L I CAM OAN
Tên tôi là: NGUY N TH THANH VÂN
Sinh ngày 24/06/1982.
H c viên l p: 22QLXD21
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Nh ng n i dung và k t
qu trình bày trong lu n v n là trung th c và ch a đ
c ai công b trong b t k công
trình khoa h c nào.
Hà n i, tháng 05 n m 2016
Tác gi
Nguy n Th Thanh Vân
i
L IC M
N
Sau th i gian nghiên c u th c hi n, tác gi đã hoàn thành lu n v n th c s chuyên
ngành qu n lý xây d ng v i đ tài: “Hoàn thi n quy trình qu n lý an toàn lao đ ng
t i d án Pandora – Thanh Xuân – Hà N i”. Tác gi xin bày t lòng bi t n sâu s c
t i th y giáo PGS.TS Nguy n Quang C
h
ng, Tr
ng
i h c Th y l i đã t n tình
ng d n c ng nh cung c p tài li u thông tin khoa h c c n thi t đ tác gi hoàn thành
lu n v n này.
Tác gi xin chân thành c m n phòng
ào t o
i h c và Sau
i h c, khoa Công
trình cùng các th y giáo, cô giáo đã tham gia gi ng d y và t n tình giúp đ , truy n đ t
ki n th c trong su t th i gian tác gi h c t p ch
ng trình Cao h c t i tr
ng
ih c
Th y l i, c ng nh trong quá trình th c hi n lu n v n này.
Tác gi c ng chân thành c m n gia đình, các đ ng nghi p, b n bè đã nhi t tình giúp
đ , h tr v m t chuyên môn c ng nh trong vi c thu th p tài li u liên quan đ lu n
v nđ
c hoàn thành.
Trong khuôn kh lu n v n, do còn h n ch v trình đ chuyên môn, c ng nh th i
gian có h n nên trong quá trình th c hi n, tác gi không tránh kh i sai sót. Tác gi r t
mong nh n đ
c nh ng ý ki n đóng góp quý báu c a các quý th y cô và b n bè đ ng
nghi p.
Tác gi xin chân thành c m n!
Hà n i, tháng 05 n m 2016
Tác gi
Nguy n Th Thanh Vân
ii
M CL C
L I CAM OAN .............................................................................................................i
L I C M N ................................................................................................................. ii
M C L C ..................................................................................................................... iii
DANH M C B NG. HÌNH ...........................................................................................v
NH NG T
M
VI T T T TRONG LU N V N ...........................................................vi
U .........................................................................................................................1
CH NG 1. T NG QUAN V QU N LÝ AN TOÀN LAO
NG TRONG XÂY
D NG .............................................................................................................................5
1.1. Gi i thi u v d án đ u t xây d ng ........................................................................5
1.1.1 Khái ni m v d án xây d ng ............................................................................5
1.1.2. Các giai đo n c a d án ....................................................................................5
1.2. Yêu c u v an toàn lao đ ng khi thi công ................................................................5
1.3. Vai trò và n i dung c a công tác qu n lý an toàn trong xây d ng ...........................6
1.4. Nh ng yêu c u đ m b o an toàn trong thi công .....................................................10
1.4.1. Yêu c u ATL chung đ i v i công tr
ng xây d ng ....................................10
1.4.2. Yêu c u ATL trong thi công xây d ng ........................................................11
1.5. Hi n tr ng qu n lý ATL c a các nhà th u trong thi công. ..................................13
1.6. K t lu n v các t n t i, h n ch trong công tác qu n lý an toàn lao đ ng .............17
CH NG 2. C S LÝ LU N TRONG QU N LÝ AN TOÀN LAO
NG
TRONG XÂY D NG ...................................................................................................19
2.1. C s pháp lý. .........................................................................................................19
2.1.1. H th ng v n b n quy ph m pháp lu t v ATL trong xây d ng công trình 19
2.1.2. Các quy đ nh trong t ch c, qu n lý an toàn lao đ ng....................................32
2.3. C s khoa h c v ATL khi thi công ..................................................................39
2.3.1. Bi n pháp phòng ng a tai n n lao đ ng ..........................................................39
2.2.2. K thu t an toàn khi thi công ..........................................................................41
CH NG 3. ÁNH GIÁ VÀ HOÀN THI N QUY TRÌNH QU N LÝ AN TOÀN
LAO
NG T I D ÁN PANDORA........................................................................64
3.1.
c đi m c a d án. ...............................................................................................64
iii
3.1.1. Thông tin chung .............................................................................................. 64
3.1.2. Quy mô d án .................................................................................................. 64
3.1.3. Ti n đ th c hi n d án .................................................................................. 65
3.1.4. T ch c qu n lý và th c hi n d án ................................................................ 65
3.1.5. Gi i pháp ki n trúc và k t c u chung .............................................................. 66
3.2. Công tác qu n lý an toàn lao đ ng hi n t i c a d án............................................ 67
3.2.1. Ph m vi và công tác thi công ch y u giai đo n 1 .......................................... 67
3.2.2. Qu n lý an toàn lao đ ng c a d án Pandora ................................................. 71
3.2.3. Tai n n lao đ ng và các nguyên nhân x y ra tai n n lao đ ng trên công tr ng
thi công d án ................................................................................................................ 75
3.3. Các gi i pháp nh m hoàn thi n quy trình qu n lý an toàn lao đ ng t i d án ....... 80
3.3.1. Các tiêu chu n, quy chu n v an toàn lao đ ng đ
c áp d ng ....................... 80
3.3.2. Gi i pháp k thu t ........................................................................................... 81
3.3.2. Gi i pháp v t ch c ....................................................................................... 91
3.3.3. Gi i pháp v quy trình th c hi n..................................................................... 95
3.3.4.
