L IC M
N
Sau m t th i gian nghiên c u, đ n nay lu n v n th c s v i đ tài: “Nghiên
c u nh h
ng c a s thay đ i trong quy ho ch s d ng đ t đ n h s tiêu c a
huy n Phú Xuyên trong đi u ki n bi n đ i khí h u” đã đ
Tr
h
ng
c hoàn thành t i
i h c Th y l i Hà N i v i s n l c c a b n thân và s giúp đ , ch b o,
ng d n nhi t tình c a các th y giáo, cô giáo, c a các đ ng nghi p và b n bè.
Tác gi xin chân thành c m n các th y, cô giáo Tr
truy n đ t ki n th c, ph
ng
i h c Th y l i đã
ng pháp nghiên c u trong quá trình h c t p, công tác. Tác
gi xin bày t lòng bi t n sâu s c t i PGS.TS. Tr n Vi t
khoa h c tr c ti p đã t n tình h
n, ng
ih
ng d n
ng d n tác gi hoàn thành lu n v n này. Xin chân
thành c m n: Ban giám hi u, các th y cô giáo trong Khoa K thu t Tài nguyên
n
c, các th y giáo cô giáo các b môn – Tr
ng
i h c Th y l i Hà N i.
Cu i cùng, tác gi xin c m t t m lòng c a nh ng ng
b n bè, đ ng nghi p đã tin t
i thân trong gia đình,
ng đ ng viên và giúp đ tác gi trong su t quá trình
h c t p và hoàn thành lu n v n này.
Quá trình làm lu n v n đã giúp tác gi h th ng l i ki n th c đã đ
c h c và
đ ng th i bi t cách áp d ng lý thuy t vào th c t , phát tri n các k n ng trong vi c
nghiên c u khoa h c ng d ng.
ây là lu n v n có s d ng tài li u th c t công
trình th y l i và v n d ng t ng h p các ki n th c đã h c. M c dù đã c g ng nh ng
trong lu n v n, tác gi v n ch a th gi i quy t h t các tr
ng h p có th x y ra, gi i
h n nghiên c u còn h n h p. Bên c nh đó do còn h n ch v ki n th c và hi u bi t
th c t nên trong lu n v n này không tránh kh i nh ng sai sót. Do đó, tác gi kính
mong nh n đ
cho lu n v n đ
c s thông c m, ch b o, góp ý chân tình c a các th y cô giáo, giúp
c hoàn ch nh h n.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 25 tháng 11 n m 2014
Tác gi
V Duy H p
B N CAM K T
Tên tác gi
: V Duy H p
H c viên cao h c
: 20Q11
Ng
ih
ng d n khoa h c : PGS.TS. Tr n Vi t
Tên đ tài lu n v n: “Nghiên c u nh h
n
ng c a s thay đ i trong quy
ho ch s d ng đ t đ n h s tiêu c a huy n Phú Xuyên trong đi u ki n bi n
đ i khí h u” .
Tác gi xin cam đoan đ tài lu n v n đ
th p đ
c làm d a trên s li u, t li u thu
c t ngu n th c t …đ tính toán ra các k t qu , t đó mô ph ng đánh giá
đ a ra nh n xét. Tác gi không sao chép b t k m t lu n v n ho c m t đ tài nghiên
c u nào tr
c đó.
Hà n i, ngày 25 tháng 11 n m 2014
Tác gi
V Duy H p
M CL C
M
U ....................................................................................................................1
I. Tính c p thi t c a đ tài ........................................................................................1
1. T ng quan v B KH và tác đ ng đ n h th ng tiêu n
c .................................1
2. Gi i thi u h th ng tiêu huy n Phú Xuyên .........................................................2
II. M c đích và ph m vi nghiên c u ........................................................................3
1. M c đích nghiên c u ..........................................................................................3
2. Ph m vi nghiên c u ............................................................................................3
III. Cách ti p c n và ph
ng pháp nghiên c u ......................................................3
1. Cách ti p c n ......................................................................................................3
2. Ph
ng pháp nghiên c u ....................................................................................4
IV. K t qu d ki n đ t đ
c ..................................................................................4
V. C u trúc c a lu n v n ..........................................................................................4
CH
NG I – T NG QUAN V
KHU V C NGHIÊN C U HUY N PHÚ
XUYÊN .......................................................................................................................5
1.1. T ng quan tình hình bi n đ i khí h u trên th gi i ........................................5
ng c a bi n đ i khí h u
1.2. nh h
Vi t Nam ..................................................5
1.2.1. S thay đ i c a nhi t đ ...............................................................................7
1.2.2. S thay đ i c a l
1.2.3. V n
ng m a ...........................................................................8
c bi n dâng ........................................................................................9
1.2.4. V xoáy thu n nhi t đ i (bão và áp th p nhi t đ i) ...................................10
1.3. T ng quan các nghiên c u v tác đ ng c a B KH đ n nhu c u tiêu n
c11
1.4. i u ki n t nhiên huy n Phú Xuyên.............................................................12
1.4.1. V trí đ a lý ..................................................................................................12
1.4.2.
a hình, đ a m o .......................................................................................14
1.4.3.
a ch t, th nh
1.4.4. Khí h u, khí t
ng ..................................................................................14
ng ......................................................................................15
1.4.5. Th y v n, sông ngòi ....................................................................................15
1.4.6. Ngu n n
c ng m .......................................................................................16
1.5. Th c tr ng phát tri n kinh t - xã h i c a huy n .........................................17
1.5.1. T ng tr
ng kinh t ....................................................................................17
1.5.2. Ngành nông nghi p, th y s n .....................................................................18
1.5.3. Ngành tr ng tr t .........................................................................................18
1.5.4. Ngành ch n nuôi .........................................................................................19
1.5.5. Ngành nuôi tr ng th y s n .........................................................................20
1.6. ánh giá hi n tr ng tiêu thoát n
1.7. K t lu n ch
CH
H S
ng 1 ............................................................................................28
NG II – NGHIÊN C U
QUY HO CH S
c c a khu v c huy n Phú Xuyên .........20
D NG
NH H
T VÀ
NG C A S
I U KI N BI N
THAY
I TRONG
I KHÍ H U
N
TIÊU C A HUY N PHÚ XUYÊN ..........................................................29
2.1. Nguyên lý tính toán h s tiêu .........................................................................29
2.1.1. Xác đ nh h s tiêu toàn h th ng...............................................................29
2.1.2. Tiêu cho các đ i t
ng không ph i là lúa n
c .........................................29
2.1.3. Tiêu cho lúa n
c .......................................................................................30
2.2. Nghiên c u nh h
ng c a s thay đ i trong quy ho ch s d ng đ t đ n
h s tiêu c a huy n ................................................................................................33
2.2.1. Th c tr ng phát tri n đô th ........................................................................33
2.2.2. Th c tr ng phát tri n khu dân c nông thôn ..............................................34
2.2.3. Th c tr ng phát tri n c s h t ng giao thông v n t i .............................35
2.2.4. Th c tr ng phát tri n c s h t ng thu l i, thu nông và đê đi u ..........36
2.2.5. Tình hình đ t đai và h th ng th y l i c a khu v c ...................................37
2.2.6. Tính toán m a tiêu thi t k .........................................................................39
2.2.7. Xác đ nh h s tiêu s b ............................................................................42
2.2.8. Nghiên c u s thay đ i trong quy ho ch s d ng đ t trên đ a bàn huy n
Phú Xuyên .................................................................................................................46
2.2.9. Nghiên c u nh h
ng c a quy ho ch s d ng đ t đ n h s tiêu c a
huy n Phú Xuyên .......................................................................................................50
2.3.
