Nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình thủy lợi sử dụng vốn oda trên địa bàn tỉnh bắc ninh

B

GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NG

B

NỌNG NGHI P VÀ PTNT

I H C TH Y L I

NG CỌNG TOÀN

NGHIÊN C U GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU QU N Lụ D ÁN
U T XÂY D NG CỌNG TRỊNH TH Y L I S D NG V N ODA
TRÊN

A BÀN T NH B C NINH

LU N V N TH C S

HƠ N i - 2014


B

GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NG

B

NỌNG NGHI P VÀ PTNT

I H C TH Y L I

NG CỌNG TOÀN

NGHIÊN C U GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU QU N Lụ D ÁN
U T XÂY D NG CỌNG TRỊNH TH Y L I S D NG V N ODA
TRÊN

A BÀN T NH B C NINH

Chuyên ngƠnh: Qu n lỦ xơy d ng
Mƣ s

: 60 - 58 - 03 - 02

LU N V N TH C S

Ng

ih

ng d n khoa h c: PGS.TS. Nguy n H u Hu
PGS.TS. Nguy n Quang C

HƠ N i - 2014

ng


L IC M

N

Sau m t th i gian h c t p, nghiên c u, đ
cô giáo tr

ng

c s gi ng d y, giúp đ c a các th y

i h c Th y L i vƠ s c g ng, n l c c a b n thơn, đ n nay lu n v n

“Nghiên c u gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý d án đ u t xây d ng công
trình th y l i s d ng v n ODA trên đ a bàn t nh B c Ninh” đƣ hoƠn thƠnh.
Tác gi xin chơn thƠnh c m n các th y cô giáo, gia đình, b n bè, đ ng
nghi p đƣ t o đi u ki n cho tác gi trong su t quá trình h c t p vƠ th c hi n lu n
v n.

c bi t, tác gi xin bƠy t lòng bi t n chơn thƠnh đ n th y giáo, PGS.TS.

Nguy n H u Hu và PGS.TS. Nguy n Quang C

ng, ng

i đƣ t n tình h

ng d n,

giúp đ tác gi trong quá trình th c hi n lu n v n. Xin kính chúc th y th t nhi u s c
kh e đ ti p t c c ng hi n cho n n khoa h c vƠ giáo d c c a n
Tác gi xin chơn thƠnh c m n các đ ng nghi p
các d án th y l i (CPO), S K ho ch vƠ

c nhƠ.

Ban Qu n lỦ trung

ng

u t B c Ninh, S Nông nghi p vƠ

PTNT B c Ninh, CTCP t v n xơy d ng Nông nghi p vƠ PTNT B c Ninh đƣ t o
đi u ki n giúp đƣ tác gi trong quá trình thu th p tƠi li u, s li u.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, tháng 11 n m 2014
Tác gi

ng Công ToƠn


L I CAM K T
Tôi lƠ

ng Công ToƠn, tôi xin cam đoan đ tƠi lu n v n c a tôi lƠ do tôi

lƠm. Nh ng k t qu nghiên c u lƠ trung th c.Trong quá trình lƠm tôi có tham kh o
các tƠi li u liên quan nh m kh ng đ nh thêm s tin c y vƠ c p thi t c a đ tƠi. Các
tƠi li u trích d n rõ ngu n g c vƠ các tƠi li u tham kh o đ

c th ng kê chi ti t.

Nh ng n i dung vƠ k t qu trình bƠy trong Lu n v n lƠ trung th c, n u vi ph m tôi
xin hoƠn toƠn ch u trách nhi m.
Hà N i, tháng 11 n m 2014
Tác gi

ng Công ToƠn


M CL C
PH N M

U ........................................................................................................1

1. Tính c p thi t c a đ tƠi ..........................................................................................1
2. M c đích nghiên c u c a đ tƠi: ............................................................................2
3. Ph
4.

ng pháp nghiên c u:........................................................................................3
it

ng vƠ ph m vi nghiên c u c a đ tƠi: .........................................................3

5. ụ ngh a khoa h c vƠ th c ti n c a đ tƠi ................................................................3
6. K t qu đ t đ
CH

c .....................................................................................................4

NG 1. T NG QUAN V

QU D

ÁN

UT

D

XỂY D NG S

ÁN

U T

XỂY D NG VÀ HI U

D NG NGU N V N ODA ................5

1.1. Nh ng v n đ lỦ lu n chung v d án đ u t .....................................................5
1.1.1. T ng quan v d án đ u t ............................................................................5
1.1.2. Vai trò c a giai đo n chu n b đ u t trong m t d án ...............................7
1.1.3. Phân lo i d án đ u t ..................................................................................8

1.1.4. Các ngu n v n đ u t xây d ng c b n ........................................................8
1.2. Các tiêu chí đánh giá hi u qu đ u t .................................................................9
1.2.1. Nhóm ch tiêu ph n ánh hi u qu đ u t chung ...........................................9
1.2.2. Nhóm ch tiêu kinh t ph n ánh hi u qu đ u t cho m t d án cá bi t.....11
1.3. Qu n lỦ d án đ u t xơy d ng công trình .......................................................13
1.3.1. Các ch th tham gia qu n lý d án đ u t xây d ng ................................13
1.3.2. Các hình th c qu n lý th c d án ...............................................................14
1.3.3. N i dung qu n lý d án ...............................................................................16
1.4. D án đ u t có s d ng v n ODA ...............................................................16
1.4.1. Gi i thi u v ODA .......................................................................................16
1.4.2.

c đi m d án đ u t có s d ng v n ODA .............................................18

1.5. Tình hình đ u t xơy d ng các công trình th y l i

n

c ta trong th i gian

qua ...........................................................................................................................20
K T LU N CH

