Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4 – 5 tuổi

A/ ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, trẻ được nghe nhạc cổ điển từ
trong bào thai sẽ kích thích sóng điện não giúp não trẻ phát triển nên tăng trí
thông minh sau này. Vì đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non Ân nhạc là môn học giúp
trẻ phát triển toàn diện nhất. Vì thông qua Âm nhạc trẻ sẽ linh hoạt, mạnh dạn,
thông minh qua việc sáng tạo các động tác minh họa kết hợp khi hát và rèn
luyện cho trẻ, khi vận động theo nhạc sẽ thúc đẩy sự vận động cơ thể, sự nhanh
nhẹn khéo léo, bền bỉ và dẻo dai qua các động tác.
Âm nhạc và vận động sáng tạo khi được giáo viên mầm non sử dụng một
cách có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận kinh nghiệm tích cực
và tạo cảm giác hưng phấn vui tươi. Giáo viên có thể chơi đàn guitar, ocgan hay
bật nhạc không lời êm dịu làm nhạc nền trong khi đang diễn ra các hoạt động
khác của trẻ ( Giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi nhoài trời, trẻ làm bài tập theo
nhóm…) Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, phấn khởi trong khi
hoaatj động. Trẻ mẫu giáo thích hát theo lời bài hát, hay đung đưa người theo
tiếng nhạc có giai điệu êm dịu, vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra giáo viên mầm non
sử dụng âm nhạc để ổn định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp các phần trong giờ
học hoặc chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác để tạo sự hứng thú, thư
giãn, gây sự chú ý cho trẻ.
Ý thức rõ được vai trò của giáo dục âm nhạc cho nên hoạt động học có chủ
định “ Giáo dục âm nhạc” đã trở thành một hoạt động không thể thiếu được
trong trường lớp mầm non và hơn nữa…cùng với sự quan tâm chỉ đạo của các
cấp, trong những năm qua, bản thân tôi đã và đang cố giắng đi sâu tìm những
biện pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cho hoạt động giáo
dục âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm lứa tuổi mẫu giáo, giáo dục âm nhạc
không chỉ dừng lại ở việc cô dạy trẻ hát và múa đơn giản mà phải tổ chức hát,
múa dưới nhiều hình thức và luôn đi cùng với đồ dùng, đồ chơi âm nhạc. Bên
cạnh đó, giáo dục âm nhạc luôn được thực hiện phù hợp với chế độ sinh hoạt cả
ngày ở trường của trẻ có ý nghĩa lớn như: Giáo dục âm nhạc được tích hợp trong
1

làm quyen văn học, làm quyen chữ viết, hoạt động tạo hình, làm quyen với toán,
thể dục buổi sáng…Nhờ đó mà cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ, hồn nhiên.
Nói tóm lại quá trình trẻ tiếp xúc với hoạt động âm nhạc như nghe cô hát,
trẻ tự ca hát nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc…sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố
của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hòa, đó là sự phát triển thẩm mỹ, đạo
đức, trí tuệ và thể lực, trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
Nhận thức rõ được vai trò quan trọng của bộ môn âm nhạc trong trường
mầm non như vậy. Tôi lươn phấn đấu suy nghĩ cải cách phương pháp giảng dạy
làm sao cho các cháu tiếp thu bài một cách thoải mái, nhẹ nhàng và để đạt được
mục đích trên, tôi chon đề tài “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo
dục âm nhạc cho trẻ 4 – 5 tuổi” để làm đề tài nghiên cứu của mình.

B/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
I. Cơ sở lý luận.
Âm nhạc vốn gần gũi với trẻ em ở những năm đầu tiên của cuộc sống,
những phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ, thậm chí nhiều
khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc và âm thanh khác nhau ở xung quanh. Khi trẻ bước
vào tuổi mẫu giáo nhất là 4 – 5 tuổi trở lên thì trẻ đẫ cảm nhận được những bài
hát và những điệu nhạc này. Tuy nhiên lòng yêu thích âm nhạc ở các cháu lại ở
nhiều mức độ khác nhau, có cháu yêu đến độ say mê, có cháu lại thờ ơ, khi nhạc
vang lên và mức độ yêu âm nhạc phần lớn do hoàn cảnh cuộc sống, giáo dục của
người lớn xung quanh. Vì thế cho nên giáo dục âm nhạc là phương tiện giáo dục
thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, góp phần phát triển trí tuệ và có sự phát triển tâm
sinh lí của trẻ. Âm nhạc đối với trẻ là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc.
Trẻ mầm non đến lớp được học hát những bài hát có giai điệu khác nhau,
nội dung phong phú như giai điệu vui tươi, trong sáng, tình cảm yêu thương,
ngộ nghĩnh và trẻ đọc hát đúng, hát thuộc, hát rõ lời hồn nhiên, trẻ biết hát bắt
đầu và kết thúc bài hát qua vỗ tay, đệm theo phách, nhịp , tiết tấu chậm, tiết tấu

