Bài 26: Câu trần thuật đơn

Trường THCS thò trấn Năm Căn
GIÁO ÁN DỰ THI
Tuần: 28 Ngày soạn: 01/4/2008
Tiết: 110 Ngày dạy: 04 /4/2008
Bài 26

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
I/ MỤC TIÊU: Giúp học sinh.
1- Kiến thức: - Nắm được khái niệm câu trần thuật đơn.
- Nắm được các tác dụng của câu trần thuật đơn.
2- Kỹ năng: - Nhận diện và phân tích câu trần thuật đơn.
- Sử dụng câu trần thuật đơn khi nói, viết.
II/- CHUẨN BỊ:
* Giáo viên: - Đồ dùng dạy học: SGK + Giáo án + bảng phụ.
- Phương pháp dạy học: Phân tích + gợi mở + nêu vấn đề.
* Học sinh: - Học bài cũ + chuẩn bò bài ( trả lời câu hỏi mục I. SGK/101).
III/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Ổn đònh: ( 1 phút) Giáo viên ổn đònh tổ chức lớp.
2. Kiểm tra bài cũ: ( 5 phút)
- GV: Ghi bảng câu sau:
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.
GV hỏi:
1- Câu văn trên có mấy thành phần câu? Đó là những thành phần nào?
( GV có thể gọi HS lên bảng xác đònh hoặc GV hỏi HS trả lời. GV xác đònh các
thành phần câu).
2- Thành phần nào bắt buộc và thành phần nào không bắt buộc phải có mặt
trong câu? Vì sao?
3- Câu vừa phân tích có mấy cụm C- V?
HS: một cụm C-V.
GV: nhận xét – ghi điểm – vào bài: câu có một cụm C-V như trên được gọi là
câu gì? Tác dụng của nó như thế nào? Thì cô và các em cùng nhau tìm hiểu bài học

hôm nay.
Trang 1
GV: ghi tựa bài.
3. Bài mới:
Hoạt động của giáo viên ( GV)- học sinh ( HS) Nội dung
Hoạt động 1: ( 15 phút)
• GV: yêu cầu HS nhắc lại khái niệm câu đơn và
câu trần thuật đã học ở tiểu học.
 HS: nhắc lại.
• GV: ghi bảng phụ.
• GV: gọi một em HS đọc ví dụ SGK, cả lớp theo
dõi dùng bút chì đánh số câu trong đoạn văn.
 HS: đọc.
1.- Đoạn văn có mấy câu?
 HS: 9 câu.
• GV: dẫn dắt.
• GV: treo bảng phụ lên.
2.- Trong 9 câu trên câu nào là câu trần thuật?
 HS: trả lời.
• GV: kết hợp ghi bảng.
3.- Những câu còn lại là câu gì?
 HS: - Câu 4 – câu hỏi.
- Câu 3,5,8 – câu cảm.
- Câu 7 – câu khiến.
• GV: dẫn dắt.
4.- Những câu trần thuật trên dùng để làm gì?
 HS: trả lời.
• GV: kết hợp ghi bảng.
• GV: hướng dẫn HS xác đònh cấu tạo của các câu
trần thuật trên.

 HS: lên bảng xác đònh cụm C-V của câu 1,2,6,9.
• GV: cùng HS nhận xét – sửa chữa.
5.- Câu nào do một cụm C-V tạo thành? Câu nào có
hai cụm C-V tạo thành?
 HS : trả lời .
• GV : kết hợp giảng – ghi bảng.
I/- Câu trần thuật đơn:
1/- Ví dụ: SGK/101.
2/- Nhận xét:
- Câu 1,2,6,9: là câu trần
thuật.
- Câu 1,2,9: do một cụm
C-V tạo thành  Câu trần
thuật đơn.
- Câu 6: do hai cụm C-V
tạo thành  Câu trần
thuật ghép.
Trang 2
6.- Tóm lại câu trần thuật đơn có cấu tạo và tác
dụng như thế nào?
• GV: ghi câu sau lên bảng :
Lớp 6L là lớp có nhiều học sinh giỏi và chăm
ngoan.
7.- Câu trên có tác dụng dùng để làm gì ?Ngoài tác
dụng trên thì câu trần thuật đơn còn có tác dụng nào
nữa ?
 HS: dùng để giới thiệu.
• GV : kết hợp ghi bảng.
8.- Vậy thế nào là câu trần thuật đơn ?
 HS: trả lời.