NG 1 ........................................................................................23


CH

NG 2. PHÂN TệCH,

ÁNH GIÁ VÀ L A CH N GI I PHÁP NH M

NÂNG CAO HI U QU C A D ÁN

U T XÂY D NG CỌNG TRỊNH ... 24

2.1. Tình hình thu hút vƠ s d ng ngu n v n ODA
2.1.1. Tình hình cam k t và gi i ngân ODA

Vi t Nam ............................24

Vi t Nam giai đo n 1993-2012 ....24

2.1.2. V n ODA ký k t theo ngành ........................................................................26
2.1.3. V n ODA ký k t theo vùng ..........................................................................28
2.1.4. Cam k t v n ODA c a các nhà tài tr ........................................................29
2.2. Các nhơn t

nh h

ng t i thu hút vƠ s d ng ODA .......................................30

2.2.1. Các nhân t khách quan ..............................................................................30
2.2.2. Các nhân t ch quan..................................................................................31
2.3. Kinh nghi m thu hút vƠ s d ng ODA trong phát tri n nông nghi p nông
thôn ............................................................................................................. 33
2.3.1. Nh ng kinh nghi m thành công trong thu hút và s d ng ODA .................33
2.3.2. Nh ng kinh nghi m t s không thành công trong s d ng ODA ..............36
2.3.3. Bài h c kinh nghi m đ i v i Vi t Nam ........................................................38
2.4. Th c tr ng qu n lỦ d án đ u t s d ng v n ODA ........................................38

2.5.

ánh giá tính hi u qu c a các d án xơy d ng công trình th y l i s d ng v n

ODA do CPO vƠ t nh lƠm ch đ u t .......................................................................42
2.5.1. óng góp c a v n ODA đ i v i phát tri n nông nghi p nông thôn ...........42
2.5.2. Các hình th c đánh giá hi u qu s d ng v n ODA ..................................43
2.5.3. Hi u qu c a các d án xây d ng công trình th y l i s d ng v n ODA ..48
K T LU N CH
CH

NG 3.

QU

CÁC D

NG 2 ........................................................................................56
XU T M T S
ÁN

U T

D NG V N ODA TRÊN
3.1.

nh h

GI I PHÁP NH M NỂNG CAO HI U

XỂY D NG CỌNG TRỊNH TH Y L I S

A BÀN T NH B C NINH .....................................57

ng đ u t xơy d ng vƠ qu n lỦ khai thác H th ng thu l i trong th i

gian t i .......................................................................................................................57
3.1.1. Quy ho ch tiêu ............................................................................................57
3.1.2. Quy ho ch t

i: ...........................................................................................58


3.2. Nguyên t c đ xu t các gi i pháp nh m nơng cao hi u qu các d án đ u t
xơy d ng công trình th y l i .....................................................................................59
3.2.1. Nâng cao hi u qu đ u t c a d án ngay t khâu quy ho ch và phê duy t
d án .....................................................................................................................59
3.2.2. Nâng cao hi u qu đ u t c a d án ph i ti n hành ch ng lãng phí và th t
thoát v n đ u t .....................................................................................................60
3.2.3. Hoàn thi n, nâng cao c ch qu n lý đ nâng cao hi u qu KT-XH c a d
án đ u t ................................................................................................................60
3.2.4. Coi tr ng c ch giám sát c a nhân dân là cách đ nâng cao hi u qu đ u
t d án xây d ng ..................................................................................................61
3.3. Tình hình thu hút vƠ s d ng v n ODA trên đ a bƠn t nh B c Ninh ................62
3.3.1. Tình hình thu hút v n ODA trên đ a bàn t nh B c Ninh .............................62
3.3.2. K t qu th c hi n ........................................................................................63
3.3.3. Nh ng t n t i, h n ch ................................................................................66
3.4.

xu t gi i pháp nh m nơng cao hi u qu các d án đ u t xơy d ng công

trình th y l i s d ng v n ODA trên đ a bƠn t nh B c Ninh ....................................67
3.4.1. V phía các c quan Trung

ng ................................................................67

3.4.2. V phía t nh B c Ninh .................................................................................75
K T LU N CH

NG 3 ........................................................................................83

K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................................84
TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................85


DANH M C B NG BI U
B ng 2-1.

Các tiêu chí đánh giá hi u qu s d ng v n ODA ................................46

B ng 3-1.

ánh giá tình hình th c hi n d án .......................................................64

B ng 3-2.

Ti n đ th c hi n d án ........................................................................65


DANH M C HỊNH V

Hình 1-1. Các ch th tham gia qu n lỦ d án. ........................................................14
Hình 1-2. Hình th c ch đ u tr c ti p qu n lỦ d án ..............................................15
Hình 1-3. Hình th c ch đ u t
Hình 1-4.

thuê t v n qu n lỦ d án .....................................15

c đi m d án ODA ...............................................................................18

Hình 2-1. T ng v n ODA cam k t, kỦ k t, gi i ngơn th i k 1993-2012 ................24
Hình 2-2. Cam k t, kỦ k t vƠ gi i ngơn v n ODA th i k 1993-2012 .....................25
Hình 2-3. T tr ng ODA v n vay trong t ng v n ODA giai đo n 1993-2012 ........25
Hình 2-4. ODA kỦ k t theo ngƠnh th i k 1993-2012 .............................................26
Hình 2-5. T l ODA kỦ k t theo ngƠnh th i k 1993-2012 ....................................26
Hình 2-6. V n ODA kỦ k t trong ngƠnh th y l i .....................................................27
Hình 2-7. T tr ng v n ODA c a th y l i trong l nh v c nông nghi p vƠ PTNT
(bao g m: nông nghi p, lơm nghi p, th y l i, PTNT, th y s n) ..............................28
Hình 2-8. ODA kỦ k t theo vùng th i k 1993-2012 ...............................................28
Hình 2-9. T l ODA kỦ k t theo vùng th i k 1993-2012......................................29
Hình 2-10. Cam k t v n ODA c a các nhƠ tƠi tr th i k 1993-2012 ....................30
Hình 2-11. Phơn b ODA cho nông nghi p theo ngƠnh (%) ...................................48
Hình 3-1.