2


phối hợp, tiết tấu nhanh…Trẻ còn vận động minh họa và múa được mềm dẻo,
biết phân biệt âm sắc cả một số nhạc cụ như: trống lắc, đàn, phách tre và các
nhạc cụ quyen thuộc, trẻ còn phân biệt được độ cao, thấp, to, nhỏ, hùng hồn qua
bài hát và trò chơi âm nhạc. Ngoài ra giáo dục trẻ tình yêu quê hương dất nước,
yêu con người, yêu thiên nhiên.
Bởi vậy muốn thực hiện tốt việc giáo dục âm nhạc cho trẻ chúng ta cần sử
dụng đầy đủ ba phương pháp cơ bản của giáo dục âm nhạc đó là:
+ Phương pháp trực quan thính giác: Là phương pháp đặc thù của giáo dục
âm nhạc, trong đó âm nhạc gợi lên những tâm trạng, cảm xúc, tình cảm đa dạng,
gần gũi trẻ.
+ Phương pháp dùng từ: ( Giảng giải, chỉ dẫn…) hướng đến ý thức của trẻ,
đối với trẻ, lời nói cụ thể và có hình ảnh của giáo viên là một trong những
phương tiện nhận thức đặc biệt gần gũi, dễ hiểu.
+ Phương pháp thực hành nghệ thuật:Trẻ hát, chơi trò chơi âm nhạc, vận
động, sử dụng nhạc cụ hoạt động sáng tạo dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Vậy muốn dạy trẻ ham thích hoạt động âm nhạc và đảm bảo giờ dạy
đạt chất lượng tốt mà trẻ không chán, không mệt mỏi đòi hỏi cô giáo phải có
nhiều sáng tạo trong chuyên môn.
II.Thực trạng của vấn đề nghiên cứu.
1. Thực trạng:
* Thuận lợi:
Trong một ngôi trường mới khang trang và khá đầy đủ trang thiết bị, cùng
với sự quan tâm giúp đỡ của Phòng giáo dục, UBND xã, cùng với sự dìu dắt
nhiệt tình của Ban giám hiệu, của chị em đồng nghiệp, của các bậc phụ huynh đã
giúp tôi tự tin hơn khi cho trẻ tiếp xúc với âm nhạc. Mặt khác, tôi được ban giám
hiệu phân công đứng lớp 4 – 5 tuổi, lớp tôi trực tiếp giảng dạy có 30 cháu
( trong đó có 13 cháu nam và 17cháu nữ ) các cháu đều ngoan và đi học thường

xuyên. mạnh dạn, hứng thú trong học tập và vui chơi. Lớp có đủ dụng cụ âm
nhạc. Tất cả đều thuận lợi cho việc khơi dậy khả năng âm nhạc của trẻ.
3


* Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi trên thì vẫn càn những khó khăn đáng kể như:
Nga Mỹ là một xã có nền kinh tế chủ yếu sinh sống bằng nghề nông
nghiệp. Đời sống của nhân dân rất khó khăn, việc tạo điều kiện cho con em đến
trường đã khó, chưa nói đến việc xin phụ thu để mua sắm trang thiết bị, đồ dùng
dạy học cho trẻ lại còn khó khăn hơn.
Hầu hết các cháu còn non yếu, nói lắp, nói ngọng, phần đa các cháu là đi
học năm đầu tiên chưa qua lớp 3 – 4 tuổi cho nên mức độ tiếp thu và nhận thức
của trẻ có nhiều hạn chế..
Từ những thuận lợi và khó khăn trên, bản thân tôi luôn luôn suy nghĩ,
trăn trở và đưa ra biện pháp thực hiện sao cho phù hợp để trẻ phát triển khả năng
âm nhạc một cách tốt nhất.
1. Kết quả và hiệu quả của thực trạng trên.
Từ thực trạng trên trước khi chọn đề tài nghiên cứu với những nhận thức về
vấn đề lí luận và thực tiễn tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng môn âm nhạc ở
lớp 4 – 5 tuổi kết quả như sau.
Múc độ
Đạt
1. Trẻ hứng thú tích
Sốcháu
trẻ cựcTiêu
giá
thamchí
giađánh
giờ học

30
2. Trẻ cảm nhận nhanh
khảo sát
nội dung, tình cảm của
bài hát
3. Trẻ hát và vận động

Số trẻ
17 cháu

%
56.6%

Chưa đạt
Số trẻ
%
13
43,4%

14 cháu

46,6%

16

53,4%

15 cháu

50,0%

15

50,0%

đúng theo nhịp, phách
của bài hát
Nhìn vào kết quả trên ta có thể thấy tỷ lệ đạt yêu cầu còn rất thấp. Qua đây
ta có thể khẳng định trẻ chưa có khả năng cảm thụ âm nhạc.