xu t hoàn thi n quy trình qu n lý an toàn lao đ ng cho d án Pandora ... 97
K T LU N VÀ KI N NGH ..................................................................................... 102
K t lu n ....................................................................................................................... 102
Ki n ngh ..................................................................................................................... 102
DANH M C TÀI LI U THAM KH O .................................................................... 104
iv
DANH M C B NG. HÌNH
B ng 1.1. So sánh tình hình TNL n m 2015 và n m 2014 .............................. 13
B ng 2.1-
l ch trên m t b ng theo TCVN 286:2003 .................................... 47
B ng 3-1:
c đi m c b n c a khu nhà th p t ng ............................................ 67
Hình 2-1: S đ h th ng pháp lu t v An toàn - v sinh lao đ ng ................... 20
Hình 2.2. Hình nh c a m t h giá ép c c đi n hình .......................................... 46
Hình 2.3. C u c c vào v trí - nhìn t m t bên h giá ép .................................... 46
Hình 3-1: T ng m t b ng t ch c thi công thi 1 dãy nhà ................................... 67
Hình 3-2: M t b ng thi công đào đ t h móng ................................................... 68
Hình 3-3: Hình nh thi công móng ..................................................................... 68
Hình 3-4: S đ t ch c t i d án ....................................................................... 71
Hình 3-5: Qui trình qu n lý t i d án .................................................................. 74
Hình 3.6. S đ t ch c thi công......................................................................... 82
Hình 3.7. S đ quy trình qu n lý an toàn d án .............................................. 100
v
NH NG T
VI T T T TRONG LU N V N
ATL
: An toàn lao đ ng
TCXDVN
: Tiêu chu n xây d ng Vi t Nam
PCCC
: Phòng cháy ch a cháy
TT
: Thông t
N
: Ngh đ nh
TNL
: Tai n n lao đ ng
ATVSL
: An toàn v sinh lao đ ng
BXD
: B xây d ng
BL THXH
: B Lao đ ng Th
BYT
:B Yt
BTNMT
: B Tài nguyên và Môi tr
BCT
: B Công th
QLDA
: Qu n lý d án
TVGS
: T v n giám sát
ng binh và Xã h i
ng
vi
ng
M
U
I. Tính c p thi t c a đ tài.
Cùng v i xu h
n
ng phát tri n chung c a các ngành, l nh v c kinh t trên c
c trong th p k v a qua, ngành xây d ng nói chung và c th là các khu đô
th , khu cao c, v n phòng, các công trình c u, đ
đã và đang đ
ng, các nhà máy, công x
ng
c xây d ng và phát tri n r t nhi u trong th i gian qua.
Vi c đ u t xây d ng c s h t ng c ng nh các khu đô th , khu công
nghi p đã góp ph n thúc đ y t ng tr
tiêu t ng tr
ng kinh t xã h i, góp ph n đ t đ
cm c
ng kinh t - xã h i mà Chính ph đ t ra. Tuy nhiên, bên c nh đó
trong quá trình đ u t , thi công xây d ng c ng đã và đang x y r t nhi u tai n n
lao đ ng, tai n n lao đ ng hay m t an toàn lao đ ng trong thi công xây d ng
công trình đã và đang là n i lo c a các c p, các ngành. S li u th ng kê n m
2015 cho th y, trên c n
c, ngành xây d ng x y ra nhi u tai n n lao đ ng nh t
chi m kho ng 35,2% t ng s v tai n n ch t ng
ng
i ch t. Riêng n m 2014 c n
6.941 ng
i và chi m 37,9% t ng s
c đã x y ra 6.709 v tai n n lao đ ng làm
i b n n trong đó s v tai n n lao đ ng làm ch t ng
làm 630 ng
i là 592 v ,
i ch t.
M t trong nh ng nguyên nhân chính d n đ n tình tràng m t an toàn lao
đ ng hi n nay đó là ch đ u t , các nhà th u thi công không tuân th nghiêm túc
các quy đ nh c a pháp lu t v an toàn trong thi công xây d ng. Ý th c th c hi n
b o đ m an toàn c a ng
i lao đ ng trong trong quá trình thi công còn kém.
Vi c qu n lý, đ m b o an toàn lao đ ng trên công tr
tác qu n lý m i ch
ng thi công còn y u, công
vi c th c hi n theo h s thi t k , không có quy trình ki m
tra, giám sát đ y đ . Tuy nhiên, bên c nh đó c ng còn nh ng b t c p, thi u s
ki m tra, giám sát c a các c quan qu n lý nhà n
th hi n
c trong l nh v c này. B t c p
ch là h th ng quy chu n, k thu t ATL
1
ít đ
c c p nh t và ban
hành m i đ k p th i đáp ng yêu c u phát tri n s n xu t, phù h p v i công
ngh thi công và v t li u m i, các gi i pháp, bi n pháp, tiêu chu n, quy chu n an
toàn k thu t m i ch đ
c xây d ng cho m t h ng m c hay công vi c c th mà
ch a có m t quy trình chung, ch a có tính đ c thù, phù h p và kh thi cho m i
lo i hình công vi c hay m t h ng m c công vi c c th c a d án. Công tác
thành tra, ki m tra, giám sát c a các c quan quan lý nhà n
qu , các c quan qu n lý có th m quy n còn ch a th
d n công tác đ m b o an toàn trên công tr
giám sát ng
i lao đ ng, ng
c ch a th c s hi u
ng xuyên ki m tra, h
ng
ng xây d ng, không có b máy
i s d ng lao đ ng tuân th các quy đ nh v an
toàn lao đ ng.
Tr
c tình hình đó, nh m góp ph n hoàn thi n công tác qu n lý an toàn lao
đ ng nói chung và c th đ i v i m t d án xây d ng c th nói riêng, ngoài
vi c th c hi n theo các quy đ nh c a các v n b n quy ph m pháp lu t thì vi c
nghiên c u, phân tích các nguyên nhân gây ra tai n n lao đ ng nh m đ a ra các
bi n pháp qu n lý c ng nh đ xu t ph
ng h
ng, gi i pháp đ đ m b o an
toàn lao đ ng trong thi công xây d ng là r t c n thi t vì m t công trình xây d ng
thành công không ch có ch t l
ng mà còn đ c bi t là an toàn c a ng
i lao
đ ng.
II. M c đích c a đ tài.
xu t gi i pháp c th v qu n lý v an toàn lao đ ng trong thi công t i
d án: “T h p công trình h n h p Pandora”
III. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài.
- Ý ngh a khoa h c: H th ng hóa và làm sáng t nh ng v n đ v công tác
qu n lý an toàn lao đ ng giai đo n hi n nay đ làm c s khoa h c cho vi c đ
xu t các gi i pháp t ng c
ng công tác qu n lý v an toàn lao đ ng trong các d
án đ u t xây d ng công trình.
