nghiên cứu đánh giá khả năng tiêu nước của hệ thống thoát nước lưu vực sông tô lịch và đề xuất giải pháp cải tạo nâng cấp một số công trình chủ yếu

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NG

B NÔNG NGHI P VÀ PTNT
I H C TH Y L I

TR N HUY HOÀNG

NGHIÊN C U ÁNH GIÁ KH N NG TIÊU N
C
C A H TH NG THOÁT N
C L U V C SÔNG
TÔ L CH VÀ
XU T GI I PHÁP C I T O NÂNG
C P M T S CÔNG TRÌNH CH Y U

Chuyên ngành: K thu t c s h t ng
Mã s
: 60-58-02-10

LU N V N TH C S

Ng

ih

ng d n khoa h c:
GS-TS. D
NG THANH L

Hà N i – 2016

NG


B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NG

B NÔNG NGHI P VÀ PTNT
I H C TH Y L I

TR N HUY HOÀNG

NGHIÊN C U ÁNH GIÁ KH N NG TIÊU N
C
C A H TH NG THOÁT N
C L U V C SÔNG
TÔ L CH VÀ
XU T GI I PHÁP C I T O
NÂNG C P M T S CÔNG TRÌNH CH Y U

LU N V N TH C S

Hà N i – 2016

L IC M

N

th c hi n và hoàn thành lu n v n này, tôi đã nh n đ

c s quan tâm

giúp đ t n tình, s đóng góp quý báu c a nhi u cá nhân và t p th .
Tr

c tiên, tôi xin trân tr ng g i l i c m n Ban giám hi u, B môn

C p thoát n

c – Khoa K thu t Tài nguyên N

c tr

ng

i h c Th y l i

Hà N i đã t o đi u ki n thu n l i cho tôi h c t p, nghiên c u và hoàn thành
lu n v n.
c bi t tôi bày t s bi t n sâu s c đ n Giáo s - TS. D
L

ng Thanh

ng đã t n tình h ng d n, ch b o và giúp đ trong su t quá trình th c hi n

lu n v n.
Tôi xin trân tr ng c m n các c quan: S Tài nguyên Môi tr
N i, vi n Quy ho ch Hà N i, Công Ty TNHH m t thành viên Thoát N

ng Hà
c Hà

N i… đã t o m i đi u ki n thu n l i cung c p s li u, tài li u giúp đ tôi
hoàn thành lu n v n này.
Tôi xin chân thành c m n t i gia đình, ng

i thân, b n bè, đ ng

nghi p, đã quan tâm đ ng viên, giúp đ tôi trong quá trình th c hi n nghiên
c u đ tài.
M c dù có nhi u n l c, song do trình đ và th i gian có h n nên lu n
v n không tránh kh i thi u sót. Vì v y, Tôi kính mong nh n đ

c s góp ý

ch b o c a các th y cô giáo và các b n đ ng nghi p.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày

tháng n m 2016

TÁC GI LU N V N

Tr n Huy Hoàng


L I CAM OAN

Tác gi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u riêng c a tác
gi . Các s li u, thông tin trích d n trong lu n v n là trung th c và đ u
đ

c ghi rõ ngu n g c. K t qu nghiên c u trong lu n v n ch a t ng đ

s d ng ho c công b trong b t k công trình nào khác.

Hà N i, ngày

tháng n m 2016

TÁC GI LU N V N

Tr n Huy Hoàng

c


M CL C
M C L C .................................................................................................................. i
DANH M C B NG BI U .................................................................................... vii
M

U .................................................................................................................... 1

1.

TÍNH C P THI T C A

TÀI .................................................................. 1

2.

M C TIÊU NGHIÊN C U: .......................................................................... 2

3.

PH M VI NGHIÊN C U: ............................................................................ 2

4.

CÁCH TI P C N VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ............................ 2

4.1.

Cách ti p c n: ........................................................................................ 2

4.2.

Ph

ng pháp nghiên c u: ...................................................................... 2

K T QU

5.
CH

T

C ................................................................................. 2

NG 1 ............................................................................................................... 3

T NG QUAN V THOÁT N
C VÀ NGHIÊN C U THOÁT N
C CHO
L U V C SÔNG TÔ L CH ................................................................................... 3
1.1

Mô t khu v c nghiên c u ............................................................................ 3

1.1.1

i u ki n t nhiên: ................................................................................. 3

1.1.2

i u ki n kinh t - xã h i: ...................................................................... 8

1.1.3

nh h

ng phát tri n chung không gian c a đô th :............................ 9

1.1.4

nh h

ng quy ho ch san n n .............................................................. 9

1.2

Quá trình hình thành và phát tri n h th ng thoát n

c đô th Hà Nôi ...... 10

1.2.1

Tình tr ng ng p úng

1.2.2

Các nguyên nhân gây ng p úng. .......................................................... 19

1.3

Hà N i. ............................................................ 18

Các nghiên c u v gi i pháp thoát n

c cho khu v c nghiên c u ............. 20

1.3.1

Nghiên c u thoát n

c c a JICA[9][10].................................................. 20

1.3.2

Nghiên c u thoát n

c Hà N i trong Quy ho ch “937”[11] ................. 22

1.3.3

Nghiên c u trong Quy ho ch “1259”[13] .............................................. 25

1.3.4

Nghiên c u trong quy ho ch “4673”[14] ............................................... 27

1.3.5

Nghiên c u trong quy ho ch “725”[15] ................................................. 27

1.3.6

Các nghiên c u khác ............................................................................ 30

1.4

So sánh thông s các công trình tiêu n

1.5

M c tiêu c a nghiên c u ............................................................................. 35