4


Với kết quả trên tôi đã suy nghĩ và băn khoăn luôn học hỏi tìm tòi kinh
nghiệm để có biện pháp dạy trẻ đạt kết quả cao hơn nữa. Vì thế cho nên giáo dục
âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, góp phần phát
triển trí tuệ và có sự tác động lớn đến sự phát triển tâm lí của trẻ.
III.GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN:
Để có được kết quả cao trong giờ học tôi đã áp dụng các biện pháp sau đây:
1.Tạo môi trường học tập, rèn luyện cho trẻ:
Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học, phòng âm nhạc và chú ý bố trí sắp
xếp cách học, đội hình, để tạo môi trường học và thoải mái cho trẻ.
VD: Khi thực hiện các hoạt động âm nhạc mà trọng tâm là dạy múa minh
họa thì tôi không tổ chức dạy múa ở phòng âm nhạc để trẻ có thể tự mình soi
gương và chỉnh sửa các động tác và kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn.
Chú ý đến khả năng phát âm của trẻ để có sự điều chỉnh và sửa sai rèn
luyện cho trẻ.
Bản thân tôi trước khi tổ chức hoạt động cũng phải tự luyện đàn, giọng
hát và nghe hát…để giúp trẻ cảm thị âm nhạc một cách chính xác.
2 Giáo dục âm nhạc trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ ở trường

mầm non
* Thời điểm đón trẻ:
Thực tế giáo dục âm nhạc ở mẫu giáo cho ta thấy rằng năng lực tiếp thu
thẩm mỹ về âm nhạc của trẻ không thể tự nó mà phát triển được, mà phải qua
một quá trình: Học - chơi và mọi lúc mọi nơi.
Mọi lúc mọi nơi cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc. Vào buổi sáng giờ
đón trẻ tôi cho trẻ nghe nhạc những bài trong và ngoài chương trình phù hợp với
lứa tuổi Mẫu giáo. Trẻ được nghe nhiều lần sẽ cảm nhận được giai điệu của bài
hát. Thích nghe hát và hát được như bạn. Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ
làm quen với âm nhạc; hát những bài có nội dung theo đề tài hoặc giáo dục cho
trẻ thông qua đề tài vì:

5


Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các cháu
chưa tự giác, vẫn còn khóc quấy bố mẹ. Giai đoạn này trẻ tạm thời bức ra những
tình cảm âu yếm mà bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần
tác động rất lớn. Biết rằng biện pháp này rât bình thường đối với tất cả giáo viên
ở hầu hết các trường mầm non, nhưng vẫn còn một số giáo viên chưa biết chon
những ca khúc nào cho phù hợp và tôi đã suy nghĩ và đưa ra một số bài hát rất
lôi cuốn trẻ như: Ca khúc “ Em đi mẫu giáo” sáng tác Dương Minh Viên, bởi vì
trong bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui vẻ trong lời ca:
“ Nắng vừa lên em đi mẫu giáo……Mừng vui đón em vào trường” .
Rồi những bài “ Cháu đi mẫu giáo” của Phạm Thanh Hưng, bài “ Trường
chúng cháu là trường mầm non” Của Phạm Tuyên. Hòa với khung cảnh thiên
nhiên, niềm phấn chấn đến trường của trẻ qua bài hát “ Con chim hót trên cành
cây”. Rồi một ngày mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc thiên
nhiên qua bài “ Vui đến trường” của Hồ Bắc.
Ngoài ra để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua

bài “ Lời chào buổi sáng” của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu chào bố mẹ…
Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ỏ trên. Ngoài tác
động âm nhạc còn giúp trẻ làm quen, củng cố các bài trong chương trình trẻ phải
học hát. Còn có nhiều bài hát không cần trẻ phải hát được cũng tạo cho trẻ
không khí vui vẻ khi đến trường: “Đi học” của Bùi Đình Thảo “ Bài ca đi học”
của Phan Trần Bảng, không chỉ giúp trẻ làm quen, nhận biết cuộc sống xung
quanh mà còn chăm từng bữa ăn giấc ngủ cho trẻ.: “ Cô giáo như mẹ hiền”, “
Ngày đầu tiên đi học”của Nguyễn Ngọc Thiện.

6


Giờ đón trẻ
* Giờ thể dục sáng:
Khi tiếng nhạc vang lên trẻ được tập thể dục ngoài sân trường, tôi luôn rèn
cho trẻ cách dãn hàng, dồn hàng theo cách: Phách mạnh bước chân phải, phách
nhẹ bước chân trái, gợi cho trẻ đi giống chú bộ đội để tăng thêm sự hào hứng
cho trẻ. Chính những động tác ấy giúp trẻ ghi nhớ chi tiết luyện tập vào các giờ
hoạt động âm nhạc sau.
VD: Ở chủ đề trường Mầm Non tôi có thể cho trẻ tập kết hợp bài hát “
Trường chúng cháu là trường Mầm Non” Lúc này tôi thấy trẻ tập các động tác
kết hợp với bài hát rất là đều và đẹp.
VD: Ở chủ đề “ Bản Thân” Tôi đưa bài hát “ Dậy đi thôi” vào cho trẻ tập
kết hợp. Tùy theo từng chủ đề tôi đưa vào các bài hát phù hợp với bài tập .
Qua hình thức như vậy tôi thấy trẻ tham gia hoạt động một cách nhẹ nhàng
và thoải mái, không gò ép trẻ mà trẻ lại tập trung say sưa tập.

