Sử dụng các loại mũi khoan trong nha khoa

LOGO

SỬ DỤNG CÁC LOẠI MŨI
KHOAN TRONG NHA KHOA

BS. NGUYỄN PHÚC VINH


MỤC TIÊU
1.Biết được tác hại khi SD tay khoan high không
có tia nước
2.Phân biệt được các loại mũi khoan
3.Sử dụng phối hợp các loại mũi khoan với nhau


LỊCH SỬ SỬ DỤNG TAY KHOAN NK
- SINGER và HOWE : chiếc máy may.
- MORRISON: máy nha khoa đạp bằng chân .
- 4 thập niên đầu của TK 20: máy NK thêm ĐC điện.
- Cuối những năm 1930: DC cắt bằng kim cương của Đức .
- 1947 : xuất hiện các loại mũi khoan thép
- 1950 :TK chạy bằng hơi thay thế các loại tay khoan chạy bằng dây trân.
- Loại tay khoan chạy < 12.000 v/ p , người NS rất cực nhọc khi mài R
và BN không được thỏai mái.
- Nhờ có TK tốc độ > 100.000 v/ p giúp việc mài R dễ dàng hơn.


ỨNG DỤNG MŨI KHOAN TRONG CÁC LĨNH VỰC
NHA KHOA

CHỮA RĂNG


NỘI NHA


PHỤC HÌNH CỐ ĐỊNH


NGUYÊN TẮC: LÀM MÁT BẰNG NƯỚC VÀ HƠI
NÉN
- Mài khô trên R với nhiệt độ cao sẽ làm phỏng
ngà R gấp 3 lần khi mài R có tia nước phun sương và với
nhiệt độ này tủy R sẽ bò viêm hoặc hoại tử.
- Đối với các R đã chết tủy: tạo những vết nứt cực
nhỏ trên men R và làm hỏng đường hoàn tất của cùi R
sau này.


Không thể dùng hơi thay cho nước phun sương
Với lượng nước yếu cũng có thể làm cháy ngà
R cục bộ
Với lượng nước phun sương mạnh sẽ rửa sạch
các mãnh vụn mô R dính trên mũi khoan và làm tăng
hiệu quả của dụng cụ
Với lượng nước từ 7 đến 21ml/phút sẽ tạo ra
một áp lực nước từ 50g đến 150g là đạt hiệu quả.


-Tia nước phun sương sẽ cản trở tầm nhìn, nhưng nhờ

tia nước phun sương sẽ thổi đi máu và các mãnh vụn
mô R nên ta nhìn rõ hơn.
-Có thể nhìn trực tiếp khi mài R, nếu nhìn gián tiếp
hơi nước có thể làm mờ mặt gương, để khắc phục
người TT có thể dùng hơi thổi lên mặt gương khi
người Nha só đang mài R.


PHÂN LOẠI
Theo tay khoan:
* Mũi khoan cho tay khoan chậm thẳng
* Mũi khoan dùng cho tay khoan chậm khuỷu
* Mũi khoan dùng cho tay khoan siêu tốc


Theo kích thước phần thân:
Loại dài: mở tủy
Loại ngắn: tạo xoang cho những vùng hẹp,
vướng khó thao tác như mặt ngài răng cối lớn, vùng
răng khôn…


Theo chất liệu nơi đầu tác dụng:
Mũi khoan bằng thép
Mũi khoan bằng carburre tungsten
Mũi khoan có phủ kim cương


Phân loại theo hình dạng của đầu tác dụng:
* Mũi tròn: thường được dùng để mở rộng lỗ sâu, lấy ngà mềm,

tạo lưu..
* Mũi bầu dục: thường dùng mài mặt trong răng cửa hoặc mặt
nhai
* Mũi quả trám: mài tạo rãnh mặt nhai
* Mũi trụ: trụ đầu bằng, trụ búp, trụ thuôn đầu, trụ đầu tròn, trụ
nhọn …
* Mũi ngọn lửa
* Mũi trái lê
* Mũi bánh xe
* Mũi nón cụt: Làm phẳng đáy xoang tạo các đường góc, tạo
lưu.



CÁC LOẠI MŨI KHOAN THƯỜNG DÙNG
MK dùng để sữa soạn R, có thể chia thành 3 loại:
- Mũi khoan kim cương: dùng để mài bề mặt mô R.
- Mũi khoan Tungsten: dùng để cắt mô R nhờ những
lưỡi cắt nhỏ.
- Mũi khoan tạo lổ (Twist drills): dùng để tạo những lổ
có đường kính nhỏ trong mô R .


MŨI KHOAN KIM CƯƠNG
Gồm những hạt kim cương nhỏ, hình dạng không đều,
có cạnh sắc được mạ điện dán lên thân những cốt bằng Nicken
hay Chrome.
Mỗi hạt có thể cắt một lượng lớn mô R tùy theo hình
dạng và kích cở của hạt, được dùng để mài mô R và sứù. Nó có
thể mài R nhanh gấp 2 đến 3 lần so với mũi khoan thép không

rỉ.
Các hạt được sắp xếp đều đặn từ 1 đến 3 lớp trên bề
mặt của mũi khoan và được phân loại theo hình dạng và kích
cở của các hạt kim cương thô hay mòn.


