Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư cho dự án cải tạo hệ thống sông trục huyện yên khánh, tỉnh ninh bình nhằm ứng phó với nước biển dâng và xâm nhập mặn

i
L IC M

N

Trong quá trình h c t p và làm lu n v n t t nghi p cao h c, đ
đ c a các th y, cô giáo tr

ng

c s giúp

i h c Th y L i, đ c bi t là GSTS V Thanh

Te, s tham gia góp ý c a các nhà khoa h c, các nhà qu n lý, b n bè, đ ng
nghi p và cùng s n l c c a b n thân.

n nay, tác gi đã hoàn thành lu n v n

th c s v i đ tài lu n v n: “Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp nâng cao
hi u qu đ u t cho d án c i t o h th ng sông tr c huy n Yên Khánh, t nh
Ninh Bình nh m

ng phó v i n

c bi n dâng và xâm nh p m n” chuyên

ngành Qu n lý xây d ng.
Các k t qu đ t đ

c là nh ng đóng góp nh v m t khoa h c c ng nh

th c ti n trong vi c nâng cao hi u qu đ u t d án. Tuy nhiên, trong khuôn kh
lu n v n, do đi u ki n th i gian và trình đ có h n nên không th tránh kh i
nh ng thi u sót. Tác gi r t mong nh n đ

c nh ng l i ch b o và góp ý c a các

th y, cô giáo và các đ ng nghi p.
Tác gi bày t lòng bi t n sâu s c t i GS.TS V Thanh Te đã h

ng

d n, ch b o t n tình và cung c p các ki n th c khoa h c c n thi t trong quá
trình th c hi n lu n v n. Xin chân thành c m n các th y, cô giáo thu c B môn
Công ngh và Qu n lý xây d ng - khoa Công trình cùng các th y, cô giáo thu c
các B môn khoa Kinh t và Qu n lý, phòng
tr

ng

ào t o

i h c và Sau

ih c

i h c Th y L i đã t o m i đi u ki n thu n l i cho tác gi hoàn thành

t t lu n v n th c s c a mình.
Tác gi chân thành c m n các th y, cô giáo công tác t i th vi n Tr

ng

i h c Th y L i, t p th các Giáo s , Phó Giáo s , Ti n s , K s ... cùng các
cán b công tác Ban qu n lý d án c s h t ng th y l i Ninh Bình, Phòng
nông nghi p huy n Yên Khánh, t nh Ninh Bình đã t o đi u ki n cung c p các tài
li u liên quan và giúp đ tác gi hoàn thành lu n v n.
Hà N i, ngày 14 tháng 04 n m 2016
Tác gi

Nguy n M nh Thùy


ii
B N CAM K T
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các thông
tin, tài li u trích d n trong lu n v n đã đ
lu n v n là trung th c và ch a t ng đ
tr

c ghi rõ ngu n g c. K t qu nêu trong
c ai công b trong b t k công trình nào

c đây.
Tác gi

Nguy n M nh Thùy


iii

M CL C
L I C M N ................................................................................................................................ i
B N CAM K T ........................................................................................................................... ii
M C L C..................................................................................................................................... iii
DANH M C HÌNH NH .......................................................................................................... vi
DANH M C B NG BI U ....................................................................................................... vii
DANH M C CÁC T VI T T T ........................................................................................ viii
M

U ........................................................................................................................................ 1

CH

NG 1: T NG QUAN CÁC D ÁN

UT

NG PHÓ V I BI N

I KHÍ

H U ................................................................................................................................................ 6
1.1. Ch

ng trình m c tiêu qu c gia ng phó v i bi n đ i khí h u .....................6

1.1.1.

nh ngh a ...................................................................................................6

1.1.2. Ch
1.2. nh h

ng trình m c tiêu qu c gia v bi n đ i khí h u ..................................6
ng c a bi n đ i khí h u đ i v i t nh Ninh Bình .............................10

1.2.1. Nhi t đ .......................................................................................................10
1.2.2. L

ng m a .................................................................................................11

1.2.3. N

c bi n dâng ..........................................................................................13

1.2.4. Th y tri u và xâm nh p m n ......................................................................15
1.2.5. Các s ki n th i ti t c c đoan ....................................................................17
1.3. Các lo i hình d án đ u t

ng phó v i bi n đ i khí h u

1.4. Các ch

c đ u t xây d ng trên đ a bàn t nh nh m

ng trình, d án đ

ng phó v i bi n đ i khí h u và các m t hi u qu đ t đ

n

c ta...........21

c ..............................22

1.4.1. L nh v c giao thông v n t i ........................................................................22
1.4.2. L nh v c Công th

ng ...............................................................................22

1.4.3. L nh v c Y t ..............................................................................................23
1.4.4. L nh v c môi tr

ng...................................................................................23

1.4.5. V các gi i pháp ng phó v i bi n đ i khí h u, n

c bi n dâng ...............23

1.5. Nhi m v nghiên c u hi u qu đ i v i d án ng phó v i bi n đ i khí h u...24
1.6. K t lu n ch

ng 1 ...........................................................................................25


iv
CH

NG 2. C S KHOA H C VÀ C S PHÁP LÝ TRONG VI C NÂNG

CAO HI U QU

U T C A D ÁN ............................................................................ 26

2.1. Khái ni m v d án đ u t xây d ng ............................................................ 26
2.2. Các ph

ng pháp đánh giá hi u qu d án ................................................. 26

2.2.1. ánh giá hi u qu theo ph

ng pháp đ nh tính .......................................... 26

2.2.2. ánh giá hi u qu theo ph

ng pháp đ nh l

2.3. Các y u t
2.3.1.

nh h

ng ....................................... 26

ng đ n hi u qu đ u t d án ........................................ 29

i u ki n t nhiên ..................................................................................... 29

