Phương pháp tăng giảm khối lượng (NamNinh)

CC PHNG PHP GII BI TP HểA HC PH THễNG
Vấn đề
Phơng pháp tăng giảm khối lợng
i- phơng pháp giải
Khi chuyển từ chất này sang chất khác, khối lợng có thể tăng hay giảm do các chất khác nhau về khối
lợng mol phân tử. Dựa vào mối quan hệ tỉ lệ thuận của sự tăng giảm, ta có thể tính đợc lợng chất tham gia
hay tạo thành sau phản ứng.
Phơng pháp này đặc biệt áp dụng với các bài toán kim loại mạnh đẩy kim loại yếu hơn ra khỏi dung
dịch muối của nó.
Giả sử có một thanh kim loại A với khối lợng ban đầu là a gam. A đứng trớc kim loại B trong dãy điện
hóa và A không phản ứng với nớc ở điều kiện thờng. Nhúng A vào dung dịch muối của kim loại B. Sau một
thời gian phản ứng thì nhấc thanh kim loại A ra.
mA + nB
m+


mA
n+
+ nB

+ Nếu M
A
< M
B
thì sau phản ứng khối lợng thanh kim loại A tăng. m
A tăng
= m
B
- m
A tan
= m

dd giảm

nếu tăng x% thì m
A tăng
= x%.a
+ Nếu M
A
> M
B
thì sau phản ứng khối lợng thanh kim loại A giảm. m
A giảm
= m
A tan
- m
B
= m
dd tăng

nếu giảm y% thì m
A giảm
= y%.a
Tùy theo đề bài mà ta vận dụng các dữ kiện tính toán cho phù hợp.
Ngoài ra các bài toán mà phản ứng xảy ra thuộc loại phản ứng phân huỷ, các bài toán phản ứng giữa kim
loại với axit, muối tác dụng với axit và một số bài tập hữu cơ khác nhau. Nói chung nếu linh hoạt ta có thể
giải hầu hết các bài toàn đợc bằng phơng pháp này.
ii- vận dụng
a bài tập mẫu
Bi 1: Ngõm m gam Fe trong 200 ml CuSO
4
cho n khi dung dch ht mu xanh .Ly Fe ra khi dung dch

ra sch sy khụ cõn li thỡ thy khi lng Fe tng lờn 1,6 gam . Vy khi lng Fe tham gia phn ng v
nng CuSO
4
l ?
Gii : Fe + CuSO
4
FeSO
4
+ Cu
56 64 tng 8 gam
Tng 1,6 gam
m
Fe
= (1,6x56): 8 = 11,2 gam
[CuSO
4
] = (1,6x1): (8x0,2) = 1M
Bi 2: Cho 22,2 gam RCl
2
tỏc dng va vi dung dch Na
2
CO
3
2 M thỡ thu c 20 gam kt ta RCO
3
.
Vy th tớch dung dch Na
2
CO
3

ó dựng l ?
Gii : RCl
2
+ Na
2
CO
3
RCO
3
+ 2NaCl
R+71 R+60 gim 11 gam
gim 22,2-20 = 2,2 gam
s mol Na
2
CO
3
l : (2,2x1 ): 11 = 0,2 mol

[Na
2
CO
3
] = 0,2 : 2 = 0,1lớt
Bi 3: Nhỳng thanh kim loi A húa tr 2 vo dung dch CuSO
4
mt thi gian thy khi lng thanh gim
0,05% , cng nhỳng thanh kim loi trờn vo dd Pb(NO
3
)
2

thỡ khi lng thanh tng 7,1%. Xỏc nh M bit s
mol CuSO
4
v Pb(NO
3
)
2
phn ng l nh nhau.
Gii :
Gi m l khi lng thanh kim loi, A l nguyờn t khi, x l s mol mui p
A + CuSO
4


ASO
4
+ Cu
A(g)

1mol

64(g). Gim : A-64 (g)
? xmol

Gim : 0,0005m (g)
0,0005m
x=
A-64
(1)
A + Pb(NO

3
)
2


A(NO
3
)
2
+ Pb
Biờn son: Hong Nam Ninh T: 0956 866 696
CC PHNG PHP GII BI TP HểA HC PH THễNG
A(g)