7

Giờ thể dục sáng
*Giáo dục âm nhạc trong giờ học âm nhạc:
Do đặc điểm của lứa tuổi Mẫu giáo nên giáo dục các cháu cần tiến hành theo
phương châm "Học mà chơi - chơi mà học" theo chương trình giáo dục Mầm
non mới. Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau,
mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động:
+ Đối với hoạt đông âm nhạc mà trọng tâm là dạy hát thì nội dung chính là
tập cho các cháu hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc.
VD: Với bài hát “ Cháu đi mẫu giáo” của tác giả Phạm Thanh Hưng trong chủ
đề “ Trường Mầm Non” Với bài hát này trẻ thường hay hát sai về cao độ ở câu “
Là lá la la là là lá la la”, lúc đầu tôi sửa sai cho trẻ bằng cách, cô hát lại lời bài
hát cho trẻ nghe. Nhưng qua nghe cô hát còn lại một phần lớn số trẻ không chịu
hát cho cô sửa sai, có cháu lại hát sai cô mời đứng lên hát theo cô thì hát được,
nhưng khi cô không hát thì trẻ vẫn hát sai. Khi cô nhắc lại thì trẻ ngại hát… có
phần chán và mệt mỏi nên kết quả giờ học không cao. Từ đó tôi cải tiến bằng
hình thức cho trẻ hát theo đàn và dùng đàn sửa sai nhạc từngc âu cho trẻ, tôi
nhắc nhở trẻ ngồi im nghe cô đàn lại câu “ Là lá la la là là lá la la” sau đó các
con hát theo đàn cùng cô, tôi cho trẻ hát theo đàn 2 lần, sau đó đến từng tổ. Các
cháu nghe đàn tập trung chú ý hát và hát rất đúng, hát hay và rất thích hát…Với
các tiết dạy khác khi rèn kỹ năng hát cho trẻ tôi đã sử dụng đàn để sửa sai cho

8


trẻ. Qua hình thức như vậy tôi thấy trẻ tham gia hoạt động một cách nhẹ nhàng,
thoải má. Không gò ép trẻ mà trẻ lại tập trung, ngoài ra còn lôi cuốn những cháu
nhút nhát trong các tiết học trước đến nay đều rất thích hát, hát tiến bộ, nghe cô
đàn xong là cháu xung phong lên hát như cháu Thương, Cháu Lan. Cháu
Phương, Cháu Thủy…
+ Đối với hoạt động âm nhạc mà trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát

phải kéo dài hơn, chủ yếu là trẻ được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất,
tình cảm của âm nhạc nên hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có
trong tác phẩm, trẻ không chỉ nghe cô hát bằng lời hát, vì nếu ở phần nghe hát
cô chie cho trẻ nghe hát bằng lời cô hát thì trẻ sẽ chán, chính vì thế mà tôi đưa
nhiều các hình thức khác như: Qua bài nghe hát tôi cho trẻ nghe qua băng đài,
đĩa, nhạc không lời, đàn trọn vẹn nội dung bài hát…Như thế trẻ mới không cảm
thấy chán trong khi hoạt động âm nhạc. Qua hình thức đó tôi thấy trẻ thích thú,
say sưa hưởng ứng cùng cô qua bài nghe hát.
Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ chức cho trẻ biểu diễn giống
như một đêm văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đã học, tự tin mạnh dạn trước
đông người. Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp
trẻ hình thành sự liên tưởng.

Trẻ mầm non đang biểu diễn
9


+ Đối với hoạt động âm nhạc mà trọng tâm là vận động theo nhạc thì cô
hướng dẫn trẻ cách vận động theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng
thú hơn. Việc dạy trẻ vận động nhịp nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ
giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi lại vững vàng, chạy nhẹ nhàng. Tất cả
những vận động của tay chân, thân mình nhờ có sự phụ hoạ âm nhạc trở nên
chính xác, nhịp nhàn hơn. Vận động theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt bát, nhanh
nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng.
Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được
tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học:
Vào đầu giờ học cô có thể trò chuyện về chủ đề, xem vật thật, tranh ảnh... có chủ
đề theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, vào bài học một cách nhẹ
nhàng, tự tin không gò bó trẻ. Mọi giờ học hoạt động làm quen âm nhạc đều có
phần nghe hát và trò chơi âm nhạc. Vì sự cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với

sự phát triển nhận thức. Nó đòi hỏi trẻ phải chú ý, quan sát nhạy bén. Trẻ tập
trung nghe nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm thanh
đó, ghi nhớ những đặc điểm, tính chất cảu hình tượng âm nhạc. Trò chơi âm
nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy... trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn và rất
hứng thú trong giờ học.
Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải hát
đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng
hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc bài hát, cô
giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Cô phải chuẩn bị
nhạc cụ cho trẻ: Lớp tôi sử dụng phách tre, phách bằng vỏ gáo dừa, trống lắc...
Do điều kiện cơ sở vật chất chưa đảm bảo, chưa có dụng cụ đồ chơi ngoài trời
chứ tôi rất thích cho trẻ hoạt động ngoài trời. Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ mà
còn dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc nhịp điệu. Trẻ vừa hát
vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc, trông trẻ thật hồn
nhiên dễ thương. Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là