ánh giá nh h
ng c a quy ho ch s d ng đ t đ n h s tiêu c a huy n
Phú Xuyên ng v i k ch b n B KH trong t
2.3.1. Quá trình thay đ i h s tiêu d
2.3.2. Ph
ng lai (2050) ...............................51
i tác đ ng c a B KH ............................51
ng pháp đánh giá ...............................................................................54
2.3.3. Xác đ nh mô hình m a tiêu th i k n n (1980 – 1999) ..............................55
2.3.4. Ch n mô hình m a thi t k .........................................................................55
2.3.5. Xác đ nh mô hình m a tiêu th i k t
ng lai 2050 ....................................58
2.3.6. Tính toán h s tiêu cho lúa ........................................................................59
2.3.7. Tính toán h s tiêu cho các đ i t
ng không ph i là lúa .........................60
2.3.8. Xác đ nh h s tiêu s b cho toàn huy n ..................................................61
2.3.9. Hi u ch nh h s tiêu ..................................................................................62
2.4. Nh n xét ............................................................................................................66
CH
XU T GI I PHÁP NH M NÂNG CAO
NG III -
TIÊU THOÁT C A H
TH NG TIÊU TRÊN
XUYÊN D
NG C A QUY HO CH S
I
NH H
N NG L C
A BÀN HUY N PHÚ
D NG
T TRONG
I U KI N B KH .................................................................................................68
3.1. C s đ xu t ph
3.2.
xu t các ph
ng án .................................................................................68
ng án c i t o, nâng c p h th ng tiêu ...............................68
3.2.1. V m t tiêu thoát n
c ................................................................................69
3.3.2. V qu n lý khai thác ...................................................................................69
3.3. Ph
ng án c i t o, nâng c p h th ng tiêu huy n Phú Xuyên ....................69
3.6. K t lu n ch
ng 3 ............................................................................................71
K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................................72
K T LU N ..............................................................................................................72
KI N NGH .............................................................................................................73
TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................74
DANH M C HÌNH V
Hình 1-1. Xu th bi n đ i l
ng m a 5 ngày l n nh t n m t i tr m Láng .................9
Hình 1-2. Di n bi n c a s c n xoáy thu n nhi t đ i ho t đ ng
h
Bi n
ông, nh
ng và đ b vào đ t li n Vi t Nam trong 50 n m qua ........................................11
Hình 1-3. B n đ v trí h th ng tiêu huy n Phú Xuyên ...........................................13
Hình 1-4. B n đ phân vùng tiêu huy n Phú Xuyên ................................................24
Hình 2-1. S đ tính toán tiêu n
c m t ru ng b ng đ p tràn, ch đ ch y t do ...32
Hình 2-2. S đ tính toán tiêu n
c m t ru ng b ng đ p tràn, ch đ ch y ng p ....33
Hình 2-3. Bi u đ phân ph i m a 5 ngày max thi t k t n su t P = 10% ................42
Hình 2-4. Bi u đ tính h s tiêu c a lúa ..................................................................43
Hình 2-5. Bi u đ tính h s tiêu cho toàn l u v c ..................................................46
Hình 2-6. T
ng quan t l di n tích s d ng đ t huy n Phú Xuyên qua các n m .49
Hình 2-7. Bi u đ h s tiêu s b cho toàn vùng th i k 2050 ...............................50
Hình 2-8. Bi u đ phân ph i m a tiêu thi t k 5 ngày max t n su t P = 10% th i k
n n (1980 – 1999) .....................................................................................................58
Hình 2-9. Bi u đ m a tiêu thi t k 5 ngày max th i k 2050 ng v i t n su t P10%
...................................................................................................................................59
Hình 2-10. Bi u đ tính h s tiêu c a lúa ................................................................59
Hình 2-11. Bi u đ tính h s tiêu cho toàn vùng th i k 2050 ...............................61
Hình 2-12. S đ m c n
c trong ao h đi u hoà ....................................................64
Hình 2-13. Bi u đ h s tiêu đã hi u ch nh cho th i k 2010 .................................66
DANH M C B NG BI U
B ng 1-1. M c t ng nhi t đ và m c thay đ i l
ng m a trong 50 n m qua
các
vùng khí h u c a Vi t Nam.........................................................................................8
B ng 1-2. T c đ t ng tr
ng và c c u kinh t huy n Phú Xuyên (theo VA) giai
đo n 2000- 2010 ........................................................................................................17
B ng 1-3. M t s ch tiêu kinh t ngành nông nghi p ..............................................18
B ng 1-4. Di n tích, n ng su t, s n l
ng m t s lo i cây tr ng chính ...................18
huy n Phú Xuyên giai đo n 2000- 2011 ...................................................................18
B ng 1-5. Di n bi n ngành ch n nuôi huy n Phú Xuyên giai đo n 2000 – 2011 ....19
B ng 1-6. Hi n tr ng các tr m b m tiêu ...................................................................21
B ng 1-7. Hi n tr ng các tuy n kênh tiêu .................................................................25
B ng 2-1. Các đ c tr ng thu v n thi t k c a đ
B ng 2-2. H s dòng ch y C cho các đ i t
ng t n su t lý lu n ....................40
ng tiêu n
c có m t trong các h
th ng th y l i ............................................................................................................44
B ng 2-3. Di n tích các lo i đ t l u v c tiêu huy n Phú Xuyên ..............................45
B ng 2-4. Di n tích s d ng đ t trên đ a bàn huy n Phú Xuyên qua các n m .........48
B ng 2-5. T ng l
ng m a max tr m Phú Xuyên th i k n n (1980 – 1999) .........56
B ng 2-6. K t qu các tham s th ng kê và đ
B ng 2-7. M c thay đ i (%) l
ng t n su t lý lu n .........................57
ng m a mùa hè (VI -VIII) so v i th i k 1980-1999
theo k ch b n phát th i trung bình (B2) cho Hà N i .................................................58
B ng 2-8. H s dòng ch y C cho các đ i t
ng tiêu n
c có m t trong các h
th ng th y l i ............................................................................................................60
B ng 2-9. B ng tính ∆q tr trong các h c a toàn huy n th i k 2010 ....................65
B ng 2-10. H s tiêu đã hi u ch nh th i k 2010 ....................................................66
1
M
U
I. Tính c p thi t c a đ tài
1. T ng quan v B KH và tác đ ng đ n h th ng tiêu n
c
Trong m y th p k qua, nhân lo i đã và đang tr i qua các bi n đ ng b t
th
ng c a khí h u toàn c u. Nguyên nhân c a s B KH hi n nay tiêu bi u là s
nóng lên toàn c u đã đ
c kh ng đ nh là ch y u do ho t đ ng c a con ng
th i k ti n công nghi p (kho ng t n m 1750), con ng
nhi u n ng l
i. K t
i đã s d ng ngày càng
ng, ch y u t các ngu n nguyên li u hóa th ch (than, d u, khí đ t),
qua đó đã th i vào khí quy n ngày càng t ng các ch t khí gây hi u ng nhà kính c a
khí quy n, d n đ n t ng nhi t đ c a Trái đ t. Trên b m t Trái đ t, khí quy n và
th y quy n không ng ng nóng lên làm xáo đ ng môi tr
gây ra nhi u h l y v i đ i s ng loài ng
di n 5 qu c gia đ
ng sinh thái, đã và đang
i. Vi t Nam không may m n n m trong
c đánh giá là b tác đ ng nhi u nh t b i bi n đ i khí h u, là h u
qu t ng nhi t đ làm b m t trái đ t nóng lên do phát th i khí nhà kính.