xu t mô hình nhơn s ban qu n lỦ d án ODA chuyên nghi p .......78


1
PH N M

U

1. Tính c p thi t c a đ tƠi
Nâng cao hi u qu đ u t c a d án lƠ v n đ then ch t trong đ u t xơy d ng
c b n vƠ luôn đ

c quan tơm

t t c các giai đo n, t Chu n b đ u t , th c hi n

đ u t đ n k t thúc đ u t . Trong đó quan tr ng nh t lƠ giai đo n chu n b đ u t ,
đơy lƠ giai đo n mang tính ch t b n l , có Ủ ngh a quy t đ nh trong vi c l a ch n
ph

ng án đ u t , d án có hi u qu hay không ph i đ

nƠy. Tuy nhiên, có nh ng d án

c đánh giá t giai đo n

giai đo n chu n b đ u t đ

c đánh giá có hi u

qu t t nh ng trong giai đo n th c hi n đ u t do nhi u nguyên nhơn khác nhau t
n ng l c c a Ch đ u t , n ng l c c a nhƠ th u kém, công tác GPMB ch m, k
ho ch c p v n gián đo nầd n đ n d án trì tr , kéo dƠi, hi u qu đ u t th p. Ho c
có nh ng d án đ n giai đo n qu n lỦ, khai thác m i b c l nh ng y u kém vƠ h n
ch c a d án nh : Các công trình thu c d án không đ

c kh p n i đ ng b v i h

t ng trong khu v c, không phù h p v i các công trình c a các ngƠnh khác; máy
móc thi t b c a d án không phù h p v i khí h u nóng m, v i ngu n đi n không
n đ nh

Vi t Nam... Cho dù b t c

giai đo n đ u t nƠo c ng đ u có nh ng

nguyên nhơn lƠm gi m hi u qu đ u t c a d án, nh ng có m t đi u ch c ch n d
án mu n có hi u qu cao thì ph i ph i chu n b t t t giai đo n chu n b đ u t .
HƠng n m n

c ta đ u t hƠng nghìn t đ ng cho l nh v c đ u t xơy d ng.

Các d án đ u t xơy d ng công trình nói chung, các d án đ u t xơy d ng công
trình th y l i nói riêng có đ c đi m chung lƠ v n đ u t l n, th i gian xơy d ng vƠ
th i gian khai thác s d ng dƠi. Trong nh ng n m v a qua, nhƠ n
xơy d ng đ

c hƠng ngƠn công trình th y l i l n nh ph c v qu c k , dơn sinh.

Nhi u công trình th y l i đƣ phát huy đ
h i, môi tr

c ta đƣ đ u t

c các m t hi u qu to l n v kinh t , xƣ

ng, an ninh, chính tr ,ầđóng m t vai trò quan tr ng trong chi n l

phát tri n chung c a đ t n

c

c. Tuy v y, c ng còn không ít các d án đ u t xơy

d ng công trình s d ng v n ODA kém ho c không hi u qu , d n đ n lƣng phí ti n
c a, tƠi nguyên c a Qu c gia. Có nhi u nguyên nhơn d n đ n tình tr ng kém hi u
qu nƠy, nh : Khơu quy ho ch không t t, ch tr

ng đ u t không đúng, vi c l a


2
ch n ph

ng án đ u t xơy d ng v i vƠng, kém hi u qu , vi c th m đ nh tính hi u

qu c a các d án còn hình th c ho c ch a đ

c quan tơm, lƣng phí th t thoát, kéo

dƠi, đ i giá trong quá trình th c hi n đ u t vƠ c vi c ch a qu n lỦ khai thác phát
huy t t n ng l c c a công trình,ầ
Rõ rƠng vi c nơng cao hi u qu c a các d án đ u t s d ng v n ODA c n
nh n đ

c quan tơm đ c bi t c a các c p, các ngƠnh vƠ đ c c a c a ng

i quy t

đ nh đ u t , c a ch đ u t vƠ c a c đ n v v n hƠnh khai thác công trình.
H th ng công trình thu l i trên đ a bƠn t nh B c Ninh lƠ h th ng thu nông
liên t nh có t ng di n tích l u v c cho tiêu lƠ 75.929 ha, cho t

i lƠ 39.396 ha thu c

đ a ph n c a 01 ThƠnh Ph , 01 Th Xƣ vƠ 06 Huy n. H th ng đ
lơu n m, sau m i l n rƠ soát b sung quy ho ch, h th ng l i đ

c xơy d ng t

c đ u t xơy d ng

thêm nh ng công trình m i nh m ngƠy cƠng đáp ng t t h n công tác t

i tiêu ph c

v nông nghi p vƠ dơn sinh kinh t trong khu v c. T n m 2009 đ n nay có nhi u
d án xơy d ng công trình thu l i đ

c tri n khai trên H th ng thu l i t i đ a bƠn

t nh B c Ninh, đ u t b ng nhi u ngu n v n nh : V n Trái phi u Chính ph , v n
vay ADB, AFD và các nhà tài tr khác, v n ngơn sách B Nông nghi p & PTNT,
v n ngơn sách,ầ các d án sau khi hoƠn thƠnh đƣ góp ph n lƠm cho h th ng th y
l i trên đ a bƠn t nh ngƠy cƠng hoƠn ch nh vƠ hi n đ i h n, góp ph n tích c c thúc
đ y phát tri n kinh t xƣ h i c a toƠn vùng h
không phát huy đ

ng l i. Tuy v y, có m t s d án đƣ

c h t hi u qu do nhi u nguyên nhơn t khơu chu n b đ u t ,

th c hi n đ u t đ n qu n lỦ v n hƠnh, trong đó quan tr ng nh t lƠ giai đo n chu n
b đ u t c a d án.
Xu t phát t th c t trên, v i nh ng ki n th c chuyên môn tích l y đ

c trong

quá trình lƠm vi c, h c t p vƠ nghiên c u, tác gi ch n đ tƠi “Nghiên c u gi i
pháp nâng cao hi u qu qu n lý d án đ u t xây d ng công trình th y l i s
d ng v n ODA trên đ a bàn t nh B c Ninh” lƠm lu n v n th c s c a mình.
2. M c đích nghiên c u c a đ tƠi:
Nghiên c u gi i pháp nơng cao hi u qu qu n lỦ d án các d án xơy d ng s
d ng ngu n v n ODA

Vi t Nam.


3
3. Ph

ng pháp nghiên c u:
th c hi n nh ng n i dung nghiên c u, lu n v n s d ng các ph

ng pháp

nghiên c u sau:

- Ph

ng pháp thu th p, t ng h p vƠ phơn tích s li u;

- Ph

ng pháp đi u tra kh o sát th c t ;

- Ph

ng pháp th ng kê;

- Ph

ng pháp phơn tích so sánh;

- M t s ph
đ

ng pháp k t h p khác đ nghiên c u vƠ gi i quy t các v n đ

c đ t ra.