10


hoạt động nghệ thuật, dùng hình thể, tư thế để biểu hiện lên tư tưởng, tình cảm
của một tác phẩm. Múa và âm nhạc quan hệ mật thiết và không tách rời nhau.
Một bài hát cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi hình
thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và không nhàm chán. Có thể
cho trẻ mặc trang phục theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số vùng
miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát nghe tôi chọn bài hát có nội dung
phù hợp toát lên nội dung chính của bài dạy hát.
Ví dụ: Dạy hát bài "Làm chú bộ đội" thì tôi chọn bài hát nghe: "Màu áo
chú bộ đội" nhằm hướng trẻ vào nội dung bài học một cách dễ dàng và dễ giáo
dục cho trẻ. Trẻ được nghe những bản nhạc phù hợp, trẻ sẽ cảm nhận giai điệu,
ý nghĩa đời sống văn hoá vùng miền qua bài hát. Khi múa có thể mặc trang phục

theo yêu cầu của bài hát.
+ Để tăng phần hấp dẫn của giờ học cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc nhằm
phát triển năng khiếu, ôn luyện kiến thức kỹ năng cho trẻ về âm nhạc. Sự phản
ứng âm thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô hướng
dẫn cách chơi rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao yêu cầu của trò chơi. Tôi cho số
đông trẻ được tham gia chơi, tôi nhận thấy một giờ hoạt động âm nhạc cần đảm
bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo lời ca, trẻ được nghe hát và được chơi
trò chơi âm nhạc. Trong một tiết học được tổ chức thực hiện như trẻ được chơi
với cô, được gần gũi trò chuyện vơi cô, không gò bó trẻ. Về đội hình không
cứng nhắc như trước đây, có thể cho trẻ thay đổi nhiều đội hình khác nhau: Hình
tròn, chữ u, tự do... để trẻ được thoải mái hoạt động nhanh nhẹn. Trong giờ hoạt
động âm nhạc cần cho trẻ làm quen với một số bài hát khác, có nội dung phù
hợp và phù hợp với lứa tuổi có thể do cô sáng tác hoặc sưu tầm.
Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng, hát hay,
vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối
không chê trẻ, tôn trọng trẻ, nhẹ nhà sửa sai đối với những trẻ thực hiện chưa
đúng. Việc dạy học phụ thuộc vào việc giáo dục. Do đó nội dung các bài dạy

11


không chỉ đơn thuần là một nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là một phương tiện
giáo dục. Vì vậy tôi luôn quan sát và nhận xét xem trong quá trình học tập trẻ có
hoạt động không? Có thích thú không? Tìm hiểu nguyên nhân vì sao trẻ không
hoà đồng chùng bạn để có hướng tìm cách đưa trẻ hoà nhập với bạn bè, dân dần
tôi thấy trẻ rất thích học giáo dục âm nhạc
*Quan tâm đánh giá trẻ trong hoạt động âm nhạc để có biện pháp bồi
dưỡng phù hợp.
Thông qua đánh giá tôi chia lớp ra thành 2 nhóm đối tượng
+ Nhóm trẻ có năng khiếu âm nhạc.

+ Nhóm trẻ năng khiếu âm nhạc còn hạn chế hơn.
Trên cơ sở phân nhóm, tôi bồi dưỡng trẻ theo cách sau.
- Nhóm trẻ có năng khiếu: Tôi luôn tạo cơ hội cho trẻ phát triển trí tưởng
tượng và tăng thêm sự cảm thụ nghệ thuật trong các hoạt động âm nhạc để trẻ
vận dụng linh hoạt vào các hoạt động khác. Bồi dưỡng thêm năng khiếu để trẻ
được tham gia vào các hoạt động văn nghệ của nhà trường như các ngày hội
ngày lễ trong năm mà nhà trường tổ chức.
- Nhóm trẻ năng khiếu hạn chế hơn: Những trẻ này thường thờ ơ nhút nhát,
e dè khi hoạt động. Tôi luôn chú ý đến trẻ này bằng cách.
+ Cho trẻ ngồi xen kẽ với những trẻ có năng khiếu.
+ Đưa những hình ảnh gợi nhớ để thu hút sự chú ý của trẻ.
+ Luôn gọi trẻ biểu diễn cùng cô và các bạn..
+ Kịp thời khen gợi trẻ, động viên trẻ, nếu trẻ sai hoặc chưa thuộc thì cô
khéo léo nhắc nhở trẻ học tiếp ở lần sau. Bằng những hình thức trên dần dần tôi
đưa trẻ vào hoạt động tự nhiên, vui vẻ hơn ở các bài hát hoặc trò chơi

