Quản lý phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS trên địa bàn huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên (LV thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

NGUYỄN HUY HOÀNG

QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ
TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

NGUYỄN HUY HOÀNG

QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ
TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã ngành: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHÙNG THỊ HẰNG

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này
là trung thực và chưa hề đư c s

ng trong

t cứ m t công tr nh nào

Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này
đã đư c cảm ơn và các thông tin trích ẫn trong luận văn đều đã đư c chỉ rõ
nguồn gốc
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2015
Tác giả luận văn

Nguyễn Huy Hoàng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN i

LỜI CẢM ƠN
Với t m lòng iết ơn sâu sắc, em xin ày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới cô
giáo TS. Phùng Thị Hằng đã tận t nh chỉ ảo, hướng ẫn, giúp đỡ em trong quá
tr nh nghiên cứu và hoàn thành luận văn
Em xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, các thầy cô
giáo Khoa Tâm lý - Giáo

c, trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên,

gia đ nh và các ạn đã tạo điều kiện thuận l i, đ ng viên, khích lệ em trong thời
gian học tập và thực hiện luận văn
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Thái Nguyên; Huyện
ủy, H i đồng nhân ân,

y an nhân ân huyện, Phòng N i v , Phòng Giáo

c và Đào tạo huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên; cảm ơn các thầy cô giáo ở
các trường THCS và trường PTDTBT THCS trên địa àn huyện Võ Nhai, cùng
với người thân đã tận t nh giúp đỡ, cung c p tài liệu, thông tin, tham gia đóng
góp ý kiến, tạo điều kiện thuận l i cho tác giả trong quá tr nh học tập, nghiên
cứu và hoàn thành luận văn
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2015
Tác giả

Nguyễn Huy Hoàng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii
MỤC LỤC ................................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... v
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1 Lý o chọn đề tài ...................................................................................................... 1
2 M c đích nghiên cứu ................................................................................................ 3
3. Khách thể và đối tư ng nghiên cứu .......................................................................... 3
4 Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3
5 Nhiệm v nghiên cứu ................................................................................................ 3
6. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................. 4
7 Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4
8 C u trúc của luận văn................................................................................................ 5
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ
TRUNG HỌC CƠ SỞ ................................................................................................ 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu v n đề ................................................................................ 6
1 1 1 Trên thế giới ........................................................................................................ 6
1 1 2 Ở Việt Nam ......................................................................................................... 6
1 2 M t số khái niệm cơ ản ........................................................................................ 8
1 2 1 Quản lý, quản lý giáo
1 2 2 Cán

c, quản lý nhà trường................................................... 8

quản lý nhà trường, đ i ngũ CBQL nhà trường ................................... 10

1 2 3 Phát triển, phát triển đ i ngũ CBQL nhà trường .............................................. 11
1 2 4 Quản lý phát triển đ i ngũ CBQL nhà trường .................................................. 13
1 3 Vị trí, vai trò và nhiệm v của trường PTDTBT THCS ...................................... 13
1 3 1 Vị trí, vai trò của trường PTDTBT THCS ........................................................ 13
1 3 2 Chức năng, nhiệm v của trường PTDTBT THCS .......................................... 13
1 3 3 Nhiệm v của CBQL trường PTDTBT THCS ................................................. 14
1 4 Phòng GD&ĐT với công tác quản lý phát triển đ i ngũ cán

quản lý

trường PTDTBT THCS ................................................................................. 14
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNiii




1 4 1 Chức năng, nhiệm v của Phòng GD&ĐT ....................................................... 14
1 4 2 N i ung công tác quản lý phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT
THCS đối với Phòng GD&ĐT ...................................................................... 15
1 5 Những yêu cầu đối với công tác quản lý phát triển đ i ngũ CBQL trường
PTDTBT THCS trong giai đoạn hiện nay ..................................................... 20
1 5 1 Phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS đảm ảo yêu cầu đủ về số
lư ng, đồng

về cơ c u và chuẩn về ch t lư ng .............................................. 20

1 5 2 Phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS đảm ảo tính ân t c ........ 22
1 5 3 Phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS đảm ảo yêu cầu phù
h p với điều kiện kinh tế - xã h i của địa phương ........................................ 22

1 5 4 Phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS đáp ứng xu hướng đổi
mới và phát triển giáo

c phổ thông ............................................................ 23

1 6 Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý phát triển đ i ngũ CBQL
trường PTDTBT THCS ................................................................................. 23
1 6 1 Nhóm yếu tố thu c về chủ thể quản lý ............................................................. 24
1.6.2. Nhóm yếu tố thu c về đối tư ng quản lý và các nhân tố ên trong của GD&ĐT ....... 24
1 6 3 Nhóm yếu tố thu c về điều kiện, môi trường ................................................... 24
Kết luận chương 1 ....................................................................................................... 26
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI
NGŨ CBQL TRƢỜNG PTDTBT THCS TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN
VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN ............................................................. 27
2.1. Vài nét về các trường PTDTBT THCS ở huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên......... 27
2 1 1 Khái quát về sự nghiệp giáo

c và đào tạo của huyện Võ Nhai ..................... 27

2 1 2 Vài nét về các trường PTDTBT THCS của huyện Võ Nhai ............................ 29
2 2 Tổ chức khảo sát thực trạng về công tác quản lý phát triển đ i ngũ CBQL
trường PTDTBT THCS ở huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên ...................... 30
2.2.1. M c đích và n i ung khảo sát ......................................................................... 30
2 2 2 Phương thức khảo sát ........................................................................................ 31
2 3 Thực trạng đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS ở huyện Võ Nhai,
tỉnh Thái Nguyên .......................................................................................... 32
2 3 1 Số lư ng và cơ c u của đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS ..................... 32
2.3.2. Thực trạng về tr nh đ của đ i ngũ CBQL ....................................................... 33
2 3 3 Thực trạng về phẩm ch t và năng lực của đ i ngũ CBQL trường
PTDTBT THCS ở huyện Võ Nhai ................................................................ 34

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNiv




2 3 4 Đánh giá chung về đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS ở huyện Võ
Nhai, tỉnh Thái Nguyên ................................................................................. 39
2 4 Thực trạng về công tác quản lý phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT
THCS ở huyện Võ Nhai ................................................................................ 40
2 4 1 Thực trạng công tác xây ựng quy hoạch phát triển đ i ngũ CBQL ................ 40
2 4 2 Thực trạng công tác tuyển chọn, s

ng h p lý năng lực sở trường của

đ i ngũ CBQL ................................................................................................ 42
2 4 3 Thực trạng công tác đào tạo, ồi ưỡng, phát triển đ i ngũ CBQL........................ 43
2 4 4 Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá ch t lư ng đ i ngũ CBQL ................ 45
2.4.5. Thực trạng công tác xây ựng môi trường tạo đ ng lực phát triển đ i ngũ CBQL ...... 46
2.4.6 Đánh giá chung về công tác quản lý phát triển đ i ngũ CBQL trường
PTDTBT THCS ở huyện Võ Nhai .................................................................. 49
2 5 Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT
THCS ở huyện Võ Nhai .................................................................................. 51
2 5 1 Nhóm yếu tố thu c về chủ thể quản lý ............................................................. 51
2 5 2 Nhóm các yếu tố thu c về đối tư ng quản lý ................................................... 52
2.5 3 Nhóm các yếu tố thu c về điều kiện, môi trường quản lý ................................ 53
Kết luận chương 2 ....................................................................................................... 55
Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL
TRƢỜNG PTDTBT THCS TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VÕ NHAI,
TỈNH THÁI NGUYÊN ............................................................................... 56
3 1 Nguyên tắc đề xu t iện pháp .............................................................................. 56

