Internet an toàn cho trẻ em

Sử dụng Internet An toàn
cho Trẻ em
Nguyễn Quốc Phong
Trung tâm Đào tạo và Phát triển Cộng đồng (CTD)



Đặt vấn đề
• Việt Nam là một trong các quốc gia có tỷ lệ sử dụng
internet tăng trưởng nhanh nhất ở khu vực Châu Á Thái
Bình Dương, từ 200.000 người sử dụng ước tính năm
2000 lên hơn 45,5 triệu năm 2015.
• Việt Nam đã có 130 triệu thuê bao điện thoại, 95 phần
trăm trong số đó là các thuê bao di động.
• Hơn một phần ba trong số người sử dụng internet ở Việt
Nam là người chưa thành niên và thanh niên, trong độ
tuổi 15-24.
• Internet cung cấp cho trẻ em nhiều cơ hội về học tập và
tương tác xã hội với bạn bè, đồng thời, nó cũng làm tăng
nguy cơ bị tổn thương của của trẻ em.
• Hiện tại, có rất ít sự hỗ trợ cho trẻ em trong việc đối phó
với những trải nghiệm có hại khi sử dụng mạng.


Những nguy cơ chính
•
•
•
•

Bị xâm hại và bóc lột tình dục

Bị dụ dỗ
Bị bắt nạt
Tiếp xúc với bạo lực, khiêu dâm và nội
dung có hại khác
• Nghiện trò chơi trực tuyến và mạng xã
hội


Một số câu hỏi (cho cha mẹ)
• Con của bạn có nguy cơ bị xâm hại trên
internet không?
• Con của bạn có thể bị tổn thương với những
xâm hại đó không?
• Con của bạn có kiến thức và kỹ năng để ứng
phó với những nguy cơ trên internet?
• Giảm thiểu những nguy cơ với trẻ khi sử
dụng internet bằng cách nào?


Xâm hại trẻ em trên mạng là
gì?
Là một hình thức của xâm hại mà xảy ra
khi thủ phạm sử dụng máy tính hoặc điện
thoại có kết nối internet để thực hiện các
hành vi xâm hại trẻ em. Hành vi xâm hại
có thể được thực hiện thông qua một
trang web, một trang mạng xã hội hoặc
các trò chơi trực tuyến.

Xâm hại tình dục trẻ em trên
mạng
Trẻ em bị thuyết phục hoặc ép buộc để:
 Gửi hoặc đăng tải những hình ảnh tính dục của
mình.
 Tham gia những hoạt động tính dục thông qua
webcam hoặc điện thoại thông minh.
 Nói chuyện tính dục bằng tin nhắn hoặc lời
thoại.
Kẻ xâm hại có thể đe dọa sẽ gửi ảnh, video, thu
âm hoặc đoạn tin nhắn đã được ghi lại cho bạn
bè hoặc gia đình của trẻ nếu như trẻ không đồng
ý tham gia những hoạt động tính dục tiếp theo.


Ghi nhớ
• Trẻ em có thể bị xâm hại tình dục trên
mạng bởi người mà trẻ biết hoặc không
biết.
• Trẻ em có thể cảm thấy mình không thể
thoát khỏi việc bị xâm hại trên mạng. Kẻ
xâm hại có thể liên lạc với các em bất
cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu và những
hình ảnh hoặc video về trẻ có thể được
lưu trữ và chia sẻ với người khác.


Bóc lột tình dục trẻ em trên
mạng là gì?
Là một hình thức xâm hại tình dục trẻ em

xảy ra khi mục đích của việc xâm hại đó
là vì tiền, quyền lực hay địa vị.


Dụ dỗ trẻ em trên mạng
Là những hành động ban đầu mà một
người lớn sử dụng để thiết lập mối quan
hệ thân thiết và tạo sự tin tưởng với trẻ
em nhằm mục đích xâm hại tình dục hoặc
bóc lột tình dục.