CH

c theo các nghiên c u ................ 33

NG 2 ............................................................................................................. 36
i


THI T L P MÔ HÌNH TÍNH TOÁN TIÊU THOÁT N
C CHO L U V C
SÔNG TÔ L CH ..................................................................................................... 36
2.1

Gi i thi u m t s mô hình tính toán h th ng thoát n

c và l a ch n ....... 36

2.2

Gi i thi u v mô hình SWMM.................................................................... 37

2.3

C s lý thuy t ............................................................................................ 40

2.3.1

Tính toán l

2.3.2

Tính toán th m, l

2.3.3

Mô hình h ch a phi tuy n (SWMM): ................................................. 44

2.4

ng m a hi u qu .............................................................. 42
ng th m: ................................................................ 43

Xây d ng mô hình SWMM cho l u v c sông Tô L ch .............................. 45

2.4.1

Khai báo các thông s m c đ nh và các tùy ch n (Project/Defaults): .. 45

2.4.2

L p b n đ h th ng tiêu l u v c nghiên c u ...................................... 48

2.4.2.1 B n đ di n tích và đ a hình .......................................................... 48

2.4.2.2 Tài li u s d ng đ t ....................................................................... 48
2.4.2.3 Tài li u đ c tr ng c a h th ng thoát n c sông Tô L ch ............. 48
2.4.2.4 V s đ l u v c và m ng l i công trình thoát n c .................. 49
2.4.3 Khai báo các thông s c a h th ng ..................................................... 50
2.4.3.1 Khai báo đ i t ng ti u l u v c – Subcatchments ........................ 50
2.4.3.2 Khai báo thông s đo m a - Rain Gages ....................................... 51
2.4.3.3 Khai báo đ i t ng Nút – Junction ( nút thu n c ) ...................... 61
2.4.3.4 Khai báo đ i t ng tuy n thoát n c – Conduit ........................... 64
2.4.3.5 Khai báo đ i t ng h đi u hòa - Storage Unit ............................. 65
2.4.3.6 Khai báo đ i t ng c a x – Outfall ............................................. 67
2.4.3.7 Tr m b m Yên S - Pump ............................................................. 68
2.4.3.8 Các l nh đi u khi n - Controls ...................................................... 69
2.4.3.9 Các s li u c a đi u ki n biên khác ............................................... 71
NG 3 ............................................................................................................. 72

CH

NGHIÊN C U
XU T GI I PHÁP C I T O NÂNG C P M T S
CÔNG TRÌNH CH Y U C A H TH NG THOÁT N
CL UV C
SÔNG TÔ L CH ..................................................................................................... 72
3.1

Hi u ch nh và ki m đ nh mô hình v i các tr n m a th c t ....................... 72

3.1.1

Ch y mô hình sau khi xây d ng v i tr n m a t ngày 21 - 26/5/2012 72

3.1.2

Ki m nghi m mô hình v i tr n m a t ngày 17 - 23/8/2012 ............... 74

3.1.3

Ki m nghi m mô hình v i tr n m a 24-30/5/2016 .............................. 74

3.2

Ch y mô hình mô ph ng v i tr n m a thi t k ........................................... 75

3.2.1

S li u mô hình s d ng mô ph ng ...................................................... 75
ii


3.2.2

K t qu mô ph ng: ............................................................................... 76

3.2.3

ánh giá h th ng v i tr n m a 72hmax P=10% ................................ 81

3.3

Ph

ng án đ xu t c i t o ........................................................................... 82

3.3.1

Ph

ng án 1: T ng công su t tr m b m Yên S thành Q=145m3/s .... 82

3.3.2

Ph

ng án 2: C i t o h đi u hòa Yên S và Linh àm ..................... 84

3.3.2.1 H đi u hòa Yên S ...................................................................... 85
3.3.2.2 H Linh àm ................................................................................. 87
3.4 K t lu n ....................................................................................................... 90
K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................................ 91
TÀI LI U THAM KH O...................................................................................... 93

iii


DANH M C HÌNH V
Hình 1: B n đ h th ng thoát n c l u v c Sông Tô L ch....................................... 3
Hình 2: Tr m khí t ng Láng & Vân H trong khu v c thoát n c l u v c sông Tô
L ch ............................................................................................................................. 4
Hình 3: Phân vùng tiêu l u v c Sông Nhu ............................................................. 24
Hình 4: Các công trình tiêu ch y u c a đô th trung tâm theo quy ho ch “4673” và
quy ho ch “725” ....................................................................................................... 29

Hình 5:
th v quan h hàm s c a h s tiêu thi t k q c a tr m b m đ u m i
theo t l di n tích đ c đô th hóa f ........................................................................ 32
Hình 6:
th v quan h hàm s gi a h s tiêu thi t k q c a tr m b m đ u m i
theo t l di n tích x c a h đi u hòa ....................................................................... 32
Hình 9: Khai báo các ký hi u cho t ng đ i t

ng .................................................... 46

Hình 8: Khai báo các giá tr m c đ nh cho ti u l u v c ........................................... 46
Hình 9: Khai báo các giá tr m c đ nh cho nút, đ

ng d n. ..................................... 47

Hình 10: Khai báo các giá tr m c đ nh cho Map Option ......................................... 47
Hình 11: Trình t v s đ l c v c ........................................................................... 49
Hình 12: S đ mô ph ng m ng l

i thoát n

c trong mô hình SWMM................ 50

Hình 13: Giao di n nh p s li u cho l u v c ........................................................... 51
Hình 14: Giao di n khai báo th ng s đo m a ......................................................... 52
Hình 15: Chu i th i gian m a .................................................................................. 53
Hình 16: Bi u đ tr n m a tiêu 72 gi , t n su t 10% t i tr m Láng (mm) .............. 54
Hình 17: Bi u đ tr n m a t ngày 21 - 26/5/2012 (mm) ........................................ 55
Hình 18: Bi u đ tr n m a t ngày 17 - 23/8/2012 (mm) ........................................ 57
Hình 19: Bi u đ tr n m a t ngày 24 - 28/5/2016 (mm) ........................................ 59