Bi n đ i khí h u đ
c coi là có tác đ ng m nh m nh t đ i v i h th ng
công trình th y l i. Các nhà khoa h c cho r ng các hi n t
v i t n su t và c
ng khí h u c c đoan
ng đ ngày càng t ng đã x y ra trên h u h t các vùng mi n c a
Vi t Nam đ u do nguyên nhân c a Bi n đ i khí h u. Hi n t
toàn c u có tác đ ng l n đ i v i s b c h i, đi u đó nh h
trong khí quy n và do đó c ng nh h
ng đ n c
ng t ng nhi t đ
ng đ n l u tr n
ng đ , t n su t và c
c
ng đ
m a c ng nh s phân ph i m a theo mùa và vùng đ a lý c ng nh s bi n thiên
hàng n m c a nó. Do đó trong quá trình ra quy t đ nh, các nhà qu n lý th y l i
đ c bi t ph i đ i m t v i thách th c trong vi c k t h p tính không ch c ch n các
tác đ ng bi n thiên c a khí h u và bi n đ i khí h u đ thích ng.
là các v n đ th c t h s ph i đ i m t (hi n t i và t
l i ph c v cho nông nghi p. Hi n t
i m m u ch t
ng lai) trong l nh v c th y
ng bi n đ i khí h u có th hi u đ
c b ng
cách đánh giá hi n tr ng khí h u (quá kh đ n hi n t i) đ xem xét các tác đ ng
c a nó đ n s phát tri n trong t
ng t đ n h th ng th y l i.
ng lai, bao g m c nh ng thay đ i t t và đ t
2
Bi n đ i khí h u (B KH) là v n đ mang tính toàn c u, đ
th gi i quan tâm nghiên c u t nh ng n m 1960.
th c s b t đ u đ
c các n
c trên
Vi t Nam, v n đ này m i ch
c nghiên c u vào nh ng n m 1990. Do s bi n đ i c a khí h u
toàn c u d n đ n di n bi n th i ti t ngày càng b t l i, v mùa m a úng di n bi n
b t th
ng, không theo quy lu t chung gây úng ng p trên di n r ng. M c dù đã có
m t s nghiên c u v B KH và tác đ ng c a B KH đ n l nh v c th y l i, tuy
nhiên v n đ nghiên c u tác đ ng c a B KH đ n h th ng tiêu n
c c a h th ng
có công trình đ u m i là tr m b m ch a nhi u.
T c đ đô th hoá mãnh li t, vì v y nh h
tích đ t phi canh tác t
ng đ n c c u s d ng đ t, di n
ng lai chi m m t t l cao nh : Thu Phú, th tr n Phú
Minh, th tr n Phú Xuyên...
Có nhi u c
s công nghi p, ti u th công nghi p phát tri n nên ch ng
nh ng yêu c u tiêu t ng mà v n đ môi tr
ng c ng c n ph i đ
c chú ý.
S tr thành vành đai xanh c a th đô, vì v y c c u cây tr ng thay đ i, di n
tích các cây tr ng c n nh rau, hoa màu s t ng kéo theo yêu c u tiêu càng l n.
Bi n đ i khí h u: l
ng m a tuy mi n B c gi m nh ng c
nh ng tr n m a l n xu t hi n ngày càng nhi u. Ví d n m 2008
đ
ng đ m a và
tr m Hà ông đo
c kho ng 800mm/ngày.
2. Gi i thi u h th ng tiêu huy n Phú Xuyên
Huy n Phú Xuyên là m t huy n phía nam thành ph Hà N i có t ng di n
tích t nhiên là 17110,46 ha trong đó đ t nông nghi p 11165,89 ha; đ t phi nông
nghi p là 5876,89 ha. Trong nh ng n m tr
c đây, h th ng tiêu này ch y u đ
c
tính toán, thi t k ph c v yêu c u tiêu cho di n tích đ t nông nghi p. Tuy nhiên
trong th c t , do quá trình phát tri n kinh t - xã h i, đô th hóa và công nghi p hóa
c a huy n, nhu c u tiêu đã m r ng cho di n tích trong khu v c dân c và n
c th i
công nghi p.
H th ng công trình thu l i đã có trên h th ng thu nông Phú Xuyên đ
c
xây d ng khá đ ng b và hoàn ch nh t đ u m i đ n m t ru ng. Tuy nhiên, tr i qua
nhi u th p k xây d ng và khai thác, đ n nay h u h t các công trình này đ u đã b
3
xu ng c p, b h h ng nh ng ch a đ
ng đ
c s a ch a, nâng c p k p th i, không đáp
c yêu c u phát tri n kinh t - xã h i c a các đ a ph
C ng nh nhi u h th ng thu l i khác
ng trong h th ng.
ông b ng B c B , trên h th ng
Phú Xuyên đang có s chuy n d ch r t m nh v c c u s d ng đ t (SD ): di n tích
ao h , đ t tr ng lúa n
c b gi m d n, di n tích đ t đô th và công nghi p không
ng ng m r ng, nhu c u tiêu n
c t ng lên nhanh chóng... Trong h th ng đang t n
t i mâu thu n gi a nhu c u tiêu và kh n ng đáp ng c a các công trình thu l i đã
có. Do có đ a hình b ng ph ng và th p, nên HTTN Phú Xuyên là m t trong nh ng
vùng ch u tác đ ng r t m nh c a bi n đ i khí h u toàn c u. Liên ti p trong các n m
2003, 2004 và 2008 h th ng này b úng ng p r t n ng n gây nh h
ng r t nghiêm
tr ng đ n s n xu t và đ i s ng c a nhân dân.
Hi n nay, có r t ít nghiên c u chi ti t v
n
c nói chung và nhu c u tiêu thoát n
nh h
ng c a B KH t i nhu c u
c nói riêng. Do v y, nghiên c u nh h
ng
c a s thay đ i trong quy ho ch s d ng đ t đ n h s tiêu c a huy n Phú Xuyên,
thành ph Hà N i trong đi u ki n bi n đ i khí h u là r t c n thi t.
II. M c đích và ph m vi nghiên c u
1. M c đích nghiên c u
- Nghiên c u s thay đ i trong quy ho ch s d ng đ t đ n h s tiêu c a huy n.
- Nghiên c u nh h
ng c a s thay đ i trong quy ho ch s d ng đ t đ n h
s tiêu ng v i các k ch b n bi n đ i khí h u trong t
-
ng lai (2050).
xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao n ng l c tiêu thoát n
c cho khu
v c huy n Phú Xuyên.
2. Ph m vi nghiên c u
Gi i h n nghiên c u:
h
tài nghiên c u đ
c gi i h n trong ph m vi nh
ng c a quy ho ch s d ng đ t và bi n đ i khí h u đ n h s tiêu trên đ a bàn
huy n Phú Xuyên, thành ph Hà N i.