Ghi nhớ
•
•
•
•
•

•
•
•

•

Trẻ em có thể bị dụ dỗ bởi người người lạ hoặc cả người quen.
Kẻ dụ dỗ có thể là nam hoặc nữ
Kẻ dụ dỗ có thể là ở nhiều độ tuổi khác nhau
Nhiều trẻ không biết mình đang bị dụ dỗ hoặc những hành động đó là
xâm hại.

Kẻ dụ dỗ có thể dùng các trang mạng xã hội, các ứng dụng để nhắn
tin, trò chuyện hoặc qua các trò chơi trực tuyến kể kết nối với trẻ.
Kẻ dụ dỗ có thể dành nhiều thời gian tìm hiểu về sở thích của trẻ và sử
dụng những thông tin đó để thiết lập quan hệ với trẻ.
Kẻ dụ dỗ có thể giả danh là một người nào đó mà có thể kết bạn được
với trẻ.
Kẻ dụ dỗ không nhắm vào chỉ một trẻ mà cùng lúc liên lạc với hàng
trăm trẻ em và chờ sự hồi đáp.
Kẻ dụ dỗ không nhất thiết phải gặp trẻ ngoài thực tế để xâm hại.


Bắt nạt trên mạng
Là việc một cá nhân hoặc một nhóm sử
dụng công nghệ thông tin để cố ý, lặp đi
lặp lại các hành vi gây hại cho trẻ em,
khiến trẻ em không thể bảo vệ được bản
thân.


Các hình thức bắt nạt trên
mạng với trẻ em
•
•
•

•
•
•
•

•
•
•

Gửi tin nhắn đe dọa trẻ
Tạo và chia sẻ những hình ảnh hoặc video gây tổn thương cho trẻ.
Loại trẻ ra khỏi nhóm trong các trò chơi trực tuyến, các hoạt động tập
thể hay các nhóm.
Thành lập các trang web hay các nhóm trên mạng để công kích một trẻ
cụ thể.
Khích lệ việc trẻ tự hủy hoại bản thân
Ủng hộ những hành vi gây tổn hại đến trẻ
Ăn cắp mật khẩu rồi truy cập vào tài khoản của trẻ để gửi hoặc đăng tải
các hình ảnh, video, thông tin gây tổn hại đến trẻ.
Đăng những nhận xét, bình luận ác ý hoặc quấy rối trẻ.
Gửi những tin nhắn tính dục
Phát tán các tin đồn gây tổn hại đến trẻ thông qua tin nhắn, email,
mạng xã hội.


Tại sao bắt nạt trên mạng lại
nguy hiểm
• Gây tổn hại nghiêm trọng đến tâm lý, sức
khỏe của trẻ.
• Dễ xảy ra vì người bắt nạt nghĩ rằng sẽ
không bị phát hiện.
• Thiếu sự kết nối giữa hành động và hậu quả
• Trẻ em dễ có những quyết định sai lầm.
• Một số trường hợp có thể dẫn đến hành động
tự tử

Ứng phó với bắt nạt qua
mạng
•
•

•
•
•

Luôn ở bên trẻ: không thành kiến, không phán xét mà chỉ trao
gửi yêu thương.
Không xem nhẹ vấn đề: Ngay lúc này, điều quan trọng nhất
chính là cuộc sống của con bạn. Trong tình trạng tâm hồn tổn
thương, con bạn sẽ không có khả năng suy nghĩ một cách lí trí,
vì thế hãy để chúng biết bạn hiểu được sự nghiêm trọng của
tình hình và thông cảm cho nỗi đau của các em.
Không đổ lỗi: Đừng nói rằng các em đã gây ra vấn đề, dù thậm
chí sự thật là vậy. Điều đó có thể là rào cản khiến đứa trẻ nghĩ
bạn không hiểu chúng.
Thấu cảm: Điều quan trọng là con bạn biết rằng bạn có cùng
cảm nhận với chúng.
Chia sẻ: Chỉ khi bạn đã có được sự tin tưởng của đứa trẻ thì
bạn mới có thể nói chuyện được với trẻ, hiểu trẻ và giúp trẻ
vượt qua được khó khăn.


