ kì thi THPT Quốc gia 2017, môn Toán chính thức áp
dụng hình thức thi trắc nghiệm thay cho hình thức thi tự
luận những năm trước. Dưới đây là chia sẻ của TS
Lê Đình Định – đưa ra 10 kinh nghiệm giúp thí sinh luyện
thi trắc nghiệm môn Toán hiệu quả nhất.
Thứ nhất: Sự khác biệt giữa bài toán tự luận và bài toán
trắc nghiệm khách quan
a) Bài toán tự luận là yêu cầu học sinh phải tự trình bày lời giải
một cách tuần tự với đầy đủ các bước để giải quyết vấn đề hoặc
tìm ra ẩn số mà bài toán yêu cầu.
b) Bài toán trắc nghiệm khách quan có nhiều dạng, tuy nhiên
trong bài thi THPT quốc gia sẽ chỉ xuất hiện câu hỏi dạng lựa
chọn 1 trong 4 phương án. Tức là cho trước bốn phương án lựa
chọn, đáp số bài toán là 1 trong 4 phương án A, B, C hoặc D.
Trong đó, có một phương án đúng, ba phương án còn lại là các
phương án nhiễu, yêu cầu học sinh chọn ra phương án đúng mà
không cần trình bày các bước giải. Xin lưu ý cùng các em là có
hai loại phương án nhiễu, đó là:
– Loại I (Nhiễu xa): Tức là phương án này tách với phương án
đúng, học sinh dễ dàng tìm được đáp án ngay, ví dụ: đồ thị hàm
bậc ba có 4 điểm cực trị.
– Loại II (Nhiễu gần): tức là phương án này gần giống phương
án đúng, có khả năng gây “rối” cao cho học sinh. Để loại được
phương án này học sinh cần phải có kiến thức cơ bản tốt và suy


luận tốt.
Thứ hai: Những khó khăn giữa hai hình thức thi
a) Đối với hình thức tự luận: Học sinh thường vấp phải khó khăn
đầu tiên là tìm ra hướng giải, sau đó là cách trình bày ngắn gọn,
sáng sủa, mạch lạc… hoặc lời giải hay. Tuy nhiên, thời gian

không bị gò bó như làm các câu trắc nghiệm khách quan. Đặc
biệt, nếu không trình bày được lời giải đúng thì học sinh sẽ có
thể không nhận được điểm tối đa cho bài này hoặc đúng đến
đâu, sẽ nhận được điểm đến đó.
b) Đối với hình thức trắc nghiệm khách quan: Khó khăn lớn nhất
là học sinh bị áp lực thời gian bởi học sinh phải vận dụng cả kiến
thức và kĩ năng để tìm ra đáp án đúng trong khoảng thời gian
tương đối ngắn.
Trong quá trình xem xét, phân tích đề thi minh họa, thầy Lê Đình
Định nhận thấy việc phân bổ thời gian cho các câu hỏi theo mức
độ Khó – dễ như sau:
✓ Câu hỏi dễ: thời gian làm bài là 1 phút
✓ Câu hỏi trung bình: thời gian làm bài là 2 phút
✓ Câu hỏi khó – cực khó: thời gian làm bài là 3,5 phút.
Nếu không chọn được chính xác phương án đúng ở một câu hỏi
bất kì, học sinh có thể chọn ngẫu nhiên một phương án mà vẫn
có thể có cơ hội được điểm ở câu hỏi đó.
Thứ ba: Phạm vi kiến thức thi trắc nghiệm trong bài thi
THPT quốc gia


Kỳ thi THPT QG năm học 2016 – 2017, kiến thức được gói gọn
trong chương trình lớp 12.
Thứ tư: Lĩnh vực kiến thức
Kiến thức trong kì thi THPT quốc gia bao gồm hai lĩnh vực: Giải
tích và Hình học

STT

1

2

3

4

5

6

Chuyên đề

Hàm số

Mũ và Logarit

Nguyên hàm – Tích
phân

Số phức

Khối đa diện – Mặt
cầu mặt trụ

Phương pháp tọa độ
không gian

Tổng số câu theo
mức độ câu hỏi

Phần trăm kiến thức

Nhận
biết

Thông hiểu

Vận dụng
thấp

Vận
dụng cao

câu theo
chuyên đề

3

4

3

1

1,2,4

3,5,6,7

9,10,11

8

1

6

2

1

13

12,14,15,17,18,20

16,19

21

1

3

3

22

23,25,26

24,27,28

1

3

2

29

30,31,32

33,34

1

3

2

2

36

35,39,41

37,40

38,42

2

3

3

43,44

45,46,47

48,49,50

9

22

15

4

50

52%

18%

22%

8%

100%

– Hàm số và ứng dụng

11

10

7

6

8

8

a) Lĩnh vực giải tích bao gồm các phần kiến thức như sau:
– Mũ và Logarit

Tổng số


– Nguyên hàm – tích phân
– Số phức
b) Lĩnh vực hình học bao gồm các phần kiến thức như sau:
– Khối đa diện
– Mặt cầu, mặt trụ, mặt nón
– Phương pháp tọa độ không gian
Thứ năm: Cấp độ nhận thức
Bảng thống kê câu hỏi theo cấp độ nhận thức (Dựa trên Đề minh
họa 5-10-2016)
Thứ sáu: Học sinh cần lưu ý một số hướng chính giải bài

