Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi học tốt hoạt động tạo hình

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi học tốt hoạt động tạo hình

Mục lục
STT
1
2
3
4
5
6

NỘI DUNG
Phần I: Mở đầu
1/ Mục đích nghiên cứu
2/ Đóng góp của sáng kiến để giúp trẻ học tốt tạo hình
Phần II. Nội dung
Chương 1. Cơ sở khoa học của sáng kiến
1. Cơ sở lí luận

trang

7
8
9
10
11
12
13

2. Cơ sở thực tiễn
6

Chương 2. Thực trạng vấn đề mà sáng kiến đề cập đến
9
I. Thuận lợi, khó khăn.
9
II. Khảo sát thực trạng đầu năm.
10
Chương 3. Các giải pháp mang tính khả thi
11
1/ Xây dựng nề nếp học tập trong giờ học
11
2/ Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để phát huy tính tích 12

14
15
16
17
18
19
20

cực và khả năng sáng tạo của trẻ
3/ Sử dụng phương pháp lấy trẻ làm trung tâm
4/ Tích hợp các môn học khác
5/ Khuyến khích động viên trẻ kịp thời
6/ Phối kết hợp với phụ huynh
Chương 4 : kiểm chứng các giải pháp đã triển khai của đề tài
Phần III. Kết luận
Phần IV. Phụ lục

2

`2
3
5
5

16
19
23
25
27
29
32

PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Mục đích của sáng kiến:
Phát triển thẩm mỹ là một trong năm lĩnh vực giáo dục toàn diện cho trẻ Mầm non.
Trong đó hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng giúp phát triển cho trẻ
về mọi mặt như: thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và lao động.
Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật, ở đó trẻ sử dụng
ngôn ngữ đặc trưng riêng của nó: màu sắc, hình khối, đường nét, bố cục để phản ánh,
1


miêu tả, từ đó giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh và phản ánh thế giới thông qua
các hình tượng nghệ thuật.
Hoạt động tạo hình trong trường mầm non với mục đích giúp trẻ nhận ra vẻ đẹp của
các sự vật hiện tượng xung quanh trẻ, từ đó giáo dục trẻ biết ứng xử với cái đẹp, làm
nảy sinh cho trẻ nhu cầu tái tạo và sáng tạo ra cái đẹp. Cũng như các hoạt động khác,
hoạt động tạo hình cung cấp cho trẻ các biểu tượng về sự vật hiện tượng, phát triển

thể lực cho trẻ, giáo dục đạo đức và kỹ năng giao tiếp xã hội, kỹ năng lao động cho
trẻ.
Trẻ mầm non có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh bởi thế giới xung quanh
chứa đựng bao điều mới lạ hấp dẫn. Trẻ thường tỏ ra dễ xúc cảm với cảnh vật xung
quanh, trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật có nhiều màu sắc. Một bông hoa đẹp, một
bức tranh sinh động, một đồ chơi ngộ nghĩnh cũng có thể gây cảm xúc cho trẻ. Với
đặc điểm như vậy nên năng khiếu nghệ thuật thường được nảy sinh ngay từ tuổi ấu
thơ. Trẻ biết đánh giá, khái quát, phản ánh ấn tượng của bản thân không phụ thuộc
vào thực tế. Trẻ rất thích sử dụng màu sặc sỡ mang tính chất phản ánh biểu tượng,
mỗi sản phẩm của trẻ mang một nội dung, một tên gọi khác nhau.
Trong thực tế việc tổ chức các hoạt động tạo hình đã mang lại hiệu quả tới việc phát
triển cho trẻ. Song phương pháp đó chưa thực sự đáp ứng và đem lại kết quả mà tôi
mong đợi. Các phương pháp hoạt động tạo hình đang được sử dụng còn mang tính áp
đặt. Giáo viên thường chú ý đến sản phẩm trẻ làm ra, ít chú ý đến kỹ năng tạo hình,
quá trình làm ra sản phẩm; giáo viên thiếu sự linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức hoạt
động tạo hình.
Mặt khác sự hứng thú, kĩ năng tạo ra sản phẩm tạo hình của trẻ chưa cao, nhiều trẻ
chưa biết đặt tên sản phẩm làm ra. Nhận thức rõ trách nhiệm to lớn của giáo viên
mầm non trong giai đoạn phát triển hiện nay “Giáo viên là nhân tố quyết định chất
lượng giáo dục” (Nghị quyết hội nghị lần thứ hai Ban chấp hành TW Đảng khoá
VIII), là một giáo viên mầm non tôi với mong muốn làm như thế nào để trẻ có thể học
tốt môn tạo hình, tôi đã nghiên cứu và đưa vào vận dụng “Một số biện pháp giúp trẻ
mẫu giáo 5-6 tuổi học tốt hoạt động tạo hình”. Trước đây giáo viên chỉ chú trọng
vào giáo dục các môn học cho trẻ mà không quan tâm tới làm thay đổi nhận thức của
giáo viên và phụ huynh về tầm quan trọng của việc dạy tốt kỹ năng tạo hình cho trẻ.
2


Trong các hoạt động hàng ngày giáo viên cũng chưa biết phối kết hợp nhiều hoạt
động dạy trẻ có kỹ năng tốt về tạo hình thông qua các giờ hoạt động ngoài trời, các

hoạt động học khác.
Với sáng kiến này nếu được áp dụng tôi nghĩ sẽ cải thiện được những nhược điểm
trên.
2. Đóng góp về mặt khoa học, kinh tế của đề tài.
* Đóng góp về mặt khoa học:
- Dạy trẻ hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong chương trình học
tập của trẻ, cũng như các hoạt động khác. Chính vì thế là một giáo viên mầm non tôi
muốn được nâng cao nhận thức của bản thân đồng thời góp một phần nhỏ bé của
mình vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ phát triển toàn diện.
Với mục đích chung của giáo dục mầm non thì hoạt động giáo dục tạo hình là một bộ
phận của văn hoá tinh thần, nó gắn liền với những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo và thể
hiện nghệ thuật. Thông qua hoạt động tạo hình đem đến cho trẻ ấn tượng về cái đẹp
và những cảm xúc chân thật, những phẩm chất tốt đẹp của nhân cách con người.
* Đóng góp về mặt giáo dục:
Trước hết hoạt động này tạo điều kiện để trẻ phát triển khả năng tri giác đồ vật
về hình dáng cấu trúc, màu sắc, hình thành ở trẻ các thao tác tư duy, phát triển
khả năng sáng tạo của trẻ.
+ Về đạo đức, hoạt động tạo hình giúp hình thành ở trẻ các đức tính tốt như:
Yêu thích cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp.
+ Về thể chất lao động giúp trẻ phát triển các khớp ngón tay, cổ tay,các cơ bàn
tay…… Giúp trẻ ngày càng khéo léo linh hoạt .
+ Về thẩm mỹ, giúp trẻ hình thành xúc cảm và thị hiếu thẩm mỹ khi trẻ tạo hình. Vì
vậy, hoạt động tạo hình là phương tiện giáo dục toàn diện rất tích cực không thể thiếu
được trong chương trình giáo dục trẻ.

3


PHẦN II. NỘI DUNG
CHƯƠNG I:

CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA SÁNG KIẾN
1. Cơ sở lí luận:
Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, là nấc
thang đầu tiên của chặng đường giáo dục nhân cách con người. Chính vì vậy giáo dục
mầm non đóng vai trò hết sức quan trọng, người giáo viên mầm non có vai trò trọng
trách vô cùng lớn lao trong việc đào tạo giáo dục những chủ nhân tương lai của đất
nước.
Giáo viên mầm non chịu trách nhiệm chăm sóc- giáo dục trẻ từ 0 - 6 tuổi. Đây là giai
đoạn đặt nền móng đầu tiên quan trọng của nhân cách con người. Nếu không làm tốt
việc chăm sóc giáo dục trẻ trong những năm này thì việc giáo dục lại hết sức khó
khăn và phức tạp. Vì vậy Nghị quyết TƯ 2 khóa VIII của Đảng cộng sản Việt Nam
khẳng định “Định hướng chiến lược giáo dục – đào tạo trong thời kỳ công nghiệp
hóa, hiện đại hóa và đề ra mục tiêu giáo dục mầm non phải trang bị cho trẻ những gì
tốt nhất cả về mặt vật chất và tinh thần một cách toàn diện ”.
Như chúng ta đã biết, trong điều kiện kinh tế phát triển đang trên con đường hội nhập,
đất nước chúng ta phải giao lưu với nhiều nền văn hóa khác nhau. Làm thế nào để cho
thế hệ trẻ của chúng ta “Hòa nhập mà không hòa tan” trong mỗi chúng ta vẫn giữ
được những gì gọi là “Vốn văn hóa của dân tộc Việt ”. Trong thời đại mới thì việc
giáo dục cho trẻ phát triển về trí tuệ thôi không đủ mà giáo dục trẻ biết giữ gìn được
truyền thống văn hóa của ông cha ta từ ngàn xưa là nhiệm vụ quan trọng nhất trong
mục tiêu phát triển con người toàn diện hiện nay .