Tiếp xúc với bạo lực, khiêu dâm
và nội dung có hại khác trên mạng

• Với sự phát triển của công nghệ internet, những nội
dung bạo lực, khiêu dâm có thể được truy cập dễ
dàng.
• Hầu hết trẻ em sử dụng internet đã từng tiếp xúc với
các nội dung bạo lực và khiêu dâm.


Một số hậu quả
• Về mặt sức khoẻ: Có thể gây nghiện
• Về mặt tâm lý: có thể dẫn đến những suy
nghĩ lệch lạc về bạo lực, tình dục, có thể
dẫn đến những hành vi bắt chước.
• Những chuẩn mực phổ biến hiện nay và
áp lực từ bạn bè đồng trang lứa đã dẫn
đến việc thanh thiếu niên chia sẻ hình ảnh
tính dục hoặc bạo lực của họ, làm cho họ
dễ bị xâm hại và bắt nạt trên mạng.
• Khó hoà nhập với thế giới thực tại.


Biện pháp hỗ trợ
•
•
•
•
•

•

Không phê phán, kết tội trẻ

Bình tĩnh, chủ động trò chuyện một cách cởi mở
Cố gắng phân tích và giúp trẻ hiểu những tác hại của việc xem
các nội dung bạo lực, khiêu dâm.
Đặt máy tính ở những vị trí mà bạn có thể dễ dàng nhìn thấy và
hạn chế cho trẻ truy cập vào internet trên thiết bị di động.
Khuyến khích trẻ tham gia nhiều hơn vào các hoạt động xã hội
và hoạt động vui chơi khác để hoà nhập với thế giới thực tại.
Trong trường hợp phát hiện trẻ có những dấu hiệu nghiện các
nội dung bạo lực, khiêu dâm cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ và các
nhà tâm lý trị liệu.


Nghiện internet
• Là một rối loạn kiểm soát xung lực
không liên quan đến chất gây nghiện.
• Phổ biến là nghiện trò chơi trực tuyến
và mạng xã hội


Vì sao internet có thể gây
nghiện
• Hỗ trợ giao lưu với bạn bè và những
người khác
• Đáp ứng một số nhu cầu khám phá tình
dục
• Được thể hiện một con người mới khác
con người thực tế
• Được công nhận, ủng hộ, cổ vũ, tán
dương
• Hình thành những thói quen và tính

Biểu hiện
• Sử dụng Internet quá nhiều.
• Thức rất khuya và dính chặt lấy Internet.
• Thay đổi tâm trạng và thường xuyên bồn chồn khi
không sử dụng Internet,
• Không thể kiểm soát khoảng thời gian trên mạng
hoặc ngày càng giao thiệp ít đi với cuộc sống bên
ngoài
• Sử dụng Internet ảnh hưởng tới công việc, sức khỏe,
tài chính, các mối quan hệ.
• Bị những người xung quanh than phiền về việc sử
dụng internet quá nhiều


Hậu quả
•
•
•
•

Rối loạn giấc ngủ
Giảm tập trung, giảm trí nhớ
Giảm thị lực
Dễ bị ảnh hưởng bởi các trò chơi bạo lực


Cai nghiện
• Phát hiện sớm những dấu hiệu của nghiện

internet
• Tự khóa tài khoản bằng cách thay đổi mật khẩu
mà mình không biết
• Quản lý thời gian
• Tham gia nhiều hoạt động ngoài trời hơn
• Hạn chế tiếp xúc với các thiết bị điện tử
• Sự hỗ trợ của cha mẹ, người chăm sóc, giáo
viên
• Sự hỗ trợ của bác sĩ, chuyên gia tâm lý


Kết luận
• Trẻ em sử dụng internet đang gia tăng
cả về số lượng và thời lượng.
• Trẻ em có thể gặp nhiều nguy cơ trên
mạng.
• Hành động để phòng ngừa và bảo vệ
trẻ em.