- Ý ngh a th c ti n: Trên c s lý thuy t đã trình bày, lu n v n đ a ra m t
2
s đ xu t nh m nâng cao n ng l c qu n lý v an toàn lao đ ng trong khi thi
công các công trình xây d ng. T đó đ ra đ
c nh ng bi n pháp đ có th gi m
thi u các v tai n n lao đ ng trong xây d ng góp ph n xây d ng công trình hi u
qu cao nh m an toàn v ng
nhà n
c và nhân dân...
IV.
it
ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài
it
a.
i và c a tránh th t thoát và lãng phí ti n b c c a
ng nghiên c u:
Lu n v n t p trung nghiên c u công tác qu n lý v an toàn lao đ ng trong
thi công d án: “T h p công trình h n h p Pandora- Thanh Xuân – Hà N i”,
nh ng nguyên nhân gây ra tai n n lao đ ng và các gi i pháp hoàn thi n, nâng
cao n ng l c công tác qu n lý an toàn lao đ ng t i d án.
b. Ph m vi nghiên c u:
Ph m vi v không gian: Công tác qu n lý an toàn lao đ ng c a d án: “T
h p công trình h n h p Pandora- Thanh Xuân – Hà N i”
V. Cách ti p c n và ph
ng pháp nghiên c u
- Ti p c n c s lý thuy t;
- Ti p c n các th ch , pháp quy trong xây d ng;
- Ti p c n các thông tin d án;
- Ph
ng pháp đi u tra thu th p thông tin;
- Ph
ng pháp th ng kê s li u;
- Ph
ng pháp phân tích đánh giá t ng h p k t qu đ t đ
VI. K t qu d ki n đ t đ
c.
c.
-
ánh giá th c tr ng công tác qu n an toàn lao đ ng t i d án;
-
ánh giá các nguyên nhân gây tai n n lao đ ng;
3
-
a ra m t quy trình đ có th gi m thi u tai n n lao đ ng c ng nh đ m
b o an toàn trong khi thi công xây d ng.
4
CH
NG 1. T NG QUAN V
TRONG XÂY D NG
QU N LÝ AN TOÀN LAO
NG
1.1.Gi i thi u v d án đ u t xây d ng
1.1.1 Khái ni m v d án xây d ng
Theo Lu t Xây d ng Vi t Nam ngày 26-11-2001: “D án đ u t xây d ng là
công trình t p h p các đ xu t cóliên quan đ n vi c b v n đ xây d ng m i,m
r ng ho c c i t o nh ng công trình xây d ng nh m m cđích phát tri n, duy trì,
nâng cao ch t l
ng công trình ho c s n ph m, d ch v trong m t th i h n
nh tđ nh. D án đ u t xây d ng công trình bao g m ph n thuy t minh và thi t
k c s ”.
1.1.2. Các giai đo n c a d án
D án đ u t xây d ng và quá trình đ u t xây d ng c a b t k d án nào c ng
g m 3 giai đo n:
+ Chu n b đ u t ;
+ Th c hi n đ u t ;
+ K t thúc xây d ng vàđ a công trình vào khai thác s d ng;
D án nhà
Pandora do ch đ u t là Liên doanh s n xu t ô tô Hòa Bình đ u t
th c hi n. Hi n d án đang
giai đo n th c hi n đ u t .
1.2. Yêu c u v an toàn lao đ ng khi thi công
Hi n nay, nh n th c c a xã h iv an toàn lao đ ng trong thi công xây d ng công
trình ngày càng đ
tr
c nâng cao nhanh chóng cùng v i s gia t ng c a công
ng xây d ng trên kh p c n
c. Theo quy đ nh, tr
c khi ti n hành thi công
công trình, ch đ u t c ng nh các nhà th u b t bu c ph icó gi i pháp, bi n
pháp k thu t c th , các ph
ng án phòng, ch ng và gi m thi u tai n n trong
quá trình thi công, các gi i pháp, bi n pháp, ph
ng án này c ng ph i đ
cc p
có th m quy n th m đ nh và phê duy t. Tuy nhiên, khi ti n hành tri n khai công
5
vi c trong th c t đi u khá quan tr ng làc n ph i trang b ki n th c và kinh
nghi m v an toàn lao đ ng cho cáccông nhân xây d ng và đ i ng qu n lý,
giám sát hàng ngày trên công tr
ng. Vi c trang b đ y đ ki n th c, d ng c
b o h lao đ ng và th c hi n theo đúng nh h s thi t k thi công đ
c duy t
c ng nh kinh nghi m trong phòng, ch ng và gi m thi u tai n n lao đ ng cho
công nhân góp ph nl n trong gi m thi u, ng n ng a nguy c x y ra tai n n và
tai n n lao đ ng. Do đó, chu n b các tài li u v an toàn lao đ ng và ph bi n
các thông tin qu n lý cho các k s , công nhân làm vi c t i hi n tr
ng c ng
nh cung c pthêm các tin t c th c ti n cho công nhân làm vi c trên công tr
ng
là m t trong nh ng bi n pháp có hi u qu đ i v i công tác qu n lý an toàn lao
đ ng trong xây d ng.
Khái ni m v K
ATL )đ
thu t an toàn lao đ ng (g i t t là an toàn lao đ ng –
c hi u là m t h th ng các bi n pháp, gi i pháp (công trình và phi
công trình) và ph
ng ti n v t ch c, k thu t nh m ng n ng a tác đ ng c a
các y u t nguy hi m, tai n n lao đ ng trong s n xu t có th x y ra đ i v i
ng
i lao đ ng.
K thu t an toàn lao đ ng là vi c nghiên c u các gi i pháp, áp d ng các tiêu
chu n, quy chu n, ng d ng các thành t u khoa h c - k thu ttiên ti n đ lo i
tr các y u t nguy hi mnh m đ m b o an toàn cho ng
i lao đ ng và an toàn
cho công trình trong quá trình xây d ng.
1.3. Vai trò và n i dung c a công tác qu n lý an toàn trong xây d ng
Theo báo cáo c a các đ a ph
ng, m c đ tai n n lao đ ng nói chung và đ c bi t
tai n n lao đ ng trong l nh v c xây d ng nói riêng là r t b c thi t. Nhi u v tai
n n, s c công trình, thi t b thi công gây hi u qu đ c bi t nghiêm tr ng v
ng
i và tài s n mà m t trong nh ng nguyên nhân c n b n đó là ng
và ng
i s d ng lao đ ng đã không nh n th c t t c ng nh đ
i lao đ ng
c đào t o chu n
m c v an toàn lao đ ng.