1mol

207 (g). Tng: 207-A (g)
? xmol

Tng:0,071m (g)
0,071m
x=
207-A
(2)
T (1) v (2) cú: A = 65

A l km
Bi 4: em nung mt khi lng Cu(NO
3
)

2
sau mt thi gian dng li, lm ngui, ri cõn thy khi
lng gim 0,54g. Tớnh khi lng Cu(NO
3
)
2
ó b nhit phõn?
Gii:
( )
o
t
3 2 2
2
1
Cu NO CuO+ O +2NO
2

C 188 gam Cu(NO
3
)
2
phõn hu thành CuO, làm khối lợng chất rắn giảm 188 80 = 108 gam.
Do vậy khi khối lợng chất rắn giảm 0,54 gam thì khối lợng Cu(NO
3
)
2
phân huỷ là:
0,54ì188
=0,94gam
108

Bài 5: Nhúng một thanh sắt và một thanh kẽm vào cùng một cốc chứa 500ml dung dịch CuSO
4
. Sau
một thời gian lấy hai thanh kim loại ra khỏi cốc thì mỗi thanh có thêm Cu bán vào, khối lợng dung
dịch trong cốc giảm 0,22 gam. Trong dung dịch sau phản ứng, nồng độ ZnSO
4
gấp 2,5 lần nồng độ
FeSO
4
. Thêm dung dịch NaOH d vào cốc, lọc lấy kết tủa rồi nung ngoài không khí đến khối lợng
không đổi thì thu đợc 14,5 gam chất rắn.Tính khối lợng Cu bán trên mỗi thanh kim loại và nồng độ
dung dịch CuSO
4
ban đầu?
Giải:
Gọi số mol FeSO
4
sau phản ứng là x thì số mol của ZnSO
4
là : 2,5x. Do:
4 4
M ZnSO M FeSO
C =2,5C
PTPƯ:
4 4 4 4
Fe + CuSO Cu + FeSO Zn + CuSO Cu + ZnSO
x x x x 2,5x 2,5x 2,5x 2,5x

+ Khối lợng thanh sắt tăng là: (64 -56) x = 8x gam
+ Khối lợng thanh kẽm giảm : (65 64).2,5 = 2,5 x gam

khối lợng 2 thanh kimloại tăng =khối lợng dung dịch giảm = 8x 2,5x = 0,22

x=0,04

khối lợng đồng bám trên thanh sắt và kẽm lần lợt là:
64.0,04 = 2,56 gam và 64.2,5.0.04 = 6,4 gam
Ta có sơ đồ phản ứng:
O
4 2
2 3
NaOH t
4 2
kk
4 2 2
FeSO :a mol Fe(OH) :a mol
Fe O :a/2 mol
CuSO :b mol Cu(OH) :b mol
CuO:b mol
ZnSO :c mol Na ZnO








Theo bài ra ta có: 80a + 80b = 14,5

a+b = 0,18125 mà a = x = 0,04

b = 0,14125
Vậy:
4 4
CuSO M CuSO
0,28125
n = x+2,5x+b = 0,28125 mol C = =0,5625M
0,5



B Bài tập tự giải
B i 1: Cho lá sắt có khối lợng 5,6 gam vào dd đồng sunfat. Sau một thời gian, nhấc lá sắt ra, rửa nhẹ, làm
khô và cân thấy lá sắt có khối lợng là 6,4 gam. Khối lợng lá sắt tạo thành là bao nhiêu?
B i 2: Cho lá sắt có khối lợng 5 gam vào 50 ml dd CuSO
4
15% có khối lợng riêng là 1,12 g/ml. Sau một
thời gian phản ứng, ngời ta lấy lá sắt ra khỏi dd, rửa nhẹ, làm khô, cân nặng 5,16 gam.
1. Viết PTHH.
2. Tính nồng độ phần trăm các chất còn lại trong dd sau phản ứng?
B i 3: Nhúng một lá nhôm vào dd CuSO
4
. Sau một thời gian, lấy lá nhôm ra khổi dd thì thấy khối lợng dd
giảm 1,38 gam. Tính khối lợng của Al đã tham gia phản ứng?
B i 4: Cho 1 lá đồng có khối lợng là 6 gam vào dd AgNO
3
. Phản ứng xong, đem lá kim loại ra rửa nhẹ, làm
khô cân đợc 13,6 gam.
1. Viết PTHH.