Hình 20: S đ chôn c ng ........................................................................................ 61
Hình 21: Giao di n nh p d li u cho nút thu n
Hình 22: Giao di n nh p giá tr l u l

c................................................... 62

ng cho nút ................................................... 63

Hình 23: Giao di n nh p d li u cho c ng ............................................................... 64
Hình 24: S đ t ng quát di n toán dòng ch y qua h ch a .................................... 65
Hình 25: M i quan h gi a chi u sâu và di n tích c a h -

ng đ c tính c a h 66

Hình 26: Giao di n nh p d li u cho h ................................................................... 66
Hình 27: Giao di n nh p d li u c a c a x ............................................................. 68
Hình 28:

ng quan h Q~H b m kh n c p Q=5m3/s tr m b m Yên S ............. 69
iv


Hình 29: Bi u đ so sánh đ ng m c n c mô hình và đo th c t t i v trí th ng
l u p tràn C Yên S sau khi đã hi u ch nh mô hình ............................................ 73
Hình 30: Bi u đ so sánh đ ng m c n c mô hình và đo th c t t i v trí p tràn
C Yên S v i tr n m a 17 - 23/8/2012 .................................................................... 74
Hình 31: Bi u đ so sánh đ ng m c n c mô hình và đo th c t t i v trí p tràn
C Yên S ................................................................................................................... 75
Hình 32: Tr c d c các tuy n TK01=>TK11=>sT01=>sT20=>sT26=>YSS2 (sông
Tô L ch) t m ng Th y Khê đ n tr m b m Yên S .............................................. 76

Hình 33:
ng quan h H-t t i các nút sT20( p Thanh Li t); sT26( p tràn C);
YSS2 (Tr m b m Yên S ) ....................................................................................... 76
Hình 34:
ng quan h Q-t t i các nút sT20 ( p Thanh Li t); sT26 ( p tràn C);
YSS2 (Tr m b m Yên S ) ....................................................................................... 76
Hình 35: Tr c d c sông Kim Ng u các tuy n KN01=>YS01 ................................. 77
Hình 36: Tr c d c sông Sét các tuy n SE057=>YS04............................................. 77
Hình 37: Tr c d c sông L các tuy n LU006=>sT18.............................................. 78
Hình 38:
ng quan h H-t t i các nút LU014(H l u sông L ); SE080(H l u
sông Sét); KN021(H l u sông Kim Ng u) ............................................................. 78
Hình 39:
ng quan h Q-t t i các nút LU014(H l u sông L ); SE080(H l u
sông Sét); KN021(H l u sông Kim Ng u) ............................................................. 78
Hình 40:
ng quan h Q-t t i các nút YS01( p tràn A Yên S ); YS04( p tràn
B Yên S ); ................................................................................................................ 79
Hình 41:
ng quan h H-t t i các nút YS01( p tràn A Yên S ); YS04( p tràn
B Yên S ); ................................................................................................................ 79
Hình 42:

ng quan h H-t t i h đi u hòa Yên S .............................................. 80

Hình 43:

ng quan h H-t t i h Linh àm......................................................... 80

Hình 44: B n đ các v trí ng p ng v i tr n m a 72h max P=10% ....................... 81

Hình 45: (P.A 1)Tr c d c sông Tô L ch TK01 =>YSS2 t m ng Th y Khê đ n
tr m b m Yên S ...................................................................................................... 83
Hình 46: (P.A 1)
ng quan h H-t t i c m công trình đ u m i Yên S
p tràn C
nút sT26; H đi u hòa Yên S nút Ho_YenSo; Tr m b m Yên S nút YSS2 ........ 83
Hình 47: (P.A 1)
ng quan h Q-t t i c m công trình đ u m i Yên S
p tràn C
nút sT26; H đi u hòa Yên S nút Ho_YenSo; Tr m b m Yên S nút YSS2 ........ 84
Hình 48: (P.A 2)
ng quan h H-t t i H đi u hòa Yên S và Tr m b m Yên S
.................................................................................................................................. 85

v


Hình 49: (P.A 2)
ng quan h H-t t i c m công trình đ u m i Yên S
p tràn C
(sT26); c ng đi u ti t H đi u hòa Yên S (YSS1); Tr m b m Yên S (YSS2) .... 86
Hình 50: (P.A 2)
ng quan h Q-t t i p tràn C(sT26) và Tr m b m Yên S
(YSS2)....................................................................................................................... 86
Hình 51: (P.A 2)
ng quan h H-t t i h Linh àm và c ng đi u ti t h Linh
àm (sT21) ............................................................................................................... 87
Hình 52: (P.A 2)
ng quan h H-t t i sT20, sT21, sT22 (th ng h l u c ng đi u
ti t h Linh àm) ...................................................................................................... 88