Trong nh ng tháng cu i n m 2014 và đ u n m 2015, l nh v c xây d ng trên c
n
c đ x y ra nhi u v tai n n, s c công trình, thi t b thi công gây h u qu
6
đ c bi t nghiêm tr ng, nh : V s p giàn giáo t i c ng S n D
ng vào h i 20 gi
ngày 25/3/2015 (d án Formosa, Khu kinh t V ng Áng, Huy n K Anh, Hà
T nh) làm 13 ng
khi n 3 ng
công tr
01 ng
i đi đ
i đi đ
i b th
ng; V m t c n c u b đ t cáp đã
ng t vong t i ch ngày 05/5/2015; Các v tai n n trên
ng thi công tuy n đ
thi công đ
th
i ch t và 29 ng
ng s t trên cao tuy n Cát Linh - Hà
ng ch t t i ch , nhi u ng
i b th
ông, khi n
ng, V tai n n t i công trình
ng s t trên cao t i Hà N i đã x y ra chi u ngày 12/5/2015, làm b
ng 2 ng
i tham gia giao thông, trong đó có m t ph n mang thai, V s p
giàn giáo t i công trình tòa nhà v n phòng Nam Sài Gòn, ph
ng Tân Phong,
Qu n 7, Thành ph H Chí Minh vào 7gi 35 phút sáng ngày 10/7/2015 khi n 3
ng
i t vong và 5 ng
i b th
ng... và nhi u v tai n n, s c nghiêm tr ng
t i thành ph H Chí Minh, Hà N i, Lâm
ng, Hà T nh và các đ a ph
ng
khác…
Theo các th ng kê thì ngành đ x y ra nhi u TNL
nghiêm tr ng nh t trong
nh ng n m qua chính là ngành xây d ng, xây l p công trình dân d ng và công
nghi p, chi m kho ng 30% s v TNL
ch t ng
i và c ng t ng y s n n
nhân t vong. Riêng trong n m 2014, đã x y ra 6.709 v TNL
ng
i b n n trong đó: S v TNL
ch t ng
làm 6.941
i là 592 v , làm 630 ng
i ch t.
Ba ngành có t l TNL cao nh t là xây d ng, khai khoáng và hóa ch t. S li u
th ng kê t ng h p n m 2014, t các biên b n đi u tra TNL ch t ng
bàn c n
c, thì TNL
liên quan đ n l nh v c xây d ng chi m 33,1% t ng s
v tai n n và 33,9% t ng s ng
i ch t;
Ch tính riêng trong ngành xây d ng t i m t s đ a ph
trrình xây d ng, TNL
i trên đ a
ng đang có nhi u công
trong thi công công trình đang di n ra r t nghiêm tr ng
và có di n bi n ph c t p. Theo s li u th ng kê trong 2 n m 2014 và 2015 trung
bình hàng n m chi m kho ng 30% t ng s v TNL . N m 2014, thành ph H
Chí Minh đ x y ra 822 v TNL
90 v , trong đó có t i 49 v ch t ng
ch t ng
i thì ngành xây d ng đã chi m t i
i (54%). N m 2015, t ng s v TNL c a
thành ph H Chí Minh là 1.171 v thì ngành xây d ng đã chi m t i 100 v
TNL , trong đó có 68 v TNL ch t ng
7
i (68%).
Hà N i, N m 2014 đ x y
ra 126 v TNL ch t ng
ng
i thì ngành xây d ng đã chi m t i 35 v , làm ch t 13
i (chi m 37%). N m 2015, t ng s v TNL
c a thành ph Hà N i là 132
v thì ngành xây d ng đã chi m t i 33 v TNL , làm ch t 8 ng
24%). T i t nh Hà T nh n m 2014 đ x y ra 59 v TNL
xây d ng đã chi m t i 16 v , làm ch t 4 ng
v TNL
ch t ng
i (chi m
i thì ngành
i (chi m 25%). N m 2015, t ng s
c a Hà T nh là 38 v thì ngành xây d ng đ chi m t i 15 v TNL ,
làm 9 ch t ng
i (chi m 60%).
Qua nh ng thông tin trên đây, chúng ta có th th y m c đ TNL
trong l nh
v c xây d ng là r t nghiêm tr ng. Trên th c t con s này còn l n h n nhi u.
Theo s li u công b c a các cu c đi u tra kh o sát, c ng nh d th y trên th c
t là các nhà th u xây d ng
n
c ta hi n nay s d ng r t nhi u lao đ ng ph
thông, các lao đ ng ph thông này làm vi c theo h p đ ng th i v ho c theo
công vi c, không có đóng b o hi m x h i, b o hi m tai n n. Khi tai n n x y ra,
ch th u th
bù. H th
ng tìm cách th a thu n v i ng
i nhà n n nhân dàn x p vi c đ n
ng khai v i c s y t và c quan ch c n ng là các tai n n này do
các nguyên nhân khác…
Theo đánh giá ban đ u, m t trong nh ng nguyên nhân x y ra m t an toàn là do
các bên có liên quan trong thi công xây d ng công trình ch a tuân th nghiêm
các quy đ nh c a pháp lu t v an toàn trong thi công xây d ng. Bên c nh đó, các
c quan qu n lý có th m quy n còn ch a th
công tác đ m b o an toàn trên công tr
an toàn trong lao đ ng c a ng
ng xuyên ki m tra, h
ng d n
ng xây d ng. Ý th c, và s hi u bi t v
i lao đ ng còn y u.
h n ch tai n n lao đ ng trong thi công xây d ng ngoài các quy đ nh có tính
pháp lý thì c n có s vào cu c t nhi u phía nh c quan qu n lý nhà n
đó có B Xây d ng, Công đoàn Xây d ng Vi t Nam, doanh nghi p, ng
đ ng, các t ch c đ
c trong
i lao
c hu n luy n ATL , v sinh lao đ ng và c p ch ng ch
hu n luy n. Có nh v y, công tác b o đ m ATVSL
m i đ
c đ m b o và
nâng cao trong th i gian t i.