2. Tính khối lợng đồng đã tham gia phản ứng?
Biờn son: Hong Nam Ninh T: 0956 866 696
CC PHNG PHP GII BI TP HểA HC PH THễNG
B i 5: Nhúng 1 thanh nhôm có khối lợng 594 gam vào dd AgNO
3
2M. Sau một thời gian khối lợng thanh
nhôm tăng 5%.
1. Tính số gam nhôm đã tham gia phản ứng?
2. Tính số gam Ag thoát ra?
3. Tính V dd AgNO
3
đã dùng?
4. Tính khối lợng muói nhôm nitrat đã dùng?
B i 6: Ngâm 1 miếng sắt vào 320 gam dd CuSO
4
10%. Sau khi tất cả đồng bị đẩy khỏi dd CuSO
4
và bám
hết vào miếng sắt, thì khối lợng miếng sắt tăng lên 8%. Xác định khối lợng miếng sắt ban đầu?
B i 7: Ngâm 1 miếng chì có khối lợng 286 gam vào 400 ml dd CuCl
2
. Sau một thời gian thấy khối lợng
miếng chì giảm 10%.
1. Giải thích tại sao khối lợng miếng chì bị giảm đi so với ban đầu?
2. Tính lợng chì đã phản ứng và lợng đồng sinh ra.
3. Tính nồng độ mol của dd CuCl
2
đã dùng.
4. Tính nồng độ mol của dd muối chì sinh ra.
( Giả thiết toàn bộ lợng đồng sinh ra đều bám vào miếng chì và thể tích dd không đổi )

B i 8: Cho lá kẽm có khối lợng 25 gam vào dd đồng sunfat. Sau phản ứng kết thúc, đem tám kim loại ra,
rửa nhẹ, làm khô cân đợc 24,96 gam.
1. Viết PTHH.
2. Tính khối lợng kẽm đã phản ứng.
3. Tính khối lợng đồn sunfat có trong dd.
B i 9: Có hai lá kẽm có khối lợng nh nhau. Một lá cho vào dd đồng (II) nitrat, lá kia cho vào dd chì (II)
nitrat. Sau cùng một thời gian phản ứng, khối lợng lá kẽm thứ nhất giảm 0,05 gam.
1. Viết các PTHH.
2. Khối lợng lá kẽm thứ 2 tăng hay giảm là bao nhiêu gam? Biết ràng trong cả hai phản ứng trên, khối lợng
kẽm bị hoà tan bằng nhau.
B i 10: Ngâm một lá sắt có khối lợng 50 gam trong 200 gam dd muối của kim loại M có hoá trị II, nồng độ
16%. Sau khi toàn bộ lợng muối sunfat đã tham gia phản ứng, lấy lá sắt ra khỏi dd, rửa nhẹ, làm khô, cân
nặng 51,6 gam. Xác định CTHH muối sunfat của kim loại M.
B i 11: Ngâm một vật bằng đồng có khối lợng 10 gam trong 250 gam dd AgNO
3
4%. Khi lấy vật ra thì
khối lợng AgNO
3
trong dd giảm 17%. Xác định khối lợng của vật sau phản ứng?
B i 12: Ngâm 1 đinh sắt có khối lợng 4 gam đợc ngâm trong dd CuSO
4
. Sau một thời gian phản ứng lấy
đinh sắt ra rửa nhẹ, làm khô, cân nặng 4,2 gam.
1. Viết PTHH.
2. Tính khối lợng các chất tham gia và tạo thành sau phản ứng.
B i 13: Nhúng 1 thanh kẽm vào dd chứa 8,32 gam CdSO
4
. Sau khi kẽm đẩy hoàn toàn camiđi ra khỏi muối,
khối lợng thanh kẽm tăng 2,35% so với ban đầu. Hỏi khối lợng thanh kẽm ban đầu là bao nhiêu?
B i 14: Ngâm 1 lá nhôm ( đã làm sach lớp oxit ) trong 250 ml dd AgNO