2.3.2. Kh n ng huy đ ng và s d ng v n đ u t Xây d ng c b n có hi u qu 30
2.3.3. Công tác quy ho ch và ch tr

2.3.4. Công tác qu n lý nhà n

ng c a d án ............................................. 31

c v đ u t Xây d ng c b n ............................. 32

2.3.5. Công tác qu n lý v n hành công trình ......................................................... 35
2.4. C s pháp lý v qu n lý d án xây d ng..................................................... 36
2.4.1. Yêu c u và nguyên t c tuân th đ i v i quy ho ch xây d ng .................... 37
2.4.2. Yêu c u đ i v i Kh o sát và thi t k .......................................................... 38
2.4.3. B o đ m ch t l

ng, an toàn trong xây d ng, v n hành, khai thác, s d ng

công trình, phòng, ch ng cháy, n và b o v môi tr

ng, ng phó v i bi n đ i khí

h u ......................................................................................................................... 39
CH

NG 3. NGHIÊN C U M T S GI I PHÁP NH M NÂNG CAO HI U QU

U T CHO D ÁN C I T O H TH NG SÔNG TR C HUY N YÊN KHÁNH,
T NH NINH BÌNH NH M NG PHÓ V I N

C BI N DÂNG VÀ XÂM NH P

M N ............................................................................................................................................. 44
3.1. Gi i thi u chung v ban qu n lý d án c s h t ng th y l i Ninh Bình . 44

3.1.1. Ch c n ng nhi m v .................................................................................. 44
3.1.2. T ch c b máy c a đ n v ........................................................................ 45
3.2. Gi i thi u chung v d án .............................................................................. 46
3.2.1. V trí đ a lý ............................................................................................................................... 46
3.2.2. TÝnh cÊp thiÕt cña dù ¸n .............................................................................. 46
3.2.3. Tính h u ích c a d án ............................................................................... 47
3.2.4. Các h ng m c đ u t xây d ng .................................................................. 48
3.2.5. S d ng các ch tiêu đánh giá hi u qu d án ............................................. 48


v
3.3 ánh giá chung v hi u qu các ch

ng trình, d án đã đ

c xây d ng ...50

3.3.1 ánh giá chung .............................................................................................50
3.3.2 Nh ng t n t i, h n ch các d án đã đ

c xây d ng trên đ a bàn huy n Yên

Khánh, t nh Ninh Bình ..........................................................................................51
3.4.

xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu đ u t d án nâng c p

h th ng sông tr c huy n yên khánh t nh ninh bình, nh m ng phó v i n

c

bi n dâng và xâm nh p m n ...................................................................................55
3.4.1. Hoàn ch nh quy ho ch phát tri n kinh t - xã h i vùng, ki m tra ch t ch
ngu n tài nguyên n

c ..........................................................................................55

3.4.2. Kiên c hóa m t kênh k t h p đ
3.4.3.

ng giao thông.......................................57

ng d ng công ngh thông tin cho vi c theo dõi, d báo và v n hành c ng

nh m ki m soát m n ..............................................................................................58
3.4.4.

ng d ng khoa h c công ngh v t li u m i cho vi c xây d ng c ng. ......61

3.4.5. Nâng cao trình đ chuyên môn c a c quan qu n lý .................................64
3.4.6. Nâng cao hi u qu qu n lý khai thác công trình ........................................68
K T LU N VÀ KI N NGH .................................................................................................. 71
TÀI LI U THAM KH O ........................................................................................................ 73


vi
DANH M C HÌNH NH
Hình 1.1. Xu th di n bi n chu n sai nhi t đ trung bình n m c a tr m nb ................. 11
Hình 1.2 xu th di n bi n chu n sai t ng l

ng m a n m c a tr m ninh bình ........... 12

Hình 1.3.

ng quá trình m c n

c l n nh t n m (hmax~t) nh tân ....................... 13

Hình 1.4.

ng quá trình m c n

c trung bình n m ( htb~t) tr m nh tân ............... 13

Hình 1.5.

ng quá trình m c n

c th p nh t n m (hmin~t) tr m nh tân ............... 14

Hình 2.1. Âu c u h i n m 2016 ch ph c v công tác ng n m n.................................. 32
Hình 2.2. Tuy n kè đê sông v c b xói chân kè d n đ n s t l . .................................... 33
Hình 2.3. Hi n tr ng n mòn và phá h y btct c ng....................................................... 34
Hình 3.1. S t l tuy n kênh huy n yên khánh. ............................................................. 52
Hình 3.2. S đ nguyên lý t ng th h th ng giám sát đ m n .................................... 60


vii
DANH M C B NG BI U
B ng 1.1. Th ng kê l

B ng 1.2. nh h

ng m a trong nh ng n m g n đây t i t nh Ninh Bình .............12

ng c a th i ti t c c đoan t n m 2010-2014 ..................................17


viii
DANH M C CÁC T

VI T T T

CLC

Ch t l

ng cao.

CLCT:

Ch t l

ng công trình.

CTXD:

Công trình xây d ng.

B KH:

Bi n đ i khí h u.

GSCT:

Giám sát công trình.

QLCLCTXD:

Qu n lý ch t l

ng công trình xây d ng.

QLCLCT:

Qu n lý ch t l

ng công trình.

QLCL:

Qu n lý ch t l

ng.

QLDA:

Qu n lý d án.

TKCT:

Thi t k công trình.

TVQLDA:

T v n qu n lý d án.

TN & KSCT:

Thí nghi m và kh o sát công trình.

XDCB

Xây d ng c b n.