Hình 53: (P.A 2)
ng quan h Q-t t i sT20 th ng l u c ng đi u ti t h Linh
àm và h l u c ng đi u ti t h Linh àm (sT22) .................................................. 89

vi


DANH M C B NG BI U
B ng 1: Nhi t đ trung bình tháng
B ng 2:

mt

Hà N i (0C) t i tr m láng ................................ 5

ng đ i trung bình hàng n m (%) t i tr m Láng ........................... 5

B ng 3: L ng m a 1, 3, 5, 7 ngày max ng v i t n su t P = 5% và 10% (đ n v :
mm) ............................................................................................................................. 6
B ng 4: Phân ph i tr n m a 3 ngày max ng v i t n su t P= 10% (đ n v : mm) .... 6
B ng 5: L

ng m a 3 ngày c a tr n m a đ c bi t l n n m 2008 (mm) ................... 6

B ng 6: L

ng b c h i trung bình tháng t i Hà N i (mm) ........................................ 6

B ng 7: Tình hình dân c khu v c nghiên c u .......................................................... 8
B ng 8: Dung tích h đi u hòa ................................................................................. 15

B ng 9: N i dung đ xu t c a quy ho ch thoát n c m a đô th Hà N i theo Quy
ho ch JICA - L u v c Tô L ch ................................................................................ 21
B ng 10: Thông s các h đi u hòa (theo quy ho ch “1259”) ................................. 27
B ng 11: D ki n xây d ng công trình đ u m i chính tiêu thoát n c m a cho Th
đô Hà N i đ n n m 2030, t m nhìn đ n n m 2050 (riêng vùng t áy): ................ 30
B ng 12: Công trình đ u m i chính tiêu thoát n c m a cho Th đô Hà N i d
ki n đ n n m 2030, t m nhìn đ n n m 2050 ............................................................ 30
B ng 13: So sánh thông s công trình tr m b m Yên S theo các nghiên c u ....... 33
B ng 14: So sánh thông s các công trình h đi u hoà theo các nghiên c u ........... 33
B ng 15: So sánh thông s các sông tr c chính theo các nghiên c u ...................... 34
B ng 16: Tr n m a tiêu 72 gi , t n su t 10% t i tr m Láng (mm) ......................... 54
B ng 17: Tr n m a t ngày 21 - 26/5/2012 (mm) ................................................... 55
B ng 18: Tr n m a t ngày 17 - 23/8/2012 (mm) ................................................... 57
B ng 19: Tr n m a t ngày 24 - 28/5/2016 (mm) ................................................... 59
B ng 20: M c đ mô ph ng c a mô hình t

ng ng v i ch s Nash .................... 72

B ng 21: K t qu dò tìm thông s khi hi u ch nh mô hình ...................................... 73
B ng 22: So sánh ph

ng án đ xu t c i t o ............................................................ 90

vii



M
1. TÍNH C P THI T C A
H th ng thoát n

và đ

c Hà N i đ

U

TÀI
c xây d ng t nhi u n m tr

c đây t n m 1954

c nâng c p c i t o t đ u n m 1997 (d án Jica giai đo n 1: 1997-2005; giai

đo n 2: t 2006 đ n nay). ây là h th ng thoát n
gom n

c th i, n

cm ađ

c chung, t t c các tuy n c ng thu

c đ ra 5 con sông chính: Kim Ng u, Sét, L , Tô L ch,

Nhu .
Trong nhi u n m qua các công trình khoa h c nghiên c u liên quan đ n tiêu n

c

khu v c này, trong đó có các nghiên c u quan tr ng:

- Quy ho ch tiêu n

c h th ng sông Nhu ban hành kèm theo Quy t đ nh

937/Q -TTg ngày 01/7/2009 c a Th t

ng Chính ph .

- Quy ho ch phát tri n th y l i HN đ n n m 2020, đ nh h

ng đ n n m 2030, ban

hành kèm theo Quy t đ nh 4673/2012/Q -UBND ngày 13/7/2012 c a UBND thành
ph Hà N i.
- Quy ho ch thoát n

c th đô Hà N i đ n n m 2030, t m nhìn đ n n m 2050, ban

hành kèm theo Quy t đ nh s 725/Q -TTg ngày 10/5/2013 c a Th t

ng Chính ph .

Tuy nhiên, các nghiên c u này còn có m t s v n đ ch a th c s rõ ràng: Ch a có
ph

ng pháp tính toán tiêu n

c h p lý, tính v i m a th i đo n ng n nên không ph n

ánh đ y đ quá trình tiêu úng, ch a k t h p m t ru ng v i h th ng công trình d n

n

c. M t khác, còn có s không th ng nh t trong các nghiên c u trên trong vi c đ

xu t quy mô c a các công trình đ u m i, ví d :
- V tr m b m đ u m i: Có ý ki n cho r ng công su t Tr m b m Yên S là
QTK=90 m3/s (theo QH JICA, QH 4673, QH 725), có ý ki n l i cho r ng c n t ng
công su t tr m b m này lên Q TK =145 m3/s (theo QH 1259, QH 937).
-V

các tr c tiêu chính: Có ý ki n cho r ng c n m r ng thêm các tr c tiêu chính

(sông Tô L ch, sông L , sông Sét, sông Kim Ng u), có ý ki n l i cho r ng thông s
c a các tr c tiêu này đã đ m b o làm vi c v i tr n m a thi t k , v.v...
Vì v y, vi c nghiên c u mô ph ng, đánh giá kh n ng tiêu thoát n

c c a các công

trình chính thu c l u v c sông Tô L ch (l u v c c a tr m b m Yên S ) đ đ a ra gi i

1


pháp c i t o nâng c p h th ng thoát n
ng p th

c Hà N i v i m c đích xóa b tình tr ng úng

ng xuyên t i Hà N i là h t s c c n thi t và có ý ngh a th c ti n.