3
0,24M. Sau một thời gian, lấy ra,
rửa nhẹ, làm khô, khối lợng lá nhôm tăng thêm 2,97 gam.
1. Tính lợng Al đã phản ứng và lợng Ag sinh ra.
2. Tính nồng độ mol của các chất trong dd sau phản ứng. Cho rằng V dd thay đổi không đáng kể.
B i 15: Ngâm 1 lá đồng trong 20 ml dd bạc nitrat cho tới khi lá đồng không thể tan thêm đợc nữa. Lấy lá
đồng ra, rửa nhẹ, làm khô và cân thì thấy khối lợng lá đồng tăng thêm 1,52 gam. Hãy xác định nồng độ mol
của dd bạc nitrat đã dùng ( giả thiết toàn bộ lợng bạc giải phóng bám hết vào lá đồng ).
B i 16: Cho 1 thanh sắt vào 100 ml dd chứa 2 muối Cu(NO
3
)
2
0,5M và AgNO
3
2M. Sau phản ứng lấy thanh
sắt ra khỏi đ, rửa sạch và làm khô thì khối lợng thanh sắt tăng hay giảm. Giải thích?
B i 17: Hai thanh kim loại giống nhau ( đều cùng nguyên tố R có hoá trị II) và có cùng khối lợng. Cho
thanh thứ nhất vào dd Cu(NO
3
)
2
và thanh thứ hai vào dd Pb(NO
3
)
2
. Sau cùng một thời gian phản ứng, khi số
mol 2 muối bằng nhau, lấy 2 thanh kim loại đó ra khỏi dd thấy khối lợng thanh thứ nhất giảm đi 0,2% còn
khối lợng thanh thứ hai tăng 28,4 % . Xác định nguyên tố R.
Bài 18: Nung 13,4 gam hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại thuộc 2 chu kỳ liên tiếp chủa nhóm IA, thu
đợc 6,8 gam oxit. Tìm công thức của 2 muối đó và thành phần phấn trăm mỗi muối trong hỗm hợp ban đầu?

Bài 19: Hoà tan hỗn hợp NaCl và NaI có khối lợng 104,25 gam vào nớc. Cho khí Clo đi qua rồi cô cạn dung
dịch. Nung chất rắn cho tới khi hết hơi màu tím bay ra. Chất rắn còn lại sau khi nung nặng 58,5 gam. Tính
thành phần phần trăm khối lợng hỗn hợp 2 muối ban đầu?
Biờn son: Hong Nam Ninh T: 0956 866 696
CC PHNG PHP GII BI TP HểA HC PH THễNG
Bài 20: Cho 43 gam hỗn hợp BaCl
2
và CaCl
2
vào 1 lít dung dịch hỗn hợp gồm Na
2
CO
3
0,1M và (NH
4
)
2
CO
3
0,25M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu đợc 39,7 gam kết tủa A và dung dịch B. Tính thành phần
phần trăm các chất trong A?
B i 21: Nhúng một thanh kẽm có khối lợng ban đầu là a gam vào một dung dịch chứa 8,32 gam CdSO
4
.
Sau khi khử hoàn toàn ion Cd
2+
về Cd kim loại, thì khối lợng thanh kẽm tăng 2,35% so với ban đầu. Tính a ?
A. 60 g B. 75g C. 80 g D. 100 g
B i 22: Nhúng thanh kim loại M có hóa trị II vào dung dịch CuSO
4