1
M
1. TÍNH C P THI T C A

U

TÀI

1.1. Tính c p thi t c a đ tài
Bi n đ i khí h u là m t trong nh ng thách th c l n nh t đ i v i nhân
lo i. Bi n đ i khí h u s tác đ ng nghiêm tr ng đ n s n xu t, đ i s ng và môi
tr

ng trên ph m vi toàn th gi i. Nhi t đ t ng, m c n

l t, gây nhi m m n ngu n n

c, nh h

c bi n dâng gây ng p

ng đ n nông nghi p, gây r i ro l n đ i

v i công nghi p và các h th ng kinh t - xã h i trong t

ng lai. V n đ bi n đ i

khí h u đã, đang và s làm thay đ i toàn di n và sâu s c quá trình phát tri n và
an ninh toàn c u nh n ng l
v n hóa, kinh t , th

ng, n

c, l

ng th c, xã h i, vi c làm, ngo i giao,

ng m i.

Theo báo cáo c a

y ban liên Chính ph v bi n đ i khí h u, nhi t đ

trung bình toàn c u và m c n

c bi n t ng nhanh trong vòng 100 n m qua, đ c

bi t trong kho ng 25 n m g n đây.

Vi t Nam, trong vòng 50 n m qua nhi t đ

trung bình đã t ng kho ng 0,5 - 0,7oC, m c n
Hi n t

c bi n đã dâng kho ng 20 cm.

ng El Nino, La Nina ngày càng tác đ ng m nh m . Bi n đ i khí h u

th c s đã làm cho nh ng thiên tai, đ c bi t là bão, l và h n hán ngày càng
kh c li t.
Vi t Nam đ

c đánh giá là m t trong nh ng qu c gia b nh h

ng n ng n

nh t c a bi n đ i khí h u, trong đó đ ng b ng sông C u Long là m t trong ba
đ ng b ng trên th gi i d b t n th

ng nh t do n

c bi n dâng. Theo các k ch

b n bi n đ i khí h u, vào cu i th k 21, nhi t đ trung bình n m
kho ng 2 - 3oC, t ng l

l

ng m a n m và l

ng m a mùa khô l i gi m, m c n

n

c ta t ng

ng m a mùa m a t ng, trong khi đó

c bi n có th dâng kho ng t 75 cm đ n 1

m so v i th i k 1980 - 1999. N u m c n

c bi n dâng cao 1m, s có kho ng

40% di n tích đ ng b ng sông C u Long, 11% di n tích đ ng b ng sông H ng
và 3% di n tích c a các t nh khác thu c vùng ven bi n s b ng p. Tác đ ng c a
bi n đ i khí h u đ i v i n

c ta là r t nghiêm tr ng, là nguy c hi n h u cho


2
m c tiêu xoá đói gi m nghèo, cho vi c th c hi n các m c tiêu thiên niên k và s
phát tri n b n v ng c a đ t n

c.

Bi n đ i khí h u đe d a nghiêm tr ng đ n an ninh l

ng th c và phát tri n

nông nghi p: Thu h p di n tích đ t nông nghi p, đ c bi t là m t ph n đáng k
vùng đ t th p đ ng b ng ven bi n, đ ng b ng sông H ng b ng p m n do n
bi n dâng; tác đ ng l n đ n sinh tr

c

ng, n ng su t cây tr ng, th i v gieo tr ng,

làm t ng nguy c lây lan sâu b nh h i cây tr ng; th i gian thích nghi c a cây
tr ng nhi t đ i m r ng và c a cây tr ng á nhi t đ i thu h p l i; nh h
sinh s n, sinh tr

ng đ n

ng, t ng kh n ng sinh b nh, truy n d ch c a gia súc, gia

c m…..Nh ng thách th c đó đòi h i Vi t Nam ph i có nh ng n l c h n n a
trong các chính sách, bi n pháp t ng c

ng nh n th c và n ng l c ng phó v i

bi n đ i khí h u, song song v i phát tri n kinh t nh m t ng c
tranh c a n n kinh t và v th qu c gia trên tr

ng s c c nh

ng qu c t .

Trong nh ng n m qua, h th ng công trình th y l i đã đ

c xây d ng

vùng đ ng b ng sông H ng nói chung và h th ng thu l i t nh Ninh Bình nói
riêng m i ch y u t p trung vào m c tiêu c p, tiêu thoát n
và dân sinh trong đi u ki n ngu n n

c m t d i dào.

y u t khí h u ngày càng di n bi n ph c t p, khó l
bi t là n

c cho nông nghi p

ng tr
ng đoán tr

c b i c nh các
cđ

c.

c

c bi n dâng và xâm nh p m n, các khó kh n thách th c đã hi n h u

nh : Vào mùa l các con l l n xu t hi n ngày nhi u, th i gian l lên ng n, m c
n

c đ nh l cao đe d a h u h t các công trình th y l i, v mùa ki t do ch u nh

h

ng c a tri u m nh, gió ch

ng, l

ng n

c th

ng ngu n trên các tr c sông

xu ng th p, quá trình xâm nh p m n ngày càng sâu vào n i đ a và th i gian c ng
dài h n. Vi c xâm nh p m n đó làm cho ch t l
ch t b thay đ i theo chi u h

ng môi tr

ng đ t, đ a t ng đ a

ng tiêu c c cho s n xu t nông nghi p, làm cho đ t

đai b b c màu, đa d ng sinh h c suy gi m m nh, tác đ ng tr c ti p đ n s n xu t
nông nghi p, làm cho n ng su t và hi u qu cây tr ng v t nuôi b nh h
khó kh n trong s n xu t l

ng th c.

ng, gây


3
i v i t nh Ninh Bình, sông

áy là ngu n c p n

c ng t chính c a t nh

và là tr c tiêu thoát l c a toàn vùng. H u h t các công trình khai thác ngu n
n

cđ uđ

c xây d ng trên con sông này.