B i v y đ tài “Nghiên c u đánh giá kh n ng tiêu n

c c a h th ng thoát n

c

l u v c sông Tô L ch và đ xu t gi i pháp c i t o nâng c p m t s công trình ch y u”
đ

c đ xu t nghiên c u.
2. M C TIÊU NGHIÊN C U:
Nghiên c u đánh giá kh n ng tiêu n

c c a h th ng thoát n

c l u v c sông Tô

L ch, t đó đ xu t gi i pháp h p lý đ c i t o nâng c p m t s công trình ch y u c a
h th ng thoát n

c.

3. PH M VI NGHIÊN C U:
H th ng thoát n

c l u v c sông Tô L ch.

4. CÁCH TI P C N VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

Cách ti p c n:

4.1.

Ti p c n th c ti n:

-

thoát n

i kh o sát, nghiên c u, thu th p các s li u c a h th ng

c.

Ti p c n h th ng: Ti p c n, tìm hi u, phân tích h th ng thoát n

-

c t t ng th

đ n chi ti t, đ y đ và h th ng.
Ti p c n các ph

-

ng pháp nghiên c u m i v thoát n

4.2.

Ph

ng pháp nghiên c u:

-

Ph

ng pháp đi u tra, thu th p và x lý s li u.

-

Ph

ng pháp k th a.

-

Ph

ng pháp phân tích th ng kê.

-

Ph

ng pháp mô hình toán, th y v n, th y l c.

5. K T QU
ánh giá đ

T

c đô th trên th gi i.

C

c kh n ng tiêu thoát n

c c a h th ng thoát n

c l u v c sông Tô

L ch.
L pđ

c mô hình h th ng thoát n

xu t và l a ch n đ
c a h th ng thoát n

c l u v c sông Tô L ch.

c các gi i pháp c i t o, nâng c p m t s công trình ch y u

c.

2

CH
T NG QUAN V THOÁT N

NG 1

C VÀ NGHIÊN C U THOÁT N

C CHO L U

V C SÔNG TÔ L CH
1.1 Mô t khu v c nghiên c u
1.1.1

i u ki n t nhiên:

 V trí đ a lý:
L u v c h th ng sông Tô L ch n m trong đ a ph n thành ph Hà N i, k p gi a
sông Nhu và sông H ng, có di n tích 77,5km2, di n tích c th c a t ng l u v c nh
sau: sông Tô L ch (20 Km2), sông Sét (7,1Km2), sông L (10,2 Km2), sông Kim
Ng u (17,3 Km2), h Tây (9,3 Km2), l u v c Hoàng Li t (8,1 Km2), l u v c Yên S
(5,5 Km2).

Hình 1: B n đ h th ng thoát n

3

c l u v c Sông Tô L ch




a hình, đ a lý, đ a m o:
a hình t nhiên l u v c h th ng sông Tô L ch khu v c n i thành đ

ba b c đ a hình chính: B m t >8 m; b m t 5 - 8 m; b m t cao d

c chia làm

i 5 m.

Trên c s phân tích b n đ đ a hình, k t qu kh o sát th c t và các tài li u tham
kh o khác c a các di n tích b ph n, xác đ nh đ
- dung tích tr n

c quan h đ cao m t đ t - di n tích

c (HFW) c a các di n tích b ph n trên l u v c sông Tô L ch. Nhìn

chung đ cao m t đ t trên toàn l u v c sông Tô L ch > 4,0 m. Khu v c h l u sông Tô
L ch, sông L , sông Sét và l u v c Yên S có nhi u đi m đ cao m t đ t < 4,5 m.
Các ô tiêu c a l u v c đ u có đi m có cao đ <6,0 m.
 Khí h u:
H th ng thoát n
h u vùng đ ng b ng.

c n m gi a vùng đ ng b ng B c B ; nó mang đ c tr ng c a khí
ó là lo i khí h u nhi t đ i gió mùa v i mùa đông l nh, m

t,

m t c n m a phùn, vào mùa hè, tr i nóng và m a.

Hình 2: Tr m khí t

ng Láng & Vân H trong khu v c thoát n
Tô L ch

4

c l u v c sông


 Nhi t đ :
Nhi t đ trung bình là kho ng 230C ÷ 240C n m. T ng nhi t đ c n m kho ng
8.6000C. M i n m, có 3 tháng (t tháng đ n tháng Hai) nhi t đ trung bình gi m
xu ng d

i 200C. Nhi t đ trung bình tháng l nh nh t, tháng Giêng, là trên 160C. Vào

mùa hè, nhi t đ t

ng đ i nh h n. Có 5 tháng (t tháng N m đ n tháng Chín), nhi t

đ trung bình là trên 250C. Trong tháng B y, nó là các loài sâu b

m nóng nh t, v i

nhi t đ trung bình kho ng 290C.

Tháng

t (0C)

B ng 1: Nhi t đ trung bình tháng

Hà N i (0C) t i tr m láng

I

VII

II

III

IV

V

VI

VIII

IX

X

XI

XII

16.2 18.1 20.1 23.8 27.2 28.6 28.9 28.2 27.2 24.5 21.3 18.1
m:



mt
gian m

ng đ i trung bình hàng n m kho ng 81%. Ba tháng mùa xuân là th i

t nh t trong n m. đ

m trung bình hàng tháng đ t 88-90% ho c cao h n.

Tháng vào cu i mùa thu và đ u mùa đông là th i gian khô h n nh t trong n m.
trung bình hàng tháng có th gi m xu ng d
98% và d

i 80%.

m

m có th đ t t i m t đ nh cao

i 64%.