3 1 1 Nguyên tắc đảm ảo đúng quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về
phát triển giáo

c và đào tạo; định hướng phát triển giáo

c của

huyện Võ Nhai ............................................................................................... 56
3 1 2 Nguyên tắc đảm ảo tính khoa học................................................................... 56
3 1 3 Nguyên tắc đảm ảo tính thực tiễn và phát triển .............................................. 57
3 1 4 Nguyên tắc đảm ảo tính đồng

, tính kế thừa ............................................... 57

3 2 Các iện pháp c thể ............................................................................................ 58
3 2 1 C thể hóa tiêu chuẩn của CBQL trường PTDTBT THCS .............................. 58
3 2 2 Xây ựng và thực hiện tốt quy hoạch CBQL trường PTDTBT THCS ............ 62
3.2.3. Thực hiện tốt quy tr nh tuyển chọn, ổ nhiệm, ổ nhiệm lại và sắp xếp đ i
ngũ CBQL trường PTDTBT THCS ................................................................ 64
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNv




3 2 4 Đổi mới n i ung, phương thức đào tạo, ồi ưỡng CBQL và đ i ngũ kế
cận các trường PTDTBT THCS ..................................................................... 70
3 2 5 Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và đánh giá đ i ngũ CBQL
trường PTDTBT THCS ................................................................................. 74
3 2 6 Có chính sách đãi ng h p lý, tạo đ ng lực và môi trường làm việc để
phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS ........................................ 78

3 3 Mối quan hệ giữa các iện pháp .......................................................................... 80
3 4 Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các iện pháp ................................... 81
3 4 1 Khảo nghiệm tính cần thiết ............................................................................... 82
3 4 2 Khảo nghiệm tính khả thi ................................................................................. 83
Kết luận chương 3 ....................................................................................................... 85
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................... 86
1 Kết luận ................................................................................................................... 86
2 Khuyến nghị ............................................................................................................ 87
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 90
PHỤ LỤC................................................................................................................... 92

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNvi




DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BCH

: Ban ch p hành

BGH

: Ban giám hiệu

CB

: Cán

CBQL

: Cán

CNH-HĐH

: Công nghiệp hoá - hiện đại hoá

CNTT

: Công nghệ thông tin

CSGD

: Cơ sở giáo

CSVC

: Cơ sở vật ch t

GD

: Giáo

c

GD&ĐT

: Giáo

c và đào tạo

GV

: Giáo viên

HĐND

: H i đồng ân nhân

HS

: Học sinh

KH-CN

: Khoa học - công nghệ

KT-XH

: Kinh tế - xã h i

NXB

: Nhà xu t ản

PCGD

: Phổ cập giáo

PTDTBT

: Phổ thông ân t c án trú

QL

: Quản lý

QLGD

: Quản lý giáo

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thông

UBND

:

quản lý

c

c

c

y an nhân ân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNiv




DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2 1
Bảng 2 2
Bảng 2 3
Bảng 2 4
Bảng 2 5
Bảng 2 6
Bảng 2 7
Bảng 2 8
Bảng 2.9.
Bảng 2 10
Bảng 2.11.
Bảng 2 12
Bảng 2 13
Bảng 2 14
Bảng 2 15
Bảng 2 16
Bảng 2 17
Bảng 2 18
Bảng 2 19
Bảng 3 1
Bảng 3 2

Quy mô phát triển giáo c ................................................................ 29
Kết quả xếp loại học lực ..................................................................... 29
Kết quả xếp loại hạnh kiểm ................................................................ 29
Số lư ng và cơ c u đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS ............. 32
Thực trạng về đ tuổi CBQL trường PTDTBT THCS ....................... 32
Thực trạng về thâm niên QL của CBQL trường PTDTBT THCS ..... 32
Thực trạng về tr nh đ của CBQL trường PTDTBT THCS ............... 33
Đánh giá phẩm ch t chính trị, đạo đức của đ i ngũ CBQL trường
PTDTBT THCS .................................................................................. 34
Đánh giá về năng lực chuyên môn của đ i ngũ CBQL trường
PTDTBT THCS .................................................................................. 36
Đánh giá về năng lực quản lý của đ i ngũ CBQL trường
PTDTBT THCS .................................................................................. 37
Đánh giá về công tác xây ựng quy hoạch phát triển đ i ngũ
CBQL trường PTDTBT THCS........................................................... 41
Đánh giá về công tác tuyển chọn, s
ng h p lý năng lực sở trường
của đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS .......................................... 42
Đánh giá về công tác đào tạo, ồi ưỡng, phát triển đ i ngũ
CBQL trường PTDTBT THCS........................................................... 43
Đánh giá về công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá ch t lư ng đ i ngũ
CBQL trường PTDTBT THCS .....................................................................45
Đánh giá về công tác xây ựng môi trường tạo đ ng lực phát triển
đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS .......................................................47
So sánh mức đ s
ng và hiệu quả của các iện pháp ...................... 49
Đánh giá về mức đ ảnh hưởng của nhóm yếu tố thu c về chủ
thể quản lý ........................................................................................... 51
Đánh giá về mức đ ảnh hưởng của nhóm yếu tố thu c về đối

tư ng quản lý ...................................................................................... 52
Đánh giá về mức đ ảnh hưởng của nhóm yếu tố thu c về điều
kiện, môi trường quản lý..................................................................... 53
Đánh giá tính cần thiết của các iện pháp quản lý phát triển đ i
ngũ CBQL trường PTDTBT THCS ở huyện Võ Nhai ....................... 82
Đánh giá tính khả thi của các iện pháp quản lý phát triển đ i
ngũ CBQL trường PTDTBT THCS ở huyện Võ Nhai ....................... 83

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNv




MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Xây ựng và phát triển đ i ngũ cán

là nhiệm v mang tính chiến lư c hết sức

quan trọng của Đảng và Nhà nước ta Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh khi àn về công
tác cán

đã khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, công việc thành công

hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [13] Tư tưởng đó của Người đã chỉ đường
cho Đảng, Nhà nước và nhân ân ta về xây ựng và phát triển nguồn nhân lực đáp
ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã h i trong mọi giai đoạn lịch s