Ngu n c p n

c ng t chính cho huy n Yên Khánh, đ

M i và m t s c ng, tr m b m trên sông

áy. Trong nh ng n m g n đây do

bi n đ i khí h u tình tr ng h n hán kéo dài, m c n
th

c bi n dâng cao nên m n

ng l n sâu vào c a sông kho ng 30÷35km trên sông

xu t hi n t i Âu Sông M i, gây nh h

c l y qua âu sông

áy, đ m n 1,3% đã

ng l n đ n s n xu t nông nghi p và đ i

s ng sinh ho t c a nhân dân trong khu v c.

m nv

t ng

ng cho phép đã

xâm nh p vào h th ng sông ngòi, kênh r ch trong vùng. N ng đ m n thay đ i
theo đ c thù t ng n m ph thu c vào l
khí t

ng n

c sông áy c ng nh các y u t

ng, th y v n, th y tri u trên toàn vùng theo th i gian và t ng l

Bên c nh đó vào mùa ki t l

ng n

c ng t t th

ng.

ng ngu n ch y v r t

h n ch . M t khác, do đ d c lòng sông nh , đ a hình th p t o đi u ki n n
m n ti n sâu vào n i đ ng. Trong mùa khô l
gió ch

c

ng dòng ch y nh h n, c ng v i

ng th i m nh, liên t c nên t c đ xâm nh p m n vào n i đ ng nhanh

h n d báo.

ng th i, m y n m g n đây chuy n đ i c c u s n xu t m nh m

theo mô hình tôm - lúa đã làm cho môi tr

ng đ t, n

c, nh t là s xâm nh p

m n đang có nh ng di n bi n ph c t p h n.
Vì v y vi c đ u t

và nâng cao hi u qu đ u t d án c i t o, nâng c p h

th ng sông tr c huy n Yên Khánh là gi i pháp nh m đáp ng m c tiêu:

m

b o an toàn tr c ti p cho nhân dân các xã trong khu v c, và ch đ ng v t

i,

tiêu, cung c p ngu n n

c sinh ho t và các nhu c u dùng n

v c xã Khánh Tiên, Khánh Thi n. C p n
ngu n t

t m c cho phép.

n

c, không làm nh h

v in

c ng t b sung cho sông M i t o

i cho 9 xã phía nam c a huy n trong tr

v

c bi n dâng.

c khác cho khu

ng h p đ m n t i Âu Xanh

m b o tính b n v ng trong khai thác và b o v ngu n
ng đ n toàn vùng h du nam Ninh Bình nh m ng phó


4
Xu t phát t các v n đ c p thi t trên, tác gi lu n v n đã ch n đ tài:
“Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp nâng cao hi u qu đ u t cho d án
c i t o h th ng sông tr c huy n Yên Khánh, t nh Ninh Bình nh m ng phó
v in

c bi n dâng và xâm nh p m n”

2. M C ÍCH C A

TÀI

xu t m t s gi i pháp nâng cao hi u qu đ u t d án c i t o h th ng
sông tr c huy n Yên Khánh t nh Ninh Bình nh m ng phó v i n

c bi n dâng

và xâm nh p m n.
3.

IT

NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U
i t

ng nghiên c u: D án c i t o h th ng sông tr c huy n Yên

Khánh t nh Ninh Bình nh m ng phó v i n

c bi n dâng và xâm nh p m n.

Ph m vi nghiên c u: Nh ng v n đ lý lu n và th c ti n liên quan đ n hi u
qu đ u t d án c i t o h th ng sông tr c huy n Yên Khánh t nh Ninh Bình
nh m ng phó v i n
4. PH

c bi n dâng và xâm nh p m n.

NG PHÁP NGHIÊN C U
th c hi n nh ng n i dung nghiên c u đã đ

các ph

ng pháp nghiên c u sau: Ph

t ng k t kinh nghi m th c ti n

đ a ph

c đ t ra, lu n v n s d ng

ng pháp phân tích so sánh; ph

ng pháp

ng.

5. Ý NGH A KHOA H C VÀ TH C TI N C A

TÀI

5.1. Ý ngh a khoa h c
Nghiên c u t ng quan c s lý lu n v qu n lý d án đ u t xây d ng
công trình và gi i pháp nâng cao hi u qu đ u t d án, quan đi m lý lu n v
hi u qu đ u t d án.
5.2. Ý ngh a th c ti n
K t qu nghiên c u, phân tích đánh giá và các gi i pháp đ xu t, đóng
góp thi t th c cho công cu c đ u t , xây d ng các công trình nh m ng phó v i
bi n đ i khí h u, gi m nh thiên tai đ m b o cho vi c phát tri n b n v ng v
kinh t - xã h i đáp ng đ
cu c s ng cho ng

i dân.

c yêu c u phát tri n b n v ng, nâng cao ch t l

ng


5
6. D

KI N K T QU

Phân tích nh h

T

C

ng c a bi n đ i khí h u tác đ ng t i đ i s ng c a dân

sinh- kinh t , th c tr ng các công trình đ

c xây d ng nh m ng phó v i bi n

đ i khí h u, qua đó đánh giá nh ng k t qu đ t đ

c, nh ng m t còn t n t i, t

đó nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp có c s khoa h c, có tính kh thi và
phù h p cho công trình c th nh m nâng cao hi u qu đ u t gi m nh thi t h i
do bi n đ i khí h u.