B ng 2:

mt

ng đ i trung bình hàng n m (%) t i tr m Láng

Tháng

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

Hr (%)

82

85

88

88

84

84

85

87

86

83

81

82

 M a:
ây là khu v c l

ng m a khá l n. T ng kh i l

ng c a nh ng thay đ i l

m a 1,554-1,836 mm v i s ngày m a là 130 ÷ 140 ngày m i n m.

5

ng


B ng 3: L

ng m a 1, 3, 5, 7 ngày max ng v i t n su t P = 5% và 10% (đ n v : mm)

M a
Tr m

T n su t 5%

T n su t 10%

1 ngmax 3 ngmax 5 ngmax 7 ngmax 1 ngmax 3 ngmax 5 ngmax 7 ngmax

Láng

251,83

387,67

434,31

478,65

218,09

338,14

377,28

415,79

B ng 4: Phân ph i tr n m a 3 ngày max ng v i t n su t P= 10% (đ n v : mm)
Ngày th
1

2

3

Tr m
47,53 280,73 9,88

Láng (mm)

B ng 5: L

ng m a 3 ngày c a tr n m a đ c bi t l n n m 2008 (mm)
Ngày

Hà N i

31/10

391,2

01/11

91,8

02/11

81,1

C ng

564,1

 B c h i:
L

ng b c h i bình quân n m

toàn vùng đ t kho ng 1.000 mm. Các tháng

đ u mùa m a (V, VI, VII) l i là các tháng có l

ng b c h i l n nh t trong n m. L

ng

b c h i bình quân tháng V đ t trên 100 mm. Các tháng mùa Xuân (tháng II÷ IV) có
l

ng b c h i nh nh t là nh ng tháng có nhi u m a phùn và đ

B ng 6: L
Tháng
h (mm)

I

II

mt

ng đ i cao.

ng b c h i trung bình tháng t i Hà N i (mm)
III

IV

V

VI

VII VIII IX

X

XI

XII C n m

78,7 62,4 57,4 66,8 101,9 99,4 99,9 84,8 81,5 96,6 89,4 83,2

6

1.002


 Gió, bão:
H

ng gió th nh hành trong mùa hè là gió Nam và ông Nam và mùa đông th

có gió B c và

ông B c. T c đ gió trung bình kho ng 2÷3 m/s. Tháng VII, IX là

nh ng tháng có nhi u bão nh t. Các c n bão đ b vào vùng này th
l n, nh h

ng

ng gây ra m a

ng l n cho s n xu t và đ i s ng c a nhân dân. T c đ gió l n nh t trong

c n bão có th đ t 40 m/s.
 Mây:
L

ng mây trung bình n m chi m 75% b u tr i. Tháng III u ám nh t có l

c c đ i, chi m trên 90% b u tr i còn tháng X tr i quang đãng nh t, l

ng mây

ng mây trung

bình ch chi m kho ng trên 60% b u tr i.
 N ng:
S gi n ng hàng n m kho ng 1.600 ÷ 1.700 gi . Các tháng mùa hè t tháng V đ n
tháng X có nhi u n ng nh t, trên d

i 200 gi m i tháng. Tháng II, III trùng kh p v i

nh ng tháng u ám là tháng r t ít n ng, ch đ t 30 ÷ 40 gi m i tháng.
 Các đ c đi m th y v n c a h th ng thoát n

c sông Tô L ch:

H th ng sông Tô L ch bao g m b n con sông chính: Tô L ch, L , Sét, Kim Ng u.
ây là h th ng sông thoát n

c chính c a thành ph , di n tích l u v c 77,5 km2, đ a

hình th p, tr ng, đ d c nh . Ch đ th y v n

đây khá ph c t p: M a là nguyên

nhân tr c ti p mang tính quy t đ nh đ n ch đ th y v n và m c đ ng p úng c a Hà
N i, ng p úng ch có th x y ra vào mùa m a l và khi có m a. Nh ng h at đ ng sinh
h at và s n xu t c a con ng

i c ng nh h

ng m nh m đ n ch đ dòng ch y trên

h th ng.
Ngu n c p n

c ch y u cho h th ng sông Tô L ch là n

c m a và n

c th i do

sinh ho t và s n xu t. Mùa m a, dòng ch y bi n đ ng m nh m theo th i gian và
không gian. Khi m a, n

c ch y tràn trên các đ

ng ph ngõ xóm. T p trung vào các

h th ng c ng, kênh, m

ng và x vào sông thoát n

c chính, m c n

dâng lên nhanh chóng sau đó t p trung v h l u. Khi m c n
3,5 m, n

c trong sông

c t i đ p Thanh Li t <

c theo các sông Tô L ch, sông Sét, sông L , sông Kim Ng u thoát n

sông Nhu . Khi m c n

c qua

c t i đ p Thanh Li t >= 3,5 m, đ p Thanh Li t đóng l i (theo

qui đ nh c a B Nông nghi p và phát tri n Nông thôn), n
đ ng gây ng p úng kéo dài.

