Bài 56-57.
Thực hành: Tìm hiểu tình hình môi
trường ở địa phương
1.
Mục tiêu
Học sinh chỉ ra nguyên nhân gây ô nhiễm môi tr ường ở đ ịa ph ương và t ừ đó đ ề xu ất đ ược các bi ện pháp kh ắc ph ục
Nâng cao nhận thức của học sinh đối với công tác ch ống ô nhi ễm môi tr ường
2.
Chuẩn bị
Giấy, bút
Kẻ sẵn từ ở nhà các bảng theo mẫu trong bài vào giấy kh ổ A4 đ ể ti ện ghi chép k ết qu ả đi ều tra
3.
Các bước tiến hành
1.
Điều tra tình hình ô nhiễm môi trường
2.
Điều tra tác động của con người t ới môi trường
1.
Điều tra tình hình ô nhiễm môi trường
Tổ chứ cho học sinh điều tra mức độ ô nhiễm tại một trong những n ơi sau đây: nơi sản
xuất, quanh nơi ở, chuồng trại chăn nuôi, kho cất giữ thu ốc bảo vệ thực vật, ao, hồ,...
Điều tra tình hình ô nhiễm
- Trước khi điều tra tình hình ô nhiễm, càn xác định các thành ph ần c ủa h ệ sinh thái n ơi đi ều
tra ( các nhân tố sinh thái vô sinh, nhân tố hữu sinh) và m ối liên hệ giữa môi tr ường v ới con
người. Điền vào bảng 56.1
Bảng 56.1.Các nhân tố sinh thái trong môi tr ường điều tra ô nhi ễm
Hoạt động của con người trong môi trường
Nhân tố vô sinh
•
•
•
Không khí
Động vật: Trâu, bò, cá, tôm, cua, ốc,
•
Xả nước thải do sinh hoạt, nước
ếch, nhái, rắn, gián, muỗi, ruồi,
thải do quá trình sản xuất của các khu
chuột,....
công nghiệp, xí nghiệp, nhà máy,.. Ra
các con sông.
Ánh sáng
Độ ẩm
•
Nước, nhiệt độ
•
•
Gió
•
•
Nhân tố hữu sinh
•
Thực vật: rong, rêu, cây cỏ, bèo, tảo,
cây bàng, cây phượng, cây cau,....
•
Khói bụi từ các phương tiện giao
thông
•
•
Vi sinh vật: vi khuẩn, vi rút,....
•
Nấm: nấm rơm
Hoạt động đun nấu, trồng trọt, chăn
nuôi, của con người
Xác chết động vật
Rác thải
•
Nước thải sinh hoạt
•
Các loại phân bón, hoá chất.........
•
Chặn cây ven sông
•
Vứt rác bừa bãi
2. Điều tra tác động của con người tới môi trường
Chọn một môi trường mà con người đã tác đ ộng làm biến đ ổi. Ví d ụ: một khu r ừng b ị ch ặt phá hay đ ốt cháy, m ột khu
rừng bị chặt phá nhưng đã được trồng lại, một khu đất hoang đã đ ược cải tạo thành khu sinh thái VAC, m ột đ ầm ho ặc
hồ đang bị san lấp để xây nhà....Thực hiện các b ước sau:
1)
Điều tra các thành phần hệ sinh thái trong khu vực th ực hành ( giống nh ư trong ph ần m ột)
2)
Bằng các hình thức: phỏng vấn những người xung quanh, quan sát nh ững khu v ực g ần k ề ch ưa b ị tác đ ộng... Đ ể đi ều
tra tình hình môi trường trước khi có tác đ ộng mạnh của con ng ười
3)
Phân tích hiện trạng của môi trường
4)
Ghi tóm tắt các kết quả trên vào bảng 56.3
Tình hình ô nhiễm môi trường ở Hậu Giang
•
Bảng 56.2. Điều tra tình hình và mức độ ô nhiễm
Các tác nhân gây ô nhiễm
•
Khí thải
Mức độ ô nhiễm( ít/ nhiều/ rất ô nhiễm
Nguyên nhân gây ô nhiễm
•
•
Rất ô nhiễm
Khu công nghiệp, nhà máy, phương tiện giao
Đề xuất biện pháp khắc phục
1.