4.

it

ng vƠ ph m vi nghiên c u c a đ tƠi:

a.

it

ng nghiên c u c a đ tài:
it

ng nghiên c u c a đ tƠi lƠ hi u qu c a các d án đ u t xơy d ng

công trình th y l i s d ng v n ODA do Ban qu n lỦ d án, các ti u d án ADB5
B c Ninh lƠm Ch đ u t vƠ nh ng nhơn t

nh h

ng đ n hi u qu c a các d án

- V m t n i dung vƠ không gian nghiên c u:

tƠi t p trung nghiên c u hi u

nƠy trong giai đo n chu n b đ u t .
b. Ph m vi nghiên c u c a đ tài:
qu vƠ tìm ki m các gi i pháp nơng cao hi u qu kinh t - xƣ h i trong giai đo n
chu n b đ u t c a m t s d án đ u t xơy d ng công trình tiêu bi u s d ng v n
ODA trên đ a bƠn t nh B c Ninh do Ban qu n lỦ d án, các ti u d án ADB5 B c
Ninh lƠm Ch đ u t .
- V m t th i gian: Lu n v n s t p trung nghiên c u, phơn tích đánh giá hi u
qu m t s d án đ u t xơy d ng công trình th y l i tiêu bi u trong th i gian g n
đơy vƠ đ xu t các gi i pháp trong giai đo n chu n b đ u t nh m nơng cao hi u
qu kinh t - xƣ h i c a các d án trong th i gian t i.
5. ụ ngh a khoa h c vƠ th c ti n c a đ tƠi

a.

ngh a hoa h c
tƠi góp ph n h th ng hoá vƠ c p nh t nh ng v n đ lỦ lu n c b n v hi u

qu kinh t - xƣ h i vƠ ph

ng pháp phơn tích hi u qu kinh t - xƣ h i các d án


4
đ u t xơy d ng công trình th y l i. K t qu h th ng c s lỦ lu n, phơn tích đánh
giá vƠ đ xu t gi i pháp c a lu n v n có giá tr tham kh o cho vi c h c t p vƠ
nghiên c u chuyên sơu v qu n lỦ đ u t xơy d ng.
b.

ngh a th c ti n
K t qu nghiên c u, phơn tích đánh giá v k t qu đ t đ

c, nh ng t n t i h n

ch trong vi c nơng cao hi u qu kinh t - xƣ h i c a d án đ u t xơy d ng vƠ
nh ng gi i pháp đ xu t c a đ tƠi s lƠ nh ng tham kh o h u ích đ i v i Ban qu n
lỦ d án, các ti u d án ADB5 B c Ninh trong vi c qu n lỦ nh m nơng cao hi u qu
c a các d án đ u t xơy d ng công trình th y l i trên đ a bƠn t nh B c Ninh.
6. K t qu đ t đ

c

- Khái quát các ph

ng pháp vƠ ch tiêu dùng trong đánh giá hi u qu m t d

án đ u t ;
- Phơn tích th c tr ng công tác đ u t xơy d ng các d án th y l i s d ng
v n ODA

Vi t Nam;

- Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp trong giai đo n Chu n b đ u t nh m
nơng cao hi u qu các d án đ u t xơy d ng công trình th y l i s d ng v n ODA
do Ban qu n lỦ d án NN vƠ PTNT B c Ninh lƠm Ch đ u t .


5
CH

NG 1. T NG QUAN V D
QU D

ÁN

UT

ÁN

UT

XÂY D NG S

XÂY D NG VÀ HI U

D NG NGU N V N ODA

1.1. Nh ng v n đ lỦ lu n chung v d án đ u t
1.1.1. T ng quan v d án đ u t
1.1.1.1.

ut
u t lƠ quá trình s d ng, lƠ s hy sinh các ngu n l c (ti n, tài nguyên thiên

nhiên, s c lao đ ng, trí tu vƠ các tƠi s n v t ch t khác) đ ti n hƠnh ho t đ ng tái
s n xu t gi n đ n vƠ tái s n xu t m r ng các c s v t ch t k thu t c a n n kinh
t nói chung, c a đ a ph

ng, c a ngƠnh, c a các c s s n xu t kinh doanh d ch

v , các c quan qu n lỦ nhƠ n
ng

i đ u t trong t

c, xƣ h i vƠ các cá nhơn nh m thu l i l n h n cho

ng lai. K t qu trong t

ng lai đó có th lƠ s t ng tr

ng v

tƠi s n tƠi chính, tƠi s n v t ch t hay tƠi s n trí tu vƠ ngu n nhơn l c c n thi t cho
n n s n xu t xƣ h i.

u t lƠ vi c b v n b ng các tƠi s n h u hình ho c vô hình

đ hình thƠnh tƠi s n ti n hƠnh các ho t đ ng đ u t theo quy đ nh c a Lu t đ u t
vƠ các quy đ nh khác c a pháp lu t có liên quan. Ho t đ ng đ u t g m có đ u t
tr c ti p vƠ đ u t gián ti p.
Ho t đ ng đ u t gián ti p lƠ ho t đ ng b v n trong đó ng

i b v n không

tham gia đi u hƠnh qu n tr v n đ u t b ra, đó lƠ các hình th c nh mua c ph n,
c phi u, trái phi u, các gi y t có giá khác, các qu đ u t ch ng khoán.
Ho t đ ng đ u t tr c ti p lƠ ho t đ ng trong đó ng

i b v n tr c ti p tham

gia đi u hƠnh qu n tr v n đ u t đƣ b ra. Nó chia ra thƠnh 2 lo i đ u t chuy n
d ch vƠ đ u t phát tri n trong đó :
s l

u t chuy n d ch lƠ ho t đ ng đ u t mƠ ch đ u t b ti n đ mua l i m t
ng đ l n c phi u c a m t doanh nghi p nh m tham gia n m quy n đi u

hƠnh ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đó
-

u t phát tri n lƠ ho t đ ng b v n nh m gia t ng tƠi s n, t o ra nh ng

n ng l c s n xu t, ph c v m i bao g m: xơy d ng, c i t o m r ng các công trình
m i, các ho t đ ng d ch v m i, c i thi n đ i s ng ng

i lao đ ng.