4


Con người sinh ra không phải ai cũng đã có sẵn trong mình những năng khiếu thẩm
mĩ, cũng không ai cũng có những tài năng bên mình, mà phải đòi hỏi thông qua giáo
dục và hoạt động thì từ đó những tài năng và khả năng đó mới được bộc lộ và phát
triển. Nhất là đối với trẻ nhỏ, việc học của trẻ không phải đơn thuần là đưa trẻ vào
một khuôn phép chặt chẽ, mà học của trẻ ở đây thông qua chơi, “trẻ chơi mà học, học

mà chơi”. Vì thế, đứng trước những thuận lợi và không ít những khó khăn đó là một
giáo viên tôi cố gắng tìm tòi để lựa chọn những biện pháp, hình thức tổ chức thích
hợp giúp tất cả trẻ đều hứng thú và tích cực tham gia hoạt động tạo hình.
Như chúng ta đã biết, ngay từ nhỏ trẻ đã có phản xạ với cái đẹp bằng những biểu hiện
như: hướng mắt về ánh sáng, thích ngắm những vật có màu sắc loè loẹt nổi bật, trẻ bắt
đầu có ý thích ngắm nhìn các bức tranh, những hình thù ngộ nghĩnh và đa dạng, tuy
nhiên chúng chưa thể nhận biết, phát hiện ra cái đẹp của những tác phẩm ấy. Điều đó
có thể nói rằng, trẻ luôn có những xúc cảm rất đặc biệt với những sự vật hình tượng
xung quanh, nó mang lại cảm xúc và ấn tượng mạnh đối với trẻ thôi thúc trẻ muốn
khám phá và muốn sáng tạo ra cái đẹp. Tuy nhiên đối với trẻ nhỏ, sự kiên trì và khả
năng chú ý của chúng chưa được tốt nên cũng dễ dẫn đến sự nhàm chán và không hào
hứng với công việc được giao trong một thời gian ngắn, và chính người lớn chúng ta
cũng không thể nào ép buộc trẻ hoàn thành nhiệm vụ được, xuất phát từ những đặc
điểm đó để hướng dẫn trẻ đi vào một hoạt động tạo hình, tôi không yêu cầu trẻ thực
hiện ngay. Vì như thế sẽ làm cho một giờ hoạt động khô khan và không đạt ở trẻ sự
hứng thú tích cực, mà đặc biệt với sự áp dụng chương trình giáo dục mầm non mới nó
đòi hỏi một giờ hoạt động phải nhẹ nhàng và chủ động trên trẻ nhiều hơn trong đó
người giáo viên chỉ là người định hướng cho trẻ.
2. Cơ sở thực tiễn:
Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai. Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là
tương lai của mỗi dân tộc.Việc bảo vệ và chăm sóc, giáo dục trẻ em là trách nhiệm
của nhà nước, của xã hội và của mỗi gia đình. Đối với việc giáo dục và phát triển
nhân cách cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non, hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng
quan trọng trong sự phát triển trẻ nhỏ về mọi mặt như: thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể
lực và lao động. Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật,
5


giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh và phản ánh thế giới thông qua các hình tượng
nghệ thuật, trong các hình thức hoạt động mang tính nghệ thuật.

Ở trường mầm non có rất nhiều các họat động, nhiều môn học phát triển toàn diện
cho trẻ mẫu giáo, là cơ sở ban đầu của nhân cách con người mới. Trẻ biết sáng tạo,
lao động trong tương lai. Chính vì vậy việc thực hiện tốt các hoạt động tạo hình trong
trường mầm non sẽ góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục nhằm
phát triển toàn diện cho trẻ. Những sản phẩm trẻ tạo ra rất đơn giản, ngộ nghĩnh sinh
động. Trẻ biết đánh giá khái quát cao, trẻ phản ánh ấn tượng của bản thân không phụ
thuộc vào thực tế. Trẻ rất thích sử dụng mầu sặc sỡ mang tính chất phản ánh biểu
tượng. Mỗi sản phẩm của trẻ mang một nội dung, một tên gọi khác nhau. Trẻ tham gia
vào hoạt đông tạo hình đã giúp trẻ hình thành các đức tính tốt như: yêu cái đẹp và
mong muốn tạo ra cái đẹp. Trong thực tế việc tổ chức các hoạt động tạo hình theo
phương pháp hiện hành cũng đã mang lại hiệu quả tới việc phát triển nhân cách.
Song phương pháp đó chưa thực sự đáp ứng và chưa phát huy hết khả năng sáng tạo.
Các phương pháp hoạt động tạo hình lâu nay đang được sử dụng còn mang tính áp
đặt, dập khuôn theo mẫu, sao chép chưa phát huy hết khả năng sáng tạo và sự linh
hoạt của người giáo viên khi tổ chức hoạt động tạo hình. Vậy giáo viên phải làm gì,
làm như thế nào để trẻ có thể vẽ, nặn, cắt, tô mầu và làm đẹp sản phẩm.
Trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ lại, mà nó cũng có những đặc điểm riêng biệt
về cấu tạo sinh lý, do đó trẻ em cũng cần có những biện pháp chăm sóc thích hợp. Có
người đã cho rằng: trẻ em là một trang giấy trắng và ai muốn vẽ gì vào đó thì vẽ. Đó
chính là một quan điểm thật sai lầm, vì thực tế khoa học đã chứng minh trẻ em cũng
có những nhận thức riêng bên trong của mình, nhưng đòi hỏi trẻ phải tích cực tham
gia vào hoạt động thì từ đó tâm lý của trẻ mới phát triển và bộc lộ ra bên ngoài.
Trẻ mẫu giáo "chơi mà học, học mà chơi".Trẻ rất hiếu động, tò mò, ham muốn học
hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ thực sự học để lĩnh hội các khái
niệm ban đầu hoặc các tri thức tiền khoa học. Biết được tầm quan trọng đó, là một
người giáo viên chúng ta cần phải coi trọng việc tạo ra môi trường giáo dục trẻ bằng
những hoạt động thiết thực, nhằm phát triển một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh
vực: Trí tuệ- Đạo đức- Thẩm mĩ- Thể lực. Từ đó, giúp trẻ hoàn thiện nhân cách, ngôn
ngữ, tư duy, phát triển các kỹ năng thực hành, giao tiếp, ứng xử.
6

Đối với việc giáo dục phát trển nhân cách toàn diện cho trẻ em, hoạt động tạo hình có
một vị trí rất quan trọng. Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn
nhất đối với trẻ mẫu giáo, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh
động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung
động mạnh mẽ và gây cho chúng những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực. Hoạt
động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ
lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành
các phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết
tích cực, sáng tạo. Hiểu được tầm quan trọng đó, tôi luôn tìm tòi những biện pháp,
phương pháp tốt nhất để giúp trẻ hoạt động tích cực trong lĩnh vực này.
Vì vậy mà tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi học tốt
hoạt động tạo hình” để nghiên cứu và đưa ra một số biện pháp cụ thể để đáp ứng
được kết quả mong đợi .

CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG CỦA CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TẠO HÌNH
CHO TRẺ MẪU GIÁO
I. Những thuận lợi , khó khăn
1. Thuận lợi
- Trường Mầm non nơi tôi công tác là trường có bề dày thành tích. Ban giám hiệu
năng động, nhiệt tình trách nhiệm có chuyên môn vững vàng.
- Lớp học có đầy đủ trang thiết bị hiện đại như máy tính, đàn, tivi, điều hòa…
- Bản thân nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có trình độ chuyên môn Đại học
- Đa số học sinh ngoan ngoãn, lễ phép, khỏe mạnh
- Đa số phụ huynh đều thường xuyên quan tâm đến việc học tập của con em đồng thời
luôn ủng hộ các phong trào của trường, lớp.
2. Khó khăn:
- Trang thiết bị đồ dùng dạy học chưa phong phú, chưa hấp dẫn trẻ.