7

c không tiêu thoát đ

c,


Hi n nay h th ng thoát n

c sông Tô L ch có 2 h

ng thoát n

c chính: ch y ra

sông H ng và ch y ra sông Nhu .
+ Thoát ra sông H ng:

n nay h

ng thoát n

c chính cho l u v c sông Tô L ch

ra sông H ng thông qua c m công trình tr m b m đ u m i Yên S v i công su t giai
đo n I là 45 m3/s, giai đo n II là 90m3/s.
giúp tiêu thoát n
+ Thoát n

c c a thành ph m t cách ch đ ng tr

c ra sông Nhu :

c i t o là 45 m3/s. Tr
m cn



c đây là h

c sông Nhu th

Tây, Nam Hà, Nam
1.1.2

ây là c m công trình thoát n

c m t c ng nh lâu dài.

p Thanh Li t v i công su t thoát n
ng thoát n

ng gi

c Hà N i

c sau khi đã

c chính c a n i thành. Tuy nhiên do

m c cao ph c v cho t

nh... do v y v lâu dài đây là h

i tiêu c a các t nh Hà

ng thoát n

c ph .

i u ki n kinh t - xã h i:
Dân s :

Khu v c d án n m t i Hà N i. Di n tích t nhiên là 7536,26 km2.

B ng 7: Tình hình dân c khu v c nghiên c u
n v tr c thu c

Qu n



Dân s

Ba ình

14 ph

ng

228,352

C u Gi y

12 ph

ng

147,334

ng A

21 ph

ng

370,117

Hai Bà Tr ng

20 ph

ng

295,726

Tây H

8 ph

ng

130,639

Tình hình phát tri n kinh t :
T ng s n ph m qu c n i (GDP) c a Hà N i là 130,100 t đ ng (n m 2014), mà

chi m 8,8% t ng GDP c a c n

c. Sau s bùng n c a c i cách kinh t vào n m

1989, n n kinh t c a Hà N i đã t ng tr

ng v i t c đ nhanh chóng h n bao gi h t,

GDP bình quân c a Hà N i đã t ng 11,8% m i n m.

8


C n c quy ho ch t ng th v phát tri n kinh t - kinh t đ n n m 2020 c a thành
ph Hà N i, c c u kinh t theo h

ng phát tri n công nghi p và d ch v là ch y u

(v i 34% và 52% GDP).
Trong th i gian t i, thành ph Hà N i s ti p t c d ch m nh c c u kinh t theo
h

ng d ch v - công nghi p - nông nghi p, phát tri n các ngành và s n ph m công

ngh cao.

ng th i, s phát tri n c a công nghi p, l nh v c u tiên phát tri n có ch n

l c nh sau: t đ ng hóa, công ngh sinh h c, công ngh v t li u m i, t p trung vào s
phát tri n c a các nhóm ngành công nghi p và s n ph m có l i th , th
nh h

1.1.3

ng hi u.

ng phát tri n chung không gian c a đô th :

Theo “Quy ho ch chung xây d ng Th đô Hà N i đ n 2030 và t m nhìn đ n 2050”
ban hành theo quy t đ nh 1259/Q -TTg ngày 26/7/2011, Hà N i[13] có đô th trung
tâm t Vành đai IV tr vào là trung tâm chính tr , v n hóa, d ch v , y t , giáo d c ch t
l

ng cao c a c n

c; trung tâm hành chính - chính tr qu c gia đ t t i Ba ình.

ô th trung tâm đ

c phân cách v i các đô th v tinh, các th tr n b ng hành lang

xanh. Trong đô th trung tâm có khu n i đô l ch s (gi i h n t phía Nam sông H ng
đ nđ

ng Vành đai II), khu n i đô m r ng (gi i h n t đ

Nhu ) bao g m chu i các đô th

an Ph

ng, Hoài

v c m r ng phía Nam sông H ng (t sông Nhu đ n đ

ng Vành đai II đ n sông

c, Hà

ông, Thanh Trì. khu

ng Vành đai IV), khu v c

m r ng phía b c sông H ng (đ n nam sông Cà L ).
ô th trung tâm đ
đ

c phát tri n m r ng t khu v c n i đô v phía tây, nam đ n

ng Vành đai 4 và v phía b c đ n khu v c Mê Linh, ông Anh; phía đông đ n khu

v c Gia Lâm và Long Biên.
1.1.4

nh h

ng quy ho ch san n n

Quy ho ch san đ p n n ph i k t h p ch t ch v i quy ho ch thoát n
n nđ

c m a. C t

c phân theo vùng tiêu t ch y và vùng tiêu đ ng l c đ tránh tình tr ng n

c

vùng cao t p trung v khu v c tr ng và n i có khu dân c ho c vùng s n xu t nông
nghi p.

mb oh

ng t p trung n

quy ho ch tiêu thoát n

c v các công trình đ u m i tiêu n

c theo các

c đã l p.

N n đô th ph i đ m b o không b

nh h

thiên nhiên (s t l , đ ng đ t...).

9

ng c a l l t và các tác đ ng b t l i c a


Cao đ n n kh ng ch c a t ng đô th s đ
v n c a sông, su i đi qua, nh h

c l a ch n ph thu c vào ch đ thu

ng tr c ti p t i đô th .

Ch tôn n n nh ng khu v c c n thi t: Nh ng khu ru ng, khu tr ng, các ao h nh ,
các thùng đ u d ki n s phát tri n đô th , công nghi p.
i v i các khu v c đã xây d ng nhi u mà b cao đ hi n t i th p, không th tôn
n n, c n ph i h th p m c n

c

mi ng x c a khu v c do quy ho ch thoát n

cm a

kh ng ch .
d c d c c a các tuy n đ

ng đô th ph i tuân th quy chu n, tiêu chu n hi n

hành, đ d c d c l n nh t:
ng ph chính c p I, II:

i ≤ 0,05

ng ph khu v c:

i ≤ 0,06

ng xe t i, xe đ p, đi b :

i ≤ 0,04

ng khu nhà , ngõ ph :

i ≤ 0,08

1.2 Quá trình hình thành và phát tri n h th ng thoát n
H th ng thoát n
di n tích t p trung n
đ m, ao, kênh, m
n

c Hà N i đ

c đô th Hà Nôi

c hình thành c b n t n m 1939, bao g m các

c, các rãnh thu n

c d c ph , ga thu n

c, các tuy n c ng, h ,

ng, sông ngòi, đ p tràn, c a x , h th ng b m tiêu. N

c th i t p trung vào h th ng c ng, rãnh đ

c l p đ t ch đ ng theo các d

ph , ngõ, xóm (m ng l

i c p 2,3) sau đó t p trung vào các kênh, m

c a thành ph (m ng l

i c p 1) và cu i cùng x ra sông l n.

