PHƯƠNG TRÌNH THAM SỐ CỦA ĐƯỜNG TRONG TOÁN VÀ VẬT LÍ BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH

Nguyễn Thị Quỳnh

PHƯƠNG TRÌNH THAM SỐ CỦA ĐƯỜNG
TRONG TOÁN VÀ VẬT LÍ
BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Thành phố Hồ Chí Minh – 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH

Nguyễn Thị Quỳnh

PHƯƠNG TRÌNH THAM SỐ CỦA ĐƯỜNG
TRONG TOÁN VÀ VẬT LÍ
BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Toán
Mã số: 60 14 01 11
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. NGUYỄN ÁI QUỐC

Thành phố Hồ Chí Minh – 2016

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn “Phương trình tham số của đường trong Toán và Vật lí bậc trung
học phổ thông” là một luận văn đầy tâm huyết của tôi.
Tôi xin cam đoan luận văn này là một công trình nghiên cứu độc lập không sao
chép từ nghiên cứu nào khác, những trích dẫn nêu trong luận văn đều chính xác và
trung thực.
Tác giả
Nguyễn Thị Quỳnh


LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy TS. Nguyễn Ái Quốc, người đã
nhiệt tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Xin được cảm ơn cô TS. Vũ Như Thư Hương đã nhận hướng dẫn và làm việc cùng tôi
trong những ngày đầu nghiên cứu.
Xin gửi lời cảm ơn đến cô PGS.TS. Lê Thị Hoài Châu, cô TS. Vũ Như Thư
Hương, cô TS. Nguyễn Thị Nga, thầy PGS.TS. Lê Văn Tiến, thầy TS. Lê Thái Bảo
Thiên Trung, thầy TS. Tăng Minh Dũng, cùng các quý Thầy, Cô khoa Toán trường
ĐH Sư phạm Tp HCM đã nhiệt tình giảng dạy truyền đạt những kiến thức quý báu về
chuyên ngành Didactic. Và xin cảm ơn GS. TS. Annie Bessot, PGS. TSKH. Hamid
Chaachoua ở Viện nghiên cứu LIG, Đại học Grenoble I – Pháp đã có những nhận xét,
góp ý quý báu để chúng tôi có được hướng đi đúng cho nghiên cứu của mình.
Bên cạnh đó, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến một người Thầy đã luôn
sát cánh đồng hành, động viên, khích lệ, chia sẽ kinh nghiệm cho tôi trong suốt quá
trình học và làm luận văn, xin cảm ơn Thầy – ThS. Đoàn Công Thành. Xin cảm ơn
Ban giám hiệu cùng các em học sinh trường THPT Trần Khai Nguyên đã hỗ trợ, tạo
điều kiện giúp tôi hoàn thành phần thực nghiệm trong luận văn của mình.
Xin cảm ơn Ban giám hiệu Trường ĐH Sư phạm Tp HCM, các Thầy Cô chuyên
viên Phòng Sau đại học đã tạo điều kiện cho chúng tôi trong suốt quá trình học tập.

Cảm ơn tất cả các học viên Didactic khóa 25 và người em Nguyễn Lê Mai Ly đã
luôn giúp đỡ, trao đổi kinh nghiệm trong thời gian học tập và làm luận văn.
Xin cảm ơn Sở Giáo dục và Đào tạo Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Ban giám hiệu,
các đồng nghiệp trường THPT Trần Văn Quan nơi tôi đang công tác đã tạo điều kiện
cho phép tôi được tham gia khóa học cao học này.
Cuối cùng, con xin cảm ơn Bố Mẹ, cảm ơn các Anh, Chị, Em, Bạn bè đã luôn
quan tâm, động viên, ủng hộ, là chỗ dựa vững chắc cho con (em) vượt qua những khó
khăn trong suốt thời gian học tập vừa qua.
Xin chân thành cảm ơn tất cả!
Nguyễn Thị Quỳnh


MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các hình vẽ
MỞ ĐẦU ……………………………………………………………………………...1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................... 1
2. Phạm vi lý thuyết tham chiếu ................................................................................ 4
3. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu ............................................................................. 4
4. Giả thuyết nghiên cứu ............................................................................................ 5
5. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 5
6. Nhiệm vụ nghiên cứu và cấu trúc luận văn ........................................................... 6
Chương 1. PHƯƠNG TRÌNH THAM SỐ CỦA ĐƯỜNG TRONG TOÁN VÀ
VẬT LÍ Ở BẬC ĐẠI HỌC ......................................................................... 7
1.1. Phương trình tham số của đường trong Toán bậc đại học ................................... 7

1.1.1. Phương trình tham số của đường trong giáo trình [16], [17]......................... 8
1.1.2. Phương trình tham số của đường trong giáo trình [20] ............................... 13
1.1.3. Phương trình tham số của đường trong giáo trình [22], [23]....................... 21
1.1.4. Kết luận các giáo trình Toán đại học ........................................................... 25
1.2. Phương trình tham số của đường trong Vật lí bậc đại học ................................ 26
1.2.1. Phương trình tham số của đường trong các khái niệm Vật lí bậc đại học ... 27
1.2.2. KNV liên quan đến PTTS của đường trong giáo trình Vật lí bậc ĐH......... 31
1.2.3. Kết luận các giáo trình Vật lí đại học .......................................................... 33
1.3. Kết luận .............................................................................................................. 34
Chương 2. PHƯƠNG TRÌNH THAM SỐ CỦA ĐƯỜNG TRONG TOÁN VÀ
VẬT LÍ Ở BẬC PHỔ THÔNG ................................................................ 36
2.1. Phương trình tham số của đường trong Toán bậc trung học phổ thông ............ 36
2.1.1. Phương trình tham số của đường trong Hình Học 10 .................................. 36
2.1.2. Phương trình tham số của đường trong Hình Học 12 .................................. 47


2.1.3. Kết luận phân tích sách giáo khoa Toán bậc trung học phổ thông .............. 60
2.2. Phương trình tham số của đường trong Vật lí 10 ............................................... 62
2.2.1. Phương trình tham số của đường trong các khái niệm Vật lí 10 ................. 62
2.2.2. KNV liên quan đến phương trình tham số của đường trong Vật lí 10 ........ 64
2.2.3. Kết luận phân tích sách giáo khoa Vật lí bậc trung học phổ thông ............. 67
2.3. Kết luận .............................................................................................................. 68
Chương 3. NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM .......................................................... 70
3.1. Thực nghiệm 1 ................................................................................................... 70
3.1.1. Phân tích tiên nghiệm .................................................................................. 70
3.1.2. Phân tích hậu nghiệm................................................................................... 78
3.1.3. Kết luận thực nghiệm 1 ................................................................................ 85
3.2. Thực nghiệm 2 ................................................................................................... 86
3.2.1. Giới thiệu thực nghiệm ................................................................................ 86
3.2.2. Sự lựa chọn của tiểu đồ án ........................................................................... 86

3.2.3. Phân tích tiên nghiệm .................................................................................. 87
3.2.4. Phân tích hậu nghiệm................................................................................. 110
3.2.5. Kết luận thực nghiệm 2 .............................................................................. 124
3.3. Kết luận ............................................................................................................ 124
KẾT LUẬN ............................................................................................................... 125
Tài liệu tham khảo
Phụ lục