V y có th th y, đ u t trong xơy d ng c b n lƠ hình th c đ u t phát tri n.


6
1.1.1.2. D án đ u t
D án lƠ m t t p h p các ho t đ ng có liên quan đ n nhau nh m đ t đ
ho c m t s m c tiêu xác đ nh, đ

cm t

c th c hi n trên đ a bƠn c th , trong kho ng

th i gian xác đ nh, d a trên nh ng ngu n l c xác đ nh. S n ph m chuy n giao do
d án t o ra lƠ h ng m c cu i cùng c a d án. D án có th đ
nh ng nhi m v nh h n, đ

c chia ra thƠnh

c ph i h p v i nhau nh m m c đích đ t đ

tiêu c a d án. Ví d v d án nh : lƠm đ

cm c

ng, xơy nhƠ máy th y đi n, xơy tr m

b m, lƠm c u, c ngầ
D án bao g m d án đ u t vƠ d án h tr k thu t. D án đ u t lƠ d án
t o m i, m r ng ho c c i t o nh ng c s v t ch t nh t đ nh nh m đ t đ
t ng tr

ng v s l

ho c d ch v đ

ng ho c duy trì, c i ti n, nơng cao ch t l

cs

ng c a s n ph m

c th c hi n trên đ a bƠn c th trong kho ng th i gian xác đ nh. D

án h tr k thu t lƠ d án có m c tiêu h tr phát tri n n ng l c vƠ th ch ho c
cung c p các y u t đ u vƠo k thu t đ chu n b , th c hi n các ch

ng trình, d án

thông qua các ho t đ ng cung c p chuyên gia, đƠo t o, h tr trang thi t b , t li u
và tài li u, tham quan kh o sát, h i th o.
D án đ u t g m các thƠnh ph n chính sau:
- Các m c tiêu c n đ t đ
l i nh ng l i ích gì cho đ t n

c khi th c hi n d án: Khi th c hi n d án, s mang

c nói chung vƠ cho ch đ u t nói riêng.

- Các k t qu : ó lƠ nh ng k t qu có đ nh l
khác nhau c a d án.

ng đ

c t o ra t các ho t đ ng

ơy lƠ đi u ki n c n thi t đ th c hi n các m c tiêu c a d

án.
- Các ho t đ ng: LƠ nh ng nhi m v ho c hƠnh đ ng đ

c th c hi n trong d

án đ t o ra các k t qu nh t đ nh, cùng v i m t l ch bi u vƠ trách nhi m c a các b
ph n s đ

c t o thƠnh k ho ch lƠm vi c c a d án.

- Các ngu n l c: Ho t đ ng c a d án không th th c hi n đ
ngu n l c v v t ch t, tƠi chính, con ng

i. Giá tr ho c chi phí c a các ngu n l c

này chính lƠ v n đ u t cho các d án.
- Th i gian:

c n u thi u các

dƠi th c hi n d án đ u t c n đ

c c đ nh.


7
D án đ u t đ

c xơy d ng phát tri n b i m t quá trình g m nhi u giai đo n.

Các giai đo n nƠy v a có m i quan h g n bó, v a đ c l p t
thƠnh chu trình c a d án. Chu trình c a d án đ

ng đ i v i nhau t o

c chia thƠnh 3 giai đo n:

- Giai đo n chu n b đ u t
- Giai đo n th c hi n đ u t
- Giai đo n v n hƠnh
Giai đo n chu n b đ u t t o ti n đ quy t đ nh s thƠnh công hay th t b i
các giai đo n sau, đ c bi t đ i v i giai đo n v n hƠnh k t qu đ u t .
1.1.2. Vai trò c a giai đo n chu n b đ u t trong m t d án
đ ng v n đ u t đ t đ

c hi u qu cao nh t thì Ch đ u t bi t nên đ u t

vƠo l nh v c nƠo, v i s v n đ u t lƠ bao nhiêu, vƠo n i nƠo, đ u t vƠo th i gian
nƠo lƠ có l i nh t trong m i giai đo n đ u t . Trong đó quan tr ng nh t lƠ giai đo n

chu n b đ u t vƠ giai đo n nƠy lƠ c s c a vi c quy t đ nh đ u t m t cách có
c nc .
Trong giai đo n nƠy c n gi i quy t các công vi c sau đơy:
- Nghiên c u s c n thi t ph i đ u t vƠ quy mô đ u t .
- Ti n hƠnh ti p xúc, th m dò th tr

ng trong n

c, ngoƠi n

c đ tìm ngu n

cung ng v t t , thi t b , tiêu th s n ph m
- Xem xét các kh n ng huy đ ng các ngu n v n vƠ l a ch n hình th c đ u t .
- Ti n hƠnh đi u tra kh o sát vƠ l a ch n đ a đi m.
- L p d án đ u t .
- Th m đ nh d án đ u t vƠ quy t đ nh đ u t .
Giai đo n nƠy k t thúc khi nh n đ
đ u t c a NhƠ n

c v n b n Quy t đ nh đ u t n u đơy lƠ

c ho c v n b n gi y phép đ u t n u đơy lƠ đ u t c a các thƠnh

ph n kinh t khác.
Th i gian g n đơy, d lu n đang r t quan tơm đ n m t v n đ n i c m, đó lƠ
hi n t

ng các d án đ u t xơy d ng b đ i v n lên r t nhi u so v i t ng m c đ u

t đ

c duy t ban đ u, ví d nh d án đ

ng s t Cát Linh - HƠ ông (HƠ N i), d

án đ

ng s t đô th s 1 B n ThƠnh - Su i Tiên (TP H Chí Minh)ầM t trong


8
nh ng nguyên nhơn c a vi c đ i v n đ u t chính lƠ do khơu chu n b đ u t d án
ch a đ

c th c hi n t t, ch a tính toán h t các kh n ng, tr

1.1.3. Phân lo i d án đ u t
Các d

án đ u t

ng h p có th x y ra.