III. Cách ti p c n và ph
ng pháp nghiên c u
1. Cách ti p c n
- Ti p c n th c t : Nghiên c u, thu th p các s li u quy ho ch, thi t k c a
h th ng tiêu;
4
- Ti p c n h th ng: Ti p c n, tìm hi u, phân tích h th ng t t ng th đ n
chi ti t, đ y đ và h th ng;
- Ti p c n các ph
2. Ph
ng pháp nghiên c u m i v tiêu n
c trên th gi i.
ng pháp nghiên c u
- Ph
ng pháp đi u tra, kh o sát th c đ a: Thu th p các k t qu th c đo các y u
t đ c tr ng khí t
ng th y v n và h th ng công trình đ đánh giá xu th , di n bi n
thay đ i c a các y u t đó d
- Ph
i tác đ ng c a B KH theo th i gian và không gian.
ng pháp k th a: Ch n l c các đ tài nghiên c u khác đã có v các m t
liên quan t i m c tiêu c a đ tài này đ nghiên c u thêm chính xác tránh trùng l p.
- Ph
ng pháp phân tích, th ng kê:
tính toán xác đ nh mô hình m a
thi t k .
IV. K t qu d ki n đ t đ
n
-
ánh giá nh h
-
ánh giá đ
c
ng c a thay đ i quy ho ch s d ng đ t đ n tiêu thoát
c.
c nh h
ng c a B KH đ n nhu c u tiêu c a h th ng tiêu
Huy n Phú Xuyên.
-
xu t đ
c gi i pháp c i t o nâng c p h th ng tiêu huy n Phú Xuyên.
V. C u trúc c a lu n v n
-M
U
- CH
NG I: T ng quan v khu v c nghiên c u huy n Phú Xuyên
- CH
NG II: Nghiên c u nh h
ng c a s thay đ i trong quy ho ch s
d ng đ t và đi u ki n B KH đ n h s tiêu c a huy n Phú Xuyên
- CH
NG III:
xu t gi i pháp nh m nâng cao n ng l c tiêu thoát c a h
th ng tiêu trên đ a bàn huy n Phú Xuyên d
đ t trong đi u ki n Bi n đ i khí h u
- K T LU N VÀ KI N NGH
- TÀI LI U THAM KH O
- PH L C
i nh h
ng c a quy ho ch s d ng
5
CH
NG I
T NG QUAN V KHU V C NGHIÊN C U HUY N PHÚ XUYÊN
1.1. T ng quan tình hình bi n đ i khí h u trên th gi i
Bi n đ i khí h u là s thay đ i c a h th ng khí h u g m khí quy n, thu
quy n, sinh quy n, th ch quy n hi n t i và trong t
ng lai b i các nguyên nhân t
nhiên và nhân t o trong m t giai đo n nh t đ nh t tính b ng th p k hay hàng tri u
n m. S bi n đ i có th là thay đ i th i ti t bình quân hay thay đ i s phân b các
s ki n th i ti t quanh m t m c trung bình. S bi n đ i khí h u có th gi i h n
trong m t vùng nh t đ nh hay có th xu t hi n trên toàn
tr
c h t là s nóng lên toàn c u và m c n
a C u. Bi n đ i khí h u
c bi n dâng, là m t trong nh ng thách
th c l n nh t đ i v i nhân lo i trong th k 21. Thiên tai và các hi n t
c c đoan khác đang gia t ng
ng khí h u
h u h t các n i trên th gi i, nhi t đ và m c n
c
bi n trung bình toàn c u ti p t c t ng nhanh ch a t ng có và đang là m i lo ng i
c a các qu c gia trên th gi i.
Bi n đ i khí h u đang di n ra trên quy mô toàn c u, khu v c và
do các ho t đ ng c a con ng
Vi t Nam
i làm phát th i quá m c khí nhà kính vào b u khí
quy n. Bi n đ i khí h u s tác đ ng nghiêm tr ng đ n s n xu t đ i s ng và môi
tr
ng trên ph m vi toàn th gi i. V n đ bi n đ i khí h u đã, đang và s làm thay
đ i toàn di n, sâu s c quá trình phát tri n và an ninh toàn c u nh l
ng th c, n
n ng l
ng m i. B KH
ng, các v n đ v an toàn xã h i, v n hóa ngo i giao và th
s tác đ ng nghiêm tr ng đ n s n xu t, đ i s ng và môi tr
th gi i: đ n 2080 s n l
dân s b
nh h
ng trên ph m vi toàn
ng ng c c có th gi m 2 - 4%, giá s t ng 13 - 45%, t l
ng c a n n đói chi m 36-50%; m c n
l t, gây nhi m m n ngu n n
c, nh h
c bi n dâng cao gây ng p
ng đ n nông nghi p, và gây r i ro l n đ i
v i công nghi p và các h th ng KT-XH trong t
đ
c,
ng lai. Các công trình h t ng
c thi t k theo các tiêu chu n hi n t i s khó an toàn và cung c p đ y đ các
d ch v trong t
1.2. nh h
ng lai.
ng c a bi n đ i khí h u
Vi t Nam
Theo đánh giá c a Ngân hàng Th gi i (2007), Vi t Nam là m t trong n m
n
cs b
nh h
ng nghiêm tr ng c a B KH và n
c bi n dâng, trong đó vùng
6
đ ng b ng sông H ng và sông Mê Công b ng p chìm n ng nh t. N u m c n
nh h
bi n dâng 1m s có kho ng 10% dân s b
GDP kho ng 10%. N u n
c
ng tr c ti p, t n th t đ i v i
c bi n dâng 3m s có kho ng 25% dân s b
nh h
ng
tr c ti p và t n th t đ i v i GDP lên t i 25%. H u qu c a B KH đ i v i Vi t
Nam là nghiêm tr ng và là m t nguy c hi n h u cho m c tiêu xoá đói gi m nghèo,
cho vi c th c hi n các m c tiêu thiên niên k và s phát tri n b n v ng c a đ t
n
c. Các l nh v c, ngành, đ a ph
ng d b t n th
nh t c a bi n đ i khí h u là: tài nguyên n
ng và ch u tác đ ng m nh m
c, nông nghi p và an ninh l
ng th c,
s c kho ; các vùng đ ng b ng và d i ven bi n.
Vi t Nam xu th bi n đ i nhi t đ và l
ng m a là khác nhau so v i các
vùng trong 50 n m qua, nhi t đ trung bình n m t ng kho ng 0,5º C trên ph m vi c
n
c và l
ng m a có xu h
Nhi t đ mùa
ng gi m
phía B c và t ng
phía Nam lãnh th .
ông thì t ng nhanh h n so v i mùa Hè và nhi t đ vùng sâu trong
đ t li n t ng nhanh h n so v i nhi t đ vùng ven bi n và h i đ o. L
ng m a ngày
m t t ng cao.
Nh n th c rõ nh h
ng c a bi n đ i khí h u, Vi t Nam coi ng phó v i
bi n đ i khí h u là v n đ có ý ngh a s ng còn. Nhi u b , ngành, đ a ph
tri n khai các ch
ng đã
ng trình, d án nghiên c u tình hình di n bi n và tác đ ng c a
B KH đ n tài nguyên, môi tr
ng, s phát tri n KT-XH, đ xu t và b
hi n các gi i pháp ng phó. K ch b n bi n đ i khí h u và n
c đ u th c
c bi n dâng là c n
thi t làm c s đ đánh giá m c đ và tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n các l nh
v c các ngành và các đ a ph
bi n đ i khí h u. Các ph
khí h u n
đ
ng t đó đ ra các gi i pháp ng phó hi u qu v i
ng pháp và ngu n s li u đ xây d ng k ch b n bi n đ i
c bi n dâng cho Vi t Nam đ
c k th a t các nghiên c u tr
c c p nh t đ n n m 2010. Th i k 1980-1999 đ
sánh s thay đ i c a khí h u và n
c ch n là th i k c s đ so
c bi n dâng.