- Nhận thức của một số phụ huynh học sinh còn chưa đồng đều, còn cho rằng việc
cho trẻ đến trường chỉ là chơi chứ học vẫn chỉ là thứ yếu.
7


- Số trẻ trong lớp vẫn chưa đồng đều về chất lượng, số ít cháu còn nhút nhát chưa
dám thể hiện ý tưởng của mình.
- Đa số trẻ vẫn chưa tích cực và chủ động trong học tập.
- Đồ dùng dạy học sáng tạo còn hạn chế.
II. Khảo sát đầu năm :
Thời gian

Tháng 9

Nội dung giáo dục
- Trẻ có kỹ năng ngồi đúng tư thế

Kết quả đạt
50%

- Trẻ có kỹ năng cầm bút đúng

50%

- Trẻ biết nêu lên ý tưởng của mình

40%

- Biết tạo thành bức tranh đẹp, đúng mẫu

20%

- Biết phân phối bố cục bức tranh hợp lý
- Biết sáng tạo trong khi thực hiện đề tài

40%
40%

- Biết phối hợp màu hiệu quả

30%

- Biết nhận xét bài của mình và của bạn

30%

- Yêu thích cái đẹp và mong muốn tạo ra những 35%
sản phẩm đẹp

Qua khảo sát ban đầu như trên, tôi thấy kết quả trên trẻ chưa cao là điều tôi cần phải
suy nghĩ làm thế nào để dạy trẻ đạt hiệu quả cao và tạo cho trẻ học một cách thoải
mái, tự tin, không gò bó, trẻ luôn hứng thú trong giờ học.
Chính vì vậy tôi thiết nghĩ việc đưa ra những giải pháp để cho trẻ học tốt môn
tạo hình là rất cần thiết.

CHƯƠNG 3
NHỮNG BIỆN PHÁP MANG TÍNH KHẢ THI
1. Giải pháp 1: Xây dựng nề nếp học tập trong giờ học trên lớp.
Vào đầu năm học, đa số trẻ chưa có thói quen tập trung trong các hoạt động vì thời
gian nghỉ hè của trẻ đã được tự do rong chơi với gia đình, có những trẻ mới đến

8


trường nên khi tham gia vào các hoạt động trẻ cũng chưa thật sự chú ý, trẻ còn nói
chuyện, tự do đi lại. Điều này ảnh hưởng rất lớn đên khả năng tập trung tư duy, kỹ
năng thực hiện hoạt động của trẻ. Do vậy nếu tôi không đưa trẻ vào nề nếp thì khi trẻ
tham gia vào các hoạt động sẽ không đạt hiệu quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt thì trẻ sẽ
có sự tập trung chú ý cao, hứng thú, say mê, chú ý quan sát, lắng nghe, có trí tưởng
tượng sáng tạo trong hoạt động . Trẻ cần có nề nếp trong hoạt động, biết thực hiện nề
nếp giờ nào việc nấy, có thói quen chú ý lắng nghe thì trẻ mới có thể hiểu được những
hướng dẫn, yêu cầu của cô dần dần trẻ mới có được các kỹ năng cần thiết khi thực
hiện các hoạt động. Thời gian đầu tôi phải đưa ra những nội quy của lớp, yêu cầu trẻ
phải cùng nhau nhớ nội quy của cô, thực hiện và kiểm soát lẫn nhau.Tôi chia lớp ra
thành tổ, ca, nhóm nhỏ để dễ kiểm soát và có điều kiện hướng dẫn các kỹ năng tới
từng trẻ. Tôi sắp xếp xen kẽ lẫn những trẻ nhanh nhẹn gần trẻ nhút nhát, chậm chạp,
giao nhiệm vụ cho trẻ khá kèm trẻ yếu, có nhận xét động viên kịp thời những trẻ tích
cực có tiến bộ. Tôi đã rèn luyện nề nếp bằng cách: Xếp xen kẽ cháu mạnh dạn với
cháu nhút nhát, cháu nam xen cháu nữ. Chia tổ, đặt tên cho tổ và bầu ra tổ trưởng để
quán xuyến, nhắc nhở thành viên của mình. Tôi luôn động viên trẻ trong tiết học, uốn
nắn tác phong ngồi học cho trẻ, trẻ ngồi đúng tư thế, không nói chuyện, không nói
leo, nói phải xin phép cô, nói rõ ràng, mạch lạc, đủ câu.
Hướng dẫn trẻ cách chú ý lắng nghe, hiểu và thực hiện các yêu cầu của cô, khuyến
khích trẻ mạnh dạn trao đổi nhờ cô hướng dẫn những chỗ chưa biết thực hiện với
phương châm “Chưa biết mới phải đi học, chăm học thì sẽ giỏi”. Tôi cũng tập trung
quan sát gần gũi, nhẹ nhàng, nghiêm khắc rèn trẻ tạo cho trẻ nề nếp, thói quen và kỹ
năng thực hiện các hoạt động. Công việc này tôi đã phối hợp đều tay thường xuyên
với giáo viên cùng lớp, thời gian đầu ngoài những giờ hoạt động học chúng tôi tích
cực tổ chức lôi cuốn trẻ vào các hoạt động chiều thường xuyên nên chỉ sau 1 tháng trẻ
đã có những tiến bộ rõ nét khi tham gia các hoạt động: trẻ có nề nếp, có thói quen,
bước đầu có một số kỹ năng thực hiện các yêu cầu của cô và điều này cũng khích lệ

tôi tích cực tổ chức các hoạt động cho trẻ. Khi trẻ đã có những nề nếp thói quen kỹ
năng thực hiện các hoạt động thì việc tổ chức các hoạt động cho trẻ không còn gặp
nhiều khó khăn như trước, trẻ đã chú ý lắng nghe biết tập trung tư duy suy nghĩ và
thực hiện các yêu cầu của hoạt động. Khi tôi tổ chức cho trẻ hoạt động theo nhóm trẻ
9


đã biết cách trò chuyện hỏi han thảo luận với nhau cùng nhau thực hiện các yêu cầu
của cô. Nề nếp của trẻ là bước đầu của một tiết học, nếu chúng ta không đưa trẻ vào
nề nếp thì giờ học không đạt kết quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt cùng với sự hướng dẫn
khoa học của cô ngay ban đầu trẻ đã say mê với giờ học, luôn thể hiện cảm xúc, trí
tưởng tượng cho hoạt đông nghệ thuật.
Với những biện pháp trên trẻ đã có thói quen tốt trong việc xây dựng nề nếp học tập.
2. Giải pháp 2: Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để phát huy tính tích cực,
khả năng sáng tạo của trẻ.
Tôi còn cho trẻ hoạt động tạo hình mọi lúc, mọi nơi như giờ hoạt động ngoài trời tôi
cho trẻ nhặt lá rơi, rồi tạo nên những con vật dễ thương mà trẻ thích, qua đó giáo dục
trẻ giữ gìn vệ sinh môi trường. Những sản phẩm do trẻ làm tôi cho trẻ giữ lại để từ đó
trẻ hiểu được từ những lá cây rụng ngoài thiên nhiên cũng có thể tạo nên những con
vật ngộ nghĩnh và dễ thương, đồng thời thông qua tác phẩm của con mình mang về
nhà từ đó phụ huynh biết được năng khiếu của trẻ để qua đó tôi có thể phối hợp với
phụ

huynh

để

bồi

dưỡng

những

trẻ

có

năng

khiếu

về

tạo

hình.