[1]

xơy d ng công trình đ

c phơn lo i theo Ngh đ nh

12/2009/N -CP ngƠy 10/2/2009 c a Chính ph v Qu n lỦ d án đ u t xơy d ng
công trình.
Theo quy mô và tính ch t: d án quan tr ng qu c gia do Qu c h i xem xét,
quy t đ nh v ch tr

ng đ u t ; các d án còn l i đ

c phơn thành 3 nhóm A,

B, C.
Theo ngu n v n đ u t :
- D án s d ng v n ngơn sách nhƠ n

c;

- D án s d ng v n tín d ng do NhƠ n
tri n c a NhƠ n

c b o lƣnh, v n tín d ng đ u t phát

c;

- D án s d ng v n đ u t phát tri n c a doanh nghi p nhƠ n

c;

- D án s d ng v n khác bao g m c v n t nhơn ho c s d ng h n h p
nhi u ngu n v n.
1.1.4. Các ngu n v n đ u t xây d ng c b n
Hi n nay có nhi u ngu n hình thƠnh nên v n dùng s d ng đ đ u t trong

l nh v c XDCB:
- V n ngơn sách nhƠ n
ph

c: g m Ngơn sách Trung

ng vƠ Ngơn sách đ a

ng.
- V n tín d ng đ u t (do ngơn hƠng đ u t phát tri n vƠ qu h tr phát tri n

qu n lỦ) bao g m: V n c a NSNN chuy n sang, v n huy đ ng t các đ n v kinh t
trong n

c vƠ các t ng l p dơn c . V n vay dƠi h n c a các t ch c , tín d ng qu c

t vƠ ng

i Vi t Nam

n

c ngoƠi.

- V n đ u t xơy d ng t các ch đ u t lƠ các đ n v s n xu t kinh doanh,
d ch v thu c m i thƠnh ph n kinh t , các đ n v qu c doanh, v n nƠy hình thƠnh t
l i nhu n (sau khi đƣ n p thu cho NhƠ n

c), v n kh u hao c b n đ l i, ti n

thanh lỦ tƠi s n vƠ các ngu n thu khác theo quy đ nh c a NhƠ n

c.


9
- V n h p tác liên doanh v i n
- V n vay n

c ngoƠi

c ngoƠi , v n do Chính ph vay theo hi p đ nh kỦ k t v i n

c

ngoài, v n do các đ n v s n xu t kinh doanh d ch v tr c ti p vay các t ch c, cá
nhơn

n

c ngoƠi vƠ v n do ngơn hƠng đ u t phát tri n đi vay.

- V n vi n tr c a các t ch c n

c ngoƠi nh WB, ADB, các t ch c chính

ph nh JBIC (OECF)...
- V n huy đ ng c a nhơn dơn b ng ti n, v t li u ho c ngƠy công lao đ ng.
1.2. Các tiêu chí đánh giá hi u qu đ u t
đánh giá hi u qu c a ho t đ ng đ u t , th

ng s d ng các nhóm ch

tiêu sau:
1.2.1. Nhóm ch tiêu ph n ánh hi u qu đ u t chung
- Ch tiêu ICOR: dùng đ ph n ánh m i quan h gi a đ u t vƠ t ng tr

ng

qua công th c:

ICOR 

I

(1- 1)

GDP

Trong đó:
+) ICOR: H s t l gi a v n đ u t vƠ t ng tr

ng t ng s n ph m qu c n i

+) I : V n đ u t
+) GDP : M c thay đ i trong t ng s n ph m qu c n i
H s ICOR cƠng th p thì hi u qu c a v n đ u t cƠng cao. N u h s nƠy
không đ i thì t l gi a v n đ u t so v i GDP s quy t đ nh t c đ t ng tr
kinh t . T l đ u t cƠng cao thì t c đ t ng tr

ng cƠng cao vƠ ng

ng

c l i.

- Hi u su t v n đ u t : Hi u su t v n đ u t th hi n m i quan h so sánh
gi a GDP vƠ v n đ u t trong k :

Hi 

GDP
I

Trong đó:
+) Hi : Hi u su t v n đ u t trong k
+) GDP : T ng s n ph m qu c n i trong k

(1- 2)


10
+) I : T ng m c v n đ u t trong k
- Ch tiêu ph n ánh hi u qu ho t đ ng đ u t :
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t- =

C¸c kÕt qu¶ ®¹t ®-îc

(1- 3)

Tæng vèn ®Çu t- bá ra

Công th c nƠy ph n ánh m c đ đáp ng nhu c u phát tri n s n xu t kinh
doanh, d ch v vƠ nơng cao đ i s ng nhơn dơn c a t ng V T b ra trong m t th i
k so v i th i k khác. Ch tiêu nƠy t l thu n v i k t qu thu đ
nhi u thì hi u qu đ t đ

c cao. Nó có th đ

nh : Giá tr tƠi s n c đ nh t ng thêm, s km đ

c đ nh l

c, k t qu đ u ra

ng thông qua các ch tiêu

ng, s km đê đ

c c i t o...

tính hi u qu v n đ u t tƠi s n c đ nh t ng thêm dùng công th c h s
th c hi n v n đ u t :

H

FA
I

(1- 4)

Trong đó:
+) H : H s th c hi n v n đ u t
+) FA: Giá tr tƠi s n c đ nh đ

c đ a vƠo s d ng trong k

+) I: T ng s v n đ u t trong k
Hi u su t tƠi s n c đ nh (Hfa) bi u hi n s so sánh gi a kh i l
ph m qu c n i đ
trong k (FA) đ

c t o ra trong k (GDP) v i kh i l

ng t ng s n

ng giá tr tƠi s n c đ nh

c tính theo công th c:

Hfa 

GDP
FA

Ch tiêu nƠy cho bi t trong k nƠo đó, m t đ ng giá tr TSC

(1- 5)
s d ng t o ra

bao nhiêu đ ng s n ph m qu c n i.
TƠi s n c đ nh lƠ k t qu do v n đ u t t o ra, do đó hi u su t tƠi s n c đ nh
ph n ánh m t cách khái quát hi u qu v n đ u t trong k .
- H s th c hi n v n đ u t :

H0 

FA
I

(1- 6)