Trong đ u t , thi công xây d ng công trình, đ d án đ u t có hi u qu kinh t
8
cao, ngoài nh ng bi n pháp, gi i pháp k thu t thì v n đ an toàn lao đ ng đã và
đang v n đ r t đ
c quan tâm. Vai trò c a công tác qu n lý an toàn lao đ ng
trong xây d ng có ý ngh a r t quan tr ng. Công tác qu n lý an toàn lao đ ng
trong xây d ng có nh ng vai trò, n i dung c b n nh sau:
Vai trò:
- T o môi tr
ng làm vi c an toàn, t o ý th c v an toàn lao đ ng
- Ng n ng a các sai sót d n đ n tai n n và nguy c m t an toàn trong thi công
xây d ng;
- H n ch và gi m thi u t i đa tai n n lao đ ng trong xây d ng;
- B o v quy n, l i ích h p pháp cho ng
- Nâng cao ý th c, hi u qu c a ng
i lao đ ng;
i s d ng lao đ ng và ng
i lao đ ng;
- Nâng cao hi u qu đ u t công trình;
N i dung c a công tác qu n lý an toàn trong xây d ng g m:
Qu n lý an toàn lao đ ng trong xây d ng là các ho t đ ng qu n lý lao đ ng trên
công tr
ng nh m đ m b o an toàn trong thi công xây d ng công trình. N i
dung c a công tác qu n lý an toàn lao đ ng bao g m nh ng n i dung chính nh
sau:
- Ban hành các v n b n quy ph m pháp lu t v an toànlao đ ng; xây d ng, ban
hành ho c công b tiêu chu n, quy chu n k thu t qu c gia v an toàn lao đ ng,
quy chu n k thu t đ a ph
ng v an toàn lao đ ng;
-Quy đ nh và yêu c u v vi c th c hi n các bi n pháp đ m b o an toàn lao đ ng
trong các ho t đ ng xây d ng;
- Ban hành quy chu n, tiêu chu n v an toàn lao đ ng .
- Qu n lý ch t l
ng, l u tr h s công trình xây d ng.
- C p, thu h i các lo i gi y phéptrong ho t đ ng thi công xây d ng.
9
-H
ng d n, ki m tra, thanh tra,gi i quy t khi u n i, t cáo và x lý vi ph m v
an toàn lao đ ng trong ho t đ ng xây d ng.
-H
ng d n các doanh nghi p th c hi n đúng quy đ nh c a pháp lu t.
- Nâng cao ch t l
ng và s l
ng thanh tra viên chuyên ngành, s a đ i lu t và
nh ng v n b n quy ph m pháp lu t liên quan trong tình hình hi n nay.
- X lý nh ng v n đ vi ph m pháp lu t liên quan đ n m t ATL , k c nh ng
v n đ vi ph m có đ y u t c u thành t i ph m kiên quy t đ ngh các c quan
t t ng truy c u trách nhi m hình s .
1.4. Nh ng yêu c u đ m b o an toàn trong thi công
1.4.1. Yêu c u ATL chung đ i v i công tr
Yêu c u b o b o ATL
đ
ng xây d ng
c th hi n r t rõ t i Lu t lao đ ng, Lu t Xây d ng,
các tiêu chu n, quy chu n k thu t qu c gia trong xây d ng và các Ngh đ nh,
Thông t h
ng d n v ki m đ nh an toàn các thi t b trong xây d ng. Bên c nh
đó, tùy thu c vào quy mô, tính ch t c a m i lo i hình công trình, yêu c u v
đ m b o ATL
c a m i d án, cho m i đ i t
ng là khác nhau.
đ mb o
ATL , thu n l i cho công tác thi công xây d ng công trình, riêng đ i v i lo i
hình công trình là nhà cao t ng, yêu c u ATL
đ i v i công tr
ng xây d ng
c n ph i đ m b o các yêu c u, nguyên t c sau ( i u 3,Thông t s 22/2010/TTBXD c a B Xây d ng: Quy đ nh v ATL
trong thi công xây d ng công
trình):
- T ng m t b ng công tr
ng xây d ng ph i đ
c thi t k và phê duy t theo quy
đ nh, phù h p v iđ ađi m xây d ng, di n tích m t b ng công tr
thu n l i cho công tác thi công, an toàn cho ng
tr
ng và khu v c xung quanh ch u nh h
- V t t , vât li u ph i đ
m t b ng đ
đ
i, máy và thi t b trên công
ng c a thi công xây d ng;
c s p x p g ngàng ng n n pđúng theo thi t k t ng
c phê duy t. Không đ
ng giao thông, đ
ng, đ m b o
cđ v t li u và các ch
ng thoát hi m, l i ra vào ch a cháy;
10
ng ng i v t c n tr
- Trên công tr
ng ph i có bi n báo theo ( i u 74 Lu t Xây d ng).T i c ng
chính ra vào ph i có s đ t ng m t b ng công tr
ng, treo n i quy làm vi c.
Các bi n phápđ m b o an toàn, n i quy ATL ph i đ
trên công tr
ng xây d ng đ m i ng
hi m trên công tr
c nh báo và h
ng nh đ
c ph bi n và công khai
i bi t và ch p hành; nh ng v trí nguy
ng hào, h móng, h ga ph i có rào ch n, bi n
ng d n đ phòng tai n n, ban đêm ph i có đèn tín hi u;
- H th ng l
i đi n đ ng l c và l
iđi n chi usáng trên công tr
ng ph i riêng
r , có c u dao t ng, c u dao phân đo n có kh n ng c tđi n m t ph n hay toàn
b khu v c thi công. Ng
ph i đ
i lao đ ng, máy và thi t b thi công trên công tr
c b ođ m an toàn v đi n. Các thi t b ph i đ
ng
c cáchđi n an toàn trong
quá trình thi công xây d ng;
-Khi thi công, ch đ u t ph i thành l p ban ch huy phòng ch ng cháy, n t i
công tr
ng, có quy ch ho t đ ng và phân công, phân c p c th cho các
phòng, ban, b ph n ph trách k thu t thi công trên công tr
-Ph i có ph
ng án phòng, ch ng cháy n , ph
ng;
ng án phòng cháy, n ph i đ
c
th mđ nh, phê duy t theo quy đ nh. Nhà th u ph i t ch c đ i phòng ch ng cháy
n , kèm theo quy ch ho t đ ng;
- Trên công tr
ngthi công ph i b trí các thi t b ch a cháy. T i các v trí d
x y ra cháy ph i có bi n b o c m l a và l p đ t các thi t b ch a cháy và thi t b
báo đ ng, đ m b o khi x y ra cháy k p th i phát hi n đ ng phó;
- Và các yêu c u khác theo quy đ nh c a pháp lu t cóliên quan.