Trong những buổi sinh hoạt chiều hay là ở hoạt động góc, tôi đã cho các cháu cùng
quan sát những bức tranh, sản phẩm đẹp của các bạn trong lớp và ở lớp bạn, thông
qua đó, tôi khuyến khích trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển khả năng cảm thụ thẩm
mỹ, phát triển hứng thú của trẻ đối với hoạt động tạo hình, khiến trẻ hưởng ứng ngay
mỗi khi cô cho trẻ vẻ, nặn, cắt dán giấy. Được quan sát nhiều, trí tưởng tượng của trẻ
tăng, trẻ có điều kiện tích luỹ, làm phong phú vốn hiểu biết của trẻ về nghệ thuật, đó
chính là nền tảng để phát triển tính sáng tạo của trẻ.
Xây dựng môi trường lớp học gần gũi, thân thiện khuyến khích trẻ làm phong phú vật
liệu tạo hình để thể hiện cảm xúc và sáng tạo. Ngoài việc cung cấp cho trẻ các kỹ
năng cần thiết thì việc tạo điều kiện cho trẻ thể hiện cảm xúc của mình cũng là rất
quan trọng. Để trẻ hứng thú hơn trong hoạt động tạo hình tôi đã lôi cuốn trẻ vào việc
tham gia chuẩn bị cho các hoạt động mới. Tôi cho trẻ quan sát một số sản phẩm tự tạo
bằng các nguyên vật liệu khác nhau, trò chuyện với trẻ về các vật liệu cần thiết, cho

trẻ tư duy tìm tòi, đóng góp những vật liệu để chuẩn bị cho các hoạt động mới. Hoạt
động này cũng rất hiệu quả vì nó đã hình thành cho trẻ ý thức chuẩn bị cho các hoạt
động ở lớp. Ban đầu chỉ có một vài trẻ là nhớ lời cô dặn, sau dần nhiều trẻ nhớ.
10


Từ những cảm xúc tạo hình, trẻ bắt đầu cảm nhận, phân bệt hình dạng và thể hiện
hình dáng của các vật mẫu, phát triển các thao tác tạo hình, đồng thời là khả năng tri
giác bằng mát. Trẻ được bồi dưỡng khả năng điều khiển bằng mắt các thao tác của
mình càng tốt bao nhiêu thì càng có khả năng truyền đạt các hình dáng của các vật
mẫu chính xác bấy nhiêu.
VD : Khi hướng dẫn cho trẻ quan sát gà mái và gà con cùng đang đi kiếm ăn trong
vườn cô hỏi trẻ "Bạn nào cho cô biết con gà nào là gà con? Từ đó tôi giúp cho trẻ xác
định có cơ sở chung để tạo hình những con vật cùng nhóm, để biết cách thể hiện các
con vật đó ở các tình huống khác nhau.
Hoạt động tạo hình còn có thể được thực hiện trên các tiết học của các lĩnh vực hoạt
động khác, ở các tiết học này có thể giải quyết bổ sung một số nhiệm vụ của hoạt
động tạo hình, bởi vậy trong các hoạt động của những tiết học đó xen vào một số yếu
tố của hoạt động mang tính tạo hình. Trong các buổi đón trẻ, hay những giờ rãnh rỗi
tôi cung cấp cho trẻ các thông tin về các đối tượng miêu tả, trao đổi, cùng hoạt động
với trẻ để nắm bắt hiểu biết.
VD: Trong tiết làm quen với tác phẩm văn học " Ba cô gái" hoạt động cuối cùng cô
cho trẻ tô màu 3 cô gái và nói lên cảm nhận của bản thân trẻ về 3 cô gái.
Trong một buổi dạo chơi xung quanh trường cô cho trẻ ngắm những chậu hoa và hỏi
trẻ " con thích chậu hoa nào nhất? Con nhìn xem bông hoa này có màu gì? Trông
những cánh hoa của nó ra sao? Khi mặt trời nhô lên thì cánh hoa trông khác biệt như
thế nào?... " để chuẩn bị biểu tượng cho bài "vẽ chậu hoa" ngày mai thì chính việc
làm này sẽ giúp trẻ thể hiện lại được những nét độc đáo riêng của mình thông qua
việc quan sát tận mắt, mà không tạo ra một cách máy móc và dựa trên ý tưởng sẵn có
của người khác.

* Đối với tiết mẫu: Đây là một hình thức hoạt động rất quan trọng không thiếu được,
bởi lẽ nó có vai trò là nền tảng, là môi trường bồi dưỡng ở trẻ óc quan sát, khả năng
phân tích, nhận biết các đặc điểm đa dạng về hình thái, khả năng cảm thụ tính thẩm
mỹ và nét độc đáo của các sự vật, hiện tượng xung quanh. Vì vậy việc làm của cô
phải chính xác, hình mẫu phải đảm bảo cần cho trẻ tìm hiểu và phân tích các đặc điểm
cơ bản của hình mẫu, vừa làm vừa giải thích rõ ràng, kết hợp giữa lời nói và động tác
tuy nhiên tránh việc làm mẫu quá lâu sẽ làm mất hứng thú tạo hình của trẻ.
11


Bên cạnh những định hướng, những phương pháp giúp trẻ học tốt môn tạo hình, thì
có một điều không thể thiếu được, đó chính là sự khích lệ động viên kịp thời của cô
giáo đối với những sản phẩm mà trẻ làm ra, hay đối với những trẻ chưa làm tốt hay
chưa hoàn thành xong sản phẩm của mình thì một lời khích lệ sẽ làm cho trẻ cố gắng
hơn nữa trong giờ hoạt động lần sau. Việc nhận xét sản phẩm của giáo viên đối với
sản phẩm của trẻ cũng rất quan trọng, nó giúp cho trẻ rút được những kinh nghiệm để
làm tốt hơn vào lần sau, cũng như bước đầu hình thành khả năng nhận xét đánh giá
tác phẩm nghệ thuật trên bản thân trẻ. Biết rõ điều đó trong các giờ tạo hình tôi luôn
biết cách động viên khích lệ trẻ đúng lúc và cũng khéo léo nêu ra những hạn chế còn
trên trẻ để không làm trẻ tự thấy thoả mãn ở khả năng bản thân của mình để tiếp tục
cố gắng hơn nữa. Bên cạnh đó, trong các giờ hoạt động tôi luôn đặt những câu hỏi
như "Con thấy thích sản phẩm nào nhất? Vì sao con lại thích sản phẩm đó nhất? Để
làm nên sản phẩm này thì con phải làm như thế nào?" để hình thành ở trẻ những tiền
đề đánh giá, nhận xét sản phẩm. Tuy nhiên, việc đánh giá sản phẩm của trẻ cũng cần
phải chính xác, phù hợp với cách nhìn, cách nghĩ cũng như cách cảm nhận của trẻ đối
với tác phẩm nghệ thuật của mình. Khi đánh giá sản phẩm tạo hình của trẻ tôi luôn
căn cứ vào các điểm sau:
+ Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi: Ở mỗi lứa tuổi đều có một mức độ khả năng tạo hình
khác nhau, vì thế để đánh giá được khả năng của trẻ thì chúng ta phải nhìn vào khả
năng của trẻ từng độ tuổi làm được gì.

+ Tạo điều kiện để trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh để từng
bước cung cấp các biểu tượng phong phú về đối tượng cho trẻ tự khám phá bằng cách
huy động sự tham gia của các giác quan, các quá trình tâm lí khác nhau để lĩnh hội
các khía cạnh khác nhau của sự vật.
+ Tạo cơ hội để trẻ khám phá đối tượng (quan sát, nghe, hỏi, tiếp xúc và miêu tả) và
tự diễn đạt nhận thức cảm xúc của mình về đối tượng.
Tận dụng các thời điểm hợp lí trong ngày cho trẻ tiếp xúc như được ngắm nghía,
chăm sóc, vuốt ve, âu yếm với các con vật gần gũi (thỏ, mèo, gà con…) chơi với các
đồ vật, tri giác tranh ảnh nghệ thuật.

12


Đặt và sắp xếp các vật liệu sao cho trẻ có thể thấy rõ và lấy được dễ dàng để thực hiện
hoạt động tạo hình vào bất cứ lúc nào trẻ thích và có thể trưng bày các sản phẩm của
mình.
Tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ như: bầy đồ chơi đẹp, sắp xếp các nguyên
vật liệu, đồ dùng một cách hợp lý đẹp mắt,…Từ đây tạo cho trẻ cảm giác thích thú và
mong muốn được tái tạo.
3. Giải pháp 3: Phương pháp hướng dẫn phải dựa vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm:
Trước hết cần hình thành, cung cấp cho trẻ các kỹ năng tạo hình cơ bản: Để trẻ mạnh
dạn, hứng thú tham gia vào các hoạt động tạo hình thì việc hình thành, cung cấp cho
trẻ kỹ năng cơ bản để trẻ có hành trang mạnh dạn tự tin tham gia vào các hoạt động
tạo hình là cần thiết. Trong giờ học nói chung và giờ học tạo hình nói riêng hãy để trẻ
tự thể hiện, cô luôn là người động viên, khuyến khích trẻ sáng tạo. Trẻ cần được động
viên để thể hiện ý muốn, tình cảm, cảm xúc và những hiểu biết của trẻ đối với sự vật,
trẻ muốn được lựa chọn.
+ Cái trẻ muốn làm (nội dung)
+ Làm thế nào để đạt được (quá trình)
+ Cái hoàn thành sẽ như thế nào (kết quả, sản phẩm)

Mong muốn của trẻ cần được tự thể hiện với những phương tiện tạo hình khác nhau.
Sự thể hiện mang tính cá nhân, bởi vì trẻ luôn tiếp cận theo đặc tính riêng của mình.
Tăng cường các câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và áp dụng những kinh nghiệm đã lĩnh
hội trong các hoạt động khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ, thăm dò, tìm cách giải
quyết vấn đề của trẻ. Hãy để tự trẻ miêu tả những gì trẻ biết và có thể làm.
Ví dụ: “Hãy cho cô biết vì sao”, “Nếu như vậy thì sao”, “Vì sao cháu lại biết”, “Cháu
có suy nghĩ gì”, “Còn gì để”, “ Hay có cách nào khác để”,…
Với những cử chỉ, hành động, lời nói tạo ra cho trẻ thấy là trẻ được đánh giá tốt (khá)
qua việc làm của trẻ. Ví dụ: “Ôi cô rất thích màu ngôi trường này”, “Bức tranh này
trông đẹp quá!”
Không lạm dụng các sản phẩm mẫu và làm mẫu, càng ít làm mẫu và càng ít sử dụng
vật mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư duy và tìm kiếm cách thể hiện.

13


Thực tế cho thấy các sản phẩm mẫu sẽ làm tê liệt các cảm xúc đã có trước của trẻ,
làm giảm tính tích cực hoạt động trí tuệ của trẻ, vì các hoạt động cần thiết để tạo hình
đã được làm mẫu đầy đủ, trẻ luôn ghi nhớ, bắt trước. Nếu có trường hợp yêu cầu làm
mẫu, phải gợi ý chứ đừng nên làm ngay. Bắt đầu xé từ đâu, xé hình gì, xé như thế
nào…Tạo tình huống để trẻ làm giúp. Ví dụ: “Để đất mềm ra chúng ta làm như thế
nào?”.Trong khi làm mẫu tôi luôn coi trọng quan điểm của trẻ, làm cho trẻ phát triển
khả năng so sánh, phân tích, suy nghĩ về nhiệm vụ. Động viên kích thích trẻ tự tìm, tự
sáng tạo trong khi thể hiện.
Cô vẽ tranh nét, chuẩn bị vật liệu cùng làm với trẻ, trẻ chọn giấy xé vụn giáy và dán
trang trí những chiếc giỏ và quả, cắt chọn những loại quả, tô màu quả, xé dán các quả
- Trẻ làm tranh bằng nhiều vật liêu khác nhau, làm theo nhóm để tạo ra sản phẩm
chung... Với những trẻ nhút nhát, khả năng tập trung chưa cao tôi phải giành thời gian
nhiều hơn hướng dẫn trẻ từng bước nhỏ, có hình thức khen kịp thời để khuyến khích
trẻ mạnh dạn. Tôi cũng tranh thủ những giờ hoạt động vui chơi, những giờ hoạt động

chiều gần gũi giúp trẻ cảm nhận các sản phẩm đẹp để khuyến khích trẻ yêu thích nghệ
thuật tạo hình. Tôi cũng kết hợp với phụ huynh hướng dẫn khích lệ trẻ để trẻ tích cực
tham gia vào các hoạt động. Ngoài ra tôi cũng tạo điều kiện cho trẻ kết hợp cùng nhau
tạo những sản phẩm đẹp theo dây chuyền – trẻ khá tôi cho trẻ thực hiện những kỹ
năng khó, trẻ yếu hơn làm những thao tác đơn giản hơn. VD: Với chủ đề “Tết và mùa
xuân” tôi cho trẻ khá chọn các mảng mầu trong bìa lịch, xé vụn thật đều, trẻ yếu hơn
tôi cho trẻ bôi hồ dán làm tranh con ngựa trang trí ngày tết “Giáp ngọ”. Tôi cũng vẽ
nét mờ cho trẻ vẽ theo làm hình ảnh những bông pháo hoa. Bức tranh được treo ở cửa
lớp cùng với những họa tiết hoa đào ngày tết, và nhiều hoa lá xung quanh. Khi tôi
cùng trẻ trang trí xong tôi cảm thấy trẻ lớp tôi rất tự hào về khả năng của mình, trẻ
phấn khởi khoe với bố mẹ về những thành quả của mình. Điều này càng làm cho phụ
huynh quan tâm hơn tới những hoạt động của con ở lớp và trẻ cũng có ý thức giữ gìn
lớp hơn.
– Sử dụng nguyên vật liệu tạo hình:
Khi thực hiện hoạt động tạo hình, nguyên vật liệu không thể thiếu được.Vậy để hoạt
động tạo hình có hiệu quả, việc sử dụng nguyên vật liệu tạo hình là vô cùng quan
trọng.
14


Nguyên vật liệu là những loại đồ dùng, dụng cụ dễ kiếm. Có thể trẻ tự kiếm như lá
cây, phế liệu hư, vỏ hộp, thùng cattong, quần áo cũ, bông, vải vụn,… Chúng có thể
được sản xuất như: giấy, hồ dán, kéo, …
Sự đa dạng của nguyên vật liệu tạo hình để lựa chọn để khuyến khích khả năng sáng
tạo của trẻ. Hoạt động tạo hình phải thể hiện qua mầu sắc như: tô, cắt, dán, vẽ, nặn,
…
Để đảm bảo khi sử dụng nguyên vật liệu tạo hình tôi cần cân nhắc những điểm sau:
+ An toàn (không nhọn, không có cạnh sắc, không độc hại,…)
+ Rẻ tiền (những nguyên vật liệu mua ở địa phương)
+ Dễ kiếm: Ví dụ: vỏ ốc, hến, hạt na, bưởi, len, …)

+ Dễ bảo quản hay cất giữ
+ Dễ cầm: (phù hợp với tầm tay của trẻ)
+ Dễ cung cấp kinh nghiệm bao gồm cả giác quan.
+ Dễ sửa chữa.
+ Tạo cơ hội để lựa chọn và sắp xếp nguyên vật liệu.
+ Luôn quan sát sự tưởng tượng và sử dụng trí nhớ linh hoạt
Vì từng đồ dùng, đồ chơi còn nhiều hạn chế tôi luôn huy động trẻ tìm kiếm nguyên
vật liệu, phế thải có sẵn ở địa phương.
Ví dụ: Bằng những hạt gạo, hạt đỗ, rơm, rạ, lá cây, vỏ hến, giấy vụ, … tôi có thể tạo
ra nhiều con vật nghộ nghĩnh, sinh động, những bức vẽ, các đề tài khác nhau.
4. Giải pháp 4: Tích hợp các môn học khác
Tích hợp là phương pháp đòi hỏi ở giáo viên sự sáng tạo linh hoạt và khéo léo khi vận
dụng, quá trình vận dụng tích hợp, cần lựa chọn nội dung phù hợp, logic, tránh quá
trình hoạt động trở lên rời rạc, chắp vá.
Ví dụ: Đối với tiết học “Vẽ phương tiện giao thông” (đề tài) tôi chuẩn bị rất nhiều
phương tiện giao thông (đồ chơi) và chuẩn bị từ 2 – 4 tranh vẽ phương tiện giao thông
cho bé quan sát.
Khi vào bài cho trẻ hát bài “Em tập lái ôtô”.Sau đó tôi hỏi trẻ; Cả lớp vừa hát bài gì?
- Vậy trong lớp có những đồ chơi gì là phương tiện giao thông.
- Cho trẻ nói tên và đếm các phương tiện giao thông.
15


* Sau đó tôi cho trẻ quan sát các bức tranh mà trẻ vừa được mô tả qua đồ chơi trong
lớp.
* Giới thiệu và đàm thoại với trẻ về các bức tranh mẫu (từ 2 – 4 tranh)
* Trẻ thực hiện: Tôi mở băng có các bài hát trong chủ điểm gợi cho trẻ say mê làm
việc trong khi trẻ thực hiện, tôi đến từng bàn động viên khuyến khích đối với những
cháu còn lúng túng, gợi ý cho trẻ làm từ đơn giản đến phức tạp. Đối với trẻ khá tôi
gợi ý để trẻ có nhiều sáng tạo trong bài vẽ.

* Nhận xét sản phẩm: Cho trẻ để bài theo tổ, theo bàn và làm đoàn tầu đi quanh quan
sát, nhận xét để trẻ chọn bức tranh mà trẻ thích nhất: con thích bài nào nhất? Vì sao
con thích? Sau đó cô phân tích ưu điểm của từng bức tranh ở từng nét vẽ, màu sắc, bố
cục, hình dáng, … cho trẻ đếm phương tiện đã vẽ được, những bài đã vẽ được.
* Kết thúc: Cho trẻ vận động bài “Đoàn tàu nhỏ xíu” với một tiết học như vậy, tôi đã
thu được kết quả rất đáng mừng, xuyên suốt tiết học là chủ điểm phương tiện giao
thông, trẻ rất hứng thú và tích hợp được MTXQ, toán, âm nhạc.
Như vậy, thường cuối một chủ đề thực hiện chương trình tạo hình tôi lại tổ chức một
cuộc thi “bé khéo tay” ngay tại lớp mình. Muốn vậy tôi phải tổ chức tốt khâu chuẩn
bị, chuẩn bị phông màn dán chữ, trang trí thật giống một cuộc thi, cũng có những
phần thưởng (là chiếc đồng hồ, chong chóng, làm bằng lá dừa hay những con vật
nghộ nghĩnh bằng lá cây, …) cho những ai đạt giải. Điều đó sẽ khuyến khích trẻ thi
đua thực hiện. Trong suốt tiết này cô đóng vai trò người dẫn chương trình cho hội thi.
Ngoài ra với tiết học này tôi cũng còn có các môn học khác.
- Môn làm quen với toán:
Ví dụ: Cho trẻ trang trí hình vuông và hình chữ nhật.
- Môn làm quen với môi trường xung quanh:
Ví dụ cho trẻ vẽ các con vật, các loại quả hay các phương tiện giao thông, và người
thân trong gia đình,…
- Môn văn học:
Ví dụ sau khi học xong bài thơ “cây dừa” cho trẻ vẽ cây dừa.
Ví dụ: vẽ các con vật trong truyện.
- Môn làm quen với chữ cái.
16


Ví dụ: trẻ tô màu vào chữ in rỗng, vào vở tập tô.
Trẻ được làm quen với môi trường xung quanh khi đi dạo chơi trẻ được ngắm nhìn
vật thật, đựơc sờ nắm, khi cho trẻ họat động ngoài trời cô có thể phát phấn để trẻ có
thể vẽ lên nền.

Ví dụ: Trẻ dùng phấn để in cánh hoa, lá hoa, vẽ những biểu tượng mà trẻ thích.
Khi hoạt động ngoài trời tôi yêu cầu trẻ lượm lá khô, cành khô để làm vật liệu cho trẻ
hoạt động tạo hình.
+ Giờ sinh hoạt chiều:
Ví dụ: Tôi cho trẻ kể về những con vật mà trẻ thích và cho trẻ vẽ những con vật đó.
+ Ở các hoạt động góc:
Góc học tập trẻ có thể chơi dậy vẽ, nặn, xé, dán.
Góc nghệ thuật trẻ: Ví dụ: Một nhóm trẻ có thể tạo nên một bức tranh xé dán “ Ngôi
nhà của bé”.
+ Những giờ hoạt động góc, hoạt động chiều tôi thường cho trẻ chia nhóm rèn các kỹ
năng chuẩn bị cho hoạt động sau đạt kết quả. Để thực hiện được điều này tôi cũng
phải thay đổi nhiều hình thức khác nhau để cung cấp kiến thức, rèn kỹ năng cho trẻ
Với những loại tiết vẽ theo đề tài, ý thích tôi thường tận dụng những hoạt động ngoài
giờ học để củng cố kỹ năng cho những trẻ yếu, làm giầu vốn kiến thức cho trẻ khá
trước khi trẻ thực hiện hoạt động học. Tôi cũng chia trẻ theo nhóm cho trẻ khá
khướng dẫn trẻ yếu cùng nhau vẽ tranh, xé dán bức tranh theo nhóm. Tôi cũng cho trẻ
quan sát tìm hiểu các loại sản phẩm khác nhau, cùng nhau khám phá cách thực hiện.
Tôi cũng có thể cung cấp cho trẻ một số mẫu khác nhau để làm phong phú đề tài, ý
thích của trẻ. Cho trẻ luyện tập kỹ năng cho trẻ để trong giờ hoạt động trẻ tự tin thể
hiện ý tưởng của mình. VD: Trước giờ hoạt động “Vẽ vườn cây ăn quả” tôi tạo điều
kiện cho trẻ quan sát, cảm nhận những vẻ đẹp tự nhiên của các loại cây ăn quả: Quan
sát cây sân trường, quan sát hình ảnh vườn cây trên màn hình, nghe cảm nhận qua bài
hát, cung cấp một số kỹ năng vẽ các loại cây ăn quả. Cho trẻ làm tranh về vườn cây...
Khi được chuẩn bị chu đáo trước cho các hoạt động tôi thấy trẻ rất tự tin, mạnh dạn
tham gia vào hoạt động và kết quả là sản phẩm của trẻ cũng luôn phong phú. Để thực
hiện được ý tưởng này thời gian đầu tôi chia trẻ ra thành nhóm nhỏ hướng dẫn yêu
17


cầu trẻ thực hiện các kỹ năng đơn giản rồi dần dần khuyến khích trẻ sử dụng các sản

phẩm của mình để tạo thành sản phẩm chung trang trí lớp. VD: Tôi hỏi trẻ: Có muốn
cùng cô trang trí góc siêu thị không? Ở siêu thị người ta hay bầy bán giới thiệu những
gì nhỉ? Vậy thì cô cháu mình sẽ trang trí như thế nào cho đẹp? Để được trang trí bức
tranh này, yêu cầu các con phải lựa chọn giấy xé vụn thành những mẩu giấy nhỏ rồi
mới được tham gia vào dán làm những chiếc giỏ để đựng các loại rau ở siêu thị. Cô
gợi ý, hướng dẫn trẻ từng bước tạo cho trẻ thấy thoải mái, vui vẻ, hoạt động vừa sức
làm cho trẻ mạnh dạn tự tin khi tham gia vào hoạt động. Trẻ khá làm những thao tác
khó hơn, với những trẻ chưa có kỹ năng tôi khuyến khích trẻ ngồi bôi hồ rồi cùng trẻ
dán...
Những lúc có điều kiện cho trẻ ra ngoài tiếp xúc thiên nhiên tôi cũng gợi ý hướng dẫn
trẻ cảm nhận hình dáng các loại cây, nhành hoa, bãi cỏ.... Trẻ thật mải mê ngắm nhìn
những khóm hoa đang nở rộ trong công viên Ở lớp học tôi xây dựng các góc tuyên
truyền có hình ảnh gần gũi, có mầu sắc nổi bật, cho trẻ hiểu được ý nghĩa của những
hình ảnh được trang trí trong lớp học. Cho trẻ cảm nhận vẻ đẹp khi có những hình ảnh
trang trí, nhận xét đường nét, mầu sắc, bố cục của hình ảnh. VD: Góc tuyên truyền bài
học hàng ngày của bé, tôi để tiêu đề “Tuần này bé học gì”. Hình ảnh những quả táo
chín ngon mang kiến thức ngọt lành đến cho trẻ, trẻ như những chú chim non đang
vui vầy quanh cành táo chín để hưởng thụ vị ngọt từ những trái táo. Với những góc
chơi tôi cũng muốn tạo điều kiện cho trẻ được tham gia trang trí cùng cô để trẻ cảm
nhận và thấy được vai trò của mình ở lớp học “Hình ảnh minh họa vai chơi của góc
“Bé tập làm cấp dưỡng” do cô và cháu cùng vẽ và tô mầu trang trí.
Với cách làm như vậy tôi nhận thấy tất cả trẻ đều đã có sự góp sức chung, trẻ cảm
thấy yêu thích hoạt động, không bị tự ti vì mình không biết làm
5. Giải pháp 5: Khuyến khích động viên trẻ kịp thời
Tổ chức cho trẻ thi đua, biểu dương, khen thưởng kịp thời.Với trẻ mầm non thì việc
biểu dương và khen thưởng kịp thời có hiệu quả rất cao trong việc khích lệ tinh thần
của trẻ.