Đảng ta luôn quan

tâm công tác cán

ằng việc an hành các chỉ thị, nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo thực

hiện công tác cán

Trong đó có Nghị quyết H i nghị lần thứ a của Ban Ch p hành

Trung ương Đảng khóa VIII về Chiến lư c cán

thời kỳ đẩy mạnh Công nghiệp hóa

- Hiện đại hóa đ t nước đã khẳng định: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại
của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu
then chốt trong công tác xây dựng Đảng” [3, tr.1].
Đ i ngũ cán

quản lý (CBQL) giáo

hiện các chủ trương, đường lối giáo
ch t lư ng GD&ĐT CBQL giáo
đạo, họ còn là cán
mới giáo

c các c p là những người tổ chức thực

c của Đảng và Nhà nước, là nhân tố quyết định
c ngoài chức năng là nhà giáo

c, người lãnh

quần chúng, là người góp phần vào thắng l i của công cu c đổi

c Yêu cầu về phát triển để nâng cao ch t lư ng đ i ngũ CBQL đã và

đang trở thành v n đề trọng tâm của cả ngành GD&ĐT hiện nay
Trong những năm qua, sự nghiệp giáo

c của nước ta đã có những phát triển

mới, đạt đư c những thành tựu quan trọng, góp phần to lớn vào sự nghiệp xây ựng
và ảo vệ Tổ quốc Tuy vậy, sự nghiệp GD&ĐT của nước ta còn nhiều hạn chế,

t

cập về cả quy mô phát triển và ch t lư ng; còn có sự chênh lệch lớn về điều kiện cơ
sở vật ch t, ch t lư ng GD&ĐT giữa các vùng miền khác nhau; công tác quản lý giáo
c và đào tạo còn nhiều yếu kém; đ i ngũ nhà giáo và cán
cập về ch t lư ng, số lư ng và cơ c u; m t
phát triển giáo
cán

quản lý giáo

c

t

phận chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và

c, thiếu tâm huyết, thậm chí vi phạm đạo đức nghề nghiệp; m t số

quản lý ở các trường chuyên iệt còn nhiều hạn chế về chuyên môn, kỹ năng,

nghiệp v , phương pháp trong công tác quản lý ở các trường đặc thù riêng
Võ Nhai là huyện vùng cao uy nh t của tỉnh Thái Nguyên, với 15 xã, thị tr n,
trong đó có 10 xã thu c vùng đặc iệt khó khăn Mặc ù còn gặp r t nhiều khó khăn,
tuy nhiên trong những năm qua sự nghiệp giáo
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN1

c và đào tạo của huyện đã có ước



phát triển không ngừng; c p ủy, chính quyền luôn quan tâm chăm lo giáo

c, đào

tạo, ồi ưỡng, phát triển nguồn nhân lực có tr nh đ ph c v sự phát triển kinh tế xã h i của địa phương và sự nghiệp CNH- HĐH của đ t nước V vậy đ i ngũ CBQL
nhà trường có vai trò quan trọng trong việc nâng cao ch t lư ng, hiệu quả giáo

c

cho các học sinh của huyện, góp phần phát triển nguồn nhân lực cho địa phương nói
riêng và đ t nước nói chung trong giai đoạn hiện nay
Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước và hướng ẫn của ngành, của tỉnh, từ
năm học 2012-2013, huyện đã tiến hành thành lập các trường phổ thông ân t c án
trú (PTDTBT) tại các xã vùng sâu, xa trên địa àn huyện; giúp cho học sinh ân t c
vùng sâu, xa có điều kiện học tập tốt góp phần nâng cao ch t lư ng giáo

c của

huyện Đây là loại h nh trường mới, đòi hỏi người CBQL phải có năng lực và iết
vận

ng phương pháp, cách thức quản lý m t cách h p lý để đem lại hiệu quả cao

trong công tác giáo

c Tuy nhiên, từ khi đư c thành lập đến nay, đ i ngũ CBQL

trường PTDTBT trên địa àn huyện vẫn còn những hạn chế, yếu kém nh t định
Trong đó, có nhiều v n đề c p thiết cần sớm có iện pháp giải quyết như: công tác
quy hoạch CBQL, lựa chọn, ổ nhiệm; việc đào tạo hoặc ồi ưỡng về nghiệp v
công tác quản lý; cán

quản lý ở các trường PTDTBT không iết tiếng ân t c,

chưa hiểu sâu về văn hóa, phong t c tập quán của đồng ào ân t c thiểu số tại địa
phương, còn thiếu kinh nghiệm, phương pháp quản lý các trường chuyên iệt Công
tác quy hoạch, đào tạo, ồi ưỡng cán
cán

, công tác ổ nhiệm, luân chuyển, tạo nguồn

kế cận chưa đư c quan tâm đúng mức Ch t lư ng đ i ngũ CBQL trường

PTDTBT còn hạn chế, chưa đáp ứng đư c yêu cầu của đổi mới căn ản, toàn iện
giáo

c và đạo tạo trong giai đoạn hiện nay
V vậy cần phải có iện pháp để xây ựng, phát triển đ i ngũ CBQL trường

PTDTBT m t cách phù h p với lý luận và thực tiễn của địa phương Như vậy nghiên
cứu iện pháp quản lý phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT trên địa àn huyện Võ
Nhai là công việc quan trọng và c p thiết để nâng cao ch t lư ng giáo
ân t c vùng sâu, xa; góp phần thực hiện đổi mới căn ản, toàn iện giáo

c cho học sinh
c và đào tạo

theo Nghị quyết H i nghị lần thứ 8 Ban Ch p hành Trung ương Đảng khoá XI
Đã có nhiều công tr nh khoa học nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực nói
chung, phát triển đ i ngũ CBQL giáo

c nói riêng Các công tr nh đó đã đư c vận

ng vào thực tiễn và đã mang lại m t số thành quả nh t định Tuy nhiên, cho đến
nay vẫn chưa có công tr nh khoa học nào nghiên cứu về các iện pháp quản lý phát
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN2




triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT Trung học cơ sở (THCS) trên địa àn huyện Võ
Nhai, tỉnh Thái Nguyên
Xu t phát từ những lý o như trên, tôi lựa chọn v n đề: “Quản lý phát triển đội ngũ
cán bộ quản lý trường PTDTBT THCS trên địa bàn huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên”
làm đề tài luận văn để nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng về quản lý phát triển đ i ngũ CBQL
trường PTDTBT THCS, đề xu t m t số iện pháp quản lý phát triển đ i ngũ CBQL
trường PTDTBT THCS trên địa àn huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên, nhằm góp
phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý trường PTDTBT THCS ở huyện Võ Nhai,
tỉnh Thái Nguyên nói riêng, các huyện miền núi nói chung
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác quản lý phát triển đ i ngũ cán

quản lý trường PTDTBT THCS

3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý phát triển đ i ngũ cán

quản lý trường PTDTBT THCS

trên địa àn huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên
4. Giả thuyết khoa học
Công tác quản lý phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS trên địa àn
huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên còn có những hạn chế nh t định: Công tác quy
hoạch, tuyển chọn, ổ nhiệm CBQL thực hiện chưa chặt chẽ; m t số CBQL chưa
đư c ồi ưỡng về kiến thức, phương pháp quản lý trường PTDTBT THCS; công tác
kiểm tra, đánh giá CBQL thực hiện chưa tốt,
nêu trên, nếu đề xu t và thực hiện đồng