, sau một thời gian lấy thanh kim loại ra
thấy khối lợng giảm 0,05%. Mặt khác, nhúng thanh kim loại trên vào dung dịch Pb(NO
3
)
2
, sau một thời gian
thấy khối lợng tăng 7,1%. Xác định M, biết rằng số mol của CuSO
4
và Pb(NO
3
)
2
tham gia ở 2 trờng hợp là
nh nhau.
A. Fe B. Zn C. Mg D. Không có kim loại
nào
B i 23. Nhúng một thanh kim loại kẽm có khối lợng ban đầu là 50 gam vào dung dịch A có chứa đồng thời
4,56 gam FeSO
4
và 12,48 gam CdSO
4
. Sau khi kết thúc tất cả các phản ứng, lấy thanh kẽm ra cân lại thì
khối lợng là bao nhiêu?
A. 49,55g B. 51,55g C. 52,55g D. 53,55g
B i 24 . Hoà tan 15,35 gam hợp kim Mg Zn Al vào dung dịch HCl thu đợc Vlít H
2
đktc và dung dịch
A . Cô cạn A thu đợc 26 gam hỗn hợp muối khan . Giá trị V là ?
A. 1,12 lít B. 3,36 lít C. 4,48 lít D. Kết quả khác
B i 25 Nhúng một thanh Al nặng 50 g vào 400 ml dd CuSO

4
0,5 M . Sau một thời gian p lấy thanh Al ra
cân nặng 51,38g . Tính khối lợng Cu thoát ra và C
M
của muối nhôm có trong dung dịch ( coi V không đổi )
A. 1,92 g và 0,05M B. 2,16g và 0,025M C. 1,92g và 0,025M D. 2,16g và 0,05M
B i 26 . Hỗn hợp A gồm FeCO
3
và M
2
CO
3
( M là kim loại kiềm ) . Cho 31,75 gam A tác dụng với lợng d
dung dịch HCl thu đợc dung dịch B và 5,6 lít khí đo ở đktc .
a.Tính tổng khối lợng muối khan có trong dung dịch B .
A. 33,4g B. 34,5 g C. 35,4g D. Kết quả khác
b.Cho trong hỗn hợp A số mol 2 muối cacbonat bằng nhau , M là kim loại gì
A. Li B. Na C. K D. Rb
B i 27. Hoà tan hoàn toàn 23,8 gam hh gồm một muối cacbonat của KL ( hoá trị 1) và một muối cacbonat
của KL( hoá trị 2) vào dd HCl thu đợc 0,2 mol khí CO
2
. Tính khối lợng muối mới tạo ra trong dd
A. 24 g B. 25 g C. 26 g D. 30 g
B i 28. Hoà tan 7,8g hỗn hợp gồm Al, Mg bằng dd HCl d. Sau phản ứng, khối lợng dd axit tăng thêm 7g.
Khối lợng Al và Mg trong hỗn hợp đầu là (g):
A. 5,4; 2,4 B. 2,7; 1,2 C. 5,8; 3,6 D. 1,2; 2,4
B i 29. Nhúng bản kẽm và bản sắt vào cùng một dd đồng sunfat. Sau một thời gian, nhấc hai bản kim loại
ra thì trong dd thu đợc nồng độ mol của kẽm sunfat bằng 2,5 lần của sắt sunfat. Mặt khác, khối lợng của dd
giảm 0,11g . Tổng khối lợng đồng bám lên mỗi kim loại là (g):
A. 4,56g B. 4,48 g C. 4,98 g D. 8,4g

B i 30. Hoà tan 3,28g hỗn hợp muối CuCl
2
và Cu(NO
3
)
2
vào nớc đợc dd A. Nhúng vào dd 1 thanh Mg và
khuấy đều cho đến khi màu xanh của dd biến mất. Lấy thanh Mg ra cân lại thấy tăng thêm 0,8g. Cô đặc dd
đến khan thì thu đợc m gam muối khan. Giá trị của m là:
A. 1,15g B. 1,43g C. 2,48g D. Kết quả khác
B i 31. Cho 230g hỗn hợp ACO
3
, B
2
CO
3
và R
2
CO
3
tan hoàn toàn trong dd HCl, thấy thoát ra 0,896 lít CO
2
(đktc). Cô cạn dd sẽ thu đợc một lợng muối khan có khối lợng (gam) là:
A. 118 B. 115,22 C. 115,11 D. kết quả khác
B i 32 Cho 1,12 gam bột Fe và 0,24 gam bột Mg tác dụng với 250 ml dd CuSO
4
, khuấy nhẹ cho đến khi dd
mất màu xanh . Nhận thấy khối lợng kim loại sau phản ứng là 1,88 gam
Xác định C
M