Tùy theo nhà sản xuất và tùy cách sử dụng mà kích
cở các hạt và hình dạng mũi khoan có khác nhau,
như:
- Mũi khoan kim cương nón trụ đầu tròn.
- Mũi khoan kim cương nón trụ đầu bằng.
- Mũi khoan kim cương đầu nhọn dài.
- Mũi khoan kim cương đầu nhọn ngắn.
- Đá mài kim cương hình bánh xe bờ tròn nhỏ.


Tóm lại, để bảo quản cấu hình của dụng cụ và
ngăn chận việc mòn quá mức các hạt kim cương,
ta không nên mài khô với áp lực lớn sẽ làm các hạt
kim cương dễ bò bong ra.


MŨI KHOAN TUNGSTEN
Mũi khoan Tungsten là loại tốt nhất làm cho bề mặt
men và ngà mòn hơn, chính xác hơn, nhất là tạo đường hoàn
tất.
Mũi khoan Tungsten cũng được sử dụng để cắt kim
loại, cả 2 loại mũi khoan tungsten và kim cương đều có thể
sử dụng để mài cắt ngà R rắn chắc.

-Kim loại ở đầu mũi khoan Tungsten được làm từ đá
túp (sintering), hoặc được dập khuôn từ bột Carbure
Tungsten và Cobalt, dưới hơi nóng và áp suất chân
không
-Dùng máy với đóa kim cương để thực hiện đầu mũi
khoan có hình dạng chuyên biệt theo từng loại mũi
khoan.
- Phần đầu mũi khoan bám dính với cốt thép rất chắc
chăénvà hiếm khi bò sút ra.


Khi quy trình đã được hoàn tất thì phần đuôi của mũi
khoan sẽ được làm ngắn lại, tạo khía hoặc thu nhỏ cho vừa với
đường kính của tay khoan .
Đa số mũi khoan thường có 6 lưỡi hoặc 8 lưỡi cắt.
Những mũi khoan dùng để hoàn tất cùi R thường có 12 lưỡi, có
loại 20 hoặc thậm chí có loại 40 lưỡi cắt.


MŨI KHOAN XOẮN TẠO LỔ (TWIST DRILLS)
Loại mũi khoan này được làm bằng thép, chỉ dùng để khoan
lổ vào R theo trục dài của mũi khoan. Nó có 2 rãnh xoắn đôi sâu,
uốn khúc xung quanh thân mũi khoan .
Để làm những loại phục hình có chốt (Pinlay Pinledge),đường kính của mũi khoan rộng hơn chốt sau khi đúc
một chút nên rất khít khao khi gắn bằng ciment sau này. Mức làm
việc của loại MK này phải có chiều dài từ 3mm đến 5mm.
Mũi khoan dùng cho chốt có ren xoắn trôn ốc dùng để lưu
nhựa Composite và Amalgam thì đầu mũi khoan nhỏ hơn đường
kính của chốt pin.

Mũi khoan này không cắt qua men R, dùng mũi
khoan tròn nhỏ có đường kính 1/2mm tạo một lổ cạn trước
để hướng dẫn mũi khoan này đi đúng hướng và chạy với
tay khoan tốc độ chậm có tia nước để thổi sạch các mãnh
vụn mô R và làm nguội chổ khoan.
Khi khoan tạo lổ, ta không được dừng lại khi đầu
mũi khoan còn nằm trong lổ vì nó có thể bò kẹt hoặc bò
gẫy và rất khó lấy ra khỏi mô R.
Nếu bò kẹt, cách an toàn nhất là tháo mũi khoan ra
khỏi tay khoan rồi dùng tay xoay ngược lại để lấy mũi
khoan ra.


SỰ PHỐI HP GIỮA MŨI KHOAN KIM CƯƠNG VÀ MŨI
KHOAN TUNGSTEN
Mũi khoa kim cương mài R hiệu quả hơn mũi khoan thép,
nhưng nó lại tạo bề mặt mài gồ ghề và đường hoàn tất không đều.
Còn mũi khoan Tungsten tạo đường hoàn tất mòn hơn và tạo hình
dạng mặt bên trong xoang rõ ràng hơn.
Do đó, cách tốt nhất là ta nên kết hợp hai loại mũi khoan
này khi sữa soạn R. Sư ûdụng mũi khoan kim cương để mài mô R
cho nhanh, rồi sau đó dùng mũi khoan thép để hoàn tất cùi R hoặc
để tạo rãnh, tạo xoang…
Sử dụng 2 loại mũi khoan có cùng hình dạng và kích cở
tương xứng nhau.