Theo k ch b n bi n đ i khí h u, n
Nguyên và Môi tr
c đây và
c bi n dâng cho Vi t Nam do B Tài
ng công b , có nhi u k ch b n nh ng k ch b n B2 đ
c khuy n
ngh s d ng trong th i đi m hi n nay. N i dung c a k ch b n B2 đ i v i khu v c
Hà N i so v i giai đo n 1980-1999 nh sau:
7
a) Nhi t đ (B2): Nhi t đ trung bình n m có th t ng lên so v i trung bình
th i k 1980-1999 nh sau: Giai đo n 2020 t 0,3-0,6oC; giai đo n 2030 t 0,50,9 oC.
b) V l
ng m a: L
ng m a trung bình n m t ng 1,6% giai đo n đ n n m
2020 và 2% giai đo n n m 2030. L
1,2%
ng m a th i k t tháng 3 đ n tháng 5 s gi m
giai đo n 2020 và gi m 2,0%
đi m mùa m a s t ng 2,9%
giai đo n 2030. L
giai đo n 2020 và 4,4%
ng m a các tháng cao
giai đo n 2030.
1.2.1. S thay đ i c a nhi t đ
Trong 50 n m qua, nhi t đ trung bình n m t ng kho ng 0,50C trên ph m vi
c n
c. Nhi t đ tháng I (tháng đ c tr ng cho mùa đông), nhi t đ tháng VII
(tháng đ c tr ng cho mùa hè) và nhi t đ trung bình n m t ng trên ph m vi c n
c.
Nhi t đ mùa đông t ng nhanh h n so v i mùa hè và nhi t đ vùng sâu trong đ t
li n t ng nhanh h n so v i nhi t đ vùng ven bi n và h i đ o.
Tính trung bình cho c n
c, nhi t đ mùa đông
n
c ta đã t ng lên
1,2oC/50 n m. Nhi t đ tháng VII t ng kho ng 0,3-0,5oC/50 n m trên t t c các
vùng khí h u c a n
c ta. Nhi t đ trung bình n m t ng 0,5-0,6oC/50 n m
B c, ông B c B ,
ng b ng B c B , B c Trung B , Tây Nguyên và Nam B còn
m c t ng nhi t đ trung bình n m
Tây
Nam Trung B th p h n, ch vào kho ng
0,3oC/50 n m (B ng 2-5). Xu th chung c a nhi t đ là t ng trên h u h t các khu
v c, tuy nhiên, có nh ng khu v c nh thu c vùng ven bi n Trung B và Nam B
nh Th a Thiên – Hu , Qu ng Ngãi, Ti n Giang có xu h
Theo k ch b n phát th i th p:
ng gi m c a nhi t đ .
n cu i th k 21, nhi t đ trung bình n m
t ng t 1,6 đ n 2,2ºC trên ph n l n di n tích phía B c lãnh th và d
b ph n di n tích phía Nam (t
i 1,6ºC
đ i
à N ng tr vào).
Theo k ch b n phát th i trung bình:
n cu i th k 21, nhi t đ trung bình
t ng t 2 đ n 3ºC trên ph n l n di n tích c n
c, riêng khu v c t Hà T nh đ n
Qu ng Tr có nhi t đ trung bình t ng nhanh h n so v i nh ng n i khác. Nhi t đ
th p nh t trung bình t ng t 2,2 đ n 3,0ºC, nhi t đ cao nh t trung bình t ng t 2,0
đ n 3,2ºC. S ngày có nhi t đ cao nh t trên 35ºC t ng t 15 đ n 30 ngày trên ph n
l n di n tích c n
c.
8
Theo k ch b n phát th i cao:
n cu i th k 21, nhi t đ trung bình n m có
m c t ng ph bi n t 2,5 đ n trên 3,7ºC trên h u h t di n tích n
1.2.2. S thay đ i c a l
L
L
c ta.
ng m a
ng m a có xu h
ng gi m
phía B c và t ng
phía Nam n
c ta.
ng m a mùa khô (tháng XI-IV) t ng lên chút ít ho c thay đ i không đáng k
các vùng khí h u phía B c và t ng m nh m
các vùng khí h u phía Nam. L
ng
m a mùa m a (tháng V-X) gi m t 5 đ n h n 10% trên đa ph n di n tích phía B c
n
c ta và t ng kho ng 5 đ n 20%
c al
ng m a n m t
phía Nam và gi m
ng t nh l
ng m a mùa m a, t ng
các vùng khí h u
các vùng khí h u phía B c. Khu v c Nam Trung B có l
m a mùa khô, mùa m a và l
n
các vùng khí h u phía Nam. Xu th di n bi n
ng
ng m a n m t ng m nh nh t so v i các vùng khác
c ta, nhi u n i đ n 20% trong 50 n m qua (B ng 1-1)
B ng 1-1. M c t ng nhi t đ và m c thay đ i l
ng m a trong 50 n m qua
các
vùng khí h u c a Vi t Nam
Nhi t đ (oC)
Vùng khí h u
Tháng I
Tây B c B
Tháng
VII
L
ng m a (%)
N m
Th i k
Th i k
XI-IV
V-X
N m
1,4
0,5
0,5
6
-6
2
1,5
0,3
0,6
0
-9
-7
1,4
0,5
0,6
0
-13
-11
B c Trung B
1,3
0,5
0,5
4
-5
-3
Nam Trung B
0,6
0,5
0,3
20
20
20
Tây Nguyên
0,9
0,4
0,6
19
9
11
Nam B
0,8
0,4
0,6
27
6
9
ông B c B
ng b ng
B cB
(Ngu n: IMHEN/2010)
L
ng m a l n nh t n m th i đo n ng n (1, 3, 5 ngày) t ng lên
h u h t các
vùng khí h u, nh t là trong nh ng n m g n đây. S ngày m a l n c ng có xu th
t ng lên t
ng ng.
9
Theo k ch b n phát th i th p:
n cu i th k 21, l
ng m a n m t ng ph
bi n kho ng trên 6%, riêng khu v c Tây Nguyên có m c t ng ít h n, ch vào
kho ng d
i 2%.
Hình 1-1. Xu th bi n đ i l
ng m a 5 ngày l n nh t n m t i tr m Láng
(Ngu n: Vi n QHTL)
Theo k ch b n phát th i trung bình:
n cu i th k 21, l
ng m a n m t ng
trên kh p lãnh th . M c t ng ph bi n t 2 đ n 7%, riêng Tây Nguyên, Nam Trung
B t ng ít h n, d
i 3%. Xu th chung là l
ng m a mùa khô gi m và l
ng m a
mùa m a t ng. L
ng m a ngày l n nh t t ng so v i th i k 1980-1999
B cB ,
B c Trung B và gi m
Nam Trung B , Tây Nguyên, Nam B . Tuy nhiên,
khu v c khác nhau l i có th xu t hi n ngày m a d th
ng v i l
các
ng m a g p đôi
so v i k l c hi n nay.
Theo k ch b n phát th i cao: L
h u kh p lãnh th n
ng m a n m vào cu i th k 21 t ng trên
c ta v i m c t ng ph bi n kho ng t 2 đ n 10%, riêng khu
v c Tây Nguyên có m c t ng ít h n, kho ng t 1 đ n 4%.