Chế tạo xe chạy bằng năng lượng thiên
thông xả khói bụi ra môi trường, đốt bao ni-
nhiên, không thải khói bụi, chạy xe
lông thải khí độc,...
đạp,..
2.
3.
4.
Các nhà máy nên lọc khí trước khi thải ra
Trồng nhiều cây xanh
Đốt rác, đặc biệt bao ni lông hợp lí, hoặc
chôn rác hợp lí khoa học
Nước thải
•
Nhiều
•
Khu công nghiệp, nhà máy thải nước bẩn ra
1.
môi trường, người dân vứt rác, xác động vật
xuống sông, ao, hồ,...
Các khu công nghiệp, nhà máy nên lọc nước
trước khi thải ra ngoài
2.
Người dân nên xử lí rác, xác động vật hợp
lí, không nên vứt xuống sông
3.
Nên chôn xác động vật để cây phát triển
tốt
Bảng 56.2. Điều tra tình hình và mức đ ộ ô nhiễm
Các tác nhân gây ô nhiễm
•
Chất thải rắn
Mức độ ô nhiễm( ít/ nhiều/ rất ô nhiễm)
•
Nhiều
Nguyên nhân gây ô nhiễm
•
Xả rác bừa bãi, ý thức con người kém
Đề xuất biện pháp khắc phục
1.
Xây dựng nhà máy xử lí rác, tái chế chất
thải
2.
•
Chất phóng xạ
•
Ít
•
Nổ nhà máy nguyên tử, chiến tranh, thử vũ
khí hạt nhân
1.
2.
Giáo dục, nâng cao ý thức con người
Quản lí chặt chẽ chất phóng xạ
Ăn uống hợp vệ sinh, sản xuất lương thực
thực phẩm an toàn
•
Tiếng ồn
•
Nhiều
•
Phương tiện giao thông, đám tiệc, phòng
karaoke có hệ thống cách âm kém
1.
2.
Nâng cao ý thức con người
Sử dụng tường cách âm
Bảng 56.3. Điều tra tác động của con người tới môi tr ường
Các thành phần của hệ sinh thái hi ện t ại
Xu hướng biến đổi các thành phần của hệ sinh Những hoạt động của con người đã gây nên sự Đề xuất biện pháp khắc phục bảo vệ
biến đổi hệ sinh thái
thái trong thời gian tới
1.
2.
- Thành phần vô sinh
•
•
Nước
Ô nhiễn hơn
•
•
•
Xây dựng nhà máy xử lí rác
Chôn lấp và đốt cháy rác một cách khoa
họ c
Thải nước thải chưa xử lí xuống sông
3.
Vứt rác, xác động vật xuống sông
Nhà vệ sinh dưới sông
Xây dựng nhà máy, xí nghiệp,.. Xa khu dân
cư
4.
5.
Xây dựng nhà vệ sinh hợp lí khoa học
Nâng cao ý thức, đẩy mạnh nghiên cứu
khoa học
•
Không khí
•
Ô nhiễm hơn
•
1.
Thải các khí thải gây ô nhiễm từ hoạt động
công nghiệp và trong sinh hoạt
•
•
máy xí nghiệp
2.
Phương tiện giao thông
Mùi hôi của xác động vật
Lắp đặt các thiết bị lọc khí cho các nhà
Sử dụng năng lượng mới không sinh ra khí
độc
3.
4.