6

CH

NG 1: T NG QUAN CÁC D ÁN

UT

NG PHÓ V I BI N

I

KHÍ H U
1.1. CH

NG TRÌNH M C TIÊU QU C GIA

NG PHÓ V I BI N

I KHÍ H U
nh ngh a

1.1.1.

Bi n đ i khí h u là nh ng nh h
nh ng bi n đ i trong môi tr

ng có h i c a bi n đ i khí h u, là

ng v t lý ho c sinh h c gây ra nh ng nh h

ng

có h i đáng k đ n thành ph n, kh n ng ph c h i ho c sinh s n c a các h sinh
thái t nhiên và đ

c qu n lý ho c đ n h th ng kinh t - xã h i ho c đ n s c

kh e, phúc l i c a con ng
1.1.2. Ch

c chung c a LHQ v bi n đ i khí h u).

i (Công

ng trình m c tiêu qu c gia v bi n đ i khí h u

Ngày 30/8/2012 Th t
v vi c phê duy t ch

ng chính ph đã ra Quy t đ nh s 1183/Q - TTg

ng trình m c tiêu qu c gia ng phó v i bi n đ i khí h u

g m nh ng n i dung chính sau:
1.1.2.1. Tên và c quan qu n lý Ch
a) Tên Ch

ng trình: Ch

ng trình

ng trình m c tiêu qu c gia ng phó v i bi n

đ i khí h u giai đo n 2012 -2015.
b) C quan qu n lý Ch
1.1.2.2. M c tiêu c a Ch

ng trình: B Tài nguyên và Môi tr

ng trình

a) M c tiêu chung: T ng b
đ i khí h u, t ng c
đ nh h

ng.

c hi n th c hóa Chi n l

c qu c gia v bi n

ng nh n th c và n ng l c thích ng v i bi n đ i khí h u,

ng gi m phát th i khí nhà kính, xây d ng n n kinh t các - bon th p,

tích c c cùng c ng đ ng qu c t b o v h th ng khí h u trái đ t.
b) M c tiêu c th :
- Ti p t c c p nh t các k ch b n bi n đ i khí h u
n

Vi t Nam, đ c bi t là

c bi n dâng; hoàn thành vi c đánh giá m c đ tác đ ng c a bi n đ i khí h u

đ n các l nh v c, ngành, đ a ph
đ i khí h u;

ng; xác đ nh các gi i pháp ng phó v i bi n


7
- T o l p h th ng c s d li u v bi n đ i khí h u, n

c bi n dâng g n

v i mô hình s đ cao ph c v công tác quy ho ch phát tri n kinh t xã h i
trong đi u ki n bi n đ i khí h u, n
- C p nh t, t ng b

c bi n dâng

Vi t Nam;

c tri n khai k ho ch hành đ ng ng phó v i bi n đ i

khí h u t i các B , ngành, đ a ph

ng;

- Nâng cao n ng l c t ch c, th ch , chính sách v thích ng v i bi n đ i
khí h u và gi m nh phát th i khí nhà kính trong các l nh v c u tiên;

- T ng c

ng h p tác qu c t v bi n đ i khí h u;

- Nâng cao nh n th c c a c ng đ ng v bi n đ i khí h u.
it

1.1.2.3.
Ch

ng và ph m vi đ a bàn th c hi n Ch

ng trình đ

ng trình

c tri n khai th c hi n t i các B , ngành và đ a ph

ng

trên toàn qu c.
1.1.2.4. Th i gian th c hi n: T n m 2012 đ n h t n m 2015
1.1.2.5. N i dung, nhi m v ch y u c a Ch

ng trình

- Xây d ng, ban hành k ho ch hành đ ng qu c gia ng phó v i bi n đ i
khí h u, k ho ch hành đ ng ng phó v i bi n đ i khí h u c a các B , ngành và
đ a ph

ng;
- Xây d ng h th ng giám sát bi n đ i khí h u, n

c bi n dâng g n v i

mô hình s đ cao có đ chính xác cao ph c v công tác nghiên c u, rà soát và
xây d ng quy ho ch phát tri n kinh t xã h i trong đi u ki n bi n đ i khí h u,
n

c bi n dâng

Vi t Nam;

- Xây d ng các b n đ ng p l t, r i ro thiên tai, khí h u theo k ch b n
bi n đ i khí h u và n

c bi n dâng, g n v i h th ng thông tin đ a lý, tr

t p trung t i các vùng tr ng đi m th
có nguy c

nh h

ng m nh c a n

cm t

ng xuyên b tác đ ng c a thiên tai, vùng
c bi n dâng;

- Ti p t c nghiên c u, c p nh t k ch b n bi n đ i khí h u, đ c bi t là n
bi n dâng chi ti t đ n t ng đ a ph
khí h u, nh t là n

ng.

c

ánh giá m c đ tác đ ng c a bi n đ i

c bi n dâng đ i v i các l nh v c, ngành, đ a ph

đ nh gi i pháp ng phó v i bi n đ i khí h u;

ng; xác


8
- Hoàn thành m t s nhi m v tr ng tâm, u tiên c p bách đ

c xác đ nh

trong k ho ch hành đ ng ng phó v i bi n đ i khí h u;
- Tri n khai các mô hình thí đi m thích ng v i bi n đ i khí h u, n
bi n dâng

hai t nh thí đi m Qu ng Nam, B n Tre và đ xu t ph

c

ng án nhân

r ng;
- Ban hành các chính sách thích ng v i bi n đ i khí h u và gi m nh
phát th i khí nhà kính trong các l nh v c u tiên: Nông nghi p, lâm nghi p, s
d ng đ t, tài nguyên n

c, n ng l

ng, giao thông v n t i, xây d ng, gi m

nghèo và an sinh xã h i;
- Xây d ng th ch , thi t ch tài chính khuy n khích, huy đ ng các nhà tài
tr qu c t song ph