của dd CuSO
4
trớc phản ứng
A. 0,05 M B. 0,1 M C. 0,15M D. Kết quả khác
B i 33 . Cho m gam bột đồng vào 100 ml dd Fe
2
(SO
4
)
3
0,2 M . Khi phản ứng kết thúc thu đợc dd A và 1,92
gam chất rắn không tan .
a. Tính m
A. 2,4g B. 2,8 g C. 3,2 g D. 3,6 g
b. Cô cạn dung dịch A thì lợng muối khan thu đợc là :
A. 8,46 g B. 9,28 g C. 10,78g D. 16 g
Biờn son: Hong Nam Ninh T: 0956 866 696
CC PHNG PHP GII BI TP HểA HC PH THễNG
B i 34 . Hỗn hợp X gồm 2,7 gam Al và 5,6 gam Fe . Cho X vào 200 ml dd AgNO
3
1,75 M . Sau khi p hoàn
toàn thu đợc dd Y . Tính lợng chất rắn sau p .
A. 38g B. 40 g C. 42 g D. 44 g
B i 35: Cho cùng một lợng nh nhau kim loại B vào hai cốc , cốc 1 đựng dd AgNO
3
; cốc 2 đựng dd
Cu(NO
3
)
2

. Sau thời gian phản ứng , cốc 1 khối lợng thanh kim loại tăng thêm 27,05 gam ; cốc 2 khối lợng
thanh kim loại tăng 8,76 gam . biết B tan vào cốc 2 nhiều gấp 2 lần khi tan vào cốc 1 . Xác định tên kim loại
B .
A. Al B. Zn C. Fe D. Cr
B i 36: M là KL hoá trị 2 , có 2 thanh KL M cùng khối lợng . Cho một thanh vào dd Cu(NO
3
)
2
và một
thanh vào dd Pb(NO
3
)
2
. sau thời gian nh nhau , khối lợng thanh thứ nhất giảm 0,2 % , khối lợng thanh thứ
2 tăng 28,4 % so với ban đầu . Xác định kim loại M
A. Mg B. Zn C. Cd D. Kim loại khác
B i 37: Cho một lợng kim loại A phản ứng hoàn toàn với dd CuSO
4
. Phản ứng xong , khối lợng chất rắn
thu đợc gấp 3,55 lần khối lợng A phản ứng . Mặt khác , cho 0,02 mol A tác dụng hết với dd H
2
SO
4
loãng thu
đợc 672 ml khí ở đktc . Xác định kim loại A
A. Mg B. Fe C. Al D. Kết quả khác
B i 38: Có 200 ml dd hỗn hợp 2 muối AgNO
3
0,1 M và Cu(NO
3

)
2
0,5 M . Thêm 2,24 gam bột sắt vào dd
rồi khuấy đều cho phản ứng hoàn toàn thu đợc chất rắn A và dd B . Tính m
A

A. 46g B. 28 g C. 24,56 g D. Kết quả khác
B i 39: Cho 1,1 gam hỗn hợp bột 2 kim loại Al , Fe tác dụng hết với dd H
2
SO
4
đặc nóng thu đợc 1,008 lít
SO
2
ở đktc . Cũng lợng hỗn hợp này đem hoà tan vào 100 ml dd AgNO
3
0,8 M , phản ứng hoàn toàn . Tính
khối lợng chất rắn tạo ra .
A. 2,45 g B. 2,84g C. 3,24g D. Kết quả khác .
B i 40: Cho 11,8 gam hh A có Al và kim loại M hoá trị không đổi tác dụng vừa đủ với 150 ml dd CuSO
4
2
M . 5,9 gam A phản ứng với HNO
3
d tạo ra 0,4 mol NO
2
là sản phẩm khử duy nhất . Xác định M.
A. Mg B. Fe C. Cu D. Kim loại khác
B i 41 Ngõm mt inh st sch vo 100 ml dung dch CuSO
4

sau khi phn ng kt thỳc ly inh st ra khi
dung dch, ra sch, lm khụ thy khi lng inh st tng thờm 1,6 g. Tớnh C
M
ca dung dch CuSO
4
ban
u?
A. 0,25 M B. 2 M C. 1 M D. 0,5 M
Biờn son: Hong Nam Ninh T: 0956 866 696