Có thể khắc ph c đư c những tồn tại

các iện pháp quản lý phát triển đ i ngũ

CBQL trường PTDTBT THCS phù h p với thực tiễn của địa phương

5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý phát triển đ i ngũ cán

quản lý

trường PTDTBT THCS
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác quản lý phát triển đ i ngũ cán
quản lý trường PTDTBT THCS trên địa àn huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên;
nguyên nhân của những kết quả đạt đư c và những mặt còn hạn chế
5.3. Đề xu t m t số iện pháp quản lý phát triển đ i ngũ cán

quản lý trường

PTDTBT THCS trên địa àn huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN3




6. Phạm vi nghiên cứu
- Về n i ung: Đề tài tập trung nghiên cứu và đề xu t m t số iện pháp quản lý
phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS trên địa àn huyện Võ Nhai, tỉnh
Thái Nguyên.
- Về phạm vi khảo sát: Đề tài tiến hành khảo sát tại Phòng GD&ĐT huyện Võ
Nhai; Phòng N i v huyện; trường THCS và trường PTDTBT THCS trên địa àn
huyện Võ Nhai, với số lư ng khách thể điều tra gồm 50 người là cán

, lãnh đạo

phòng, CBQL và m t số giáo viên.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Tiến hành phân tích, tổng h p, hệ thống hoá, khái quát hoá... các tài liệu lý luận,
như: hệ thống các văn kiện của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; các tài liệu
và công trình khoa học về lĩnh vực quản lý, quy hoạch, quản lý nguồn nhân lực; quản
lý phát triển đ i ngũ cán

quản lý trường PTDTBT THCS và các tài liệu khác có

liên quan để xây dựng khung lý thuyết cho đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp quan sát: Đối tư ng quan sát là hoạt đ ng quản lý đ i ngũ CBQL
trường PTDTBT THCS của Phòng GD&ĐT huyện; đ i ngũ CBQL trường PTDTBT
THCS và các hoạt đ ng iễn ra trong nhà trường Kết quả quan sát là m t nguồn tư
liệu thực tế ổ sung cho cơ sở lý luận của đề tài
- Phương pháp điều tra viết: S
ngũ cán

ng phiếu điều tra, tiến hành điều tra trên đ i

, lãnh đạo Phòng GD&ĐT huyện, đ i ngũ cán

quản lý giáo

c, m t số

giáo viên đang công tác tại các trường THCS và trường PTDTBT THCS ở huyện Võ
Nhai, nhằm thu thập thông tin về thực trạng đ i ngũ CBQL và công tác quản lý phát
triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS trên địa àn huyện Võ Nhai.

- Phương pháp đàm thoại: Tiến hành trao đổi trực tiếp với đ i ngũ cán
lý, giáo viên, cán

quản

công tác tại Phòng GD&ĐT huyện và lãnh đạo địa phương để

làm rõ thực trạng về quản lý phát triển đ i ngũ cán

quản lý tại các trường

PTDTBT THCS ở huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên hiện nay
- Phương pháp l y ý kiến chuyên gia: Tiến hành l y ý kiến đánh giá của các
chuyên gia, các nhà lãnh đạo, quản lý ngành về công tác quản lý phát triển đ i ngũ
CBQL trường PTDTBT THCS
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN4




7.3. Phương pháp xử lý, phân tích thông tin: Tiến hành x lý, phân tích các số liệu,
kết quả điều tra, đồng thời xác định mức đ tin cậy của việc điều tra và phân tích kết
quả nghiên cứu thông qua việc s

ng m t số phần mềm ứng

ng

8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị và tài liệu tham khảo, luận văn gồm

3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý phát triển đ i ngũ cán

quản lý trường

Phổ thông ân t c án trú Trung học cơ sở
Chương 2. Thực trạng về công tác quản lý phát triển đ i ngũ cán

quản lý

trường Phổ thông ân t c án trú Trung học cơ sở trên địa àn huyện Võ Nhai,
tỉnh Thái Nguyên
Chương 3. Biện pháp quản lý phát triển đ i ngũ cán

quản lý trường Phổ thông

dân t c án trú Trung học cơ sở trên địa àn huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN5




Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC
BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới
Trong lịch s ở các nước trên thế giới, tư tưởng quản lý đã xu t hiện từ sớm

Mặc ù chưa thực sự chuyên sâu về quản lý (QL) nhưng đã đặt nền móng cho việc
h nh thành tư tưởng về nâng cao ch t lư ng những người làm công tác QL trong xã
h i Tiếp theo đó, các nhà khoa học trên thế giới đã đưa ra những quan điểm, nghiên
cứu các công tr nh liên quan đến công tác quản lý
Từ những năm 70-80 của thế kỷ XX, William - Giáo sư trường Đại học
California (Mỹ), đã có công tr nh nghiên cứu về quản lý Ông đã khẳng định, yếu tố
quan trọng của văn hóa trong QL và nêu ra 7 yếu tố có ảnh hưởng đến hiệu quả QL
là: chiến lư c, kỹ năng, cách thức, hệ thống, cơ c u, các giá trị chung và đặc iệt là
đ i ngũ
Khi xã h i công nghiệp có sự ùng nổ thông tin và chuyển ần thành xã h i
thông tin, các nhà khoa học nghiên cứu về QL đã có các công tr nh về QL trong môi
trường luôn iến đổi, QL theo quan điểm hệ thống, QL t nh huống và v n đề ch t
lư ng người QL thực sự đã đư c đề cập tới với những yêu cầu và cách thức nâng cao
ch t lư ng đ i ngũ Gần đây, Trung Quốc đang thành công trên con đường phát triển
và h i nhập với thế giới, đã xu t hiện công tr nh nghiên cứu “Khoa học lãnh đạo hiện
đại”, trong đó đã chú ý nêu v n đề ch t lư ng của cán

lãnh đạo và quản lý.

1.1.2. Ở Việt Nam
Vai trò tầm quan trọng của người quản lý và công tác quản lý đã đư c Chủ tịch
Hồ Chí Minh đưa ra từ r t sớm trong tư tưởng chỉ đạo và công việc của Người Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã nh n mạnh “Cán
thành công hay th t ại đều o cán

là cái gốc của mọi công việc, công việc

tốt hay kém” [13].