ng và đa ph

ng cung c p, đ u t ngu n l c và công ngh

cho ng phó v i bi n đ i khí h u;
- Ph bi n, tuyên truy n nâng cao ki n th c c b n v bi n đ i khí h u,
tác đ ng c a bi n đ i khí h u cho đ i đa s công ch c, viên ch c nhà n

c, 75%

h c sinh, sinh viên, 50% c ng đ ng dân c .
1.1.2.6 . Các d án thành ph n thu c Ch

ng trình

a) D án 1: ánh giá m c đ bi n đ i khí h u và n
- M c tiêu: ánh giá m c đ bi n đ i khí h u, n
nh t k ch b n bi n đ i khí h u, n

c bi n dâng
c bi n dâng, ti p t c c p

c bi n dâng chi ti t đ n t ng đ a ph

Vi t Nam; t o l p h th ng c s d li u v bi n đ i khí h u, n

ng

c bi n dâng

g n v i mô hình s đ cao ph c v công tác quy ho ch phát tri n kinh t xã h i
trong đi u ki n bi n đ i khí h u, n

c bi n dâng

Vi t Nam.

- N i dung, nhi m v ch y u:
+ ánh giá xu th bi n đ i c a thiên tai do bi n đ i khí h u, xây d ng Atlas
bi n đ i khí h u và r i ro thiên tai; c p nh t k ch b n bi n đ i khí h u, n
dâng chi ti t đ n t ng đ a ph

ng

c bi n

Vi t Nam;

+ Xây d ng h th ng giám sát bi n đ i khí h u và n

c bi n dâng cho Vi t

Nam g n v i mô hình s đ cao có đ chính xác cao ph c v công tác nghiên


9
c u, rà soát và xây d ng quy ho ch phát tri n kinh t xã h i trong đi u ki n bi n
đ i khí h u, n

c bi n dâng

Vi t Nam.

b) D án 2: Xây d ng và tri n khai các k ho ch hành đ ng ng phó v i
bi n đ i khí h u.
- M c tiêu: C p nh t, tri n khai k ho ch hành đ ng ng phó v i bi n đ i
khí h u t i các B , ngành và các đ a ph

ng;

- N i dung, nhi m v ch y u:
+

ánh giá tác đ ng c a bi n đ i khí h u, n

v c do B , ngành, đ a ph

c bi n dâng đ n t ng l nh

ng qu n lý; xác đ nh các gi i pháp ng phó v i bi n

đ i khí h u trên c s k ch b n bi n đ i khí h u, n

c bi n dâng và đ nh h

ng

phát tri n kinh t xã h i t ng th i k .
+ Tri n khai th c hi n m t s nhi m v tr ng tâm, u tiên c p bách đã
đ

c xác đ nh trong k ho ch hành đ ng ng phó v i bi n đ i khí h u c a các

B , ngành, đ a ph

ng.

+ Tri n khai thí đi m mô hình thích ng v i bi n đ i khí h u và mô hình
gi m nh phát th i khí nhà kính trong các l nh v c u tiên: nông nghi p, lâm
nghi p, s d ng đ t, tài nguyên n

c, n ng l

ng, giao thông v n t i, xây d ng.

+ C p nh t K ho ch hành đ ng ng phó v i bi n đ i khí h u c a B ,
ngành, đ a ph

ng.

c) D án 3: Nâng cao n ng l c, truy n thông và giám sát, đánh giá th c
hi n Ch

ng trình

- M c tiêu:
+ Nâng cao n ng l c t ch c, th ch , chính sách v thích ng v i bi n đ i
khí h u và gi m nh phát th i khí nhà kính trong các l nh v c u tiên.
+ T ng c

ng h p tác qu c t v bi n đ i khí h u.

+ Nâng cao nh n th c c a c ng đ ng v bi n đ i khí h u.
- N i dung, nhi m v ch y u:


10
+ Xây d ng th ch , chính sách nâng cao n ng l c qu n lý, ng phó v i
bi n đ i khí h u; h th ng th ch , thi t ch tài chính khuy n khích, huy đ ng
các nhà tài tr qu c t , vi n tr cho ng phó v i bi n đ i khí h u.
+ Xây d ng và tri n khai các ch

ng trình truy n thông, nâng cao nh n

th c v bi n đ i khí h u.

+ Xây d ng ch

ng trình giáo d c và đào t o v bi n đ i khí h u, phòng tránh

thiên tai.
+ Nâng cao n ng l c đàm phán qu c t v bi n đ i khí h u, xúc ti n các
ho t đ ng h p tác song ph

ng và đa ph

ng, v n đ ng tài tr qu c t v bi n

đ i khí h u cho Vi t Nam.
1.2. NH H

NG C A BI N

I KHÍ H U

I V I T NH NINH

BÌNH
Bi u hi n c a Bi n đ i khí h u t i Ninh Bình ngày càng rõ nét, th hi n
c th

các y u t sau đây:

1.2.1. Nhi t đ
a. T i Thành ph Ninh Bình:
Theo s li u th ng kê c a

ài Khí t

vòng 30 n m (t n m 1985 – 2014)

ng Th y v n t nh Ninh Bình trong

Thành ph Ninh Bình nhi t đ trung bình

n m t ng kho ng 0,080C cho m i th p k ; nhi t đ t i cao trung bình n m t ng
kho ng 0,150C cho m i th p k và nhi t đ t i th p trung bình n m t ng kho ng
0,130C cho m i th p k (th hi n qua hình 1, 2, 3).
Trong th p k g n đây (t n m 2005 – 2014) t i Thành ph Ninh Bình:
x y ra 119 ngày rét h i (Tr s nhi t đ trung bình ngày ≤ 130C); x y ra 209
ngày n ng nóng (Tr s nhi t đ t i cao ngày ≥ 350C).