12


Giờ hoạt động âm nhạc

* Hoạt động ngoài trời:
Ví dụ: Giờ hoạt động ngoài trờ: "Quan sát cây bàng".
Sau khi quan sát xong tập cho trẻ hát bài "Em yêu cây xanh" hoặc "Trồng
cây"... Qua đó trẻ sẽ được củng cố lại bài hát cũ hoặc làm quen với bài hát mới.
Giáo dục các cháu trồng cây, có ý thức chăm sóc và bảo vệ cây. Hình thành cho
trẻ tình yêu thiên nhiên cuộc sống... Cùng trẻ trò chuyện về bài hát, giải thích
cho trẻ về nội dung lời ca, có âm nhạc nhận thấy trẻ thích hẳn lên, vui thú, làm
cho hoạt động thêm nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó nhận thấy trẻ rất thích được
dạo chơi, trẻ nhanh nhẹn hào hứng tham gia vào các hoạt động, còn giúp trẻ

củng cố lại kiến thức đã học hoặc làm quen với bài hát mới giúp trẻ vào giờ học
âm nhạc được dễ dàng, tự tin hoà mình cùng cô. Nhận thấy bước đầu trẻ có khả
năng phát triển về âm nhạc.
* Hoạt động góc:
Trong một giờ hoạt động chung trẻ không thể hát thuộc và vận động thành
thạo bài hát, vì ở lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ mà lại mau quên. Cần cho trẻ làm
quen âm nhạc mọi lúc, mọi nơi và hoạt động ở góc. Tôi thấy giờ hoạt động góc
trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa lại những bài đã học và thích
phản ảnh lại những việc làm của người lớn. Chính vì vậy Trong hoạt động góc
tôi cho trẻ có năng khiếu cùng hoạt động kèm những trẻ không có năng khiếu để
13


trẻ có thể tự hướng dẫn và hoạt động cùng nhau trong góc nghệ thuật. Tôi luôn
chú ý gợi mở hướng dẫn trẻ mạnh dạn , tự tin hơn trong mỗi lần hoạt động .
Mỗi lần thực hiện ở hoạt động góc tôi không thẻ bỏ qua việc đánh giá
bằng cách ghi chép nhật ký. Tôi thường xuyên theo dõi quá trình hoạt động
với âm nhạc, ghi chép những ưu điểm, nhược điểm của trẻ để nhắc nhở trẻ hãy
sửa những lỗi trẻ hay mắc để lần sau trẻ hoạt động tốt hơn.
Theo dõi và ghi cụ thể tên những cháu hát to, những cháu hát không đúng
nhịp điệu, cháu hát nhanh hơn so với các bạn trong nhóm.
VD: - Cháu Quỳnh hát ngọng hơn so với các bạn .
- Cháu Duyên hát không đúng nhạc.
- Cháu Thương hát nhanh so với các bạn trong nhóm… Tôi ghi vào
sổ nhật ký để điều chỉnh trẻ ở hoạt động sau.
Việc thực hiện ghi chép vào sổ nhật ký và phân loại đánh giá trẻ giúp
tôi có biện pháp bồi dưỡng cho trẻ thực hiện kỹ năng âm nhạc một cách chính
xác. Điều đó giúp trẻ hoàn thiện hơn về sự cảm thụ nghệ thuật qua hoạt động âm
nhạc.
Ví dụ: Sau giờ hoạt động chung: Giáo dục âm nhạc.

Đề tài: Cô giáo miền xuôi. Phần hoạt động góc - ở góc phân vai cho trẻ
chơi trò chơi: Tập làm cô giáo. Cô dạy hát bài: "Cô giáo miền xuôi", "Cô và
mẹ"... hướng trẻ hát những bài có nội dung phục vụ cho bài học và theo chủ
điểm, nhằm củng cố những kiến thức đã học. Tôi thấy rằng trẻ rất thích chơi ở
góc, thể hiện được công việc ở mỗi góc. Giúp trẻ tìm hiểu về những công việc
của người lớn, cứ như trẻ đang chơi mà có học.
Theo chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay, hoạt động góc đi đôi với
hoạt động học có chủ định. Ở hoạt động học có chủ định, mỗi tuần chỉ có một
giờ hoạt động, vì vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt động theo nhạc thông qua các giờ
hoạt động cũng là biện phát rất cần thiết. Phương pháp này nhằm phát triển ở trẻ
cảm giác nhịp điệu về âm nhạc, qua đó giúp trẻ thể hiện nhịp điệu âm nhạc bằng

14


chính hoạt động của mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự vận động theo ý thích của
mình. Tôi hướng dẫn và khuyến khích trẻ vận động dưới nhiều hình thức.
- Hát kết hợp vỗ tay đệm theo bài hát.
- Hát kết hợp nhún nhảy, lắc lư, giậm chân…
- Hát kết hợp một số động tác đơn giản như vẫy cánh tay, cuộn cổ tay,
nhún...
- Hát kết hợp múa minh họa theo lời bài ca.
Để thực hiện có hiệu quả các hình thức trên, tôi hướng dẫn trẻ thực hiện
bằng cách.
+ Bắt nhịp cho trẻ hát và cho trẻ võ tay cùng cô ( cô vỗ tay chậm. nhịp
nhàng để trẻ vỗ theo.)
+ Bắt nhịp cho trẻ hát hoặc bật băng casset, cô và trẻ cùng nhún hoặc lắc
lư theo giai điệu của bài hát.
+ Những bài hát nào có thể múa minh họa, cô cho trẻ vùa hát theo băng
nhạc vừa làm động tác múa minh họa cùng cô.

Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết
hưởng ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể sao cho phù hợp
với nhịp điệu âm nhạc. Không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động giống như
cô.