1.4.2. Yêu c u ATL trong thi công xây d ng
Khi ti n hành thi công xây d ng công trình, ch đ u t và các nhà th u c n ph i
th c hi n m t s n i dung chính nh sau ( i u 3 Thông t s 22/2010/TT-BXD
c a B Xây d ngQuy đ nh v ATL trong thi công xây d ng công trình):
- Tr
c khi kh i công xây d ng ph i có bi n pháp thi công đ
trong đó bi n pháp thi công ph i th hi n đ
11
c phê duy t,
c các gi i phápđ m b o ATL cho
ng
i lao đ ng và máy, thi t b thi công đ i v i t ngh ng m c công vi c. Trong
thi t k bi n pháp thi công ph i có thuy t minh h
ng d n v k thu t và các ch
d n th c hi n và phù h p v i đi u ki n thi công c ng nh các quy chu n, tiêu
chu n hi n hành;
- Trong quá trình ti n hành thi công xây d ng, t v n giám sát và các nhà th u
ph i tuân th theo thi t k đ
c duy t, tuân th quy chu n, tiêu chu n, quy trình
k thu t và n i quy c a công tr
ng c ng nh các n i quy, quy đ nh khác trong
khu v c thi công;
- Bi n pháp thi công và các gi i pháp v an toàn ph i đ
c xem xétđ nh k ho c
đ t xu t đ đi u ch nh cho phù h p v i th c tr ng c a công tr
ng;
- T ch c, các nhân ph i cóđ đi u ki n n ng l c phù h p v i công vi cđ m
nh n theo quy đ nh. Nh ng ng
ng
iđi u khi n máy, thi t b thi công và nh ng
i th c hi n các công vi c có yêu c unghiêm ng t v ATL ph i đ
c hu n
luy n ATL , th m chí c n ph i có ch ng ch v an toàn lao đ ng do ch đ u t
xác nh n;
- Máy, thi t b thi công có yêu c u nghiêm ng t v ATL
ph i đ
đ ng ký v i c quan có th m quy n theo quy đ nh thì m i đ
trên công tr
c ki mđ nh,
c phépho t đ ng
ng. Khi ho t đ ng, máy và thi t b thi công ph i tuân theo quy
trình, bi n phápđ m b o an toàn và quy chu n v môi tr
ng. T t c các lo i
máy móc, thi t b ph i ph c v công tác thi công ph i còn h n ki m đ nh;
- Nh ng ng
i tham gia thi công xây d ng trên công tr
s c kh e, có đ s c kh e đ th c hi n công vi c, đ
đ
ng ph i đ
c khám
c hu n luy n v an toàn và
c trang b đ yđ đ dùng b o h lao đ ng theo quy đ nh v ATL ;
Nh v y, có th th y,
i u 3 c a Thông t s 22/2010/TT-BXD c a B Xây
d ng Quy đ nh v an toàn lao đ ng trong thi công xây d ng công trình đã quy
đ nh khá chi ti t, đ y đ các y u t nh m đ m b o an toàn lao đ ng trong xây
d ng. Tuy nhiên, vi c th c hi n các quy đ nh này l i hoàn toàn do ch đ u t và
các nhà th u thi công. Bên c nh đó các nhà qu n lý c ng có trách nhi m trong
12
vi c giúp các ch đ u t , các nhà th u th c hi n nghiêm các n i dung đã đ
c
quy đ nh.
1.5. Hi n tr ng qu n lý ATL c a các nhà th u trong thi công.
Trong nh ng n m qua, t c đ đô th hóa t i các t nh, thành ph gia t ng nhanh
chóng, theo đánh giá c a Ngân hàng Th gi i, t c đ đô th hóa c a Vi t Nam
đ t 3,4%/n m n m 2013. Quá trình đô th hóa kéo theo s phát tri n t t y u c a
c s h t ng, s phát tri n đó th hi n qua nhi u m t nh giao thông, nhà ,
đi n n
c, môi tr
ng, trung tâm th
ng m i, công trình công c ng … Bên
c nh nh ng tác đ ng tích c c c a quá trình đô th hóa mang l i thì c ng đ l i
nh ng tác đ ng tiêu c c và đ c bi t là nh ng t i n n lao đ ng và h u qu đáng
ti c trong quá trình thi công xây d ng.
Theo th ng kê s b c a B Lao đ ng, Th
ng binh và Xã h i (L TBXH), n m
2015 s v TNL là 7620 v , t ng 911 v so v i n m 2014; làm 7.785 ng
n n, t ng 844 ng
t ng 37 v .
i, trong đó s ng
c bi t, s ng
i ch t t ng 36 ng
i b th
i, s v có ng
ib
i ch t
ng n ng t ng 2% và s v có t 2 n n
nhân tr lên t ng 46%. Thành ph H Chí Minh là n i có s v TNL t ng 42%
so v i n m 2014, ti p đ n là Qu ng Ninh, Hà N i… Thi t h i v v t ch t do
TNL
x y ra n m 2015 (chi phí ti n thu c, mai tang, ti n b i th
đình ng
i ch t và nh ng ng
i b th
ng…)
ng cho gia
c kho ng 90,78 t đ ng, thi t
h i v tài s n kho ng 7,76 t đ ng. Các l nh v c, ngh x y ra nhi u tai n n lao
đ ng ch t ng
i là khai thác khoáng s n, xây d ng, kinh doanh đi n, c khí và
ch t o. Trong đó v n gi ng nh n m 2014, y u t ngã t trên cao v n là l nh
v c chi m t l cao nh t: chi m 30,7% t ng s v và 30,8% t ng s ng
i ch t.