11
Trong đó:
+) H0 : H s th c hi n v n đ u t
+) FA: Giá tr TSC đ

c đ a vƠo s d ng trong k

+) I: T ng s v n đ u t trong k
H s th c hi n v n đ u t cƠng cao thì hi u qu đ u t cƠng l n.
1.2.2. Nhóm ch tiêu inh t ph n ánh hi u qu đ u t cho m t d án cá bi t
Các ch tiêu th

ng dùng đ đánh giá hi u qu cho m t d án đ u t lƠ:

- Th i gian hoàn v n : Th i gian hoƠn v n lƠ kho ng th i gian khai thác d án
(th

ng tính b ng n m) mƠ toƠn b các thu nh p

d án mang l i có th bù đ p

toƠn b v n đ u t c a d án, s ti n thu h i nƠy không bao g m lƣi su t phát sinh
cho vi c s d ng v n ng tr

c. Th i gian hoƠn v n đ

c tính b ng công th c:

n

T

 Vi

i 1

(1- 7)

n

 Li  K i

i 1

Trong đó:
+) Vi : S v n đ u t

ng tr

cn mi

+) Li : L i nhu n ròng bình quơn đ n n m th i
+) Ki : Kh u hao tƠi s n c đ nh bình quơn đ n n m th i
- Ch tiêu giá tr hi n t i thu n (NPV: Net Present Value):
Giá tr hi n t i thu n lƠ t ng lƣi ròng c a c đ i d án đ

c chi t kh u v n m

hi n t i theo t l chi t kh u nh t đ nh.

Bi  Ci
i 0 (1  r)i
n

NPV  

(1- 8)

Trong đó:
+) Bi : L i ích c a d án, t c lƠ bao g m t t c nh ng gì mƠ d án thu đ
(nh doanh thu bán hƠng, l phí thu h i, giá tr thanh lỦ thu h i...)
+) Ci : Chi phí c a d án, t c lƠ bao g m t t c nh ng gì mƠ d án b ra (nh
chi phí đ u t , chi phí b o d
+) r : T su t chi t kh u

ng, s a ch a, chi tr , thu vƠ tr lƣi vay...)

c


12
+) n : S n m ho t đ ng kinh t c a d án (tu i th kinh t c a d án)
+) i : Th i gian c a d án. ( i  0, n )
N u d án có NPV > 0 thì d án kh thi v m t tƠi chính.
N u c n ph i xem xét nhi u d án đ u t xơy d ng c b n đƣ kh thi v m t
tƠi chính nh ng lo i tr l n nhau thì ph

ng án có NPV l n nh t lƠ ph

ng án đánh

giá v m t tƠi chính.
N u các ph

ng án c a l i ích d án nh nhau thì ph

c a chi phí nh nh t, ph
Nh

ng án đó đ

ng án có giá tr hi n t i

c đánh giá nh t v m t tƠi chính.

c đi m c a ch tiêu nƠy lƠ ph i đ a lƣi su t chi t kh u đ

c l a ch n.

L a ch n lƣi su t chi t kh u r t ph c t p vì có nhi u cách th c vƠ m i cách th c k t
qu khác nhau. Thông th

ng lƣi su t chi t kh u đ

t i thi u có th ch p nh n đ
vay trên th tr

c xác đ nh b ng lƣi su t thu l i

c (v n dƠi h n, ng n h n, v n c ph n...) vƠ lƣi su t

ng v n.

- T su t hoàn v n n i b (IRR : Internal Rate of Return)
T su t hoƠn v n n i b (IRR) lƠ t su t chi t kh u mƠ ng v i nó giá tr hi n
t i thu n NPV = 0
n
n
Bi  Ci
Bi
Ci

0





i
i
i
i 0 (1  r)
i 0 1  r 
i 0 1  r 
n

NPV  

(1- 9)

IRR cho bi t t l lƣi vay t i đa mƠ d án có th ch u đ ng đ

c. N u ph i vay

v i lƣi su t l n h n IRR thì d án NPV < 0, t c lƠ thua l . IRR đ

c tính thông qua

ph

ng pháp n i suy: xác đ nh giá tr g n đúng gi a hai giá tr đ

IRR=r1 

c ch n:

NPV1
(r2  r1 )

NPV2  NPV1

(1- 10)

Trong đó :
+) r1 : T su t chi t kh u nh h n
+) r2 : T su t chi t kh u l n h n
+) NPV1: Giá tr hi n t i thu n lƠ s d

ng g n b ng 0, tính theo r1

+) NPV2: Giá tr hi n t i thu n lƠ s ơm g n b ng 0, tính theo r2
- T s l i ích/chi phí (B/C)


13
T s l i ích/chi phí (B/C) lƠ t s gi a hi n giá thu nh p vƠ hi n giá chi phí,
đ

c tính theo công th c:

Bt

B/C 

 (1  i

tt

)t

(1- 11)

C
 (1  it )t
tt

Trong đó :
+) Bt : LƠ l i ích trong n m t (thu nh p t i n m t)
+) itt : Lƣi su t tính toán
+) n : N m cu i ng v i tu i th kinh t c a d án
+) Ct :Chi phí v v n đ u t t i n m t + chi phí v n hƠnh hƠng n m t + chi phí
b o hƠnh t i n m t.
K t qu đ

c tính t công th c trên :

+) N u B/C > 1: Thu nh p l n h n chi phí, d án có hi u qu .
+) N u B/C < 1: Thu nh p nh h n chi phí, d án b l .
+) N u B/C = 1: Thu nh p b ng chi phí, d án không có lƣi.
- i m hòa v n: i m hòa v n lƠ đi m có m c s n l

ng ho c m c doanh thu

đ m b o cho d án không b thua l trong n m ho t đ ng bình th

Q0 

f
pv

ng.
(1- 12)

Trong đó:
+) f : T ng chi phí c đ nh c a d án.
+) v : Chi phí bi n đ i tính cho m t đ n v s n ph m.
+) p: Giá đ n v s n ph m.
+) Q0: S n l

ng hòa v n.

1.3. Qu n lý d án đ u t xây d ng công trình
1.3.1. Các ch th tham gia qu n lý d án đ u t xây d ng
Quá trình qu n lỦ đ u t vƠ xơy d ng c a m t d án có s tham gia c a nhi u
ch th khác nhau. Khái quát mô hình các ch th tham gia qu n lỦ d án đ u t
nh sau:


14

C QUAN QU N Lụ NHÀ N
C
V
U T VÀ XÂY D NG
Ng i có th m quy n
Quy t đ nh đ u t

NhƠ th u t v n

CH
UT

NhƠ th u xơy l p
Hình 1-1.