Trẻ chơi hoạt động góc
15


* Giờ ngủ trưa:
Thời gian đầu của giờ ngủ tôi cho trẻ nghe nhẹ nhàng những bài hát ru để
trẻ được hòa mình vào không khí êm dịu như có mẹ đang bên cạnh, như thế trẻ
có thể đi vào giấc ngủ dễ hơn và sâu hơn.
VD: Khi trẻ ngủ tôi có thể mở các bài hát ru cho tre nghe như bài “ Lời
ru, ru con, mẹ yêu con…” để trẻ đi vào giấc ngủ nhanh hơn, sâu hơn. Và qua
giờ ngủ trưa của trẻ, khi trẻ ngủ dậy tôi thấy các cháu rất là thoải mái.

Giờ ngủ trưa

* Hoạt động chiều:
Tôi thường cho trẻ nghe nhạc không lời, nhạc dân ca, nhạc thiếu nhi để
trẻ chơi tự do ở các góc và chờ bố mẹ đón về.
Như vậy ở lớp, từ lúc trẻ đến trường cho đến khi bố mẹ đón về, âm
nhạc luôn xuất hiện bên trẻ tạo không khí vui tươi làm cho trẻ thêm linh hoạt,
vui vẻ. Âm nhạc thực sự là người bạn thân thiết của trẻ
3. Công tác phối kết hợp với các bậc phụ huynh.
Để thực hiện các nhiệm vụ cơ sở nuôi dưỡng ,giáo dục trẻ ở trường mầm
non nói chung cũng như bất kỳ các hoạt động nào khác nói riêng, tôi xác định
việc cần thiết phải làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh và các bậc
cha mẹ rất muốn biết các hoạt động của con cháu mình ở lớp ra sao, cho nên

tôi thường gặp gỡ các gia đình để trao đổi về sự tiếp thu bài cũng như việc ăn
16


ngủ ở lớp. Dặc biệt là những cháu có cá tính riêng, đã có những thay đổi tiến
bộ để gia đình phấn khởi, cũng bằng biện pháp phối kết hợp này gia đình cũng
cho tôi biết rằng các cháu về nhà đã hát , đọc thơ, kể chuyện và vang lời ông
bà, bố mẹ.
VD: như cháu Thương, cháu Thủy, cháu Phương Anh…Và bố mẹ cũng
cho tôi biết khi cho các cháu đi chơi thành phố, qua ngã tư có tín hiệu đèn
xanh dèn đỏ thì các cháu cũng hát ngay các bài về giao thông cho bố mẹ nghe
mà không ngại gì.Và ở góc tuyên truyền tôi luôn chuẩn bị tất là nhiều các bài
hát theo đúng chủ đề để phụ huynh nắm bắt được nội dung chương trình học
của con em mình, để phụ huynh cùng nắm bắt tạo điều kiện cho trẻ học tốt
hơn.
VD: Qua giờ đón trẻ: Khi phụ nhuynh đón trẻ tôi tranh thủ trao đổi
nhanh với phụ huynh về tình hình của trẻ. Hỏi phụ huynh khi ở nhà cháu cò
hay trò chuyện, tâm sự , chia sẻ với bố mẹ như, cháu về nhà có hát lại những
bài hát mà cô đã dạy ở lớp không?
VD: Khi trả trẻ: Tôi trao đổi với phụ huynh về tình hình học của trẻ khi
ở lớp, tôi có thể chuẩn bị nhiều bài hát gửi phụ huynh về nhà hát cùng trẻ,
hướng dẫn trẻ hát theo. Như vậy sẽ giúp trẻ phát huy hết khả năng của mình
về hoạt động âm nhạc ngay cả khi trẻ ở nhà. Đặc diệt tôi chú trọng quan tâm
hơn đến những trẻ đang còn yếu về hoạt động âm nhạc và căn dặn phụ huynh
quan tâm đến trẻ nhiều hơn. Bởi không có môi trường giáo dục nào tốt hơn
đối với trẻ là môi trường giáo dục tại gia đình, mà cha mẹ chính là những
người thày đầu tiên của trẻ.
- Qua giờ trả trẻ tôi cũng trao đổi với phụ huynh đóng góp thêm nguyên
vật liệu sẵn có của địa phương để tôi làm đồ dùng đồ chơi âm nhạc để phục vụ
cho hoạt động âm nhạc.

Qua sự trao đổi đó cũng là một cơ sở để tôi nắm bắt được đặc điểm của
từng cháu, từ đó có biện pháp giáo dục cụ thể hơn, để tôi cố gắng hoàn thành tốt
nhiệm vụ vủa mình.
17