B ng 1.1. So sánh tình hình TNL n m 2015 và n m 2014
TT Ch tiêu th ng kê
N m 2014
N m 2015
T ng/gi m
1
S v
6.709
7.620
+911 (13,6 %)
2
S n n nhân
6.941
7.785
+844 (12,2 %)
3
S v có ng
592
629
i ch t
13
+37 ( 6,2%)
TT Ch tiêu th ng kê
4
S ng
i ch t
5
S ng
i b th
6
S lao đ ng n
7
S v có 2 ng
N m 2014
N m 2015
T ng/gi m
630
666
+36 (5,7%)
1.544
1.704
+160 (10,4 %)
2.136
2.432
+296 (13,9%)
166
79
-87 (-54,4%)
ng n ng
i b n n tr lên
S li u th ng kê tai n n theo l nh v c c ng cho th y:
- L nh v c xây d ng chi m 35,2% t ng s v tai n n ch t ng
s ng
i ch t;
- L nh v c c khí ch t o chi m 8,8% t ng s v ch t ng
ng
i và 37,9% t ng
i và 8,1% t ng s
i ch t;
- L nh v c d ch v chi m 7,1% t ng s v ch t ng i và 6,8% t ng s ng i ch t;
- L nh v c d ch v v n t i và b c x p hàng hóa chi m 5,9% t ng s v ch t ng i và
6,1% t ng s ng
i ch t;
Các y u t ch n th ng ch y u làm ch t ng
i nhi u nh t:
- Ngã t trên cao chi m 28,1% t ng s v ch t ng i và 26,4% t ng s ng
- i n gi t chi m 18,9% t ng s v ch t ng
i ch t;
i và 17,2% t ng s ng i ch t;
- V t r i, đ s p chi m 16,8% t ng s v ch t ng i và 22,6% t ng s ng i ch t;
- Tai n n giao thông chi m 13% t ng s v ch t ng
i và 12% t ng s ng
ch t;
- Máy, thi t b cán, k p, cu n chi m 5,95% t ng s v ch t ng
ng
i và 5% t ng s
i ch t;
Các nguyên nhân ch y u đ x y ra tai n n lao đ ng ch t ng
- Nguyên nhân do ng
i
i s d ng lao đ ng chi m 52,8%, c th :
14
i
+ Ng
i s d ng lao đ ng không xây d ng quy trình, bi n pháp làm vi c an
toàn chi m 25,2% t ng s v ;
+ Thi t b không đ m b o an toàn lao đ ng chi m 14,3% t ng s v ;
+ Ng
i s d ng lao đ ng không hu n luy n an toàn lao đ ng cho ng
i lao
đ ng chi m 9,7% t ng s v ;
+ Do t ch c lao đ ng và đi u ki n lao đ ng chi m 2,6% t ng s v ;
+ Do ng
i s d ng lao đ ng không trang b ph
ng ti n b o v cá nhân trong
lao đ ng chi m 1%.
- Nguyên nhân ng
+ Ng
i lao đ ng chi m 18,9%, c th :
i lao đ ng b n n vi ph m quy trình quy chu n an toàn lao đ ng chi m
17,2% t ng s v ;
+ Ng
i lao đ ng không s d ng ph
ng ti n b o v cá nhân chi m 1,7% t ng
s v ;
Còn l i 28,3% là nh ng v tai n n lao đ ng x y ra do các nguyên nhân khác.
Nh ng con s th ng kê trên cho th y s v tai n n x y ra nhi u nh t là trong
l nh v c xây d ng, chi m 35,2% trong t ng s v tai n n ch t ng
i. M t trong
nh ng nguyên nhân đ x y ra tình tr ng m t ATL đó là Ch đ u t , các đ n v
thi công không ch p hành nghiêm các quy đ nh v an toàn k thu t trong xây
d ng, không th c hi n các bi n pháp an toàn lao đ ng nh h s đã đ
c c p có
th m quy n phê duy t. Ý th c c a công nhân còn kém, và có tính ch quan. Bên
c nh đó, s buông l ng qu n lý c a c quan qu n lý v an toàn lao đ ng t i các
đ a ph
ng
khu v c xây d ng công trình c ng là m t trong nh ng nguyên
nhân khi n cho tai n n lao đ ng v n x y ra. V c b n công tác qu n lý ATL
c a các nhà th u thi công hi n nay còn t n t i m t s v n đ nh sau:
- Qu n lý ATL
còn l ng l o, ch a đ
c quan tâm chú tr ng, các đ n v thi
công ch a th c hi n đ y đ , đúng pháp lu t v b o h lao đ ng, công tác ATL
15
t i các công tr
ng còn nhi u sai sót, m t s hình th c ch mang tính đ i phó;
- V t ch c m t b ng công tr
t ng m t b ng công tr
công tr
ng xây d ng, h u h t các công trình có thi t k
ng xây d ng nh ng không niêm y t t i c ng chính c a
ng theo quy đ nh, không th c hi n theo thi t k c a m t b ng thi công;
- An toàn s d ng đi n và ch ng ngã cao v n là các v n đ th
công tr
các
ng xây d ng. Các vi ph m nh không n i đ t v các t đi n, dây d n
đi n không treo mà d i d
d ng
ng tr c
i đ t (k c trên b m t sàn đ ng n
c), không s
c m chuyên d ng ho c s d ng thi t b đi n c m tay nh ng không th c
hi n đo cách đi n tr
c khi đ a vào s d ng. Các công trình không l p đ t đ b
ph n ng n ngã cao t i các mép sàn, h thang máy, l thông t ng, nhi u v trí ch
c ng dây cáp ho c dây nh a, thi u b ng c nh báo khu v c nguy hi m;
- V phòng ch ng cháy n , h u h t các công trình đã ki m tra đ u không có
ho c có nh ng không đ y đ ph
ng án PCCC, c u n n cho công tr
ng. Vi c
b trí thi t b ch a cháy c c b t i khu v c đang th c hi n nh ng công vi c d
x y ra cháy (thi công hàn, c t, l p đ t h th ng l nh….) v n ch a đ y đ , nhi u
công trình b trí thi u s l
ng bình ch a cháy, tiêu l nh ch a cháy t i nh ng v
trí này;
- Các công tr
ng không trang b đ b o h lao đ ng cho công nhân, ph bi n là
thi u gi y, qu n áo b o h lao đ ng (th
- Vi c s d ng ph
ng ch trang b m );
ng ti n BHL c a công nhân v n còn nhi u v n đ , th
là công nhân không s d ng đ trang thi t b BHL
đ
ng
c c p nh : gi y, m
ho c dây đeo an toàn….;
- Qu n lý s d ng các thi t b có yêu c u nghiêm ng t v an toàn còn nhi u b t
c p nh : không ki m tra, ki m đ nh theo đ nh k , th m chí m t s lo i máy móc,
thi t b , ph
ng ti n thi công không có ki m đ nh, không có xu t s và thi t b
ph tr kèm theo, m t s thi t b , máy móc có ki m đ nh nh ng đã h t h n.