Các ch th tham gia qu n lý d án.

Trong c ch đi u hƠnh, qu n lỦ d án đ u t vƠ xơy d ng nêu trên, m i c
quan, t ch c có nhi m v , quy n h n vƠ trách nhi m đ

c quy đ nh c th trong

Lu t xơy d ng.
1.3.2. Các hình th c qu n lý th c d án
Các hình th c qu n lỦ d án đ

c quy đ nh t i đi u 7 c a Lu t Xơy d ng vƠ

đi u 33 c a Ngh đ nh 12/2009/N -CP. Theo đó có hai hình th c qu n lỦ d án.
1.3.2.1. Ch đ u t tr c ti p qu n lỦ d án
Tr

ng h p ch đ u t tr c ti p qu n lỦ d án thì ch đ u t thƠnh l p Ban

Qu n lỦ d án đ giúp ch đ u t lƠm đ u m i qu n lỦ d án. Ban Qu n lỦ d án
ph i có n ng l c t ch c th c hi n nhi m v qu n lỦ d án theo yêu c u c a ch
đ u t . Ban Qu n lỦ d án có th thuê t v n qu n lỦ, giám sát m t s ph n vi c mƠ
Ban Qu n lỦ d án không có đ đi u ki n, n ng l c đ th c hi n nh ng ph i đ

c

s đ ng Ủ c a ch đ u t .
i v i d án có quy mô nh , đ n gi n có t ng m c đ u t d

i 7 t đ ng thì

ch đ u t có th không l p Ban Qu n lỦ d án mƠ s d ng b máy chuyên môn
c a mình đ qu n lỦ, đi u hƠnh d án ho c thuê ng
đ giúp qu n lỦ th c hi n d án.

i có chuyên môn, kinh nghi m


15

CH

BAN QU N Lụ D

T v n kh o sát,
thi t k , đ u th u,
giám sát ầ
Giám sát

H p đ ng

UT
ÁN

H p đ ng
Th c hi n

NhƠ th u
Hình 1-2.

D

ÁN

Hình th c ch đ u tr c ti p qu n lý d án

1.3.2.2. Ch đ u t thuê t ch c t v n qu n lỦ d án
Tr

ng h p ch đ u t thuê t ch c t v n qu n lỦ đi u hƠnh d án thì t ch c

t v n đó ph i có đ đi u ki n n ng l c t ch c qu n lỦ phù h p v i quy mô, tính
ch t c a d án. Trách nhi m, quy n h n c a t v n qu n lỦ d án đ
theo h p đ ng tho thu n gi a hai bên. T v n qu n lỦ d án đ
nhơn t v n tham gia qu n lỦ nh ng ph i đ

c th c hi n

c thuê t ch c, cá

c ch đ u t ch p thu n vƠ phù h p

v i h p đ ng đƣ kỦ v i ch đ u t .
Khi áp d ng hình th c thuê t v n qu n lỦ d án, ch đ u t v n ph i s d ng

các đ n v chuyên môn thu c b máy c a mình ho c ch đ nh đ u m i đ ki m tra,
theo dõi vi c th c hi n h p đ ng c a t v n qu n lỦ d án.
CH
H p đ ng

UT
H p đ ng

T v n qu n lỦ
d án

Phê duy t

Qu n lỦ
NhƠ th u
Hình 1-3.

Th c hi n

D

Trình

Ng i có
th m
quy n
quy t
đ nh đ u
t

ÁN

Hình th c ch đ u t

thuê t v n qu n lý d án


16
1.3.3. N i dung qu n lý d án
Qu n lỦ d án lƠ vi c giám sát, ch đ o, đi u ph i, t ch c, lên k ho ch đ i
v i các giai đo n c a chu k d án trong khi th c hi n d án. Vi c qu n lỦ t t các
giai đo n c a d án có Ủ ngh a r t quan tr ng vì nó quy t đ nh đ n ch t l

ng c a

s n ph m xơy d ng. M i d án xơy d ng đ u có m t đ c đi m riêng t o nên s
phong phú đa d ng trong quá trình t ch c qu n lỦ; tuy nhiên quá trình qu n lỦ ch
t p trung vƠo m t s n i dung chính nh sau:
(1) Qu n lỦ ph m vi d án
(2) Qu n lỦ th i gian c a d án
(3) Qu n lỦ chi phí d án
(4) Qu n lỦ đ nh m c d toán
(5) Qu n lỦ giá xơy d ng
(6) Qu n lỦ ch s giá xơy d ng
(7) Qu n lỦ ch t l

ng d án

(8) Qu n lỦ ngu n nhơn l c
(9) Qu n lỦ an toƠn lao đ ng vƠ v sinh môi tr

ng

(10) Qu n lỦ vi c trao đ i thông tin d án
(11) Qu n lỦ r i ro trong d án
(12) Qu n lỦ vi c thu mua c a d án
1.4. D án đ u t có s d ng v n ODA
1.4.1. Gi i thi u v ODA
Thu t ng h tr phát tri n chính th c (ODA) xu t hi n t sau chi n tranh Th
gi i II vƠ g n li n v i y u t chính tr . Sau đ i chi n Th gi i l n th II, c Chơu Âu
vƠ Chơu Á đ u đ ng tr
n

c c nh đ nát, hoang tƠn, ch có Chơu M nói chung vƠ

c M nói riêng lƠ không b

c l i, n

c M nh chi n tranh

tr nên giƠu có. Tr

c tình hình đó, M th c hi n vi n tr

t cho Tơy Âu nh m

ng n ch n s

ng c a Liên Xô vƠ các n

tr nƠy đ

nh h

nh h

ng mƠ ng

c xƣ h i ch ngh a. K ho ch vi n

c g i lƠ "H tr phát tri n chính th c" thông qua Ngơn hƠng Th gi i.

n nay, thu t ng ODA đ

c s d ng khá ph bi n. Tùy theo t ng cách ti p

c n, có nhi u cách hi u khác nhau v ODA, c th nh sau: