BÀI GIẢNG địa vị PHÁP lý của

CHƯƠNG II

ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA
NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC
VIỆT NAM


Khái niệm, chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn

NỘI
DUNG

Cơ cấu tổ chức và lãnh đạo
điều hành
Hoạt động


Mục tiêu:
1.
2.
3.

Nắm được khái niệm, vị trí pháp lý,
chức năng của NHNN
Hiểu về CSTTQG và công cụ thực hiện
CSTTQG
Nắm được các hoạt động chính của
NHNN

Tài liệu:








Luật Ngân hàng Nhà nước VN 2010
Luật Các tổ chức tín dụng 2010
Thông tư 01/2012/TT-NHNN về chiết khấu GTCG của
NHNN
Thông tư 15/2012/TT-NHNN về tái cấp vốn dưới hình
thức cho vay lại theo hồ sơ tín dụng
Thông tư 17/2011/TT-NHNN về cho vay có bảo đảm
bằng cầm cố GTCG của NHNN
Nghị định 26/2014 về cơ quan thanh tra, giám sát ngân
hàng
Văn bản hợp nhất 26/VBHN-NHNN về nghiệp vụ thị
trường mở


I. KHÁI NIỆM, CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ, QUYỀN
HẠN CỦA NHNN
1.1. Khái niệm NHNN VN


1.1. Khái niệm NHNN VN

Điều 2. Vị trí và chức năng của NHNNVN
1. NHNNVN là cơ quan ngang bộ của Chính phủ, là Ngân
hàng trung ương của nước CHXHCNVN.
2. Ngân hàng Nhà nước là pháp nhân, có vốn pháp định
thuộc sở hữu nhà nước, có trụ sở chính tại Thủ đô Hà Nội.
3. Ngân hàng Nhà nước thực hiện chức năng quản lý nhà
nước về tiền tệ, hoạt động ngân hàng và ngoại hối (sau đây
gọi là tiền tệ và ngân hàng); thực hiện chức năng của Ngân
hàng trung ương về phát hành tiền, ngân hàng của các
tổ chức tín dụng và cung ứng dịch vụ tiền tệ cho Chính
phủ.


 Đặc điểm của NHNN
Là cơ quan ngang bộ
- Thống đốc NHNN mang hàm bộ trưởng
- Là cơ quan quản lý nhà nước về tiền tệ, hoạt
động ngân hàng và ngoại hối
 Các mô hình NHTW trên thế giới
1)


Các mô hình NHNN trên thế giới

Quốc hội

Ngân hàng
trung ương

Chính phủ

NHTW trực thuộc chính phủ


NHTW trực thuộc Bộ Tài chính
Chính phủ

Bộ Tài
chính

Ngân hàng
trung ương

Các bộ


Mô hình NHTW ở VN
Quốc hội

Chính phủ

Các bộ, cơ
quan ngang bộ

Ngân hàng
trung ương


1. NHNN là cơ quan ngang bộ



NHNN được sử dụng các công cụ quản lý
đối với đối tượng thuộc quyền quản lý



Được sử dụng quyền lực nhà nước để
cưỡng chế việc thực hiện


2. NHNN là pháp nhân
Thành lập theo quyết định của cơ quan nhà
nước: SL 15/1951
 Cơ cấu tổ chức chặt chẽ theo Luật NHNN
2010
 Có vốn pháp định: QĐ 07/2013/QĐ-TTg: 10
ngàn tỷ
 Tự chịu trách nhiệm đối với các giao dịch



3) Cơ quan QLNN về tiền tệ, hoạt động ngân
hàng và ngoại hối, không có chức năng kinh
doanh
 Không

 Nguồn

phải là hoạt động kinh doanh

thu từ hoạt động của NHNN
nộp vào ngân sách nhà nước (Đ 44,
45 L NHNN)


4) Chính phủ vừa là cơ quan quản lý trực
tiếp, vừa là khách hàng
Thủ tướng trình QH phê chuẩn đề nghị bổ
nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Thống đốc
NHNN
 Thống đốc NHNN chịu trách nhiệm trước
chính phủ, QH
 Lĩnh vực quản lý trực tiếp: tiền tệ, ngân hàng
và hoạt động ngoại hối



4) Chính phủ vừa là cơ quan quản lý trực tiếp,
vừa là khách hàng

Cung ứng tiền tệ cho CP (Đ 2.3 L NHNN)
 Dịch vụ ngân quỹ cho CP
 Cố vấn
Tạm ứng cho ngân sách (Đ 26)


1.2. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn
của NHNN

Chức năng của
NHNN
Quản lý nhà nước về tiền tệ
và hoạt động ngân hàng
Ngân hàng trung ương


Chức năng quản lý nhà nước về tiền tệ và
dịch vụ ngân hàng
 xây dựng chính sách tiền tệ quốc gia
 Quản lý các công cụ, phương tiện để
thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia.
 Quản lý nhà nước về hoạt động ngân
hàng và ngoại hối (thành lập, cấp, thu hồi
giấy phép, kiểm tra giám sát hoạt động )


Chức năng ngân hàng trung ương
Độc quyền phát hành tiền trên lãnh thổ VN
 Đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn thông qua các
hoạt động tín dụng trong trường hơp đặc biệt
 Hỗ trợ cung cấp thông tin cho các TCTD nhằm
bảo đảm an toàn hệ thống
 Thực hiện điều chuyển lượng tiền trong hệ
thống



Chức năng quản lý nhà nước Chức năng ngân hàng
trung ương

- Xây dựng và thực hiện chính
- Độc quyền phát hành
sách tiền tệ quốc gia
tiền trên lãnh thổ VN
- Ban hành văn bản quy phạm PL - Đáp ứng nhu cầu vốn
- Cấp, thu hồi, sửa đổi, bổ sung
của các TCTD
giấy phép
- Hỗ trợ, cung cấp thông
- Kiểm tra, thanh tra, giám sát và
tin
xử lý VP
- Điều hòa lượng tiền của
- QLNN về ngoại hối
TCTD
- Đại diện VN ký kết các ĐƯQT


II. Cơ cấu tổ chức, lãnh đạo điều hành
1) Cơ cấu tổ chức
Mô hình cũ:
HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ

THỐNG
ĐỐC



2.2. Lãnh đạo và điều hành NHNN


Theo mô hình lãnh đạo điều hành một thủ
trưởng
◦ Thống đốc đứng đầu NHNN
◦ Nhiệm vụ quyền hạn của thống đốc: Đ 8.2 Luật


Nguyễn Văn Bình – 1961 –
Phú Thọ
8/2012: Global Finance: 20
thống đốc kém nhất thế giới
2016: Reuters đánh giá cao
ông Bình vì các chính sách
xử lý ngân hàng yếu kém


Lê Minh Hưng
Sinh năm: 1970
Quê quán: Xã Sơn Tân,
huyện Hương Sơn, tỉnh
Hà Tĩnh
2016