Xây dựng công viên cây xanh, trồng cây
Nâng cao ý thức, đẩy mạnh nghiên cứu
khoa học
Bảng 56.3. Điều tra tác động của con người tới môi tr ường
Các thành phần của hệ sinh thái hi ện t ại
Xu hướng biến đổi các thành phần của hệ sinh Những hoạt động của con người đã gây nên sự
thái trong thời gian tới
•
Đất
•
Bạc màu, ô nhiễm hơn trước
- Thành phần hữu sinh
•
Con người
•
Đề xuất biện pháp khắc phục bảo vệ
biến đổi hệ sinh thái
•
•
•
•
•
Nhiều hơn
Do các chất độc hoá học
Chôn rác không hợp lí khoa học
Ảnh hưởng nguồn nước ngầm
Chặt phá rừng làm nương rẫy, xây dựng khu
Khai thác các nguồn tài nguyên quá mức
làm biến đôi khí hậu, thiên tai không lường
trước
Chôn cất rác hợp lí, khoa học
Sục khí đất tại địa điểm bị ô nhiễm
Khắc phục bằng cách dùng nhiệt để nâng
cao nhiệt độ dưới bề mặt đủ cao để hơi các
Vứt rác bừa bãi
dân cư
•
1.
2.
3.
chất gây ô nhiễm hóa học bay ra khỏi đất.
4.
1.
2.
Cải tạo đất
Trồng rừng, xây dựng công viên cây xanh
Khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên có
hiệu quả
Bảng 56.3. Điều tra tác động của con người tới môi trường
Các thành phần của hệ sinh thái hiện tại
Xu hướng biến đổi các thành phần của hệ sinh
Những hoạt động của con người đã gây nên sự Đề xuất biện pháp khắc phục bảo vệ
thái trong thời gian tới
biến đổi hệ sinh thái
•
Săn bắn quá mức, đánh bắt quá mức gây ra
sự suy giảm một số loài và làm gia tăng mất
•
Con người
•
cân bằng sinh thái.
Nhiều hơn
•
Săn bắt các loài động vật quý hiếm như hổ,
tê giác, voi... có thể dẫn đến sự tuyệt chủng
nhiều loại động vật quý hiếm.
•
Chặt phá rừng tự nhiên lấy gỗ, làm mất nơi
cư trú của động thực vật.
1.
Giảm thiểu các hoạt động gây ô nhiễm tích
cực
2.
Tuyên truyền, nâng cao ý thức, đẩy mạnh
phát triển khoa học kĩ thuật
3.
Có biện pháp răng đe, xử phạt
Cảm nghĩ về bài học
Sau bài thực hành Tìm hiểu tình hình môi tr ường ở địa ph ương chúng em th ấy r ằng tình hình ô nhi ễm ở đ ịa ph ương và c ả ở
các tỉnh khác đang diễn biến r ất tiêu cực. Ch ỉ một hành đ ộng nh ỏ thôi mà m ỏi chúng ta cũng đã góp ph ần làm cho môi
trường ô nhiễm. Ngay tại lớp học, cũng có nh ững b ạn x ả rác, hành đ ộng đó không t ốt đâu các b ạn ạ. Hãy nhìn vào h ậu qu ả
của những hành vi mà mình đã làm suy xét xem mình làm nh ư th ế có đúng hay không.?
Chúng ta hãy cùng nhau tuyên truyền cho mọi ng ười v ề tác h ại c ủa vi ệc làm ô nhi ễm môi tr ường và góp m ột ph ần nh ỏ ý
thức nào đó để giữ cho môi trường xanh sạch nhé!
Hành động sai trái gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái
Bạn nghĩ sao nếu một ngày nào đó lá phổi xanh của th ế giới b ị tr ọc đi?. Hãy suy nghĩ và
hành động để bảo vệ lá phổi ấy, dù chỉ là một phần nho nh ỏ..
Một số hình ảnh đẹp, đáng để nôi theo
Một số hình ảnh về ô nhiễm môi trường
Ô nhiễm đất
Ô nhiễm nước
Ô nhiễm không khí