18

Ngoài việc giảng dạy trên tiết học, tôi còn thường xuyên chia đối tượng giỏi, khá,
trung bình, yếu để tập luyện ở mọi lúc, mọi nơi. Động viên, giúp đỡ trẻ còn yếu kém
và khen ngợi trẻ có sản phẩm đẹp
Ví dụ 1: Những trẻ yếu tôi thường hướng dẫn cho trẻ xem tranh và gợi ý cho trẻ vẽ
những bức tranh từ đơn giản đến phức tạp.
Ví du 2: Đối với trẻ nhút nhát, tôi thường phối hợp với gia đình động viên trẻ vẽ về
những bức tranh mà trẻ yêu thích để tặng ông bà, cha mẹ.
Những trẻ khá, giỏi tôi gợi ý, yêu cầu cao hơn để trẻ phát huy khả năng sáng tạo.
Ví du: Trẻ đang vẽ ô tô gợi hỏi “Con sẽ vẽ ô tô chạy ở đâu?” Đường đồng bằng hay
miền núi, trên bầu trời có gì?
Tôi thấy được nét mặt trẻ rất vui vẻ khi sử dụng những sản phẩm của mình trong hoạt
động hàng ngày. Khi trẻ đã có các kỹ năng hoạt động tạo hình thì tôi thường tổ chức
cho trẻ các hoạt động học theo nhóm, trẻ có thể cùng cô thảo luận về cách thực hiện
các yêu cầu ở tiết đề tài, ý thích trước khi trẻ về nhóm tiến hành thực hiện bài tập của
mình. Khi trẻ hoạt động theo nhóm, trẻ yếu thường hay học tập trẻ khá cách thực hiện
yêu cầu của cô, trẻ đua nhau để có được sản phẩm đẹp. Hoạt động theo nhóm cũng
khuyến khích trẻ khá sáng tạo, thể hiện vai trò của mình, khi trẻ yếu kỹ năng còn lúng
túng thì những trẻ khá dẫn hướng dẫn trẻ chậm hơn, trẻ gợi ý nhau cách làm. Vào
giữa các chủ đề tôi thường hướng dẫn gợi ý trẻ vẽ về chủ đề để trang trí thêm vào
mảng mở của chủ đề và cũng là để củng cố, mở rộng hiểu biết của trẻ về chủ đề.
Thỉnh thoảng những hoạt động chiều tôi lại cho trẻ thi vẽ tranh về chủ đề và cho trẻ
mang tranh về nhà khoe bố mẹ - thấy con mình ngày càng tiến bộ phụ huynh cũng
phấn khởi quan tâm đến hoạt động của con nhiều hơn. Ý thức hơn, tôi cũng thường
xuyên khen ngợi tinh thần có ý thức của trẻ để khuyến khích động viên trẻ kịp thời.
Tôi cũng tạo cho trẻ một môi trường mở để trẻ tự lựa chọn hình thức hoạt động khi
chơi, cho trẻ thấy được những giá trị của vật liệu mà trẻ đóng góp. Trong những giờ
hoạt động vui chơi tôi cũng tạo điều kiện cho trẻ được tham gia thường xuyên, khích
lệ trẻ chưa có kỹ năng vào chơi cùng những trẻ khá để trẻ cùng quan tâm giúp đỡ lẫn
nhau. Cũng có những hoạt động tôi đã dùng hình thức giao nhiệm vụ để trẻ có ý thức

với hoạt động của mình. Hình ảnh góc chơi tạo hình được trẻ cùng cô tạo lên bằng
19


những vât liệu khác nhau: Lịch cũ, len, mầu nước, rơm, giấy mầu, xốp mầu. Mảng
chủ đề mở cũng được trẻ thường xuyên quan tâm tìm hiểu và đóng góp công sức. Tôi
cũng cho trẻ làm những bông hoa cùng cô để trang trí dàn hoa.
Ngay từ đầu năm học góc tuyên truyền của lớp tôi đã có hình thức vừa tuyên truyền
tới phụ huynh vừa khuyến khích trẻ. Hàng tuần tôi cho trẻ luyện tập thi đua nhận xét
tìm ra những sản phẩm đẹp, việc sắp xếp sản phẩm tôi cũng có hình thức khuyến
khích rõ ràng, những bài đẹp được các bạn lựa chọn sẽ được treo lên cao, cho vào
khung tranh, còn lại những bài khác được treo giá phía dưới để trẻ có ý thức cố gắng.
Một số bức tranh được trẻ lựa chọn để cô treo lên cao - trẻ rất mong muốn và cố gắng.
Hình thức này trang trí phù hợp với địa hình của lớp tôi, chỗ này là cửa sổ bên dưới là
chỗ phụ huynh thường xuyên lấy ba lô, giầy dép hàng ngày. Những bức tranh này
cũng đẹp nhưng chưa được các bạn lựa chọn vì đã hết chỗ ở trên, các bạn cố gắng hơn
ở lần sau nhé!
Bên cạnh dạy tạo hình ở lớp tôi thường gợi ý cho trẻ tạo hình ở nhà bằng cách trao
đổi với phụ huynh để cùng nhắc nhở, động viên trẻ, hướng dẫn trẻ thực hiện một vài
bài tập ở nhà như vẽ tranh theo đề tài, nặn theo mẫu, vẽ theo ý thích, hay xé dán một
hình ảnh nào đó, theo các đề tài mà trẻ đã được làm quen ở lớp.
Tận dụng ngay những giờ đón trả trẻ tôi cho trẻ làm quen các bức tranh mẫu của cô,
các sản phẩm đẹp của các anh chị để cùng trò chuyện với trẻ về các đường nét, bố
cục, mầu sắc, khuyến khích trẻ tập đánh giá sản phẩm và cùng trò chuyện với trẻ về
cách vẽ, cách chọn mầu, cách sắp xếp bố cục với những sản phẩm nặn, xé dán, đồ
chơi.... thì tôi cùng trẻ trò chuyện các bước tiến hành để tạo thành sản phẩm.
6. Giải pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh:
“Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”. Trẻ em là niềm tự hào, là hạnh phúc của mỗi
gia đình, thầy cô và toàn xã hội cần quan tâm chăm sóc trẻ thật tốt. Chính vì vậy mà
hiện nay giáo dục mầm non đã và đang được Đảng và nhà nước quan tâm và đặc biệt

là phụ huynh đã rất chú ý đến việc chăm sóc giáo dục trẻ, đa số phụ huynh đều quan
tâm đến việc học tập của con em mình ở trường. Nhưng còn một số phụ huynh vẫn
còn hay cưng chiều con hay cho con nghỉ học ở nhà tự do dẫn đến chất lượng trẻ thấp
không đồng đều.
20


Cùng với mục tiêu xã hội hóa giáo dục thì phụ huynh có vai trò không nhỏ trong việc
giáo dục trẻ. Trong buổi gặp mặt đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về
tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng tạo hình cho trẻ mẫu giáo nhất là trong
thời kỳ hội nhập của nước ta tiếp cận nhiều nền văn hóa và trò chơi giải trí đã ảnh
hưởng một phần không nhỏ về hành vi văn minh của trẻ.
Tôi còn có những sản phẩm của trẻ hàng tuần được lưu trữ ở gần giá để ba lô và bảng
tuyên truyền, hàng ngày phụ huynh đến đón con có thể quan sát, theo dõi sự tiến bộ
của con em mình.
Mỗi khi trẻ nhìn thấy bài của mình được treo trong hộp lưu sản phẩm, được bố mẹ
khen là trẻ thấy rất tự hào và có những cố gắng cho lần hoạt động sau. Những trẻ
chưa được lựa chọn cũng có vẻ hơi buồn hơn một chút, trẻ cũng hứa với mẹ lần sau
con sẽ cố gắng hơn để bố mẹ thưởng. Bố mẹ thấy con mình chưa vẽ đẹp bằng bạn thì
cũng có ý thức cho con luyện tập ở nhà. Mỗi tuần tôi thường cố gắng tổ chức cho trẻ
thi đua vẽ tranh một lần để luyện kỹ năng cho trẻ và cũng là để phụ huynh biết được
sự tiến bộ của con mình sau mỗi tuần học. Được thấy con mình tự tin vui vẻ mỗi khi
đến trường là điều mà phụ huynh và giáo viên ai cũng mong muốn. Tuy nhiên để làm
tốt được công việc này bao giờ cũng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà
trường. Ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm học tôi đã trao đổi với phụ huynh về
mong muốn của mình và những việc làm tưởng như đơn giản nhưng không được xem
nhẹ vì nó có hiệu quả rất lớn trong việc hình thành xây dựng ý thức ban đầu cho trẻ.
Để trẻ yêu thích lớp học, thích đến trường lớp, có ý thức giữ gìn lớp học của mình thì
ngay cả ở nhà hay ở những nơi vui chơi trẻ cũng phải có được ý thức đó. Trẻ biết yêu
cái đẹp, có ý thức giữ gìn môi trường ở mọi lúc, mọi nơi. Ở nhà, trẻ biết thu gọn đồ

chơi của mình sau khi chơi, không bầy bừa ra nhà. Trẻ biết cảm nhận những hình ảnh
đẹp nơi công cộng, có ý thức giữ gìn đồ dùng, cảnh quan nơi công cộng không tự ý sử
dụng. Ở lứa tuổi này ý thức tự lập, tự chủ trong công việc của mình cũng cần được
hình thành ở trẻ. Trẻ dễ nhớ, chóng quên, với những trẻ chưa biết tập trung chú ý còn
ngại tham gia hoạt động tôi cũng trao đổi với phụ huynh nhờ phụ huynh kết hợp rèn
thêm trẻ ở nhà.Một điều tuy nhỏ nhưng cũng là một vấn đề lớn đối với việc hình
thành ý thức con trẻ, đó là việc phụ huynh quan tâm giúp đỡ con trẻ tìm kiếm vật liệu
chuẩn bị cho các hoạt động của lớp. Hoạt động này giúp cho con trẻ có ý thức quan
21


tâm đến các hoạt động của mình ở lớp và tạo cho trẻ háo hức mỗi khi chuẩn bị cho
hoạt động mới.