Trong suốt quá tr nh phát triển của đ t nước, cùng với các lĩnh vực khác của đời

sống xã h i, giáo

c và đào tạo luôn đư c Đảng, Nhà nước và nhân ân ta đặc iệt

quan tâm, xem đây là mũi nhọn quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế xã h i
Trong đó, chú trọng đến công tác quản lý giáo
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN6

c và phát triển đ i ngũ CBQL nhà



trường nói chung, đặc iệt là đối với các trường chuyên iệt nói riêng V n đề này đã
thu hút nhiều nhà lãnh đạo, quản lý, nhà khoa học nghiên cứu đề xu t các iện pháp
để triển khai thực hiện
Bước vào thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đ t nước, đặt ra cho ngành giáo

c những

yêu cầu, nhiệm v , thách thức mới là đào tạo nguồn nhân lực có tr nh đ cao đáp ứng
yêu cầu phát triển kinh tế của đ t nước trong giai đoạn mới Điều này đòi hỏi phải có
định hướng phát triển, có tầm nh n chiến lư c, ổn định lâu ài cùng những phương pháp,
h nh thức, tổ chức và quản lý phù h p Phát triển đ i ngũ CBQL giáo

c là nhiệm v

quan trọng, là giải pháp then chốt ảo đảm sự thành công của công cu c đổi mới giáo
c, từng ước nâng cao ch t lư ng GD&ĐT trong giai đoạn hiện nay
Để từng ước đổi mới, nâng cao ch t lư ng, hiệu quả của công tác quản lý giáo
c, trong những năm qua, đã có nhiều công tr nh khoa học, nhiều đề tài, ự án

nghiên cứu về lý luận, đề ra đư c các giải pháp trong quản lý giáo
triển đ i ngũ cán

quản lý nhà trường và đã đư c áp

c cũng như phát

ng vào thực tiễn đem lại

hiệu quả thiết thực Tiêu iểu như: “Những khái niệm cơ ản về lý luận QLGD” nhà
khoa học Nguyễn Ngọc Quang đã đề cập đến những khái niệm cơ ản của quản lý,
QLGD, các đối tư ng của khoa học QLGD; “Chính sách và kế hoạch phát triển trong
quản lý giáo

c” của các nhà khoa học Đặng Bá Lãm và Phạm Thành Nghị đã phân

tích khá sâu sắc về lý thuyết và mô h nh chính sách, các phương pháp lập kế hoạch
giáo

c,
Trong nghiên cứu đề xu t các iện pháp quản lý phát triển đ i ngũ CBQL, giáo

viên tại m t số cơ sở giáo
cứu, ví

c trong giai đoạn đổi mới, đã có m t số đề tài nghiên

như: “Thực trạng, phương hướng và những giải pháp cơ ản nâng cao ch t

lư ng đ i ngũ CBQL các trường THCS tỉnh Bắc Ninh” - Luận văn thạc sĩ của

Nguyễn Công Duật - năm 2000; “M t số giải pháp ồi ưỡng nâng cao năng lực quản
lý quá tr nh ạy học của Hiệu trưởng các trường THCS tỉnh Quảng Ninh” - Luận văn
thạc sĩ của Hà Văn Cung - năm 2000; “Biện pháp phát triển đ i ngũ giảng viên
trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật thu c Đại học Thái Nguyên” - Luận văn thạc sĩ
của Đặng Văn Doanh - năm 2008; “Biện pháp phát triển đ i ngũ giáo viên các trung
tâm giáo

c thường xuyên c p huyện, tỉnh Thái Nguyên theo định hướng chuẩn hóa”

- Luận văn Thạc sỹ của Nguyễn Hồng Thái - năm 2009; “Biện pháp phát triển đ i
ngũ cán

quản lý Trường THCS huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh” - Luận văn

Thạc sỹ của Lưu Tiến Sỹ - năm 2011,...
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN7




Các đề tài trên đã đi sâu vào nghiên cứu thực trạng về số lư ng, cơ c u và xây
ựng đ i ngũ giáo viên, CBQL của m t số cơ sở giáo

c trên địa àn địa phương c

thể Tuy nhiên chưa đề cập đến việc thực hiện m t cách đồng

các iện pháp phát

triển đ i ngũ CBQL các CSGD, nh t là đ i ngũ CBQL ở các trường chuyên iệt

nhằm đáp ứng đư c những đổi mới về GD&ĐT trong giai đoạn hiện nay
Trường PTDTBT mới đư c thành lập và đi vào hoạt đ ng đư c trong m y
năm gần đây; hiện nay chưa có đề tài nào đi sâu nghiên cứu về quản lý phát triển
đ i ngũ CBQL trường PTDTBT THCS trên địa àn tỉnh Thái Nguyên V vậy việc
nghiên cứu đề xu t các iện pháp quản lý phát triển đ i ngũ CBQL trường PTDTBT
THCS ở huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên có ý nghĩa to lớn về mặt lý luận và thực
tiễn, nhằm thực hiện đổi mới GD&ĐT, góp phần nâng cao ch t lư ng giáo

c tại

địa phương
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường
* Khái niệm quản lý:
Có nhiều quan niệm khác nhau về quản lý, có thể chỉ ra m t số quan niệm, cách
tiếp cận khác nhau về khái niệm quản lý như sau:
Theo Từ điển Tiếng Việt, “quản lý” đư c hiểu là: “Tổ chức, điều khiển hoạt
đ ng của m t đơn vị, cơ quan”
Theo tác giả Hà Thế Truyền: “Quản lý là m t quá tr nh tác đ ng gây ảnh hưởng
của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm đạt m c tiêu chung

Quản lý là m t

nghệ thuật đạt đư c m c tiêu đã đề ra thông qua việc điều khiển, phối h p, hướng
ẫn, chỉ huy hoạt đ ng của những người khác”; “Hoạt đ ng quản lý là tác đ ng có
định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý
(người ị quản lý) trong m t tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt m c tiêu
của tổ chức”; “Quản lý là việc đạt tới m c đích của tổ chức m t cách có kết quả và
hiệu quả thông qua quá tr nh lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra các nguồn
lực của tổ chức”

Theo quan điểm chính trị xã h i: “Quản lý là sự tác đ ng liên t c có tổ chức, có
định hướng của chủ thể quản lý (người QL, người tổ chức QL) lên khách thể QL (đối
tư ng QL) về các mặt chính trị, văn hoá, xã h i, kinh tế… ằng m t hệ thống các luật
lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các iện pháp c thể nhằm tạo
ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tư ng” [20].
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN8




Theo tác giả Mai Hữu Khuê: Quản lý là m t phạm trù có liên quan mật thiết với
hiệp tác và phân công lao đ ng, nó là m t thu c tính tự nhiên của mọi lao đ ng hiệp
tác Từ khi xu t hiện những hoạt đ ng quần thể của loài người đã xu t hiện sự quản
lý Sự quản lý đã có trong cả xã h i nguyên thủy, ở đó con người phải tập h p với
nhau để đ u tranh với thế giới tự nhiên, muốn sinh tồn con người phải tổ chức sản
xu t, tổ chức phân phối [14].
Như vậy, Quản lý là những tác động có tổ chức, có định hướng của chủ thể
quản lý đến khách thể quản lý thông qua các chức năng quản lý nhằm sử dụng có
hiệu quả các nguồn lực, đảm bảo sự vận động, phát triển và đạt mục tiêu của hệ
thống tổ chức [22].
* Khái niệm quản lý giáo dục
Hoạt đ ng giáo

c là m t trong những hoạt đ ng của xã h i và chịu sự quản lý

của Nhà nước Về khái niệm QLGD, hiện nay cũng có nhiều định nghĩa khác nhau.
QLGD là thực hiện việc QL trong lĩnh vực giáo

c Ngày nay, lĩnh vực giáo

r ng hơn nhiều so với trước, o mỗi chỗ mở r ng đối tư ng giáo
sang người lớn và toàn xã h i Tuy nhiên, giáo
lĩnh vực giáo

c thế hệ trẻ là

c từ thế hệ trẻ

phận nòng cốt của

c cho toàn xã h i

QLGD có hai n i ung chính: QL nhà nước về giáo
cơ sở giáo

c mở

c; QL nhà trường và các

c khác QLGD là việc thực hiện và giám sát những chính sách giáo

c,

đào tạo trên c p đ quốc gia, vùng, địa phương và cơ sở
Trong quá tr nh nghiên cứu về lĩnh vực QLGD, khái niệm QLGD đư c nhiều
tác giả iễn đạt như sau:
Tác giả Đặng Quốc Bảo cho rằng: "Quản lý giáo

c theo nghĩa tổng quát là

hoạt đ ng điều hành, phối h p các lực lư ng xã h i nhằm đẩy mạnh công tác đào tạo
thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển của xã h i" [4].
Tài liệu khác cho rằng: "Quản lý giáo

c là hệ thống những tác đ ng có m c

đích, có kế hoạch, h p quy luật của chủ thể quản lý nhằm làm cho hệ thống vận hành
theo đường lối, nguyên lý của Đảng, thực hiện đư c các tính ch t của nhà trường Xã
h i chủ nghĩa Việt Nam mà tiêu điểm h i t là quá tr nh ạy học, giáo
đưa hệ thống giáo

c thế hệ trẻ,

c đến m c tiêu ự kiến tiến lên trạng thái về ch t" [17] Mặc ù

có những quan niệm khác nhau về khái niệm quản lý giáo

c, nhưng cơ ản đều

thống nh t với nhau về n i ung, ản ch t; thống nh t quản lý giáo

c ao gồm: Chủ

thể quản lý, khách thể quản lý và quan hệ quản lý
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN9




Như vậy, Quản lý giáo dục là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý đến

khách thể quản lý nhằm đưa hoạt động giáo dục tới mục tiêu đã định, trên cơ sở nhận
thức và vận dụng đúng những quy luật khách quan của hệ thống giáo dục quốc dân.
Trong QLGD, chủ thể QL chính là

máy QL các c p; đối tư ng QL chính là

nguồn nhân lực, cơ sở vật ch t - kỹ thuật và các hoạt đ ng thực hiện các chức năng
của quá tr nh GD&ĐT
* Quản lý nhà trường
Trường học là m t

phận của xã h i, là tổ chức GD cơ sở của hệ thống giáo

c quốc ân Hoạt đ ng ạy và học là hoạt đ ng trung tâm của nhà trường
Quản lý nhà trường là m t trong những n i ung quan trọng của hệ thống
QLGD nói chung Có nhiều quan điểm khác nhau về khái niệm quản lý nhà trường
Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối giáo

c của

Đảng trong phạm vi trách nhiệm của m nh, tức là đưa nhà trường vận hành theo nguyên
lý giáo

c để tiến tới m c tiêu giáo

c, m c tiêu đào tạo đối với ngành giáo

c, với

thế hệ trẻ và từng học sinh” [12]. Tác giả Trần Kiểm cho rằng: “Quản lý nhà trường

thực ch t là việc xác định vị trí của mỗi người trong hệ thống xã h i, là quy định chức
năng, quyền hạn, nghĩa v , quan hệ cùng vai trò xã h i của họ mà trước hết là trong
phạm vi nhà trường với tư cách là m t tổ chức xã h i’ [15].
Như vậy, có thể hiểu quản lý nhà trường là tổ chức chỉ đạo và điều hành quá
trình giảng dạy của thầy và hoạt động học của trò; đồng thời, quản lý những điều
kiện CSVC, công việc phục vụ cho dạy và học nhằm đạt được mục đích giáo dục và
đào tạo.
1.2.2. Cán bộ quản lý nhà trường, đội ngũ CBQL nhà trường
* Cán bộ quản lý nhà trường
Từ điển Tiếng Việt định nghĩa: “Cán

là người ph trách m t công tác của

chính quyền hay của m t đoàn thể, phân iệt với ân thường” Từ cán

còn để chỉ

“Người làm công tác có chức v trong m t cơ quan, m t tổ chức” [24].
CBQL nhà trường là những người đứng đầu của nhà trường, đư c giao chức
trách, nhiệm v quản lý, tổ chức điều hành mọi hoạt đ ng của nhà trường. Cán
quản lý nhà trường trước hết phải là những người đã có nhiều kinh nghiệm thực tiễn
hoặc đư c ồi ưỡng nghiệp v QL đáp ứng yêu cầu nhiệm v chính trị của từng đơn
vị, đư c phân công tổ chức điều hành hoạt đ ng giáo

c của đơn vị trường học. Cán

quản lý nhà trường phải là m t nhà giáo đã có nhiều kinh nghiệm thực tiễn hoặc
đư c ồi ưỡng nghiệp v trong các trường quản lý giáo
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN10

c của ngành



* Đội ngũ cán bộ quản lý nhà trường
Có nhiều cách hiểu khác nhau về đ i ngũ: Theo từ điển Tiếng Việt (NXB Văn
hoá - Thông tin, năm 1999), “Đ i ngũ” đư c hiểu là khối đông người đư c tập h p và
tổ chức thành m t lực lư ng có quy củ, có cùng chức năng hoặc nghề nghiệp Theo
cách hiểu của thuật ngữ quân sự về đ i ngũ, đư c hiểu là khối đông người đư c tập h p
lại m t cách chỉnh tề và đư c tổ chức thành lực lư ng chiến đ u.
Tuy có nhiều cách hiểu khác nhau, nhưng đều có chung quan niệm cốt lõi về đ i
ngũ là: M t số đông người đư c tổ chức và tập h p thành m t lực lư ng, để thực hiện
m t hay nhiều chức năng, họ có thể ở những nghề nghiệp, thành phần khác nhau,
nhưng cùng m t m c đích chung
Như vậy, đội ngũ cán bộ quản lý nhà trường được hiểu là tập hợp những người làm
công tác quản lý ở các nhà trường, là những người thực hiện việc điều hành quá trình
giáo dục diễn ra trong nhà trường, đây là những chủ thể quản lý bên trong nhà trường.
1.2.3. Phát triển, phát triển đội ngũ CBQL nhà trường
* Khái niệm “Phát triển”
Phát triển là thuật ngữ đư c ùng m t cách thường xuyên và trên t t cả các lĩnh
vực kinh tế, xã h i, đời sống,