• GV : gọi HS đọc ghi nhớ SGK/101.
Hoạt động 2: ( 20 phút)
• GV: gọi HS đọc và xác đònh yêu cầu bài tập số
1/SGK/101.
• GV : treo bảng phụ - gọi 1 HS đọc đoạn văn. Cả
lớp theo dõi và đánh số câu trong đoạn văn.
9.- Trong 4 câu ở đoạn văn trên, câu nào là câu trần
thuật đơn ?
 HS : trả lời.
• GV : gắn thẻ câu số 1 và câu số 2 vào bảng.
• GV : hướng dẫn HS tìm tác dụng của câu trần
thuật trên bằng hình thức gắn thẻ.
Gắn thẻ sau : thẻ 1 - giới thiệu.
thẻ 2- tả.
thẻ 3 – kể.
thẻ 4- nêu ý kiến.
vào bảng dưới đây :
Câu trần thuật đơn Tác dụng
3/- Kết luận:
* Ghi nhớ: SGK/101
II/- Luyện tập:
1/- Bài tập 1:SGK/101.
Câu trần thuật đơn là:
Trang 3
Cấu tạo: do 1 cụm C-V tạo thành
Câu trần thuật đơn
Tác dụng: - tả.
- kể. sự vật,
- nêu ý kiến. sự việc
- giới thiệu.

Câu số 1
Câu số 2
 HS : lựa chọn 1 trong 4 tác dụng trên để gắn vào
bảng sao cho phù hợp.
• GV : cùng HS nhận xét- ghi điểm và hướng dẫn
HS ghi vào vở.
• GV : treo bảng phụ bài tập số 2 và gọi HS đọc.
Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã
học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì ?
a) Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà
ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày.
( Đẽo cày giữa đường)
b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
( Ếch ngồi đáy giếng)
c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
( Vũ Trinh)
 HS : suy nghó trả lời.
10.- Ở câu a) ngoài việc giới thiệu nhân vật thì câu
này còn có tác dụng gì ?
 HS : trả lời.
• GV : tổng hợp - nhận xét- chốt – ghi bảng.
• GV : chuyển ý sang bài tập số 3. Gọi HS đọc nội
dung và xác đònh yêu cầu bài tập số 3.
• GV :hướng dẫn 2 em HS trao đổi với nhau trong
vòng 2 phút để trả lời.
 HS : 2 em trao đổi với nhau – trình bày kết quả.
• GV : tổng hợp – nhận xét- chốt – ghi bảng.
• GV : tích hợp với tập làm văn.
• GV : hướng dẫn HS làm bài tập số 5 bằng hình
thức cho HS chơi trò chơi viết chính tả ( nhớ-

viết) : Lượm ( từ Ngày Huế đổ máu đến nhảy
trên đường vàng...).
 HS : 2 đội thi viết với nhau ở trên bảng ( đội 1
gồm tổ 1, 2 ; đội 2 gồm tổ 3,4).
- Câu 1: - dùng để tả hoặc
giới thiệu.
- Câu 2: - nêu ý kiến nhận
xét .
2/-Bài tập 2,4: SGK/102,103.
Xác đònh loại câu và nêu
tác dụng:
- cả 3 câu đều là câu trần
thuật đơn dùng để giới
thiệu nhân vật. ( giới thiệu
trực tiếp).
- câu a) ngoài việc giới
thiệu nhân vật còn miêu tả
hoạt động của nhân vật.
3/- Bài tập 3: SGK/102.
Nhận xét về cách giới
thiệu nhân vật:
- Giới thiệu nhân vật phụ
trước rồi từ những việc
làm của nhân vật phụ mới
giới thiệu nhân vật chính (
giới thiệu gián tiếp)  tạo
sự bất ngờ cho người đọc.
5/- Bài tập 5: SGK/ 103
Trò chơi thi viết chính tả
( nhớ- viết) : Lượm ( từ

Ngày Huế đổ máu đến
nhảy trên đường vàng...).

Trang 4
• GV : hướng dẫn thể lệ cuộc chơi : đội nào trình
bày sạch đẹp, không sai lỗi chính tả hoặc sai ít là
đội chiến thắng. (Thời gian viết trong vòng từ 4- 5
phút).
• GV : cùng HS nhận xét - chốt và phát phần
thưởng cho đội chiến thắng.
• GV : yêu cầu HS giới thiệu về mình.( Ví dụ : Em
là học sinh lớp 6L). Câu trần thuật đơn này có gì
khác với câu trần thuật đơn trong bài học ?
 HS trả lời : câu này có thêm từ là.
• GV : nói cho HS biết câu trên là câu trần thuật
đơn có từ là. Các em sẽ học ở bài tiếp theo.
4. Củng cố: ( 3 phút)
o Câu trần thuật đơn có cấu tạo và tác dụng như thế nào ? Câu trần thuật
đơn thường xuất hiện trong loại văn bản nào ?
5. Hướng dẫn học tập : ( 1phút)
o Dặn HS về nhà làm bài tập 2 câu a/SGK/102 và bài tập 4 câu b/SGK/
103.
o Xem kỹ nội dung ghi vở, học thuộc ghi nhớ SGK/101.
o Chuẩn bò bài "Câu trần thuật đơn cò từ là"/ SGK/114.
 RÚT KINH NGHIỆM :
KÝ DUYỆT Năm Căn, ngày 01 tháng 4 năm 2008
GIÁO VIÊN SOẠN
Tạ Thò Thu Hiền
Trang 5