11

Hình 1.1. Xu th di n bi n chu n sai nhi t đ trung bình n m c a tr m NB

1.2.2. L

ng m a

a. T i thành ph Ninh Bình
- T ng l

ng m a trung bình n m trong th p k 1985 – 1994 là 1762mm,

đ n th p k 1995 - 2004 là 1669mm; th p k 2005 – 2014 là 1706mm. Nh v y
t ng l

ng m a trung bình n m trong th p k g n đây (2005 – 2014) t ng

37mm so v i th p k tr
l

c và gi m 56mm so v i th p k tr

c n a; gi m so v i

ng m a trung bình 30 n m (1985 – 2014) là 6mm.
- T ng l

ng m a mùa khô trong th p k 1985 – 1994 là 260mm, đ n th p

k 1995 - 2004 là 263mm; th p k 2005 – 2014 là 242mm. Nh v y t ng l

ng

m a mùa khô trong th p k g n đây (2005 – 2014) gi m 21mm so v i th p k
tr

c và gi m 18mm so v i th p k tr

c n a; gi m so v i t ng l

ng m a mùa

khô trung bình 30 n m (1985 – 2014) là 13mm.
- T ng l

ng m a mùa m a trong th p k 1985 – 1994 là 1532mm, đ n

th p k 1995 - 2004 là 1408mm; th p k 2005 – 2014 là 1452mm. Nh v y t ng
l

ng m a mùa m a trong th p k g n đây (2005 – 2014) t ng 44mm so v i

th p k tr

c và gi m 80mm so v i th p k tr

c n a; gi m so v i t ng l

m a mùa m a trung bình 30 n m (1985 – 2014) là 12mm.

ng


12
Th hi n qua hình: 9,10,11.

Hình 1.2 Xu th di n bi n chu n sai t ng l

B ng 1.1. Th ng kê l

ng m a n m c a tr m Ninh Bình

ng m a trong nh ng n m g n đây t i t nh
Ninh Bình

N m

L

ng m a

trung bình

So v i Trung bình

Ghi chú

nhi u n m
M a l n t ngày 25/5

2012

~ 2000 mm

Cao h n

đ n 26/5, l

ng m a

đo đ

bi n t

c ph

150 mm đ n 250 mm
X y ra 11 đ t m a v a,
2013

~ 2001,9 mm

Cao h n

m a to, có 12 ngày có
l

ng m a > 50 mm

Phân b
2014

~ 1395,1 mm

Th p h n

không đ u

trong c mùa m a và
mùa khô

Ngu n: Chi c c đê đi u và phòng ch ng l t bão t nh Ninh Bình

13
1.2.3. N

c bi n dâng

Theo s li u th ng kê c a

ài Khí t

ng Th y v n t nh Ninh Bình trong

vòng 20 n m (t n m 1995 – 2014), s li u m c n

c th ng kê t i tr m Nh

Tân nh sau:

Hình 1.3

Hình 1.4:

ng quá trình m c n

ng quá trình m c n

c l n nh t n m (Hmax~T) Nh Tân

c trung bình n m ( Htb~T) tr m Nh Tân

14

Hình 1.5:

ng quá trình m c n

c th p nh t n m (Hmin~T) tr m Nh Tân

* Phân tích di n bi n 10 n m và So sánh v i trung bình 20 n m (tr s
m cn

c cao nh t, trung bình, th p nh t tr m Nh Tân)
- Giá tr m c n

c cao nh t:

+ Hai th p k v a qua Hmax có xu th t
(1995 – 2004) và th p k (2005 – 2014) m c n

ng đ i gi ng nhau, th p k
c cao nh t tr m Nh Tân nhìn

chung đ u có xu th gi m d n, riêng n m cu i c a th p k (1995 – 2004) có xu
th t ng còn n m cu i c a th p k (2005 – 2014) có xu th gi m.
+ So v i giá tr trung bình 20 n m: tr s m c n
2006 – 2007, 2009, 2011 – 2013
các n m 2005, 2008
n

c cao nh t các n m

m c x p x , n m 2010, 2014

m c cao h n.

m c th p h n,

c bi t n m 2005 là n m có tr s m c

c cao nh t trong vòng 2 th p k qua (1995 – 2014), cao h n tr s trung bình

20 n m: 79cm.
Theo s li u tính toán m c n

c cao nh t trung bình: 20 n m Htb =

178cm; th p k (1995 – 2004), Htb = 169cm; th p k (2005 – 2014), Htb =
186cm. Nh v y có th th y m c n

c cao nh t trung bình th p k 2005 – 2014

t ng so v i th p k (1995 – 2004): 17cm và t ng so v i trung bình 20 n m:
08cm.


15
- Giá tr m c n

c bình quân:

+ Hai th p k có xu th t

ng đ i gi ng nhau, m c n

c

m c ít bi n

đ i, th p k 1995 – 2004 m c n

c bình quân tr m Nh Tân có xu th gi m

nh , th p k 2005 – 2014 có xu th

n đ nh và t ng nh .

