Bài 1: Tuyên ngôn Độc lập

Bài:
Hồ Chí
Minh


Kiểm tra bài cũ:
Sự trong sáng của tiếng Việt được thể hiện qua các
phương diện chủ yếu nào?
A. Tính chuẩn mực, đúng quy tắc và phong cách chung
của tiếng Việt; khơng lai căng, pha tạp; tính lịch sự,
văn hóa trong lời nói; sự sáng rõ, mạch lạc trong việc
biểu hiện nội dung, tư tưởng tình cảm.
B. Tính mạch lạc trong việc biểu hiện nội dung, tư tưởng
tình cảm.
C. Đúng quy tắc và phong cách chung của tiếng Việt.
D. Tính chuẩn mực, đúng quy tắc và phong cách chung
của tiếng Việt.


Hồ Chí Minh

I.Tìm hiểu chung:
1. Hồn cảnh sáng tác và mục đích sáng tác:
a. Hồn cảnh sáng tác:

- 19/8/1945, chính quyền Hà Nội về tay nhân dân.
- 26/8/1945, Chủ Tịch Hồ Chí Minh từ Việt Bắc về Hà
Nội, soạn thảo bản Tun ngơn Độc Lập.
- 2/9/1945, Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời
nước VNDCCH đọc bản TNĐL tại Quảng trường Ba
Đình, Hà Nội.

- Hồn cảnh lịch sử phức tạp: thực dân, đế quốc lăm le
muốn xâm chiếm nước ta.


b. Mục đích sáng tác:

Hồ Chí Minh

- Tuyên bố chấm dứt chế độ thực dân phong kiến, khai
sinh nước Việt Nam DCCH.
- Vạch rõ bộ mặt xảo trá của bọn thực dân, phát xít ;
bác bỏ những luận điệu của giặc.
-Tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân thế giới nhất là
phe Đồng minh.


3. Thể văn chính luận:

Hồ Chí Minh

Lập luận chặt chẽ, lý lẽ sắc bén, dẫn chứng xác thực
không ai chối cãi được.

4. Bố cục: 3 đoạn
- Đoạn 1: Cơ sở pháp lý của bản TN
- Đoạn 2: Luận tội thực dân Pháp; lập trường
chính nghĩa của cuộc kháng chiến.
- Đoạn 3: Lời tuyên bố trước thế giới.

Hồ Chí Minh

II.Tìm hiểu văn bản:
1.Cơ sở pháp lý của bản TN:

* Ý nghĩa việc trích dẫn 2 bản TN của Pháp và Mỹ:
- Dùng địn “gậy ơng đập lưng ơng”.
+ Bác xốy sâu vào quyền bình đẳng mọi mặt của
con người.
+ TNĐL của Việt Nam có căn cứ sâu xa, có sự
hậu thuẫn bởi lý lẽ của lịai người phải được lịai
người cơng nhận và bảo vệ.


Hồ Chí Minh
* Ý nghĩa việc trích dẫn 2 bản TN của Pháp và Mỹ:
- Thể hiện sự khéo léo và kiên quyết:
+ Khéo léo: trân trọng những danh ngôn bất hủ
của người Pháp và Mỹ.
+ Kiên quyết: nhắc nhở họ đừng phản bội tổ tiên ,
đừng làm vấy bẩn lá cờ nhân đạo của nước mình.


Hồ Chí Minh

* Ý nghĩa việc trích dẫn 2 bản TN của Pháp và Mỹ:
- Niềm tự hào dân tộc: đặt 3 bản tuyên ngôn, 3 cuộc
cách mạng, 3 nền độc lập ngang hàng nhau.
-“ suy rộng ra”: quyền lợi con người  quyền lợi dân
tộc  thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc trên

thế giới, phát súng lệnh khởi đầu cho bão táp cách
mạng ở các nước thuộc địa.
 Với cách đặt vấn đề khéo léo, lập luận chặt chẽ,
giàu tính chiến đấu, Bác buộc thế giới phải thừa nhận
nền độc lập tự do của nước Việt Nam.