T n m 1954 đ n nay nhi u công trình trong h th ng thoát n
và xây d ng m i. Các l u v c thoát n

c m a,

c chính c ng đ

ng

ng, sông n i t i
c đã đ

cc it o

c kéo dài ra và m r ng theo

4 tr c tiêu chính: sông Kim Ng u, sông L , sông Sét, sông Tô L ch. Hi n nay, h
th ng thoát n

c sông Tô L ch đã t

 H th ng c ng thoát n

ng đ i đ ng b .

c:

Khu v c n i thành có m t đ c ng t
d ng tr

ng đ i cao nh ng m ng l

i

đây đ

c xây

c n m 1954 đã có tu i th t 50 – 100 n m, hi n nay đã h h ng nhi u. Các

tuy n c ng ng m đ u n m trong ph m vi n i thành, ph n l n n m d
đ nh c ng cách m t đ

i lòng đ

ng 0,5 – 1,0m đ m b o quy đ nh cho c ng ch u l c d

xe ch y. C ng ng m có kích th

c khác nhau nh ng đ

chính:

10

iđ

ng,
ng

c quy vào hai d ng m t c t


- Lo i c ng tròn: là c ng bê tông c t thép đúc s n v i các lo i đ

ng kính 400,

600, 700, 800, 1000, 1200, 1500, 2000 mm. Trong n i thành có r t ít đo n tuy n c ng
ng m có đ

ng kính l n h n 1200 mm.

- Lo i c ng xây: Có hình vuông, hình ch nh t ho c hình thang, có đ nh là t m đan
bê tông ho c vòm g ch, th

ng xây l p t i ch . Lo i này có chi u cao t 0,5 – 0,6 m,

chi u r ngph n l n nh h n 1m.
Theo s li u th ng kê đ n n m 1954 Hà N i có kho ng 74km c ng ng m trên di n
tích 1008 ha, ph c v cho kho ng 24 v n dân. Nh v y đ t ch tiêu 68,5 ng
0,3m/ng

i/ha ho c

i.

n n m 1995 t ng chi u dài c ng đã đ t t i 180 km nh ng t ng di n tích l u v c
đã lên t i 77,5km2. Do đó m t đ c ng lúc này là 23,2 ha. Qua so sánh t l đ
c ng so v i đ u ng
ph
l

các n
iđ

i

thành ph Hà N i hi n nay kho ng 0,3 m/ng

c phát tri n khác kho ng 2 m/ng

ng c ng c p 3 trong các ngõ xóm, s l

i là quá th p.

ng

i v i các thành

c bi t đ i v i m ng

ng c ng m i ch đ t 190km/641km

t ng chi u dài ngõ xóm (có b r ng l n h n 2m), chi m t l 29%, trong đó n u tính
theo c ng đ

c công ty thoát n

c Hà N i qu n lý thì chi m kho ng 11%.

 H th ng lòng d n.
H th ng sông Tô L ch đóng vai trò quan tr ng trong vi c thoát n
ph Hà N i. Hi n nay, các dòng sông này đã đ

c c a thành

c c i t o đ đ t tiêu chu n thi t k ,

c i thi n ch đ dòng ch y và c nh quan đô th môi tr

ng nh m gi m thi u kh n ng

ng p l t v i chu k l p l i 10 n m. H th ng sông có đ c đi m sau:
 Sông Tô L ch:
Sông Tô L ch đ
song song v i đ

c b t ngu n t sông H ng

ph Nguy n Siêu ngày nay. Nó ch y

ng Quán Thánh, Th y Khê đ

c thông v i H Tây b ng m t nhánh

đ u làng H r i ch y qua ch B

i xuôi xu ng phía nam qua C u Gi y, Ngã T S ,

Kim Giang nh p l u v i sông Nhu .
Sông Tô l ch là sông thoát n
đã đ

c có di n tích l u v c 20 Km2, dài 13,5 Km, sông

c c i t o, m t c t sông hình thang, r ng trung bình t 20 - 45 m, sâu 2 - 3 m, hai

b kè đá. Có 16 c u, đ

ng b c qua sông. Có kh n ng thoát n

m3/s.

11

cv il ul

ng 30


Sông Tô L ch đo n th

ng l u c u Trung Hòa ( nh: Tr n Huy Hoàng)

 Sông Kim Ng u:
Sông Kim Ng u b t ngu n t Lò
Qu nh Lôi, Mai H

úc, đón nh n n

c th i c a l u v c Lò

ng, V nh Tuy và m t ph n huy n Thanh Trì. Sông Kim Ng u có

di n tích l u v c 17,3Km2, dài 11,9 km, sông đã đ

c c i t o lát đá hai b sông, m t

c t r ng trung bình 25 - 30 m, sâu 2 - 4 m, có 19 c u đ
n ng thoát n

úc,

cv il ul

ng b c qua sông, có kh

ng 15 m3/s.

Sông Kim Ng u đo n h l u c u Mai

12

ng ( nh: />