1.2.3. V n
c bi n dâng
Theo k ch b n phát th i th p (B1): Vào cu i th k 21, m c n
cao nh t
nh t
c bi n dâng
khu v c t Cà Mau đ n Kiên Giang trong kho ng t 54 đ n 72cm; th p
khu v c t Móng Cái đ n Hòn D u trong kho ng t 42 đ n 57cm. Trung
bình toàn Vi t Nam, m c n
c bi n dâng trong kho ng t 49 đ n 64cm.
Theo k ch b n phát th i trung bình (B2): Vào cu i th k 21, n
cao nh t
c bi n dâng
khu v c t Cà Mau đ n Kiên Giang trong kho ng t 62 đ n 82cm; th p
10
nh t
khu v c t Móng Cái đ n Hòn D u trong kho ng t 49 đ n 64cm. Trung
bình toàn Vi t Nam, m c n
c bi n dâng trong kho ng t 57 đ n 73cm.
Theo k ch b n phát th i cao (A1FI): Vào cu i th k 21, n
c bi n dâng cao
nh t
khu v c t Cà Mau đ n Kiên Giang trong kho ng t 85 đ n 105cm; th p
nh t
khu v c t Móng Cái đ n Hòn D u trong kho ng t 66 đ n 85cm. Trung
bình toàn Vi t Nam, m c n
-N um cn
c bi n dâng trong kho ng t 78 đ n 95cm.
c bi n dâng 1m, s có kho ng 39% di n tích đ ng b ng sông
C u Long, trên10% di n tích vùng đ ng b ng sông H ng và Qu ng Ninh, trên 2,5%
di n tích thu c các t nh ven bi n mi n Trung và trên 20% di n tích Thành ph H
Chí Minh có nguy c b ng p; g n 35% dân s thu c các t nh vùng đ ng b ng sông
C u Long, trên 9% dân s vùng đ ng b ng sông H ng và Qu ng Ninh, g n 9% dân
s các t nh ven bi n mi n Trung và kho ng 7% dân s Thành ph H Chí Minh b
nh h
ng tr c ti p; trên 4% h th ng đ
ng s t, trên 9% h th ng qu c l và
kho ng 12% h th ng t nh l c a Vi t Nam s b nh h
ng.
1.2.4. V xoáy thu n nhi t đ i (bão và áp th p nhi t đ i)
Trung bình hàng n m có kho ng 12 c n bão và áp th p nhi t đ i ho t đ ng
trên Bi n
ông, trong đó kho ng 45% s c n n y sinh ngay trên Bi n
55% s c n t Thái Bình D
h
ông và
ng di chuy n vào. S c n bão và áp th p nhi t đ i nh
ng đ n Vi t Nam vào kho ng 7 c n m i n m và trong đó có 5 c n đ b ho c
nh h
ng tr c ti p đ n đ t li n n
nhi t đ i l n nh t n m
c ta. N i có t n su t ho t đ ng c a bão, áp th p
ph n gi a c a khu v c B c Bi n
n m có kho ng 3 c n đi qua ô l
ông, trung bình m i
i 2,5 x 2,5 đ kinh v . Khu v c b bi n mi n
Trung và khu v c b bi n B c B có t n su t ho t đ ng c a bão, áp th p nhi t đ i
cao nh t trong c d i ven bi n n
c ta. S l
đ ng trên khu v c Bi n ông có xu h
ng xoáy thu n nhi t đ i (XTN ) ho t
ng t ng nh , trong khi đó s c n nh h
ho c đ b vào đ t li n Vi t Nam không có xu h
ng
ng bi n đ i rõ ràng (Hình 1-2).
Khu v c đ b c a các c n bão và áp th p nhi t đ i vào Vi t Nam có xu
h
ng lùi d n v phía Nam lãnh th n
h
ng gia t ng; mùa bão có d u hi u k t thúc mu n h n trong th i gian g n đây.
M cđ
nh h
ng c a bão đ n n
c ta; s l
ng các c n bão r t m nh có xu
c ta có xu h
ng m nh lên.
11
Hình 1-2. Di n bi n c a s c n xoáy thu n nhi t đ i ho t đ ng
h
Bi n ông, nh
ng và đ b vào đ t li n Vi t Nam trong 50 n m qua
(Ngu n: IMHEN/2010)
1.3. T ng quan các nghiên c u v tác đ ng c a B KH đ n nhu c u tiêu n
c
Bi n đ i khí h u (B KH) hi n đang là v n đ nóng, thu hút nhi u nhà khoa
h c trên th gi i trong nhi u ngành, nhi u l nh v c nghiên c u. B KH là v n đ
mang tính toàn c u, đ
c các n
c trên th gi i quan tâm nghiên c u t nh ng n m
Vi t Nam, v n đ này m i ch th c s b t đ u đ
1960.
n m 1990.
c nghiên c u vào nh ng
ã có nhi u đ tài, d án nghiên c u v tác đ ng c a B KH đ n l nh
v c Tài nguyên n
c, trong đó v n đ đánh giá nh h
n
c r t nhi u nhà nghiên c u quan tâm.
c đã và đang đ
Bên c nh v i nh h
ng c a B KH đ n nhu c u tiêu n
đ i c c u s d ng đ t c ng có m c đ
nh h
-
nh h
ng t
c, y u t v chuy n
ng đ i l n. V n đ này đã đ
c
vùng đô th , vùng có t c đ đô th hóa cao. M t s đ tài, d án nghiên
ch ng minh
c uv
ng B KH t i nhu c u tiêu
ng c a B KH đ n h th ng tiêu n
c có th k đ n bao g m:
tài khoa h c c p b : “ ánh giá tác đ ng, xác đ nh các gi i pháp ng
phó, xây d ng và tri n khai các k ho ch hành đ ng ng phó v i bi n đ i khí h u
trong các l nh v c Diêm nghi p, Th y l i” do TS. Nguy n Tu n Anh - Tr
ng
i
h c Th y l i Hà N i th c hi n n m 2013.
- D án “Tác đ ng c a B KH đ n tài nguyên n
pháp thích
c
Vi t Nam và các bi n
ng” (2008-2009) do Vi n KTTVMT th c hi n v i s
tài tr
c a
12
DANIDA
an M ch. M c tiêu lâu dài c a d án là t ng c
ng n ng l c c a các
ban ngành, t ch c và c a ng
i dân Vi t Nam trong vi c thích nghi v i tác đ ng
c a B KH đ n tài nguyên n
c, gi m thi u đ n m c th p nh t các tác đ ng x u
c ng nh thi t h i do B KH gây ra; khôi ph c có hi u qu các tác đ ng này ho c
t n d ng các tác đ ng tích c c c a B KH. M c tiêu c th c a d án là: (1)
giá tác đ ng c a B KH đ n tài nguyên n
Nam; (2)
ánh
c m t t i m t s l u v c sông c a Vi t
xu t các gi i pháp thích ng v i s thay đ i tài nguyên n
c do
B KH gây ra.
- Lu n án ti n s “Nghiên c u s bi n đ i c a nhu c u tiêu và bi n pháp
tiêu n
c cho h th ng th y nông Nam Thái Bình có xét đ n nh h
ng c a bi n
đ i khí h u toàn c u” do TS. Bùi Nam Sách th c hi n n m 2010. Trong nghiên
c u này, tác gi đã xem xét nh h
ng c a c
ng đ m a t ng và n
c bi n dâng
đ n kh n ng làm vi c c a h th ng tiêu Nam Thái Bình và đã đ xu t m t s gi i
pháp ng phó.