Hồ Chí Minh
2. Luận tội thực dân Pháp; lập trường chính
nghĩa của cuộc kháng chiến
a.Luận tội thực dân Pháp:
- Tội ác về kinh tế ,chính trị, văn hóa, xã hội…bác
bỏ luận điệu “ văn minh, khai hóa” .
- Lên án những việc làm đê tiện của chúng:
+ Hai lần bán nước ta cho Nhật, “ quỳ gối mở cửa
nước ta rước Nhật”
+ “…thẳng tay khủng bố Việt Minh ”, “ giết chết số
đơng tù chính trị …”bác bỏ luận điệu “bảo hộ”.


Hồ Chí Minh

a.Luận tội thực dân Pháp:
+ “biết bao lần…. đã khơng đáp ứng lại cịn…”
bác bỏ tư cách đứng về phe Đồng minh.
-“Sự thật là nước ta ...không phải là thuộc địa của
Pháp ”;“Sự thật là dân ta đã… không phải từ tay
Pháp” bác bỏ luận điệu Đông dương là thuộc địa
của Pháp.
*Nghệ thuật: Câu đồng dạng, điệp từ, điệp ngữ, liệt

kê, cách viết ngắn gọn, súc tích vạch trần bộ mặt
xảo quyệt của thực dân Pháp.


Hồ Chí Minh
b.Lập trường chính nghĩa của cuộc kháng chiến.
- “Việt Minh đã giúp …bảo vệ tính mạng và tài sản
cho họ” cách mạng nhân đạo.
-“ Khi Nhật hàng…cả nước nổi dậy giành chính
quyền, lập nên nước VN DCCH” khẳng định vai
trị của CMVN.
- “Một dân tộc đã gan góc…Dân tộc đó phải
được độc lập” khẳng định tư cách độc lập.
Khẳng định quyền độc lập, tự do; xóa bỏ hết mọi
quan hệ với thực dân.


Hồ Chí Minh
3.Lời tuyên bố trước thế giới:
-Tuyên bố độc lập trên hai mặt:
+ Pháp lý: “Nước VN quyền hưởng TD ĐL”;
+ Thực tế: “sự thật …nước TDĐL”.
- Tuyên bố ý chí, quyết tâm bảo vệ nền độc lập.
- Lời văn cơ đọng , mạnh mẽ chứa đựng ý chí, quyết
tâm lớn của tòan dân tộc.


Hồ Chí Minh
III.Tổng kết:
-TNĐL tổng kết cả một thời kỳ lịch sử của dân tộc.

- TNĐL là một áng văn chính luận mẫu mực với lập
luận chặt chẽ, đã kế thừa những chân lý lớn của văn
hóa thế giới.
- TNĐL đã nâng cao lòng tự hào về truyền thống
lịch sử, truyền thống văn học của dân tộc.


Củng cố, dặn dị:
- Nêu ý nghĩa việc trích dẫn 2 bản tuyên ngôn
của Pháp và Mỹ trong bản TNĐL của HCM?
- TNĐL đã bác bỏ những luận điệu gì của thực
dân? Mục đích cuối cùng là để làm gì?
- Sọan bài mới: Giữ gìn sự trong sáng của tiếng
Việt (tt)
Yêu cầu: + Đọc kỹ sgk.
+ Mỗi cá nhân phải làm thế nào để giữ
gìn sự trong sáng của tiếng Việt?
+ Làm BT luyện tập trong sgk trang
44,45.


Xin chân thành
cảm ơn quý thầy
cô và các em học
sinh đã tham dự
tiết học này.


Quang cảnh buổi lễ
Kỳ đài

Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập


Gơng cùm
Đàn ápđói
Nạn
Nhà tùđói 1945
Nạn thực dân
Nhà tù Hỏa lị