- Không đ m b o an toàn v môi tr
s c kh e, ki n th c an toàn c a ng
ng làm vi c c ng nh ki m tra đ nh k v
i lao đ ng trong quá trình thi công;
16
- Ch tài x ph t các nhà th u thi công trong vi c không th c hi n đ m b o an
toàn lao đ ng còn nh .
c bi t là ch tài x ph t cá nhân vi ph m trong vi c
đ m b o an toàn an lao đ ng h u nh không có, hình th c x ph t công nhân vi
ph m m i ch d ng
m c đ nh c nh , và yêu c u th c hi n.
1.6. K t lu n v các t n t i, h n ch trong công tác qu n lý an toàn lao đ ng
M c dù h s thi t k thi công đã có các gi i pháp b o đ m ATL , tuy nhiên tai
n n lao đ ng trong ho t đ ng xây d ng v n x y ra, b
c đ u có th nh n đ nh
m t s nguyên nhân, t n t i, h n ch trong công tác qu n lý ATL nh sau:
- H th ng v n b n quy ph m pháp lu t, các quy chu n,tiêu chu n k thu t
ATL
ch a đ
c c p nh t và ban hành đ k p th i đáp ng yêu c u phát tri n
s n xu t, phù h p v i công ngh thi công và và v t li u m i.
i u này c ng là
m t trong nh ng nguyên nhân gây lúng túng, khó kh n trong vi c áp d ng các
bi n pháp thi công m i;
- Thi u s giám sát, thanh tra, ki m tra c a các c quan qu n lý nhà n
quan qu n lý có th m quy n còn ch a th
tác đ m b o an toàn trên công tr
ng xuyên ki m tra, h
c; c
ng d n công
ng xây d ng;
- Nguyên nhân x y ra m t an toàn đ
c xác đ nh là do các bên có liên quan
trong thi công xây d ng công trình ch a tuân th nghiêm các quy đ nh c a pháp
lu t v an toàn trong thi công xây d ng;
- Ch đ u t và các nhà th u thi công ch a th c hi n đ yđ pháp lu t v b o h
lao đ ng c ng nh áp d ng các tiêu chu n, quy chu n và các quy đ nh c a pháp
lu t v an toàn lao đ ng;
- Cán b ph trách công tác ATL
còn thi u, và ch a đ
c đào t o, b i d
ng
nghi p v đ y đ .M t b ph n cán b lãnh đ o ch a nh n th c đ y đ v v trí,
vai trò ý ngh a c a công tác ATL , do đó ch a th c s quan tâm coi tr ng th c
hi n công tác b o đ m an toàn lao đ ng, ch a th y h t ý ngh a và tác đ ng c a
công tác ATL , và v sinh môi tr
ng đ i v i đ i s ng ng
17
i lao đ ng;
-Không th c hi n các bi n pháp k thu t v an toàn đ ng nh h s thi t k đã
đ
c phê duy t;
- Thi u s quan tâm ch đ o, ki m tra sát sao v an toàn - v sinh lao đ ng –
phòng ch ng cháy n c a chính nhà th u thi công, đ n v t v n giám sát;
-Công tác hu n luy n, tuyên truy n, giáo d c ph bi n, h
b o h lao đ ng và nh ng bi n pháp c th cho ng
ng d n v pháp lu t
i lao đ ng ch a đ
c coi
tr ng;
-Ch đ th ng kê báo cáo ch a nghiêm túc, s d ng lao đ ng th i v không ký
h p đ ng lao đ ng, không qua đào t o v n còn khá ph bi n;
-Ý th c t b o v c ng nh th c hi n nghiêm v an toàn lao đ ng c a ng
i lao
đ ng trong trong quá trình thi công còn kém, vi c tuân th đ m b o ATL
đôi
khi còn mang tính đ i phó, th c hi n mang tính cho có;
- Các gi i pháp, bi n pháp an toàn k thu t m i ch đ
c xây d ng cho m t
h ng m c hay công vi c c th mà ch a có m t quy trình chung, có tính đ c thù,
phù h p và kh thi cho m i lo i hình công vi c hay m t h ng m c công vi c c
th c a d án;
- Công tác hu n luy n ATVSL
nhi u ng
i lao đ ng ch a đ
cho ng
i s d ng lao đ ng đ t t l th p,
c hu n luy n;
- Vi c đo, ki m tra đ nh k các y u t có h i trong môi tr
ch c qu n lý s c kh e ng
ng lao đ ng, vi c t
i lao đ ng còn r t h n ch và h u nh không đ
quan tâm, th c hi n.
18
c
CH
NG 2. C S LÝ LU N TRONG QU N LÝ AN TOÀN LAO
TRONG XÂY D NG
NG
2.1. C s pháp lý.
2.1.1. H th ng v n b n quy ph m pháp lu t v ATL trong xây d ng công trình
Hi n nay, h th ng v n b n quy ph m pháp lu t v an toàn - v sinh lao đ ngđã
đ
c xây d ng và ban hành nh Lu t Lao đ ng, Lu t Xây d ng, các Ngh đ nh và
Thông t h
ng d n th c hi n Lu t c ng đã đ
c ban hành.Nhìn chung, h th ng
các v n b n quy ph m pháp lu t v an toàn lao đ ng khá đ y đ , quy đ nh các quy
chu n, quy ph m k thu t và h
ng d n chi ti t v các ho t đ ng, ki m đ nh, hu n
luy n v công tác đ m b o an toàn lao đ ng, bên c nh đó còn quy đ nh v c l a
tu i c ng nh các công vi c phù h p v i l a tu i và danh m c các công vi c có
nguy c m t an toàn lao đ ng cao, các công vi c n ng nh c, đ c h i, nguy hi m và
các công vi c đ c bi t n ng nh c, nguy hi m, đ c h i. Có th th chia h th ng
pháp lu t v An toàn v sinh lao đ ng
n
c ta thành 3 nhóm chính theo m c đ
có tính pháp lý t cao đ n th p nh sau:
Nhóm 1: B Lu t Lao đ ng, các lu t khác và Pháp l nh có liên quan đ n An toàn
và v sinh lao đ ng.
Nhóm 2: Ngh đ nh 06/CP và các ngh đ nh khác có liên quan đ n An toàn và v
sinh lao đ ng. Nhóm 3: Các thông t , thông t liên t ch, ch th , tiêu chu n và quy
chu n k thu t v An toàn và v sinh lao đ ng.
H th ng pháp lu t v An toàn và v sinh lao đ ng c a Vi t Nam đ
trong Hình 2.1.
HI N PHÁP
19
c minh h a