1.4. i u ki n t nhiên huy n Phú Xuyên
1.4.1. V trí đ a lý
Phú Xuyên là m t huy n đ ng b ng n m trên v tuy n 20040’ - 20049’ B c
và kinh tuy n 105048’ - 106001’
ông, có t ng di n tích t nhiên theo th ng kê
n m 2010 là 17110,46 ha và có ranh gi i nh sau:
- Phía B c giáp 2 huy n Thanh Oai và Th
ng Tín;
- Phía Nam giáp huy n Duy Tiên – t nh Hà Nam;
- Phía ông giáp huy n Khoái Châu - t nh H ng Yên;
- Phía Tây giáp huy n
ng Hoà;
V i v trí đ a lý nh trên cùng v i thu n l i là n m cách trung tâm th đô Hà
N i kho ng 35 km theo qu c l 1A và tuy n đ
ng cao t c C u Gi - Pháp Vân m
n m 2001. Trung tâm huy n cách thành ph Hà ông 40 km v phía B c, cách khu
du l ch Chùa H
ng 27km v phía Tây Nam, huy n còn có đ
đi qua và có các đ
ng
T 428, T 429
ng liên huy n, liên xã nên Phú Xuyên có đi u ki n thu n l i
trong m r ng giao l u, quan h th tr
ng trên đ a bàn Th đô Hà N i c ng nh
13
các t nh khác trên c n
c.
c bi t là sau khi đ
trung tâm chính tr , kinh t , v n hoá c a c n
c sáp nh p v i th đô Hà N i, là
c, đã t o nhi u đi u ki n t t đ
huy n có th ti p thu ti n b khoa h c k thu t. Th đô Hà N i c ng là th tr
ng
tiêu th nông s n, th công m ngh , c ng là n i thu hút lao đ ng c a huy n, đ ng
th i v i v trí c a huy n nh v y s có đi u ki n trao đ i, l u thông hàng hoá v i
các t nh, huy n khác trong vùng
ng B ng Sông H ng.
Hình 1-3. B n đ v trí h th ng tiêu huy n Phú Xuyên
14
a hình, đ a m o
1.4.2.
Phú Xuyên có đ a hình t
- 6.0 m.
a hình có h
ng đ i b ng ph ng, cao h n m c n
ng d c d n t
c bi n t 1.5
ông B c xu ng Tây Nam. Theo đ c đi m
đ a hình lãnh th huy n có th chia thành hai vùng sau:
Vùng phía
ông đ
ng qu c l 1A g m các xã: Th tr n Phú Minh, V n
Nhân, Thu Phú, Nam Phong, Nam Tri u, H ng Thái, Khai Thái, Phúc Ti n, Quang
Lãng, Minh Tân, B ch H , Tri Thu ,
h nm cn
i Xuyên.
ây là nh ng xã có đ a hình cao
c bi n kho ng 4m.
Vùng phía Tây đ
ng qu c l 1A g m các xã: Ph
ng D c,
i Th ng, V n
Hoàng, H ng Minh, Phú Túc, Chuyên M , Tri Trung, Hoàng Long, Quang Trung,
S n Hà, Tân Dân, Vân T , TT Phú Xuyên, Phú Yên, Châu Can. Do đ a hình th p
tr ng và không có phù sa b i đ p hàng n m nên đ t đai có đ chua cao, tr ng tr t
ch y u là 2 v lúa, m t s chân đ t cao có th tr ng cây v đông. Cây tr ng ch
y u là lúa, ngô, ngoài ra còn m t s ít di n tích tr ng l c, đ t
ng, khoai lang, rau
các lo i... vùng th p tr ng nuôi tr ng th y s n k t h p v i ch n nuôi th y c m.
1.4.3.
a ch t, th nh
ng
Theo “Báo cáo thuy t minh t ng h p Quy ho ch s d ng đ t đ n n m 2020”
v k t qu đi u tra kh o sát th nh
ng, đ t đai c a huy n đ
c chia thành 2 vùng
rõ r t:
* Vùng phía ông đ
ng Qu c l 1A (có sông H ng ch y qua)
pH t 4,7 đ n 6,0
m t ng s d
i 1,1%
Lân t ng s : đ t nghèo lân hàm l
* Vùng phía Tây đ
ng có trong đ t t 15 - 20 mg/100 gam đ t.
ng qu c l 1A
pH t 4,1 đ n 5,2
m t ng s t 2% -3%
Lân t ng s :
t nghèo lân, hàm l
ng có trong đ t t 15 – 20 mg/100 gam đ t.
Nh v y, vùng phía Tây đ t chua nhi u nên trong quá trình s n xu t nông
nghi p ph i th
ng xuyên áp d ng các bi n pháp canh tác có tác d ng c i t o đ t
nh : bón vôi b t và bón N, P, K cân đ i, ph i i vào mùa đông...
15
1.4.4. Khí h u, khí t
ng
Theo s li u th ng kê c a tr m khí t
ng huy n Phú Xuyên thì huy n
mang đ c đi m c a khí h u nhi t đ i gió mùa, nóng m, m a nhi u. Khí h u c
n m khá m, mùa đông ch u nh h
h uđ
ng c a nh ng đ t gió mùa
ông B c. Khí
c chia thành hai mùa rõ r t: mùa nóng đ ng th i là mùa m a. mùa l nh
c ng là mùa khô.
Mùa
ch y u là
ông b t đ u t tháng 11 n m tr
c đ n tháng 3 n m sau. h
ng gió
ông B c. th i ti t l nh và khô, tháng 1 là tháng l nh nh t có nhi t đ
trung bình là 16,00C. L
ng m a tháng 1 c ng th p nh t kho ng 18 mm. S mùa
n ng trong các tháng mùa khô có xu h
ng gi m.
c a d i h i t nhi t đ i và xoáy nhi t đ i th
Mùa nóng, m th
ng th i đ i gió mùa ông B c
ng gây ra áp th p nhi t đ i.
ng có m a nhi u, l
ng m a trung bình hàng n m t
1300-1800 mm. Mùa m a b t đ u t tháng 4 đ n tháng 10 hàng n m, h
ch y u là đông nam mang theo h i n
s c gió có th đ t 128 -144 km/h. L
9. Hàng n m th
c mát, nh ng c ng có khi là giông bão v i
ng m a đ
c t p trung t tháng 6 đ n tháng
ng có 1 đ n 3 c n bão làm nh h
khu v c. Bão đ n th
ng gió
ng đ n khí h u. th i ti t trong
ng kèm theo m a l n gây úng l t cho các khu v c th p tr ng.
V i đi u ki n khí h u th i ti t nh trên giúp cho huy n khá thu n l i đ phát
tri n nông nghi p đa d ng v i nhi u lo i cây tr ng v t nuôi. Tuy nhiên y u t h n
ch là mùa m a d gây ng p úng
vùng tr ng, mùa khô d b khô h n, đ c bi t v i
cây tr ng v đông th
c. i u này đòi h i huy n ph i có h th ng th y
ng thi u n
l i th t ch đ ng đ đáp ng t t ngu n n
n
ct
i vào mùa khô nh ng c ng tiêu
c k p th i v mùa m a. M t khác c n có c c u cây tr ng v i ch đ canh tác
phù h p nh m gi m thi u tác đ ng x u do th i ti t gây ra.