+ So v i trung bình 20 n m: các n m 2005 – 2007
h n, các n m 2008 – 2013 m c n

c t ng nh sau ít bi n đ i và

cao h n trung bình 20 n m, n m 2014
+M cn
t

ng đ

ng so v i th p k tr

m c x p x th p h n.

c và t

ng đ

m c

ng trung bình 20 n m.

c th p nh t:

+ Th p k 1995 – 2004 m c n

c th p nh t tr m Nh Tân có xu th gi m

d n, th p k 2005 – 2014 có xu th t
c

m cx px

c bình quân trung bình nhi u n m th p k 2005 – 2014

- Giá tr m c n

n

m c n đ nh và th p

ng đ i n đ nh. Cá bi t n m 2011 m c

m c đ c bi t th p, th p nh t trong vòng 2 th p k qua.
+ So v i trung bình 20 n m: m c n

x , các n m còn l i

m c th p h n.

c các n m 2009, 2012

m cx p

c bi t n m 2011 th p h n tr s trung

bình 20 n m: 23cm.
Theo s li u tính toán m c n

c th p nh t trung bình: 20 n m Htb = -

81cm; th p k (1995 – 2004), Htb = -73cm; th p k (2005 – 2014), Htb = 89cm. Nh v y có th th y m c n

c cao nh t trung bình th p k 2005 – 2014

gi m so v i th p k (1995 – 2004): 16cm và gi m so v i trung bình 20 n m:
08cm
1.2.4. Th y tri u và xâm nh p m n
- Ch đ nh t tri u, t c đ truy n tri u kho ng 1km/h khi lên, còn lúc
xu ng nhanh h n. Gi i pháp t

i tiêu hi n có c a toàn vùng là k t h p gi a t

ch y và đ ng l c là gi i pháp thích h p.
- Xâm nh p m n: Theo báo cáo và s li u th c đo thu th p t i Công ty
TNHH M t thành viên khai thác công trình th y l i t nh Ninh Bình. Nh ng n m


16
g n đây xâm nh p m n có d u hi u gia t ng nh t là giai đo n đ

i v đông

xuân.
Di n bi n m n: L y bình quân đ m n th c đo tháng 1 t i Tân H ng trong
giai đo n 2008 ÷ 2012 đ so sánh v i quá trình t 1989 ÷ 2005:
+

m n trung bình tháng 1 là 5,42 o/ o t ng 2,47 l n;

+

m n l n nh t nh t 15,1 o/ o t ng 1,58 l n.
Hi n t

trên sông

ng xâm nh p m n đã l n sâu vào các c a sông t 15 - 20 km

áy và 10 - 15 km trên sông V c. Hi n t

hi u gia t ng, nh t là vào giai đo n đ

ng xâm nh p m n có d u

i v chiêm xuân.

Theo th ng kê c a S Nông nghi p và Phát tri n nông thôn: T i c ng
Phát Di m v đông xuân 2011 - 2012 đ m n cao nh t t 18 - 20‰, n m 2012 2013 là 20‰, n m 2013 - 2014 t 10-15‰; T i C ng Hà Thanh v đông xuân
2011 - 2012 đ m n cao nh t 3,1‰, n m 2012 - 2013 là 2,5‰, n m 2013 - 2014
là 2,4‰; T i C ng Tiên Hoàng v đông xuân 2011 - 2012 đ m n cao nh t là
5‰, n m 2012-2013 là 6,5‰, n m 2013 - 2014 là 7,5‰.
Theo báo cáo c a Chi c c Thu l i t nh, mùa khô n m 2015 do nh
h

ng c a hi n t

ng El Nino, d n đ n l

n

c sông th p, đ m n t i các c a sông ven bi n Ninh Bình cao và l n sâu vào

n i đ a, có nguy c x y ra h n hán, thi u n
trong v

ng m a ti p t c b thi u h t, m c
c. D ki n di n tích b thi u n

c

ông xuân 2014-2015 kho ng 11.000 ha; trong đó di n tích c a Công

ty TNHH MTV Khai thác công trình th y l i (KTCTTL) t nh ph c v là 7.868
ha, các HTX nông nghi p t ph c v là 3.132 ha.


17
1.2.5. Các s ki n th i ti t c c đoan
Trong nh ng n m qua, trên đ a bàn t nh Ninh Bình x y ra nhi u lo i hình th i ti t c c đoan nh : bão, l , m a l n, n ng
nóng kéo dài, xâm nh p m n… gây b t ng và thi t h i l n t i kinh t , c th nh sau:
B ng 1.2. nh h
N m

Lo i
hình

c đi m, mô t
Ch u nh h

Bão

và nh h

ng c a hoàn l u c a 2 c n bão (bão s

Trên sông Hoàng Long t i B n
L l t

Không có thi t h i v ng

m i c y b úng, trong đó di n tích g p tr ng là 144 ha.

đã xu t hi n L đã gây ng p úng cho là 11.197,4/39.495,5 ha lúa Mùa. Trong đó:

h n Báo đ ng III (+4,00m) là 0,32m x y ra vào ha; thu s n:299ha nuôi tr ng th y s n. M t s nhà dân b ng p.
T ng giá tr thi t h i h i do m a l gây ra kho ng 35 t đ ng.

M a

X y ra 3 đ t m a l n trong các tháng 7, tháng 8 Gây nh h

l n

và tháng 9

Bão

i và tài s n, ch có kho ng 1.740 ha lúa mùa

m t đ t l l n, l kép v i đ nh l là 4,32m cao Di n tích lúa m t tr ng là 632ha; Ngô và rau màu: 182 ha; Cói: 6,2
ngày 29/8/2010.

2011

M c đ thi t h i

ng tr c ti p c a 1 c n bão (bão s 1)

2 và bão s 3)

2010

ng c a th i ti t c c đoan t n m 2010-2014

Ch u nh h

ng x u đ n s n xu t nông nghi p đ u v Mùa, v

ông

n m 2010
ng tr c ti p c a c n bão s 2, s 3 Không gây thi t h i nghiêm tr ng, nh h

và hoàn l u c a c n bão s 5

nghi p đ u v Mùa, v

ông n m 2011

ng t i s n xu t nông