Toán trắc nghiệm


Thứ bảy: Học sinh cần rèn luyện các yếu tố gì?
– Nắm vững các kiến thức cơ bản. Đây là yếu tố tiên quyết nhất
để có thể hoàn thành bài thi.
– Hiểu rõ bản chất của từng khái niệm Toán học phổ thông.
– Sử dụng thành thạo máy tính Casio.
– Biết cách vận dụng linh hoạt các kiến thức đã học để xử lý các
bài toán ở cấp độ vận dụng cao . Ví dụ bài toán tính lãi ngân
hàng – Câu 21 Đề minh họa ra ngày 5/10/2016.
– Rèn luyện thật nhiều với các dạng bài/dạng đề có cấu trúc
tương tự đề minh họa để quen với áp lực phòng thi và rèn được
phản xạ, từ đó có thể giải quyết câu hỏi trong một khoảng thời
gian ngắn.
Thứ tám: Quan niệm sai lầm
Nhiều người thường hay quan niệm, trong đề thi trắc nghiệm,
các phương án đúng trong đề thi sẽ được phân bổ đều cho các
phương án A, B, C, D; nên nếu chỉ chọn một phương án xuyên
suốt cho cả bài thi thì ta cũng sẽ đươc 25% tổng số điểm toàn
bài. Vậy, chúng ta sẽ cùng phân tích xem nhận định/quan niệm
trên sai lầm như thế nào.
Đề thi sẽ được thiết kế theo kiểu chọn ngẫu nhiên từ hệ thống.
Các câu hỏi và sự sắp xếp các phương án lựa chọn được xáo trộn
trong quá trình chọn ngẫu nhiên từ hệ thống thành các đề thi.
Do đó, với cùng một câu hỏi các học sinh khác nhau lại có đáp án


đúng rơi vào các phương án khác nhau.
Dựa vào đề mẫu mà học tủ: hiện nay, đề thi nằm hoàn toàn

trong chương trình lớp 12. Vậy với một đề mẫu mà Bộ công bố
gồm 50 câu không thể nêu hết các vấn đề. Vì vậy, khi thi chính
thức, kiến thức có thể lệch với đề mẫu.
Hơn nữa, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của internet, sự lan
truyền và chia sẻ hệ thống các đề thi trên các trang mạng xã hội
là con dao hai lưỡi. Bởi lẽ, đề thi và các tài liệu được biên soạn
bởi rất nhiều các cá nhân, tổ chức, trong đó có rất nhiều nguồn
không đáng tin cậy, phần lớn là biên soạn không có căn cứ rõ
ràng và không được kiểm duyệt bởi một cơ quan có thẩm quyền.
Do đó, nếu không có kiến thức vững vàng, không hiểu rõ cấu
trúc đề thi và bản chất thì học sinh rất dễ bị tin và theo dẫn đến
sai lầm trong cả quá trình học và luyện.
Thứ chín: Chiến thuật làm bài thi trắc nghiệm
Như đã phân tích trong phần 2, áp lực của học sinh khi làm đề
thi trắc nghiệm là hoàn thành các câu hỏi theo thời gian phù
hợp. Học sinh cần tạo cho mình một chiến thuật làm bài thi trắc
nghiệm. Để có thể làm tốt và giành được điểm cao, các em cần
lưu ý những điểm chính như sau:
– Làm một lượt cả đề, với những câu dễ, chắc chắn về đáp án có
thể khoanh luôn. Gặp câu khó, đừng quá mất thời gian mà hãy
tạm bỏ qua và chuyển sang làm câu khác. Sau khi làm xong một
lượt đề thi thì mới quay lại để làm tiếp câu đó. Làm được điều


này sẽ giúp các em không bị bỏ sót và mất điểm ở những câu dễ
do đã mất nhiều thời gian cho câu khó. Nên nhớ, dù là câu khó
hay câu dễ thì học sinh chỉ có thể được tối đa 0,2 điểm cho 1
câu.
– Đối với các câu hình học ở mức độ đơn giản cần hạn chế vẽ
hình và nếu phải vẽ thì cũng không cần vẽ quá cầu kì vì sẽ rất

tốn thời gian, cố gắng tưởng tượng là chính.
– Ưu tiên làm trước các câu hỏi mà có sử dụng được máy tính
Casio.
– Tăng cường rèn luyện các dạng bài mà sử dụng kỹ năng loại
trừ để tìm ra được đáp án.
Thứ mười: Tài liệu quan trọng nhất là Sách giáo khoa lớp
12
Hiện nay, các tài liệu phục vụ thi trắc nghiệm khách quan rất
nhiều; tuy nhiên, chưa thể đánh giá được vì độ phủ về kiến thức
là quá rộng, có cả những phần ngoài chương trình thi. Vì vậy,
mỗi tài liệu chỉ phù hợp với một phần của đề. Học sinh cần phải
chọn lọc khi tham khảo, tránh ôm đồm và sa đà.
Học sinh có thể tự học, tự ôn luyện sau khi được trang bị kiến
thức ở trường. Tuy nhiên, các em nên lựa chọn các khóa học của
các hệ thống giáo dục có uy tín, có kinh nghiệm dạy học và ôn,
luyện thi đại học để việc ôn, luyện hiệu quả.
Tiến sĩ Lê Đình Định