1.4.5. Th y v n, sông ngòi
H th ng sông ngòi huy n Phú Xuyên r t đa d ng và phong phú. Ch y qua
đ a ph n c a huy n có 3 con sông l n là:
- Sông H ng 17 km, theo h
ng B c – Nam
phía đông c a Huy n; Sông
H ng ch y d c ranh gi i gi a huy n Phú Xuyên v i huy n Khoái Châu t nh H ng
Yên, đây là con sông l n có nh h
ng tr c ti p đ n ch đ thu v n c a huy n.
16
- Sông Nhu 17 km ch y theo h
huy n; ph c v tr c ti p cho vi c t
t
ng Tây b c -
ông Nam
phía Tây c a
i tiêu trong s n xu t nông nghi p, đ c bi t là
i t ch y.
- Sông L
ng 12,75 km theo h
ng b c nam là con sông c t ch y t
qua các xã Minh Tân, Tri Thu , B ch H ,
Ngu n n
Nhu đ
Nam Hà
i Xuyên và cu i cùng là xã Phúc Ti n.
c m t đang s d ng c a huy n ch y u l y t sông H ng và sông
c khai thác qua các tr m b m nh m k t h p t
hai con sông chính có hàm l
ng phù sa cao, ch t l
i tiêu ch đ ng. N
cc a
ng t t, thích h p cho vi c c i
t o đ ng ru ng.
Ngoài ra trên đ a bàn huy n còn có các con sông nh sông Duy Tiên 13 km,
sông Vân ình 5 km, sông H u Bành 2 km. H th ng sông Nhu , sông L
Tiên, Vân
ình, H u Bành thu c h th ng t
ng, Duy
i tiêu do công ty thu nông sông
Nhu qu n lý. Trên h th ng sông H ng sau khi tr m b m Khai Thái hoàn thành
gi i quy t tiêu úng cho trên 6.000 ha đ t canh tác c a các xã vùng mi n
trung Tây.
ng th i l y n
c c a sông H ng đ ph c v t
ông và
i cho cây tr ng và c i
t o đ ng ru ng.
1.4.6. Ngu n n
c ng m
Theo k t qu kh o sát và báo cáo thuy t minh b n đ n
1/200.000 do C c
a ch t và khoáng s n tính toán l
ng n
c ng m t l
c ng m huy n Phú
Xuyên có:
- T i t ng ch a n
c Qh có tr l
ng c p C1 là 4.300 m3/ng; c p C2 là
c Qp có tr l
ng c p C1 là 11.770 m3/ng; c p C2 là
85.000m3/ngày.
- T i t ng ch a n
30.900 m3/ngày.
- T i t ng ch a T2đg có tr l
ng c p C1 là 3.950 m3/ng; c p C2 là 214.100
m3/ngày.
Nh v y t ng tr l
ng n
c ng m ti m n ng có kh n ng khai thác c a
huy n trung bình là 350.120 m3/ngày, t
thác còn kém, m t khác ch t l
ng n
ng đ i phong phú, tuy nhiên vi c khai
c còn nhi u v n đ . Theo k t qu xét nghi m
17
m un
c cho th y ngu n n
c ng m n m 2006 trên đ a bàn huy n đã b nhi m
Asen. Tình tr ng ch t th i ch n nuôi, sinh ho t và các ch t th i làng ngh , c m công
nghi p trong thôn xóm ra các ao h , sông ngòi đã gây ô nhi m ngu n n
môi tr
ng làm nh h
c, ô nhi m
ng đ n s c kh e c ng đ ng.
1.5. Th c tr ng phát tri n kinh t - xã h i c a huy n
1.5.1. T ng tr
ng kinh t
T c đ t ng tr
ng kinh t c a huy n giai đo n 2000-2010 đ t 10,55%/n m
(trong đó giai đo n 2000- 2005 t ng 10,93%/n m và giai đo n 2006-2010 t ng
10,17%/n m). Trong giai đo n này nông nghi p t ng 4,96%/n m, công nghi p- xây
d ng t ng 12,48%/n m và th
B ng 1-2. T c đ t ng tr
ng m i- d ch v t ng 13,36%/n m.
ng và c c u kinh t huy n Phú Xuyên (theo VA) giai
đo n 2000- 2010
VT: t đ ng
TT
Ch tiêu
2000
2005
1
Giá tr t ng thêm
(giá C 94)
439,09
Nông nghi p - TS
Công nghi p - XD
3
2010
737,45
1.028,87
228,50
274,05
116,69
20002005
20062010
20002010
1.196,85
10,93
10,17
10,55
290,48
349,09
3,70
4,96
4,33
274,39
428,86
493,92
18,65
12,48
15,52
98,90
189,01
309,52
353,85
13,83
13,36
13,60
Giá tr t ng thêm
(giá TT)
608,07
1.116,30
1.800,51
2.214,18
Nông nghi p - TS
306,65
453,22
508,34
645,82
Công nghi p - XD
158,95
410,80
750,51
913,74
Th
ng m i-DV
142,47
252,28
541,67
654,61
C c u GTTT
(giá TT)
100,00
100,00
100,00
100,00
Nông nghi p – TS
50,43
40,60
28,23
29,17
Công nghi p – XD
26,14
36,80
41,68
41,27
Th
23,43
22,60
30,08
29,56
Th
2
2009
T c đ t ng
tr ng(%)
ng m i-DV
ng m i-DV
Ngu n: Phòng th ng kê huy n Phú Xuyên
18
1.5.2. Ngành nông nghi p, th y s n
B ng 1-3. M t s ch tiêu kinh t ngành nông nghi p
T c đ t ng tr
TT
nv
Ch tiêu
ng
(%)
2000
2005
2010
2000- 2006 - 2000 -
tính
2005
2010
2010
GTSX
T đ ng
343,82
477,27
517,45
6,78
1,63
4,17
1
Tr ng tr t
T đ ng
182,23
259,69
277,20
7,34
1,31
4,28
2
Ch n nuôi
T đ ng
128,75
168,11
147,02
5,48
-2,65
1,34
3
Thu s n
T đ ng
14,40
32,01
68,65
17,32
16,48
16,90
4
D ch v N - L - TS
T đ ng
10,24
17,26
24,50
11,01
7,25
9,12
Ngu n: Phòng th ng kê huy n Phú Xuyên
1.5.3. Ngành tr ng tr t
B ng 1-4. Di n tích, n ng su t, s n l
ng m t s lo i cây tr ng chính
huy n Phú Xuyên giai đo n 2000- 2011
Ch tiêu
1
2
3
4
VT
2000
2005
2010
2011
18.512,4
17.520,3
17.163,1
17227,7
60,9
62,1
61,4
64,4
Cây lúa
- Di n tích
ha
- N ng su t
t /ha
-S nl
t n
112.716,7
108.772,0
105.376
110919,6
- Di n tích
ha
1 242,3
694,8
845,8
887,4
- N ng su t
t /ha
31,9
49,5
57,1
58,2
-S nl
t n
3.959,8
3.440,2
4.832
5168,2
- Di n tích
ha
249,2
321,8
62,6
57
- N ng su t
t /ha
31,7
29,4
28,3
28,5
-S nl
t n
790,2
948,4
177
162,5
ng
Cây Ngô
ng
Cây l c
ng
Cây đ u t
ng