Theo Từ điển Tiếng Việt, "phát triển" là iến đổi hoặc

làm cho iến đổi từ ít đến nhiều, hẹp đến r ng, th p đến cao, đơn giản đến phức tạp [23].
Theo quan điểm triết học, phát triển là quá tr nh vận đ ng đi lên của sự vật hiện
tư ng, trong đó có sự gia tăng từ ít thành nhiều, từ th p thành cao, từ đơn giản đến
phức tạp, từ chưa hoàn thiện đến hoàn thiện, từ hoàn thiện đến hoàn thiện hơn nữa,…
Như vậy, sự vật, hiện tư ng, con người, xã h i hoặc iến đổi để tăng tiến về số lư ng,
ch t lư ng hoặc là ưới tác đ ng của ên ngoài làm cho iến đổi tăng đều đư c coi là

phát triển
Phát triển con người phải là sự phát triển mang tính nhân văn Đó là sự mở r ng
cơ h i cho người ân nhằm hướng tới m t cu c sống đầy đủ vật ch t, phong phú về
tri thức
Như vậy, phát triển được hiểu là sự tăng trưởng, là sự chuyển biến theo chiều
hướng tích cực, tiến lên.
* Phát triển đội ngũ CBQL nhà trường
Phát triển đ i ngũ là tổng thể các h nh thức, phương pháp, chính sách và iện
pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao ch t lư ng đ i ngũ nhằm đạt đư c m c đích đủ về
số lư ng, phù h p về cơ c u, đạt chuẩn về tr nh đ đào tạo, có đủ phẩm ch t và năng
lực chuyên và nghiệp v
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN11




Phát triển đ i ngũ cán

quản lý thực ch t là xây ựng và phát triển cả a yếu

tố: Quy mô, ch t lư ng, cơ c u Trong đó, quy mô đư c thể hiện ằng số lư ng Cơ
c u thể hiện sự h p lý trong ố trí về nhiệm v , đ tuổi, giới tính, chuyên môn,
nghiệp v

hay nói cách khác là tạo ra m t ê kíp đồng

, đồng tâm có khả năng hỗ

tr , ù đắp cho nhau về mọi mặt Ch t lư ng thể hiện ở phẩm ch t, tr nh đ chuyên
môn, năng lực quản lý,

triển đ i ngũ cán

đây là yếu tố quan trọng nh t trong việc xây ựng và phát

quản lý

Phát triển đ i ngũ CBQL là m t

phận của phát triển nguồn lực con người hay

còn gọi là phát triển nguồn nhân lực Phát triển nguồn nhân lực trong giáo

c đư c

thể hiện trong các mặt:
- M t là, phát triển đ i ngũ CBQL là gây ựng đ i ngũ CBQL làm cho đ i ngũ
đó đư c iến đổi theo chiều hướng đi lên, xây ựng đ i ngũ đủ về số lư ng, từng
ước nâng cao ch t lư ng, đồng

về cơ c u

- Hai là, thực hiện tốt t t cả các khâu từ việc quy hoạch, tuyển chọn, ổ nhiệm
s

ng h p lý, đào tạo, ồi ưỡng, đánh giá, sàng lọc đ i ngũ CBQL Đó là quá tr nh

làm cho đ i ngũ nâng cao tr nh đ chuyên môn, tr nh đ chính trị, năng lực quản lý,
có phẩm ch t tốt, có trí tuệ và tay nghề thành thạo, nhằm giúp họ hoàn thành tốt vai
trò, nhiệm v của người QL
- Ba là, con người với tư cách là tiềm lực của sự phát triển GD&ĐT, phát triển

xã h i, cải tạo xã h i, làm cho ch t lư ng cu c sống ngày càng cao hơn
Như vậy, phát triển đ i ngũ CBQL là phát triển sao cho đảm ảo số lư ng (đảm
ảo định mức lao đ ng), nâng cao ch t lư ng đ i ngũ nhằm giúp họ hoàn thành tốt
vai trò, nhiệm v của người QL Ch t lư ng của đ i ngũ QL đư c hiểu trên

nh iện

gồm có ch t lư ng và số lư ng Số lư ng luôn gắn chặt với ch t lư ng, ch t lư ng
ao hàm số lư ng Khi xem xét đến ch t lư ng đ i ngũ CBQL cần phải xét các mặt:
cơ c u phù h p, phẩm ch t và năng lực
M t đ i ngũ đư c đánh giá là có ch t lư ng khi đ i ngũ đó đủ về số lư ng, đảm
ảo ch t lư ng và đồng

về cơ c u

Như vậy, phát triển đội ngũ CBQL nhà trường là tổng thể các hình thức,
phương pháp, chính sách và biện pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng cho
đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý tại các nhà trường, nhằm đạt được mục đích đủ
về số lượng, phù hợp về cơ cấu, đạt chuẩn về trình độ đào tạo, có đủ phẩm chất và
năng lực quản lý giáo dục.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN12




1.2.4. Quản lý phát triển đội ngũ CBQL nhà trường
Từ những khái niệm nêu trên, chúng ta có thể hiểu rằng: Quản lý phát triển đ i ngũ
CBQL nhà trường là định hướng, chỉ đạo điều hành, tổ chức thực hiện tổng thể các h nh
thức, phương pháp, chính sách và iện pháp nhằm làm cho đ i ngũ CBQL nhà trường
ngày càng vững mạnh, hoàn thành tốt các chức năng, nhiệm v của đ i ngũ

Như vậy, quản lý phát triển đội ngũ CBQL nhà trường là sự tác động của chủ
thể quản lý đến đội ngũ CBQL nhà trường bằng các hình thức, phương pháp, chính
sách và biện pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng cho đội ngũ này, giúp họ
có đủ phẩm chất, năng lực quản lý giáo dục; đồng thời để đạt được mục đích đủ về số
lượng, phù hợp về cơ cấu, đạt chuẩn về trình độ đào tạo.
1.3. Vị trí, vai trò và nhiệm vụ của trƣờng PTDTBT THCS
1.3.1. Vị trí, vai trò của trường PTDTBT THCS
Trường PTDTBT THCS là cơ sở giáo
tư cách pháp nhân, có tài khoản và con

c của hệ thống giáo

c quốc ân, có

u riêng

Trường PTDTBT THCS đư c tổ chức và hoạt đ ng theo quy định của Điều lệ
trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều c p
học (gọi chung là Điều lệ trường phổ thông) ban hành theo Thông tư số: 12/2011/TTBGDĐT, ngày 28/3/2011 của B trưởng B Giáo

c và Đào tạo [9, tr.1]; Quy chế tổ

chức và hoạt đ ng của trường phổ thông ân t c án trú an hành kèm theo Thông tư
số 24/2010/TT-BGDĐT, ngày 02/8/2010 của B Giáo

c và Đào tạo [8, tr.2].