CHƯƠNG 4
KIỂM CHỨNG CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TRIỂN KHAI CỦA SÁNG KIẾN
Sau những biện pháp tôi nghiên cứu, thực hiện ứng dụng vào thực tế, chất
lượng giáo dục và các kỹ năng tạo hình tăng lên rõ rệt đó là điều làm tôi phấn
khởi, yêu nghề, yêu trẻ càng nhiều. Giúp tôi có nghị lực trong công tác, kết
quả lớp tôi đạt được như sau:

Thời gian

Tháng 4

Nội dung giáo dục
- Trẻ có kỹ năng ngồi đúng tư thế

Kết quả đạt
100%

- Trẻcó kỹ năng cầm bút đúng

95%

- Trẻ biết nêu lên ý tưởng của mình

100%

- Biết tạo thành bức tranh đẹp, đúng mẫu

95%

- Biết phân phối bố cục bức tranh hợp lý
- Biết sáng tạo trong khi thực hiện đề tài

100%
95%

- Biết phối hợp màu hiệu quả

100%

- Biết nhận xét bài của mình và của bạn

95%

- Yêu thích cái đẹp và mong muốn tạo ra những 100%
sản phẩm đẹp

Sau khi kết hợp với đồng nghiệp tìm tòi suy nghĩ và thực hiện những biện pháp của
mình tôi nhận thấy trẻ lớp tôi đã có những tiến bộ rõ ràng.
22


- Trẻ rất thích đi học, vui vẻ hồn nhiên khi tới lớp, yêu mến lớp học của mình, có ý
thức giữ gìn môi trường lớp học.
- Trẻ luôn có hứng thú khi tham gia các hoạt động tạo hình, có một số kỹ năng hoạt
động tạo hình.
- Trẻ luôn mong muốn được tham gia các hoạt động trang trí lớp học, tích cực tham
gia tìm hiểu, xây dựng môi trường lớp học theo chủ đề.
- Trẻ có ý thức ghi nhớ lời cô dặn, luôn tự hào với bố mẹ để giới thiệu các sản phẩm
của mình ở lớp. Phụ huynh cảm nhận được sự tiến bộ hàng ngày của con ở lớp.

PHẦN III. KẾT LUẬN
1. Những vấn đề quan trọng nhất được đề cập đến của sáng kiến
Là giáo viên chủ nhiệm bản thân tôi qua thực tế giảng dạy tôi viết ra những
kinh nghiệm nhỏ như sau:
Thực hiện đề tài này cá nhân tôi xoay quanh nội dung là làm sao cho trẻ tự học tốt
môn tạo hình. Tôi nghiên cứu ngay từ lớp học của mình, nghiên cứu về trí tuệ, tình
cảm của trẻ, về khả năng, năng khiếu tạo hình của trẻ với những nội dung bài học
trong chương trình tôi thấy tất cả những gì áp dụng đối với trẻ đều phù hợp, các bài
vẽ có nội dung phong phú và gần gũi với trẻ. Qua quá trình nghiên cứu và thực tế ở
lớp, tôi đã rút ra cho mình những bài học bổ ích giúp tôi có nhiều kinh nghiệm hơn
khi lên lớp. Điều quan trọng đầu tiên đối với trẻ là chuẩn bị tri thức cho trẻ, kết hợp
với việc soạn giáo án đầy đủ, sáng tạo và có thủ thuật lên lớp. Say mê không chưa đủ
mà đòi hỏi môn tạo hình phải phát huy hết khả năng của mình để dẫn dắt gợi mở.
- Sử dụng phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm.
- Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để cho trẻ phát huy tính tích cực sáng tạo của
trẻ.

- Lên kế hoạch tìm kiếm nguyên vật liệu phế thải để làm đồ dùng, đồ chơi, tuyên
truyền kết hợp giữa gia đình và nhà trường.
- Đưa môn học tạo hình, lồng ghép vào các hoạt động và các môn học khác.
- Trong quá trình đổi mới phương pháp giáo dục thường xuyên lấy trẻ làm trung tâm,
“Cô giáo là người gợi mở dẫn dắt trẻ vào thế giới đầy mầu sắc của tạo hình”.
23


- Để có được sản phẩm đẹp do trẻ tạo ra cô giáo phải là người kiên trì không nóng vội
trước kết quả của trẻ tạo ra, mà dẫn dắt bằng cả tấm lòng nhiệt tình, sự yêu nghề của
mình với vốn kiến thức đã được học đem đến cho trẻ những gì cần thiết nhất, giúp trẻ
tiến bộ ngoài ra còn phải tích luỹ kinh nghiệm học hỏi đồng nhiệp, tham khảo tài liệu,
tất cả sẽ đem lại thành công cho mình. Tạo điều kiện cho trẻ hoạt động ở mọi lúc, mọi
nơi, động viên khích lệ trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động.
- Để trẻ học tốt môn tạo hình thì trước hết cô giáo phải thực sự là người bạn của trẻ,
luôn kịp thời lắng nghe ý kiến, giải thích, động viên giúp đỡ trẻ khi trẻ còn lúng túng.
Cô luôn tham gia đầy đủ các buổi thao giảng của nghành, của trường tổ chức.
- Quá trình giảng dạy cô phải quan tâm đến khả năng từng trẻ để có biện pháp bồi
dưỡng phù hợp.
Ngoài chuyên môn vững cô còn phải thực hiện sự hoà nhập với thế giới của trẻ thơ.
Cô hiểu và cùng trẻ thể hiện, tạo cho trẻ cảm giác tự tin, thoải mái và đạt hiệu quả cao
trong giờ học.
2. Hiệu quả của đề tài
Nếu đề tài này được triển khai và áp dụng tôi tin rằng sẽ thu lại được kết quả rất cao,
cụ thể tôi đã thực hiện và áp dụng ngay tại với lớp mình và đã thu lại được kết quả
như:
- Số trẻ đạt loại giỏi : 90%
- Số trẻ đạt loại khá: 10%
- Số trẻ đạt trung bình: 0%
3. Ý kiến, kiến nghị

* Đối với trường :
- Hằng năm tổ chức cho giáo viên đi giao lưu học tập chuyên môn tại các
trường mầm non đạt chất lượng cao trong và ngoài huyện.
- Tích cực bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho giáo viên, mở lớp
chuyên đề tạo hình để giáo viên cùng trao đổi kinh nghiệm về hoạt động tạo
hình.
* Đối với Phòng :

24


- Tăng cường giao lưu chuyên môn giữa các trường học trong huyện, tỉnh và
ngoài tỉnh, tạo điều kiện cho giáo viên học hỏi lẫn nhau và có cơ hội trao đổi
kinh nghiệm chăm sóc giáo dục trẻ đạt hiệu quả.

PHẦN IV. PHỤ LỤC
I. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bài tập nghiên cứu giáo dục kỹ năng tạo hình cho trẻ (Nguyễn Thị Xa- năm 2001)
2. Đổi mới phương pháp giáo dục kỹ năng tạo hình cho trẻ (Viện khoa học giáo dục
mầm non) năm 2009
3. Tạp chí giáo dục mầm non số 4 năm 2008
4. Chương trình giáo dục mầm non
4. Nghiên cứu tài liệu trên mạng.
II. TƯ LIỆU TRANH ẢNH

25