4. Biện pháp nêu gương:
Đối với trẻ mẫu giáo thích được khen hơn chê, nắm bắt được tâm lý trẻ
như vậy, nên mỗi giờ học nói chung , giờ hoạt động âm nhạc nói riêng tôi đều
động viên trẻ kịp thời vào các buổi chiều.
Giờ nêu gương bé ngoan tôi thường để cho trẻ tự nhận xét về mình, về bạn
bằng rất nhiều hình thức khác nhau.Tôi cho cả lớp hát bài “ Hoa bé ngoan” Và
hỏi trẻ vừa hát bài hát gì? Bạn Phong trả lời.
VD: Hôm nay bạn nào xứng đáng được hoa bé ngoan thì giơ tay. Và những
trẻ không giơ tay tôi có thể hỏi trẻ.
- Vì sao con không giơ tay?
- Vì sao con lại chưa ngoan? Vì con đang còn nói chuyện trong khi học bài.
Cô nhẹ nhàng động viên khích lệ trẻ: Cô thấy hôm nay con rất ngoan vì đã
biết tự nhận ra những lỗi của mình, nhưng lần sau con sẽ có gắng ngoan hơn, sẽ
chú ý hơn trong giờ học nhơ vậy con sẽ xứng đáng được nhận hoa bé ngoan. Và
cô động viên trẻ như vậy sẽ gúp trẻ không cảm thấy mình bị cô giáo chê hay
quát phạt, và trẻ sẽ cố gắng vào ngày hôm sau. Nêu gương là biện pháp tôi thực
hiện thường xuyên.
IV.Kiểm nghiệm:
Qua quá trình nghiên cứu, thực hiện và áp dụng các phương pháp mà mình
đẫ lựa chọn cho đề tài âm nhạc thì tôi thấy rằng đó là cả một thời gian dài để tôi
suy nghĩ tìm ra những hình thức và cách dạy hay, hợp lý, tạo cho trẻ say mê,
hứng thú, tích cực hoạt động lôi cuốn trẻ vào giờ hoạt động âm nhạc và trẻ thích
được hát và được nghe hát.
Để so sánh được sự tiến bộ rõ rệt của trẻ ở giai đoạn I chỉ có 55 – 60% số

trẻ thích học nhạc, đến nay qua khảo sát chất lượng ở giai đoạn II thì tỉ lệ trẻ yêu
thích hoạt động âm nhạc đạt 87% trong đó số trẻ hát chuẩn theo nhạc là 50%.
Qua một thời gian tiến hành các biện pháp đã nêu tôi thấy đã đạt được mục
đích của đề tài như sau.
* Kết quả đạt được:
18


Múc độ
Đạt

Số trẻ 1. Trẻ hứng thú tích cực
Tiêu chí đánh giá
khảo sát
30 cháu tham gia giờ học
2. Trẻ cảm nhận nhanh nội
dung, tình cảm của bài hát
3. Trẻ hát và vận động đúng
theo nhịp, phách của bài hát

Chưa đạt

Số trẻ

%

Số trẻ

%

25 cháu

83,3%

5

16,7%

22cháu

73,3%

8

26,7%

26 cháu

86,6%

4

13,4%

C/ KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
* Kết luận
Âm nhạc có ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước hết âm
nhạc được coi là khả năng tốt nhất để phát triển tai nghe. Tính chất đa dạng của
âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch, sự trao đổi
máu, nhưng giúp trẻ học tốt hoạt động âm nhạc thật không phải dễ.

Nội dung giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non nói trên được thực hiện thông
qua giờ hoạt động chính ở lớp và được tích hợp vào một số hoạt động khác trong
chương trình chăm sóc giáo dục trẻ.
Từ những vốn kinh nghiệm tích luỹ ấy, tôi đã áp dụng và có hiệu quả ở lớp
mình nhằm hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn
diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong
mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Góp phần đào tạo thế hệ trẻ thành những con
người phát triển toàn diện, vì trẻ em hôm nay là thế giới của ngày mai ./.
*Ý kiến đề xuất:
Đối với trường:
- Cần tao điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để
trao đổi , học hỏi kinh nghiệm.
19


- Đầu tư kinh phí mua trang thiết bị phục vụ hoạt động âm nhạc như: đàn
organ, dụng cụ gõ đệm, trang phục biểu diễn v v…
- Có các biện pháp, kiến nghị để mở các lớp bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận
động theo nhạc cho đội ngũ giáo viên trong trường.
Đối với phòng giáo dục:
- Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận
động theo nhạc, tổ chức các lớp dạy đàn, dạy múa…
- Cung cấp các tiến bộ khoa học kỹ thuật như: học tập qua băng đĩa, đĩa ghi
hình…để cung cấp thêm tư liệu cho giáo viên.
- Các cấp lãnh đạo, ban nghành giáo dục cần có biện pháp làm tốt công tác
tuyên truyền để mọi người hiểu biết hơn về vai trò của giáo dục mầm non đối
với sợ phát triển toàn diện của trẻ.
Trên đây là một vài ý kiến nhỏ của tôi mong góp một phần nhỏ bé vào
sự nghiệp chăm sóc – giáo dục trẻ. Do điều kiện và thời gian có hạn nên không
thể tránh khỏi những thiếu sót, vì vậy kính mong nhận được sự góp ý chân thành

của các bạn đồng nghiệp, Ban giám hiệu trường mầm non nga mỹ và các cán bộ
chuyên môn để bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn chỉnh và mang lại
hiệu quả cao.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nga Sơn, ngày 15 tháng 4 năm 2013
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình, không sao chép nội dung
của người khác
Người thực hiện

Trần Thị Phương

20