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CB

: Cơ bản

ĐT

: Đường thẳng

ĐH

: Đại học

HH

: Hình học

KNV

: Kiểu nhiệm vụ

NC

: Nâng cao

Nxb

: Nhà xuất bản

PTTQ

: Phương trình tổng quát

PTTS

: Phương trình tham số

SBT

: Sách bài tập

SGK

: Sách giáo khoa

SGV

: Sách giáo viên

THPT

: Trung học phổ thông

Tp HCM

: Thành phố Hồ Chí Minh

tr

: Trang

VL

: Vật lí


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Thống kê số lượng bài tập trong sách giáo khoa và sách bài tập
Hình học 10 ban cơ bản và nâng cao ........................................................... 46
Bảng 2.2. Thống kê số lượng bài tập trong sách giáo khoa và sách bài tập
Hình học 12 ban cơ bản và nâng cao ........................................................... 59
Bảng 3.1. Thống kê chiến lược của HS trong phiếu 1 – Bài toán 1 .............................. 78
Bảng 3.2. Thống kê chiến lược của các nhóm trong phiếu 2 – Bài toán 2 .................... 83
Bảng 3.3. Mục tiêu của các pha trong Thực nghiệm 2 .................................................. 87
Bảng 3.4. Thống kê chiến lược của các nhóm trong phiếu 1 – Tình huống
Khởi Động .................................................................................................. 111
Bảng 3.5. Thống kê chiến lược của các nhóm trong phiếu 2 – Tình huống
Khởi Động .................................................................................................. 112
Bảng 3.6. Thống kê chiến lược của các nhóm trong phiếu 3 – Tình huống
Khởi Động .................................................................................................. 114
Bảng 3.7. Thống kê chiến lược của các nhóm trong phiếu 1 – Tình huống

Tập Trận ..................................................................................................... 118
Bảng 3.8. Thống kê chiến lược của các nhóm trong phiếu 2 – Tình huống
Tập Trận ..................................................................................................... 119


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
Hình 3.1. Bài làm bài toán 1 của HS1 .......................................................................... 79
Hình 3.2. Bài làm bài toán 1 của HS2 .......................................................................... 79
Hình 3.3. Bài làm bài toán 1 của HS3 .......................................................................... 80
Hình 3.4. Bài làm bài toán 1 của HS4 .......................................................................... 80
Hình 3.5. Bài làm bài toán 1 của HS5 .......................................................................... 81
Hình 3.6. Bài làm bài toán 1 của HS6 .......................................................................... 81
Hình 3.7. Bài làm bài toán 2 của nhóm HS số 1 .......................................................... 83
Hình 3.8. Bài làm bài toán 2 của nhóm HS số 2 .......................................................... 84
Hình 3.9. Bài làm bài toán 2 của nhóm HS số 3 .......................................................... 84
Hình 3.10. Bài làm bài toán 2 của nhóm HS số 4 ........................................................ 85
Hình 3.11. Bài làm phiếu 1 – Tình huống Khởi Động của nhóm HS số 3................. 111
Hình 3.12. Bài làm phiếu 1 – Tình huống Khởi Động của nhóm HS số 4................. 112
Hình 3.13. Bài làm phiếu 1 – Tình huống Khởi Động của nhóm HS số 6................. 112
Hình 3.14. Bài làm (cách 1) phiếu 2 – Tình huống Khởi Động của nhóm HS số 1... 113
Hình 3.15. Bài làm (cách 2) phiếu 2 – Tình huống Khởi Động của nhóm HS số 1.. 114
Hình 3.16. Bài làm câu a) phiếu 3 – Tình huống Khởi Động của nhóm HS số 1 ...... 115
Hình 3.17. Bài làm phiếu 3 – Tình huống Khởi Động của nhóm HS số 6................. 115
Hình 3.18. Bài làm phiếu 3 – Tình huống Khởi Động của nhóm HS số 8................. 116
Hình 3.19. Bài làm phiếu 3 – Tình huống Khởi Động của nhóm HS số 5................. 116
Hình 3.21. Bài làm phiếu 3 – Tình huống Khởi Động của nhóm HS số 4................. 117
Hình 3.22. Bài làm phiếu 1 – Tình huống Tập Trận của nhóm HS số 6 .................... 119
Hình 3.23. Bài làm phiếu 2 – Tình huống Tập Trận của nhóm HS số 5 .................... 119
Hình 3.24. Bài làm phiếu 2 – Tình huống Tập Trận của nhóm HS số 5 .................... 120
Hình 3.25. Bài làm phiếu 2 – Tình huống Tập Trận của nhóm HS số 3 .................... 121

Hình 3.26. Bài làm phiếu 2 – Tình huống Tập Trận của nhóm HS số 7 .................... 122
Hình 3.27. Bài làm phiếu 2 – Tình huống Tập Trận của nhóm HS số 7 .................... 122
Hình 3.28. Bài làm phiếu 3 – Tình huống Tập Trận của nhóm HS số 8 ................... 123


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....



data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....



data error !!! can't not
read....