Trường PTDTBT THCS có vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế xã h i và củng cố an ninh, quốc phòng ở miền núi, vùng ân t c thiểu số Trường
PTDTBT THCS là loại trường chuyên iệt mang tính ch t phổ thông, ân t c và án trú
1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của trường PTDTBT THCS

Trường PTDTBT THCS là trường chuyên iệt, đư c Nhà nước thành lập cho
con em các ân t c thiểu số, con em gia đ nh các ân t c định cư lâu ài tại vùng có
điều kiện kinh tế - xã h i đặc iệt khó khăn nhằm góp phần tạo nguồn đào tạo cán
cho các vùng này Trường PTDTBT THCS có số lư ng học sinh án trú theo quy
định Học sinh án trú là học sinh ở vùng có điều kiện kinh tế - xã h i đặc iệt khó
khăn, đư c c p có thẩm quyền cho phép ở lại trường để học tập trong tuần, o không
thể đi đến trường và trở về nhà trong ngày
Trường PTDTBT THCS thực hiện các nhiệm v quy định tại Điều lệ trường
phổ thông và các nhiệm v sau đây:
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN13




- Hằng năm đề xu t chỉ tiêu, lập kế hoạch và tham gia xét uyệt học sinh án trú;
- Giáo

c học sinh về chủ trương, chính sách ân t c của Đảng và Nhà nước,

ản sắc văn hoá và truyền thống tốt đẹp của các ân t c;
- Tổ chức các hoạt đ ng ạy học, giáo

c, lao đ ng, văn hóa thể thao và tổ

chức nuôi ưỡng phù h p với học sinh án trú
1.3.3. Nhiệm vụ của CBQL trường PTDTBT THCS
Cán

quản lý trường PTDTBT THCS thực hiện đầy đủ các nhiệm v của

người CBQL đư c quy định tại Điều 19, Điều lệ trường phổ thông [9, tr.11] và m t
số nhiệm v khác đư c quy định tại Điều 18, Quy chế tổ chức và hoạt đ ng của
trường phổ thông ân t c án trú [8, tr.8]; đồng thời phải chú ý đến tính ch t ân t c
và đặc điểm án trú khi tiến hành các hoạt đ ng
CBQL trường PTDTBT THCS thực hiện các nhiệm v quy định tại Điều lệ
trường phổ thông và các nhiệm v sau đây:
- Nắm vững chính sách ân t c của Đảng và Nhà nước, có hiểu iết về phong t c,
tập quán các ân t c thiểu số và đặc điểm tâm lý học sinh ân t c của địa phương;
- Biết s

ng ít nh t m t tiếng ân t c thiểu số ở địa phương để giao tiếp với

học sinh và c ng đồng;
- Phối h p với chính quyền, các cơ quan đoàn thể, tổ chức xã h i ở địa phương
trong quản lí, chăm sóc học sinh án trú
1.4. Phòng GD&ĐT với công tác quản lý phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
trƣờng PTDTBT THCS
1.4.1. Chức năng, nhiệm vụ của Phòng GD&ĐT
Nghị định 115/2010/NĐ-CP, ngày 24/12/2010 của Chính phủ đã quy định r t rõ
về chức năng, nhiệm v của các c p trong việc phát triển GD&ĐT; sự phân c p quản
lý đã r t c thể và phù h p với xu thế phát triển của ngành giáo

c Các quy định c

thể trách nhiệm của mỗi c p quản lý đảm ảo tương ứng giữa nhiệm v , thẩm quyền,
trách nhiệm với nguồn lực tài chính, nhân sự và các điều kiện cần thiết khác để thực
hiện nhiệm v đư c giao Đồng thời giúp cho việc quản lý công tác giáo

c tại các

địa phương đư c thực hiện thuận l i hơn, tránh đư c hiện tư ng chồng chéo, đảm ảo
tính thống nh t, thông suốt và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về giáo
c; góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm, phát huy tính chủ đ ng, sáng tạo của cơ
quan quản lý tạo nên ước chuyển iến lớn trong việc nâng cao ch t lư ng giáo
tại địa phương.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN14



c


Nghị định của Chính phủ quy định Phòng Giáo

c và Đào tạo có trách nhiệm

tham mưu giúp UBND c p huyện thực hiện chức năng quản lý nhà nước về giáo

c

trên địa àn huyện, c thể [11, tr.8]:
- Cho phép hoạt đ ng giáo

c đối với các cơ sở giáo

c theo quy định.

- Quyết định phân ổ iên chế sự nghiệp các cơ sở giáo

c trực thu c sau khi

đã đư c c p có thẩm quyền phê uyệt; hướng ẫn, tổ chức thực hiện và kiểm tra,
thanh tra việc tuyển

ng, s

ng, luân chuyển, iệt phái, đào tạo, ồi ưỡng, thực

hiện chính sách đối với nhà giáo và cán

quản lý giáo

c trên địa àn huyện

- Quyết định ổ nhiệm, ổ nhiệm lại, miễn nhiệm, luân chuyển, cách chức,
giáng chức đối với người đứng đầu, c p phó người đứng đầu, công nhận h i đồng
trường các cơ sở giáo

c trực thu c; công nhận, không công nhận h i đồng quản trị,

chủ tịch h i đồng quản trị, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng các cơ sở giáo

c ngoài

công lập thu c quyền quản lý của UBND c p huyện
Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông
có nhiều c p học quy định về Thẩm quyền ổ nhiệm hoặc công nhận Hiệu trưởng,
Phó Hiệu trưởng trường trung học [9, tr.11]:
- Trưởng phòng giáo

c và đào tạo (đối với trường THCS và trường phổ thông

có nhiều c p học có c p học cao nh t là THCS) ra quyết định ổ nhiệm Hiệu trưởng,
Phó Hiệu trưởng đối với trường công lập, công nhận Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng
đối với trường tư th c sau khi thực hiện các quy tr nh ổ nhiệm cán

theo quy định

hiện hành của Nhà nước Nếu nhà trường đã có H i đồng trường, quy tr nh ổ nhiệm
hoặc công nhận Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng đư c thực hiện trên cơ sở giới thiệu
của H i đồng trường
- Người có thẩm quyền ổ nhiệm th có quyền ổ nhiệm lại, miễn nhiệm Hiệu
trưởng, Phó Hiệu trưởng trường trung học
1.4.2. Nội dung công tác quản lý phát triển đội ngũ CBQL trường PTDTBT THCS
đối với Phòng GD&ĐT
1.4.2.1. Công tác quy hoạch CBQL trường PTDTBT THCS
Xây ựng quy hoạch là quá tr nh xây ựng m t chương tr nh tiến đ tối ưu cho
việc thực hiện các m c tiêu đã lựa chọn của hệ thống, ựa trên cơ sở tính toán m t
cách đầy đủ và khoa học về các điều kiện, các phương tiện, các nguồn lực hiện có
hoặc sẽ có trong tương lai Trong quản lý th công tác này giữ m t vai trò đặc iệt
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN15